WSTĘP. Bank pomysłów na pracę z symbolami narodowymi. Dzieci 6-10 lat. 2 Cele propozycji:

Transkrypt

1

2 WSTĘP Polska jest jednym z wielu krajów, w którym obchodzony jest Dzień Flagi i Święto Niepodległości, obok Wielkiej Brytanii czy Francji. Każdy z tych krajów obchodzi go w sposób dla siebie charakterystyczny np. na festynach, piknikach, czy spotkaniach patriotycznych. My Polacy powinniśmy także wypracować swój własny sposób obchodzenia świąt patriotycznych, pamiętając o szacunku i czci dla symboli narodowych, ale również nie zapominając o edukacyjnym wymiarze tego święta. Obchodzone w Polsce od 2004 roku Święto Flagi w swej wymowie jest bardzo radosne. W końcu od 20 lat żyjemy w wolnym kraju, nie musimy wchodzić na barykady, nie musimy konspirować, za to możemy się cieszyć i w takich dniach pokazywać swój szczery i radosny patriotyzm. Obserwując publiczne obchody różnych świątecznych dni w Polsce możemy z łatwością dostrzec, iż uczestnikami takich wydarzeń są przeważnie ludzie dorośli, w średnim wieku i starsi. Inaczej sytuacja kształtuje się np. we Francji czy w Stanach Zjednoczonych, gdzie wszelkie patriotycznie ważne dni, obchodzone są na miarę radosnych i wesołych świąt: przy obecności uśmiechniętych dzieciaków i radośnie wykrzykującej kolorowo-ubranej młodzieży. Obecności polskiej młodzieży i dzieci nie widać w trakcie obchodów świąt takich jak Święto Pracy, Dzień Flagi, 11 listopada. Najprostszą diagnozą byłoby określenie Polskiej młodzieży jako dalekiej od patriotycznych zachowań. Jednak głębsza analiza sytuacji pokazuje, iż w przypadku wystosowania odpowiedniej oferty miejskich obchodów dni tego typu, przy jednoczesnej wcześniejszej informacji na temat sedna obchodów i znaczenia poszczególnych symboli. Cele propozycji: zachęcanie dzieci i młodzieży do udziału w miejskich obchodach świąt patriotycznych zwiększenie świadomości znaczenia obchodów tych świąt wśród młodych ludzi przy jednoczesnym zrozumieniu symboli narodowych zbudowanie poczucia dumy z naszych narodowych symboli Bank pomysłów na pracę z symbolami narodowymi Dzieci 6-10 lat Zgadywanki: Srebrna woda z gór wytryska, to największa rzeka... (Wisła) Pytanie nietrudne, to każdy z was przyzna. Jak się nazywa nasza Ojczyzna? (Polska) Co to za miasto, w którym chmury zawadzają o Pałac Kultury? (Warszawa) W państwowym godle umieszczony - jego głowa stworzona do korony. (Orzeł) Biel na niej jest i czerwień, powiewa, gdy wiatr się zerwie. Wciągnięta na masztu szczyt wisi od świtu po świt. (Flaga) 2

3 Ogoniasta panienka miecz i tarczę ma w rękach. Chociaż nie jest rycerzem, to stolicy nam strzeże. (Syrenka) Dzieci opowiadają o najciekawszych miejscach w Polsce i próbują zaznaczyć je na mapie. Poznanie pierwszego hymnu - roty zaśpiewanie go, przybliżenie sylwetki Marii Konopnickiej. Gra pamięć - należy przygotować 36 par kart z godłami, flagami itd. Następnie zadaniem dzieci jest spośród kart leżących na stole zlokalizować pary przy odkrywaniu jednocześnie jedynie 2 kart. Puzzle najprostszym ćwiczeniem jest ułożenie godła z puzzli. Dla uatrakcyjnienia można zuchową metodą ukryć puzzle na terenie klasy lub korytarza. Poszanowanie symboli zadaniem dzieci jest stworzenie regulaminu postępowania z symbolami narodowymi, głównie z flagą. Kolorowanka dzieci kolorują różnymi technikami godło Polski najlepiej ze wszystkimi detalami koroną i szponami. Rozsypanka każde dziecko otrzymuje karteczkę z 1 wyrazem charakterystycznym dla danego wersetu Hymnu. Następnie dzieci ustawiają się zgodnie z kolejnością występowania wyrazów w hymnie Polski i ich zadaniem jest go zaśpiewać aby sprawdzić wykonanie zadania. Dla ułatwienia najlepiej wcześniej prześpiewać z dziećmi hymn, albo wywiesić go na tablicy. Biały Orzeł- do wykorzystania jest zuchowa sprawność ZHP, która zakłada wykonanie przez dzieci zadań grupowych: Poznaliśmy legendę o Lechu, Czechu i Rusie; Zbudowaliśmy ogród słowiański; Wiemy jakie miasto było pierwszą stolicą Polski, Wiemy jak wygląda i co symbolizuje godło naszego kraju. Zorganizowaliśmy w gromadzie konkurs o godle Polski; Wykonaliśmy godło do naszej zuchówki; Wiemy jak zmieniało się godło na przestrzeni wieków. Urządziliśmy wystawę ukazującą godło Polski na przestrzeni wieków itd. Plakaty dzieci wykonują plakaty zachęcające mieszkańców miasta do udziału w obchodach Święta Flagi i Święta Niepodległości. Film do zaproponowania film Akcja pod Arsenałem, Zakazane Piosenki. Scenki zadaniem dzieci jest przedstawić legendy dotyczące powstania Polski, ale też historię powstania godła, flagi i hymnu. Kraina prawdy, kraina fałszu dzieci grają ustawione w 2 rzędach. W 2 miejscach wyznaczamy odpowiednio krainę fałszu i krainę prawdy. Prowadzący wypowiada stwierdzenia dotyczące historii odzyskania niepodległości lub Święta Flagi np. Stolicą Polski jest Kraków; Na fladze Polski kolor czerwony jest u góry, Polska odzyskała Niepodległość w 1918r. Zadaniem obu zespołów jest zdecydować, czy zdanie jest prawdziwe czy fałszywe i wysłać swojego reprezentanta do odpowiedniej krainy. Za prawidłową odpowiedź dzieci otrzymują pkt. Inscenizacja Polskich legend, lub lokalnych np. teatrzyk kukiełkowy. Warto by przypomnieć dzieciom legendy, aby w ten sposób budować poczucie patriotyzmu. Biel i czerwień na dzień przed Świętem Niepodległości uczniowie wykonują biało-czerwone kokardki, lub małe flagi. Następnie rozdają je uczniom innych klas lub w miarę możliwości przechodniom w okolicach szkoły, przypominając, jaki dzień jest 11 listopada. 3

4 Dzieci lat Jak zmieniało się polskie godło: dzieci odpowiadają na 16 pytań nauczyciela (mogą być bardzo proste dotyczące historii Polski), to dziecko które odpowie na pytanie poprawnie staje na środku, nauczyciel przyczepia mu na plecach jedno godło polski i tak do wyczerpania pytań i godła. Zadaniem pozostałych dzieci jest ułożenie kolegów z godłami na plecach w odpowiedniej kolejności tak żeby powstał rys historyczny zmieniającego się godła narodowego. Szkolna wystawa zadaniem dzieci jest pomóc w organizacji wystawy zdjęć słynnych Polaków. Muszą wybrać najsłynniejszych 20 i opracować dobre podpisy pod wybrane zdjęcia. Reklama: dzieci za pomocą rysunku, mimiki i swojej kreatywności przygotowują reklamę naszego kraju na końcu następuje prezentacja reklam. Porównanie: dzieci dostają 3 szkice postaci jeden jest podpisany POLAK, drugi NIEMIEC, a trzeci ROSJANIN pierwszym zadaniem jest podpisanie każdej z postaci w charakterystyczne dla danej kultury cech i postaw. następnie należy narysować flagi tych krajów, i przygotować krótki opis historyczny tych krajów z uwzględnieniem Polski. Wycieczka elbląskie pomniki dzieci wraz z klasą odwiedzą pomniki związane z historią współczesną np. Pomnik Polski Walczącej, Pomnik Tysiąclecia, Pomnik Ofiar Grudnia Oprócz zapalenia zniczy warto opowiedzieć historię poszczególnych wydarzeń. Krzyżówka dzieci otrzymują pakiet informacji odnośnie symboli narodowych, następnie przygotowują w parach, lub trójkach krzyżówki dla kolejnych grup. Gra planszowa dzieci grają w specjalnie skonstruowaną grę. Plansza może obrazować mapę Polski. Zadaniem dzieci jest dotrzeć od Gór do Morza. Po drodze czekają je zadania do wykonania dotyczące nie tylko Polski, ale też symboli narodowych. Rozsypanka prostym ćwiczeniem będzie ułożenie z rozsypani całego hymnu Polski, pociętego wers po wersie. Wykreślanka dzieci z kwadratowego diagramu wykreślają słowa powiązane z symbolami narodowymi np. hymn, flaga, biel, czerwień, Dąbrowski, Wybicki, rota itd. Gra francuska- do gry potrzebne są karteczki z numerkami od 1 do 40, wykonane w 2 egzemplarzach, 40 zadań lub pytań związanych z symbolami narodowymi, historią odzyskania przez Polskę Niepodległości oraz naczynie do losowania. Dzieci grają w trzy lub czteroosobowych zespołach. Zadaniem każdego zespołu jest wylosowanie numerka z naczynia i następnie odnalezienie tego samego numerka ukrytego gdzieś w klasie lub innym pomieszczeniu. Odnaleziony numerek należy zabrać ze sobą. Po znalezieniu numerka dzieci w grupach wykonują zadanie, które jest przypisane do danego numeru. Za zadania są przydzielane punkty. Gra toczy się aż do momentu braku numerków. Wygrywa zespół z największą liczbą punktów. Uzupełnij luki dzieci otrzymują zwrotki hymnu Polski z lukami/brakującymi wyrazami. Ich zadaniem jest wpisać brakujące słowa. 4

5 Młodzież lat Praca w grupach - rozdanie kart pracy (nazwy różnych miejsc publicznych; zadaniem uczniów jest wskazanie tego miejsca, w którym może zawisnąć godło), zaznaczenie na mapie granic Polski, a także podpisanie sąsiadów Polski. Licytacja uczniowie wykonują w parach z papieru niewielkie flagi, różnych państw Europejskich (każda po 3 egzemplarze). Następnie o nie grają. Aby zdobyć wybraną flagę, należy podać odpowiednio 1 piosenkę kojarzącą się z tym krajem, 1 potrawę, 1 miasto z tego kraju. Każda para może zdobyć tylko jeden egzemplarz z danego kraju. Wygrywa para, która zdobędzie w określonym czasie jak najwięcej flag. Krzyżówka na temat polskich noblistów ćwiczenie uświadamia uczniom z ilu słynnych Polaków mogą być dumni. Gra negocjacyjna - który kraj ma bogatszą historię: dzielimy dzieci na grupy, narodowości (Polska, Niemcy, Anglia itd.) dzieci podają argumenty, które nauczyciel musi wychwycić - wygrywa grupa, która poda najwięcej rozsądnych argumentów. Rozsypanka zadaniem młodzieży jest połączyć nazwy symboli narodowych z ciekawostkami ich dotyczącymi datami powstania, twórcami itd. Patriotyczne karaoke nauka piosenek, które przypominają o historii walki o niepodległość np. My pierwsza brygada. Skojarzenia na jednej z ławek leży plansza, a w samym jej środku napisane jest słowo niepodległość. Zadaniem uczniów jest dopisać wokół po jednym wyrazie, który im się z niepodległością kojarzy. Następnie dyskusja dlaczego takie wyrazy. Jak dziś odczuwamy to, że jesteśmy krajem niepodległym. Reportaż zadaniem gimnazjalistów jest wykonanie w grupach reportażu, dotyczącego współczesnego patriotyzmu, poszanowania symboli narodowych. Najlepsze reportaże powstałyby nie w klasie, a w terenie: na terenie szkoły, w okolicach szkoły, na ich dzielnicy jako praca domowa. Konkurs fotograficzny możliwy do zorganizowania w kilku grupach wiekowych. Konkurs na najciekawszą fotografię w temacie: Patriotyzm w XXI wieku. Uporządkowanie miejsc pamięci narodowej w mieście jest dużo tego typu miejsc, które przed obchodami świąt patriotycznych wymagają uprzątnięcia. Poszukiwacze prawdy zadaniem uczniów jest zgromadzenie jak największej liczby informacji dotyczących obchodów Święta Niepodległości w innych krajach nie tylko europejskich. Następnie z zebranych informacji muszą stworzyć foldery, na wystawę do szkolnej biblioteki. Badania opinii publicznej zadaniem gimnazjalistów jest opracowanie ankiety dotyczącej współczesnego patriotyzmu i wykonanie jej wśród mieszkańców miasta. Tematem może być też 5

6 zbadanie jak według ludzi powinno się świętować odzyskanie niepodległości. Mapa Europy zadaniem uczniów jest złożyć Europę z puzzli. Każdy kraj to 1 część. Następnie do każdego kraju powinni przyporządkować jego flagę i w miarę możliwości Godło. Młodzież lat Dumni z Polski celem jest wypracowanie wśród uczniów dumy z bycia Polakiem, poprzez uświadomienie im jak wielu Polaków miało wpływ na dzieje historii. Przykładowo można poprosić uczniów o połączenie ze sobą odpowiednio zdjęć słynnego Polaka/Polki, z jego nazwiskiem i czynem. Maria C. Skłodowska, Ignacy Łukasiewicz, Jan Paweł II, Lech Wałęsa, Zbigniew Brzeziński, Józef Piłsudski, Fryderyk Chopin, Zbigniew Preisner, Mikołaj Kopernik, Ernest Malinowski, Irena Szewińska, Andrzej Gołota, Roman Polański itd. Aby ułatwić im zadanie można przygotować jakieś wskazówki. Młodzież będzie zaskoczona ilu Polaków jest słynnych na całym świecie. Sąd nad poglądem: zadaniem młodzieży jest odegranie sądu nad stwierdzeniem: nie ma patriotyzmu w dzisiejszym świecie. Postaci historyczne popierają tezę i mówią, że dziś nie ma postaw bohaterskich a oni ginęli za nasze czasy itd, a współcześni próbują udowodnić, że patriotyzm dziś też jest tylko wygląda inaczej (może wypowiedzieć się np harcerz, ksiądz itd.). Kuźnica jest to forma pracy podobna do dyskusji. Jej efektem jest samodzielne wypracowanie osobistej opinii uczestników na podany temat. Moderator tak kieruje rozmową, aby każdy miał możliwość wypowiedzenia się. Reguła gry jest jedna: nie wolno komentować wypowiedzi innych, każdy ma prawo wyrazić swoje zdanie. Przykładowe zagadnienia: Dlaczego identyfikujemy się z polskimi symbolami narodowymi? Jakie znaczenie mają one dla nas obecnie? Jak okazujemy szacunek polskim symbolom narodowym? Czy taki sam szacunek należy się symbolom innych narodów? Quiz - z pytaniami dotyczącymi symboli narodowych i konstytucji. Przykładowe pytania: Jak wg Konstytucji RP z 1997 r. umieszczane są barwy Rzeczypospolitej Polskiej w układzie poziomym i pionowym?; Z okazji jakiej rocznicy barwy biała i czerwona zostały uznane za narodowe po raz pierwszy? ( 3 V 1792 r., pierwsza rocznica Konstytucji 3 Maja); Jakie cnoty i cechy charakteru symbolizuje barwa biała ( w heraldyce srebrna) i czerwona ( w heraldyce czerwień)? Kiedy obchodzimy Dzień Flagi Rzeczypospolitej Polskiej? (2 V); Jeżeli w państwie (np. Polska) istnieją dwie flagi, to czym różni się flaga urzędowa (władz państwowych) od flagi narodowej (instytucji i osób prywatnych)? ( flaga urzędowa to flaga z herbem); Gdzie umieszcza się banderę wojenną? ( na okrętach) Gdzie znajduje się, jest wywieszana Flaga Polski? ( np. przed i na Pałacu Prezydenckim, na budynku Sejmu, w sali obrad Sejmu, na okrętach, przed kwaterą główną ONZ w Nowym Jorku, przed budynkiem Parlamentu Europejskiego w Strasburgu, w przedstawicielstwach dyplomatycznych za granicą itp.); Jaką rolę odegrała Flaga Polski w czasie II wojny światowej i w czasach Polskiej Rzeczypospolitej Ludowej (PRL-u)? ( dawała poczucie wiary w zwycięstwo, budziła radość i nadzieję w odzyskanie wolności, niepodległości); Wymień państwa, które mają podobne flagi do Polski i wskaż je na mapie. (Austria, Chile, Czechy, Indonezja, Monako) Wycieczka warto odwiedzić Muzeum Powstania Warszawskiego w Warszawie, lub Muzeum Tradycji Niepodległości w Łodzi. 6

7 Udział w miejskich obchodach Dnia Flagi i Święta Niepodległości całe klasy, lub chętne grupy mogą się zaangażować w pomoc w organizacji happeningu dla innych młodych ludzi. Kampania Wywieś flagę nikt lepiej niż licealiści nie podoła organizacji kampanii w mieście, nakłaniającej do wywieszenia flagi w miejscach publicznych i w oknach mieszkańców. Uczniowie mogą w tym celu opracować własne ulotki, plakaty, hasła a nawet stworzyć stronę internetową. Artykuł w szkolnej gazecie licealiści mogą opracować wspólnie artykuł okolicznościowy z okazji Święta Flagi lub Święta Niepodległości np. zrobić wywiad wśród młodzieży, jakie jest ich zdanie w tej kwestii. Gra miejska w ramach zajęć uczniowie mogą przygotować grę miejską dla uczniów podstawówki. W ramach, gry dzieci mogłyby odwiedzić pomniki związane ze współczesną historią Polski, zapalić znicze i dowiedzieć, się czegoś więcej na temat wydarzeń, które dany pomnik upamiętnia. 7

8