Choroby przysadki. Dr n.med. Wanda Foltyn. Klinika Endokrynologii i Nowotworów Neuroendokrynnych Śląski Uniwersytet Medyczny w Katowicach
|
|
- Wanda Socha
- 6 lat temu
- Przeglądów:
Transkrypt
1 Choroby przysadki Dr n.med. Wanda Foltyn Klinika Endokrynologii i Nowotworów Neuroendokrynnych Śląski Uniwersytet Medyczny w Katowicach
2 PRL wazopresyna TSH ACTH GH FSH, LH
3 Guzy przysadki (gruczolaki) Stanowią 10 % wszystkich guzów wewnątrzczaszkowych Są najczęstszą przyczyną zaburzeń czynności układu podwzgórzowo-przysadkowego Ze względu na wielkość dzielimy je na: Mikrogruczolaki średnica < 10 mm Makrogruczolaki średnica 10 mm
4 Gruczolaki przysadki Prolaktynoma ok. 40% Somatotropinoma (akromegalia) ok. 20% Kortykotropinoma (choroba Cushinga) ok. 10% Gonadotropinoma ok. 25% Tyreotropinoma < 1% Incydentaloma nieczynne hormonalnie ok.30% Ok. 25 % to guzy mieszane- wydzielające więcej niż jeden hormon
5 Prolaktynoma - najczęstszy gruczolak przysadki
6 Prolaktyna Prolaktyna (PRL) białko o m. cząsteczkowej 23 kda (199 aminokwasów) wydzielana przez komórki laktotropowe części gruczołowej przysadki ważna rola w regulacji układu reprodukcyjnego poza typową cząsteczką PRL (85 95 % krążącej PRL) występują dwie inne jej postacie: Big PRL o masie cząsteczkowej kda Big-Big PRL (makroprolaktyna) o masie cząsteczkowej kda
7 Katecholoestrogeny Noradrenalina Dopamina Endorfina + Jądro łukowate Estrogeny Progesteron Pulsy GnRH Jajniki FSH i LH Prolaktyna Przedni płat przysadki mózgowej Speroff L i Fritz M A., Kliniczna endokrynologia ginekologiczna i niepłodność. Wyd. polskie, Warszawa, MediPage, 2007
8 Wydzielanie prolaktyny PRL w okresie dojrzewania i po menopauzie PRL w ciąży (10 20 x) w połogu u niekarmiących powrót do normalizacji w czasie 3 tygodni maksymalne stężenie PRL 4 h po zaśnięciu minimalne stężenie PRL 6 h po obudzeniu
9 Dobowy profil prolaktyny Karasek M, Pawlikowski M, Lewiński A, Hiperprolaktynemia: przyczyny, diagnostyka, leczenie, Polish Journal of Endocrinology 2006; 57:
10 Prolaktyna a układ rozrodczy Działanie na gruczoł sutkowy Mammotropowe Laktogenne Działanie na jajniki W przypadku hiperprolaktynemii niewydolność ciałka żółtego Działanie na przysadkę Hiperprolaktynemia hamowanie pulsacyjnego wydzielania LH (obniżenie amplitudy i częstotliwości)
11 Objawy hiperprolaktynemii Mlekotok (30-50%) Zaburzenia miesiączkowania (rzadkie miesiączki lub wtórny brak miesiączki) Bezpłodność (brak owulacji) Obniżone libido Hirsutyzm Osteoporoza Objawy neurologiczne Bóle głowy Ograniczenie pola widzenia
12 Objawy hiperprolaktynemii U mężczyzn: Obniżone libido Impotencja oporna na leczenie testosteronem Zmniejszona produkcja plemników Zmniejszenie masy mięśniowej Osteopenia/Osteoporoza
13 Podział hiperprolaktynemii Patologie przysadki Guzy hormonalnie czynne Prolaktynoma 90 % - mikroprolaktynoma (średnica <1 cm) Częściej u kobiet w wieku rozrodczym 10 % - makroprolaktynoma (średnica 1 cm) Częściej u mężczyzn i kobiet po menopauzie Powiększają się z czasem Gruczolaki wydzielające PRL/GH Gruczolaki wydzielające PRL/ACTH
14 Podział hiperprolaktynemii Inne choroby przysadki (niedostateczne hamujące działanie dopaminy) Nieczynne gruczolaki przysadki (incydentaloma) Czaszkogardlak Torbiele kieszonki Rathkego Oponiaki Puste siodło Limfocytowe zapalenie przysadki Histiocytoza Sarkoidoza Skałba P, Endokrynologia ginekologiczna. Wyd. III, Warszawa, PZWL, 2008
15 Podział hiperprolaktynemii Uszkodzenia podwzgórza i lejka Glejaki Stany po zapaleniu opon mózgowych Uszkodzenia pourazowe, pooperacyjne i po leczeniu energią promienistą Uszkodzenia naczyniowe Odległe przerzuty nowotworowe Hiperosteoza czołowa
16 Podział hiperprolaktynemii Inne choroby przebiegające z hiperprolaktynemią PCOS ( insulina PRL) W każdym przypadku hiperprolaktynemii należy wykluczyć zespół policystycznych jajników Inne stany hiperandrogenemii Guzy ektopowo wydzielające PRL Schorzenia okolicy brodawek sutkowych
17 Podział hiperprolaktynemii Hiperprolaktynemia czynnościowa Fizjologiczne zwiększenie wydzielania PRL Działanie estrogenów (ciąża, poród, połóg, okres płodowy i noworodkowy) Stymulacja brodawki sutkowej (okres laktacji) Stymulacja szyjki macicy (zwiększenie stężenia PRL po stosunku płciowym) Sen (zwiększenie stężenia PRL w godzinach nocnych) Stres Hipoglikemia Wysiłek fizyczny Podniecenie seksualne
18 Podział hiperprolaktynemii Hiperprolaktynemia polekowa: Neuroleptyki i leki przeciwdepresyjne: Chlorpromazyna (Largactill) Haloperydol (Serenace) Pimozyd (Orap) Sulpiryd (Dogmatil) Butyrofenon Imipramina (Tofranil) Meprobamat Leki przeciwwymiotne i pobudzające perystaltykę: Metoclopramid Tietylperazyna (Torecan poprzez przyspieszenie obrotu (turn-over) dopaminy w podwzgórzu lub blokowanie mózgowych receptorów dopaminowych
19 Podział hiperprolaktynemii Hiperprolaktynemia polekowa c.d.: Leki obniżające ciśnienie krwi: Rezerpina (Serpasil) Metyldopa (Aldomet) poprzez wypłukanie dopaminy z zakończeń postsynaptycznych Leki przeciwhistaminowe: Cymetydyna (Cinamet) Meklozyna poprzez antagonizm z receptorami histaminowymi Estrogeny np. tabl.antykoncepcyjne głównie poprzez wzmożenie syntezy Opiaty Morfina poprzez pobudzenie receptorów opiatowych
20 Podział hiperprolaktynemii Hiperprolaktynemia czynnościowa - inne przyczyny Niepełna regresja poporodowa laktotropów przysadki (zespół Chiariego Frommela) W pierwotnej niedoczynności tarczycy ( TRH iths) Psychogenna, związana ze wstrząsem Powstająca odruchowo po operacjach klatki piersiowej Wynikająca ze zwiększonej aktywności: Serotoniny Endorfin VIP
21 Podział hiperprolaktynemii Hiperprolaktynemia spowodowana upośledzoną degradacją hormonu Przewlekła niewydolność nerek % kobiet w końcowym stadium niewydolności nerek zmniejszone nerkowe oczyszczanie prolaktyny oraz zwiększona produkcja związana z zaburzeniami neuroregulacji Marskość wątroby 5 20 % pacjentów z alkoholową lub inną marskością wątroby 50 % pacjentów z encefalopatią wątrobową 50 % pacjentek bez marskości wątroby po nagłym odstawianiu alkoholu
22 Podział hiperprolaktynemii Hiperprolaktynemia idiopatyczna 30 % - samoistne wyleczenie 60 % - samoistne wyleczenie przy stężeniu PRL < 40 ng/ml
23 Hiperprolaktynemia -diagnostyka Kilkakrotne oznaczenie stężenia PRL w surowicy Określenie dobowego profilu stężeń PRL Test z metoklopramidem Diagnostyka obrazowa MRI Badanie okulistyczne (pole widzenia)
24 Dobowy profil PRL Prawidłowy rytm PRL Gruczolak przysadki Hiperprolaktynemia idiopatyczna Karasek M, Pawlikowski M, Lewiński A, Hiperprolaktynemia: przyczyny, diagnostyka, leczenie, Polish Journal of Endocrinology 2006; 57:
25 Prolaktynoma - leczenie Leczeniem z wyboru jest farmakoterapia!!! Leki z grupy agonistów dopaminy: bromokryptyna Chinagolid (Norprolac) Kabergolina (Dostiex) Kontynuacja leczenia miesiące
26 Prolaktynoma - leczenie operacyjne rzadko stosowane w mikrogruczolakach - selektywne wyłuszczenie gruczolaka z dostępu przez zatokę klinową w makrogruczolakach - brak możliwości ich doszczętnego usunięcia.
27 Prolaktynoma - radioterapia rzadko stosowane jako leczenie uzupełniające w złośliwych prolaktynoma po niedoszczętnym usunięciu makrogruczolaka typu prolaktynoma, przy nieskutecznej farmakoterapii
28 Akromegalia choroba spowodowana nadmiernym, niekontrolowanym wydzielaniem hormonu wzrostu, powodująca 3-5 krotnie większe ryzyko zgonu w porównaniu ze zdrową populacją (Gr. Acros-kończyna, megas-wielki)
29 Czynność osi GH - IGF-I Podwzgórzowy GHRH stymuluje przedni płat przysadki do syntezy i wydzielania GH Somatostatyna hamuje wytwarzanie GH w przysadce GH stymuluje syntezę i uwalnianie w wątrobie insulinopodobnego czynnika wzrostu typu I (IGF-I), który zwrotnie hamuje produkcję GH
30 Rola GH w ustroju działanie pobudzające wzrost - wpływ na chrząstkę wzrostową kości działanie anaboliczne (transport aminokwasów do komórek, wzrost syntezy białek, hamowanie katabolizmu białek) działanie lipolityczne - uwalnianie wolnych kwasów tłuszczowych z tkanki tłuszczowej, zmniejszenie rezerw tłuszczowych w surowicy, przesunięcie lipidów do wątroby działanie diabetogenne (w dłuższym okresie czasu nadmiar GH upośledza wykorzystanie glukozy poprzez postreceptorowe hamowanie działania insuliny, nasila glukoneogenezę) działanie mitogenne na tymocyty, komórki ściany tętnic, linię erytrocytarną szpiku kostnego
31 Rola IGF - I w ustroju: właściwy hormon wzrostu - powoduje akcelerację wzrostu działając na chrząstkę nasadową kości
32 Rola IGF - I w ustroju: obniża poziom glikemii (aktywność IGF - I jest 10 razy mniejsza od insuliny) pobudza proliferację komórek i różnicowanie morfologiczne i czynnościowe komórek hamuje apoptozę pobudza aktywność limfocytów i makrofagów
33 Akromegalia Zespół objawów w postaci powiększenia twarzoczaszki, dłoni, stóp, rozrostu tkanek miękkich oraz narządów wewnętrznych w następstwie nadmiernego wydzielania hormonu wzrostu (GH) przez gruczolaka z komórek somatotropowych przysadki.
34 Akromegalia - etiologia Gruczolak przedniego płata przysadki Ektopowe wydzielanie GHRH < 1% Ektopowe wydzielanie GH
35 Akromegalia -epidemiologia 4-5 nowych przypadków na rocznie 70 przypadków na Kobiety/mężczyźni 1:1 W 5 dekadzie życia Opóźnienie rozpoznania około 5-10 lat - często, obecne powikłania i zmniejszona możliwość radykalnego leczenia
36 Objawy kliniczne zmiany wyglądu 98% zaburzenia miesiączkowania 72% nadmierna potliwość 64% zespół bezdechu śródsennego 60-80% ból głowy 55% parestezje/z. cieśni nadgarstka 40% zaburzenia wzwodu 36% nadciśnienie 28% wole 19% często brak poczucia choroby
37 Akromegalia zaburzenia metaboliczne i powikłania Upośledzona tolerancja węglowodanów, cukrzyca Nadciśnienie, kardiomiopatia, przerost i wady serca, niewydolność krążenia Wole guzowate Deformacje szkieletu, artropatie Zespół bezdechu śródsennego Polipy jelita grubego Nowotwory...
38 Chorzy z akromegalią żyją średnio o 10 lat krócej w porównaniu z ogólną populacją!!! Najczęstsze przyczyny zgonu: powikłania naczyniowe (zawał serca, udar mózgu, zator tętnicy płucnej) - 50% nowotwory (rak j. grubego, sutka, prostaty, nowotwory krwi) 21.6% powikłania oddechowe (zespół bezdechu śródsennego) 16.1%
39 Kryteria rozpoznania Brak hamowania GH < 1.0 ng/ml po doustnym obciążeniu glukozą Podwyższone stężenie IGF-1 powyżej normy dla płci i wieku Melmed S et al.j Clin Endocrinol Metab. 2009;5:
40 Leczenie akromegalii Leczenie farmakologiczne Leczenie operacyjne Radioterapia stereotaktyczna
41 Leczenie farmakologiczne Analogi somatostatyny Agoniści dopaminy Antagonista receptora GH
42 Leczenie akromegalii analogami somatostatyny Skuteczność leczenia akromegalii analogiem somatostatyny zależy od: 1. wielkości guza, 2. gęstości receptorów somatostatynowych w guzie, 3. wyjściowego poziomu GH. Kontrola biochemiczna u 60% leczonych (90% mikro, 40-50% makro) Zmniejszenie guza u 30%
43 Analogi somatostatyny Objawy niepożądane: bradykardia (25%), kamica żółciowa (25%, objawowa u 1%), czasem pogorszenie tolerancji glukozy (hamowanie wydzielania insuliny)
44 Agoniści receptorów dopaminergicznych Skuteczne przy współwydzielaniu PRL i GH (mixed adenoma) i gdy IGF-1 < 750 ng/ml Bromokryptyna normalizuje GH u 10% leczonych (Parlodel, Bromergon, Bromocorn) Kabergolina normalizuje GH u 39% leczonych (Dostinex) Chinagolid (Norprolac) Można łączyć analogi somatostatyny z agonistami receptora dopaminergicznego
45 Antagonista receptora GH Pegvisomant (Somavert) Hamuje dimeryzację. Normalizacja metaboliczna. Wskazany w oporności na analogi somatostatyny. Pegvisomant normalizuje wydzielanie IGF-1 u 90% leczonych, może być zwiększone wydzielanie GH (zaburzenie sprzężenia zwrotnego), wzrost guza Konieczność codziennych iniekcji Objawy niepożądane: zaburzenia czynności wątroby Koszt...
46 Leczenie operacyjne Wybiórcza adenomektomia z dojścia przez zatokę klinową Możliwość reoperacji Dojście przez kraniotomię
47 Cel postępowania neurochirurgicznego Całkowite wyleczenie Odbarczenie skrzyżowania nerwów wzrokowych (ratowanie wzroku) Równowaga hormonalna Pooperacyjna weryfikacja skuteczności zabiegu GH po tygodniu, IGF-1 po 10 tygodniach od zabiegu.
48 Leczenie energią promienistą Konwencjonalna radio/kobaltoterpia Gy, frakcjonowane dawki Gy na 4-5 sesji tygodniowo Stereotaktyczna radiochirurgia gamma gamma knife, cyber knife
49 Kryteria wyleczenia/remisji akromegalii Normalizacja wydzielania IGF-1 Hamowanie GH < 0,4 µg/l w teście doustnego obciążenia glukozą
50 NIEDOCZYNNOŚĆ PRZYSADKI
51 Niedoczynność przysadki etiopatogeneza Ucisk (guzy, czaszkogardlak, przerzuty) Niedokrwienie (z. Sheehana, zawał krwotoczny) Uraz Ziarniniak (sarkoidoza, hemochromatoza, histiocytoza) Autoagresja (limfocytarne zapalenie przysadki) Czynniki zakaźne
52 Niedoczynność przysadki etiopatogeneza c.d. Postacie izolowane (niedobory pojedynczych hormonów): GH (karłowatość) LH, FSH (z. Kallmana, anemia sierpowata) TSH (przewlekła niewydolność nerek, rzekoma niedoczynność przytarczyc) ACTH (limfocytarne zapalenie przysadki)
53 Objawy kliniczne niedoczynności przysadki Objawy niedoboru: GH (łatwe męczenie, trudności z zapamiętywaniem, brak koncentracji, rozwój osteoporozy, zmniejszenie masy mięśniowej) TSH (uczucie zimna, sucha skóra,wypadanie włosów, bradykardia, przyrost masy ciała, zaparcia) FSH, LH (brak miesiączki, impotencja, obniżenie libido) ACTH (osłabienie, nudności, brak apetytu, niedociśnienie ortostatyczne) PRL (niewystępowanie laktacji po porodzie)
54 Diagnostyka niedoczynności przysadki Wykazanie niedoboru: hormonów przysadki (ACTH, TSH, PRL,GH, FSH i LH,) hormonów gruczołów obwodowych:kortyzolu, ft4, IGF-1, estradiolu/testosteronu, Wykonanie testów stymulujących czynność przysadki: test z LH-RH, test z CRH test z TRH
55 Leczenie niedoczynności przysadki Substytucja: Glikokortykosteroidy (hydrokortyzon) Estrogeny + gestageny, testosteron Hormony tarczycy Rekombinowany hormon wzrostu
56 Incydentaloma przysadki diagnostyka Badania hormonalne: ACTH, rytm kortyzolu TSH, ft4 GH, IGF-1 LH, FSH, E2/testosteron PRL Ocena gospodarki wodno-elektrolitowej Badanie okulistyczne (dno oka, pole widzenia)
Choroby przysadki i podwzgórza
Choroby przysadki i podwzgórza Prof. dr hab. n. med. Marek Bolanowski Katedra i Klinika Endokrynologii, Diabetologii i Leczenia Izotopami Uniwersytet Medyczny im. Piastów Śląskich we Wrocławiu Choroby
Bardziej szczegółowoHIPERPROLAKTYNEMIA. Klinika Endokrynologii Ginekologicznej WUM
HIPERPROLAKTYNEMIA Klinika Endokrynologii Ginekologicznej WUM PROLAKTYNA Polipeptyd 198 aminokwasów (22-25 kda) Laktotropy przedni płat przysadki Wydzielanie pulsacyjne Faza folikularna 14x/dobę Faza lutealna
Bardziej szczegółowoTabela 1. Objawy akromegalii.
Akromegalia jest rzadką, przewlekłą chorobą spowodowaną nadmiernym wydzielaniem hormonu wzrostu (GH), najczęściej przez guz przysadki. Prowadzi do zmian wyglądu zewnętrznego z powiększeniem twarzoczaszki,
Bardziej szczegółowoDefinicja niepłodności:
Niepłodność kobieca Definicja niepłodności: Brak potomstwa po dwunastomiesięcznym okresie regularnego współżycia bez stosowania środków antykoncepcyjnych. W Polsce niepłodność dotyczy 14 % par. Przyczyny
Bardziej szczegółowoUkład wewnątrzwydzielniczy
Układ wewnątrzwydzielniczy 1. Gruczoły dokrewne właściwe: przysadka mózgowa, szyszynka, gruczoł tarczowy, gruczoły przytarczyczne, nadnercza 2. Gruczoły dokrewne mieszane: trzustka, jajniki, jądra 3. Inne
Bardziej szczegółowoPrzykładowy pytań Diagnostyka chorób układy podwzgórze-przysadka-nadnercza
lek. Jacek Bujko 17 października 2014 Przykładowy pytań Diagnostyka chorób układy podwzgórze-przysadka-nadnercza W diagnostyce laboratoryjnej uszkodzenia podwzgórza można stwierdzić cechy niedoczynności
Bardziej szczegółowoREGULACJA WYDZIELANIA HORMONÓW
REGULACJA WYDZIELANIA HORMONÓW Regulacja nerwowa wpływ układu wegetatywnego na czynność endokrynną gruczołów wydzielania dokrewnego wytwarzanie i uwalnianie hormonów z zakończeń neuronów np.wazopresyny
Bardziej szczegółowoUkład dokrewny. Hormony zwierzęce związki chemiczne wydzielane przez gruczoły i tkanki układu dokrewnego; mają funkcję regulacyjną.
Układ dokrewny (hormonalny, wewnątrzwydzielniczy, endokrynny) układ narządów u zwierząt składający się z gruczołów dokrewnych i pojedynczych komórek tkanek; pełni funkcję regulacyjną. Hormony zwierzęce
Bardziej szczegółowoKurs Polskiego Towarzystwa Endokrynologicznego AKROMEGALIA. partner kursu: Novartis (firma nie ma wpływu na zawartość merytoryczną)
Kurs Polskiego Towarzystwa Endokrynologicznego AKROMEGALIA partner kursu: Novartis (firma nie ma wpływu na zawartość merytoryczną) 67-letni mężczyzna zgłosił się do Twojego gabinetu z objawami nadmiernego
Bardziej szczegółowoCzynność tarczycy w chorobach przysadki. Wojciech Zgliczyński Klinika Endokrynologii CMKP, Warszawa
Czynność tarczycy w chorobach przysadki Wojciech Zgliczyński Klinika Endokrynologii CMKP, Warszawa WSTĘP Choroby Czynność Gruczolaki Guzy Zapalenia Przerost = = Guz przysadki gruczolak przysadki Gruczolaki
Bardziej szczegółowoAgencja Oceny Technologii Medycznych
Agencja Oceny Technologii Medycznych www.aotm.gov.pl Rekomendacja nr 100/2014 z dnia 31 marca 2014 r. Prezesa Agencji Oceny Technologii Medycznych w sprawie usunięcia świadczenia opieki zdrowotnej obejmującego
Bardziej szczegółowoPrzysadka mózgowa. Przysadka mózgowa
Przysadka mózgowa Przysadka mózgowa 1 Przysadka mózgowa Przysadka mózgowa 2 Przysadka mózgowa Przysadka mózgowa 3 Przysadka mózgowa K. kwasochłonne GH i PRL K. zasadochłonne TSH, FSH, LH, ACTH K. chromofobne
Bardziej szczegółowoFIZJOLOGIA I PATOLOGIA SUTKÓW U DZIECI I MŁODZIEŻY W DIAGNOSTYCE ULTRASONOGRAFICZNEJ
FIZJOLOGIA I PATOLOGIA SUTKÓW U DZIECI I MŁODZIEŻY W DIAGNOSTYCE ULTRASONOGRAFICZNEJ A.JAKUBOWSKA, M.BRZEWSKI, M.GRAJEWSKA-FERENS, A.MARCIŃSKI, J.MĄDZIK ZAKŁAD RADIOLOGII PEDIATRYCZNEJ I KLINIKA ENDOKRYNOLOGII
Bardziej szczegółowoGruczoły wydzielania wewnętrznego - oddają swoją wydzielinę bezpośrednio do krwi - wydzielają hormony. anatomia i fizjologia człowieka
Gruczoły wydzielania wewnętrznego - oddają swoją wydzielinę bezpośrednio do krwi - wydzielają hormony Gruczoły dokrewne człowieka PRZYSADKA mózgowa Przysadka mózgowa jest gruczołem wielkości ziarna grochu
Bardziej szczegółowoWybrane zagadnienia endokrynologiczne w ciąży
Wybrane zagadnienia endokrynologiczne w ciąży I KATEDRA I KLINIKI POŁOŻNICTWA I GINEKOLOGII WUM dr n. med. Barbara Grzechocińska, lek. Małgorzata Radowicka, lek. Damian Warzecha GRUCZOŁ TARCZOWY A CIĄŻA
Bardziej szczegółowoLECZENIE PRZEDWCZESNEGO DOJRZEWANIA PŁCIOWEGO U DZIECI
Załącznik nr 11 do zarządzenia Nr 59/2011/DGL Prezesa NFZ z dnia 10 października 2011 r. Nazwa programu: LECZENIE PRZEDWCZESNEGO DOJRZEWANIA PŁCIOWEGO U DZIECI ICD-10 E 22.8 Przedwczesne dojrzewanie płciowe
Bardziej szczegółowoSpecyfika chorób tarczycy w akromegalii
Specyfika chorób tarczycy w akromegalii Marek Bolanowski Katedra i Klinika Endokrynologii, Diabetologii i Leczenia Izotopami Uniwersytet Medyczny im. Piastów Śląskich we Wrocławiu Choroby tarczycy w akromegalii
Bardziej szczegółowoPORADNIK NAJCZĘŚCIEJ WYSTĘPUJĄCYCH CHORÓB ENDOKRYNOLOGICZNYCH
PORADNIK NAJCZĘŚCIEJ WYSTĘPUJĄCYCH CHORÓB ENDOKRYNOLOGICZNYCH 1. CHOROBY TARCZYCY Niedoczynność tarczycy: Zespół kliniczny spowodowany niedoborem tyroksyny, a w rzadkich przypadkach zmniejszoną wrażliwością
Bardziej szczegółowoAgencja Oceny Technologii Medycznych
Agencja Oceny Technologii Medycznych Rada Konsultacyjna Stanowisko Rady Konsultacyjnej nr 9/2011 z dnia 21 lutego 2011r. w sprawie usunięcia z wykazu świadczeń gwarantowanych albo zmiany poziomu lub sposobu
Bardziej szczegółowoDrogie Koleżanki i Koledzy!
11-13.03 2010 Szanowni Państwo! Drogie Koleżanki i Koledzy! Warszawa, 6 listopada 2009 Zapraszamy Was wszystkich bardzo serdecznie w dniach 11-13 marca 2010 roku do nowego hotelu Prezydent w pięknej, słonecznej
Bardziej szczegółowothe biomerieux Sp. z o.o. ul. Żeromskiego 17 01-882 Warszawa Tel. 022 569 85 00 Fax. 022 569 85 54 www.biomerieux.pl www.biomerieux.
0-08/ 010PL9900A / Ten dokument nie jest prawnie obowiązujący biomerieux zastrzega sobie prawo do modyfikacji bez powiadomienia / BIOMERIEUX i jego niebieskie logo, VIDAS i VIDIA tu wykorzystane są zarejestrowanymi
Bardziej szczegółowoRekomendacje dotyczące diagnostyki i leczenia niepłodności
Rekomendacje dotyczące diagnostyki i leczenia niepłodności Polskie Towarzystwo Ginekologiczne Polskie Towarzystwo Medycyny Rozrodu 2012 Polskie Towarzystwo Ginekologiczne i Polskie Towarzystwo Medycyny
Bardziej szczegółowoAgencja Oceny Technologii Medycznych
Agencja Oceny Technologii Medycznych www.aotm.gov.pl Rekomendacja nr 80/2011 Prezesa Agencji Oceny Technologii Medycznych z dnia 7 listopada 2011 r. w sprawie usunięcia z wykazu świadczeń gwarantowanych
Bardziej szczegółowoWstęp do hiperandrogenizmu. Mateusz Klukowski
Wstęp do hiperandrogenizmu Mateusz Klukowski Plan prezentacji 1. Źródła androgenów i ich rola w ciele kobiety 2. Zagadnienia związane z tematem hiperandrogenizmu 3. Epidemiologia 4. Objawy 5. Przyczyny
Bardziej szczegółowoLECZENIE NISKOROSŁYCH DZIECI Z SOMATOTROPINOWĄ NIEDOCZYNNOŚCIĄ PRZYSADKI (ICD-10 E 23)
Dziennik Urzędowy Ministra Zdrowia 697 Poz. 133 Załącznik B.19. LECZENIE NISKOROSŁYCH DZIECI Z SOMATOTROPINOWĄ NIEDOCZYNNOŚCIĄ PRZYSADKI (ICD-10 E 23) ŚWIADCZENIOBIORCY Do programu kwalifikuje Zespół Koordynacyjny
Bardziej szczegółowoZAJĘCIA Z PEDIATRII ROK IV SEMESTR LETNI 2018/ Endokrynologia/ Nefrologia
ZAJĘCIA Z PEDIATRII ROK IV SEMESTR LETNI 2018/ 2019 Endokrynologia/ Nefrologia Obowiązujące podręczniki: 1. Kawalec W., Grenda R., Ziółkowska H. (red.), Pediatria, wyd. I, Warszawa, PZWL, 2013. 2. Pediatria
Bardziej szczegółowoWPŁYW NIEDOBORU HORMONU WZROSTU NA ROZWÓJ STRUKTUR MÓZGU, FUNKCJI POZNAWCZYCH ORAZ MOTORYCZNYCH."
WPŁYW NIEDOBORU HORMONU WZROSTU NA ROZWÓJ STRUKTUR MÓZGU, FUNKCJI POZNAWCZYCH ORAZ MOTORYCZNYCH." Sympozjum Neuronauka a dziecko 9.03.2013 Wydział Biologii Uniwersytetu Warszawskiego Natalia Bezniakow
Bardziej szczegółowoLp. Zakres świadczonych usług i procedur Uwagi
Choroby układu nerwowego 1 Zabiegi zwalczające ból i na układzie współczulnym * X 2 Choroby nerwów obwodowych X 3 Choroby mięśni X 4 Zaburzenia równowagi X 5 Guzy mózgu i rdzenia kręgowego < 4 dni X 6
Bardziej szczegółowoSpis treści. Część I Definicja, epidemiologia i koszty otyłości. Część II Etiologia i patogeneza otyłości
Spis treści Część I Definicja, epidemiologia i koszty otyłości Rozdział 1. Wprowadzenie: problematyka otyłości w ujęciu historycznym i współczesnym..................................... 15 Problematyka
Bardziej szczegółowoTyreologia opis przypadku 16
Kurs Polskiego Towarzystwa Endokrynologicznego Tyreologia opis przypadku 16 partner kursu: (firma nie ma wpływu na zawartość merytoryczną) Opis przypadku 64-letnia kobieta leczona w powodu depresji. W
Bardziej szczegółowoZAJĘCIA Z PEDIATRII ROK IV SEMESTR LETNI 2016/2017 Endokrynologia/nefrologia Plan zajęć
ZAJĘCIA Z PEDIATRII ROK IV SEMESTR LETNI 2016/2017 Endokrynologia/nefrologia Plan zajęć Obowiązujące podręczniki: 1. Pediatria, Kawalec, Grenda, Ziółkowska. 2013, 2. Pediatria. Podręcznik do Lekarskiego
Bardziej szczegółowoULOTKA DLA PACJENTA. Strona 1 z 6
ULOTKA DLA PACJENTA Strona 1 z 6 ULOTKA DLA PACJENTA: INFORMACJA DLA UŻYTKOWNIKA NORPROLAC 25 mikrogramów, 50 mikrogramów, tabletki NORPROLAC 75 mikrogramów, tabletki NORPROLAC 150 mikrogramów, tabletki
Bardziej szczegółowoV rok WL Choroby wewnętrzne, endokrynologia. Wtórne przyczyny osteoporozy
V rok WL Choroby wewnętrzne, endokrynologia Wtórne przyczyny osteoporozy prof. dr hab. Marek Bolanowski Katedra i Klinika Endokrynologii, Diabetologii i Leczenia Izotopami Osteoporoza pierwotna Inwolucyjna
Bardziej szczegółowoLeki antykachektyczne. lek. med. Marta Bijak-Ulejczyk Oddział Anestezjologii i Intensywnej Terapii
Leki antykachektyczne lek. med. Marta Bijak-Ulejczyk Oddział Anestezjologii i Intensywnej Terapii Grupy leków czyli co mamy środki stymulujące apetyt leki modulujące pracę przewodu pokarmowego leki anaboliczne/antykataboliczne
Bardziej szczegółowoĆwiczenie 24. Fizjologia i patofizjologia układu pokarmowego.
Zawartość Ćwiczenie 24. Fizjologia i patofizjologia układu pokarmowego.... 1 Ćwiczenie 25. Układ dokrewny I. Czynność endokrynna trzustki. Hormonalna regulacja wzrostu i metabolizmu - podstawy fizjologiczne
Bardziej szczegółowoSpis treści. Część I Choroby układu krążenia 1 Wendy A. Ware. Część II Choroby układu oddechowego 137 Eleanor C. Hawkins
Spis treści Część I Choroby układu krążenia 1 Wendy A. Ware 1 Badanie układu krążenia 2 2 Badania dodatkowe stosowane w chorobach układu krążenia 8 3 Leczenie zastoinowej niewydolności serca 29 4 Zaburzenia
Bardziej szczegółowoLeki antykachektyczne. lek. med. Marta Bijak-Ulejczyk Oddział Anestezjologii i Intensywnej Terapii
Leki antykachektyczne lek. med. Marta Bijak-Ulejczyk Oddział Anestezjologii i Intensywnej Terapii Grupy leków czyli co mamy środki stymulujące apetyt leki modulujące pracę przewodu pokarmowego leki anaboliczne/antykataboliczne
Bardziej szczegółowoWCZESNE OBJAWY CHOROBY NOWOTWOROWEJ U DZIECI
WCZESNE OBJAWY CHOROBY NOWOTWOROWEJ U DZIECI Elżbieta Adamkiewicz-Drożyńska Katedra i Klinika Pediatrii, Hematologii i Onkologii Początki choroby nowotworowej u dzieci Kumulacja wielu zmian genetycznych
Bardziej szczegółowoHiperkalcemia w nowotworach złośliwych
Hiperkalcemia w nowotworach złośliwych Emilia Mórawska Katerda i Klinika Chorób Wewnętrznych i Endokrynologii Warszawski Uniwersytet Medyczny Plan prezentacji 1.Wstęp 2.Epidemiologia 3.Podział i Patogeneza
Bardziej szczegółowoHormony Gruczoły dokrewne
Hormony Gruczoły dokrewne Dr n. biol. Urszula Wasik Zakład Biologii Medycznej HORMON Przekazuje informacje między poszczególnymi organami regulują wzrost, rozwój organizmu efekt biologiczny - niewielkie
Bardziej szczegółowoJakie są objawy zespołu policystycznych jajników?
3 Jakie są objawy zespołu policystycznych jajników? Najważniejsze punkty zu kobiet występuje różne nasilenie objawów; u niektórych objawy mogą być ciężkie, u innych nieznaczne. zobjawami zespołu PCOS mogą
Bardziej szczegółowoAgencja Oceny Technologii Medycznych
Agencja Oceny Technologii Medycznych www.aotm.gov.pl Rekomendacja nr 81/2011 Prezesa Agencji Oceny Technologii Medycznych z dnia 7 listopada 2011 r. w sprawie usunięcia z wykazu świadczeń gwarantowanych
Bardziej szczegółowoLECZENIE HORMONEM WZROSTU NISKOROSŁYCH DZIECI URODZONYCH JAKO ZBYT MAŁE W PORÓWNANIU DO CZASU TRWANIA CIĄŻY (SGA lub IUGR) (ICD-10 R 62.
Dziennik Urzędowy Ministra Zdrowia 701 Poz. 9 Załącznik B.64. LECZENIE HORMONEM WZROSTU NISKOROSŁYCH DZIECI URODZONYCH JAKO ZBYT MAŁE W PORÓWNANIU DO CZASU TRWANIA CIĄŻY (SGA lub IUGR) (ICD-10 R 62.9)
Bardziej szczegółowoWydział Zdrowia Publicznego, Kierunek DIETETYKA, Studia I stopnia stacjonarne I rok, Rok akademicki 2013/2014
Grupa 1 1 63571 2.1 3.1 4.1 8.1 12.1 14.1 2 63572 2.2 3.2 4.2 8.2 12.2 14.2 3 63573 2.3 3.3 4.3 8.3 12.3 14.3 4 63574 2.4 3.4 4.4 8.4 12.4 14.4 5 63575 2.5 3.5 4.5 8.5 12.5 14.5 6 63576 2.6 3.6 5.1 9.1
Bardziej szczegółowoLP Panel tarczycowy 1. TSH 2. Ft3 3. Ft4 4. Anty TPo 5. Anty Tg. W przypadku występowania alergii pokarmowych lub wziewnych
Proszę o wykonanie następujących badań laboratoryjnych (z krwi), na część z nich można uzyskać skierowanie od lekarza*: Dodatkowo: Badania podstawowe: W przypadku podejrzenia nieprawidłowej pracy tarczycy
Bardziej szczegółowoZMIANY W ORGANIZMIE SPOWODOWANE PICIEM ALKOHOLU
ZMIANY W ORGANIZMIE SPOWODOWANE PICIEM ALKOHOLU ( na podstawie artykułu zamieszczonego na portalu internetowym www.wp.pl zebrał i opracował administrator strony www.atol.org.pl ) Przewlekłe nadużywanie
Bardziej szczegółowoCHOROBY TARCZYCY. Klinika Chorób Wewnętrznych i Kardiologii Warszawski Uniwersytet Medyczny
CHOROBY TARCZYCY Klinika Chorób Wewnętrznych i Kardiologii Warszawski Uniwersytet Medyczny EUTYREOZA HIPERTYREOZA - PRZEŁOM HIPERMETABOLICZNY HYPOTYREOZA- PRZEŁOM HIPOMETABOLICZNY Nadczynność tarczycy-
Bardziej szczegółowoSpis treści. Przedmowa Barbara Czerska... 11 Autorzy... 17 Wykaz skrótów... 19
Przedmowa Barbara Czerska.................................. 11 Autorzy.................................................... 17 Wykaz skrótów.............................................. 19 Rozdział I.
Bardziej szczegółowoHARMONOGRAM ZAJĘĆ Z DIAGNOSTYKI LABORATORYJNEJ DLA III ROKU KIERUNKU LEKARSKIEGO 2015/2016:
HARMONOGRAM ZAJĘĆ Z DIAGNOSTYKI LABORATORYJNEJ DLA III ROKU KIERUNKU LEKARSKIEGO 2015/2016: Tematy wykładów: 1. Badania laboratoryjne w medycynie prewencyjnej. dr hab. Bogdan Solnica, prof. UJ 2. Diagnostyka
Bardziej szczegółowoUNIWERSYTET MEDYCZNY W BIAŁYMSTOKU SYLABUS - CHIRURGIA.... (imię i nazwisko)
UNIWERSYTET MEDYCZNY W BIAŁYMSTOKU SYLABUS - CHIRURGIA... (imię i nazwisko) III rok (semestr 5/6) wykłady seminaria ćwiczenia I Klinika Chirurgii Ogólnej i Endokrynologicznej II Klinika Chirurgii Ogólnej
Bardziej szczegółowoTEMATYKA WYKŁADÓW Z PATOLOGII PIELĘGNIARSTWO
TEMATYKA WYKŁADÓW Z PATOLOGII PIELĘGNIARSTWO 2016-2017 WYKŁAD NR 1 6. X. 2016 I Wprowadzenie do patofizjologii 1. Pojęcia: zdrowie, choroba, etiologia, patogeneza, symptomatologia 2. Etapy i klasyfikacja
Bardziej szczegółowo[13ZPK/KII] Endokrynologia
1. Ogólne informacje o module [13ZPK/KII] Endokrynologia Nazwa modułu Kod modułu Nazwa jednostki prowadzącej moduł Nazwa kierunku studiów Forma studiów Profil kształcenia Semestr Status modułu Język modułu
Bardziej szczegółowoTyreologia opis przypadku 9
Kurs Polskiego Towarzystwa Endokrynologicznego Tyreologia opis przypadku 9 partner kursu: (firma nie ma wpływu na zawartość merytoryczną) Tyreologia Opis przypadku European Society of Endocrinology Clinical
Bardziej szczegółowoEndokrynologia Pediatryczna Pediatric Endocrinology
Vol. 4/2005 Nr 4(13) Endokrynologia Pediatryczna Pediatric Endocrinology Hiperprolaktynemia: aspekty diagnostyczne i terapeutyczne Hiperprolactinemia: diagnostic and therapeutic aspects Bożena Banecka,
Bardziej szczegółowo4. Organizacja zajęć z Endokrynologii:
Katedra i Klinika Endokrynologii, Przemiany Materii i Chorób Wewnętrznych Uniwersytetu Medycznego im. Karola Marcinkowskiego w Poznaniu Ul. Przybyszewskiego 49 60-355 Poznań tel.: 61 869 13 30 fax: 61
Bardziej szczegółowoULOTKA DLA PACJENTA. Strona 1 z 6
ULOTKA DLA PACJENTA Strona 1 z 6 Ulotka dołączona do opakowania: informacja dla pacjenta NORPROLAC, 25 mikrogramów, 50 mikrogramów, tabletki NORPROLAC, 75 mikrogramów, tabletki NORPROLAC, 150 mikrogramów,
Bardziej szczegółowoPatofizjologia układu dokrewnego
lek. Grzegorz Szewczyk Patofizjologia układu dokrewnego Zaburzenia czynności podwzgórza, przysadki mózgowej i gruczołów nadnerczowych Katedra i Zakład Patologii Ogólnej i Doświadczalnej AM w Warszawie
Bardziej szczegółowoUNIWERSYTET WARMIŃSKO MAZURSKI W OLSZTYNIE
UNIWERSYTET WARMIŃSKO MAZURSKI W OLSZTYNIE Katarzyna Myszka Podgórska Ocena częstości występowania zespołu metabolicznego u osób z przypadkowo wykrytymi guzami nadnerczy z prawidłową aktywnością hormonalną
Bardziej szczegółowoLECZENIE HORMONEM WZROSTU NISKOROSŁYCH DZIECI URODZONYCH JAKO ZBYT MAŁE W PORÓWNANIU DO CZASU TRWANIA CIĄŻY (SGA lub IUGR) (ICD-10 R 62.
Załącznik B.64. LECZENIE HORMONEM WZROSTU NISKOROSŁYCH DZIECI URODZONYCH JAKO ZBYT MAŁE W PORÓWNANIU DO CZASU TRWANIA CIĄŻY (SGA lub IUGR) (ICD-10 R 62.9) ZAKRES ŚWIADCZENIA GWARANTOWANEGO ŚWIADCZENIOBIORCY
Bardziej szczegółowoSTRESZCZENIE Wstęp: Celem pracy Materiały i metody:
STRESZCZENIE Wstęp: Dzięki poprawie wyników leczenia przeciwnowotworowego u dzieci i młodzieży systematycznie wzrasta liczba osób wyleczonych z choroby nowotworowej. Leczenie onkologiczne nie jest wybiórcze
Bardziej szczegółowoULTRASONOGRAFIA SUTKÓW u dzieci
ULTRASONOGRAFIA SUTKÓW u dzieci Katarzyna Czerwińska Anna Jakubowska Zakład Radiologii Pediatrycznej WUM WSKAZANIA DO BADANIA USG SUTKÓW GINEKOMASTIA PRZEDWCZESNE POWIĘKSZENIE SUTKÓW ZNACZĄCA ASYMETRIA
Bardziej szczegółowoWst p. Etiologia. Patogeneza i objawy kliniczne. Hiperprolaktynemia
1 Hiperprolaktynemia Prof. dr hab. n. med. Marek Bolanowski Katedra i Klinika Endokrynologii, Diabetologii i Leczenia Izotopami Akademii Medycznej im. Piastów Âlàskich we Wroc awiu Wst p Hiperprolaktynemia
Bardziej szczegółowoOKRES DOJRZAŁOŚCI PŁCIOWEJ - POKWITANIE
OKRES DOJRZAŁOŚCI PŁCIOWEJ - POKWITANIE Co powinno zostać w mojej pamięci po wykładzie Symptomy pokwitania Mechanizm pokwitania Znajomość pojęć: adrenarche, gonadarche, przedwczesne pokwitanie płciowe
Bardziej szczegółowoOddział Terapii Izotopowej
Źródło: http://www.cskmswia.pl Wygenerowano: Czwartek, 3 września 2015, 12:26 Oddział Terapii Izotopowej Kierownik Oddziału: dr n. med. Tadeusz Budlewski specjalista chorób wewnętrznych, medycyny nuklearnej
Bardziej szczegółowoDiagnostyka ogólna chorób wewnętrznych. Klinika Hipertensjologii i Chorób Wewnętrznych
Diagnostyka ogólna chorób wewnętrznych Klinika Hipertensjologii i Chorób Wewnętrznych Piśmiennictwo: Szczeklik E. Diagnostyka ogólna chorób wewnętrznych. PZWL 1979 Bolechowski F. Podstawy ogólnej diagnostyki
Bardziej szczegółowoDIAGNOSTYKA ULTRASONOGRAFICZNA TARCZYCY. Michał Brzewski Anna Jakubowska Zakład Radiologii Pediatrycznej AM Warszawa
DIAGNOSTYKA ULTRASONOGRAFICZNA TARCZYCY Michał Brzewski Anna Jakubowska Zakład Radiologii Pediatrycznej AM Warszawa 1 PROBLEMY DIAGNOSTYCZNE Wady rozwojowe Wole Guzki tarczycy Nowotwory tarczycy Zaburzenia
Bardziej szczegółowoZaburzenia cyklu miesiączkowego. www.endogin.wum.edu.pl
Zaburzenia cyklu miesiączkowego www.endogin.wum.edu.pl Miesiączka (menses) cykliczne krwawienie z dróg rodnych występujące u dojrzałej płciowo kobiety od menarche do menopauzy, będące następstwem przemian
Bardziej szczegółowoPAKIET BADAŃ DLA PLANUJĄCYCH CIĄŻĘ %W PAKIECIE BADAŃ W PAKIECIE TANIEJ Wersja 1
PAKIET BADAŃ DLA PLANUJĄCYCH CIĄŻĘ 19 BADAŃ W PAKIECIE %W PAKIECIE TANIEJ 2018 Wersja 1 CZY WIESZ, ŻE: Badania ujęte w tym pakiecie podzielić można na dwie grupy. Wyniki badań z pierwszej grupy informują
Bardziej szczegółowoXIII. 29.11-1.12. 2007 Hotel Kasprowy
XIII 29.11-1.12. 2007 Hotel Kasprowy ORGANIZATORZY: Klinika Endokrynologii CMKP Oddział Warszawski PTE Narodowa Fundacja Endokrynologii im. W. Hartwiga XIII JESIENNA SZKOŁA ENDOKRYNOLOGII 29 listopada
Bardziej szczegółowoHarmonogram wykładów z patofizjologii dla Studentów III roku Wydziału Farmaceutycznego kierunku Farmacja. Rok akademicki 2018/ Semestr V
Harmonogram wykładów z patofizjologii dla Studentów III roku Wydziału Farmaceutycznego kierunku Farmacja Rok akademicki 2018/2019 - Semestr V Środa 16:15 17:45 ul. Medyczna 9, sala A Data Temat: Prowadzący:
Bardziej szczegółowoLECZENIE NISKOROSŁYCH DZIECI Z CIĘŻKIM PIERWOTNYM NIEDOBOREM IGF-1
Nazwa programu: Terapeutyczne Programy Zdrowotne 2009 Załącznik nr 18 do Zarządzenia Nr 16/2009 Prezesa NFZ z dnia 10 marca 2009 roku LECZENIE NISKOROSŁYCH DZIECI Z CIĘŻKIM PIERWOTNYM NIEDOBOREM IGF-1
Bardziej szczegółowoLECZENIE NISKOROSŁYCH DZIECI Z CIĘŻKIM PIERWOTNYM NIEDOBOREM IGF-1 Karłowatość, gdzie indziej niesklasyfikowana
Nazwa programu: Terapeutyczne Programy Zdrowotne 2010 Załącznik nr 39 do zarządzenia Nr 8/2010/DGL Prezesa NFZ z dnia 20 stycznia 2010 r. LECZENIE NISKOROSŁYCH DZIECI Z CIĘŻKIM PIERWOTNYM NIEDOBOREM IGF-1
Bardziej szczegółowoHarmonogram wykładów z patofizjologii dla Studentów III roku Wydziału Farmaceutycznego kierunku Farmacja studia stacjonarne
Harmonogram wykładów z patofizjologii dla Studentów III roku Wydziału Farmaceutycznego kierunku Farmacja studia stacjonarne Rok akademicki 2017/2018 - Semestr V Środa 15:45 17:15 ul. Medyczna 9, sala A
Bardziej szczegółowoWykaz skrótów. XX Przedmowa. XXV
Spis treści Wykaz skrótów XX Przedmowa XXV Fizjologia wydzielania wewnętrznego w ciąży 1 Wpływ chorób endokrynologicznych na płodność kobiety Błażej Męczekalski, Adam Czyżyk, Agnieszka Podfigurna-Stopa,
Bardziej szczegółowoNazwa programu: LECZENIE NISKOROSŁYCH DZIECI Z SOMATROPINOWĄ NIEDOCZYNNOŚCIĄ PRZYSADKI (SNP)
załącznik nr 20 do zarządzenia Nr 8/2010/DGL Prezesa NFZ z dnia 20 stycznia 2010 r. Nazwa programu: LECZENIE NISKOROSŁYCH DZIECI Z SOMATROPINOWĄ NIEDOCZYNNOŚCIĄ PRZYSADKI (SNP) ICD-10 E 23 Dziedzina medycyny:
Bardziej szczegółowoLECZENIE HORMONEM WZROSTU NISKOROSŁYCH DZIECI URODZONYCH JAKO ZBYT MAŁE W PORÓWNANIU DO CZASU TRWANIA CIĄŻY (SGA lub IUGR) (ICD-10 R 62.
Dziennik Urzędowy Ministra Zdrowia 879 Poz. 133 Załącznik B.64. LECZENIE HORMONEM WZROSTU NISKOROSŁYCH DZIECI URODZONYCH JAKO ZBYT MAŁE W PORÓWNANIU DO CZASU TRWANIA CIĄŻY (SGA lub IUGR) (ICD-10 R 62.9)
Bardziej szczegółowoGuzy neuroendokrynne żołądka - klinika. Grażyna Rydzewska Klinika Gastroenterologii CSK MSWiA Warszawa
Guzy neuroendokrynne żołądka - klinika Grażyna Rydzewska Klinika Gastroenterologii CSK MSWiA Warszawa Guzy endokrynne żołądka 1% nowotworów narządu, 9% wszystkich tego typu w układzie pokarmowym 1-2 przypadki
Bardziej szczegółowoCeny oczekiwane w rodzaju: leczenie szpitalne - programy zdrowotne (lekowe) obowiązujące od 01.07.2012 r. Cena Oczekiwana 03.0000.301.
Ceny oczekiwane w rodzaju: leczenie szpitalne - programy zdrowotne (lekowe) obowiązujące od 01.07.2012 r. Kod Zakresu Nazwa Zakresu Cena Oczekiwana 03.0000.301.02 PROGRAM LECZENIA PRZEWLEKŁEGO WZW TYPU
Bardziej szczegółowoParametr służący jedynie warunkowo do wyjaśnienia dysfunkcji tarczycy. Ma większe znaczenie jako parametr uzupełniający.
Testy Endokrynologiczne Pies Badanie pojedynczych hormonów Tyroksyna całkowita (T4) Wyjaśnienie postępowania zaburzeń hormonalnych tarczycy (niedoczynności rzadziej nadczynności).parametr mało specyficzny,
Bardziej szczegółowoTEMATYKA WYKŁADÓW Z PATOLOGII FIZJOTERAPIA
TEMATYKA WYKŁADÓW Z PATOLOGII FIZJOTERAPIA 2017-2018 Prof. dr hab. med. Jolanta Jaworek Środa 14.00-16.30 WYKŁAD NR 1-25.X.2017 1. Niewydolność krążenia pochodzenia sercowego: definicja, epidemiologia,
Bardziej szczegółowoAkromegalia jako problem interdyscyplinarny
Folia Medica Lodziensia, 2011, 38/2:285-317 Acromegaly - an interdisciplinary problem NATALIA BOŻENA ZAWADA, JOLANTA KUNERT-RADEK Klinika Endokrynologii Katedry Endokrynologii Uniwersytet Medyczny w Łodzi
Bardziej szczegółowoRAMOWY ROZKŁAD ĆWICZEŃ Z FIZJOLOGII PODSTAWY MEDYCYNY MODUŁ F. SEMINARIUM Fizjologia układu pokarmowego
RAMOWY ROZKŁAD ĆWICZEŃ Z FIZJOLOGII PODSTAWY MEDYCYNY MODUŁ F SEMINARIUM 1 09-13.04.2018 Fizjologia układu pokarmowego Pobieranie pokarmów. Ogólne zasady funkcjonowania układu pokarmowego I. Neurohormonalna
Bardziej szczegółowoVII. ŚWIADCZENIA MEDYCYNY NUKLEARNEJ. LP. Nazwa świadczenia gwarantowanego Warunki realizacji świadczeń
VII. ŚWIADCZENIA MEDYCYNY NUKLEARNEJ LP. Nazwa świadczenia gwarantowanego Warunki realizacji świadczeń 1. Scyntygrafia i radioizotopowe badanie czynnościowe tarczycy 1) gamma kamera planarna lub scyntygraf;
Bardziej szczegółowoWytyczne postępowania dla lekarzy POZ i lekarzy medycyny pracy w zakresie raka nerki, pęcherza moczowego i prostaty 2011
Wytyczne postępowania dla lekarzy POZ i lekarzy medycyny pracy w zakresie raka nerki, pęcherza moczowego i prostaty 2011 Wytyczne postępowania dla lekarzy POZ i lekarzy medycyny pracy w zakresie raka nerki,
Bardziej szczegółowoTyreologia opis przypadku 13
Kurs Polskiego Towarzystwa Endokrynologicznego Tyreologia opis przypadku 13 partner kursu: (firma nie ma wpływu na zawartość merytoryczną) Opis przypadku 24-letna kobieta zgłosił się do Poradni Endokrynologicznej.
Bardziej szczegółowoPrzełożyłA: Monika Kilis
PrzełożyłA: Monika Kilis Tytuł oryginału: Hashimoto Symptome richtig erkennen, Ursachen und Therapien finden, Selbsthilfeangebote nutzen Redaktor prowadząca: Aneta Bujno Redakcja: Juliusz Poznański Korekta:
Bardziej szczegółowoUkład wewnątrzwydzielniczy
1 WK Układ wewnątrzwydzielniczy Klasyfikuj prace ogólne dotyczące układu wewnątrzwydzielniczego i chorób układu wewnątrzwydzielniczego u dzieci w WS 330. Opieka pielęgniarska nad pacjentami z chorobami
Bardziej szczegółowoWOLE OBOJĘTNE. Jadwiga Szymczak. Katedra i Klinika Endokrynologii i Diabetologii AM we Wrocławiu
WOLE OBOJĘTNE Jadwiga Szymczak Katedra i Klinika Endokrynologii i Diabetologii AM we Wrocławiu Wolem nazywamy każde powiększenie tarczycy Wole obojętne (nietoksyczne) to wole z eutyreozą, nie wykazujące
Bardziej szczegółowo29.11-1.12.2012 Hotel Mercure Kasprowy
XVIII 29.11-1.12.2012 Hotel Mercure Kasprowy ORGANIZATORZY: Klinika Endokrynologii CMKP Oddział Warszawski PTE Narodowa Fundacja Endokrynologii im. W. Hartwiga Warszawa, 20 sierpnia 2012 r. Zaproszenie
Bardziej szczegółowoZałącznik do OPZ nr 8
Załącznik do OPZ nr 8 Lista raportów predefiniowanych Lp. Tytuł raportu Potencjalny użytkownik raportu 1. Lista chorych na raka stercza w zależności od poziomu antygenu PSA (w momencie stwierdzenia choroby)
Bardziej szczegółowo6.2. Podsumowanie planu zarządzania ryzykiem dotyczącego produktu leczniczego DUOKOPT przeznaczone do wiadomości publicznej
6.2. Podsumowanie planu zarządzania ryzykiem dotyczącego produktu leczniczego DUOKOPT przeznaczone do wiadomości publicznej 6.2.1. Podsumowanie korzyści wynikających z leczenia Co to jest T2488? T2488
Bardziej szczegółowoCzy istnieje w naszym organizmie jakiś centrum regulacji hormonalnej?
Dr med. Andrzej Kondratiuk IPL Słovit Gdańsk ul. Piastowska 66 Tel. 514-056-424... Czy istnieje w naszym organizmie jakiś centrum regulacji hormonalnej? A.K. - Takim narządem jest najstarszą część mózgu
Bardziej szczegółowoULOTKA DLA PACJENTA - 1 -
ULOTKA DLA PACJENTA - 1 - Ulotka dołączona do opakowania: informacja dla pacjenta MENOGON; 75 IU FSH + 75 IU LH, proszek i rozpuszczalnik do sporządzania roztworu do wstrzykiwań Menotropinum Należy uważnie
Bardziej szczegółowo5-7 czerwca 2008 JURATA Hotel Neptun
5-7 czerwca 2008 JURATA Hotel Neptun Szanowni Państwo! Drogie Koleżanki i Koledzy! Zapraszamy Was wszystkich bardzo serdecznie do pięknej, słonecznej Juraty na doroczne, tradycyjne spotkanie Postępy Endokrynologii
Bardziej szczegółowoDz. U. z 2013 poz. 1347 Brzmienie od 5 grudnia 2013. I. Osoby dorosłe
Dz. U. z 2013 poz. 1347 Brzmienie od 5 grudnia 2013 Załącznik nr 1 WYKAZ NIEULECZALNYCH, POSTĘPUJĄCYCH, OGRANICZAJĄCYCH ŻYCIE CHORÓB NOWOTWOROWYCH INIENOWOTWOROWYCH, W KTÓRYCH SĄ UDZIELANE ŚWIADCZENIA
Bardziej szczegółowoGuzy przysadki trzy warianty kliniczne; różne konsekwencje terapeutyczne
KAZUISTYKA ISSN 1734 5251 www.neuroedu.pl OFICJALNE PORTALE INTERNETOWE PTN www.ptneuro.pl Guzy przysadki trzy warianty kliniczne; różne konsekwencje terapeutyczne Sławomir Budrewicz 1, Małgorzata Szymczyk
Bardziej szczegółowoProdukt leczniczy złożony: zawierający Drospirenonei Ethinylestradiol SUBSTANCJE CZYNNE
SUBSTANCJE CZYNNE Produkt leczniczy złożony: zawierający Drospirenonei Ethinylestradiol GRUPA FARMAKOTERAPEUTYCZNA (KOD ATC) Grupa farmakoterapeutyczna: progestageny i estrogeny, produkty złożone. Kod
Bardziej szczegółowoPrzewlekła niewydolność serca - pns
Przewlekła niewydolność serca - pns upośledzenie serca jako pompy ssąco-tłoczącej Zastój krwi Niedotlenienie tkanek Pojemność minutowa (CO) serca jest zbyt mała do aktualnego stanu metabolicznego ustroju
Bardziej szczegółowoHipoglikemia. przyczyny, objawy, leczenie. Beata Telejko
Hipoglikemia przyczyny, objawy, leczenie Beata Telejko Klinika Endokrynologii, Diabetologii i Chorób Wewnętrznych Uniwersytetu Medycznego w Białymstoku Definicja hipoglikemii w cukrzycy Zespół objawów
Bardziej szczegółowoKURS PATOFIZJOLOGII WYDZIAŁ LEKARSKI
KURS PATOFIZJOLOGII WYDZIAŁ LEKARSKI CELE KSZTAŁCENIA Patologia ogólna łączy wiedzę z zakresu podstawowych nauk lekarskich. Stanowi pomost pomiędzy kształceniem przed klinicznym i klinicznym. Ułatwia zrozumienie
Bardziej szczegółowo