POLSKA FEDERACJA HODOWCÓW BYDŁA i PRODUCENTÓW MLEKA

Transkrypt

1

2 Niniejsze opracowanie powstało dzięki życzliwości i wsparciu wielu osób. Wszystkim Hodowcom oraz pracownikom Polskiej Federacji Hodowców Bydła i Producentów Mleka zaangażowanym w przygotowanie publikacji serdecznie dziękujemy.

3 Patron Honorowy: Minister Rolnictwa i Rozwoju Wsi Organizator: POLSKA FEDERACJA HODOWCÓW BYDŁA i PRODUCENTÓW MLEKA

4 KOMPLEKSOWE WSPARCIE NOWOCZESNEJ HODOWLI BYDŁA PROWADZIMY KSIĘGI DLA BYDŁA HODOWLANEGO RAS MLECZNYCH NASZYM CELEM TWÓJ SUKCES HODOWLANY GENOMOWANIE BYDŁA podwajamy postęp genetyczny stada DoKo profesjonalne wsparcie rozrodu OCENĘ TYPU I BUDOWY STRATEGIA ŚWIADOMEGO DOSKONALENIA STADA OCENĘ WARTOŚCI UŻYTKOWEJ SOLIDNE INFORMACJE GWARANCJĄ ROZWOJU TWOJEGO GOSPODARSTWA RAPORTY WYNIKOWE gruntowna informacja o stadzie DORADZTWO OGÓLNE efektywne wykorzystanie informacji z oceny DORADZTWO ŻYWIENIOWE klucz do efektywnego zarządzania stadem HODOWCA online / STADO online filar w procesie planowania, kontrolowania, organizacji i analizy stada LABORATORIA MLEKA I PASZ precyzja usług w parze z odpowiedzialnością

5 Szanowni Państwo, Drodzy Hodowcy Z dużym przejęciem przekazuję w Państwa ręce kolejną już edycję albumu prezentującego sylwetki najlepszych polskich hodowców i producentów mleka roku Dzięki tej publikacji mają Państwo okazję poznać bliżej laureatów tegorocznej Mlecznej Gali. Rok 2016 ze względu na utrzymującą się suszę dla całej branży rolniczej był okresem bardzo ciężkim. Hodowcy bydła i producenci mleka musieli stawić czoła nie tylko przeciwnościom natury powodującym problemy z zapewnieniem dobrej jakości paszy, ale także musieli zmierzyć się z bardzo niskimi cenami mleka w skupie, często balansującymi na granicy opłacalności. Wszystkie te czynniki wyraźnie odbiły się na kondycji gospodarstw rolnych. Tegoroczni laureaci sprostali jednak tym trudnym wyzwaniom i znaleźli sposób na przekucie przeciwności losu w swój sukces. Na łamach niniejszej publikacji podzielili się z Państwem swoją receptą na zwycięstwo oraz sposobami przetrwania ciężkiego okresu, który miejmy nadzieję, jest już za nami. Poprzez dzisiejszą uroczystość chcemy wyrazić nasze uznanie dla Państwa ciężkiej, lecz jakże owocnej pracy. Uzyskane wyniki w ocenie wartości użytkowej bydła za 2016r. potwierdzają, że podejmowane przez Państwa wysiłki przynoszą oczekiwane rezultaty. W minionym roku w stadach pod kontrolą użytkowości przeciętnie ocenianych było zwierząt, a uzyskane wielkości od ocenianej krowy to kg mleka, 323 kg tłuszczu przy zawartości 4,11% oraz 265 kg białka przy zawartości 3,37%. Oznacza to, że przeciętna wydajność od każdej ocenianej krowy wzrosła w stosunku do roku poprzedniego o 94 kg, przy jednoczesnym wzroście populacji aktywnej o ponad 11 tysięcy sztuk. Powyższe fakty oraz uzyskane przez Państwa wyniki potwierdzają, że coraz liczniejsza populacja krów ocenianych w Polsce charakteryzuje się wysokimi walorami genetycznymi i produkcyjnymi, a co najważniejsze, że nasi hodowcy ten potencjał umiejętnie wykorzystują. Mleczna Gala to wydarzenie bezprecedensowe, organizowane corocznie przede wszystkim w celu uznania i wyróżnienia najlepszych hodowców z terenu całego kraju. Jest również działaniem ukierunkowanym na promocję polskiego rolnictwa oraz przedstawienie dynamiki zmian w polskiej hodowli bydła i produkcji mleka. Kilka lat temu, podejmując decyzję o organizacji pierwszej Mlecznej Gali postawiliśmy sobie za cel aby to wydarzenie stało się jednym z najważniejszych w kalendarzu imprez rolniczych. Aby było miejscem spotkań przedstawicieli różnych środowisk pracujących wspólnie na sukces polskiego rolnictwa. Chcieliśmy stworzyć platformę wymiany poglądów pomiędzy światem hodowców i przedstawicielami środowiska biznesu, nauki i polityki. Dzisiaj widzimy, że ten cel udało nam się zrealizować. Tegoroczna Mleczna Gala, a tym samym Państwa praca, znalazła uznanie w oczach przedstawicieli najwyższych władz. Dzisiejsza uroczystość została objęta honorowym patronatem Ministra Rolnictwa i Rozwoju Wsi. Hodowcy bydła i producenci mleka, których święto dzisiaj obchodzimy, zostali docenieni również za granicami Polski. W dzisiejszym wydarzeniu biorą bowiem udział przedstawiciele zagranicznych organizacji rolniczych. Są z nami również reprezentanci zakładów mleczarskich, którzy współpracują i wspierają naszych laureatów w ich codziennej pracy. W trakcie dzisiejszej uroczystości pragniemy na ich ręce złożyć podziękowanie za ich partnerstwo oraz zaangażowanie w działalność polskich hodowców bydła ras mlecznych. Ranga i skala dzisiejszego wydarzenia świadczy o bardzo wysokiej pozycji i poziomie polskiego rolnictwa. Jestem dumny, że jako gospodarz mogę z Państwem uczestniczyć w tak ważnym dla naszego środowiska wydarzeniu. Jednocześnie pragnę na Państwa ręce złożyć wyraz szacunku i uznania za państwa ciężką pracę. Zdaję sobie sprawę, że nie zawsze jest łatwo. Często bywa pod górę, trzeba zmagać się z przeciwnościami losu, ale to właśnie trudne warunki i przeciwności losu hartują ducha i mobilizują do jeszcze cięższej i wytężonej pracy- a wtedy sukces smakuje podwójnie. Szanowni Państwo, W imieniu Polskiej Federacji Hodowców Bydła i Producentów Mleka, jeszcze raz gratuluję Państwu osiągniętych wyników i życzę aby ten rok oraz lata następne były dla nas wszystkich pomyślne i obfitowały w coraz lepsze rezultaty hodowlane, produkcyjne jak również ekonomiczne. Leszek Hądzlik Prezydent Polskiej Federacji Hodowców Bydła i Producentów Mleka

6 Kategoria stad do 20 sztuk krów mlecznych od 20,1 do 50 sztuk krów mlecznych od 50,1 do 150 sztuk krów mlecznych od 150,1 do 300 sztuk krów mlecznych od 300,1 do 500 sztuk krów mlecznych od 500,1 do sztuk krów mlecznych Strona Właściciel stada/obory Metoda oceny Przeciętna liczba krów w oborze Przeciętna wydajność od jednej krowy mleko tłuszcz białko suma tł+bi w rasie kg kg % kg % kg PSZCZOŁA MAŁGORZATA I SYLWESTER AT4 14, , , GUTANÓW, LUBELSKIE R* GR LEJKOWSCY IRENEUSZ I TERESA AT4 15, , , PROKOWO, POMORSKIE R* CICHACCY DARIUSZ I ELŻBIETA AT4 18, , , NIEWIERZ, KUJAWSKO-POMORSKIE GR ROCH PIOTR AT4 7, , , BUKOWSKA WOLA, MAŁOPOLSKIE KOZŁOWSKI SZYMON A8 7, , , DZIUPLINA, DOLNOŚLĄSKIE GR PIETRZAK JANUSZ A4 32, , ,31 1,007 ŁUBOWO, WIELKOPOLSKIE R* MAJEWSCY URSZULA I EUGENIUSZ AT4 30, , , KOŁOZĄB, POMORSKIE R* GR GROMADA MARCIN A4 21, , , LUDZISKO, KUJAWSKO-POMORSKIE R* STĘPNIAKOWSKI ADAM A4 41, , ,4 919 KĘPNIEWO, WARMIŃSKO-MAZURSKIE MAZUREK ELŻBIETA A4 28, , , OSTROBUDKI, WIELKOPOLSKIE GR DUSZNIK MAŁGORZATA A4 73, , , WIERZBA, LUBELSKIE R* NENEMAN ROBERT A4 78, , , WEŁNICA,WIELKOPOLSKIE R* NASIŁOWSKI DARIUSZ AT4 107, , , SKWIERCZYN DWÓR, MAZOWIECKIE R* SK DOBRZYNIEWO SP. Z O.O. A4 121, , , DOBRZYNIEWO, WIELKOPOLSKIE SK NOWE JANKOWICE SP. Z O.O. A4 86, , , SZARNOŚ, KUJAWSKO-POMORSKIE OHZ OSIĘCINY SP. Z O.O. A4 298, , , OSIĘCINY, KUJAWSKO-POMORSKIE R* OHZ OSIĘCINY SP. Z O.O. A4 290, , , CHOTEL, KUJAWSKO-POMORSKIE R* OHZ OSIĘCINY SP. Z O.O. A4 268, , , MICHAŁOWO, KUJAWSKO-POMORSKIE R* GR KACZAŁA-SZYMCZAK ALINA AT4 159, , , KONARZEW, WIELKOPOLSKIE R* GR JAWOROWICZ ANDRZEJ I ANNA A4 260, , , GODZIĄTKÓW, WIELKOPOLSKIE GR PRZYDROŻNY JANUSZ A4 428, , , ZAMYSŁÓW, LUBUSKIE GR KOMOROWO SP. Z O.O. A4 388, , , SOBIESIERZNO, KUJAWSKO-POMORSKIE DANKO HR SP. Z O.O. A4 330, , , KROWIARKI, ŚLĄSKIE OHZ KAMIENIEC ZĄBK. SP. Z O.O. A4 331, , , STARCZÓW, DOLNOŚLĄSKIE SK NOWE JANKOWICE SP. Z O.O. A4 326, , , NOWE JANKOWICE, KUJAWSKO-POMORSKIE PIETRUSZYŃSKI ADAM A4 705, , , STRADUNY, WARMIŃSKO-MAZURSKIE POLHOZ SP. Z O.O. A4 524, , , WOJANOWO, POMORSKIE R* OHZ GARZYN SP. Z O.O. A4 571, , , GÓRZNO, WIELKOPOLSKIE R* POLHOZ SP. Z O.O. A4 530, , , POGORZAŁA WIEŚ, POMORSKIE K & B & A LTD. SP. Z O.O. A4 559, , , RZECZYN, ZACHODNIOPOMORSKIE

7 Kategoria stad powyżej sztuk krów mlecznych polskiej H-F odmiany czerwono-białej do 50 sztuk simentalskie powyżej 50,1 simentalskiej w rasie polskiej czerwonej w rasie jersey w rasie montbeliarde Strona Właściciel stada/obory Metoda oceny Przeciętna liczba krów w oborze Przeciętna wydajność od jednej krowy mleko tłuszcz białko suma tł+bi w rasie kg kg % kg % kg KOMBINAT ROLNY SZESTNO SP. Z O.O. AT , , , LEMBRUK, WARMIŃSKO-MAZURSKIE FORTUNE SP. Z O.O. A , , , CIESZYMOWO, POMORSKIE R* GR LISIECKI TADEUSZ A , , , CZECHNÓW, WIELKOPOLSKIE KR KIETRZ SP. Z O.O. AT , , , KROTOSZYN, OPOLSKIE R* KR KIETRZ SP. Z O.O. AT , , , PILSZCZ, OPOLSKIE CHRZĄSZCZ MARCIN A4 45,6 32, , , MIONÓW, OPOLSKIE RW OHZ GŁOGÓWEK SP. Z O.O. A4 340,0 297, , , Z-D ZAWADA, OPOLSKIE R* RW KONTNY KRYSTIAN JÓZEF A4 50,2 46, , , LEŚNIK, OPOLSKIE RW PUCHALSCY ŁUKASZ I DOMINIKA AT4 8,8 8, , , NAGÓRKI, KUJAWSKO-POMORSKIE R* SM GH SADOWSKI JACEK AT4 25,1 25, , , KRZYCZKI-ŻABICZKI, MAZOWIECKIE R* SM SK PĘPOWO SP. Z O.O. A4 320,2 314, , , PĘPOWO I, WIELKOPOLSKIE R* SM GR STĄCZEK JERZY A4 64,3 56, , , JAĆMIERZ, PODKARPACKIE R* SM SOLARCZYK JAN I EDWARD AT4 20,3 18, , , WRÓBLÓWKA, MAŁOPOLSKIE R* RP SZYMUSIAK TADEUSZ AT4 31,4 22, , , ZAŁUCZNE, MAŁOPOLSKIE RP KRAUS MARIAN AT4 24,5 23, , , PODSARNIE, MAŁOPOLSKIE R* RP SK MICHAŁÓW SP. Z O.O. A4 140,1 140, , , MICHAŁÓW, ŚWIĘTOKRZYSKIE R* JE SK IWNO SP. Z O.O. A4 260,9 235, , , WIKTOROWO, WIELKOPOLSKIE R* JE SŁODKOWICZ WIKTOR I TERESA A8 16,0 12, , , PIOTRKÓW TRYBUNALSKI, ŁÓDZKIE JE MONTAGRO SP. Z O.O. AT4 319,0 315, , , WIERZBICA, LUBELSKIE R* MO ZABIEREK KAROL A4 16,4 14, , , CIENIN ZABORNY, WIELKOPOLSKIE R* MO ZAKŁAD ROLNY BAS SEŃKO ANDRZEJ AT4 440,4 433, , , GOSTYŃ SZCZECIŃSKI, ZACHODNIOPOMORSKIE MO w rasie białogrzbietej 74 GR MAKAREWICZ WOJCIECH TEREBELA, LUBELSKIE AT4 34,9 24,5 BG , ,4 541 w rasie polskiej czerwono-białej 75 SZUMAŃSKA DOROTA NOWE RYBIE, MAŁOPOLSKIE AT4 R* 18,9 10,3 ZR , , w rasie polskiej czarno-białej 76 POKOJSKI JAN RYBNO KOLONIA, WARMIŃSKO-MAZURSKIE AT4 31,8 17,7 ZB , , R* - oznacza obory, które wyraziły zgodę na rejestrację informacji o ilości sprzedanego mleka z zarejestrowaną kompletną informacją za cały 2016 r.

8 OCENA KROWY OBORY poszerzamy możliwości 3,37% Białko 4,11% tłuszcz krowy oceniane

9 Kategoria stad liczących przeciętnie do 20 sztuk krów mlecznych 1. Pszczoła Małgorzata i Sylwester 2. GR Lejkowscy Ireneusz i Teresa 3. Cichaccy Dariusz i Elżbieta 4. GR Roch Piotr 5. Kozłowski Szymon Mleczna Gala 2017

10 MAŁGORZATA I SYLWESTER PSZCZOŁA GUTANÓW, LUBELSKIE, ODDZIAŁ W LUBLINIE WYDAJNOŚĆ kg MIEJSCE 1 Państwo Małgorzata i Sylwester Pszczoła konkludują, że odnotowywany z roku na rok wzrost wydajności mlecznej użytkowanych krów, w dużej mierze warunkuje comiesięczna i bardzo wnikliwa analiza wyników oceny. Hodowcy doceniają możliwość otrzymywania wyników za pomocą poczty elektronicznej, co bardzo skraca czas reakcji na potencjalne zagrożenia i możliwość eliminacji błędów w zarządzaniu stadem. Źródła powodzenia gospodarstwa - recepta na sukces Stały dostęp i monitoring stada z wykorzystywaniem programu Hodowca Online. Wspomniane narzędzie to dla hodowców szereg możliwości, od szybkiego reagowania na prawdopodobieństwo zagrożenia mastitis i ketozą, po racjonalne korygowanie dawek pokarmowych i wykorzystanie danych z oceny do redukcji brakowania krów w stadzie. W gospodarstwie na skalę przemysłową uprawiane są zboża m.in. wysokojakościowe pszenice oraz rzepak i buraki cukrowe. Pozwala to produkować bardzo dobrej jakości pasze objętościowe na potrzeby krów. Krowy żywione są w systemie TMR. Analizy składu pasz wykonywane są w Laboratorium paszowym PFHBiPM w Jeżewie Starym. Rozważana jest rozbudowa obory i powiększenie stada. Hodowcy planują korzystać z nowego, przyjaznego programu do zarządzania stadem SOL, oczekują również na usługę monitoringu cielności i kwasicy. 10 Kategoria stad do 20 sztuk krów mlecznych

11 TERESA I IRENEUSZ LEJKOWSCY PROKOWO, POMORSKIE, ODDZIAŁ W GDAŃSKU WYDAJNOŚĆ kg MIEJSCE 2 Źródła powodzenia gospodarstwa - recepta na sukces Państwo Teresa i Ireneusz Lejkowscy to bardzo pracowici i ambitni hodowcy, a także przyjaźni i pozytywnie nastawieni ludzie. W swoim gospodarstwie położonym na piaskach kaszubskich osiągają wyniki, które mogłyby wydawać się niemożliwe, jednak dla nich stanowią codzienność, którą przekuwają w sukces. Pan Ireneusz chętnie dzieli się swoją wiedzą i doświadczeniem z innymi hodowcami. Wspiera ich merytorycznie, ale również pomaga w wypełnianiu wniosków o przyznanie płatności obszarowych lub na zakup sprzętu i modernizację gospodarstw. Jest laureatem wielu olimpiad wiedzy rolniczej. Ocenę wartości użytkowej swoich zwierząt Hodowca prowadzi od 2008 roku. Wydajność jego stada wynosiła wówczas kg mleka od krowy. Dokładnie rok później (2009) wzrosła do poziomu 8 787kg mleka. Teraz, widząc dowody swojego powodzenia oraz możliwości jakie daje ocena, Pan Lejkowski często zastanawia się dlaczego tak długo zwlekał z korzystaniem z tej usługi, a nawet twardo trwał w przeświadczeniu, że jest mu ona zupełnie niepotrzebna. Hodowca zawsze wyznacza sobie jasne i precyzyjne cele, które od lat wytrwale realizuje. Sumienną i przemyślaną pracą hodowlaną doprowadził swoje stado do wysokiego poziomu produkcyjnego. Jego osiągnięcia nagrodzono w 2011 roku, kiedy to otrzymał swój pierwszy puchar za najlepszą wydajność w powiecie kartuskim. Od tamtego czasu Hodowca nagrody odbiera regularnie - rok w rok. W chwili obecnej wyniki mleczności stada Państwa Lejkowskich klasyfikują hodowców na drugim miejscu w województwie pomorskim. Kategoria stad do 20 sztuk krów mlecznych 11

12 DARIUSZ I ELŻBIETA CICHACCY NIEWIERZ, KUJAWSKO-POMORSKIE, ODDZIAŁ W BYDGOSZCZY WYDAJNOŚĆ kg MIEJSCE 3 Główne czynniki mające wpływ na osiągnięty w 2016 roku sukces stada Zdaniem Państwa Cichackich, wyniki wydajności mlecznej utrzymywanych w ich stadzie zwierząt w dużej mierze zależą od zabezpieczenia dobrej jakości pasz oraz ciągłej pracy nad postępem genetycznym. Na jakość paszy wpływa właściwa agrotechnika, a w następnej kolejności dobór odpowiednich odmian kukurydzy, traw i zbóż oraz racjonalny i terminowy zbiór. Dla hodowców kolosalne znaczenie ma również przemyślany dobór genetyczny rozpłodników, koordynowany z lekarzem weterynarii obsługującym stado. Polskie gospodarstwa rolne w ostatnich latach osiągnęły światowy poziom prawie we wszystkich gałęziach produkcji roślinnej i zwierzęcej. Małe, rodzinne gospodarstwo Państwa Cichackich prowadzone jest przy zachowaniu standardów unijnych, a pod względem wyników mleczności krów dotrzymuje ono kroku innym podmiotom - liderom na rynku mleka. Hodowcy będą kontynuować działania, których celem jest wzrost wydajności mlecznej stada we współpracy z instytucjami doradczymi. Źródła powodzenia gospodarstwa - recepta na sukces Stała obserwacja zwierząt oraz szybka reakcja na ich potrzeby i zachowania. Dbałość o dobrostan zwierząt, właściwa profilaktyka zdrowotna, profesjonalne zarządzanie stadem. 12 Kategoria stad do 20 sztuk krów mlecznych

13 GP PIOTR ROCH BUKOWSKA WOLA, MAŁOPOLSKIE, PRZEDSTAWICIELSTWO W ZABIERZOWIE WYDAJNOŚĆ kg MIEJSCE 4 Gospodarstwo Piotra Rocha położone jest na Wyżynie Miechowskiej, w północnej części województwa małopolskiego. Pan Piotr hodowlę bydła prowadzi wspólnie ze swoim ojcem Czesławem, wspierającym go swoją wiedzą i bogatym doświadczeniem. Oprócz hodowli bydła mlecznego, gospodarstwo specjalizuje się w uprawie zbóż. Źródła powodzenia gospodarstwa - recepta na sukces Indywidualna kontrola żywienia krów i bilansowanie dawek żywieniowych w oparciu o raport ŻYWIENIE (RW11). Analiza składu mleka poszczególnych krów w stadzie oraz zawartości komórek somatycznych. Weryfikacja pochodzenia użytkowanych zwierząt, selekcja i wybór odpowiednich buhajów do krycia krów i jałówek. Ważny jest także staranny dobór nasienia buhajów krajowych i zagranicznych. Hodowca ocenia genomowo jałowice, chciałby jednak jeszcze przyspieszyć ten proces, tak aby można było podejmować odpowiednio szybko decyzje hodowlane. Ze względu na tendencyjność w pracy doradców żywieniowych z firm komercyjnych, Hodowca zainteresowany jest korzystaniem z usług doradztwa niezależnego - świadczonego przez specjalistów PFHBiPM. Powiększenie liczebności stada i dalszy rozwój hodowli Pan Roch uzależnia od stabilności rynku mleka. Kilkuletni syn Hodowcy - Antoni Roch wykazuje duże zainteresowanie pracą w gospodarstwie, jest więc nadzieja że długoletnie tradycje chowu i hodowli w rodzinie Rochów będą w przyszłości podtrzymane. Kategoria stad do 20 sztuk krów mlecznych 13

14 SZYMON KOZŁOWSKI DZIUPLINA, DOLNOŚLĄSKIE, PRZEDSTAWICIELSTWO WE WROCŁAWIU WYDAJNOŚĆ kg MIEJSCE 5 Chowem i hodowlą krów mlecznych, w gospodarstwie swojego syna Szymona, zajmuje się Pan Ryszard Kozłowski. 3 główne czynniki mające wpływ na osiągnięty w 2016 roku sukces stada Pan Ryszard Kozłowski szczególną wagę przykłada do jakości żywienia i zdrowotności prowadzonego stada. Żywienie w okresie letnim oparte jest na zielonkach z lucerny i dobrej jakości trawach, a zimą podstawą są kiszonka z kukurydzy i sianokiszonka z traw. W gospodarstwie nie brakuje użytków zielonych wykorzystywanych na okólniki dla zwierząt, jednak przede wszystkim gwarantujących wystarczającą ilość doskonałej jakości paszy. Skromne warunki budynków inwentarskich rekompensują wybiegi, dzięki którym zwierzęta cieszą się dobrym zdrowiem, co z kolei przekłada się nie tylko na wysoką wydajność, ale też na długość użytkowania (przeciętnie 7 laktacji). Remont stada prowadzony jest w oparciu o własny materiał hodowlany. wymienia. Według Ryszarda Kozłowskiego dane z oceny, wnikliwa obserwacja stada oraz indywidualne podejście do każdego zwierzęcia, zwłaszcza cieląt, to podstawa bez której nie ma sukcesu. W 2017 roku hodowcy planują zakup przyczepy samozbierającej. W dalszej przyszłości, korzystając z unijnych dopłat, myślą o kupnie ciągnika, rozrzutnika i rozsiewacza do nawozów. Pan Ryszard zdecydowany jest utrzymać stado liczące około 8 krów mlecznych, z tego też względu coraz bardziej skłania się do zakupu w najbliższym czasie schładzalnika mleka. Źródła powodzenia gospodarstwa - recepta na sukces W całym powiecie oławskim stado Pana Kozłowskiego jest jedynym, gdzie prowadzona jest ocena wartości użytkowej krów mlecznych. W rejonie tym nigdy nie było dużych tradycji w chowie i hodowli bydła mlecznego. Hodowcy mają coraz większe problemy ze znalezieniem w pobliżu wyspecjalizowanego lekarza weterynarii lub inseminatora, a od 30 lat w okolicy nie ma żadnej mleczarni. Mimo tych wszystkich przeciwności, gospodarstwo funkcjonuje na bardzo przyzwoitym poziomie. Pan Ryszard sprzedaje całość produkowanego mleka bezpośrednio odbiorcom indywidualnym. Jakość surowca i uczciwość w stosunku do klienta to gwarancja sukcesu rodziny Kozłowskich. Od ponad 30 lat w gospodarstwie prowadzona jest ocena wartości użytkowej. Hodowca, po każdym próbnym doju dokładnie analizuje dane z raportów wynikowych, szczególnie pod kątem poprawności stosowanych pasz i zdrowotności 14 Kategoria stad do 20 sztuk krów mlecznych

15 Kategoria stad liczących przeciętnie od 20,1 do 50 sztuk krów mlecznych 1. GR Pietrzak Janusz 2. Majewscy Urszula i Eugeniusz 3. GR Gromada Marcin 4. Stępniakowski Adam 5. Mazurek Elżbieta Mleczna Gala 2017

16 JANUSZ PIETRZAK ŁUBOWO, WIELKOPOLSKIE, ODDZIAŁ W POZNANIU WYDAJNOŚĆ kg MIEJSCE 1 Główne czynniki mające wpływ na osiągnięty w 2016 roku sukces stada Regularna analiza raportów wynikowych z oceny wartości użytkowej, a w nich przede wszystkim informacji o potencjalnym zagrożeniu ketozą czy poziomie mocznika w mleku. Hodowca zamawia i korzysta z danych zawartych w raportach: STADO (RW1), PRÓBA (RW2), a także ROZRÓD (RW3), ZDARZENIA (RW6) czy też WARTOŚĆ HODOWLANA (RW7). Bieżący dostęp do informacji programu Hodowca on-line, monitoring stada i szczegółowe analizy danych niezbędnych w odpowiedzialnym zarządzaniu stadem. Analiza pasz, m.in. w laboratorium PFHBiPM w Kobiernie oraz wykorzystywanie uzyskanych analiz w celu odpowiedniego ułożenia dawki żywieniowej. Źródła powodzenia gospodarstwa - recepta na sukces Wieloletnie doświadczenie i wiedza praktyczna przekazana przez ojca znanego wielkopolskiego hodowcę Zenona Pietrzaka. Nieocenione wsparcie i pomoc rodziny, starszego brata Romana oraz mamy Marianny. Duże zaangażowanie hodowcy w sprawy gospodarstwa, całkowite poświęcenie się wykonywanej pracy i ogromne zamiłowanie do hodowli bydła. Wysoki standard żywienia oraz dbałość o jakość paszy dla zwierząt, w tym szczególnie kiszonek produkowanych w gospodarstwie. Żywienie krów w systemie TMR. Stała współpraca z lekarzem weterynarii. Korzystanie z wyników prowadzonej przez lata oceny wartości użytkowej. Praca nad wysoką wartością genetyczną stada. Gospodarstwo posiada 60 ha użytków rolnych, w tym 13 ha użytków zielonych, które zabezpieczają bazę paszową. W uprawach przeważają kukurydza na pasze, pszenica i rzepak. Założenie własnej rodziny. Rozwój gospodarstwa, w tym zwiększanie areału i budowa nowoczesnej obory wolnostanowiskowej. Modernizacja parku maszynowego. 16 Kategoria stad od 20,1 do 50 sztuk krów mlecznych

17 STADO URSZULI I EUGENIUSZA MAJEWSKICH KOŁOZĄB, POMORSKIE, ODDZIAŁ W GDAŃSKU WYDAJNOŚĆ kg MIEJSCE 2 Na wynik stada składa się wydajność zwierząt utrzymywanych w oborach: EUGENIUSZ MAJEWSKI metoda oceny AT4 17,8 krów kg mleka URSZULA MAJEWSKA metoda oceny AT4 13,0 krów kg mleka Źródła powodzenia gospodarstwa - recepta na sukces Urszula i Eugeniusz Majewscy prowadzą rodzinne, wielopokoleniowe gospodarstwo rolne o dużych tradycjach i bogatym dorobku hodowlanym. Hodowcy prowadzą ocenę wartości użytkowej w stadzie od 1969 roku. Gospodarze z Kołoząba od lat zajmują czołowe miejsca w rankingu wyróżniających się obór w kraju, ponadto są laureatami wszystkich dotychczasowych edycji Mlecznej Gali. Hodowcy kierunkują swoje stado pod kątem wysokiej wydajność mlecznej i długowieczności użytkowanych zwierząt. PFHBiPM, rok w rok, honoruje i nagradza krowy z gospodarstwa Państwa Majewskich, które osiągnęły bądź przekroczyły wydajność 100 tys. kg mleka. Dewizą Urszuli i Eugeniusza Majewskich jest: pracowitość, systematyczność, współpraca. Sukcesu stada Hodowcy upatrują w: rozważnej kalkulacji kosztów produkcji, umiejętnym korzystaniu z wyników wartości użytkowej, codziennej obserwacji zwierząt. Utrzymanie bieżącej wydajności oraz inwestycja w genetykę. Kategoria stad od 20,1 do 50 sztuk krów mlecznych 17

18 GR MARCIN GROMADA LUDZISKO, KUJAWSKO-POMORSKIE, ODDZIAŁ W BYDGOSZCZY WYDAJNOŚĆ kg MIEJSCE 3 Główne czynniki mające wpływ na osiągnięty w 2016 roku sukces stada Hodowca miniony rok komentuje następująco: W 2016 roku wydajność ponownie wzrosła. To efekt nie tylko naszej pracy, ale także ścisłej współpracy ze specjalistami z PFHBiPM tj.: zootechnikiem oceny, inspektorem nadzoru i doradcą żywieniowym. Comiesięczna analiza raportów wynikowych pozwala mi na bieżącą korektę dawki pokarmowej, a co najważniejsze optymalizację żywienia. Mam na myśli nie tylko zbilansowanie żywienia, ale przede wszystkim ograniczenie kosztów. Przy spadających cenach mleka w końcówce 2015 roku i pierwszym półroczu 2016 roku był to bardzo ważny element w finansach gospodarstwa. Utrzymanie wysokiego poziomu produkcji, a głównie racjonalne żywienie pozwoliło nam w miarę spokojnie przetrwać blisko roczny okres niskich cen skupu mleka. Pomimo, że było ciężko, nie ograniczyliśmy jak wielu innych hodowców, pasz treściwych i dodatków mineralnych w dawce pokarmowej. Teraz widzimy, że była to trafna decyzja. Wydajność wzrosła. Nie mamy też większych problemów ze zdrowotnością stada i z rozrodem podsumowuje z zadowoleniem Pan Marcin. W planach mamy teraz budowę jałowników. opowiada Hodowca z Ludziska. - Chcemy wykorzystać do tego celu silosy na kiszonkę, które obecnie są już zbyt małe aby pomieścić niezbędną ilość pasz. Przy nich powstaną okólniki aby zapewnić młodzieży swobodny ruch. 18 Kategoria stad od 20,1 do 50 sztuk krów mlecznych

19 ADAM STĘPNIAKOWSKI KĘPNIEWO, WARMIŃSKO-MAZURSKIE, ODDZIAŁ W OLSZTYNIE WYDAJNOŚĆ kg MIEJSCE 4 Źródła powodzenia gospodarstwa - recepta na sukces Pan Adam Stępniakowski prowadzi hodowlę bydła mlecznego wspólnie z żoną Janiną i synem Markiem. Hodowcy oceniają, że powodzenie w hodowli bydła mlecznego zależy od ciężkiej pracy, dużego doświadczenia, wiedzy i spokojnego podejścia do wprowadzania wszelkich nowości wspomagających zarzadzanie stadem. Państwo Stępniakowscy korzystają z doradztwa specjalistów z PFHBiPM w zakresie żywienia, paszoznawstwa oraz doboru rozpłodników do kojarzeń w programie DoKo. Wspólnie z zootechnikiem oceny analizują raporty wynikowe, nierzadko wykorzystują też analizy dostępne w programie Hodowca Online. Hodowcy szczególną uwagę przywiązują do właściwego doboru ocenionych genotypowo rozpłodników. Aby wyeliminować długie okresy międzywycieleniowe w stadzie stosowane jest również krycie naturalne. W gospodarstwie stosowane są pasze naturalne typu: marchew, wysłodki buraczane, młóto i dobre siano. Dobór i ilość poszczególnych pasz odbywa się w oparciu o własne, sprawdzone receptury. Jakość i skład paszy podlega analizie w laboratorium paszowym PFHBiPM. W Kępniewie dużą wagę przykłada się do dobrostanu zwierząt. Krowy utrzymywane są w oborze z prawidłowym oświetleniem i stałym dostępem do wody. Cieliczki przebywają w dużych kojcach wyścielanych słomą, gdzie mają dostęp do pasz treściwych (m. in. śruta CJ), a jałowice mogą cały okres korzystać z wybiegów, co jest ważne w odchowie materiału hodowlanego. Zwierzęta są pod opieką lekarza weterynarii. Zakup sprzętu m.in. przetrząsaczo-grabiarki i wozu paszowego. Modernizacja obory na wolnostanowiskową z zewnętrznymi stołami paszowymi oraz budowa hali udojowej. W planach jest także genomowanie jałowic. Budowa domu mieszkalnego dla syna Marka. Kategoria stad od 20,1 do 50 sztuk krów mlecznych 19

20 ELŻBIETA MAZUREK OSTROBUDKI, WIELKOPOLSKIE, ODDZIAŁ W POZNANIU WYDAJNOŚĆ kg MIEJSCE 5 3 główne czynniki mające wpływ na osiągnięty w 2016 roku sukces stada według Elżbiety Mazurek 1. Profilaktyka prozdrowotna krów. 2. Znajomość składu mleka oraz liczby komórek somatycznych. Informacje pozyskane z wyników oceny mówią o stanie zdrowotnym poszczególnych krów i całego stada. 3. Odpowiednie żywienie dostosowane do okresu laktacji i grupy technologicznej. Źródła powodzenia gospodarstwa - recepta na sukces Krowa musi raz w roku rodzić cielę i przed sprzedażą dać co najmniej 40 tys. kg mleka. Ocena umożliwia mi dostęp do informacji o stanie stada. Jestem jednym z pierwszych użytkowników programu Hodowca Online, dzięki któremu uzyskuję dane pozwalające mi szybko reagować i wpływać na żywienie moich krów. Świadomie dobieram buhaja do każdej sztuki w oborze. Zwracam uwagę na wartość hodowlaną jaką dany rozpłodnik reprezentuje, szczególnie na parametr dotyczący łatwości wycieleń - zwiększając prawdopodobieństwo łatwego porodu. Jeżeli nie mam pewności, jakiego buhaja wybrać, korzystam z doradztwa i programu DoKo oferowanego przez PFHBiPM. Staram się myśleć perspektywicznie, ponieważ podejmowane dzisiaj decyzje np. o sposobie odchowu cieliczek, czy wyborze buhaja do kojarzenia, będą widoczne za trzy lata. Dalsze doskonalenie stada poprzez wykorzystywanie nasienia najlepszych dostępnych buhajów przekazujących cechy typu: długowieczność, zdrowotność i niski poziom komórek somatycznych. Ograniczenie kosztów produkcji. 20 Kategoria stad od 20,1 do 50 sztuk krów mlecznych

21 Kategoria stad liczących przeciętnie od 50,1 do 150 sztuk krów mlecznych 1. GR Dusznik Małgorzata 2. Neneman Robert 3. Nasiłowski Dariusz 4. SK Dobrzyniewo Sp. z o.o. 5. SK Nowe Jankowice Sp. z o.o. Mleczna Gala 2017

22 MAŁGORZATA I LESZEK DUSZNIK WIERZBA, LUBELSKIE, ODDZIAŁ W LUBLINIE WYDAJNOŚĆ kg MIEJSCE 1 Główne czynniki mające wpływ na osiągnięty w 2016 roku sukces stada Ciągła praca hodowlana w stadzie, przywiązywanie dużej wagi do wartości hodowlanej utrzymywanych krów, korzystanie z programu do kojarzeń DoKo. Dbałość o dobrostan zwierząt, poprzez zapewnienie optymalnych warunków środowiskowych w nowej, dobrze wyposażonej wolnostanowiskowej oborze. Troska o jakość pasz objętościowych i treściwych. Efektywne wykorzystanie informacji uzyskiwanych w ramach prowadzenia oceny wartości użytkowej, a w szczególności monitoring zawartości mocznika w mleku poszczególnych grup laktacyjnych oraz analiza danych zawartych w nowym raporcie ŻYWIENIE (RW11). Państwo Dusznikowie, utrzymują produkcję mleka na wysokim poziomie od wielu lat. Już w 2012 roku średnia wydajność roczna od krowy wyniosła w ich gospodarstwie ponad kg. Ze względu na tak wysoką wydajność krowy dojone są 3-krotnie w ciągu doby. Źródła powodzenia gospodarstwa - recepta na sukces Praca nad wysoką wartością genetyczną stada. Rozważne decyzje inwestycyjne. Zaplecze technologiczne oraz wybudowana w 2003 roku nowoczesna obora, wyposażona między innymi w halę udojową z automatycznym pomiarem ilości udojonego mleka. Fachowe gospodarowanie bazą paszową, pozwalające na gromadzenie wystarczających i odnawianych co roku zapasów pasz objętościowych. Umiejętne wykorzystanie wyników oceny wartości użytkowej w zarządzaniu stadem, a w szczególności informacji dostarczanych wraz z raportami wynikowymi. Sukces gospodarstwa to wynik rodzinnej pracy zespołowej, w której niemały udział ma syn Piotr. Powiększenie obory oraz budowa nowego budynku z przeznaczeniem do odchowu młodzieży. 22 Kategoria stad od 50,1 do 150 sztuk krów mlecznych

23 ROBERT NENEMAN WEŁNICA, WIELKOPOLSKIE, ODDZIAŁ W POZNANIU WYDAJNOŚĆ kg MIEJSCE 2 Źródła powodzenia gospodarstwa - recepta na sukces Hodowla bydła mlecznego prowadzona jest w Wełnicy już od dwóch pokoleń, a zgromadzona wiedza i doświadczenie mają ogromne znaczenie w umiejętnym zarządzaniu stadem. Ocena wartości użytkowej bydła prowadzona jest tu od ponad 50 lat. Pan Neneman duże znaczenie przywiązuje do planowania i przewidywania działań w swojej hodowli. Zmian dokonuje w sposób przemyślany, umiejętnie i cierpliwie poprawiając to co dobre na jeszcze lepsze, unikając przy tym gwałtownych reform. W bieżącym roku Hodowca liczy na stabilizację ceny mleka na dobrym poziomie. Zastanawia się także nad zadaszeniem wybiegu dla krów, co pozwoliłoby z jednej strony poprawić warunki dla zwierząt, a z drugiej ułatwiłoby prace związane z codzienną obsługą zwierząt. W ocenie Pana Roberta Nenemana na wysoką wydajność mleczną stada wpływa szereg czynników opisanych poniżej: dobrostan zwierząt i stworzenie im optymalnych warunków środowiskowych; umiejętny dobór buhajów do krycia i dobra inseminacja; efektywny odchów jałowic; długowieczność krów; korzystanie z pomocy fachowców w dziedzinie doradztwa żywieniowego; wykorzystywanie raportów wynikowych z oceny do analiz, ponieważ dostarczają one danych i uzupełniają wiedzę (m.in. o ketozie, moczniku i komórkach somatycznych) niezbędną do prawidłowego zarządzania stadem; możliwość otrzymywania raportów wynikowych mailem, co istotnie skraca czas oczekiwania na wynik. Pan Neneman korzysta również z programu Hodowca Online; możliwość badania pasz w Laboratorium w Kobiernie. Otrzymane wyniki Hodowca wykorzystuje we współpracy z doradcami żywieniowymi. Jak sam podkreśla, współpraca ze wspomnianym laboratorium to duża wygoda ponieważ nie musi nigdzie jeździć, daje próbkę paszy zootechnikowi oceny i na drugi dzień ma w komputerze wynik badania. Kategoria stad od 50,1 do 150 sztuk krów mlecznych 23

24 DARIUSZ NASIŁOWSKI SKWIERCZYN DWÓR, MAZOWIECKIE, ODDZIAŁ W PARZNIEWIE WYDAJNOŚĆ kg MIEJSCE 3 Pan Dariusz Nasiłowski prowadzi ponad 90 ha gospodarstwo rolne wspólnie z żoną Joanną oraz synem Norbertem. 3 główne czynniki mające wpływ na osiągnięty w 2016 roku sukces stada 1. Odpowiednia dawka żywieniowa ustalana przez doradcę żywieniowego PFHBiPM. 2. Stosowanie nasienia buhajów o wysokim indeksie hodowlanym. 3. Odpowiedni odchów cieląt potencjał, który da rezultaty w przyszłości. Wynikiem pracy nad stadem są liczne wyróżnienia i nagrody na wystawach zwierząt hodowlanych o zasięgu regionalnym, wojewódzkim, a w przyszłości zapewne także i krajowym. Pan Dariusz mając na uwadze dobrostan zwierząt planuje w kolejnych latach budowę obory i przebudowę jałowników. Dzięki temu poprawią się warunki środowiskowe oraz możliwe będzie zwiększenie obsady zwierząt. Źródła powodzenia gospodarstwa - recepta na sukces Nie tylko z książki płynie dobra nauka, z serca hodować to wielka sztuka. Hodowca od lat jest pasjonatem hodowli bydła, a racjonalnie prowadzona praca hodowlana pozwala mu osiągnąć tak wysokie wyniki wydajności mlecznej stada. Mimo posiadania liczącego ponad 100 sztuk stada, Pan Dariusz nie wyobraża sobie hodowli bez indywidualnego podejścia do każdej krowy. Niezastąpionym dla niego narzędziem są raporty wynikowe oferowane przez PFHBiPM, a w szczególności raport PRÓBA (RW2), w którym zebrane są niezbędne informacje o każdym zwierzęciu. Hodowca często korzysta również z programu Hodowca Online. Nieustannie dąży do ulepszania potencjału genetycznego stada, w czym bardzo pomocny jest program DoKo. Pan Nasiłowski ceni sobie również współpracę z zootechnikiem oceny i inspektorem nadzoru, z którymi często wspólnie analizuje wyniki. W dużej mierze na powodzenie stada w 2016 roku wpływ miała trafna decyzja Hodowcy dotycząca zakupu 10 hektarów ziemi. Inwestycja wyraźnie zwiększyła bazę pasz objętościowych, a w przyszłości zmniejszy koszty zakupu dodatkowych pasz. Hodowca zainwestował również w nowy wóz paszowy, co znacznie poprawiło strukturę TMR. 24 Kategoria stad od 50,1 do 150 sztuk krów mlecznych

25 SK DOBRZYNIEWO SP. Z O.O. DOBRZYNIEWO, WIELKOPOLSKIE, ODDZIAŁ W BYDGOSZCZY PREZES ZARZĄDU FELICJAN PIKULIK WYDAJNOŚĆ kg MIEJSCE 4 Stadnina Koni w Dobrzyniewie Spółka z o.o., pozostając pod nadzorem właścicielskim Agencji Nieruchomości Rolnych, realizuje zadania określone w programach hodowlanych MRiRW. Głównym celem działalności Stadniny jest upowszechnianie szeroko rozumianego postępu w rolnictwie, w tym szczególnie biologicznego oraz zachowanie zasobów genetycznych zwierząt. W spółce prowadzona jest hodowla bydła mlecznego rasy polskiej holsztyńsko fryzyjskiej oraz koni rasy wielkopolskiej, szlachetnej półkrwi oraz konika polskiego. Źródła powodzenia gospodarstwa - recepta na sukces Gospodarstwo Dobrzyniewo, to najmniejsza jednostka należąca do Spółki. Zwierzęta utrzymywane są w oborze uwięziowa na 120 stanowisk ze stołem paszowym pośrodku budynku oraz wybiegami na zewnątrz. Dój przeprowadzany jest przy pomocy aparatów udojowych MU 480, a w żywieniu wykorzystywany jest mobilny wózek paszowy dla pasz pełnoporcjowych. Powyższe systemy są kompatybilne i współpracują z programem DelPro 3.6. W hodowli krów mlecznych postawiono na postęp genetyczny w zakresie cech produkcyjnych, z jednoczesnym doskonaleniem cech typu i budowy, szczególnie budowy wymienia, nóg oraz cech funkcjonalnych typu długowieczność i płodność. Wysokie wyniki produkcyjne stada uzyskiwane są dzięki konsekwentnemu przestrzeganiu indywidualnego planu kojarzeń oraz prawidłowo przeprowadzanej selekcji stada podstawowego. Dodatkowo poprawienie szeroko pojętego dobrostanu zwierząt oraz zmiana systemu żywienia przynosi oczekiwane rezultaty. Aktualnie, postęp hodowlany materiału elitarnego chcemy rozszerzać poprzez zastosowanie biotechnik rozrodu takich jak: nasienie seksowane oraz transplantację zarodków. Dlatego też Spółka kładzie duży nacisk na maksymalizację embriotransferu w połączeniu z selekcją genomową. Samice o najlepszych wartościach gebv są przeznaczane do pozyskiwania zarodków. Natomiast jałówki, które nie spełniają Kategoria stad od 50,1 do 150 sztuk krów mlecznych kryteriów selekcyjnych pod względem gebv kojarzone są z najlepszymi buhajami podczas tradycyjnej inseminacji. Hodowla oparta na solidnych tradycjach i konsekwentnie realizowanych programach hodowlanych przynosi wiele sukcesów. Wyhodowane w Stadninie Koni w Dobrzyniewie zwierzęta zdobywają liczne nagrody na wystawach krajowych i regionalnych. W ubiegłym roku podczas IX Ogólnopolskiej Wystawy Bydła Hodowlanego w Minikowie, prezentowane przez Spółkę zwierzęta zdobyły: superczempiona w kategorii jałowice rasy PHF oraz czempiona w kategorii jałowice w wieku miesięcy rasy PHF. W roku 2017 SK Dobrzyniewo zamierza w dalszym ciągu maksymalizować sprzedaż materiału hodowlanego (krów pierwiastek, jałowic cielnych, buhajków hodowlanych) dla potrzeb indywidulanych rolników. 25

26 SK NOWE JANKOWICE SP. Z O.O. GOSPODARSTWO SZARNOŚ, KUJAWSKO-POMORSKIE, ODDZIAŁ W BYDGOSZCZY PREZES ZARZĄDU ANDRZEJ MANDECKI WYDAJNOŚĆ kg MIEJSCE 5 Stadnina Koni Nowe Jankowice jest spółką hodowlaną Agencji Nieruchomości Rolnych w Warszawie o szczególnym znaczeniu dla gospodarki narodowej. Stadnina to przedsiębiorstwo z ponad 60-letnia tradycją, należy do wyróżniających się w branży rolno hodowlanej w kraju. Spółka jest liderem w hodowli koni rasy polski koń zimnokrwisty. Oprócz hodowli koni, w Stadninie prowadzona jest hodowla i chów bydła mlecznego oraz produkcja roślinna. Źródła powodzenia gospodarstwa recepta na sukces Tym co wyróżnia jankowicką hodowlę krów jest wysoka wartość genetyczna zwierząt, wsparta prawidłowym żywieniem. Dorobek hodowlany i produkcyjny przedsiębiorstwa to efekt zapewnienia zwierzętom właściwych warunków utrzymania, a co za tym idzie skupienia się na ich szeroko pojętym dobrostanie. W SK Nowe Jankowice zwraca się szczególną uwagę na warunki utrzymania zwierząt od urodzenia, poprzez wychów i okres produkcji mleka. Swoich źródeł powodzenia Stadnina upatruje również w prawidłowym zarządzaniu i dobrej organizacji pracy, wspartej wysokimi kwalifikacjami załogi. Duże znaczenie odgrywa tu stabilność kadry zarządzającej, a także wprowadzanie innowacyjnych rozwiązań w produkcji roślinnej i zwierzęcej. Jankowicka hodowla nie zamierza stać w miejscu i planuje w najbliższym czasie przygotowanie projektu innowacyjnej obory na 300 stanowisk w gospodarstwie Szarnoś i uzyskanie zezwolenia na jego budowę. Będzie to obora wolnostanowiskowa, boksowa typu otwartego (kurtynowa), z samodzielnym sektorem doju. Podstawowym zadaniem projektu będzie uzyskanie właściwych parametrów użytkowych przy możliwie niskich nakładach finansowych na budowę obory. Niebagatelne znaczenie ma także współpraca SK Nowe Jankowice Sp. z o.o. z jednostkami naukowymi takimi jak Instytut Zootechniki PIB w Balicach. Właśnie z Instytutem, na terenie gospodarstwa realizowane są badania dotyczące optymalizacji warunków mikroklimatycznych w pomieszczeniach dla bydła. 26 Kategoria stad od 50,1 do 150 sztuk krów mlecznych

27 Kategoria stad liczących przeciętnie od 150,1 do 300 sztuk krów mlecznych 1. OHZ Osięciny Sp. z o.o. Gospodarstwo Osięciny 2. OHZ Osięciny Sp. z o.o. Gospodarstwo Chotel 3. OHZ Osięciny Sp. z o.o. Gospodarstwo Michałowo 4. GR Kaczała-Szymczak Alina 5. GR Jaworowicz Andrzej i Anna Mleczna Gala 2017

28 OHZ OSIĘCINY SP. Z O.O. OSIĘCINY, KUJAWSKO-POMORSKIE, ODDZIAŁ W BYDGOSZCZY PREZES ZARZĄDU JACEK WYRĘBSKI Trzy główne czynniki mające wpływ na osiągnięty w 2016 roku sukces stada zdaniem prezesa Wyrębskiego Sukces stada to kompilacja wielu czynników zarówno wymiernych, jak i niewymiernych. Często podczas rozmów z moją kadrą odnoszę wrażenie, że co raz wyraźnej zaznacza się wpływ czynników niemierzalnych. W roku 2016 głównym czynnikiem gwarantującym sukces było skrócenie okresu międzywycieleniowego oraz wzrost wskaźnika cielności. Nie bez znaczenia była również zdecydowanie wyższa jakość pasz objętościowych w porównaniu do poprzedniego sezonu. Jednak najważniejszym determinantem sukcesu była i jest wartość genetyczna stada mierzona indeksem PF, który z roku na rok rośnie. Progresja ta jest możliwa dzięki konsekwentnie realizowanemu od kilkunastu lat programowi hodowlanemu. Nie mniejszą wagę przywiązujemy do produkcji roślinnej, która w połowie stanowi zaplecze dla produkcji zwierzęcej. W coraz szerszym zakresie wchodzimy w bezorkowy system uprawy roli jest on wymuszony dotkliwym niedoborem wody z jakim borykamy się od blisko 5 lat. Źródła powodzenia gospodarstwa recepta na sukces Trudno podać prostą receptę na sukces ocenia Jacek Wyrębski. Nie ulega wątpliwości, że pierwszym czynnikiem gwarantującym jego osiągnięcie jest czynnik ludzki a więc zaangażowana i zgrana załoga, taka jaką kieruję od ponad 10 lat. Dzięki mojej kadrze i pracownikom możliwe było osiągnięcie wyróżniających się wyników hodowlanych i produkcyjnych. Nie mniejsze znaczenie ma zaplecze majątkowe. Na pytanie czego potrzeba, żeby osiągnąć sukces odpowiedziałbym - czasu, wytrwałości, konsekwencji i stanowczości. Praca na tym stanowisku nauczyła mnie jeszcze jednego - pokory wobec ludzi i wobec przyrody. Sukcesy przyjmuję z radością, porażki są dla mnie inspiracją. Nasze dalekosiężne plany są sprecyzowane już od kilku lat podsumowuje prezes OHZ Osięciny. Oczywiście ulegają one pewnym korektom, gdyż otoczenie wewnętrzne i zewnętrze wywiera na nas niewątpliwy wpływ. Jednak priorytetem jest dla nas utrzymanie i podnoszenie poziomu genetycznego naszego stada i szerzenie wiedzy na ten temat wśród rolników. W produkcji zwierzęcej głównym naszym zadaniem na dwa najbliższe lata jest budowa nowej hali udojowej. To nasz cel strategiczny. 28 Kategoria stad od 150,1 do 300 sztuk krów mlecznych

29 WYDAJNOŚĆ kg MIEJSCE 1 OSIĘCINY WYDAJNOŚĆ kg MIEJSCE 2 CHOTEL WYDAJNOŚĆ kg MIEJSCE 3 MICHAŁOWO

30 GR ALINA KACZAŁA-SZYMCZAK KONARZEW, WIELKOPOLSKIE, ODDZIAŁ W POZNANIU WYDAJNOŚĆ kg MIEJSCE 4 Pani Alina Kaczała Szymczak, produkcję zwierzęcą nastawioną na produkcję mleka prowadzi od 2003 roku. Hodowczyni wraz z mężem uzyskała wyróżnienie w 2014 roku w XII Ogólnopolskim Konkursie Bezpieczne Gospodarstwo Rolne. W konkursie Wielkopolski Rolnik Roku, w 2014 roku znalazła się wśród 10 wyróżnionych rolników. Głównymi czynnikami mającymi wpływ na osiągnięty w 2016 sukces stada są: podział zwierząt na grupy żywieniowe, w szczególności grupy krów po wycieleniu, wydzielenie miejsca dla krów zasuszonych poza oborą, pozwala to powiększyć miejsce dla krów produkujących mleko, zwiększenie areału pól pod zasiew kukurydzy z przeznaczeniem na paszę, w strukturze zasiewów - zawsze kilka odmian kukurydzy, wykorzystywanie wyników oceny do prowadzenia stada pod względem zdrowotności, z naciskiem na informacje o poziomie komórek somatycznych, korzystanie z informacji o moczniku by prawidłowo bilansować dawki. Źródła powodzenia gospodarstwa recepta na sukces Korzystanie z programu Hodowca Online. Badanie wszystkich sztuk po zastosowaniu antybiotyku, bez względu na okres karencji. Przesiewanie łąk co 5 lat, by mieć dobry materiał do robienia kiszonek. Zakup paszowozu samojezdnego o większej wydajności, by TMR był lepiej przygotowany. Zmiana systemu doju na halę wyposażoną w karuzelę lub rozbudowa obecnej hali udojowej. 30 Kategoria stad od 150,1 do 300 sztuk krów mlecznych

31 GR ANNA I ANDRZEJ JAWOROWICZOWIE GODZIĄTKÓW, WIELKOPOLSKIE, ODDZIAŁ W POZNANIU WYDAJNOŚĆ kg MIEJSCE 5 Główne czynniki mające wpływ na osiągnięty w 2016 roku sukces stada zdaniem państwa Jaworowiczów Prawidłowe żywienie, dobrostan mikroklimat, właściwe postępowanie ze zwierzętami, spokój, terminowość obsługi doju i żywienia. Pomimo dobrego wyniku w 2016 roku nie jesteśmy zadowoleni z wydajności. Susza jaka wystąpiła w 2015 roku obniżyła jakość pasz co przełożyło się na ilość produkowanego mleka tj. spadek o ok. 800 litrów. Utrzymanie stada ok. 300 krów. Rozbudowa budynków do odchowu jałówek oraz opasu młodego bydła rzeźnego. Do końca roku zawiązanie grupy producentów mleka. Marzenie hodowcy to stabilna i przewidywalna cena mleka. Źródła powodzenia gospodarstwa - recepta na sukces Posiadamy park maszynowy, który pozwala na wykonanie wszystkich prac bez udziału usługodawców podkreśla hodowca z Godziątkowa. Korzystamy z doradztwa żywieniowego oferowanego przez profesjonalną firmę paszową. Dużą pomocą jest powadzona w stadzie ocena wartości użytkowej oraz bardzo cenne informacje dostępne z programu Hodowca Online udostępnionego przez PFHBiPM. Ponadto regularna, ciężka praca hodowlana, odpowiedni dobór buhajów do kojarzeń. Korzystamy też z doradztwa i genetyki oferowanej przez renomowaną firmę. Kategoria stad od 50,1 do 150 sztuk krów mlecznych 31

32 HODOWCO, DOŁĄCZ DO TESTOWANIA NOWEGO PROGRAMU DO ZARZĄDZANIA STADEM BYDŁA SOL! 1. STADO ONLINE TO NOWY PROGRAM DO ZARZĄDZANIA STADEM BYDŁA 2. POMÓŻ NAM SPRAWDZIĆ, CZY WSZYSTKO DZIAŁA JAK POWINNO UCZESTNICZĄC W TESTOWANIU OTRZYMASZ BEZTERMINOWO BEZPŁATNY DOSTĘP DO PEŁNEJ WERSJI PROGRAMU TESTOWANIE POTRWA OD MAJA DO KOŃCA LIPCA 5. NAJWAŻNIEJSZE SĄ TWOJE OPINIE CZEKAMY NA UWAGI DOTYCZĄCE DZIAŁANIA PROGRAMU 6. POSPIESZ SIĘ LICZBA ZGŁOSZEŃ JEST OGRANICZONA! JESTEŚ ZAINTERESOWANY TESTOWANIEM PROGRAMU SOL? ZADZWOŃ POD NUMER: LUB NAPISZ: sol@pfhb.pl WIĘCEJ INFORMACJI NA STRONIE

33 Kategoria stad liczących przeciętnie od 300,1 do 500 sztuk krów mlecznych 1. GR Przydrożny Janusz 2. GR Komorowo Sp. z o.o. 3. Danko HR Sp. z o.o. 4. OHZ Kamieniec Ząbkowicki Sp. z o.o. 5. SK Nowe Jankowice Sp. z o.o. Mleczna Gala 2017

34 GR JANUSZ PRZYDROŻNY ZAMYSŁÓW, LUBUSKIE, PRZEDSTAWICIELSTWO W ZIELONEJ GÓRZE WYDAJNOŚĆ kg MIEJSCE 1 Główne czynniki mające wpływ na osiągnięty w 2016 roku sukces stada Wykorzystanie, w racjonalnym zarządzaniu stadem, informacji z prowadzonej oceny wartości użytkowej. Praca w programie Hodowca Online, o którym hodowca mówi - kopalnia wiedzy o moim stadzie. Szczegółowa analiza raportu wynikowego ŻYWIENIE (RW11), stanowiącego zestawienie danych niezbędnych do profesjonalnej kontroli żywienia i monitorowania powszechnie występujących chorób i zaburzeń metabolicznych. Remont stada prowadzony w oparciu o własny materiał hodowlany. W rozrodzie stosowane jest nasienie najlepszych buhajów z katalogu lokalnej spółki inseminacyjnej, poprawiających następujące cechy: wydajność mleka, budowę wymienia i kaliber. Przydrożnej żony hodowcy, zajmującej się organizacją doju, odchowem cieląt i profilaktyką w stadzie. W 2017 roku obchodzony jest jubileusz 25-lecia założenia gospodarstwa. Modernizacja budynków inwentarskich i parku maszynowego. Źródła powodzenia gospodarstwa - recepta na sukces Specjalizacja w produkcji mleka. Produkcja dobrej jakości pasz objętościowych przez gospodarstwo we własnym zakresie. Produkcja roślinna zabezpiecza potrzeby stada krów mlecznych i młodzieży, a wytwarzane tu pasze objętościowe stanowią główny składnik TMR-u. W Zamysłowie uprawiane są również rośliny towarowe na przykład buraki cukrowe i rzepak. Stabilna produkcja mleka, jej stały rozwój oraz związany z tym wzrost zysków motywują małżeństwo Przydrożnych do aktywności i ciężkiej pracy na rzecz prowadzonej hodowli. Jednakże zysk za wszelką cenę nie wchodzi w rachubę. Wysokie wyniki stada związane są zawsze z dużą dbałością o dobrostan i zdrowotność zwierząt. W stadzie co 3 lata analizowana jest krew i mocz krów, a uzyskane wyniki służą układaniu dawek żywieniowych i ocenie jakości żywienia. Hodowcy współpracują z profesjonalnymi doradcami żywieniowymi, przygotowującymi skład TMR-u dla poszczególnych grup technologicznych. Praca i zaangażowanie w gospodarstwo Pani Bożeny 34 Kategoria stad od 300,1 do 500 sztuk krów mlecznych

35 GR KOMOROWO SP. Z O.O. SOBIESIERZNO, KUJAWSKO-POMORSKIE, ODDZIAŁ W BYDGOSZCZY PREZES SPÓŁKI GRAŻYNA HOGA WYDAJNOŚĆ kg MIEJSCE 2 3 główne czynniki mające wpływ na osiągnięty w 2016 roku sukces stada zdaniem Prezes Grażyny Hogi: 1. Bardzo dobra jakość pasz objętościowych. 2. Stabilność żywienia. Od dwudziestu lat współpracujemy z tą samą firmą paszową, z którą wspólnie ustalamy dawki pokarmowe. Pomimo niedostatku kiszonki z kukurydzy, spowodowanej suszą w 2015 roku, udało się nam zapewnić stabilność żywienia. 3. Dobra organizacja pracy oraz wprowadzenie premii uznaniowych dla pracowników. Spółka od wielu lat osiąga wysokie i stabilne wyniki w produkcji mleka. W związku z tym nie planujemy żadnych rewolucji w tym dziale. Jedyną większą zmianą będzie wykorzystanie systemu wykrywania rui u jałówek. Głębsze zmiany będą obejmowały produkcję roślinną uprawa pasowa i zmienne dawkowanie nawozów. W szerszej perspektywie planujemy również stopniowe rozwijanie produkcji sadowniczej. Źródła powodzenia gospodarstwa recepta na sukces Gospodarstwo Rolne Komorowo Sp. z o.o. można scharakteryzować jako rodzinną spółkę pracowniczą. Efektem tego jest wysoka motywacja do optymalizacji produkcji zwierzęcej i roślinnej. Kategoria stad od 300,1 do 500 sztuk krów mlecznych 35

36 DANKO HODOWLA ROŚLIN SP. Z O.O. ZAKŁAD NASIENNO-ROLNY MODZURÓW, ŚLĄSKIE, PRZEDSTAWICIELSTWO W KATOWICACH DYREKTOR JAN STAROŃ WYDAJNOŚĆ kg MIEJSCE 3 3 główne czynniki mające wpływ na osiągnięty w 2016 roku sukces stada zdaniem Dyrektora Jana Staronia Na sukces stada składają się m.in.: zaangażowanie pracowników, dobrostan zwierząt, a także konsekwentnie realizowana praca hodowlana nad genetyką stada. W naszym gospodarstwie pracują doświadczeni pracownicy z długoletnim stażem. Wszyscy jesteśmy ludźmi otwartymi na nowe rozwiązania, potrafiącymi dostosować się do zmieniających się warunków. Poprawę dobrostanu zwierząt realizujemy konsekwentnie od 2010 roku. Pierwszy etap to była budowa nowej obory wolnostanowiskowej o bardzo dobrych parametrach jakości powietrza i dziennego światła, a także radykalna zmiana sposobu odchowu młodzieży. Celem poprawy odporności cieląt opracowaliśmy własny system pojenia. Każde cielę pojone jest siarą maksymalnie do 2 godzin po urodzeniu. Podajemy około 4 litry siary, wykorzystując przy tym specjalną sondę do pojenia. Co ważne, stworzyliśmy bank siary, bo już z doświadczenia wiemy, że siara od krów w pierwszych laktacjach zawiera zbyt mało immunoglobulin. Od 2012 roku odchów cieląt odbywa się w indywidualnych budkach z wybiegami umieszczonych na zewnątrz obory, a w ciepłych miesiącach roku od kwietnia do października budki przenoszone są na użytki zielone. doboru buhajów do kojarzeń DoKo i od samego początku genotypujemy nasze zwierzęta w Laboratorium Genetyki Bydła w Parzniewie. Źródła powodzenia gospodarstwa - recepta na sukces Bez dobrej załogi i odpowiedniego zarządzania nie byłoby sukcesu. Stawiamy na stały rozwój, wykorzystując szereg narzędzi zarówno tych sprawdzonych od lat jak ocena wartości użytkowej bydła czy ocena kondycji ciała BCS, wdrażamy również nowe np. ocena profilu metabolicznego krów. Nazywamy to precyzyjnym zarządzaniem, w konsekwencji jest to zarządzanie pieniędzmi. Dzięki temu przetrwaliśmy najgorsze momenty kryzysu na rynku. Ważne są też nasze ambicje i chęć zdrowej rywalizacji z najlepszymi. W maju tego roku planujemy zakończenie budowy i zasiedlenie nowej obory na 300 krów dojnych. Dzięki temu zwiększymy stan krów na fermie w Krowiarkach do 600 szt. Za trzy lata, gdy zakończymy powiększanie stada, chcemy sprzedawać najwyższej klasy materiał hodowlany. W 2010 roku opracowaliśmy program hodowlany, którego celem było stworzenie zupełnie nowego stada pod kątem pożądanych cech produkcyjnych, zdrowotnych, ale także przystosowania krów do nowo budowanej obory z halą udojową. Celem strategicznym było osiągnięcie średniej wydajności od krowy kg mleka, której jesteśmy już blisko. W międzyczasie udało się nam uwolnić stado od gorączki Q i BVD/MD, mamy urzędowy status gospodarstwa wolnego od tych jednostek chorobowych. W realizacji celów hodowlanych pomagają nam specjaliści PFHBiPM. Korzystamy z programu komputerowego 36 Kategoria stad od 300,1 do 500 sztuk krów mlecznych

37 OHZ KAMIENIEC ZĄBKOWICKI SP. Z O.O. STARCZÓW, DOLNOŚLĄSKIE, PRZEDSTAWICIELSTWO WE WROCŁAWIU PREZES ZARZĄDU WIKTOR KAROL WYDAJNOŚĆ kg MIEJSCE 4 3 główne czynniki mające wpływ na osiągnięty w 2016 roku sukces stada zdaniem Prezesa Wiktora Karola W OHZ Kamieniec Ząbkowicki postawiliśmy na dobrostan zwierząt. Oborę, w której przebywa bydło mleczne podzielono na trzy obszary: wypoczynkowy, z wygodnymi kojcami na matach gumowych i ściółce, paszowy z pełnym dostępem dla wszystkich krów do stołu paszowego oraz udojowy tj. halę udojową przyjazną zwierzętom i wygodną dla dojarza. Żywienie odbywa się systemem TMR, w skład którego wchodzą bardzo dobrej jakości pasze objętościowe (kiszonki z traw i kukurydzy), pasze treściwe oraz dodatki mineralno-witaminowe. W doskonaleniu cech genotypowych i fenotypowych bydła wykorzystywane są rozpłodniki z top listy najlepszych buhajów. Obecnie, po osiągnięciu oczekiwanej wysokiej wydajności produkcyjnej, do kojarzeń wybiera się buhaje poprawiające zdrowotność, jakość mleka, pokrój oraz długowieczność. programu Hodowca Online. Raporty wynikowe z danymi nt. poziomu komórek somatycznych, żywienia oraz usługa ketozowa znacznie ułatwiają zarządzanie stadem. W 2017 roku chcemy utrzymać, a nawet nieznacznie zwiększyć wydajność i jakość mleka. Będziemy dążyć do liczebności stada na poziomie krów mlecznych w całym OHZ. Planujemy inwestycje w wysokowydajny sprzęt do zbioru ziemiopłodów, produkcji kiszonek i TMRu oraz budowę nowego jałownika dla 315 zwierząt oraz dwa silosy na około 8 tys. ton kiszonek. Źródła powodzenia gospodarstwa - recepta na sukces Receptą na sukces OHZ Kamieniec Ząbkowicki jest wyznaczenie sobie celu i dążenie do niego. Strategią gospodarstwa jest utrzymanie wysokiej produkcji mleka poprzez wykorzystanie posiadanego potencjału. Jałówki, wycenione genomowo i osiągające wysokie indeksy trafiają do embriotransferu. Urodzone jałówki pozostają w gospodarstwie, natomiast buhajki odstawiane są do lokalnej spółki inseminacyjnej. Żywienie zwierząt prowadzimy w oparciu o badania pasz zarówno objętościowych jak i TMR, analizę danych z raportów wynikowych z oceny oraz na podstawie współpracy z doradcą żywieniowym. Planowana w najbliższym czasie budowa silosów, pozwoli na zwiększenie pasz objętościowych w dawkach pokarmowych, co wpłynie na obniżenie kosztów żywienia. Obecny park maszynowy jest nowoczesny i rozwinięty, stała jego modernizacja pozwala na usprawnienie oraz przyśpieszenie prac, jak i ograniczenie wysiłku ludzkiego. Zootechnicy gospodarstwa mają stały dostęp do internetowego Kategoria stad od 300,1 do 500 sztuk krów mlecznych 37

38 SK NOWE JANKOWICE SP. Z O.O. GOSPODARSTWO NOWE JANKOWICE, KUJAWSKO-POMORSKIE, ODDZIAŁ W BYDGOSZCZY PREZES ZARZĄDU ANDRZEJ MANDECKI WYDAJNOŚĆ kg MIEJSCE 5 Stadnina Koni Nowe Jankowice należy do liderów polskiej hodowli, świadczą o tym bardzo dobre wyniki produkcyjne mleka. Podstawą utrzymania krów w tym przedsiębiorstwie jest dbałość o ich dobrostan. Cielęta rodzą się w przestronnych, zmodernizowanych porodówkach. Następnie są utrzymywane w innowacyjnych otwartych cielętnikach typu wioska dla cieląt, po raz pierwszy zastosowanych w Polsce. Wychów jałówek ma miejsce w wolnostanowiskowych, zmodernizowanych jałownikach typu otwartego. W oborach krów mlecznych zwraca się uwagę na dobre warunki wypoczynku w boksach legowiskowych, system wentylacji i urządzenia pozwalające na ograniczenie przyczyn powstawania stresu cieplnego. Takie podejście do zwierząt, jak podkreślają władze Stadniny, stanowi decydujący czynnik odpowiadający za uzyskany w 2016 roku sukces produkcyjny. Źródła powodzenia gospodarstwa recepta na sukces Prawidłowe zarządzanie. Dobra organizacja pracy. Wysokie kwalifikacje załogi. Dobrze zorganizowana i współpracująca ze sobą obsługa zwierząt, wspierana przez kompetentną kadrę zootechniczną. Współpraca z nauką. Aktualnie w SK Nowe Jankowice realizowane jest zadanie badawcze z działalności statutowej Instytutu Zootechniki PIB Balice pt.: Optymalizacja warunków mikroklimatycznych w pomieszczeniach dla bydła w ramach którego prowadzone są badania nad chłodzeniem krów w poczekalni, hali udojowej i oborze podczas występowania ekstremalnie wysokiej temperatury. W celu ograniczenia skutków stresu cieplnego w poczekalni zamontowano wentylator sufitowy, a pod wentylatorem urządzenia do zamgławiania powietrza. W hali udojowej zainstalowano wentylator kominowy z nadmuchem świeżego powietrza, a w oborze nowy typ śmigłowego zraszacza krów. 38 Kategoria stad od 300,1 do 500 sztuk krów mlecznych

39 Kategoria stad liczących przeciętnie od 500,1 do sztuk krów mlecznych 1. Pietruszyński Adam 2. POLHOZ Sp. z o.o. - Wojanowo 3. OHZ Garzyn Sp. z o.o. 4. POLHOZ Sp. z o.o. - Pogorzała Wieś 5. K&B&A Ltd. Sp. z o.o. Mleczna Gala 2017

40 ADAM PIETRUSZYŃSKI STRADUNY, WARMIŃSKO-MAZURSKIE, ODDZIAŁ W BIAŁYMSTOKU WYDAJNOŚĆ kg MIEJSCE 1 W 2016 roku w gospodarstwie utrzymywanych było ponad 700 krów. Powierzchnia gospodarstwa wynosi ponad ha. Gospodarstwo posiada własną wytwórnię pasz. 3 główne czynniki mające wpływ na osiągnięty w 2016 roku sukces stada 1. Ciągłe doskonalenie potencjału genetycznego zwierząt. 2. Racjonalne żywienie. 3. Doskonała organizacja pracy całego zespołu obsługującego zwierzęta, z opieką weterynaryjną włącznie. remont stada podstawowego krów. Dodatkowo planuje intensyfikację sprzedaży materiału hodowlanego, zarówno jałówek jak i buhajków hodowlanych. W stadzie systematycznie przeprowadzane są badania genomu młodzieży żeńskiej. W celu zapewnienia sukcesu hodowlanego przy doborze buhajów do inseminacji krów i jałówek stosowany jest system DoKo. Źródła powodzenia gospodarstwa - recepta na sukces W codziennej pracy wykorzystywane są raporty wynikowe z oceny oraz programy informatyczne oferowane przez PFHBiPM m.in. Hodowca Online. Informacje uzyskane dzięki wspomnianym narzędziom pozwalają na bieżący monitoring wskaźników metabolicznych i produkcyjnych zwierząt. Zdaniem Hodowcy, mając pełen pakiet danych z oceny można optymalizować żywienie i produkcję mleka, oraz skutecznie redukować zagrożenia chorobowe (np. mastitis). W gospodarstwie stosuje się założenia tzw. systemu precyzyjnego chowu bydła mlecznego PDF (Precision Dairy Farming). Taki system hodowli bydła mlecznego sprzyja uzyskiwaniu wysokich wydajności krów, obniżaniu kosztów produkcji mleka oraz szybkiej identyfikacji zwierząt podwyższonego ryzyka. Priorytetem na rok 2017 jest wybudowanie dodatkowego budynku dla krów po wycieleniu. Zapewnienie zwierzętom właściwego dobrostanu w tym szczególnym dla nich okresie, bezpośrednio rzutuje na stabilność laktacji i dobre efekty w rozrodzie. W 2017 r. Hodowca planuje zająć się odchowem młodzieży na szerszą skalę, to wynik potrzeby pozyskiwania zwierząt o wysokim potencjale genetycznym i produkcyjnym na 40 Kategoria stad od 500,1 do sztuk krów mlecznych

41 POLHOZ SP. Z O.O. WOJANOWO, POMORSKIE, ODDZIAŁ W GDAŃSKU DYREKTOR KAROL WIERCIŃSKI WYDAJNOŚĆ kg MIEJSCE 2 3 główne czynniki mające wpływ na osiągnięty w 2016 roku sukces stada 1. Kalkulacja i przemyślane zarządzanie. 2. Zaufana załoga. 3. Dobrej jakości pasze objętościowe. W niedalekiej przyszłości planowane są inwestycje w rozwój i modernizację gospodarstwa oraz zwiększenie liczebności stada z jednoczesnym utrzymaniem produkcji mleka na obecnym wysokim poziomie. Źródła powodzenia gospodarstwa - recepta na sukces Aby uzyskiwać doskonałe rezultaty w tak dużym gospodarstwie, wszystko musi być na najwyższym poziomie, od zarządzania i żywienia po genetykę oraz dobrostan zwierząt. Praca hodowlana w stadzie bazuje na wynikach oceny użytkowości zwierząt. W Wojanowie na wysoką wydajność pracuje się już od pierwszego dnia urodzenia cieląt poprzez każdy kolejny etap odchowu. Kategoria stad od 500,1 do sztuk krów mlecznych 41

42 OHZ GARZYN SP. Z O.O. GÓRZNO, WIELKOPOLSKIE, ODDZIAŁ W POZNANIU PREZES ZARZĄDU TADEUSZ ZIÓŁKOWSKI CZŁONEK ZARZĄDU PAWEŁ WIERZBA WYDAJNOŚĆ kg MIEJSCE 3 Ośrodek Hodowli Zarodowej Garzyn należy do spółek hodowlanych Agencji Nieruchomości Rolnych o strategicznym znaczeniu dla polskiego rolnictwa. Przedmiotem działania spółki jest prowadzenie hodowli zarodowej zwierząt, produkcja rolna oraz działalność handlowa w zakresie obrotu zwierzętami, produktami i artykułami pochodzenia rolniczego. OHZ Garzyn gospodaruje na powierzchni ha i zatrudnia 145 pracowników. Struktura zasiewów podporządkowana jest produkcji zwierzęcej. W spółce prowadzona jest hodowla bydła mlecznego, trzody chlewnej i owiec. prowadzi ocenę genomową zwierząt. Najwyżej ocenione osobniki żeńskie poddawane są zabiegom embriotransferu zarodków. Najlepsze osobniki ocenione są na PF 135. Matki buhajów stanowią 12 % stada. Poprawa cech funkcjonalnych z naciskiem na długowieczność. 3 główne czynniki mające wpływ na osiągnięty w 2016 roku sukces stada 1. Dobrostan zwierząt. 2. Odchów młodzieży. 3. Organizacja pracy. Źródła powodzenia gospodarstwa recepta na sukces Motywacja. Genetyka. Żywienie dostosowane do odpowiednich faz fizjologicznych zwierząt. Dogłębna analiza informacji dostępnych z ferm oraz danych z oceny wartości użytkowej prowadzonej przez PFHBiPM. Obiekty, należące do trzech ferm OHZ Garzyn są stosunkowo nowe (2003 i 2007r.), zwierzęta utrzymywane są w nich w systemie wolnostanowiskowym i na głębokiej ściółce, a w oborze w Knyszynie w systemie boksowym. W Garzynie remont stada prowadzony jest w oparciu w własny materiał hodowlany. Dzięki temu utrzymywane zwierzęta wolne są od IBR/IPV, BVD-MD i paratuberkulozy. Rokrocznie sprzedawany jest tu materiał hodowlany, przeciętnie - 90 sztuk jałówek cielnych i 30 sztuk buhajów hodowlanych dla stacji unasieniania i do krycia naturalnego. Spółka 42 Kategoria stad od 500,1 do sztuk krów mlecznych

43 POLHOZ SP. Z O.O. POGORZAŁA WIEŚ,POMORSKIE, ODDZIAŁ W GDAŃSKU DYREKTOR KAROL WIERCIŃSKI WYDAJNOŚĆ kg MIEJSCE 4 3 główne czynniki mające wpływ na osiągnięty w 2016 roku sukces stada 1. Kalkulacja i przemyślane zarządzanie. 2. Zaufana załoga. 3. Dobrej jakości pasze objętościowe. W niedalekiej przyszłości planowane są inwestycje w rozwój i modernizację gospodarstwa oraz zwiększenie liczebności stada. Źródła powodzenia gospodarstwa - recepta na sukces Ocena wartości użytkowej prowadzona jest od 1993 r. Praca hodowlana w stadzie bazuje na wynikach oceny użytkowości zwierząt. Dzięki raportom wynikowym analizowana jest przede wszystkim wydajność poszczególnych krów i okres ciąży, i na tej podstawie tworzone są grupy produkcyjne. Dój w oborze przeprowadzany jest 3-krotnie, co przy tak wysokiej wydajności chroni wymiona przed zapaleniami. Gospodarstwo często odwiedzają delegacje lokalne i zagraniczne w celach szkoleniowych. Kategoria stad od 500,1 do sztuk krów mlecznych 43

44 K&B&A LTD. SP. Z O.O. RZECZYN, ZACHODNIOPOMORSKIE, ODDZIAŁ W KOSZALINIE PREZES ZARZĄDU HUBERT BRICOUT WYDAJNOŚĆ kg MIEJSCE 5 3 główne czynniki mające wpływ na osiągnięty w 2016 roku sukces stada zdaniem Prezesa Huberta Bricout a 1. Polepszenie dobrostanu zwierząt. 2. Większa kontrola pracy pracowników. 3. Dużo czasu spędzonego na obserwacji zwierząt. Źródła powodzenia gospodarstwa recepta na sukces Źródłem powodzenia stada jest zastosowanie odpowiedniego żywienia bydła. Jako właściciele poświęcamy dużo czasu na kontrolowaniu poprawności przygotowywania pasz oraz na jakości doju. Staramy się reagować bardzo szybko na jakiekolwiek problemy w stadzie. Zakup gospodarstwa w 2009 roku pozwolił nam powiększyć stado, inwestować w budynki i sprzęt oraz mieć pewniejszą wizję długoterminową gospodarstwa. Bardzo ważna jest obserwacja rozwoju technologii poprzez szkolenia i wyjazdy zagraniczne oraz podpatrywanie najnowszych rozwiązań. W 2017 roku skoncentrujemy się budowie kompleksu magazynowo suszarniczego oraz na uruchomieniu skupu zbóż i rzepaku. Przygotowujemy się również do planowanego w latach powiększenia stada oraz budowy nowej hali udojowej. 44 Kategoria stad od 500,1 do sztuk krów mlecznych

45 Kategoria stad liczących przeciętnie powyżej sztuk krów mlecznych 1. KR Szestno Sp. z o.o. 2. Fortune Sp. z o.o. 3. GR Lisiecki Tadeusz 4. KR KIETRZ Sp. z o.o. - Krotoszyn 5. KR KIETRZ Sp. z o.o. - Pilszcz Mleczna Gala 2017

46 KR SZESTNO SP. Z O.O. Z/S W BOŻYM LEMBRUK, WARMIŃSKO-MAZURSKIE, ODDZIAŁ W OLSZTYNIE Z/S W DOROTOWIE WYDAJNOŚĆ kg MIEJSCE 1 Źródła powodzenia gospodarstwa recepta na sukces Andrzej Boruch - Prezes Zarządu KR Szestno, od 2001 roku z powodzeniem realizuje określone założenia i procesy, które docelowo składają się na obecne, spektakularne wyniki hodowlane i produkcyjne stada. Każdy z czynników wpływających na sukces stada ma określony stopień ważności, a są nimi: 1. genetyka -25%; 2. żywienie -35%; 3. środowisko, dobrostan zwierząt 25%; 4. sezon użytkowania -15%. GENETYKA w KR Szestno realizowana jest w oparciu o zakup nasienia najlepszych rozpłodników z USA i Kanady. Główny nacisk kładzie się tu na wypracowanie pożądanego kalibru krów, budowę wymienia i postawę nóg oraz długowieczność (obecnie w stadzie 6 krów przekroczyło próg 100 tysięcy kilogramów produkcji życiowej). Systematycznie doskonalone ŻYWIENIE, oparte jest głównie na sianokiszonkach z traw, kiszonkach z kukurydzy, lucerny i pasz treściwych układanych wg własnych receptur oraz premiksów. W spółce stale liczone i analizowanie są koszty żywienia, gdyż jest to główny czynnik opłacalności produkcji mleka. SEZON UŻYTKOWANIA. Krowy w Kombinacie utrzymywane są całorocznie w obiektach z możliwością wyjścia na wybieg położony przy oborach. Dzięki takiemu rozwiązaniu produkcja mleka na fermie przez cały rok jest stabilna. Plany i zamierzenia na przyszłość Wprowadzenie genomowej oceny materiału żeńskiego, co stworzy możliwość zwiększenia intensywności selekcji i tempa postępu genetycznego, szczególnie w połączeniu z innymi technologiami rozrodu np.: seksowanie nasienia. Dalsza praca nad żywieniem krów o najwyższych wydajnościach oraz odchowem młodzieży. ŚRODOWISKO, DOBROSTAN ZWIERZĄT podlega ciągłej optymalizacji. Parametry techniczne budynków inwentarskich dostosowano do przyjętego w Kombinacie systemu utrzymania i chowu zwierząt oraz obowiązujących przepisów. Ferma składa się z ośmiu hal wolnostanowiskowych z boksami ścielonymi słomą, porodówki, izolatki oraz pomieszczenia gospodarczego. Dużą wagę przykłada się tu do obsady zwierząt na jednostkę powierzchni, dobrego oświetlenia, dopracowano wentylację oraz czynniki odpowiedzialne za temperaturę i mikroklimat. Spełnienie tych warunków warunkuje dobre zdrowie, a więc i wysoką produkcję. W Szestnie jakość opieki weterynaryjnej oraz zootechnicznej utrzymywana jest na bardzo wysokim poziomie. 46 Kategoria stad powyżej sztuk krów mlecznych

47 FORTUNE SP. Z O.O. CIESZYMOWO, POMORSKIE, ODDZIAŁ W GDAŃSKU WYDAJNOŚĆ kg MIEJSCE 2 Gospodarstwo zarządzane jest przez dyrektora Macieja Bauryczę oraz głównego hodowcę Renatę Gurbowicz Nowak. Źródła powodzenia gospodarstwa - recepta na sukces Wytężona praca. Pasja do hodowli bydła mlecznego. Zapewniony dobrostan i bardzo dobrej jakości pasze objętościowe. Odpowiedni park maszynowy do produkcji wysokiej jakości pasz. Maksymalne wykorzystanie informacji uzyskanych z prowadzenia oceny wartości użytkowej. Na sukces FORTUNE składa się praca całego zespołu pracowników, począwszy od kadry zootechnicznej poprzez żywieniowców i dojarzy, na osobach obsługujących bydło kończąc. Gospodarstwo corocznie prezentuje swoje sztuki na wystawach regionalnych, wojewódzkich oraz ogólnopolskich zdobywając liczne tytuły czempionów i superczempionów. Zakup nowego paszowozu wyposażonego w NIR. Budowa nowego jałownika. W minionych latach w FORTUNE czyniono istotne inwestycje w rozwój techniczny i technologiczny. Zapewniono zwierzętom dobrostan w bardzo wysokich standardach, a gospodarstwo należy do najlepszych hodowli bydła mlecznego w województwie pomorskim i w kraju. Kategoria stad powyżej sztuk krów mlecznych 47

48 GR TADEUSZ LISIECKI CZECHNÓW (BOJANOWO), WIELKOPOLSKIE, ODDZIAŁ W POZNANIU WYDAJNOŚĆ kg MIEJSCE 3 Główne czynniki mające wpływ na osiągnięty w 2016 roku sukces stada Gospodarstwo Państwa Lisieckich nie przestaje inwestować w najnowszą wiedzę, technologię oraz sprzęt, podążając tym samym za rozwijającą się gospodarką rynkową, a także podnosząc komfort i warunki pracy zarówno w produkcji roślinnej jak i zwierzęcej. Już dziś podejmowane są decyzje, które pozwalają z optymizmem i nadzieją na rozwój spoglądać w przyszłość, czego dowodem są osiągane wyniki. Inwestycje poczynione w kierunku poprawy dobrostanu zwierząt, wdrażanie nowych technologii, dobrej jakości pasze, oraz bardzo duży nacisk na odpowiednio prowadzony rozród - to efekt pracy całego zespołu zajmującego się zarówno produkcją zwierzęcą jak i roślinną. To także zasługa osób wspomagających codzienną pracę w gospodarstwie szeroko pojętym doradztwem. pracę i usprawniły właściwe podejście do stada. Możliwość reagowania na ewentualne zmiany w wynikach produkcji stała się znacznie sprawniejsza. Spoglądając w przyszłość, gospodarstwo liczy na nowe narzędzia PFHBiPM, które umożliwią tworzenia własnych raportów i analizę jeszcze większej ilości informacji. Źródła powodzenia gospodarstwa - recepta na sukces Wysokie wyniki produkcji mlecznej osiągnięte zostały poprzez inwestycje poprawiające dobrostan zwierząt, wydajność produkcji, higienę i jakość pozyskiwanego mleka. Bardzo dużo uwagi i pracy hodowlanej Pan Lisiecki poświęca na odchów jałówek. W 2008 roku powstała ferma Czechnów z nowoczesnymi systemami udojowymi - halą udojową typu karuzela, nowoczesnym systemem zadawania pasz oraz całą infrastrukturą, która przedstawia się imponująco. Obecnie zarządzaniem hodowlą i całą produkcją zwierzęcą w gospodarstwie zajmuje się córka Małgorzata, która z wykształcenia jest zootechnikiem, a hodowla krów mlecznych jest jej pasją. Duże znaczenie ma również ocena wartości użytkowej, która dla tego gospodarstwa jest bardzo istotnym narzędziem pomagającym podejmować decyzje związane z żywieniem zwierząt, czy higieną doju oraz weryfikować trafność dokonywanych wyborów w hodowli i produkcyjności. Dane z oceny, przekazywane w formie elektronicznej przyspieszyły 48 Kategoria stad powyżej sztuk krów mlecznych

49 Pierwszy Polski Program do kalkulacji kosztów żywienia ODKRYJ POTENCJAŁ SWOJEGO GOSPODARSTWA Więcej informacji: DOLNOŚLĄSKIE, LUBUSKIE, WIELKOPOLSKIE, ŁÓDZKIE WŁODZIMIERZ CHOLEWIŃSKI ŚLĄSKIE, WIELKOPOLSKIE BŁAŻEJ ZIELONKA OPOLSKIE, WIELKOPOLSKIE MICHAŁ PTASZYŃSKI MAZOWIECKIE KRZYSZTOF DUSZCZYK LUBELSKIE, PODLASKIE, PODKARPACKIE, MAŁOPOLSKIE, MAZOWIECKIE, ŚWIĘTOKRZYSKIE KRZYSZTOF JAKUBOWSKI PODLASKIE KRZYSZTOF DĄBROWSKI WARMIŃSKO-MAZURSKIE, PODLASKIE ANNA JATKOWSKA POMORSKIE, WARMIŃSKO-MAZURSKIE, MAZOWIECKIE ZBIGNIEW WRÓBLEWSKI KUJAWSKO-POMORSKIE, ZACHODNIOPOMORSKIE, POMORSKIE MARIUSZ ZARZYCKI BIURO W WARSZAWIE ul. Żurawia Warszawa tel

50 KOMBINAT ROLNY KIETRZ SP. Z O.O. KIETRZ, OPOLSKIE, ODDZIAŁ W OPOLU PREZES ZARZĄDU MARIUSZ SIKORA Główne czynniki mające wpływ na osiągnięty w 2016 roku sukces stada zdaniem Prezesa Sikory Poprawa warunków utrzymania bydła oraz technologii przygotowywania pasz objętościowych, a także systematyczność i konsekwencja w pracy hodowlanej. Poprawa warunków utrzymania to modernizacja już użytkowanych ferm, ale także budowa nowej i nowoczesnej fermy w Langowie. Zwłaszcza ferma w Krotoszynie została w ostatnich latach mocno zmodernizowana, szczególnie w kwestiach związanych z odchowem cieląt i młodzieży. Wybudowano tam nowy jałownik, cielętnik i porodówkę. Kolejnym istotnym czynnikiem wpływającym na osiągnięte wyniki na fermach Krotoszyn i Pilszcz była stabilizacja w zatrudnieniu kadry zootechnicznej. Kierownik fermy w Pilszczu, pan Zbigniew Bania, jest obecnie najdłużej pracującym zootechnikiem w całym przedsiębiorstwie. Kierownik fermy Krotoszyn Pan Maciej Rzeszot to również doświadczonym specjalista. Najważniejszym zadaniem dla KR Kietrz jest dokończenie budowy i zasiedlenie fermy Langowo. Docelowy stan krów dojnych w całym przedsiębiorstwie to szt. Ponadto dalsze prace poprawiające dobrostan zwierząt, ponieważ wraz z wzrostem wydajności zwiększają się też potrzeby zwierząt w tym zakresie. Źródła powodzenia gospodarstwa - recepta na sukces Nie boimy się wprowadzać do produkcji nowych technologii i rozwiązań, ale każdorazowe ich wprowadzenie jest poparte dogłębną analizą tak, aby dostosować nowe rozwiązanie do konkretnych potrzeb. Dotyczy to w szczególności budynków. W chwili obecnej trwa kończenie inwestycji w postaci obiektu hodowlanego Langowo. Zastosowane w nim rozwiązania są wypadkową doświadczenia z użytkowania ferm w Krotoszynie i Pilszczu. Zdaniem Prezesa Sikory Nigdy nie jest tak, że nie można czegoś zrobić lepiej niż wcześniej. Sztuka polega na wyciąganiu właściwych wniosków i zastosowaniu ich w praktyce. We wszystkich fermach KR Kietrz przy realizacji pracy hodowlanej korzysta się z nowoczesnych narzędzi hodowlanych związanych z embriotransferem, indywidualnym doborem buhajów do kojarzeń czy wyceny genomowej. 50 Kategoria stad powyżej sztuk krów mlecznych

51 WYDAJNOŚĆ kg WYDAJNOŚĆ kg MIEJSCE 4 KROTOSZYN MIEJSCE 5 PILSZCZ Kategoria stad powyżej sztuk krów mlecznych 51

52 Kategoria stad rasy polskiej holsztyńsko-fryzyjskiej odmiany czerwono-białej 1. Chrząszcz Marcin 2. OHZ Głogówek Sp. z o.o. 3. Kontny Krystian Józef Mleczna Gala 2017

53 MARCIN CHRZĄSZCZ MIONÓW, OPOLSKIE, ODDZIAŁ W OPOLU WYDAJNOŚĆ kg MIEJSCE 1 Główne czynniki mające wpływ na osiągnięty w 2016 roku sukces stada Zdaniem Pana Chrząszcza są to: żywienie, dobrostan, wysoka zdrowotność zwierząt oraz fakt, że w stadzie od 1976 roku prowadzona jest ocena wartości użytkowej. Obora Pana Marcina od lat należy do najlepszych w województwie, a na wysoką pozycję stada wpływa niewątpliwie wiedza hodowcy, jego doświadczenie i pomoc rodziców. Co więcej, w ostatnich latach w gospodarstwie zmieniono technologię żywienia na TMR, wybudowano halę udojową, poprawiono zdecydowanie warunki utrzymania krów, a tym samym ich dobrostan. Zmiany te bezpośrednio przekładają się na wysoką produkcję i zdrowotność zwierząt. młodzież do tej pory utrzymywana jest w starych budynkach. Kolejną inwestycją będzie montaż w obiektach dodatkowych wentylatorów i zraszaczy. Ponadto Pan Marcin planuje powiększyć liczebność stada do 55 krów oraz utrzymać przewagę krów rasy polskiej holsztyńsko-fryzyjskiej odmiany czerwono-białej. Źródła powodzenia gospodarstwa - recepta na sukces Źródeł powodzenia gospodarstwa jest kilka, ale najważniejsze z nich to: genetyka, dobrej, jakości pasze objętościowe oraz nieustanne inwestowanie w gospodarstwo. W gospodarstwie od lat przywiązuje się szczególną uwagę do doboru buhajów. Bez tego nie byłoby wystarczającej ilości dobrych jałówek, które stanowią podstawę przyszłej hodowli. O słuszności prowadzonej pracy hodowlanej świadczą nie tylko wysoka produkcja mleka, ale też fakt, że gospodarstwo od lat prezentuje z sukcesami swoje zwierzęta na Śląskiej Wystawie Bydła Hodowlanego, co roku sprzedaje również buhajki hodowlane w odmianie czerwono-białej. Inwestycje to nieodzowna część prowadzenia gospodarstwa. Co roku coś jest robione, zmieniane czy rozwijane. W ostatnich latach dzięki inwestycjom udało się zwiększyć dwukrotnie obsadę krów oraz znacząco polepszyć ich warunki utrzymania, zmienić również system żywienia. Bez tego na pewno nie byłoby sukcesu. Plany można podsumować stwierdzeniem dalsze inwestycje. W perspektywie jest budowa cielętnika i jałownika, bo Kategoria stad w rasie polskiej holsztyńsko-fryzyjskiej odmiany czerwono-białej 53

54 OHZ GŁOGÓWEK SP. Z O.O. ZAKŁAD ZAWADA, OPOLSKIE, ODDZIAŁ W OPOLU PREZES ZARZĄDU GRZEGORZ ARIAN WYDAJNOŚĆ kg MIEJSCE 2 3 główne czynniki mające wpływ na osiągnięty w 2016 roku sukces stada zdaniem Prezesa Grzegorza Ariana Do osiągnięcia wysokiej wydajności w dużej mierze przyczynił się wysoki poziom genetyczny stada, który jest pracą kilku pokoleń pracowników. Ciągłość i konsekwencja w pracy genetycznej stanowią bazę niezbędną dla uzyskiwania dobrych wyników. Kolejny istotny czynnik to warunki środowiskowe i żywienie, w tym szczególnie poprawa jakości pasz objętościowych: kiszonki z kukurydzy, sianokiszonki z lucerny i traw. Wreszcie załoga. Od kadry zootechnicznej i pracowników obsługujących hodowlę do pracowników produkcji roślinnej, którzy przygotowują doskonałej jakości pasze objętościowe, wszyscy przyczyniają się do sukcesów. W 2016 roku było ich kilka, m.in.: 1 miejsce w XXII Ogólnopolskim Konkursie Farmer Roku, 2 miejsce w Ogólnopolskim Konkursie Bezpieczne Gospodarstwo Rolne w kategorii Zakład Rolny, 2 superczempiony, 4 czepiony i 2 wiceczempiony na Śląskiej Wystawie Bydła Hodowlanego w Kamieniu Śląskim, czempion i 2 wiceczempiony na IX Ogólnopolskiej Wystawie Bydła Hodowlanego w Minikowie. wartości ekonomiczne użytkowanych zwierząt w postaci systematycznego wzrostu wydajności krów ubyłych do kg mleka i długości użytkowania do ok 3,5 laktacji. Teraz naszym celem hodowlanym jest kg mleka wydajności życiowej, długość użytkowania 4 laktacje, min. 50% krów w 3 i wyższej laktacji, poprawa długowieczności krów. Na dzisiaj, w stadzie znajdują się 3 krowy z wydajnością życiową powyżej 100 tys. kg mleka, ale chcemy zwiększyć ich udział. Naszym celem jest udowodnienie wynikami, że piękna pokrojowo krowa to krowa o wysokiej produkcji życiowej, czyli krowa ekonomiczna. W 2016 roku sprzedaliśmy do Luksemburga 6 zarodków. To świadczy, że warto korzystać z nowoczesnych narzędzi w zarządzaniu stadem. Naszym celem w najbliższym okresie jest nieustanna poprawa warunków bytowania zwierząt we wszystkich obiektach hodowlanych, budowa wiaty dla cieląt, modernizacja jałownika. Ponadto stałe podnoszenie wartości hodowlanej zwierząt poprzez konsekwentną pracę hodowlaną oraz udział w wystawach hodowlanych. Źródła powodzenia gospodarstwa - recepta na sukces W rolnictwie nie wszystko możemy przewidzieć. Żeby osiągać w produkcji efekty to musimy mieć możliwość zmierzenia i poznania jak największej liczby istotnych parametrów wpływających na poziom produkcji. Dlatego konieczne jest korzystanie z nowoczesnych narzędzi takich jak ocena, genomika, programy do zarządzania stadem czy biotechnika rozrodu. My z nich korzystamy i już teraz widzimy efekty ich stosowania. Od 6 lat wykorzystujemy program DoKo do indywidualnego doboru buhajów do kojarzeń. W 2012 roku mieliśmy mniej niż 1% krów z oceną ogólną typu i budowy 85 pkt. i więcej. Obecnie takich krów w naszym stadzie już 19,7%, w tym 6 krów excellent! Poprawa pokroju krów przekłada się bezpośrednio na 54 Kategoria stad w rasie polskiej holsztyńsko-fryzyjskiej odmiany czerwono-białej

55 KRYSTIAN JÓZEF KONTNY LEŚNIK, OPOLSKIE, ODDZIAŁ W OPOLU WYDAJNOŚĆ kg MIEJSCE 3 Główne czynniki mające wpływ na osiągnięty w 2016 roku sukces stada zdaniem pana Józefa Kontnego Na pewno jednym z najistotniejszych czynników decydujących o sukcesie w hodowli bydła jest genetyka. Jest to efekt wieloletniej pracy hodowlanej. Od lat zwracamy baczną uwagę na dobór najlepszych dla naszego stada buhajów. Nie oszczędzamy na zakupie nasienia. Korzystamy także z pomocy specjalistów z PFHBiPM w komputerowym doborze do kojarzenia DoKo. Dzięki temu od ok. 20 lat mamy corocznie matki buhajów. Na dzień dzisiejszy w stadzie są 2 krowy - matki buhajów i siedem jałówek po ocenie genomowej zakwalifikowane na matki buhajów. Następnym czynnikiem jest wysoka zdrowotność stada, brak większych problemów zdrowotnych. W bieżącym roku nie mieliśmy kłopotów z rozrodem, a jak wiadomo bez dobrego rozrodu nie ma mowy o wysokiej produkcji. Wiąże się to zapewne z faktem, że w nowej oborze wolnostanowiskowej zwierzęta mają zdecydowanie lepsze warunki niż w starym obiekcie. Łatwiejsze jest także wykrywanie krów w rui. Wreszcie, w roku ubiegłym mieliśmy wystarczającą ilość dobrej jakości pasz objętościowych. nieporównywalnie lepsze warunki, niż w starym obiekcie, gdzie z powodu braku miejsca w dalszym ciągu przebywają cielęta. Widzimy, że w nowej oborze jest zdecydowanie więcej powietrza i krowy pokazują, między innymi poprzez wydajność, że się w niej lepiej czują. Pomimo dobrej wentylacji, otwartym ścianom i tak w najbliższym czasie musimy jeszcze zamontować dodatkowe wentylatory w oborze. Jednak najważniejszym zadaniem będzie budowa nowego cielętnika. Z braku miejsca w nowej oborze cielęta na chwilę obecną są utrzymywane w starym budynku z opasami. Planujemy budowę otwartej wiaty w której będą stały osłonięte od wiatru i słońca indywidualne budki dla cieląt. Źródła powodzenia gospodarstwa - recepta na sukces Jednym z ważniejszych czynników wpływających na powodzenie gospodarstwa jest fakt, że jest to gospodarstwo rodzinne, w którego prowadzeniu pomagają mi rodzice - mama Teresa i tata Jan. Można powiedzieć, że każdy się w czymś specjalizuje, rodzice zajmują się głównie krowami, a ja polem i opasami. Nie bez znaczenia jest fakt, że ocena prowadzona jest w gospodarstwie od 1977 roku, czyli już od trzech pokoleń. Na podstawie raportów wynikowych, co miesiąc analizujemy poziom mocznika, poprawność zbilansowania dawki pokarmowej oraz liczbę komórek somatycznych. Ponadto korzystamy z programu Hodowca Online. Kolejny ważnym czynnikiem jest to, że od dwóch lat użytkujemy nową oborę, w której krowy i jałówki mają Kategoria stad w rasie polskiej holsztyńsko-fryzyjskiej odmiany czerwono-białej 55

56 Kategoria stad w rasie simentalskiej poniżej 50 sztuk krów w stadzie 1. Puchalscy Łukasz i Dominika 2. GH Sadowski Jacek powyżej 50,1 krów w stadzie 1. SK Pępowo Sp. z o.o. 2. GR Stączek Jerzy Mleczna Gala 2017

57 DOMINIKA I ŁUKASZ PUCHALSCY NAGÓRKI, KUJAWSKO-POMORSKIE, ODDZIAŁ W BYDGOSZCZY WYDAJNOŚĆ kg MIEJSCE 1 Źródła powodzenia gospodarstwa - recepta na sukces zdaniem pana Łukasza Puchalskiego Wyniki osiągnięte w 2016 roku trudno określić mianem sukcesu. Przejęliśmy gospodarstwo od ojca Andrzeja w bardzo trudnym okresie. Problemy z paszami objętościowymi spowodowane suszą w 2015 roku oraz niskie ceny skupu mleka nie pozwoliły uzyskać wynik porównywalny z latami wcześniejszymi. Dodatkowo, zdecydowaliśmy się na radykalny remont stada wprowadzając sześć jałówek w miejsce starych wysłużonych krów. Obecnie jeszcze trzy jałówki czekają na wycielenie. Źródłem sukcesu gospodarstwa jest praca, praca i jeszcze raz praca, poparta sumiennością. Pracowaliśmy z żoną do ubiegłego roku poza rolnictwem, mając z nim niewielki kontakt. Ja jestem mechanikiem-kierowcą, a żona logopedą. Przejęcie od ojca gospodarstwa praktycznie niewiele zmieniło. Nadal pracujemy zawodowo, co przy areale niespełna 10 ha jest niezbędne. Oczywiście tata cały czas nam pomaga i służy radą. To on przekonał nas do stosowania najlepszych buhajów w inseminacji i bieżącej analizy wyników oceny użytkowości mlecznej bydła. To faktycznie przynosi efekty. Jesteśmy młodym małżeństwem, na dorobku. Mieszkamy razem z rodzicami w jednym domu, który obecnie rozbudowujemy aby mieć,,własny kąt. Cały czas patrzymy w przyszłość i myślimy o rozwoju gospodarstwa. Planujemy powiększenie areału ziemi, chociaż w naszej okolicy jest to bardzo trudne. Kolejnym krokiem będzie powiększenie liczebności stada, a to z kolei wymagać będzie radykalnego remontu i przebudowy obory. Zdajemy sobie sprawę że nasze ambitne plany są w dużej mierze uzależnione od dochodów, w tym od cen mleka. Jesteśmy optymistami i wierzymy że nam się uda. Kategoria stad poniżej 50 krów w rasie simentalskiej 57

58 GH JACEK SADOWSKI KRZYCZKI-ŻABICZKI, MAZOWIECKIE, ODDZIAŁ W PARZNIEWIE WYDAJNOŚĆ kg MIEJSCE 2 Pan Jacek Sadowski prowadzi 45-hektarowe gospodarstwo wraz z żoną Anną. W pracach gospodarskich pomaga mu także córka z zięciem. Na pytanie dlaczego Pan Sadowski zajmuje się chowem krów rasy simentalskiej, Hodowca odpowiada: bydło rasy simentalskiej jest odporne na trudne warunki środowiska i czynniki chorobotwórcze, dodatkowo żonie bardzo podobało się ciekawe umaszczenie tych zwierząt. Pan Jacek krowy rasy simentalskiej sprowadził do gospodarstwa w 1997 roku z Bieszczad, a decyzję o poddaniu stada ocenie wartości użytkowej podjął w 2006 roku. Obecnie stado liczy 25 krów i utrzymywane jest w oborze wolnostanowiskowej z wybiegiem. paszowy w celu usprawnienia przygotowywania pasz. W dalszej kolejności Hodowca zamierza rozpocząć budowę nowego budynku dla młodzieży. Ponadto będzie prowadził dalsze prace wpływające na wzrost wydajności stada korzystając przy tym z narzędzi oferowanych przez PFHBiPM. Sukces, zdaniem Pana Sadowskiego to duże słowo i daleka droga wymagająca dużego nakładu pracy, rzetelności i wiedzy. Hodowca dużą wagę przywiązuje do kalkulacji kosztów produkcji, dlatego też chętnie będzie korzystał z nowego programu PFHBiPM jakim jest program Columb. Główne czynniki mające wpływ na osiągnięty w 2016 roku sukces stada Poprawa żywienia poprzez szczegółowe analizowanie raportów wynikowych. Odpowiedni dobór buhajów na podstawie informacji rodowodowych. Selekcja prowadzona w oparciu o wyniki oceny użytkowości mlecznej. Szczegółowa kalkulacja kosztów produkcji mleka. Hodowca chwali sobie współpracę z zootechnikiem oceny i inspektorem nadzoru, z którymi często rozmawia na tematy hodowlane oraz korzysta z ich wiedzy i doświadczenia. Wspólnie interpretują też wyniki oceny. Pan Sadowski stawia również na genetykę, mając doświadczenie w pracy inseminacyjnej sam dobiera buhaje do kojarzeń, poprawiające wydajność krów. Pan Jacek żywi swoje stado głównie sianokiszonkami, kukurydzą i paszami treściwymi. Pan Sadowski planuje dokupić prasę do sianokiszonki, aby przygotowywać pasze o jeszcze lepszej jakości, a także wóz 58 Kategoria stad poniżej 50 krów w rasie simentalskiej

59 SK PĘPOWO SP. Z O.O. FERMA PĘPOWO, WIELKOPOLSKIE, ODDZIAŁ W POZNANIU PREZES ZARZĄDU PAWEŁ BARANIAK WYDAJNOŚĆ kg MIEJSCE 1 Stadnina Koni Pępowo istnieje od 1953 roku. Spółka prowadzi hodowlę koni rasy wielkopolskiej, której początki sięgają XVII wieku oraz Polskiego Konia Szlachetnej Półkrwi. Zajmuje się również hodowlą i chowem bydła mlecznego ras polskiej holsztyńsko fryzyjskiej i simentalskiej. Bydło utrzymywane jest w dwóch obiektach hodowlanych - w Gospodarstwie w Gogolewie i na Fermie krów w Pępowie. Bydło rasy simentalskiej utrzymywane jest na Fermie w Pępowie. Początek hodowli dały krowy zakupione w latach w Niemczech. W roku 2016 osiągnęły one średnią wydajność ponad 8 tys. kg mleka dla porównania średnia krajowa w Polsce z dostępnych publikacji dla bydła simentalskiego wyniosła kg, a w Austrii i Szwajcarii odpowiednio kg i kg. We współpracy z PFHBiPM przy użyciu programu DoKo w SK Pępowo prowadzony jest dobór buhajów dla ras simentalskiej i polskiej holsztyńsko-fryzyjskiej. Ocenie genomowej poddawanych jest ok 100 jałówek PHF, prowadzona jest również ocena pokroju pierwiastek wprowadzanych do stada. budynków. W roku 2016 rozpoczęto budowę nowej fermy - docelowo na 1200 krów, w której zastosowane będą najnowsze rozwiązania technologiczne, co pozytywnie wpłynie na dobrostan zwierząt i uzyskiwane wyniki hodowlane, produkcyjne, a także pozwoli obniżyć koszty produkcji. SK Pępowo współpracuje z następującymi ośrodkami naukowo-badawczymi: Uniwersytet Rolniczy w Krakowie, Wydział Biologii i Hodowli Zwierząt w zakresie żywienia krów i odchowu jałowizny - prof. Maciej Kowalski; Uniwersytet Przyrodniczy w Poznaniu, Katedra Hodowli Zwierząt i Oceny Surowców w zakresie wpływu chorób racic na rozród oraz wydajność mleczną krów-prof. Ryszard Skrzypek; Instytut Zootechniki Państwowy Instytut Badawczy Balice w zakresie realizacji programu hodowlanego rasy simentalskiej. Potwierdzeniem skuteczności realizacji prac hodowlanych jest systematyczny wzrost wyników produkcyjnych i liczebności stada (w oparciu o własny materiał hodowlany) oraz wysoka wartość indeksu PF (106) w sezonie 2016/2. Praca hodowlana w stadach SK Pępowo ukierunkowana jest na postęp genetyczny w zakresie: cech mleczności (wydajność mleka i białka); cech funkcjonalnych (płodność, zawartość komórek somatycznych w mleku, łatwość wycieleń, długowieczność i szybkość doju); cech pokroju (budowa wymienia, nóg i racic). Dotychczas głównym czynnikiem ograniczającym rozwój hodowli bydła w SK Pępowo była stara infrastruktura Kategoria stad powyżej 50,1 krów w rasie simentalskiej 59

60 JERZY STĄCZEK JAĆMIERZ, PODKARPACKIE, PRZEDSTAWICIELSTWO W RZESZOWIE WYDAJNOŚĆ kg MIEJSCE 2 3 główne czynniki mające wpływ na osiągnięty w 2016 roku sukces stada 1. Prowadzenie gospodarstwa rodzinnego sprawia, że praca na każdym etapie wykonywana jest w sposób sumienny, rzetelny i co najważniejsze z pasją. 2. Ocena wartości użytkowej, dobór buhajów do kojarzeń, ostra selekcja bydła, mająca na celu wyeliminowanie słabych, mało wydajnych sztuk, nie rokujących na przyszłość, spowodowała zwiększenie wydajności i zdrowotności stada. 3. Prawidłowa pielęgnacja użytków zielonych przeznaczonych na najważniejszą paszę dla bydła: uprawki takie jak włókowanie, napowietrzanie,nawożenie mineralne, wysokie ścinanie traw wpłynęły na wysoką jakość pasz objętościowych, pozyskiwanych w gospodarstwie. Źródła powodzenia gospodarstwa - recepta na sukces Zdaniem Hodowcy nie ma jednoznacznej recepty na sukces, ważnych jest wiele składowych. Nie byłoby tak wysokiej wydajności bez odpowiedniej genetyki, oceny wartości użytkowej i wysokiej jakości własnych pasz. Pasze te są właściwie przygotowywane dzięki nowoczesnemu sprzętowi, ale jak mówi Hodowca sam sprzęt nie wystarczy, potrzebna jest wiedza i umiejętności, dlatego chętnie uczestniczy w różnych szkoleniach i kursach. Trzeba też podążać za nowoczesnością, wszelkie innowacje wprowadzane z głową do gospodarstwa skutkują jego lepszym działaniem. Korzystanie z rad doświadczonych żywieniowców przynosi wymierne efekty. Największym życzeniem Hodowcy jest, aby w dalszym ciągu każdy z członków rodziny podchodził w sposób rzetelny do swoich zadań. To ma nadzieję przyczyni się do stopniowego dalszego wzrostu wydajności i poprawy parametrów mleka. Wspólny wysiłek całej rodziny, zaangażowanie i determinacja w dążeniu do obranych celów są kluczem do sukcesu. Optymistyczne podejście do życia, wyciąganie wniosków z popełnianych błędów i otwartość na nowości są planami na dalsze sukcesy w przyszłości. A uśmiech na twarzy też pomaga w osiągnięciu sukcesu. 60 Kategoria stad powyżej 50,1 krów w rasie simentalskiej

61 Kategoria stad w rasie polskiej czerwonej 1. Solarczyk Jan i Edward 2. Szymusiak Tadeusz 3. Kraus Marian Mleczna Gala 2017

62 STADO JANA I EDWARDA SOLARCZYKÓW WRÓBLÓWKA, MAŁOPOLSKIE, PRZEDSTAWICIELSTWO W ZABIERZOWIE WYDAJNOŚĆ kg MIEJSCE 1 Na wynik stada składa się wydajność zwierząt utrzymywanych w oborach: JAN SOLARCZYK metoda oceny AT4 10,5 krów rasy RP kg mleka EDWARD SOLARCZYK metoda oceny AT4 7,6 krów rasy RP kg mleka Jan Solarczyk, to chyba najbardziej znany hodowca bydła polskiego czerwonego w Polsce. Jego osiągnięcia, zdobyte nagrody i wyróżnienia na wystawach są naprawdę imponujące. Konsekwentnie opowiada się za doskonaleniem swojego pogłowia nasieniem europejskich ras bydła czerwonego. Celem tych działań było uzyskanie, na bazie rodzimych genów, wysokowydajnej odmiany bydła dostosowanej do specyficznych podtatrzańskich warunków użytkowania. Szczególnie zwraca uwagę na zachowanie genów długowieczności, odporności na choroby i bardzo dobrą budowę kończyn - jako cechy szczególnie przydatne w górach. Jako znawca i miłośnik urody krów zwraca uwagę na takie doskonalenie pokroju i typu budowy swoich ulubienic aby ciesyły łoko - mówiąc w gwarze góralskiej. Rodzina Solarczyków jest wzorem dla wielu innych hodowców. Jałowice i krowy pochodzące z ich stada stały się zalążkiem wielu nowych hodowli. Pan Jan jest autorytetem dla wielu kolegów, którzy konsultują z nim swoje zamierzenia hodowlane, a on zawsze chętnie służy radą i pomocą. Edward Solarczyk jest aktywnym uczestnikiem i godnym kontynuatorem hodowli krów rasy polskiej czerwonej swojej rodziny. Miał zaledwie 6 lat, gdy rodzice Jan i Michalina zaczynali hodowlę krów tej rasy. Po nich odziedziczył zamiłowanie do hodowli oraz nabył umiejętność chowu bydła w trudnych warunkach górskiego klimatu. Dziś, już jako właściciel pięknego stada utrzymywanego w jednej oborze wraz z krowami ojca, jeździ na wystawy hodowlane i zdobywa zasłużone nagrody i wyróżnienia. Konsekwentnie kontynuuje też politykę hodowlaną Jana Solarczyka, inseminując swoje stado nasieniem najlepszych buhajów krajowych oraz importowanym rasy duńskiej czerwonej. 62 Kategoria stad w rasie polskiej czerwonej

63 TADEUSZ SZYMUSIAK ZAŁUCZNE, MAŁOPOLSKIE, PRZEDSTAWICIELSTWO W ZABIERZOWIE WYDAJNOŚĆ kg MIEJSCE 2 Tadeusz Szymusiak wraz z żoną Zofią prowadzą hodowlę oraz ocenę bydła polskiego czerwonego od ponad 40 lat. Hodowlę przejęli od rodziców Tadeusza, którzy mimo podeszłego wieku biorą udział w pracach w gospodarstwie, jeśli zachodzi taka potrzeba. Gospodarstwo położone jest na Podhalu. Wierni tradycji hodowli bydła rasy polskiej czerwonej, Państwo Szymusiakowie utrzymują ponad 31 krów dojnych wraz z młodzieżą. Oprócz krów rasy polskiej czerwonej w stadzie utrzymywane są również krowy rasy polskiej holsztyńsko-fryzyjskiej odmiany czerwono-białej. Hodowcy gospodarują na 40 ha, są to wyłącznie łąki i pastwiska. Źródła powodzenia gospodarstwa - recepta na sukces Pasze treściwe pochodzą z zakupu podobnie jak kiszone ziarno z kukurydzy, które jest niezbędnym dodatkiem energetycznym. Hodowca podkreśla ogromną rolę oceny użytkowości w kontekście kontroli poszczególnych parametrów mleka, a w szczególności mocznika. Analizuje on raporty wynikowe otrzymywane po każdym próbnym udoju i na ich podstawie ustalane są w gospodarstwie dawki pokarmowe. Dzięki dbałości o dobrostan krowy Państwa Szymusiaków są zdrowe i długowieczne. Pytany o wizyty lekarza weterynarii w gospodarstwie Pan Tadeusz z humorem odpowiada że jak chce się napić kawy to drzwi są zawsze otwarte. Krowy Państwa Szymusiaków wielokrotnie zdobywały wyróżnienia na wystawach krajowych i regionalnych. Z ich gospodarstwa pochodzą buhaje hodowlane, których nasienie jest w ofercie spółek inseminacyjnych z terenu całego kraju. Obora zaplanowana i zbudowana w 1979 roku dzisiaj jest już zdecydowanie za mała. Decyzja o budowie nowej obory właściwie już zapadła, ale z jej realizacją Hodowcy czekają na ustabilizowanie się cen na rynku mleka. Kategoria stad w rasie polskiej czerwonej 63

64 MARIAN KRAUS PODSARNIE, MAŁOPOLSKIE, PRZEDSTAWICIELSTWO W ZABIERZOWIE WYDAJNOŚĆ kg MIEJSCE 3 Podsarnie położone jest malowniczo na Orawie u stóp Babiej Góry, gdzie Marian Kraus wraz z żoną Anielą i synem Mirosławem prowadzą hodowlę bydła polskiego czerwonego. Hodowca użytkuje 30 ha, w tym 5 ha gruntów ornych. Pan Marian zaczynał hodowlę krów rasy polskiej czerwonej od kilku sztuk zakupionych między innymi od Jana Solarczyka. Od początku opowiada się za doskonaleniem swojego pogłowia nasieniem europejskich ras bydła czerwonego. Ocena wartości użytkowej prowadzona jest w stadzie od 15 lat. Aby być bardziej atrakcyjnym na rynku mleka, Pan Kraus w niedalekiej przyszłości planuje wraz z synem powiększenie obory i wzrost obsady do krów wraz z przychówkiem. Kolejnym marzeniem Hodowcy jest użytkowanie, wyhodowanej na bazie rodzimych genów i dostosowanej do górskich warunków żywienia, wysokowydajnej odmiany bydła polskiego czerwonego. Źródła powodzenia gospodarstwa - recepta na sukces Jałowice i krowy utrzymywane są w tradycyjnej oborze uwięziowej, która daje Hodowcy możliwość indywidualnej kontroli pobierania paszy: z ręki krowy u nas jedzą. Latem przebywają na pastwisku. Według Hodowcy podstawą sukcesu są: dobra genetyka, systematyczność, stosowanie bolusów energetycznych, pilnowane tego aby krowy zjadły wszystko. W wynikach składu mleka, na podstawie prowadzonej oceny, Hodowca odczytuje głównie parametry białka i tłuszczu. Ponadto dużą wagę przykłada do wskaźnika ostrzegającego przed subkliniczną ketozą, która może zdarzyć się w stadzie. 64 Kategoria stad w rasie polskiej czerwonej

65 Kategoria stad w rasie jersey 1. SK Michałów Sp. z o.o. 2. SK Iwno Sp. z o.o. 3. Słodkowicz Wiktor i Teresa Mleczna Gala 2017

66 SK MICHAŁÓW SP. Z O.O GOSPODARSTWO MICHAŁÓW, ŚWIĘTOKRZYSKIE, ODDZIAŁ W ŁODZI PREZES ZARZĄDU MACIEJ PAWEŁ GRZECHNIK WYDAJNOŚĆ kg MIEJSCE 1 Powstała w 1953 roku Stadnina Koni Michałów Sp. z o.o. jest spółką prawa handlowego należącą do Agencji Nieruchomości Rolnych. Od kilku lat spółka jest liderem w dziedzinie hodowli koni czystej krwi arabskiej nie tylko w Polsce ale i w Europie. Na uwagę zasługuje fakt utrzymywania przez Stadninę Koni Michałów dwóch wzorcowych stad bydła mlecznego: krów rasy jersey (gospodarstwo Michałów) oraz krów rasy polskiej holsztyńsko-fryzyjskiej (gospodarstwo Lubcza), które zostały wielokrotnie nagradzane za wyniki podczas wystaw hodowlanych o zasięgu regionalnym i krajowym. Bydło hodowlane utrzymywane jest w Michałowie od 1950 roku. Hodowlę krów rasy jersey rozpoczęto w 1986 roku, obecnie Stadnina użytkuje ponad 140 sztuk bydła tej rasy. Stała obsługa - wieloletni doświadczeni pracownicy oborowi. Kompetentny nadzór zootechniczny, weterynaryjny oraz współpraca z doradcami żywieniowymi. Odpowiedni dobór buhajów do rozrodu. Produkcja roślinna dedykowana w kierunku potrzeb paszowych hodowli bydła. Rozpoczęcie budowy nowej obory dla krów rasy jersey. Zmiany w produkcji roślinnej - wprowadzenie nowych odmian roślin. Dalsze unowocześnianie stadniny. Źródła powodzenia gospodarstwa - recepta na sukces Właściwe zarządzanie stadniną w oparciu o nowoczesne techniki menadżerskie. Doskonalenie kadry kierowniczej. Profesjonalne podejście do spraw hodowlanych. Wykorzystywanie nowych technologii w codziennej pracy hodowlanej. Analizowanie wyników oceny w celu zarządzania stadem wspólnie z doradcą żywieniowym i lekarzem weterynarii. 66 Kategoria stad w rasie jersey

67 SK IWNO SP. Z O.O. OBORA WIKTOROWO, WIELKOPOLSKIE, ODDZIAŁ W POZNANIU PREZES ZARZĄDU PRZEMYSŁAW PACIA WYDAJNOŚĆ kg MIEJSCE 2 Główne czynniki mające wpływ na osiągnięty w 2016 roku sukces stada Na bardzo dobre wyniki stada osiągnięte w 2016 roku wpływ miały inwestycje i działania pojęte w latach wcześniejszych, a przede wszystkim budowa w 2014 roku nowej, wolnostanowiskowej obory z dojarnią w Wiktorowie i utworzenie jednego stada krów rasy jersey.dzięki polepszeniu dobrostanu oraz podziałowi krów na grupy laktacyjne udało się podnieść wydajność mleka od krowy o 450 kg w roku 2015, i o 254 kg w roku Do wzrostu wydajności przyczyniło się także kilka innych czynników, w tym przygotowanie wysokiej jakości pasz objętościowych i dobre zbilansowanie dawki żywieniowej. Ponadto pracownicy Stadniny podkreślają istotność informacji uzyskiwanych z próbnych udojów, które pozwalają im obiektywnie ocenić stan zdrowotny stada i podejmować szybko odpowiednie działania. Dostarczanie danych z oceny w formie elektronicznej lub w programie Hodowca Online znacznie ułatwia i przyspiesza prawidłowe zarządzanie stadem. W planach Stadniny przewidywany jest remont obory uwięziowej przeznaczonej dla młodzieży i krów przed wycieleniem. Kategoria stad w rasie jersey 67

68 TERESA I WIKTOR SŁODKOWICZOWIE PIOTRKÓW TRYBUNALSKI, ŁÓDZKIE, ODDZIAŁ W ŁODZI WYDAJNOŚĆ kg MIEJSCE 3 Źródła powodzenia gospodarstwa - recepta na sukces Gospodarstwo rolne Państwa Teresy i Wiktora Słodkowiczów położone jest w powiecie piotrkowskim na przedmieściach Piotrkowa Trybunalskiego. To niewielkie gospodarstwo, w którym na 90% gruntów rolnych uprawiane są trwałe użytki zielone z przeznaczeniem na kiszonki dla zwierząt. Łączna powierzchnia gruntów to 11 ha. Państwo Słodkowiczowie skupili się na hodowli bydła typu mlecznego, głównie rasy jersey. Wybór konkretnie tej rasy nie był przypadkowy, a związany z produkcją pasz w gospodarstwie. Jest to dość nietypowa hodowla jak na warunki województwa łódzkiego, a zajęcie III miejsca w kraju w swojej kategorii jest wielkim sukcesem i dumą hodowców. Niewielkie pod względem areału gospodarstwo może pochwalić się dość dużą liczbą krów. Obecnie w stadzie utrzymywanych jest 30 sztuk rasy jersey, w tym 12 krów, 18 jałowic i cieląt oraz dodatkowo 4 krowy rasy polskiej holsztyńsko-fryzyjskiej. W roku 2016 Państwo Wiktor i Teresa Słodkowiczowie obchodzili 20 rocznicę prowadzenia oceny wartości użytkowej w ich stadzie. W ostatnim czasie w gospodarstwie prowadzona jest ocena metodą A8. W gospodarstwie wykorzystuje się dojarkę bańkową. Największym problemem i zmartwieniem gospodarzy był brak następcy oraz położenie gospodarstwa w obrębie aglomeracji miejskiej, które nie sprzyja hodowli, a wręcz utrudnia jej prowadzenie. Obecnie pojawiła się nadzieja, że gospodarstwo przejmie córka i hodowla nie zaniknie. Mimo tych przeciwności Państwo Słodkowiczowie do tej pory radzą sobie znakomicie i nie zamierzają likwidować hodowli, bo jak twierdzi Pan Wiktor to nie zawód, a powołanie. 68 Kategoria stad w rasie jersey

69 Kategoria stad w rasie montbeliarde 1. MONTAGRO Sp. z o.o. 2. Zabierek Karol 3. Zakład Rolny BAS Seńko Andrzej Mleczna Gala 2017

70 MONTAGRO SP. Z O.O. WIERZBICA, LUBELSKIE, ODDZIAŁ W LUBLINIE PREZES MARCIN STACHOWICZ WYDAJNOŚĆ kg MIEJSCE 1 Prezes Montagro Sp. z o.o. Pan Marcin Stachowicz, decyzję o hodowli krów mlecznych podjął w 2005 roku, a jego wybór padł na rasę montbeliarde. Wtedy to zaimportowano 200 szt. cielnych jałowic z Francji. Zwierzęta utrzymywane były w oborach głębokich na oborniku, powstała też hala udojowa (bok w bok) na 16 stanowisk. W 2013 roku oddano do użytku nową oborę wolnostanowiskową na 350 zwierząt. To nowoczesny budynek, w którym komputer steruje wentylacją, kurtynami i zgarniaczem obornika, z system ściołowym przy użyciu separatu otrzymywanego z gnojowicy. Gospodarstwo aktualnie utrzymuje 340 krów, 280 jałowic oraz 40 buhajów opasowych. w swojej życiowej wydajności, a kilka kolejnych zbliża się do tej granicy. Pan Prezes Marcin Stachowicz sukcesywnie planuje kolejne inwestycje. Rozpoczął już prace projektowe budynku do odchowu młodego bydła, który wyposażony ma być w separator gnojowicy. Źródła powodzenia gospodarstwa - recepta na sukces Bezpośredni nadzór nad hodowlą prowadzi doświadczony zootechnik Pan Wojciech Respond, który również wykonuje inseminację krów. Montagro od samego początku korzysta z usług PFHBiPM, wykorzystując wyniki oceny w codziennym doskonaleniu wartości swoich zwierząt. Zootechnik gospodarstwa, na co dzień korzystający z programu Hodowca Online zapewnia, że ocena pomaga w optymalizacji produkcji, zwiększeniu zysków poprzez pomoc w podejmowaniu decyzji i dostarcza wielu cennych informacji. Raporty wynikowe są kluczowym narzędziem pomocnym w podejmowaniu decyzji o brakowaniu, selekcji oraz doborze do kojarzeń. Ocena składu mleka natomiast wykorzystywana jest do optymalizacji żywienia, gdzie pomocny jest tu zwłaszcza raport ŻYWIENIE (RW11). Analiza somatyki pozwala na selekcję krów chronicznie chorych, co niesie za sobą zwiększenie wydajności stada i podniesienie standardów zdrowotnych. Decyzję o hodowli rasy montbeliarde w Montagro podjęto ze względu na spodziewaną lepszą długowieczność, co ma potwierdzenie w obserwowanych obecnie wynikach. Krowy produkują mleko średnio przez 5,5 laktacji. Na uwagę zasługuje fakt, że 4 krowy przekroczyły poziom 100 tys. kg mleka 70 Kategoria stad w rasie montbeliarde

71 KAROL ZABIEREK CIENIN ZABORNY, WIELKOPOLSKIE, ODDZIAŁ W POZNANIU WYDAJNOŚĆ kg MIEJSCE 2 W 2004 roku, Pan Karol Zabierek wraz z żoną Eweliną przejęli gospodarstwo po rodzicach Andrzeju i Elżbiecie. Nieprzerwalnie, od 1968 roku w gospodarstwie prowadzona jest ocena wartości użytkowej bydła. Kiedyś utrzymywano krowy rasy nizinno czarno białej z dolewem rasy holsztyńsko fryzyjskiej, obecnie w stadzie jest 18 krów rasy montbeliarde i 2 krowy rasy polskiej holsztyńsko fryzyjskiej odmiany czarno-białej. Produkcja rolna prowadzona jest na 30 ha gruntów rolnych. W uprawach główną pozycję zajmuje kukurydza, lucerna i trawy z przeznaczeniem na paszę dla bydła. Źródła powodzenia gospodarstwa - recepta na sukces Stosowanie bardzo dobrych jakościowo i zebranych w optymalnym terminie pasz to podstawa dobrej wydajności i zdrowotności stada. Zapewnienie zwierzętom odpowiednich warunków bytowania i opieki weterynaryjnej. Wysoki potencjał genetyczny stada. Według Hodowcy: Główną zaletą rasy montbeliarde jest bardzo dobre wykorzystanie paszy oraz większa odporność na zapalenia wymienia i choroby metaboliczne. Dodatkowo byczki i wybrakowane krowy są lepiej umięśnione dzięki czemu osiągają wyższą cenę przy sprzedaży. Wszystko to wpływa na poprawę opłacalności produkcji mleka. W najbliższej przyszłości planowana jest modernizacja obory. Możliwość utrzymywania większej ilości krów, w systemie wolnostanowiskowym z nowoczesną halą udojową przyczyni się do poprawienia dobrostanu dla zwierząt, a hodowcy ułatwi pracę przy zwierzętach. Więcej krów o wysokiej wydajności mleka pozwoli na zwiększenie dochodów, a co za tym idzie stabilności finansowej gospodarstwa. Kategoria stad w rasie montbeliarde 71

72 ZAKŁAD ROLNY BAS SEŃKO ANDRZEJ GOSTYŃ, ZACHODNIOPOMORSKIE, ODDZIAŁ W KOSZALINIE WYDAJNOŚĆ kg MIEJSCE 3 Główne czynniki mające wpływ na osiągnięty w 2016 roku sukces stada Na poprawę wydajności stada w 2016 roku największy wpływ miały daleko idące zmiany w gospodarstwie spośród których wymienić należy: budowa nowej hali udojowej i modernizacja budynków; wdrożenie systemu do zarządzania stadem ALPRO ; poprawa jakości pasz objętościowych poprzez rekultywacje łąk; poprawa technologii zakiszania; doinwestowanie parku maszynowego. warunki środowiskowe, cechuje ją również lepsza płodność, zdrowotność i długowieczność. Ponadto w gospodarstwie postawiono na poprawę genetyki poprzez indywidualny dobór nasienia w celu poprawy konkretnych cech genetycznych. Dalsza rozbudowa i modernizacja budynków gospodarskich. Źródła powodzenia gospodarstwa - recepta na sukces Pan Andrzej Seńko źródło powodzenia gospodarstwa upatruje w wyborze rasy montbeliarde, która w porównaniu z rasą holsztyńsko-fryzyjską jest bardziej odporna na niekorzystne 72 Kategoria stad w rasie montbeliarde

73 Kategoria stad w Programie Ochrony Zasobów Genetycznych Bydła 1. GR Makarewicz Wojciech - rasa BG 1. Szumańska Dorota - rasa ZR 1. Pokojski Jan - rasa ZB Mleczna Gala 2017

74 WOJCIECH MAKAREWICZ TEREBELA, WOJ. LUBELSKIE, ODDZIAŁ W LUBLINIE WYDAJNOŚĆ kg MIEJSCE 1 Państwo Wojciech i Agnieszka Makarewiczowie prowadzą typowo rodzinne gospodarstwo rolne. Warunki gospodarowania mają trudne ze względu na słabą jakość gleb, z tego też względu w strukturze upraw przeważają łąki i pastwiska. Hodowcy uprawiają również około 10 ha kukurydzy na kiszonkę oraz 20 ha zbóż głównie z przeznaczeniem na paszę. Stado bydła rasy białogrzbietej Państwa Makarewiczów, jako jedno z pierwszych zostało objęte Programem Ochrony Zasobów Genetycznych Zwierząt Gospodarskich. Obecnie w stadzie utrzymywanych jest około 34 krów z czego 21 sztuk należy do rasy białogrzbietej. Źródła powodzenia gospodarstwa - recepta na sukces Pomimo trudnych warunków, w jakich przyszło Hodowcom prowadzić gospodarstwo mleczne, osiągają oni zadowalające efekty hodowlane i ekonomiczne. Zdaniem Państwa Makarewiczów jest to zasługa dobrze wybranej rasy bydła mlecznego, dopasowanej do panujących na tym obszarze warunków środowiskowych. Hodowca podkreśla również walory prowadzonej w stadzie oceny wartości użytkowej bydła dzięki, której ma możliwość: kontroli poziomu żywienia poszczególnych krów w stadzie; odpowiedniego bilansowania dawek pokarmowych; oceny zagrożenia subkliniczną ketozą oraz kwasicą; dokonywania selekcji oraz doboru do kojarzeń; korzystania z usług doradcy żywieniowego PFHBiPM; analiz pasz w laboratorium w Jeżewie; użytkowania programu Hodowca Online i analiz danych. Hodowca zainteresowany jest korzystaniem z nowego programu COLUMB - opracowanego przez doradców PFHBiPM, celem analizy kosztów żywienia własnego stada. 74 Kategoria stad w rasie białogrzbietej

75 DOROTA SZUMAŃSKA NOWE RYBIE, MAŁOPOLSKIE, PRZEDSTAWICIELSTWO W ZABIERZOWIE WYDAJNOŚĆ kg MIEJSCE 1 W stadzie Pani Doroty Szumańskiej utrzymywanych jest ponad 10 krów dojnych oraz 3 jałówki rasy polskiej czerwono- -białej, które są objęte programem ochrony zasobów genetycznych rodzimych ras bydła, a także 8 zwierząt będących mieszańcami. Hodowczyni gospodaruje na 14,9 ha, z czego 11 ha jest dzierżawionych. W strukturze rolnej dominują użytki zielone. Grunty orne zajmują około 3 ha, na których obecnie uprawiana jest pszenica i pszenżyto oraz trawy. Pomimo braku możliwości uprawy kukurydzy i żywienia krów kiszonką z tej rośliny, stado Państwa Szumańskich zajmuje od lat pierwsze miejsce w powiecie limanowskim pod względem wydajności mlecznej. Hodowczyni diagnozuje problemy, które pojawiają się w stadzie. Każda krowa w oborze Pani Szumańskiej jest traktowana indywidualnie, podlega też codziennej i bardzo dokładnej obserwacji. W ocenie Pani Doroty w oborze panują bardzo komfortowe warunki dla zwierząt, nad stanowiskami zamontowane są wentylatory. Podczas lata krowy korzystają z pastwiska. W gospodarstwie stosowane są pasze objętościowe w postaci sianokiszonek i kiszonego młóta wysokiej jakości. Zamierzenia na przyszłość W przyszłości państwo Szumańscy chcą przekazać gospodarstwo synowi, który skończył szkołę rolniczą. Źródła powodzenia gospodarstwa - recepta na sukces Ocena użytkowości mlecznej prowadzona jest w stadzie od 1986 roku. Jak twierdzi Hodowczyni całą wiedzę o swoim stadzie czerpie z raportów wynikowych oferowanych przez PFHBiPM. Dzięki informacji zawartej w wynikach z oceny Kategoria stad w rasie polskiej czerwono-białej 75

76 URSZULA I JAN POKOJSCY RYBNO, WARMIŃSKO-MAZURSKIE, ODDZIAŁ W OLSZTYNIE WYDAJNOŚĆ kg MIEJSCE 1 Państwo Urszula i Jan Pokojscy są właścicielami gospodarstwa rolnego o powierzchni 41 ha użytków rolnych niskiej klasy. Jest to gospodarstwo rodzinne, ukierunkowane na produkcję zwierzęcą. Państwo Pokojscy prowadzą hodowlę bydła mlecznego ras: polskiej czarno białej - 15 szt. i polskiej holsztyńsko-fryzyjskiej odmiany czarno-białej 18 szt. Dodatkowo celem poprawy dochodowości z gospodarstwa sprzedają rocznie około 25 opasów oraz tuczniki od 7 macior. Na potrzeby hodowli w gospodarstwie uprawiana jest kukurydza, zboża oraz mieszanki z traw. Dodatkowo Hodowcy kupują wysłodki z buraków oraz dodatki mineralne i premiksy. Źródła powodzenia gospodarstwa - recepta na sukces Hodowcy sukces stada upatrują w następujących czynnikach: ciężka praca i wspomagana wieloletnim doświadczeniem; dopracowane żywienie, oparte na paszach własnych oraz dodatkach z zakupu; korzystanie z doradztwa z zakresu żywienia świadczonego przez pracowników PFHBiPM; genetyka - dobór rozpłodników za pośrednictwem programu DoKo prowadzą pracownicy PFHBiPM; analiza z informacji zawartych w raportach wynikowych STADO (RW1) PRÓBA (RW2). Państwo Pokojscy ze względu na brak następców nie zamierzają inwestować w rozwój hodowli bydła mlecznego oraz gospodarstwa. Ostatnia inwestycja to montaż dojarki przewodowej - w realizacji. 76 Kategoria stad w rasie polskiej czarno-białej

77

78 DORADCY OGÓLNI BYDGOSZCZ PARZNIEW POZNAŃ