System aktywizacji zawodowej kobiet Kobieta pracująca...

Transkrypt

1 System aktywizacji zawodowej kobiet Kobieta pracująca... Raport z sesji fokusowej , województwo małopolskie, kobiety niepracujące w wieku lat Opracowanie: ASM Centrum Badań i Analiz Rynku Sp. z o.o. 1

2 Data realizacji: Projekt współfinansowany przez Unię Europejską ze środków Godzina realizacji: od 9.20 do (łączny czas trwania 190 minut) Miejsce realizacji: Kraków Czy zaistniały jakieś warunki szczególne? 2.Tak, jakie? Pani Zdzisława zastąpiła Panią Urszulę, która jak się okazało założyła własną firmę. Grupa trudna do opanowania. NAJWAŻNIEJSZE WNIOSKI ZE SPOTKANIA Informacja o uczestnikach spotkania (liczba osób i ich krótka charakterystyka) Teresa 1, wiek 55 lat, wykształcenie zasadnicze zawodowe, całkowity staż pracy 17 lat, mężatka, dziecko w wieku 30 lat, obecnie na rencie, bezrobotna od 12 lat, Agnieszka 2, wiek 43 lata, wykształcenie policealne bez matury, całkowity staż pracy 18 lat, rozwiedziona, dzieci w wieku 23 i 24 lata, bezrobotna od 6 lat, Zdzisława brak ankiety, bezrobotna od 1992 roku. Teresa 2, wiek 52 lata, wykształcenie średnie zawodowe z maturą, całkowity staż pracy 31 lat, mężatka, dzieci w wieku 30 i 20 lat, 1,5 roku na świadczeniu przedemerytalnym, mieszka na wsi. Renata, wiek 47 lat, wykształcenie policealne z maturą, całkowity staż pracy 26 lat, mężatka, dzieci w wieku 23 i 17 lat, bezrobotna od roku, mieszka na wsi. Iwona, wiek 36 lat, wykształcenie średnie ogólnokształcące z maturą, całkowity staż pracy 10 lat, mężatka, dzieci w wieku 11 i 2,5 roku, bezrobotna od 2,5 roku, Józefa, wiek 43 lata, wykształcenie podstawowe, całkowity staż pracy 15 lat, wdowa, dziecko w wieku 17 lat, bezrobotna od 8 lat, mieszka na wsi. Danuta, wiek 42 lata, wykształcenie podstawowe, całkowity staż pracy 2 lata, rozwiedziona, dzieci w wieku 22, 20, 19, 18, 16, 12, 3 lat, bezrobotna od 20 lat, mieszka na wsi. 2

3 Maria, wiek 58, wykształcenie policealne z maturą, całkowity staż pracy 25 lat, mężatka, dzieci w wieku 31 i 25 lat, od 8 lat na rencie, mieszka w mieście. Agnieszka 1, wiek 41 lat, wykształcenie średnie zawodowe z maturą, całkowity staż pracy 2 lata, mężatka, dzieci w wieku 17, 10, 5, 2 lat, bezrobotna 18 lat, Wybór wartości życiowych wskazania uczestników Dla większości respondentek najważniejsze są takie wartości jak: życie zgodne z wewnętrznym powołaniem, samorealizacja oraz spokój wewnętrzny, życie w zgodzie z samym sobą, harmonia z otoczeniem. Mniej niż połowa za ważne uważa życie dla innych, niesienie im pomocy oraz życie zgodne z wartościami moralnymi i etycznymi. Dla pojedynczych respondentek ważne są: życie zgodne z naukami Kościoła i nakazami religii, życie w zgodzie, harmonii, z naturą, z dala od zgiełku miasta, prawdziwa miłość, kochający partner, poświęcenie się sprawom własnej rodziny, zrobienie kariery i osiągnięcie sukcesu zawodowego, niezależność, wolność wyboru, indywidualizm, wygodne życie w dużym mieście i korzystanie z jego zalet. Praca jako wartość wskazania i komentarze uczestników Za korzystne strony pracy respondentki uważają: kontakt z ludźmi, stabilność, wiarę w siebie, samorealizację, niezależność życiową i finansową, ciekawość zawodową (poznawanie nowych rzeczy), możliwość rozwoju, nauki, dobre samopoczucie, bycie potrzebnym, wprowadzenie do życia samodyscypliny. Za ujemne strony pracy respondentki uważają: zmęczenie, brak czasu, ponoszenie odpowiedzialności, pełną dyspozycyjność, niskie wynagrodzenie, duże wymagania, brak szacunku w miejscu pracy i dobrych relacji, szantaż ze strony innych, łamanie przepisów Kodeksu pracy przez pracodawcę, mobbing, niepewność, presję, brak kompetencji do wykonywania zadań, a z drugiej strony nie można pokazać wszystkiego, co się umie, fakt, że w pracy liczą się znajomości. 3

4 Analiza sytuacji na lokalnym rynku pracy oraz sytuacja kobiet na rynku pracy Respondentki zgodnie twierdzą, że nie ma ofert pracy dla tego wieku. Pracodawcy jeszcze rozmawiają z kobietami w wieku do 35 lat, ale jeżeli maja one dzieci, to już nie. Dla pracodawcy liczy się wiek, znajomość języków i dobra prezencja ( moda na młode ). Na lokalnym rynku jest dużo studentów (centrum akademickie), za których pracodawca nie musi płacić składek do ZUS, a dodatkowo jest dwa razy więcej osób chętnych do pracy niż wakatów. Mężczyznom jest łatwiej znaleźć pracę, gdyż w regionie jest dużo inwestycji budowlanych. Ponad to mężczyźni są bardziej dyspozycyjni. Istnieje stereotyp kobiety jako niedyspozycyjnego pracownika. Jeżeli już pojawiają się oferty dla kobiet, to tylko dla młodych. Trudniej jest znaleźć pracę osobom pochodzącym ze wsi. Pracodawcy obawiają się, że mogą one nie dojechać do pracy bądź często się spóźniać w ten sposób się asekurują przed zatrudnianiem tych osób. Osobom z konkretnym wykształceniem i doświadczeniem jest trudniej znaleźć pracę wąska specjalizacja utrudnia znalezienie pracy a przy konkretnym doświadczeniu uważa się takie osoby za mało elastyczne. Poza tym może się okazać, że umieją więcej niż szef i wtedy nie można nimi manipulować. Mimo wszystko doświadczenie przemawia za zatrudnianiem tych osób, ale barierą jest wiek. Respondentki uważają, że bez znajomości nie znajdzie się pracy ( nie ma pracy z ulicy ). Więcej jest kobiet bezrobotnych, gdyż mężczyźni częściej pracują na czarno. Młodzi pracodawcy uważają, że mężczyzna jest bardziej odporny, silny. A kobiety mają dzieci. Nie ma ofert dla ludzi przeciętnych, są dla tych z bardzo wysokimi kwalifikacjami, bądź tych z niskimi. Instytucje rynku pracy nie spełniają swojej roli. Nawet jeżeli proponują szkolenia, wyjazdy, to nie można z nich skorzystać, bo z góry są przeznaczone dla mężczyzn. 4

5 Charakterystyczne oferty pracy w tym regionie to: kelnerka, ekspedientka, pomoc do dziecka, oferty agencji towarzyskich (prostytucja), akwizytor, agent ubezpieczeniowy. Oferty te pojawiają się w branżach: handlowej, ubezpieczeniowej i fryzjersko-kosmetycznej. Są to ogłoszenia raczej małych firm. Jeżeli już duża firma daje ogłoszenie wówczas spływa na nie CV. Respondentki zgodnie podkreślają, że aby zwiększyć swoje szanse na rynku pracy kontynuowałyby naukę, inwestowały w języki obce niestety obecnie nie mają odpowiednich funduszy. Stereotypy pracy kobiet (opis chińskiego portretu przygotowanego przez uczestników, komentarze dotyczące stereotypów płci) Grupa 1 (Teresa 1, Agnieszka 2, Zdzisława, Teresa 2, Renata). Przeciętna kobieta pracująca ma lat. Wykonuje prace fizyczno-umysłowe, zajmuje stanowisko pracownicze, realizuje wymagania szefa. Ma wykształcenie średnie lub wyższe. Ma męża. Jej znajomi to współpracownicy. Mieszka w mieście. Charakteryzuje ją przedsiębiorczość. Jej największe problemy to praca i życie. Lubi pracować, po pracy zajmuje się gospodarstwem domowym. Jest zadbana i elegancka. Jej wakacje to prywatne wypady. Grupa 2 (Iwona, Józefa, Danuta, Maria, Agnieszka 1). Przeciętna kobieta pracująca ma lat. Wykonuje pracę umysłową, biurową. Jest szeregowym pracownikiem, umie robić wszystko. Ma wykształcenie średnie lub wyższe. Ma męża i dwoje dzieci. Ma znajomych z pracy, ze szkolnych lat. Mieszka w dużym mieście. Jest zdyscyplinowana, pracowita i ambitna. Jej największe problemy to rodzina i praca. Lubi zajmować się swoim hobby, czynnie wypoczywać. Po pracy zajmuje się domem. Ubiera się elegancko (z ciuchlandii lub wyprzedaży). Wakacje spędza w kraju. Respondentki chciałyby być takie jak w przedstawionych portretach, gdyż miałabym wtedy pracę. Różnią się również tym, że mają dorosłe dzieci. W ich najbliższym otoczeniu mało jest kobiet różniących się od tego obrazu. Te, które się różnią posiadają własne firmy, bądź mają dobrze zarabiających mężów. 5

6 Mężczyźni w porównaniu z tym obrazem mają wyższe pensje, zajmują lepsze stanowisko, a po pracy oglądają telewizję. Kobiety piastujące typowo męskie zawody zdaniem respondentek są traktowane jako babo-chłop, dziwoląg, ale męskie zawody nie wymagają od kobiet specjalnych predyspozycji poza siłą fizyczną. Umiejętność organizacji czasu pracy Respondentki wstają między 4 a 6 rano. Cały dzień spędzają na wykonywaniu obowiązków domowych. W przerwie odwiedzają znajomych, sąsiadów. Pomagają również swoim dorosłym dzieciom w sprawowaniu opieki nad wnukami. Praca w domu nie ma końca. Zdaniem respondentek jedyną zmianą do wprowadzenia w rozkładzie dnia jest znalezienie pracy. Mogą liczyć na pomoc najbliższych w sprawowaniu obowiązków. Inne komentarze uczestników, ważne spostrzeżenia, jakie tematy wywołały największe emocje uczestników spotkania Zdaniem respondentek pracodawcy powinni przechodzić kursy, które pomogą im prawidłowo oceniać kandydatów do pracy. Oczekują konkretnych zmian w prawie pracy aby firmy jednoosobowe były traktowane tak jak wieloosobowe. Bezrobotni powinni otrzymywać pomoc socjalną. Oczekują kursów umożliwiających przekwalifikowanie oraz kształcących kobiety jak szukać pracy. Oczekują przeprowadzenia sondażu w regionie jakie jest zapotrzebowanie na pracę. Wszystkie tematy wywołały dość duże emocje. Widoczna jest postawa roszczeniowa przy jednoczesnym przeświadczeniu już i tak nic nie osiągnę. Uczestniczki z najniższym wykształceniem nie mają generalnie pomysłów, jak zmienić swoją sytuację widoczny marazm i samospełniające się proroctwa. ZAŁĄCZNIKI: Ankiety uczestników sesji Wszelkie materiały w postaci rysunków czy notatek uczestników spotkania 6