AntyDoping Broszura 105x148.indd 2 tydoping Broszura 105x148.indd 2 12/17/09 10:48:49 A 12/17/09 10:48:49 AM

Transkrypt

1 ntydoping Broszura 105x148.indd 1 BADZ SWIADOMY BĄDŹ CZYSTY 12/17/09 10:48:34 AM

2 tydoping Broszura 105x148.indd 2 12/17/09 10:48:49 AM

3 Trzymasz w ręku ulotkę, która zawiera podstawową wiedzę o zabronionych i najczęściej wykrywanych środkach dopingujących w sporcie Być może tego rodzaju informacje trafiają do Ciebie po raz pierwszy. I właśnie dlatego zachęcamy Cię do wyrobienia sobie krytycznego podejścia do środków, które opisujemy. Pamiętaj, że w wielu sytuacjach stosowanie zakazanych substancji bywa nieświadome, mimo to konsekwencje w przypadku ich wykrycia są poważne i wykluczają zawodnika z rywalizacji sportowej. Dlatego zawsze pamiętaj o dokładnym sprawdzaniu środków farmaceutycznych przed ich zastosowaniem w celach leczniczych. Niestety są tacy, którzy, działając wbrew zasadzie fair play, sięgają po zabronione środki celowo i w pełni świadomie, ale w większości przypadków nie mają oni świadomości o zdrowotnych konsekwencjach ich przyjmowania. tydoping Broszura 105x148.indd 3 12/17/09 10:48:51 AM

4 EFEDRYNA CZY WIESZ, ŻE... stosowanie efedryny może być szkodliwe zarówno dla zdrowia fizycznego, jak i psychicznego? efedryna jest składnikiem niektórych środków przeciwkaszlowych? Stosując tego typu lekarstwa, musisz być ostrożnym, ponieważ w przypadku kontroli antydopingowej możesz mieć pozytywny wynik badania. EFEDRYNA A WYNIKI SPORTOWE Nie ma jednoznacznych dowodów na to, że efedryna bezpośrednio wpływa na wzrost wydolności fizycznej. Działanie i skutki uboczne Stosowanie efedryny zwiększa częstość skurczów serca oraz powoduje wzrost aktywności układu oddechowego. Działaniu tej substancji poświecono dużo uwagi w mediach, między innymi z powodu wypadków śmiertelnych w USA. tydoping Broszura 105x148.indd 4 12/17/09 10:48:52 AM

5 Skutki uboczne stosowania efedryny Istnieje ryzyko, iż długotrwałe stosowanie efedryny może mieć negatywny wpływ na serce oraz układ krążenia, może także powodować nadciśnienie tętnicze oraz arytmię serca. Dla niektórych osób może to być niebezpieczne. Stosowanie efedryny przez krótki czas i w niewielkich ilościach może być przyczyną bólów głowy, nudności oraz rozdygotania. U mężczyzn mogą występować problemy z oddawaniem moczu oraz zaburzenia potencji. Efedryna pozwala organizmowi działać na wysokich obrotach, przez to osoby stosujące efedrynę mogą być nadpobudliwe. Efedryna może powodować także problemy z oddychaniem.. tydoping Broszura 105x148.indd 5 12/17/09 10:48:55 AM

6 Czym jest efedryna? Efedryna jest substancją naturalną i jednym z najstarszych lekarstw. Została odkryta tysiąc lat temu przez chińskiego medyka Ma Huang. tydoping Broszura 105x148.indd 6 12/17/09 10:48:56 AM

7 Kiedy stosuje się efedrynę? Główną właściwością efedryny jest wspomaganie odchudzania, dlatego wykorzystywana jest w wielu preparatach odchudzających. Produkty te zawierają materiał roślinny ephedra i Ma Huang jako źródło efedryny. Musisz jednak pamiętać, że działanie odchudzające efedryny nie jest jeszcze dostatecznie udokumentowane. Prowadzone badania pokazują, że sama efedryna, bez aktywności fizycznej i dobrze ułożonej diety, nie wpływa na zmniejszenie masy ciała. Jeżeli u niektórych osób, które stosują ten środek, następuje spadek masy ciała, to jest to wynik zwiększenia tolerancji na zmęczenie i ból, a to prowadzi do przyjmowania na siebie większej ilości pracy często kosztem niezbędnego do regeneracji snu. PAMIĘTAJ! Stosowanie efedryny poza kontrolą lekarza znacząco zwiększa ryzyko wystąpienia skutków ubocznych. U osób szczególnie wrażliwych może powodować poważne następstwa w szczególności związane z układem krążenia. Efedryna jest zakazana na zawodach sportowych! tydoping Broszura 105x148.indd 7 12/17/09 10:48:59 AM

8 MARIHUANA I HASZYSZ CZY WIESZ, ŻE... haszysz i marihuana sprawiają, że stajesz się ociężały, masz kłopoty z koncentracją oraz masz słabszą wytrzymałość i odporność? narkotyki takie jak haszysz czy marihuana znajdują się na liście substancji zabronionych i nie wolno ich używać podczas zawodów sportowych? Haszysz i marihuana a wyniki sportowe Marihuana i haszysz nie powodują wzrostu zdolności wysiłkowych i dlatego nie zaobserwowano poprawy wyników sportowych u zawodników, którzy te substancje zażywali. Przeciwnie, zawodnicy stają się wolniejsi, słabiej się koncentrują i mniej z siebie dają. Negatywne efekty stosowania środków odurzających takich jak marihuana i haszysz mogą utrzymywać się do jednego dnia po użyciu. tydoping Broszura 105x148.indd 8 12/17/09 10:48:59 AM

9 Haszysz i marihuana - kannabinoidy Kannabinoidy to substancje występujące w wysuszonych liściach (marihuana) bądź kwiatach (haszysz) konopi. Składnikiem aktywnym jest THC (tetrahydrocannabinol), przy czym haszysz zawiera więcej THC niż marihuana. Marihuana i haszysz pozostają w organizmie przez kilka tygodni i dlatego jeszcze przez długi czas można je znaleźć w próbkach moczu. Oznacza to, że jeszcze długo po użyciu mogą zostać wykryte podczas badania antydopingowego. tydoping Broszura 105x148.indd 9 12/17/09 10:49:02 AM

10 Działanie i efekty uboczne Używanie haszyszu i marihuany wywołuje efekty uboczne zbliżone do tych, jakie obserwujemy po wypiciu alkoholu. Krótko po zażyciu substancji pogarsza się koordynacja i koncentracja oraz wydłuża czas reakcji. Czujesz, że jesteś spokojny, odprężony, rozbawiony, dostajesz tzw. głupawki. Tracisz poczucie czasu, zmienia się także odbiór bodźców zewnętrznych. Mogą także pojawić się mniej sympatyczne reakcje w postaci mdłości, zawrotów głowy, suchości w ustach, wzrostu rytmu pracy serca oraz przekrwione oczy. Czasami obserwuję się także nagłe napady złości, paniki, manię prześladowczą oraz halucynacje. Jeszcze przez wiele dni po zażyciu gorzej funkcjonuje pamięć krótkoterminowa, obniża się też zdolność do rozwiązywania bardziej skomplikowanych problemów i zadań. tydoping Broszura 105x148.indd 10 12/17/09 10:49:03 AM

11 Osoby, które systematycznie palą haszysz lub marihuanę mają problemy z koncentracją i nauką. Wzrasta u nich również ryzyko zachorowań na choroby układu oddechowego, a w szczególności różnego rodzaju infekcje oraz raka płuc. Pamiętaj! Haszysz i marihuana znajdują się na liście substancji zabronionych ponieważ są szkodliwe dla zdrowia. Ich stosowanie na zawodach jest złamaniem przepisów antydopingowych, za co grozi dyskwalifikacja. tydoping Broszura 105x148.indd 11 12/17/09 10:49:08 AM

12 i KOKAINA AMFETAMINA Czy wiesz, że... substancje narkotyczne, takie jak: haszysz, marihuana, kokaina, amfetamina, heroina i morfina są zabronione podczas zawodów sportowych? kokaina i amfetamina zmniejszają efektywność treningu i możliwość uzyskania dobrych wyników na zawodach? kokaina i amfetamina pogarszają koncentrację, zmniejszają zdolność krytycznej oceny wydarzeń lub oceny sytuacji, powodują nerwowość i mdłości; zwiększają ryzyko występowania chorób serca i układu krążenia? Amfetamina i kokaina a wyniki sportowe Pamiętaj, że narkotyki, takie jak amfetamina i kokaina należą do grupy środków stymulujących, które od dawna były używane jako substancje dopingujące i służyły uzyskaniu lepszych wyników sportowych. Obecnie używanie amfetaminy i kokainy przez zawodników zostało znacząco zredukowane. Mimo to nadal spotyka się amatorów ich stosowania. Środki te podczas rutynowej kontroli antydopingowej są bardzo łatwe do wykrycia. tydoping Broszura 105x148.indd 12 12/17/09 10:49:09 AM

13 Działanie i skutki uboczne Działanie tych związków i efekty uboczne wywołane ich stosowaniem są podobne. Obie substancje działają na centralny układ nerwowy i prowadzą do zwiększenia tolerancji na zmęczenie, co daje organizmowi złudny sygnał wzrostu jego fizycznych i psychicznych możliwości. Do skutków ubocznych, często występujących po zastosowaniu tych środków, zalicza się urojenia, uczucie strachu, problemy ze snem i utrata masy ciała. Natomiast po zażyciu małych dawek charakterystyczne są pojawiające się efekty popadania w skrajne stany euforii i bezradności. Osoby używające tych substancji nie odczuwają naturalnych sygnałów głodu, pojawiającego się zmęczenia ani potrzeby snu. W przypadku zwiększonych dawek odurzenie przybiera na sile. Zachowanie staje się dziwaczne i agresywne, a do zawału serca mogą prowadzić: wysoki puls, wysokie ciśnienie krwi, arytmia serca, może nastąpić też wylew krwi do mózgu i w konsekwencji nagła śmierć. Lista substancji zabronionych Kokaina i amfetamina znajdują się na liście substancji zabronionych i nie mogą być stosowane podczas zawodów sportowych. Pamiętaj! Kokaina ainai a i amfetamina ami szybko uzależniają, ają, a ich stosowanie owa nie ei idzie w parze zosiąganiem iem dobrych wyników w i satysfakcji a sportowej. owej. tydoping Broszura 105x148.indd 13 12/17/09 10:49:11 AM

14 STERYDY ANABOLICZNE CZY WIESZ ŻE STERYDY ANABOLICZNE... mogą powodować psychiczne i fizyczne zmiany? mogą prowadzić do zachowań agresywnych? są substancją dopingującą i zabronioną do stosowania przez sportowców na zawodach i poza nimi. ZMIANY W ZACHOWANIU SPOWODOWANE STOSOWANIEM STERYDÓW ANABOLICZNYCH: wysoka samoocena i silna koncentracja na sobie samym, silne przekonanie o potrzebie dokonywania niewiarygodnych rzeczy, aby być w tym, co się robi, najlepszym na świecie, koncentracja na wynikach i wyglądzie, duże wahania nastroju, agresywne zachowanie, chęć dominacji i silna potrzeba udowadniania swojej racji. tydoping Broszura 105x148.indd 14 12/17/09 10:49:12 AM

15 KONCENTRACJA NA ODŻYWIANIU ORAZ SUPLEMENTACH DIETY Zawodnicy stosujący doping sterydowy bardzo często korzystają z restrykcyjnych diet, przywiązując ogromną uwagę do rodzaju i pory przyjmowania posiłków. Należy również dodać, iż powszechną praktyką jest uwzględnianie w tego rodzaju dietach dużych ilości odżywek i suplementów. NOWI PRZYJACIELE Zdarza się, że systematyczne stosowanie dopingu sterydowego występuje w pewnych środowiskach (subkulturach), które charakteryzują się specyficznymi kodami, ubraniami i językiem. Ludzie z takich środowisk są przeważnie bardzo skoncentrowani na treningu oraz na odżywianiu. Dawni przyjaciele i znajomi zostają zastąpieni nowymi z nowego kręgu zainteeresowań. tydoping Broszura 105x148.indd 15 12/17/09 10:49:17 AM

16 UZALEŻNIENIE Stosowanie sterydów anabolicznych prowadzi do uzależnienia psychicznego. Zauważa się, że po zakończeniu brania sterydów efekty ich stosowania przestają być widoczne, natomiast często pojawiają się nawracające bóle głowy oraz uporczywe skurcze mięśni. Pod wpływem tych objawów błyskawicznie powraca potrzeba wznowienia kuracji sterydowej. SKUTKI UBOCZNE STOSOWANIA STERYDÓW ANABOLICZNYCH Osoby stosujące sterydy anaboliczne mogą odczuwać skutki uboczne o różnym natężeniu. WZROST MASY CIAŁA Stosowanie sterydów anabolicznych i intensywny trening może w krótkim czasie powodować bardzo szybki wzrost masy ciała. Tak dynamiczny wzrost wynika z gromadzenia się wody w organizmie; ciało zaczyna wyglądać jakby było napompowane. TRĄDZIK I WYPADANIE WŁOSÓW Stosowanie sterydów anabolicznych może prowadzić do wypadania włosów, a nawet łysienia. Poza tym poważnym skutkiem ubocznym kuracji sterydowych jest obfity trądzik, a u kobiet nienaturalny zarost. tydoping Broszura 105x148.indd 16 12/17/09 10:49:18 AM

17 PIERSI I MAŁE JĄDRA U mężczyzn stosujących sterydy anaboliczne kurczą się jądra, natomiast u kobiet może wystąpić przerost łechtaczki. Obie płcie narażone są na bezpłodność. U mężczyzn obserwuje się znaczny wzrost piersi. RYZYKO USZKODZEŃ ŚCIĘGIEN Zbyt wysokie tempo rozwoju mięśni może prowadzić do urazów ścięgien i więzadeł, które nie są przystosowane do nienaturalnie zwiększającej się siły mięśniowej. ZATRZYMANIE WZROSTU CIAŁa Stosowanie sterydów anabolicznych w okresie dojrzewania może powstrzymać naturalny wzrost organizmu. ZAWAŁ SERCA I USZKODZENIE WĄTROBY U osób stosujących sterydy anaboliczne zwężają się żyły, co może być przyczyną zawału serca. Podczas stosowania sterydów wzrasta również ryzyko wystąpienia skrzepów krwi oraz uszkodzenia wątroby. DEPRESJA I PSYCHOZY U niektórych osób stosujących systematycznie sterydy anaboliczne obserwuje się problemy psychiczne, takie jak psychozy, depresja czy nawet schizofrenia. tydoping Broszura 105x148.indd 17 12/17/09 10:49:20 AM

18 ODZYWKI CZY WIESZ, ŻE... jeśli stosujesz urozmaiconą i zbilansowaną dietę i prawidłowo się odżywiasz, twój organizm otrzymuje niezbędną ilość odżywczych składników pokarmowych? nigdy nie masz całkowitej pewności, czy odżywki i suplementy diety dostępne na rynku nie zawierają składników znajdujących się na liście metod i substancji zabronionych? jeśli w sposób niekontrolowany będziesz zażywał odżywki, suplementy diety, witaminy i minerały, bez przeprowadzenia odpowiednich badań, to nie poprawi to twoich wyników sportowych? Co łączy odżywki z dopingiem Dostępne na rynku odżywki nie podlegają dokładnemu procesowi kontroli i dlatego mogą być różnej jakości. Prowadzone badania pokazują, że bardzo często odżywki, do których dostęp ma sportowiec, są zanieczyszczone i zawierają substancje znajdujące się na liście środków zabronionych. W 2002r. Międzynarodowy Komitet Olimpijski w wyniku przeprowadzonych testów wykazał, że 15% odżywek dostępnych na rynku zawiera substancje zabronione do stosowania w sporcie. Użycie tych substancji prowadzi do pozytywnego wyniku badania antydopingowego. tydoping Broszura 105x148.indd 18 12/17/09 10:49:20 AM

19 Z tego powodu musisz bardzo uważać, jeśli decydujesz się na stosowanie tego rodzaju produktów. Powinieneś wiedzieć, że zdarzały się liczne przypadki wśród sportowców wielu krajów, u których po zastosowaniu zanieczyszczonych odżywek podczas badań antydopingowych wykryto zabronione substancje i zostali z tego powodu zdyskwalifikowani. Pamiętaj, że odżywki i suplementy diety kupione w Polsce również mogą być zanieczyszczone i ich stosowanie może prowadzić do złamania przepisów antydopingowych. tydoping Broszura 105x148.indd 19 12/17/09 10:49:22 AM

20 Właściwy sposób odżywiania jest ważny Aby osiągać w sporcie dobre wyniki, niezwykle ważne jest, abyś realizował indywidualnie dopasowany trening, stosował zbilansowane odżywianie oraz poświęcał dużo czasu na odnowę biologiczną i regenerację. Zawodnicy uprawiający różne dyscypliny sportu mają różne zapotrzebowanie energetyczne, stosownie do wysiłku wymaganego w danej dyscyplinie sportu. Musisz zatem pamiętać, że odżywki i suplementy diety mogą być uzupełnieniem ale nie są w stanie zastąpić prawidłowego sposobu odżywiania opartego na naturalnych produktach. Większa niż potrzebujesz ilość witamin i minerałów pochodzących z odżywek nie poprawi twoich wyników. Zatroszcz się zatem o właściwe odżywianie w trosce o swoje własne zdrowie. Opracuj własną strategię żywieniową obejmującą okres przed, w trakcie i po wysiłku, korzystając z usług lekarza, dietetyka lub dostępnego fachowego piśmiennictwa. Pamiętaj, że urozmaicona i bogata we wszystkie składniki dieta w większości przypadków pokrywa energetyczne zapotrzebowanie organizmu. Co się dzieje w chwili, gdy badanie antydopingowe po użyciu odżywki da wynik pozytywny To ty w świetle właściwych zapisów Światowego Kodeksu Antydopingowego będziesz odpowiedzialny za wszelkie nielegalne substancje, które zostaną wykryte w twoim organizmie bez względu na to, w jaki sposób się tam dostały. Dlatego ważne jest abyś miał świadomość własnej odpowiedzialności oraz ryzyka, na jakie się zgadzasz, stosując odżywki i suplementy diety. Zawodnikowi, u którego badanie antydopingowe dało wynik pozytywny, grozi kara dyskwalifikacji z wykluczeniem z imprez sportowych włącznie. tydoping Broszura 105x148.indd 20 12/17/09 10:49:23 AM

21 JAK ZMNIEJSZYĆ RYZYKO WPROWADZENIA DO ORGANIZMU ZABRONIONYCH SUBSTANCJI POPRZEZ SUPLEMENTY DIETY Trening, styl życia i odpowiednia dieta powinny być prawidłowo ustalone, zanim zdecydujesz się na stosowanie odżywek. Radzimy, abyś, zanim podejmiesz decyzję o stosowaniu jakichkolwiek odżywek bądź suplementów, najpierw zasięgnął porady u dietetyka lub lekarza.? Pamiętaj! Powinieneś podchodzić sceptycznie do tych odżywek, których etykiety deklarują szybką poprawę wyników sportowych. Doświadczenie pokazuje, że ryzyko obecności substancji zabronionych w takich preparatach jest bardzo wysokie. Pamiętaj również, że deklarowane ziołowe czy naturalne komponenty używane do produkcji danej odżywki niekoniecznie muszą oznaczać, że jest ona bezpieczna. tydoping Broszura 105x148.indd 21 12/17/09 10:49:27 AM

22 Substancje i metody bezwzględnie zabronione - podczas i poza zawodami S 1 Środki anaboliczne. S 2 Hormony i substancje pokrewne. S 3 Beta-2 Agoniści (agoniści receptorów adrenergicznych beta-2). S 4 Substancje o działaniu antyestrogennym. S 5 Diuretyki i inne środki maskujące. Metody zabronione M 1 Metody zwiększające przekazywanie tlenu. M 2 Manipulacje chemiczne i fizyczne. M 3 Doping genowy. tydoping Broszura 105x148.indd 22 12/17/09 10:49:28 AM

23 Substancje i metody zabronione podczas zawodów S 6 Stymulanty. S 7 Narkotyki. S 8 Kanabinoidy. S 9 Glukokortykosteroidy. Substancje zabronione w pewnych dyscyplinach sportu P 1 Alkohol. P 2 Beta-blokery. tydoping Broszura 105x148.indd 23 12/17/09 10:49:33 AM

24 Komisja do Zwalczania Dopingu w Sporcie ul. Łazienkowska 6a, Warszawa tel./fax: Antydopingowe Pogotowie Informacyjne 24h , 0695 DOPING ntydoping Broszura 105x148.indd 24 12/17/09 10:49:34 AM