Historia roślin na Ziemi. Dr Joanna Piątkowska

Wielkość: px
Rozpocząć pokaz od strony:

Download "Historia roślin na Ziemi. Dr Joanna Piątkowska"

Transkrypt

1 Historia roślin na Ziemi Dr Joanna Piątkowska tkowska-małecka

2 Eon archaiczny

3 Eon archaiczny Dominują bakterie (gł.. nitkowate formy) Pojawiają się najstarsze stromatolity

4 Eon proterozoiczny (paleoproterozoik, mezoproterozoik, neoproterozoik)

5 Eon proterozoiczny (paleoproterozoik, mezoproterozoik, neoproterozoik) Dominują bakterie i stromatolity Pojawiają się glony eukariotyczne (akritarchy)

6 Wczesny paleozoik (kambr i ordowik)

7 Wczesny paleozoik (kambr i ordowik) Kambr wilgotne środowiska lądowe l były y zasiedlone wyłą łącznie przez glony, sinice i grzyby, zaś pozostałe e obszary tzw. nagie były y pozbawione próchnicy Ordowik prawdopodobnie pojawiły y się pierwsze wielo- komórkowe rośliny przystosowane do środowisk lądowych. l

8 Środkowy paleozoik (sylur i dewon)

9 Sylur rośliny zasiedliły y tereny w pobliżu u zbiorników w wodnych Przełom syluru i dewonu powstanie roślin naczyniowych i zarodnikowych zasiedlających środowiska lądowe l Wczesny i środkowy dewon dominacja widłakowatych Późny dewon pojawiły y się pierwsze drzewa i lasy oraz rośliny nasienne Środkowy paleozoik (sylur i dewon)

10 Sylur rośliny zasiedliły y tereny w pobliżu u zbiorników w wodnych Przełom syluru i dewonu powstanie roślin naczyniowych i zarodnikowych zasiedlających środowiska lądowe l Wczesny i środkowy dewon dominacja widłakowatych Późny dewon pojawiły y się pierwsze drzewa i lasy oraz rośliny nasienne Środkowy paleozoik (sylur i dewon)

11 Środkowy paleozoik Sylur rośliny zasiedliły y tereny w pobliżu u zbiorników w wodnych Przełom syluru i dewonu powstanie roślin naczyniowych i zarodnikowych zasiedlających środowiska lądowe l Wczesny i środkowy dewon dominacja widłakowatych Późny dewon pojawiły y się pierwsze drzewa i lasy oraz rośliny nasienne (sylur i dewon)

12 Późny paleozoik (karbon i perm)

13 Karbon dominacja drzewiastych widłak aków, paproci zarodnikowych i nasiennych, roślin skrzypowych Późny karbon dominacja drzew kordaitowych, należą żących do roślin nagozaląż ążkowych Perm - przewaga roślin nagozaląż ążkowych nad zarodnikowymi Późny paleozoik (karbon i perm)

14 Karbon dominacja drzewiastych widłak aków, paproci zarodnikowych i nasiennych, roślin skrzypowych Późny karbon dominacja drzew kordaitowych, należą żących do roślin nagozaląż ążkowych Perm - przewaga roślin nagozaląż ążkowych nad zarodnikowymi Późny paleozoik (karbon i perm)

15 Karbon dominacja drzewiastych widłak aków, paproci zarodnikowych i nasiennych, roślin skrzypowych Późny karbon dominacja drzew kordaitowych, należą żących do roślin nagozaląż ążkowych Perm - przewaga roślin nagozaląż ążkowych nad zarodnikowymi Późny paleozoik (karbon i perm)

16 Wczesny mezozoik (trias i jura)

17 Wczesny mezozoik Trias dominują rośliny nagonasienne, pojawiają się nowe grupy: Benetyty Sagowce Miłorz orzębowe Jura dominacja sagowców (trias i jura)

18 Wczesny mezozoik Trias dominują rośliny nagonasienne, pojawiają się nowe grupy: Benetyty Sagowce Miłorz orzębowe Jura dominacja sagowców (trias i jura)

19 Kreda

20 Kreda Dominują rośliny nagozalążkowe (głównie rośliny szpilkowe, wymierają sagowce) W dolnej kredzie, w strefie tropikalnej lub subtropikalnej (południowo udniowo-wschodnia wschodnia Azja lub basen zachodniej częś ęści Oceanu Spokojnego) pojawiły się rośliny okrytozaląż ążkowe W górnej g kredzie wielka ekspansja roślin okrytozaląż ążkowych i zasiedlenie kuli ziemskiej

21 Kreda Dominują rośliny nagozaląż ążkowe (głównie rośliny szpilkowe, wymierają sagowce) W dolnej kredzie, w strefie tropikalnej lub subtropikalnej (południowo-wschodnia Azja lub basen zachodniej części Oceanu Spokojnego) pojawiły się rośliny okrytozalążkowe W górnej g kredzie wielka ekspansja roślin okrytozaląż ążkowych i zasiedlenie kuli ziemskiej

22 Kreda Dominują rośliny nagozaląż ążkowe (głównie rośliny szpilkowe, wymierają sagowce) W dolnej kredzie, w strefie tropikalnej lub subtropikalnej (południowo udniowo-wschodnia wschodnia Azja lub basen zachodniej częś ęści Oceanu Spokojnego) pojawiły się rośliny okrytozaląż ążkowe W górnej kredzie wielka ekspansja roślin okrytozalążkowych i zasiedlenie kuli ziemskiej

23 Paleogen (paleocen, eocen, oligocen)

24 Neogen (miocen, pliocen)

Historia roślin na Ziemi

Historia roślin na Ziemi Historia roślin na Ziemi Dr Joanna Piątkowska-Małecka Eon archaiczny 1 Eon archaiczny Dominują bakterie (gł. nitkowate formy) Pojawiają się najstarsze stromatolity Eon proterozoiczny (paleoproterozoik,

Bardziej szczegółowo

Historia zwierząt t na Ziemi. Dr Joanna Piątkowska-Małecka

Historia zwierząt t na Ziemi. Dr Joanna Piątkowska-Małecka Historia zwierząt t na Ziemi Dr Joanna Piątkowska-Małecka Eon archaiczny Eon archaiczny Dominują bakterie (głównie nitkowate formy) Pojawiają się najstarsze stromatolity Eon proterozoiczny (paleoproterozoik,

Bardziej szczegółowo

Geologia historyczna / Włodzimierz Mizerski, Stanisław Orłowski. Wyd. 3. zm. Warszawa, Spis treści

Geologia historyczna / Włodzimierz Mizerski, Stanisław Orłowski. Wyd. 3. zm. Warszawa, Spis treści Geologia historyczna / Włodzimierz Mizerski, Stanisław Orłowski. Wyd. 3. zm. Warszawa, 2017 Spis treści PRZEDMOWA DO WYDANIA TRZECIEGO 11 GEOLOGIA HISTORYCZNA JAKO NAUKA 13 WZGLĘDNY WIEK SKAŁ I PROCESÓW

Bardziej szczegółowo

życia na Ziemi dr Joanna Piątkowska

życia na Ziemi dr Joanna Piątkowska Różnorodność życia na Ziemi dr Joanna Piątkowska tkowska-małecka Cechy istoty żywej Autoreplikacja zdolność do reprodukcji (samoodtwarzania) Autoregulacja zdolność do podtrzymywania wewnętrznych reakcji

Bardziej szczegółowo

Późny paleozoik kręgowce

Późny paleozoik kręgowce Rozwój j ryb promieniopłetwych etwych Płazy Gady pojawiają się w późnym karbonie, w permie różnicujr nicują się i wypierają płazy z wielu nisz ekologicznych (pelikozaury (A) i terapsydy (B)) Późny paleozoik

Bardziej szczegółowo

Znaczenie terytorium województwa lubelskiego w ogólnopolskim projekcie rozpoznania geologicznego dla poszukiwań shale gas i tight gas

Znaczenie terytorium województwa lubelskiego w ogólnopolskim projekcie rozpoznania geologicznego dla poszukiwań shale gas i tight gas Konferencja ECOFORUM Po pierwsze środowisko Lublin, 26 27 września 2012 Znaczenie terytorium województwa lubelskiego w ogólnopolskim projekcie rozpoznania geologicznego dla poszukiwań shale gas i tight

Bardziej szczegółowo

Różnorodność życia na Ziemi

Różnorodność życia na Ziemi Różnorodność życia na Ziemi dr Joanna Piątkowska-Małecka Cechy istoty żywej Autoreplikacja zdolność do reprodukcji (samoodtwarzania) Autoregulacja zdolność do podtrzymywania wewnętrznych reakcji chemicznych

Bardziej szczegółowo

2. Dzieje geologiczne obszaru Polski

2. Dzieje geologiczne obszaru Polski 2. Dzieje geologiczne obszaru Polski Obecny krajobraz Polski wynika, m.in. z: przeszłości geologicznej świata, a w szczególności Europy Środkowej, oddziaływania zarówno czynników endogenicznych, jak i

Bardziej szczegółowo

a) Wypiętrzenie się Andów i Kordylierów. b) Rozwój psylofitów na lądach.

a) Wypiętrzenie się Andów i Kordylierów. b) Rozwój psylofitów na lądach. Materiały szkoleniowe Dzieje i budowa Ziemi 1. Uporządkuj chronologicznie podane wydarzenia w dziejach Ziemi. I II a) Sfałdowanie Sudetów i Uralu. a) Wypiętrzenie się Andów i Kordylierów. b) Rozwój psylofitów

Bardziej szczegółowo

Centralna Baza Danych Geologicznych. Dostęp do danych geologicznych za pomocą ogólnie dostępnych aplikacji

Centralna Baza Danych Geologicznych. Dostęp do danych geologicznych za pomocą ogólnie dostępnych aplikacji Centralna Baza Danych Geologicznych Dostęp do danych geologicznych za pomocą ogólnie dostępnych aplikacji Wojciech Paciura PIB Abecadło: baza danych, system informatyczny, aplikacja CBDG = coraz bardziej

Bardziej szczegółowo

SPECJALNOŚĆ BIOLOGIA z CHEMIĄ

SPECJALNOŚĆ BIOLOGIA z CHEMIĄ SPECJALNOŚĆ BIOLOGIA z CHEMIĄ 1. Przeciętna roczna emisja ditlenku węgla związana z aktywnością wulkaniczną jest w porównaniu z emisją antropogenną: a. kilkaset razy mniejsza b. kilkaset razy większa c.

Bardziej szczegółowo

Tematyka zajęć: Ewolucja świata roślinnego i zwierzęcego. Interpretacja profilu geologicznego. Związek roślinności z warunkami klimatycznymi.

Tematyka zajęć: Ewolucja świata roślinnego i zwierzęcego. Interpretacja profilu geologicznego. Związek roślinności z warunkami klimatycznymi. Opracowała Wiesława Czmiel Przełom maja i czerwca to najlepszy czas na wycieczkę do ogrodu botanicznego. Łącząc przyjemne z pożytecznym, proponuję zajęcia terenowe z geografii dla gimnazjalistów w Ogrodzie

Bardziej szczegółowo

Ćwiczenia. Ćwiczenie nr 1 Wizyta w Muzeum Mineralogicznym UWr., ul. Kuźnicza (8 gru. 2012r.)

Ćwiczenia. Ćwiczenie nr 1 Wizyta w Muzeum Mineralogicznym UWr., ul. Kuźnicza (8 gru. 2012r.) Ćwiczenia Ćwiczenie nr 1 Wizyta w Muzeum Mineralogicznym UWr., ul. Kuźnicza (8 gru. 2012r.) Ćwiczenia nr 2 i 3 Praktyczna umiejętność rozpoznawania i opisu skał Instytut Nauk Geologicznych Pl. M. Borna,

Bardziej szczegółowo

POTENCJAŁ ZASOBOWY POLSKI W ZAKRESIE GAZU I ROPY NAFTOWEJ Z PUNKTU WIDZENIA DZIAŁALNOŚCI POSZUKIWAWCZEJ PGNIG SA

POTENCJAŁ ZASOBOWY POLSKI W ZAKRESIE GAZU I ROPY NAFTOWEJ Z PUNKTU WIDZENIA DZIAŁALNOŚCI POSZUKIWAWCZEJ PGNIG SA POTENCJAŁ ZASOBOWY POLSKI W ZAKRESIE GAZU I ROPY NAFTOWEJ Z PUNKTU WIDZENIA DZIAŁALNOŚCI POSZUKIWAWCZEJ PGNIG SA (wg stanu na październik 2013, bez obszaru szelfowego) Mapa koncesji na poszukiwanie, rozpoznawanie

Bardziej szczegółowo

lat temu. narodziny układu słonecznego

lat temu. narodziny układu słonecznego 4 600 000 000 lat temu narodziny układu słonecznego narodziny Ziemi 4 600 000 000 lat temu Tabela stratygraficzna International Commision on Stratigraphy (ICS) 2006 r. Prekambr Jednostka geograficzna o

Bardziej szczegółowo

GLOBALNE CYKLE BIOGEOCHEMICZNE pierwiastki życia

GLOBALNE CYKLE BIOGEOCHEMICZNE pierwiastki życia GLOBALNE CYKLE BIOGEOCHEMICZNE pierwiastki życia Grzyby Istotny czynnik wietrzenia skał dzięki włóknistej strukturze grzybni oraz zdolności do wydzielania kwasów organicznych i protonów. Pierwiastki niezbędne

Bardziej szczegółowo

KONKURS GEOGRAFICZNY DLA UCZNIÓW SZKÓŁ PODSTAWOWYCH WOJEWÓDZTWA WARMIŃSKO MAZURSKIEGO W ROKU SZKOLNYM 2018/2019 ETAP WOJEWÓDZKI

KONKURS GEOGRAFICZNY DLA UCZNIÓW SZKÓŁ PODSTAWOWYCH WOJEWÓDZTWA WARMIŃSKO MAZURSKIEGO W ROKU SZKOLNYM 2018/2019 ETAP WOJEWÓDZKI Model odpowiedzi KONKURS GEOGRAFICZNY DLA UCZNIÓW SZKÓŁ PODSTAWOWYCH WOJEWÓDZTWA WARMIŃSKO MAZURSKIEGO W ROKU SZKOLNYM 2018/2019 ETAP WOJEWÓDZKI Nr Przewidywana odpowiedź zad. 1. A. S (południowy) B. S

Bardziej szczegółowo

Mapy geologiczne zasady interpretacji.

Mapy geologiczne zasady interpretacji. Piotr Jermołowicz Inżynieria Środowiska Szczecin Mapy geologiczne zasady interpretacji. Mapa geologiczna jest rzutem prostokątnym na płaszczyznę poziomą zgeneralizowanych faktów geologicznych w ustalonej

Bardziej szczegółowo

KRUSZYWO WAPIENNE DLA DROGOWNICTWA. Konrad Jabłoński. Seminarium SPW K. Jabłoński - Kielce, 12 maja 2005 r. 1

KRUSZYWO WAPIENNE DLA DROGOWNICTWA. Konrad Jabłoński. Seminarium SPW K. Jabłoński - Kielce, 12 maja 2005 r. 1 KRUSZYWO WAPIENNE DLA DROGOWNICTWA Konrad Jabłoński Seminarium SPW K. Jabłoński - Kielce, 12 maja 2005 r. 1 1. Stereotypy: Funkcjonujące stereotypy w odniesieniu do kruszyw wapiennych, to najczęściej:

Bardziej szczegółowo

Najwspanialszym przeżyciem, jakiego możemy doznać jest obcowanie z tajemnicą Albert Einstein. Historia Ziemi - od prekambru po holocen

Najwspanialszym przeżyciem, jakiego możemy doznać jest obcowanie z tajemnicą Albert Einstein. Historia Ziemi - od prekambru po holocen Najwspanialszym przeżyciem, jakiego możemy doznać jest obcowanie z tajemnicą Albert Einstein Historia Ziemi - od prekambru po holocen 6 miliardów lat temu Z pyłowo gazowej chmury materii w kosmosie zaczął

Bardziej szczegółowo

Dział I Powitanie biologii

Dział I Powitanie biologii Wymagania podstawowe Uczeń: Wymagania ponadpodstawowe Uczeń: Dział I Powitanie biologii wymienia nazwy dziedzin biologii, wskazuje ważne etapy w rozwoju biologii jako nauki. określa podstawowe zasady prowadzenia

Bardziej szczegółowo

Zespół Lubelskich Parków Krajobrazowych Oddział Terenowy. Zamosć. Projektowany Geopark Kamienny Las na Roztoczu

Zespół Lubelskich Parków Krajobrazowych Oddział Terenowy. Zamosć. Projektowany Geopark Kamienny Las na Roztoczu ZespółLubelskichParków Krajobrazowych OddziałTerenowy Zamosć ProjektowanyGeopark KamiennyLasnaRoztoczu Projektowany Geopark Kamienny Las na Roztoczu Geopark to obszar o ścisłe określonych i wyznaczonych

Bardziej szczegółowo

Środowiska naturalne i organizmy na Ziemi. Dr Joanna Piątkowska-Małecka

Środowiska naturalne i organizmy na Ziemi. Dr Joanna Piątkowska-Małecka Środowiska naturalne i organizmy na Ziemi Dr Joanna Piątkowska-Małecka Ukształtowanie towanie powierzchni Ziemi Podstawy ekologii Ekologia nauka zajmująca się badaniem czynników w rządz dzących rozmieszczeniem

Bardziej szczegółowo

Wymagania edukacyjne z biologii w klasie I

Wymagania edukacyjne z biologii w klasie I Wymagania edukacyjne z biologii w klasie I Nr i temat lekcji Dział I Powitanie biologii 1. Historia i współczesność biologii 2. Źródła wiedzy biologicznej 3. Obserwacje 4. Klasyfikacja 5. Oznaczanie wymienia

Bardziej szczegółowo

KILKA SŁÓW NA TEMAT PRZESZŁOŚCI GEOLOGICZNEJ ZIEMI KŁODZKIEJ...

KILKA SŁÓW NA TEMAT PRZESZŁOŚCI GEOLOGICZNEJ ZIEMI KŁODZKIEJ... KILKA SŁÓW NA TEMAT PRZESZŁOŚCI GEOLOGICZNEJ ZIEMI KŁODZKIEJ... Ziemia Kłodzka, przez którą przebiega fizjograficzna granica pomiędzy Sudetami Środkowymi a Wschodnimi, obejmuje siedem jednostek geologicznych.

Bardziej szczegółowo

ocena dopuszczająca ocena dostateczna ocena dobra ocena bardzo dobra Dział I Powitanie biologii wskazuje ważne etapy w rozwoju biologii jako nauki.

ocena dopuszczająca ocena dostateczna ocena dobra ocena bardzo dobra Dział I Powitanie biologii wskazuje ważne etapy w rozwoju biologii jako nauki. PSO Biologia klasa I Nr i temat lekcji Wymagania podstawowe Uczeń: Wymagania ponadpodstawowe Uczeń: ocena dopuszczająca ocena dostateczna ocena dobra ocena bardzo dobra Dział I Powitanie biologii 1. Historia

Bardziej szczegółowo

Wymagania edukacyjne z biologii dla klasy 1a. Gimnazjum Publicznego im. Jana Pawła II w Żarnowcu na rok szkolny 2015/2016

Wymagania edukacyjne z biologii dla klasy 1a. Gimnazjum Publicznego im. Jana Pawła II w Żarnowcu na rok szkolny 2015/2016 Wymagania edukacyjne z biologii dla klasy 1a Gimnazjum Publicznego im. Jana Pawła II w Żarnowcu na rok szkolny 2015/2016 Nauczyciel: mgr Joanna Szasta Dział I Powitanie biologii 1. Historia i współczesność

Bardziej szczegółowo

ocena dopuszczająca ocena dostateczna ocena dobra ocena bardzo dobra Dział I Powitanie biologii wskazuje ważne etapy w rozwoju biologii jako nauki.

ocena dopuszczająca ocena dostateczna ocena dobra ocena bardzo dobra Dział I Powitanie biologii wskazuje ważne etapy w rozwoju biologii jako nauki. Wymagania edukacyjne niezbędne do otrzymania przez ucznia poszczególnych śródrocznych i rocznych ocen z zajęć edukacyjnych wynikających z realizowanego programu nauczania BIOLOGIA KL.I Nr i temat lekcji

Bardziej szczegółowo

Potrzebny były miliardy lat i miliardy gwiazd, by mogła powstać na Ziemi pierwsza żywa komórka. Bezmiar przestrzeni, czasu i materii nie jest więc

Potrzebny były miliardy lat i miliardy gwiazd, by mogła powstać na Ziemi pierwsza żywa komórka. Bezmiar przestrzeni, czasu i materii nie jest więc Potrzebny były miliardy lat i miliardy gwiazd, by mogła powstać na Ziemi pierwsza żywa komórka. Bezmiar przestrzeni, czasu i materii nie jest więc nam obojętny i obcy; w jakimś sensie jesteśmy jego dziełem.

Bardziej szczegółowo

Orogeneza (ruchy górotwórcze) powstawanie gór

Orogeneza (ruchy górotwórcze) powstawanie gór Orogeneza (ruchy górotwórcze) powstawanie gór SUPERKONTYNENT połączenie się wszystkich lub większości płyt kontynentalnych w jedną całość Rodinia - jeden z najstarszych znanych superkontynentów w geologicznej

Bardziej szczegółowo

Sukcesja ekologiczna na lądzie kończy się zazwyczaj klimaksem w postaci formacji leśnej Lasy są najpotężniejszymi ekosystemami lądowymi

Sukcesja ekologiczna na lądzie kończy się zazwyczaj klimaksem w postaci formacji leśnej Lasy są najpotężniejszymi ekosystemami lądowymi Las w krajobrazie Sukcesja ekologiczna na lądzie kończy się zazwyczaj klimaksem w postaci formacji leśnej Lasy są najpotężniejszymi ekosystemami lądowymi Zajmują: - 8 % powierzchni całego globu - 30 %

Bardziej szczegółowo

Wymagania na poszczególne oceny z biologii klasa I gimnazjum

Wymagania na poszczególne oceny z biologii klasa I gimnazjum Wymagania na poszczególne oceny z biologii klasa I gimnazjum Nr i temat Dział I Powitanie biologii 1. Historia i współczesność biologii wymienia nazwy dziedzin biologii, podaje zakres badań pięciu dziedzin

Bardziej szczegółowo

Materiały miejscowe i technologie proekologiczne w budowie dróg

Materiały miejscowe i technologie proekologiczne w budowie dróg Naukowo techniczna konferencja szkoleniowa Materiały miejscowe i technologie proekologiczne w budowie dróg Łukta, 17 19 września 2008 Zasoby materiałów w miejscowych do budowy dróg na terenie Warmii i

Bardziej szczegółowo

Epoka węgla kamiennego

Epoka węgla kamiennego Dzieje życia 9. Epoka węgla kamiennego Jerzy Dzik Instytut Paleobiologii PAN Instytut Zoologii UW 2015 SCIADOPITYS sens reliktowej anatomii wiosenne pędy Pinus succinifera eocen 40 Ma Wolfe et al. (2009)

Bardziej szczegółowo

ZANIM POWSTAŁ WĘGIEL KAMIENNY Tekst: Katarzyna Krajewska, opracowanie graficzne: Aleksandra Kohlman-Adamska i Rafał Kowalski

ZANIM POWSTAŁ WĘGIEL KAMIENNY Tekst: Katarzyna Krajewska, opracowanie graficzne: Aleksandra Kohlman-Adamska i Rafał Kowalski ZANIM POWSTAŁ WĘGIEL KAMIENNY Tekst: Katarzyna Krajewska, opracowanie graficzne: Aleksandra Kohlman-Adamska i Rafał Kowalski PAN Muzeum Ziemi w Warszawie Tekst: Katarzyna Krajewska, opracowanie graficzne:

Bardziej szczegółowo

WYNIKI POMIARÓW JAKOŚCI WÓD PODZIEMNYCH W WOJEWÓDZTWIE ŚWIĘTOKRZYSKIM W ROKU 2007

WYNIKI POMIARÓW JAKOŚCI WÓD PODZIEMNYCH W WOJEWÓDZTWIE ŚWIĘTOKRZYSKIM W ROKU 2007 WYNIKI POMIARÓW JAKOŚCI WÓD PODZIEMNYCH W WOJEWÓDZTWIE ŚWIĘTOKRZYSKIM W ROKU 2007 Spis treści: 1. Wstęp 2. Sieć punktów monitoringu 3. Zakres badań 4. Klasyfikacja wyników badań 5. Podsumowanie Spis tabel:

Bardziej szczegółowo

Co to jest wyspa? W sensie geograficznym: część lądu otoczona ze wszystkich stron wodą

Co to jest wyspa? W sensie geograficznym: część lądu otoczona ze wszystkich stron wodą Zoogoegrafia wysp Co to jest wyspa? W sensie geograficznym: część lądu otoczona ze wszystkich stron wodą Co to jest wyspa? W sensie biogeograficznym: ekosystem otoczony innymi, stanowiącymi wyraźne bariery

Bardziej szczegółowo

KARTA KURSU. Botanika i mikologia. Kod Punktacja ECTS* 4

KARTA KURSU. Botanika i mikologia. Kod Punktacja ECTS* 4 KARTA KURSU Nazwa Nazwa w j. ang. Botanika i mikologia Botany and Mycology Kod Punktacja ECTS* 4 Koordynator Dr Laura Betleja Zespół dydaktyczny Dr Laura Betleja Dr Robert Kościelniak Opis kursu (cele

Bardziej szczegółowo

Rozwijanie kompetencji miękkich w edukacji geograficznej

Rozwijanie kompetencji miękkich w edukacji geograficznej Zestaw 7 Zeszyt 4 Paulina Kamińska Katarzyna Burak Rozwijanie kompetencji miękkich w edukacji geograficznej Metody grupowego podejmowania decyzji Przykłady scenariuszy zajęć i projektów Recenzja dr Danuta

Bardziej szczegółowo

Geografia fizyczna świata / Jerzy Makowski. wyd. 1, 6 dodr. Warszawa, Spis treści

Geografia fizyczna świata / Jerzy Makowski. wyd. 1, 6 dodr. Warszawa, Spis treści Geografia fizyczna świata / Jerzy Makowski. wyd. 1, 6 dodr. Warszawa, 2013 Spis treści Wstęp 9 Europa 11 Nazwa kontynentu i jego cechy szczególne 11 Położenie geograficzne 11 Morskie granice kontynentu

Bardziej szczegółowo

Projekt ROZWÓJ PRZEZ KOMPETENCJE jest współfinansowany przez Unię Europejską w ramach środków Europejskiego Funduszu Społecznego

Projekt ROZWÓJ PRZEZ KOMPETENCJE jest współfinansowany przez Unię Europejską w ramach środków Europejskiego Funduszu Społecznego Projekt ROZWÓJ PRZEZ KOMPETENCJE jest współfinansowany przez Unię Europejską w ramach środków Europejskiego Funduszu Społecznego Program Operacyjny Kapitał Ludzki 2007-2013 CZŁOWIEK NAJLEPSZA INWESTYCJA

Bardziej szczegółowo

WOJEWÓDZKI KONKURS GEOGRAFICZNY DLA UCZNIÓW GIMNAZJUM WOJEWÓDZTWA WARMIŃSKO MAZURSKIEGO W ROKU SZKOLNYM 2016/2017. Etap wojewódzki

WOJEWÓDZKI KONKURS GEOGRAFICZNY DLA UCZNIÓW GIMNAZJUM WOJEWÓDZTWA WARMIŃSKO MAZURSKIEGO W ROKU SZKOLNYM 2016/2017. Etap wojewódzki Model odpowiedzi WOJEWÓDZKI KONKURS GEOGRAFICZNY DLA UCZNIÓW GIMNAZJUM WOJEWÓDZTWA WARMIŃSKO MAZURSKIEGO W ROKU SZKOLNYM 2016/2017 Etap wojewódzki Nr Przewidywana odpowiedź zad. 1. A. N B. W C. S D. N

Bardziej szczegółowo

INDEKS 2013/14 GEOLOGIA procesy wewnętrzne

INDEKS 2013/14 GEOLOGIA procesy wewnętrzne Układ warstw skalnych Płytowy Układ warstwowy, każda wyżej leżąca warstwa jest młodsza od poprzedniej. Typowy układ dla płyt prekambryjskich, osadów jeziornych. N.p Kanion Kolorado, Platforma Wsch. Europejska

Bardziej szczegółowo

Temat lekcji: Ocena stanu środowiska przyrodniczego. Karty pracy

Temat lekcji: Ocena stanu środowiska przyrodniczego. Karty pracy Temat lekcji: Ocena stanu środowiska przyrodniczego Karty pracy Ćwiczenie nr 1 Obserwacja liścia rośliny nagonasiennej/drzewa iglastego i określenie jego przystosowań, wskazanie stanu zdrowotnego. Wykonaj

Bardziej szczegółowo

SCENARIUSZ ZAJĘĆ TERENOWYCH NR 2

SCENARIUSZ ZAJĘĆ TERENOWYCH NR 2 SCENARIUSZ ZAJĘĆ TERENOWYCH NR 2 Temat: Skały najbliższej okolicy Program: Przyrodawklasach4 6. BłaszczykE. iin. 1999. WSiP S.A., Warszawa. Nr DKW 4014-39/99 Hasło programu: Miejsce człowieka w środowisku

Bardziej szczegółowo

Wymagania edukacyjne biologia klasa 1

Wymagania edukacyjne biologia klasa 1 Wymagania edukacyjne biologia klasa 1 Dział programu Numer i temat lekcji ocena dopuszczająca ocena dostateczna ocena dobra ocena bardzo dobra ocena celująca 1 2 3 4 5 6 7 I. Podstawy biologii 1. Biologia

Bardziej szczegółowo

Geologia Polski nakrótsza wersja

Geologia Polski nakrótsza wersja Geologia Polski nakrótsza wersja Budowa geologiczna Polski kształtowała się przez miliardy lat historii Ziemi, w następujących po sobie etapach tworzenia się róŝnorodnych skał, ale teŝ ich deformacji tektonicznych

Bardziej szczegółowo

POWTARZAMY PRZED SPRAWDZIANEM

POWTARZAMY PRZED SPRAWDZIANEM POWTARZAMY PRZED SPRAWDZIANEM Oblicz rozciągłość Punkt A = 2 W Punkt B = 1 5 E 2 + 1 5 = 3 5 Odpowiedź: Rozciągłość równoleżnikowa wyrażona w stopniach kątowych wymyślonej wyspy wynosi 3 5 Zadanie 2 I

Bardziej szczegółowo

Planowanie zajęć terenowych na lekcjach biologii w klasie piątej

Planowanie zajęć terenowych na lekcjach biologii w klasie piątej Planowanie zajęć terenowych na lekcjach biologii w klasie piątej Anna Kimak-Cysewska 2019 Co mówi podstawa programowa? W ramach przedmiotu biologia powinny odbywać się zajęcia terenowe (umożliwiające realizację

Bardziej szczegółowo

Palaeoseismicity in the Sudetes

Palaeoseismicity in the Sudetes SEJSMIT (ang.seismite) osad, tekstura lub struktura powstała wzwiązku z trzęsieniem ziemi. Nazwę po raz pierwszy użył w 1984 roku Adolf Seilecher. ORTOSEJSMIT (ang.orthoseismite) osad, tekstura lub struktura

Bardziej szczegółowo

I BIOLOGIA JAKO NAUKA

I BIOLOGIA JAKO NAUKA I BIOLOGIA JAKO NAUKA Zadanie. Rozwiąż krzyżówkę, a następnie odczytaj i wyjaśnij hasło. 0. Bada skład chemiczny organizmów i zachodzące w nich reakcje.. Zajmuje się procesami dziedziczenia.. Przedmiotem

Bardziej szczegółowo

Karta rejestracyjna terenu zagrożonego ruchami masowymi Ziemi

Karta rejestracyjna terenu zagrożonego ruchami masowymi Ziemi 1. Numer identyfikacyjny: 2 6 0 4 0 6 2 0 0 0 0 0 1 Teren to długa, wysoka na kilkanaście metrów skarpa ponad współczesną doliną Lubrzanki stanowiąca dolny odcinek stoku na którym leżą Podmąchocice. Skarpa

Bardziej szczegółowo

SPRAWDZIAN Z PRZYRODY NA ZAKOŃCZENIE NAUKI W SZÓSTEJ KLASIE SZKOŁY PODSTAWOWEJ PRZYRODO, WITAJ! WYPEŁNIA UCZEŃ. Kod ucznia. Informacje dla ucznia

SPRAWDZIAN Z PRZYRODY NA ZAKOŃCZENIE NAUKI W SZÓSTEJ KLASIE SZKOŁY PODSTAWOWEJ PRZYRODO, WITAJ! WYPEŁNIA UCZEŃ. Kod ucznia. Informacje dla ucznia WYPEŁNIA UCZEŃ Kod ucznia SPRAWDZIAN Z PRZYRODY NA ZAKOŃCZENIE NAUKI W SZÓSTEJ KLASIE SZKOŁY PODSTAWOWEJ Informacje dla ucznia PRZYRODO, WITAJ! 1. Sprawdź, czy sprawdzian ma 7 stron. Ewentualny brak stron

Bardziej szczegółowo

Rośliny iglaste na przykładzie sosny zwyczajnej

Rośliny iglaste na przykładzie sosny zwyczajnej Awifauna terenów wodno-błotnych Rośliny iglaste na przykładzie sosny zwyczajnej Zajęcia terenowe: Zajęcia w klasie: Cele kształcenia: 1. pogłębianie znajomości metodyki badań biologicznych, 2. pogłębienie

Bardziej szczegółowo

BOTANIKA SYLABUS A. Informacje ogólne

BOTANIKA SYLABUS A. Informacje ogólne BOTANIKA SYLABUS A. Informacje ogólne Elementy składowe sylabusu Nazwa jednostki prowadzącej kierunek Nazwa kierunku studiów Poziom kształcenia Profil studiów Forma studiów Kod przedmiotu Język przedmiotu

Bardziej szczegółowo

Zadanie A. 1. Interpretacja strukturalna utworów miocenu i jego podłoża

Zadanie A. 1. Interpretacja strukturalna utworów miocenu i jego podłoża Zadanie A 1. Interpretacja strukturalna utworów miocenu i jego podłoża W celu interpretacji strukturalnej zapoznano się z literaturą, na podstawie której wydzielono prawdopodobny profil stratygraficzny

Bardziej szczegółowo

Zapis kopalny grzybów i organizmów grzybopodobnych

Zapis kopalny grzybów i organizmów grzybopodobnych Zapis kopalny grzybów i organizmów grzybopodobnych Kazimierz Kopczyñski* Przegl¹d Geologiczny, vol. 54, nr 3, 2006 Fossil record of fungi and pseudofungi. Prz. Geol.,54: 231 237. Summary.Thefossil record

Bardziej szczegółowo

OPINIA GEOTECHNICZNA z rozpoznania warunków gruntowo-wodnych pod projektowane utwardzenie terenu na działce nr 21 przy ul. Dobrzyńskiej we Wrocławiu.

OPINIA GEOTECHNICZNA z rozpoznania warunków gruntowo-wodnych pod projektowane utwardzenie terenu na działce nr 21 przy ul. Dobrzyńskiej we Wrocławiu. Zleceniodawca: Konsulting Budowlany Halicka Inwestycje sp. z o.o. sp.k. ul. Sosnowa 21, Mokronos Dolny 55-080 Kąty Wrocławskie OPINIA GEOTECHNICZNA z rozpoznania warunków gruntowo-wodnych pod projektowane

Bardziej szczegółowo

EKOSYSTEM PUSZCZY. January Weiner Instytut Nauk o Środowisku Uniwersytetu Jagiellońskiego

EKOSYSTEM PUSZCZY. January Weiner Instytut Nauk o Środowisku Uniwersytetu Jagiellońskiego EKOSYSTEM PUSZCZY January Weiner Instytut Nauk o Środowisku Uniwersytetu Jagiellońskiego Wykład inauguracyjny na Wydziale Biologii i nauk o Ziemi UJ, 3.10.2016 CO TO JEST PUSZCZA? CO TO JEST PUSZCZA? puszcza

Bardziej szczegółowo

ZAĆMIENIA 22. Zaćmienia Słońca

ZAĆMIENIA 22. Zaćmienia Słońca ZAĆMIENIA 22 Zaćmienia Słońca 1. Częściowe zaćmienie Słońca 15 lutego 2018 Cień Księżyca przechodzi pod południowymi obszarami biegunowymi Ziemi. Zaćmienie widoczne będzie w południowej części Ameryki

Bardziej szczegółowo

Zakres materiału nauczania biologii dla 3-letniego liceum ogólnokształcącego- klasy stacjonarne i zaoczne SEMESTR III

Zakres materiału nauczania biologii dla 3-letniego liceum ogólnokształcącego- klasy stacjonarne i zaoczne SEMESTR III Zakres materiału nauczania biologii dla 3-letniego liceum ogólnokształcącego- klasy stacjonarne i zaoczne Zakres rozszerzony Sporządzono w oparciu o numer programu: 564/1/2012/2015 Obowiązujący podręcznik:

Bardziej szczegółowo

Zleceniodawca: Autorska Pracownia Projektowa Arch. Halina Nowak ul. Okrężna Wrocław OPINIA GEOTECHNICZNA

Zleceniodawca: Autorska Pracownia Projektowa Arch. Halina Nowak ul. Okrężna Wrocław OPINIA GEOTECHNICZNA Zleceniodawca: Autorska Pracownia Projektowa Arch. Halina Nowak ul. Okrężna 27 53008 Wrocław OPINIA GEOTECHNICZNA dla ustalenia warunków gruntowowodnych na potrzebę budowy boiska oraz siłowni zewnętrznej

Bardziej szczegółowo

Uczenie się biologii wymaga dobrej organizacji pracy Sposoby odżywiania się organizmów

Uczenie się biologii wymaga dobrej organizacji pracy Sposoby odżywiania się organizmów Temat Uczenie się biologii wymaga dobrej organizacji pracy Sposoby odżywiania się Sposoby oddychania Sposoby rozmnażania się Bakterie a wirusy Protisty Glony przedstawiciele trzech królestw Wymagania na

Bardziej szczegółowo

1. Wymień główne rodzaje skał budujących skorupę ziemską i omów ich zastosowanie.

1. Wymień główne rodzaje skał budujących skorupę ziemską i omów ich zastosowanie. Pwil.of.pl 1. Wymień główne rodzaje skał budujących skorupę ziemską i omów ich zastosowanie. W budowie skorupy ziemskiej uczestniczą trzy genetycznie odmienne grupy skał różniące się składem chemicznym:

Bardziej szczegółowo

ZAĆMIENIA 22. Zaćmienia Słońca

ZAĆMIENIA 22. Zaćmienia Słońca ZAĆMIENIA 22 Zaćmienia Słońca 1. Częściowe zaćmienie Słońca 6 stycznia 2019 Cień Księżyca przechodzi nad północnymi obszarami biegunowymi Ziemi. Zaćmienie widoczne będzie w północno-wschodniej Azji, w

Bardziej szczegółowo

MIKORYZA DLACZEGO TAK?

MIKORYZA DLACZEGO TAK? MIKORYZA DLACZEGO TAK? MIKORYZA Jest związkiem prawdopodobnie symbiotycznym (albo przynajmniej nie pasożytniczym) pomiędzy korzeniami lub kłączami roślin zielonych i grzybem (wg Glossary fot Agroforestry:

Bardziej szczegółowo

6. Dzieje Ziemi. mezozoik (2), mezozoik (4), mezozoik (5), kenozoik (3), paleozoik (6), paleozoik (1).

6. Dzieje Ziemi. mezozoik (2), mezozoik (4), mezozoik (5), kenozoik (3), paleozoik (6), paleozoik (1). 6. Dzieje Ziemi 1 2 3 4 5 6 Rysunek 6.1. Wybrane organizmy żyjące w przeszłości geologicznej Zadanie 6.1 P I 1 Napisz: 1) z których er geologicznych pochodzą organizmy żywe przedstawione na rysunku 6.1.,

Bardziej szczegółowo

Zakres i metodyka prac terenowych. Część II

Zakres i metodyka prac terenowych. Część II Zakres i metodyka prac terenowych Część II Obowiązujące pomiary Dla wszystkich drzew (stojące i leżące, żywe i martwe) o wysokości powyżej 130 cm należy określić pierśnice. Gatunki drzew należy podać zarówno

Bardziej szczegółowo

Przyroda kl.5 wymagania

Przyroda kl.5 wymagania Przyroda kl.5 wymagania Wymagania konieczne (ocena dopuszczająca) Wymagania podstawowe (ocena dostateczna) Wymagania rozszerzające (ocena dobra) Wymagania dopełniające (ocena bardzo dobra) Wymagania wykraczające

Bardziej szczegółowo

śycie na Ziemi i gdzie indziej

śycie na Ziemi i gdzie indziej ŚRODOWISKO NATURALNE CZŁOWIEKA: BIOSFERA CZY CYWILIZACJA? WYKŁAD 1.2. śycie na Ziemi i gdzie indziej śycie na Ziemi i gdzie indziej Co to jest Ŝycie? Co jest środowiskiem dla Ŝycia? Czy istnieje Ŝycie

Bardziej szczegółowo

Wymagania z biologii dla klasy V. Kryteria sukcesu w języku uczniów (na podstawie szczegółowych treści nauczania z podstawy programowej):

Wymagania z biologii dla klasy V. Kryteria sukcesu w języku uczniów (na podstawie szczegółowych treści nauczania z podstawy programowej): Wymagania z biologii dla klasy V Kryteria sukcesu w języku uczniów (na podstawie szczegółowych treści nauczania z podstawy programowej): Podstawowe (na ocenę dopuszczającą i dostateczną): I. Podstawy biologii.

Bardziej szczegółowo

54. WODY DO CELÓW PITNYCH I PRZEMYSŁOWYCH

54. WODY DO CELÓW PITNYCH I PRZEMYSŁOWYCH 54. WODY DO CELÓW PITNYCH I PRZEMYSŁOWYCH Rozpoznawanie i bilansowanie zasobów wód podziemnych prowadzone jest w oparciu o następujące badania i prace hydrogeologiczne: dokumentowanie zasobów eksploatacyjnych

Bardziej szczegółowo

Temat: Glony przedstawiciele trzech królestw.

Temat: Glony przedstawiciele trzech królestw. Temat: Glony przedstawiciele trzech królestw. Glony to grupa ekologiczna, do której należą niespokrewnieni ze sobą przedstawiciele trzech królestw: bakterii, protistów i roślin. Łączy je środowisko życia,

Bardziej szczegółowo

WODY PODZIEMNE Sieć monitoringu diagnostycznego (tabela 1 mapie 1 tabeli 2 Normy jakości wód oceny stanu wód podziemnych I, II, III

WODY PODZIEMNE Sieć monitoringu diagnostycznego (tabela 1 mapie 1 tabeli 2 Normy jakości wód oceny stanu wód podziemnych I, II, III WODY PODZIEMNE Sieć monitoringu diagnostycznego W 2010 roku na terenie województwa opolskiego przeprowadzone zostały w ramach monitoringu diagnostycznego wód podziemnych badania w 29. punktach pomiarowych

Bardziej szczegółowo

Spis treści. Przedmowa 9 ROZDZIAŁ I

Spis treści. Przedmowa 9 ROZDZIAŁ I Spis treści Przedmowa 9 ROZDZIAŁ I Wybrane zagadnienia z ekologii 11 1.1. Charakterystyka poziomów organizacji biosfery 14 1.1.1. Gatunek 14 1.1.2. Populacja 14 1.1.2.1. Zagęszczenie populacji 15 1.1.2.2.

Bardziej szczegółowo

SKRÓT ZASAD. Możliwe pola: W tym przykładzie gracz ma do wyboru pięć możliwych miejsc, w których mógłby umieścić Artropleurę.

SKRÓT ZASAD. Możliwe pola: W tym przykładzie gracz ma do wyboru pięć możliwych miejsc, w których mógłby umieścić Artropleurę. SKRÓT ZASAD W trakcie swojej tury gracz musi zagrać jedną z własnych kart na odpowiednie miejsce. Jeśli nie jest w stanie tego zrobić, odkłada kartę do pudełka i dobiera nową. Jeśli podczas jakiejś rundy

Bardziej szczegółowo

stropu warstwy wodonośnej Głębokość do JCWPd warszawski Q S III Fe III III warszawski zachodni

stropu warstwy wodonośnej Głębokość do JCWPd warszawski Q S III Fe III III warszawski zachodni stropu arsty odonośnej Załącznik nr 1. Zestaienie punktó badaczych podziemnych sieci krajoej PIG 2012 na terenie ojezta mazoieckiego raz z oceną jakości 2007, 2010 i 2012 otoru 1992 Y Miejscoość Poiat

Bardziej szczegółowo

Plan działania opracowała Anna Gajos

Plan działania opracowała Anna Gajos Plan działania 15.10-15.11 opracowała Anna Gajos plan dzialania na 15 października 15 listopada 2017 RÓŻNORODNOŚĆ ORGAZNIZMÓW ŻYWYCH (WIRUSU, PROKARIOTA, PROTISTA, GRZYBY, ROŚLINY) 1. Zasady klasyfikacji

Bardziej szczegółowo

Spis treêci. Przedmowa

Spis treêci. Przedmowa Przedmowa 1. Ziemia jako system 1 Badanie systemu Ziemi 2 Sk adniki systemu 2 Delikatny system 2 Zasada uniformitaryzmu 3 Aktualizm: teraêniejszoêç kluczem do przesz oêci 3 Koniec katastrofizmu 5 Natura

Bardziej szczegółowo

Podsumowane wiadomości o roślinach

Podsumowane wiadomości o roślinach Metadane o scenariuszu Podsumowane wiadomości o roślinach 1. Cele lekcji a) Wiadomości Uczeń: - zna główne grupy roślin, - zna cechy charakterystyczne budowy i biologii roślin, b) Umiejętności Uczeń potrafi:

Bardziej szczegółowo

ROZKŁAD MATERIAŁU NAUCZANIA Z BIOLOGII

ROZKŁAD MATERIAŁU NAUCZANIA Z BIOLOGII ROZKŁAD MATERIAŁU NAUCZANIA Z BIOLOGII KLASY: II zakres rozszerzony NAUCZYCIEL: Anna Jasztal PODRĘCZNIK: Biologia na czasie1 Nowa Era, 564/1/2012; Biologia na czasie2 Nowa Era, 564/2/2013 PROGRAM NAUCZANIA:

Bardziej szczegółowo

Zadanie 1. (2 p.) Uzupełnij tabelę, wpisując nazwę elementu komórki roślinnej pełniącego podaną funkcję.

Zadanie 1. (2 p.) Uzupełnij tabelę, wpisując nazwę elementu komórki roślinnej pełniącego podaną funkcję. Zadanie 1. (2 p.) Uzupełnij tabelę, wpisując nazwę elementu komórki roślinnej pełniącego podaną funkcję. Uwalnianie energii z pokarmu Magazynowanie wody i zbędnych substancji Kierowanie czynnościami życiowymi

Bardziej szczegółowo

DINOLANDIA NAUKA, SPORT, ZABAWA

DINOLANDIA NAUKA, SPORT, ZABAWA DINOLANDIA NAUKA, SPORT, ZABAWA OFERTA SPECJALNA DLA SZKÓŁ Zapraszamy do Dinolandii na wycieczki połączone z nauką, sportem i zabawą. Nasi przewodnicy oprowadzą dzieci po parku, mogą też przeprowadzić

Bardziej szczegółowo

KARTA KURSU. Botanika systematyczna

KARTA KURSU. Botanika systematyczna KARTA KURSU Biologia, 1 stopnia, stacjonarne,2017/2018,sem.2 Nazwa Nazwa w j. ang. Botanika systematyczna Systematic Botany Koordynator Prof. dr hab. Zbigniew Szeląg Punktacja ECTS* 5 Zespół dydaktyczny

Bardziej szczegółowo

ORGANIZACJA ROŚLINY (co różni rośliny od zwierząt?)

ORGANIZACJA ROŚLINY (co różni rośliny od zwierząt?) Wstęp do biologii 8. ORGANIZACJA ROŚLINY (co różni rośliny od zwierząt?) Jerzy Dzik Instytut Paleobiologii PAN Instytut Zoologii UW 2015 produkcja pierwotna oceanu OGRANICZENIA środowiskowe strategia sinic

Bardziej szczegółowo

Geologia to nauka zajmująca się badaniem dziejów Ziemi (geologia historyczna)

Geologia to nauka zajmująca się badaniem dziejów Ziemi (geologia historyczna) Największą obszarowo gminą jest gmina Pisz (634 km 2 ), a najmniejszą gminą miejską jest Górowo Iławeckie (3 km 2 ). Obydwa te obszary leżą w województwie warmińsko-mazurskim. Największą pod względem liczby

Bardziej szczegółowo

BADANIE POZIOMU ZANIECZYSZCZENIA POWIETRZA za pomocą skali porostowej. MARCINKOWO marzec 2016r. Klasa III wych. Jolanta Putra

BADANIE POZIOMU ZANIECZYSZCZENIA POWIETRZA za pomocą skali porostowej. MARCINKOWO marzec 2016r. Klasa III wych. Jolanta Putra BADANIE POZIOMU ZANIECZYSZCZENIA POWIETRZA za pomocą skali porostowej MARCINKOWO marzec 2016r. Klasa III wych. Jolanta Putra Miejsce badań: Przystanek 1 : drzewa przy szkole w Marcinkowie Przystanek 2:

Bardziej szczegółowo

Biologia środowiska PRACA ZBIOROWA POD KIERUNKIEM: prof. Anny Grabińskiej-Łoniewskiej prof. Marii Łebkowskiej

Biologia środowiska PRACA ZBIOROWA POD KIERUNKIEM: prof. Anny Grabińskiej-Łoniewskiej prof. Marii Łebkowskiej Biologia środowiska PRACA ZBIOROWA POD KIERUNKIEM: prof. Anny Grabińskiej-Łoniewskiej prof. Marii Łebkowskiej Prezentowany podręcznik akademicki w przejrzysty i dokładny sposób opisuje wybrane zagadnienia

Bardziej szczegółowo

Ziemia jako system. Dr Joanna Piątkowska

Ziemia jako system. Dr Joanna Piątkowska Ziemia jako system Dr Joanna Piątkowska tkowska-małecka Geologia zajmuje się budową, właściwościami i historią Ziemi oraz procesami zachodzącymi w jej wnętrzu i na jej powierzchni, dzięki którym ulega

Bardziej szczegółowo

Drugie życie drzewa rola martwego drewna w lesie

Drugie życie drzewa rola martwego drewna w lesie Drugie życie drzewa rola martwego drewna w lesie Martwe drewno rozkładające się fragmenty martwych roślin drzewiastych Las najbardziej skomplikowane i najbogatsze strukturalnie środowisko lądowe na ziemi

Bardziej szczegółowo

Bioróżnorodność gwarancją rozwoju i przeżycia dla przyszłych pokoleń

Bioróżnorodność gwarancją rozwoju i przeżycia dla przyszłych pokoleń Bioróżnorodność gwarancją rozwoju i przeżycia dla przyszłych pokoleń Różnorodność biologiczna oznacza zróżnicowanie wszystkich żywych organizmów występujących na Ziemi w ekosystemach których są częścią.

Bardziej szczegółowo

CZĘŚĆ A TLEN PRZYJACIEL CZY WRÓG

CZĘŚĆ A TLEN PRZYJACIEL CZY WRÓG Spis treści Wstęp... 13 CZĘŚĆ A TLEN PRZYJACIEL CZY WRÓG 1. Atmosfera a działalność ludzi... 17 1.1. Warstwowa budowa atmosfery... 17 1.2. Zanieczyszczenie i degradacja atmosfery... 19 1.3. Przemiany chemiczne

Bardziej szczegółowo

W jakiej strefie geograficznej znajduje się najwięcej roślin naczyniowych: a) Umiarkowanej b) Polarnej c) Równikowej d) Zwrotnikowej

W jakiej strefie geograficznej znajduje się najwięcej roślin naczyniowych: a) Umiarkowanej b) Polarnej c) Równikowej d) Zwrotnikowej Kraina australijska należy do królestwa: a) Neogea b) Notogea c) Arktogea Połącz roślinę z państwem rośłinnym z którego pochodzi: Victoria regia Neotropis Adansonia grandidiera - Australis Banksia sp Paleotropis

Bardziej szczegółowo

WYMAGANIA EDUKACYJNE Z ZAKRESU BIOLOGII DLA KLASY I GIMNAZJUM

WYMAGANIA EDUKACYJNE Z ZAKRESU BIOLOGII DLA KLASY I GIMNAZJUM WYMAGANIA EDUKACYJNE Z ZAKRESU BIOLOGII DLA KLASY I GIMNAZJUM I. Biologia nauka o życiu Biologia nauka badająca życie na różnych poziomach WIADOMOŚCI PODSTAWOWE WIADOMOŚCI PONADPODSTAWOWE określ przedmiot

Bardziej szczegółowo

Czerwona księga gatunków zagrożonych to publikowana przez Międzynarodową Unię Ochrony Przyrody i Jej Zasobów (IUCN) lista zagrożonych wyginięciem

Czerwona księga gatunków zagrożonych to publikowana przez Międzynarodową Unię Ochrony Przyrody i Jej Zasobów (IUCN) lista zagrożonych wyginięciem Czerwona księga gatunków zagrożonych to publikowana przez Międzynarodową Unię Ochrony Przyrody i Jej Zasobów (IUCN) lista zagrożonych wyginięciem gatunków organizmów. Ukazała się po raz pierwszy w 1963

Bardziej szczegółowo

Czy można budować dom nad klifem?

Czy można budować dom nad klifem? Przyrodnicze uwarunkowania gospodarki przestrzennej [PUGP] Ćwiczenie 1 zagadnienia wprowadzające do informacji o środowisku przyrodniczym Zagadnienia wprowadzające czyli przypomnienie - po trochę o wszystkim

Bardziej szczegółowo

BIOLOGIA OFERTA SZKOLENIOWA. Ośrodka Doskonalenia Nauczycieli Zachodniopomorskiego Centrum Edukacji Morskiej i Politechnicznej

BIOLOGIA OFERTA SZKOLENIOWA. Ośrodka Doskonalenia Nauczycieli Zachodniopomorskiego Centrum Edukacji Morskiej i Politechnicznej BIOLOGIA OFERTA SZKOLENIOWA Ośrodka Doskonalenia Nauczycieli Zachodniopomorskiego Centrum Edukacji Morskiej i Politechnicznej na rok szkolny 2014 / 2015 Numer szkolenia: BI 1 CYKL KOMÓRKOWY - MITOZA Adresat:

Bardziej szczegółowo

3 TABLICE NA PRZYSTANKACH TEMATYCZNYCH parametry 150cm x 125cm

3 TABLICE NA PRZYSTANKACH TEMATYCZNYCH parametry 150cm x 125cm ZAŁĄCZNIK 6.1 WYTYCZNE DO TREŚCI TABLIC I TABLICZEK Każda plansza powinna zawierać część opisową i graficzną (np. ilustrację, fotografię, rysunek). TABLICE INFORMACYJNE 1 TABLICA INFORMACYJNA - informacje

Bardziej szczegółowo

Opole, dnia 16 maja 2013 r. Poz. 1156 ROZPORZĄDZENIE NR 3/2013 DYREKTORA REGIONALNEGO ZARZĄDU GOSPODARKI WODNEJ WE WROCŁAWIU. z dnia 9 maja 2013 r.

Opole, dnia 16 maja 2013 r. Poz. 1156 ROZPORZĄDZENIE NR 3/2013 DYREKTORA REGIONALNEGO ZARZĄDU GOSPODARKI WODNEJ WE WROCŁAWIU. z dnia 9 maja 2013 r. DZIENNIK URZĘDOWY WOJEWÓDZTWA OPOLSKIEGO Opole, dnia 16 maja 2013 r. Poz. 1156 ROZPORZĄDZENIE NR 3/2013 DYREKTORA REGIONALNEGO ZARZĄDU GOSPODARKI WODNEJ WE WROCŁAWIU z dnia 9 maja 2013 r. w sprawie ustanowienia

Bardziej szczegółowo

Potencjał dla poszukiwań złóŝ gazu ziemnego w łupkach dolnego paleozoiku (shale gas) w Polsce

Potencjał dla poszukiwań złóŝ gazu ziemnego w łupkach dolnego paleozoiku (shale gas) w Polsce Potencjał dla poszukiwań złóŝ gazu ziemnego w łupkach dolnego paleozoiku (shale gas) w Polsce Paweł Poprawa pawel.poprawa@pgi.gov.pl Niekonwencjonalne złoŝa gazu ziemnego w Polsce gaz w łupkach (shale

Bardziej szczegółowo