Identyfikacja i ocena zagrożeń jako podstawa planów bezpieczeństwa wody

Wielkość: px
Rozpocząć pokaz od strony:

Download "Identyfikacja i ocena zagrożeń jako podstawa planów bezpieczeństwa wody"

Transkrypt

1 Identyfikacja i ocena zagrożeń jako podstawa planów bezpieczeństwa wody mgr inż. Barbara Mulik doradca ds. bezpieczeństwa i jakości wody barbara.mulik@gmail.com Tel

2 Światowa Organizacja Zdrowia (WHO World Health Organization) w swoich Wytycznych dotyczących jakości wody do picia przyjmuje, że bezpieczeństwo wody należy rozumieć jako dostarczanie wody o odpowiedniej jakości, w sposób ciągły i pod odpowiednim ciśnieniem, a proces identyfikacji zagrożeń i zarządzania ryzykiem w systemach wodociągowych wymaga rozpoznania najistotniejszych czynników kształtujących możliwości niespełnienia tych wymagań przez podmioty realizujące dostawę wody. WŚO-IGWP; Warszawa 7-8 XII 2016 r. 2

3 PN-ISO 31000:2012 Zarządzanie ryzykiem -- Zasady i wytyczne Proces zarządzania ryzykiem- systematyczne stosowanie polityk, procedur, praktyk zarządzania do działań w zakresie komunikacji, konsultacji, ustanowienia kontekstu oraz identyfikowania, analizowania, ewaluacji, postępowania z ryzykiem, monitorowania (2.28) i przeglądu ryzyka (2.1) Ocena ryzyka- całościowy proces identyfikacji ryzyka (2.15), analizy ryzyka (2.21) oraz ewaluacji ryzyka (2.24) Identyfikacja ryzyka-procesy wyszukiwania, rozpoznawania, opisywania ryzyka (2.1) Uwaga 1- Identyfikacja ryzyka obejmuje rozpoznanie źródła ryzyka (2.16), zdarzeń (2.17) i ich przyczyn i potencjalnych następstw (2.18) Uwaga 2 Identyfikacja ryzyka może obejmować dane historyczne, analizy teoretyczne, pozyskane opinie, opinie ekspertów oraz potrzeby interesariuszy (2.13) Analiza ryzyka- proces dążący do poznania charakteru ryzyka (2.1) oraz określenia poziomu ryzyka (2.23) Uwaga- Analiza ryzyka stanowi podstawę do ewaluacji ryzyka (2.24) oraz podejmowanie decyzji w zakresie postępowania z ryzykiem (2.25) Ewaluacja ryzyka- proces porównywania wyników analizy ryzyka (2.21) z kryteriami ryzyka(2.22) w celu stwierdzenia czy ryzyko (2.1) i/lub jego wielkość są akceptowalne lub tolerowane. 3

4 Wieloletnie doświadczenia wskazują, że w zaopatrzeniu w wodę pitną, podejście oparte na ryzyku wymaga: kompleksowego rozumienia systemu, zakresu oraz wielkości wystąpienia zagrożeń i ryzyka czynników lub niebezpiecznych zdarzeń, które mogą mieć wpływ na bezpieczeństwo wody pitnej, oraz zdolności do zarządzania tym ryzykiem poprzez zapewnienie odpowiednich procesów, procedur i infrastruktury. WŚO-IGWP; Warszawa 7-8 XII 2016 r. 4

5 W przypadku małych dostawców wody (odpowiedzialnych za poszczególne etapy dostaw wody w tym za przyłącza i instalacje wewnętrzne), wątpliwe jest, czy ich wiedza i zrozumienie zasad funkcjonowania systemu zaopatrzenia w wodę są wystarczające. Dlatego też powinni być szczególnie traktowani podczas wdrażania DWD. (stanowisko EurEau) WŚO-IGWP; Warszawa 7-8 XII 2016 r. 5

6 Konieczne jest ustanowienie szczegółowych wytycznych i programów szkoleniowych dla wszystkich grup interesariuszy poczynając od włodarzy i pracowników gmin, innych organów rządowych i samorządowych (zarządzających wodami, wpływających na działalność rolniczą i przemysłową na danym terenie), poprzez podmioty odpowiedzialne za wszelkie dostawy wody na poszczególnych etapach dostawy, kończąc na ostatecznym odbiorcy konsumencie wody. WŚO-IGWP; Warszawa 7-8 XII 2016 r. 6

7 Wytyczne i szkolenia powinny dotyczyć przede wszystkim: - wskazania potencjalnych zagrożeń jakie mogą pojawić się na każdym etapie od źródła zaopatrzenia w wodę (zlewni i ujęcia) aż do kranu u konsumenta i sposobu ich identyfikacji, - metodyki dokonywania oceny ryzyka, - działań minimalizujących, - doboru właściwych środków kontroli, - walidacji, - dokumentacji jaka powinna być prowadzona, - komunikacji i informacji - weryfikacji przez organ nadzoru. WŚO-IGWP; Warszawa 7-8 XII 2016 r. 7

8 Przykładem mogą być zarówno poradniki i przewodniki WHO, IWA, ale także podręczniki przygotowane przez różne kraje czy w ramach międzynarodowych projektów finansowanych przez Komisję Europejską. WŚO-IGWP; Warszawa 7-8 XII 2016 r. 8

9 WŚO-IGWP; Warszawa 7-8 XII 2016 r. 9

10 WŚO-IGWP; Warszawa 7-8 XII 2016 r. 10

11 WŚO-IGWP; Warszawa 7-8 XII 2016 r. 11

12 WŚO-IGWP; Warszawa 7-8 XII 2016 r. 12

13 WŚO-IGWP; Warszawa 7-8 XII 2016 r. 13

14 WŚO-IGWP; Warszawa 7-8 XII 2016 r. 14

15 WŚO-IGWP; Warszawa 7-8 XII 2016 r. 15

16 Identyfikacja i udokumentowanie występujących albo potencjalnych zagrożeń, w tym zdarzeń i scenariuszy, które mogą wpływać na jakość wody, umożliwia oszacowanie i sklasyfikowanie poziomu ryzyka dla każdego z zagrożeń na podstawie prawdopodobieństwa i dotkliwości skutków. WŚO-IGWP; Warszawa 7-8 XII 2016 r. 16

17 Identyfikacja zagrożeń powinna uwzględniać wszelkie aspekty środowiskowe, techniczne, technologiczne i organizacyjne mogące mieć wpływ na jakość wody na poszczególnych etapach i dotyczyć: 1/ źródła wody i sposobu jej ujmowania, 2/ uzdatniania wody i stosowanych procesów technologicznych 3/ dystrybucji wody sieciami wodociągowymi z uwzględnieniem magazynowania wody, 4/ dystrybucji wody na etapie przyłączy i instalacji wewnętrznych w budynkach. WŚO-IGWP; Warszawa 7-8 XII 2016 r. 17

18 Identyfikacja zagrożeń i ich minimalizowanie jedynie na etapach, za które odpowiada przedsiębiorstwo wodociągowe, jest niezgodne z zaleceniami WHO i DWD. W DWD jednoznacznie mowa jest o wszelkich dostawach wody (nie tylko w ramach zbiorowego zaopatrzenia w wodę) a punktem zgodności, w którym woda musi spełniać określone w Dyrektywie wymagania jest punkt czerpalny (kran), z którego woda zazwyczaj jest pobierana przez konsumenta. WŚO-IGWP; Warszawa 7-8 XII 2016 r. 18

19 Bez stworzenia spójnego systemu zarządzania ryzykiem od źródła wody do kranu u konsumenta, ponoszenie nakładów finansowych i wysiłków organizacyjnych przez przedsiębiorstwa wodociągowe jest często marnotrawione zarówno przez: - gminy, które w ramach zagospodarowania przestrzennego nie uznają ochrony źródeł zaopatrzenia w wodę za sprawę priorytetową, jak i - odbiorców wody, którzy nie dbając właściwie o swoje przyłącza i instalacje wewnętrzne doprowadzają do pogorszenia jakości wody. WŚO-IGWP; Warszawa 7-8 XII 2016 r. 19

20 Obecne prawodawstwo polskie, ale także projekty nowych przepisów nie określają jednoznacznie, kto odpowiada za identyfikację zagrożeń, ich ocenę, analizę ryzyka i jego minimalizację ani w jaki sposób zadanie to powinno być realizowane. WŚO-IGWP; Warszawa 7-8 XII 2016 r. 20

21 Ocena ryzyka jaką przeprowadzają dostawcy wody dotyczy identyfikacji i oceny zagrożeń jakie mogą pojawić się w ich systemie dystrybucyjnym, rozumianych jako ryzyko związane z mikroorganizmami czy substancjami chemicznymi które mogą wpływać na jakość wody, w wyniku wystąpienia zdarzeń niebezpiecznych (warunki klimatyczne, katastrofy, awarie). Ocenę ryzyka dla zdrowia ludzkiego (uwzględnienie wielkości, częstości, czasu trwania, drogi narażenia oraz wielkości i rodzaju populacji) powinien przeprowadzić organ zdrowia publicznego z zastosowaniem wybranej metody szacowania ryzyka (np. QMRA) WŚO-IGWP; Warszawa 7-8 XII 2016 r. 21

22 1/ zidentyfikowanie rodzajów niekorzystnych skutków zdrowotnych, oraz scharakteryzowanie jakości i wagi dowodów potwierdzających tę identyfikację. 2/ udokumentowanie zależności między dawką a skutkiem toksycznym. 3/ obliczenie liczbowe/ oszacowanie narażenia lub dawki. 4/ podsumowanie, zintegrowanie informacji z poszczególnych etapów przeprowadzonej oceny ryzyka oraz ogólny wniosek o ryzyku. WŚO-IGWP; Warszawa 7-8 XII 2016 r. 22

23 WŚO-IGWP; Warszawa 7-8 XII 2016 r. 23

24 WHO cyt.: Istotne jest, aby krajowy organ nadzoru sanitarnego oraz lokalne instytucje zarządzające zasobami wodnymi identyfikowały substancje, których występowanie w wodzie do picia ma znaczenie w warunkach lokalnych i odpowiednio na nie reagowały. Pozwoli to ukierunkować podejmowane wysiłki organizacyjne i inwestycje na przeciwdziałanie występowaniu w wodzie substancji stwarzających największe zagrożenie dla zdrowia publicznego. WŚO-IGWP; Warszawa 7-8 XII 2016 r. 24

25 W kontekście powyższego cytatu nieuzasadnione jest przerzucanie pełnej odpowiedzialności na właścicieli ujęć wody służących zaopatrzeniu w wodę i zobowiązanie ich do identyfikacji zagrożeń (oceny ryzyka) dla jakości wody przez nich pobieranej. W wielu krajach, zgodnie z zaleceniami WHO, identyfikacja i ocena zagrożeń dla źródła zaopatrzenia ludności w wodę, oszacowanie ryzyka, zaplanowanie działań ochronnych a czasami naprawczych finansowana jest w całości lub częściowo w ramach funduszy rządowych, wspieranych przez fundusze unijne. WŚO-IGWP; Warszawa 7-8 XII 2016 r. 25

26 Problem ten jest szczególnie istotny dla małych przedsiębiorstw wodociągowych choć także wiele średnich nie posiada ani odpowiedniej wiedzy ani środków finansowych niezbędnych do identyfikacji zagrożeń i oceny ryzyka, oraz ewentualnego wyznaczenia i ponoszenia sutków ustanowienia stref ochronnych. WŚO-IGWP; Warszawa 7-8 XII 2016 r. 26

27 W wielu krajach europejskich są wprowadzone systemy wsparcia dla małych wodociągów, zaczynając od rejestracji wszelkich dostaw wody, poprzez przygotowane wytycznych, programów i systemów komputerowych, ale także funduszy wspierających wprowadzanie systemu zarządzania ryzykiem. Często do przeprowadzania oceny ryzyka zobowiązany jest organ nadzorujący. WŚO-IGWP; Warszawa 7-8 XII 2016 r. 27

28 W dokumencie Framework for Action for the management of small drinking water supplies Komisja Europejska stwierdza m.in., że Państwa członkowskie powinny dążyć do realizacji przedstawionych w dokumencie zasad: - w sposób stopniowy, - po uprzednim przeglądzie istniejących ram prawnych w celu identyfikacji potrzeb dostosowania do wymagań, - ustalając realistyczne ramy czasowe na wdrożenie nowych, ulepszonych rozwiązań. Jedną z zasad przedstawionych w dokumencie, niezbędną do wprowadzania systemu zarządzania ryzykiem jest obowiązkowa identyfikacja zagrożeń i ocena ryzyka. WŚO-IGWP; Warszawa 7-8 XII 2016 r. 28

29 WŚO-IGWP; Warszawa 7-8 XII 2016 r. 29

30 6 października 2016 roku podpisana została ustawa S. 611: Grassroots Rural and Small Community Water Systems Assistance Act zmieniająca SDWA, w której stwierdza się, że małe systemy zaopatrzenia w wodę nie posiadają odpowiedniego finansowania, warunków technicznych ani umiejętności w zakresie wprowadzania zarządzania ryzykiem. Zaproponowano system wsparcia (fundusze celowe, pożyczki) finansowego i technicznego (poradniki, internet) WŚO-IGWP; Warszawa 7-8 XII 2016 r. 30

ZARZĄDZANIE RYZYKIEM W LABORATORIUM BADAWCZYM W ASPEKCIE NOWELIZACJI NORMY PN-EN ISO/ IEC 17025:

ZARZĄDZANIE RYZYKIEM W LABORATORIUM BADAWCZYM W ASPEKCIE NOWELIZACJI NORMY PN-EN ISO/ IEC 17025: ZARZĄDZANIE RYZYKIEM W LABORATORIUM BADAWCZYM W ASPEKCIE NOWELIZACJI NORMY PN-EN ISO/ IEC 17025:2018-02 DR INŻ. AGNIESZKA WIŚNIEWSKA DOCTUS SZKOLENIA I DORADZTWO e-mail: biuro@doctus.edu.pl tel. +48 514

Bardziej szczegółowo

Opracowanie i wdrożenie zarządzania bezpieczeństwem wody w systemie zbiorowego zaopatrzenia wody dla miasta Słupska

Opracowanie i wdrożenie zarządzania bezpieczeństwem wody w systemie zbiorowego zaopatrzenia wody dla miasta Słupska Opracowanie i wdrożenie zarządzania bezpieczeństwem wody w systemie zbiorowego zaopatrzenia wody dla miasta Słupska PREWENCJA W Polsce w chwili obecnej brakuje odpowiednich przepisów, norm i wytycznych,

Bardziej szczegółowo

Nadzór Państwowej Inspekcji Sanitarnej w zakresie bezpieczeństwa zdrowotnego wody

Nadzór Państwowej Inspekcji Sanitarnej w zakresie bezpieczeństwa zdrowotnego wody Nadzór Państwowej Inspekcji Sanitarnej w zakresie bezpieczeństwa zdrowotnego wody Działania Państwowej Inspekcji Sanitarnej wspierające elementy Planów Bezpieczeństwa Wody Anna Kamińska Dyrektor Departamentu

Bardziej szczegółowo

Metodyka sporządzania Planów Bezpieczeństwa Wodnego

Metodyka sporządzania Planów Bezpieczeństwa Wodnego Metodyka sporządzania Planów Bezpieczeństwa Wodnego barbara.mulik@gmail.com WODA NAJWAŻNIEJSZYM PRODUKTEM ŻYWNOŚCIOWYM Słupsk, 26.04.2013 Zagwarantowanie bezpieczeństwa zdrowotnego i właściwej jakości

Bardziej szczegółowo

Czynniki ryzyka wpływające na jakość wody dostarczanej ludności dr hab. inż. Izabela Zimoch prof. nzw. Politechniki Śląskiej

Czynniki ryzyka wpływające na jakość wody dostarczanej ludności dr hab. inż. Izabela Zimoch prof. nzw. Politechniki Śląskiej Czynniki ryzyka wpływające na jakość wody dostarczanej ludności dr hab. inż. Izabela Zimoch prof. nzw. Politechniki Śląskiej 1 Cechy systemu zaopatrzenia w wodę Systemy zaopatrzenia w wodę (SZW) cechuje

Bardziej szczegółowo

Maciej Byczkowski ENSI 2017 ENSI 2017

Maciej Byczkowski ENSI 2017 ENSI 2017 Znaczenie norm ISO we wdrażaniu bezpieczeństwa technicznego i organizacyjnego wymaganego w RODO Maciej Byczkowski Nowe podejście do ochrony danych osobowych w RODO Risk based approach podejście oparte

Bardziej szczegółowo

Instrukcja. ocena aspektów środowiskowych PE-EF-P01-I01

Instrukcja. ocena aspektów środowiskowych PE-EF-P01-I01 Instrukcja ocena aspektów środowiskowych PE-EF-P01-I01 Warszawa, lipiec 2013 r. Metryka regulacji Obszar biznesowy: Kategoria: Właściciel: Forma i data zatwierdzenia: Data wejścia w życie: Zakres stosowania:

Bardziej szczegółowo

OCENA RYZYKA ZAWODOWEGO. dr inż. Zofia Pawłowska

OCENA RYZYKA ZAWODOWEGO. dr inż. Zofia Pawłowska OCENA RYZYKA ZAWODOWEGO dr inż. Zofia Pawłowska 1. Wymagania dotyczące oceny ryzyka zawodowego 2. Podstawowe zasady skutecznej oceny i ograniczania ryzyka zawodowego 3. Podstawowe problemy przy wdrażaniu

Bardziej szczegółowo

nowe podejście do badań jakości wody do picia

nowe podejście do badań jakości wody do picia Podejście za mało, za późno Zmiany wprowadzone w poszczególnych wydaniach wytycznych WHO na przestrzeni ostatnich 20 lat są dość istotne nie tylko w zakresie opracowywania nowych poziomów bezpieczeństwa

Bardziej szczegółowo

PODEJŚCIE STRATEGICZNE >>

PODEJŚCIE STRATEGICZNE >> Nasze wartości oraz niniejszy Kodeks Współpracy z Interesariuszami są przewodnikiem w zakresie naszych zasad i naszych zachowań. Odbieramy zaangażowanie Interesariuszy jako związek równych sobie oparty

Bardziej szczegółowo

WYTYCZNE W ZAKRESIE CZYNNOŚCI KONTROLNYCH W ZAKŁADACH STWARZAJĄCYCH RYZYKO WYSTĄPIENIA POWAŻNEJ AWARII PRZEMYSŁOWEJ 1

WYTYCZNE W ZAKRESIE CZYNNOŚCI KONTROLNYCH W ZAKŁADACH STWARZAJĄCYCH RYZYKO WYSTĄPIENIA POWAŻNEJ AWARII PRZEMYSŁOWEJ 1 WYTYCZNE W ZAKRESIE CZYNNOŚCI KONTROLNYCH W ZAKŁADACH STWARZAJĄCYCH RYZYKO WYSTĄPIENIA POWAŻNEJ AWARII PRZEMYSŁOWEJ 1 WPROWADZENIE GEORGIOS A. PAPADAKIS & SAM PORTER Dyrektywa Rady 96/82/EC (SEVESO II)

Bardziej szczegółowo

Zarządzanie projektami a zarządzanie ryzykiem

Zarządzanie projektami a zarządzanie ryzykiem Ewa Szczepańska Zarządzanie projektami a zarządzanie ryzykiem Warszawa, dnia 9 kwietnia 2013 r. Agenda Definicje Wytyczne dla zarządzania projektami Wytyczne dla zarządzania ryzykiem Miejsce ryzyka w zarządzaniu

Bardziej szczegółowo

Ryzyko w Rozporządzeniu Rady Ministrów z dnia 12 kwietnia 2012r. w sprawie Krajowych Ram Interoperacyjności ( )

Ryzyko w Rozporządzeniu Rady Ministrów z dnia 12 kwietnia 2012r. w sprawie Krajowych Ram Interoperacyjności ( ) Ryzyko w Rozporządzeniu Rady Ministrów z dnia 12 kwietnia 2012r. w sprawie Krajowych Ram Interoperacyjności ( ) Dr inż. Elżbieta Andrukiewicz Przewodnicząca KT nr 182 Ochrona informacji w systemach teleinformatycznych

Bardziej szczegółowo

Zarządzanie ryzykiem w bezpieczeństwie informacji

Zarządzanie ryzykiem w bezpieczeństwie informacji Zarządzanie ryzykiem w bezpieczeństwie informacji Systemy zarządzania bezpieczeństwem informacji zyskują coraz większą popularność, zarówno wśród jednostek administracji publicznej jak i firm z sektora

Bardziej szczegółowo

Zarządzanie ryzykiem teoria i praktyka. Ewa Szczepańska Centrum Projektów Informatycznych Warszawa, dnia 31 stycznia 2012 r.

Zarządzanie ryzykiem teoria i praktyka. Ewa Szczepańska Centrum Projektów Informatycznych Warszawa, dnia 31 stycznia 2012 r. Zarządzanie ryzykiem teoria i praktyka Ewa Szczepańska Centrum Projektów Informatycznych Warszawa, dnia 31 stycznia 2012 r. Zarządzanie ryzykiem - agenda Zarządzanie ryzykiem - definicje Ryzyko - niepewne

Bardziej szczegółowo

III KONFERENCJA PANELOWA WSOZZ ROLA OCENY RYZYKA ZAWODOWEGO W SYSTEMIE ZARZĄDZANIA BEZPIECZEŃSTWEM PRACY

III KONFERENCJA PANELOWA WSOZZ ROLA OCENY RYZYKA ZAWODOWEGO W SYSTEMIE ZARZĄDZANIA BEZPIECZEŃSTWEM PRACY III KONFERENCJA PANELOWA WSOZZ 2013-2020 ROLA OCENY RYZYKA ZAWODOWEGO W SYSTEMIE ZARZĄDZANIA BEZPIECZEŃSTWEM PRACY SAWO 2018 POZNAŃ 24 kwietnia 2018 r. WPROWADZENIE Podstawy prawne : - art. 226 Kodeksu

Bardziej szczegółowo

Procedura zarządzania ryzykiem w Urzędzie Gminy Damasławek

Procedura zarządzania ryzykiem w Urzędzie Gminy Damasławek Załącznik nr 3 do Zarządzenia Nr Or. 0152-38/10 Wójta Gminy Damasławek z dnia 31 grudnia 2010 r. Procedura zarządzania ryzykiem w Urzędzie Gminy Damasławek celem procedury jest zapewnienie mechanizmów

Bardziej szczegółowo

Procedura identyfikacja i ocena aspektów środowiskowych Operatora Gazociągów Przesyłowych GAZ-SYSTEM S.A. Instrukcja

Procedura identyfikacja i ocena aspektów środowiskowych Operatora Gazociągów Przesyłowych GAZ-SYSTEM S.A. Instrukcja Załącznik nr 4 - Instrukcja ocena aspektów środowiskowych Operatora Gazociągów Przesyłowych GAZ-SYSTEM S.A. Instrukcja ocena aspektów środowiskowych Operatora Gazociągów Przesyłowych GAZ-SYSTEM S.A. Wydanie

Bardziej szczegółowo

Zarządzenie Nr 90/2008 Burmistrza Miasta Czeladź. z dnia 09.05. 2008

Zarządzenie Nr 90/2008 Burmistrza Miasta Czeladź. z dnia 09.05. 2008 Zarządzenie Nr 90/2008 Burmistrza Miasta Czeladź z dnia 09.05. 2008 w sprawie : wprowadzenia procedury Identyfikacji zagrożeń oraz oceny ryzyka zawodowego na stanowiskach pracy w Urzędzie Miasta Czeladź

Bardziej szczegółowo

Zarządzanie bezpieczeństwem Laboratorium 2. Analiza ryzyka zawodowego z wykorzystaniem metody trzypunktowej

Zarządzanie bezpieczeństwem Laboratorium 2. Analiza ryzyka zawodowego z wykorzystaniem metody trzypunktowej Zarządzanie bezpieczeństwem Laboratorium 2. Analiza ryzyka zawodowego z wykorzystaniem metody trzypunktowej Szczecin 2013 1 Wprowadzenie Ryzyko zawodowe: prawdopodobieństwo wystąpienia niepożądanych zdarzeń

Bardziej szczegółowo

Autor: Artur Lewandowski. Promotor: dr inż. Krzysztof Różanowski

Autor: Artur Lewandowski. Promotor: dr inż. Krzysztof Różanowski Autor: Artur Lewandowski Promotor: dr inż. Krzysztof Różanowski Przegląd oraz porównanie standardów bezpieczeństwa ISO 27001, COSO, COBIT, ITIL, ISO 20000 Przegląd normy ISO 27001 szczegółowy opis wraz

Bardziej szczegółowo

Wdrażanie metod analizy środowiskowego ryzyka zdrowotnego do ustalania i przestrzegania normatywów środowiskowych

Wdrażanie metod analizy środowiskowego ryzyka zdrowotnego do ustalania i przestrzegania normatywów środowiskowych Program Wieloletni Wdrażanie metod analizy środowiskowego ryzyka zdrowotnego do ustalania i przestrzegania normatywów środowiskowych Etap II Przegląd wytycznych i zalecanych rozwiązań pod kątem wykorzystania

Bardziej szczegółowo

Nowe Podejście Komisji Europejskiej do zarządzania ryzykiem w zaopatrzeniu w wodę

Nowe Podejście Komisji Europejskiej do zarządzania ryzykiem w zaopatrzeniu w wodę Nowe Podejście Komisji Europejskiej do zarządzania ryzykiem w zaopatrzeniu w wodę -Rezolucja Parlamentu Europejskiego z dnia 8 września 2015 r. w sprawie dalszych działań w następstwie europejskiej inicjatywy

Bardziej szczegółowo

Ocena ryzyka zawodowegoto proste! Copyright by Zdzisław Wiszniewski

Ocena ryzyka zawodowegoto proste! Copyright by Zdzisław Wiszniewski Ocena ryzyka zawodowegoto proste! 1. Ryzyko zawodowe narzędzie do poprawy warunków pracy Kodeks pracy: 1991 r. - art. 215 1996 r. - art. 226, 227, 237 11a Pracodawca: ocenia i dokumentuje ryzyko zawodowe

Bardziej szczegółowo

Wykres nr 1. Liczba urządzeń wodociągowych zewidencjonowanych w 2015 r.

Wykres nr 1. Liczba urządzeń wodociągowych zewidencjonowanych w 2015 r. Jakość wody przeznaczonej do spożycia przez ludzi Woda przeznaczona do spożycia, rozprowadzana przez wodociągową sieć rozdzielczą, produkowana jest przez 388 urządzeń wodociągowych (2 więcej, niż w roku

Bardziej szczegółowo

Szkolenie Stowarzyszenia Polskie Forum ISO 14000 Zmiany w normie ISO 14001 i ich konsekwencje dla organizacji Warszawa, 16.04.2015

Szkolenie Stowarzyszenia Polskie Forum ISO 14000 Zmiany w normie ISO 14001 i ich konsekwencje dla organizacji Warszawa, 16.04.2015 Wykorzystanie elementów systemu EMAS w SZŚ według ISO 14001:2015 dr hab. inż. Alina Matuszak-Flejszman, prof. nadzw. UEP Agenda Elementy SZŚ według EMAS (Rozporządzenie UE 1221/2009) i odpowiadające im

Bardziej szczegółowo

Doświadczenia w wdrażaniu systemu zarządzania bezpieczeństwem informacji zgodnego z normą ISO 27001

Doświadczenia w wdrażaniu systemu zarządzania bezpieczeństwem informacji zgodnego z normą ISO 27001 Doświadczenia w wdrażaniu systemu zarządzania bezpieczeństwem informacji zgodnego z normą ISO 27001 na przykładzie Urzędu Miejskiego w Bielsku-Białej Gliwice, dn. 13.03.2014r. System Zarządzania Bezpieczeństwem

Bardziej szczegółowo

Analiza ryzyka nawierzchni szynowej Iwona Karasiewicz

Analiza ryzyka nawierzchni szynowej Iwona Karasiewicz Analiza ryzyka nawierzchni szynowej Iwona Karasiewicz VI Konferencja Nawierzchnie szynowe. Rynek-Inwestycje-Utrzymanie" WISŁA, 22-23 MARCA 2018 r. POZIOMY DOJRZAŁOŚCI ZARZĄDZANIA RYZYKIEM Poziom 1 naiwny

Bardziej szczegółowo

ORGANIZACJA DZIAŁAŃ W ZAKRESIE OCENY RYZYKA ZAWODOWEGO

ORGANIZACJA DZIAŁAŃ W ZAKRESIE OCENY RYZYKA ZAWODOWEGO ORGANIZACJA DZIAŁAŃ W ZAKRESIE OCENY RYZYKA ZAWODOWEGO Lista pytań kontrolnych dla specjalisty zewnętrznego ds. bhp lub oceniającego jego pracę pracodawcy Przedstawiona lista dotyczy podstawowych zagadnień

Bardziej szczegółowo

SKZ System Kontroli Zarządczej

SKZ System Kontroli Zarządczej SKZ System Kontroli Zarządczej KOMUNIKAT Nr 23 MINISTRA FINANSÓW z dnia 16 grudnia 2009 r. w sprawie standardów kontroli zarządczej dla sektora finansów publicznych Na podstawie art. 69 ust. 3 ustawy z

Bardziej szczegółowo

Zarządzanie bezpieczeństwem informacji przegląd aktualnych standardów i metodyk

Zarządzanie bezpieczeństwem informacji przegląd aktualnych standardów i metodyk Zarządzanie bezpieczeństwem informacji przegląd aktualnych standardów i metodyk dr T Bartosz Kalinowski 17 19 września 2008, Wisła IV Sympozjum Klubu Paragraf 34 1 Informacja a system zarządzania Informacja

Bardziej szczegółowo

Studium podyplomowe ZARZĄDZANIE ZDROWIEM I BEZPIECZEŃSTWEM W MIEJSCU PRACY

Studium podyplomowe ZARZĄDZANIE ZDROWIEM I BEZPIECZEŃSTWEM W MIEJSCU PRACY Szkoła Zdrowia Publicznego Instytut Medycyny Pracy im. prof. J. Nofera 90-950 Łódź, ul. Św. Teresy od Dzieciątka Jezus 8 Studium podyplomowe ZARZĄDZANIE ZDROWIEM I BEZPIECZEŃSTWEM W MIEJSCU PRACY Program

Bardziej szczegółowo

Ryzyko w działalności przedsiębiorstw przemysłowych. Grażyna Wieteska Uniwersytet Łódzki Katedra Zarządzania Jakością

Ryzyko w działalności przedsiębiorstw przemysłowych. Grażyna Wieteska Uniwersytet Łódzki Katedra Zarządzania Jakością Ryzyko w działalności przedsiębiorstw przemysłowych Grażyna Wieteska Uniwersytet Łódzki Katedra Zarządzania Jakością Plan Prezentacji Cel artykułu Dlaczego działalność przemysłowa wiąże się z ryzykiem?

Bardziej szczegółowo

POLITYKA ZARZĄDZANIA RYZYKIEM

POLITYKA ZARZĄDZANIA RYZYKIEM POLITYKA ZARZĄDZANIA RYZYKIEM ROZDZIAŁ I Postanowienia ogólne 1.1.Ilekroć w dokumencie jest mowa o: 1) ryzyku należy przez to rozumieć możliwość zaistnienia zdarzenia, które będzie miało wpływ na realizację

Bardziej szczegółowo

WZ PW Norma ISO/IEC 27001:2013 najnowsze zmiany w systemach zarzadzania bezpieczeństwem informacji IT security trends

WZ PW Norma ISO/IEC 27001:2013 najnowsze zmiany w systemach zarzadzania bezpieczeństwem informacji IT security trends Norma ISO/IEC 27001:2013 najnowsze zmiany w systemach zarzadzania bezpieczeństwem informacji dr inż. Bolesław Szomański Wydział Zarządzania Politechnika Warszawska b.szomański@wz.pw.edu.pl Plan Prezentacji

Bardziej szczegółowo

Uwzględniający wyniki konsultacji społecznych

Uwzględniający wyniki konsultacji społecznych Uwzględniający wyniki konsultacji społecznych Karla Sobocińska Zdrowy deszcz Zdjęcie nagrodzone w konkursie fotograficznym "Woda w kadrze", zorganizowanym przez Krajowy Zarząd Gospodarki Wodnej w Warszawie.

Bardziej szczegółowo

ZARZĄDZENIE Nr 90/09 WÓJTA GMINY MROZY z dnia 16 grudnia 2009 roku

ZARZĄDZENIE Nr 90/09 WÓJTA GMINY MROZY z dnia 16 grudnia 2009 roku ZARZĄDZENIE Nr 90/09 WÓJTA GMINY MROZY z dnia 16 grudnia 2009 roku w sprawie wprowadzenia procedury identyfikacji zagrożeń oraz oceny ryzyka zawodowego na stanowiskach pracy w Urzędzie Gminy Mrozy Na podstawie

Bardziej szczegółowo

ROLA DORADCY. Proces realizacji przedsięwzięć Partnerstwa Publiczno-Prywatnego

ROLA DORADCY. Proces realizacji przedsięwzięć Partnerstwa Publiczno-Prywatnego ROLA DORADCY Proces realizacji przedsięwzięć Partnerstwa Publiczno-Prywatnego Agenda Wprowadzenie Doradca Techniczny Doradca Finansowo-Ekonomiczny Doradca Prawny Podsumowanie 3P Partnerstwo Publiczno-Prywatne

Bardziej szczegółowo

5. Planowanie działań w systemie zarządzania bezpieczeństwem i higieną pracy

5. Planowanie działań w systemie zarządzania bezpieczeństwem i higieną pracy 5. Planowanie działań w systemie zarządzania bezpieczeństwem i higieną pracy 5.1. Jakie znaczenie ma planowanie działań w systemie zarządzania bezpieczeństwem i higieną pracy? Planowanie jest ważnym elementem

Bardziej szczegółowo

Standardy kontroli zarządczej

Standardy kontroli zarządczej Standardy kontroli zarządczej Na podstawie Komunikatu nr 23 Ministra Finansów z 16 grudnia 2009 r. w sprawie standardów kontroli zarządczej dla sektora finansów publicznych by Antoni Jeżowski, 2014 Cel

Bardziej szczegółowo

POLITYKA ZARZĄDZANIA RYZYKIEM ROZDZIAŁ I. Postanowienia ogólne

POLITYKA ZARZĄDZANIA RYZYKIEM ROZDZIAŁ I. Postanowienia ogólne POLITYKA ZARZĄDZANIA RYZYKIEM ROZDZIAŁ I Postanowienia ogólne 1. 1. Zarządzanie ryzykiem jest elementem łączącym kontrolę zarządczą z audytem wewnętrznym. Należy dążyć do minimalizacji ryzyka w funkcjonowaniu

Bardziej szczegółowo

Właściwe środowisko wewnętrzne w sposób zasadniczy wpływa na jakość kontroli zarządczej.

Właściwe środowisko wewnętrzne w sposób zasadniczy wpływa na jakość kontroli zarządczej. Samoocena może dotyczyć zarówno procesów zachodzących w jednostce, jak i poszczególnych elementów systemu jakie uwzględnia kontrola zarządcza. W procesie samooceny biorą udział pracownicy jednostki bezpośrednio

Bardziej szczegółowo

POLITYKA ZARZĄDZANIA RYZYKIEM W SZKOLE PODSTAWOWEJ NR 2 W KROŚNIE ODRZAŃSKIM

POLITYKA ZARZĄDZANIA RYZYKIEM W SZKOLE PODSTAWOWEJ NR 2 W KROŚNIE ODRZAŃSKIM Załącznik nr 3 do Zarządzenia Dyrektora Nr 6/2011 z dnia 14.12.2011 POLITYKA ZARZĄDZANIA RYZYKIEM W SZKOLE PODSTAWOWEJ NR 2 W KROŚNIE ODRZAŃSKIM POLITYKA ZARZĄDZANIA RYZYKIEM 1.1.Ilekroć w dokumencie jest

Bardziej szczegółowo

Załącznik nr 1 Efekty kształcenia dla kierunku studiów inżynieria bezpieczeństwa Studia drugiego stopnia profil ogólnoakademicki

Załącznik nr 1 Efekty kształcenia dla kierunku studiów inżynieria bezpieczeństwa Studia drugiego stopnia profil ogólnoakademicki 1 Załącznik nr 1 Efekty kształcenia dla kierunku studiów inżynieria bezpieczeństwa Studia drugiego stopnia profil ogólnoakademicki IB2A_W1 WIEDZA zna pojęcia i rozumie zasady matematycznego modelowania

Bardziej szczegółowo

MINISTERSTWO ADMINISTRACJI I CYFRYZACJI

MINISTERSTWO ADMINISTRACJI I CYFRYZACJI MINISTERSTWO ADMINISTRACJI I CYFRYZACJI S y s t e m Z a r z ą d z a n i a B e z p i e c z e ń s t w e m I n f o r m a c j i w u r z ę d z i e D e f i n i c j e Bezpieczeństwo informacji i systemów teleinformatycznych

Bardziej szczegółowo

ZARZĄDZENIE Nr 132/12 BURMISTRZA PASŁĘKA z dnia 28 grudnia 2012 roku

ZARZĄDZENIE Nr 132/12 BURMISTRZA PASŁĘKA z dnia 28 grudnia 2012 roku ZARZĄDZENIE Nr 132/12 BURMISTRZA PASŁĘKA z dnia 28 grudnia 2012 roku w sprawie wprowadzenia procedury zarządzania ryzykiem w Urzędzie Miejskim w Pasłęku Na podstawie art. (69 ust. 1 pkt 3 w związku z art.

Bardziej szczegółowo

Zmiany w standardzie ISO dr inż. Ilona Błaszczyk Politechnika Łódzka

Zmiany w standardzie ISO dr inż. Ilona Błaszczyk Politechnika Łódzka Zmiany w standardzie ISO 9001 dr inż. Ilona Błaszczyk Politechnika Łódzka 1 W prezentacji przedstawiono zmiany w normie ISO 9001 w oparciu o projekt komitetu. 2 3 4 5 6 Zmiany w zakresie terminów używanych

Bardziej szczegółowo

Obowiązuje od: r.

Obowiązuje od: r. Wydanie: czwarte Data wydania: 24.04.2018 Strona 1 z 6 Obowiązuje od: 24.04.2018 r. Wydanie: czwarte Data wydania: 24.04.2018 Strona 2 z 6 1. Zakres stosowania Niniejszy dokument stosowany jest na potrzeby

Bardziej szczegółowo

Plan Bezpieczeństwa Wody

Plan Bezpieczeństwa Wody Plan Bezpieczeństwa Wody Opracowanie i wdrożenie zarządzania bezpieczeństwem wody w systemie zbiorowego zaopatrzenia wody dla miasta Słupska i Kobylnicy Słupsk, maj 2016 (wyd. 3) Zawartość opracowania

Bardziej szczegółowo

Katarzyna Piskorz Wojewódzki Inspektor Weterynaryjny ds. bezpieczeństwa żywności Wojewódzki Inspektorat Weterynarii W Szczecinie

Katarzyna Piskorz Wojewódzki Inspektor Weterynaryjny ds. bezpieczeństwa żywności Wojewódzki Inspektorat Weterynarii W Szczecinie Nadzór organów Inspekcji Weterynaryjnej nad jakością wody przeznaczonej do spożycia przez ludzi wykorzystywaną w zakładach produkcji żywności pochodzenia zwierzęcego Katarzyna Piskorz Wojewódzki Inspektor

Bardziej szczegółowo

Procedura zarządzania ryzykiem w Państwowej WyŜszej Szkole Zawodowej w Elblągu

Procedura zarządzania ryzykiem w Państwowej WyŜszej Szkole Zawodowej w Elblągu Procedura zarządzania ryzykiem w Państwowej WyŜszej Szkole Zawodowej w Elblągu Załącznik nr 2 do zarządzenia Celem procedury jest zapewnienie mechanizmów identyfikowania ryzyk zagraŝających realizacji

Bardziej szczegółowo

Księga Zintegrowanego Systemu Zarządzania ODPOWIEDZIALNOŚĆ KIEROWNICTWA

Księga Zintegrowanego Systemu Zarządzania ODPOWIEDZIALNOŚĆ KIEROWNICTWA Strona: 1 z 6 1. Zaangażowanie kierownictwa Najwyższe kierownictwo SZPZLO Warszawa Ochota przejęło pełną odpowiedzialność za rozwój i ciągłe doskonalenie ustanowionego i wdrożonego zintegrowanego systemu

Bardziej szczegółowo

Ryzyko w świetle nowych norm ISO 9001:2015 i 14001:2015

Ryzyko w świetle nowych norm ISO 9001:2015 i 14001:2015 Ryzyko w świetle nowych norm ISO 9001:2015 i 14001:2015 Rafał Śmiłowski_04.2016 Harmonogram zmian 2 Najważniejsze zmiany oraz obszary Przywództwo Większy nacisk na top menedżerów do udziału w systemie

Bardziej szczegółowo

Regionalny Zarząd Gospodarki Wodnej w Warszawie

Regionalny Zarząd Gospodarki Wodnej w Warszawie w Warszawie Program prac związanych z opracowaniem planów przeciwdziałania skutkom suszy w regionie wodnym Łyny i Węgorapy zgodnie z art. 88s ust. 3 pkt. 1 ustawy Prawo wodne. Zakres planowania w gospodarowaniu

Bardziej szczegółowo

Zarządzenie Nr 119/2008 Burmistrza Miasta Czeladź. z dnia 29 maja 2008r

Zarządzenie Nr 119/2008 Burmistrza Miasta Czeladź. z dnia 29 maja 2008r Zarządzenie Nr 119/2008 w sprawie : wprowadzenia procedury Działań Korygujących i Zapobiegawczych w Urzędzie Miasta Czeladź Na podstawie art. 31 oraz art. 33 ust.1, 3 i 5 ustawy z dnia 8 marca 1990r. o

Bardziej szczegółowo

Zasada równości szans kobiet i mężczyzn w ramach EFS 2014-2020. Warszawa 12.12.2014

Zasada równości szans kobiet i mężczyzn w ramach EFS 2014-2020. Warszawa 12.12.2014 Zasada równości szans kobiet i mężczyzn w ramach EFS 2014-2020 Warszawa 12.12.2014 Fundusze Strukturalne 2014-2020 Polityki horyzontalne Rozporządzenie ogólne 2014-2020 zasadę równości szans płci i równości

Bardziej szczegółowo

Standard ISO 9001:2015

Standard ISO 9001:2015 Standard ISO 9001:2015 dr inż. Ilona Błaszczyk Politechnika Łódzka XXXIII Seminarium Naukowe Aktualne zagadnienia dotyczące jakości w przemyśle cukrowniczym Łódź 27-28.06.2017 1 Struktura normy ISO 9001:2015

Bardziej szczegółowo

Przeciwdziałanie poważnym awariom przemysłowym - aktualny stan prawny

Przeciwdziałanie poważnym awariom przemysłowym - aktualny stan prawny Przeciwdziałanie poważnym awariom przemysłowym - aktualny stan prawny dr Agnieszka Gajek Centralny Instytut Ochrony Pracy Państwowy Instytut Badawczy HISTORIA Dyrektywa Seveso I Dyrektywa Seveso II Dyrektywa

Bardziej szczegółowo

Kierunki zmian w prawie wodnym i zbiorowym zaopatrzeniu w wodę

Kierunki zmian w prawie wodnym i zbiorowym zaopatrzeniu w wodę Kierunki zmian w prawie wodnym i zbiorowym zaopatrzeniu w wodę Program Implikacje zapisów Ramowej Dyrektywy Wodnej oraz Dyrektywy Ściekowej dla kalkulacji cen i stawek taryfowych odnośnie kosztów świadczenia

Bardziej szczegółowo

OPIS SYSTEMU ZARZĄDZANIA RYZYKIEM

OPIS SYSTEMU ZARZĄDZANIA RYZYKIEM OPIS SYSTEMU ZARZĄDZANIA RYZYKIEM SECUS ASSET MANAGEMENT S.A. dotyczy art. 110w ust.4 Ustawy o obrocie instrumentami finansowymi z dnia 29 lipca 2005 roku tekst zmieniony ustawą z 05-08-2015 Dz. U. poz.

Bardziej szczegółowo

Przyszły Globalny Cel dla Zasobów Wodnych

Przyszły Globalny Cel dla Zasobów Wodnych Przyszły Globalny Cel dla Zasobów Wodnych Krajowe Konsultacje Slide 1 Cele ogólne i działania Konsultacje wodne, będące częścią tematycznych konsultacji, mających na celu osiągniecie Celów Zrównoważonego

Bardziej szczegółowo

Radca Prawny Anna Matusiak-Wekiera. Kancelaria Radcy Prawnego Anna Matusiak-Wekiera

Radca Prawny Anna Matusiak-Wekiera. Kancelaria Radcy Prawnego Anna Matusiak-Wekiera Operacje mogące powodować z dużym prawdopodobieństwem wysokie ryzyko naruszenia praw i wolności osób fizycznych zgodnie z RODO oraz w świetle aktualnych wytycznymi Grupy Roboczej art. 29 ds. Ochrony Danych

Bardziej szczegółowo

POLITYKA ZARZĄDZANIA RYZYKIEM

POLITYKA ZARZĄDZANIA RYZYKIEM Załącznik nr 1 do Zarządzenia nr 42/2010 Starosty Nowomiejskiego z dnia 10 grudnia 2010r. POLITYKA ZARZĄDZANIA RYZYKIEM 1 Niniejszym dokumentem ustala się zasady zarządzania ryzykiem, mające przyczynić

Bardziej szczegółowo

Zarządzanie jakością, środowiskiem oraz bezpieczeństwem w praktyce gospodarczej. Maciej Urbaniak.

Zarządzanie jakością, środowiskiem oraz bezpieczeństwem w praktyce gospodarczej. Maciej Urbaniak. Zarządzanie jakością, środowiskiem oraz bezpieczeństwem w praktyce gospodarczej. Maciej Urbaniak. Książka stanowi szerokie kompendium wiedzy z zakresu systemów zarządzania. Stanowić ona może cenną pomoc

Bardziej szczegółowo

Analiza i ocena ryzyka zawodowego pracowników. chemicznych. Katarzyna Szymczak-Czyżewicz Oddział Higieny Pracy WSSE w Szczecinie 1

Analiza i ocena ryzyka zawodowego pracowników. chemicznych. Katarzyna Szymczak-Czyżewicz Oddział Higieny Pracy WSSE w Szczecinie 1 Analiza i ocena ryzyka zawodowego pracowników narażonych na występowanie szkodliwych czynników chemicznych Katarzyna Szymczak-Czyżewicz Oddział Higieny Pracy WSSE w Szczecinie 1 Ryzyko zawodowe stwarzane

Bardziej szczegółowo

Znaczenie norm ISO w znowelizowanej ustawie o ochronie danych osobowych (RODO)

Znaczenie norm ISO w znowelizowanej ustawie o ochronie danych osobowych (RODO) Znaczenie norm ISO w znowelizowanej ustawie o ochronie danych osobowych (RODO) Normy ISO 31000, ISO 27001, ISO 27018 i inne Waldemar Gełzakowski Witold Kowal Copyright 2016 BSI. All rights reserved. Tak

Bardziej szczegółowo

KONTROLA ZARZĄDCZA. Ustawa z dnia 17 grudnia 2004 r. o odpowiedzialności za naruszenie dyscypliny finansów publicznych (Dz. U. z 2013 r. poz.

KONTROLA ZARZĄDCZA. Ustawa z dnia 17 grudnia 2004 r. o odpowiedzialności za naruszenie dyscypliny finansów publicznych (Dz. U. z 2013 r. poz. KONTROLA ZARZĄDCZA Podstawa prawna Ustawa z dnia 27 sierpnia 2009 r. o finansach publicznych (Dz. U. z 2013 r. poz. 885, ze zm.) Ustawa z dnia 17 grudnia 2004 r. o odpowiedzialności za naruszenie dyscypliny

Bardziej szczegółowo

INFORMACJE W ŁAŃCUCHU DOSTAW

INFORMACJE W ŁAŃCUCHU DOSTAW INFORMACJE W ŁAŃCUCHU DOSTAW Andrzej Krześlak Marcela Palczewska-Tulińska Punkt Konsultacyjny ds. REACH Ministerstwa Gospodarki http://www.reach-info.pl; reach@reach-info.pl Instytut Chemii Przemysłowej

Bardziej szczegółowo

Audyt zgodności z RODO, analiza ryzyka i DPIA dwudniowe warsztaty

Audyt zgodności z RODO, analiza ryzyka i DPIA dwudniowe warsztaty Audyt zgodności z RODO, analiza ryzyka i DPIA dwudniowe warsztaty SZCZEGÓŁOWY HARMONOGRAM WARSZTATÓW DZIEŃ I PRZYGOTOWANIE PLANU WDROŻENIA I AUDYT ZGODNOŚCI GODZINY REJESTRACJA UCZESTNIKÓW 09.00 9.15 Zapytamy

Bardziej szczegółowo

Wstęp 1. Misja i cele Zespołu Szkół Integracyjnych w Siemianowicach Śląskich 2

Wstęp 1. Misja i cele Zespołu Szkół Integracyjnych w Siemianowicach Śląskich 2 Załącznik do Zarządzenia Nr 10/2011-2012 Dyrektora Zespołu Szkół Integracyjnych z dnia 8 stycznia 2011r. Instrukcja zarządzania ryzykiem Instrukcja zarządzania ryzykiem Wstęp 1 1. Instrukcja zarządzania

Bardziej szczegółowo

WYTYCZNE W SPRAWIE TESTÓW, OCEN LUB DZIAŁAŃ MOGĄCYCH DOPROWADZIĆ DO ZASTOSOWANIA ŚRODKÓW WSPARCIA EBA/GL/2014/ września 2014 r.

WYTYCZNE W SPRAWIE TESTÓW, OCEN LUB DZIAŁAŃ MOGĄCYCH DOPROWADZIĆ DO ZASTOSOWANIA ŚRODKÓW WSPARCIA EBA/GL/2014/ września 2014 r. EBA/GL/2014/09 22 września 2014 r. Wytyczne w sprawie rodzajów testów, ocen lub działań mogących doprowadzić do zastosowania środków wsparcia zgodnie z art. 32 ust. 4 lit. d) ppkt (iii) dyrektywy w sprawie

Bardziej szczegółowo

Zarządzenie Nr 71/2010 Burmistrza Miasta Czeladź. z dnia 28 kwietnia 2010r.

Zarządzenie Nr 71/2010 Burmistrza Miasta Czeladź. z dnia 28 kwietnia 2010r. Zarządzenie Nr 71/2010 Burmistrza Miasta Czeladź z dnia 28 kwietnia 2010r. w sprawie : wprowadzenia procedury Identyfikacji zagroŝeń oraz oceny ryzyka zawodowego na stanowiskach pracy w Urzędzie Miasta

Bardziej szczegółowo

Propozycja działań naprawczych zwiększających potencjał ekologiczny Zbiornika Sulejowskiego

Propozycja działań naprawczych zwiększających potencjał ekologiczny Zbiornika Sulejowskiego Propozycja działań naprawczych zwiększających potencjał ekologiczny Zbiornika Sulejowskiego Dr Aleksandra Ziemińska-Stolarska Politechnika Łódzka Wydział Inżynierii Procesowej i Ochrony Środowiska Smardzewice,

Bardziej szczegółowo

Procedura postępowania na wypadek pogorszenia jakości wody dostarczonej przez sieć wodociągową dla Gminy Gizałki.

Procedura postępowania na wypadek pogorszenia jakości wody dostarczonej przez sieć wodociągową dla Gminy Gizałki. Procedura postępowania na wypadek pogorszenia jakości wody dostarczonej przez sieć wodociągową dla Gminy Gizałki. I CEL I ZAKRES PROCEDURY Celem niniejszej procedury jest zapewnienie szybkiego i sprawnego

Bardziej szczegółowo

Zmiany w normie ISO 14001 i ich konsekwencje dla organizacji Warszawa, 2015-04-16

Zmiany w normie ISO 14001 i ich konsekwencje dla organizacji Warszawa, 2015-04-16 Zmiany w istniejących systemach zarządzania środowiskowego zbudowanych wg normy ISO 14001:2004, wynikające z nowego wydania ISO 14001 (wybrane przykłady) Grzegorz Ścibisz Warszawa, 16. kwietnia 2015 Niniejsza

Bardziej szczegółowo

Regulacje prawne w sprawie detergentów i środków czystości, w odniesieniu do różnych etapów cyklu życia produktu (LCA)

Regulacje prawne w sprawie detergentów i środków czystości, w odniesieniu do różnych etapów cyklu życia produktu (LCA) Regulacje prawne w sprawie detergentów i środków czystości, w odniesieniu do różnych etapów cyklu życia produktu (LCA) Poniżej zaprezentowany został przegląd aktualnego prawodawstwa UE, mającego zastosowanie

Bardziej szczegółowo

Podstawy planowania według Ramowej Dyrektywy Wodnej 2000/60/WE (RDW)

Podstawy planowania według Ramowej Dyrektywy Wodnej 2000/60/WE (RDW) Tomasz Walczykiewicz Instytut Meteorologii i Gospodarki Wodnej-Oddział w Krakowie Zakład Gospodarki Wodnej i Systemów Wodnogospodarczych Tel.: (0-12 6398 136), fax (0-12 6398 224) e-mail:tomasz.walczykiewicz@imgw.pl

Bardziej szczegółowo

P O L I T Y K A Z A R Z Ą D Z A N I A R Y Z Y K I E M W UNIWERSYTECIE JANA K O CH ANOWSKIEGO W KIELCACH

P O L I T Y K A Z A R Z Ą D Z A N I A R Y Z Y K I E M W UNIWERSYTECIE JANA K O CH ANOWSKIEGO W KIELCACH Załącznik do zarządzenia Rektora UJK nr 69/2017 z dnia 30 czerwca 2017 r. P O L I T Y K A Z A R Z Ą D Z A N I A R Y Z Y K I E M W UNIWERSYTECIE JANA K O CH ANOWSKIEGO W KIELCACH 1 Podstawowe definicje

Bardziej szczegółowo

Znaczenie norm ISO w znowelizowanej ustawie o ochronie danych osobowych (RODO)

Znaczenie norm ISO w znowelizowanej ustawie o ochronie danych osobowych (RODO) Znaczenie norm ISO w znowelizowanej ustawie o ochronie danych osobowych (RODO) Normy ISO 31000, ISO 27001, ISO 27018 i inne Waldemar Gełzakowski Copyright 2016 BSI. All rights reserved. Tak było Na dokumentację,

Bardziej szczegółowo

Zasady GMP/GHP, które należy wdrożyć przed wprowadzeniem HACCP

Zasady GMP/GHP, które należy wdrożyć przed wprowadzeniem HACCP System HACCP Od przystąpienia Polski do Unii Europejskiej wszystkie firmy zajmujące się produkcją i dystrybucją żywności muszą wdrożyć i stosować zasady systemu HACCP. Przed opisaniem podstaw prawnych

Bardziej szczegółowo

POLITYKA ZARZĄDZANIA RYZYKIEM W SZKOLE PODSTAWOWEJ NR 2 IM. ŚW. WOJCIECHA W KRAKOWIE

POLITYKA ZARZĄDZANIA RYZYKIEM W SZKOLE PODSTAWOWEJ NR 2 IM. ŚW. WOJCIECHA W KRAKOWIE Załącznik Nr 2 do Zarządzenia Nr 15/2013/2014 Dyrektora Szkoły Podstawowej Nr 2 im. św. Wojciecha w Krakowie z dnia 21. stycznia 2014 r. POLITYKA ZARZĄDZANIA RYZYKIEM W SZKOLE PODSTAWOWEJ NR 2 IM. ŚW.

Bardziej szczegółowo

Reforma ochrony danych osobowych RODO/GDPR

Reforma ochrony danych osobowych RODO/GDPR Reforma ochrony danych osobowych RODO/GDPR Reforma ochrony danych osobowych (RODO/GDPR) wyzwania dla organów państwa, sektora publicznego i przedsiębiorców. Marek Abramczyk CISA, CRISC, CISSP, LA 27001,

Bardziej szczegółowo

Zarządzanie strategiczne województwem

Zarządzanie strategiczne województwem IV Warsztaty Strategiczne Zespołu ds. aktualizacji SRWM do 2020 Zarządzanie strategiczne województwem Zadania na lata 2010-2012 Jacek Woźniak Dyrektor Departamentu Polityki Regionalnej UMWM 4 września

Bardziej szczegółowo

9. Komunikowanie się w sprawach dotyczących bezpieczeństwa i higieny pracy

9. Komunikowanie się w sprawach dotyczących bezpieczeństwa i higieny pracy 9. Komunikowanie się w sprawach dotyczących bezpieczeństwa i higieny pracy 9.1. Jakie informacje powinny być przekazywane w systemie zarządzania bezpieczeństwem i higieną pracy? Komunikowanie się jest

Bardziej szczegółowo

OKRESOWY PLAN EWALUACJI

OKRESOWY PLAN EWALUACJI Informacja na posiedzenie Zarządu OKRESOWY PLAN EWALUACJI Małopolskiego Regionalnego Programu Operacyjnego na 2012 rok Wprowadzenie Podstawą formalną do przygotowania Okresowego planu ewaluacji Małopolskiego

Bardziej szczegółowo

1.2. Podmioty odpowiedzialne za realizację przedsięwzięcia (beneficjent i inne podmioty 1 o ile

1.2. Podmioty odpowiedzialne za realizację przedsięwzięcia (beneficjent i inne podmioty 1 o ile Załącznik nr 6 do Zaproszenia Zakres studium wykonalności dla przedsięwzięć inwestycyjnych dotyczących poprawy jakości środowiska miejskiego Działanie 2.5. Poprawa jakości środowiska miejskiego 1. Podsumowanie

Bardziej szczegółowo

ZARZĄDZENIE nr 32/2015 r. Dyrektora Zespołu Szkół Ogólnokształcących nr 2 im. Króla Jana III Sobieskiego w Legionowie z dnia 23 kwietnia 2015 r.

ZARZĄDZENIE nr 32/2015 r. Dyrektora Zespołu Szkół Ogólnokształcących nr 2 im. Króla Jana III Sobieskiego w Legionowie z dnia 23 kwietnia 2015 r. ZARZĄDZENIE nr 32/2015 r. Dyrektora Zespołu Szkół Ogólnokształcących nr 2 im. Króla Jana III Sobieskiego w Legionowie z dnia 23 kwietnia 2015 r. w sprawie wprowadzenia Polityki zarządzania ryzykiem Na

Bardziej szczegółowo

Analiza ryzyka eksploatacji urządzeń ciśnieniowych wdrażanie metodologii RBI w Grupie LOTOS S.A

Analiza ryzyka eksploatacji urządzeń ciśnieniowych wdrażanie metodologii RBI w Grupie LOTOS S.A Grupa LOTOS S.A. Analiza ryzyka eksploatacji urządzeń ciśnieniowych wdrażanie metodologii RBI w Grupie LOTOS S.A Jan Dampc Inspektor Dozoru / Dział Dozoru Technicznego 2 czerwca 2015r. Rafineria w Gdańsku

Bardziej szczegółowo

BEZPIECZENSTWO ZDROWOTNE WODY. Bogna Wichrowska Główny Inspektorat Sanitarny Warszawa, 8.12.2011 r.

BEZPIECZENSTWO ZDROWOTNE WODY. Bogna Wichrowska Główny Inspektorat Sanitarny Warszawa, 8.12.2011 r. BEZPIECZENSTWO ZDROWOTNE WODY Bogna Wichrowska Główny Inspektorat Sanitarny Warszawa, 8.12.2011 r. Przepisy prawne Celem Dyrektywy Rady 98/83/WE z dnia 3 listopada 1998 r. w sprawie jakości wody przeznaczonej

Bardziej szczegółowo

Wykres nr 2. Ilość konsumentów, zależnie od wydajności urządzenia wodociągowego w 2014 r. ilość konsumentów. wydajność urządzenia w m 3 /d

Wykres nr 2. Ilość konsumentów, zależnie od wydajności urządzenia wodociągowego w 2014 r. ilość konsumentów. wydajność urządzenia w m 3 /d Jakość wody przeznaczonej do spożycia przez ludzi Woda przeznaczona do spożycia, rozprowadzana przez wodociągową sieć rozdzielczą, produkowana jest przez 386 urządzeń wodociągowych (wg ewidencji z 31.12.2014

Bardziej szczegółowo

ROLA KADRY ZARZĄDZAJĄCEJ W KSZTAŁTOWANIU BEZPIECZEŃSTWA PRACY. dr inż. Zofia Pawłowska

ROLA KADRY ZARZĄDZAJĄCEJ W KSZTAŁTOWANIU BEZPIECZEŃSTWA PRACY. dr inż. Zofia Pawłowska ROLA KADRY ZARZĄDZAJĄCEJ W KSZTAŁTOWANIU BEZPIECZEŃSTWA PRACY dr inż. Zofia Pawłowska 1. Ład organizacyjny jako element społecznej odpowiedzialności 2. Podstawowe zadania kierownictwa w zakresie BHP wynikające

Bardziej szczegółowo

8 Przygotowanie wdrożenia

8 Przygotowanie wdrożenia 1 Krok 8 Przygotowanie wdrożenia Wprowadzenie Przed rozpoczęciem wdrażania Miejskiego Programu Energetycznego administracja miejska powinna dokładnie przygotować kolejne kroki. Pierwszym jest powołanie

Bardziej szczegółowo

DZIENNIK USTAW RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ

DZIENNIK USTAW RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ DZIENNIK USTAW RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ Warszawa, dnia 16 września 2016 r. Poz. 1488 OBWIESZCZENIE MINISTRA ZDROWIA z dnia 9 września 2016 r. w sprawie ogłoszenia jednolitego tekstu rozporządzenia Ministra

Bardziej szczegółowo

Wymagania dla środków zarządzania środowiskowego na przykładzie normy ISO 14001:2015. Identyfikacja aspektów środowiskowych.

Wymagania dla środków zarządzania środowiskowego na przykładzie normy ISO 14001:2015. Identyfikacja aspektów środowiskowych. Wymagania dla środków zarządzania środowiskowego na przykładzie normy ISO 14001:2015. Identyfikacja aspektów środowiskowych. Konferencja UZP Zielone zamówienia publiczne Warszawa, 6.12.2016 Andrzej Ociepa

Bardziej szczegółowo

UWARUNKOWANIA PRAWNE REMEDIACJI GLEB W POLSCE

UWARUNKOWANIA PRAWNE REMEDIACJI GLEB W POLSCE UWARUNKOWANIA PRAWNE REMEDIACJI GLEB W POLSCE Joanna Kwapisz Główny specjalista Tel. 22 57 92 274 Departament Gospodarki Odpadami Obowiązujące Ochrona powierzchni regulacje ziemi prawne Poziom UE: Dyrektywa

Bardziej szczegółowo

Nowelizacja ustawy Prawo Wodne

Nowelizacja ustawy Prawo Wodne dla rozwoju infrastruktury i środowiska Nowelizacja ustawy Prawo Wodne Danuta Drozd Kierownik Zespołu ds. Funduszy Europejskich Katarzyna Cichowicz, Katarzyna Brejt 1 Wojewódzki Fundusz Ochrony Środowiska

Bardziej szczegółowo

ROZPORZĄDZENIE WYKONAWCZE KOMISJI (UE) / z dnia r.

ROZPORZĄDZENIE WYKONAWCZE KOMISJI (UE) / z dnia r. KOMISJA EUROPEJSKA Bruksela, dnia 30.1.2018 r. C(2018) 471 final ROZPORZĄDZENIE WYKONAWCZE KOMISJI (UE) / z dnia 30.1.2018 r. ustanawiające zasady stosowania dyrektywy Parlamentu Europejskiego i Rady (UE)

Bardziej szczegółowo

Kwestionariusz dla przedstawiciela kadry kierowniczej lub specjalisty ds. bhp

Kwestionariusz dla przedstawiciela kadry kierowniczej lub specjalisty ds. bhp Kwestionariusz dla przedstawiciela kadry kierowniczej lub specjalisty ds. bhp Podstawowe informacje o przedsiębiorstwie Rodzaj działalności:. Liczba pracowników w jednostce lokalnej:. Wdrożony system zarządzania

Bardziej szczegółowo

Procedura postępowania na wypadek pogorszenia jakości wody przeznaczonej do spożycia dostarczanej przez sieć wodociągową dla gminy Dębe Wielkie

Procedura postępowania na wypadek pogorszenia jakości wody przeznaczonej do spożycia dostarczanej przez sieć wodociągową dla gminy Dębe Wielkie Załącznik 1 do Zarządzenia Nr ZK.0050.9.2014 Wójta Gminy Dębe Wielkie z dnia 20 stycznia 2014 roku Procedura postępowania na wypadek pogorszenia jakości wody przeznaczonej do spożycia dostarczanej przez

Bardziej szczegółowo

Procedura zarządzania ryzykiem w Sądzie Okręgowym w Białymstoku

Procedura zarządzania ryzykiem w Sądzie Okręgowym w Białymstoku Załącznik Nr 1 do Zarządzenia Nr A-0220-25/11 z dnia 20 czerwca 2011 r. zmieniony Zarządzeniem Nr A-0220-43/12 z dnia 12 października 2012 r. Procedura zarządzania ryzykiem w Sądzie Okręgowym w Białymstoku

Bardziej szczegółowo