PRACE. Instytutu Szk³a, Ceramiki Materia³ów Ogniotrwa³ych i Budowlanych. Nr 3

Transkrypt

1 PRACE Instytutu Szk³a, Ceramiki Materia³ów Ogniotrwa³ych i Budowlanych Scientific Works of Institute of Glass, Ceramics Refractory and Construction Materials Nr 3 ISSN Rok II Warszawa Opole 2009

2 ZDZIS AW NAZIEMIEC * Wp³yw technologii przeróbki na jakoœæ uzyskiwanego kruszywa Jakoœæ kruszyw mineralnych zale y g³ównie od jakoœci surowca, z którego s¹ produkowane. Niektóre, istotne cechy kruszywa zwi¹zane s¹ z operacjami przeróbczymi stosowanymi w procesie produkcji, a nawet z rodzajem urz¹dzeñ. Od rodzaju operacji przeróbczych zale y: sk³ad ziarnowy, zawartoœæ py³ów mineralnych, kszta³t ziaren, zawartoœæ ziaren przekruszonych, a tak e odpornoœæ na rozdrabnianie. Na czystoœæ kruszyw oddzia³uj¹ operacje przesiewania i p³ukania. Operacje kruszenia i rodzaje kruszarek wp³ywaj¹ na zawartoœæ ziaren nieforemnych w produkcie. Z kolei zawartoœæ ziaren nieforemnych oddzia³uje na odpornoœæ kruszywa na rozdrabnianie. Równie jakoœæ betonu uzale niona jest od iloœci ziaren nieforemnych wystêpuj¹cych w kruszywie. 1. Wprowadzenie Jakoœæ kruszyw mineralnych w g³ównej mierze uzale niona jest od charakterystyki surowca, z którego s¹ produkowane. Niektóre, istotne cechy kruszywa zwi¹zane s¹ z operacjami przeróbczymi stosowanymi w procesie produkcji kruszyw. Do w³aœciwoœci kruszyw niezale nych od sposobu przeróbki zaliczyæ mo - na: mrozoodpornoœæ, nasi¹kliwoœæ, gêstoœæ, sk³ad chemiczny, skurcz przy wysychaniu, odpornoœæ kruszywa na ogrzewanie, odpornoœæ na polerowanie, odpornoœæ na œcieranie i czêœciowo odpornoœæ na rozdrabnianie. Do w³aœciwoœci kruszyw wi¹ ¹cych siê z rodzajami operacji przeróbczych nale y: sk³ad ziarnowy, zawartoœæ py³ów mineralnych, kszta³t ziaren (wskaÿnik kszta³tu i wskaÿnik p³askoœci), zawartoœæ ziaren przekruszonych i w pewnym stopniu tak e odpornoœæ na rozdrabnianie. 2. Zmiany w³aœciwoœci kruszyw w porównaniu z w³aœciwoœciami kopaliny W procesie pozyskiwania kruszyw ³amanych wystêpuj¹ zmiany w³aœciwoœci materia³u kamiennego. Wielkoœæ zmian wywo³anych eksploatacj¹ i przeróbk¹ ska³ zale y od w³aœciwoœci fizyczno-mechanicznych kopaliny. S¹ one stosunkowo * Dr in., Instytut Szk³a, Ceramiki, Materia³ów Ogniotrwa³ych i Budowlanych w Warszawie, Oddzia³ Mineralnych Materia³ów Budowlanych w Krakowie.

3 184 ZDZIS AW NAZIEMIEC niewielkie dla ska³ o ma³ej nasi¹kliwoœci i du ej wytrzyma³oœci na œciskanie. Ogólnie stwierdza siê zmniejszenie gêstoœci i wzrost nasi¹kliwoœci kruszywa w porównaniu z kopalin¹, z której uzyskano kruszywo. Dla wapieni jurajskich przyrosty nasi¹kliwoœci kruszywa s¹ rzêdu 60 80%, w porównaniu z nasi¹kliwoœci¹ kopaliny [1]. W tabeli 1 zestawiono wybrane w³aœciwoœci niektórych ska³ i uzyskanych z nich kruszyw ³amanych. T a b e l a 1 Podstawowe w³aœciwoœci fizyczno-mechaniczne ska³ i powsta³ych z nich kruszyw ³amanych [1] Kopalina Kruszywo 8/16 mm Rodzaj ska³y Z³o e gêstoœæ pozorna [g/cm! ] nasi¹kliwoœæ wagowa [%] wytrzyma³oœæ na œciskanie [MPa] gêstoœæ pozorna [g/cm! ] nasi¹kliwoœæ wagowa [%] wskaÿnik rozkruszenia Gnejsy Doboszowice 2,61 0, ,58 1,61 10,7 Piaskowce magurskie Wapienie jurajskie Osielec 2,53 1, ,30 4,82 12,9 Wierchomla 2,58 1, ,57 1,67 10,1 Glinka-Groniczek 2,61 0, ,28 5,45 14,3 Morawica III 2,47 2,95 98 G³uchowiec 2,56 1, [%] 2,42 2,93 8,8 3. Wp³yw procesu kruszenia na jakoœæ kruszyw mineralnych Kruszenie nale y do podstawowych operacji przeróbczych stosowanych w procesie produkcji kruszyw. Zwykle stosuje siê kilka stopni kruszenia. W zak³adach produkcji kruszyw do wstêpnego kruszenia najczêœciej wykorzystywane s¹ kruszarki szczêkowe, a tak e, chocia rzadziej, kruszarki sto kowe. Na wtórnych stopniach kruszenia najczêœciej pracuj¹ kruszarki sto kowe i udarowe. Te ostatnie w g³ównej mierze stosowane s¹ na koñcowych stopniach kruszenia. Z poszczególnych kruszarek (szczêkowych, sto kowych i udarowych) uzyskuje siê produkty o ró nym sk³adzie ziarnowym i ró nym kszta³cie ziaren produktów. Przyk³adowe krzywe sk³adu ziarnowego oraz zawartoœæ ziaren nieforemnych w produktach kruszenia otrzymywanych z ró nych kruszarek zaprezentowano w artykule zamieszczonym w Pracach Instytutu Mineralnych Materia³ów Budowlanych nr 41/42 [2]. Najmniejsz¹ zawartoœæ ziaren nieforemnych uzyskuje siê po zastosowaniu kruszarek udarowych. Równie kruszarki (granulatory) sto kowe daj¹ produkt o niskiej zawartoœci ziaren nieforemnych. Najmniej korzystne pod tym wzglêdem s¹ kruszarki szczêkowe, w których mo na wp³ywaæ na zmniejszenia zawar-

4 WP YW TECHNOLOGII PRZERÓBKI NA JAKOŒÆ UZYSKIWANEGO KRUSZYWA 185 toœci ziaren nieforemnych, stosuj¹c p³yty z odpowiednim rowkowaniem powierzchni krusz¹cej (ryc. 1). Ryc. 1. Zawartoœæ ziaren nieforemnych diabazu dla ró nych wyk³adzin szczêk Analizuj¹c wyniki przedstawione na rycinie 1, warto zwróciæ uwagê na relacjê pomiêdzy wskaÿnikiem kszta³tu SI (zawartoœæ ziaren nieforemnych okreœlana przy pomocy suwmiarki Schulza) a wskaÿnikiem p³askoœci kruszywa FI (zawartoœæ ziaren nieforemnych okreœlana przy pomocy sit prêtowych szczelinowych). WskaŸnik p³askoœci FI dla analizowanego kruszywa wynosi³: FI = 0,6 SI 0,9 SI. Zale noœæ ta jest s³uszna jedynie dla analizowanego tutaj przypadku (ten sam rodzaj ska³y, porównanie identycznych klas ziarnowych). Dla innych warunków zale noœæ mo e byæ ca³kiem inna. Okazuje siê, e kszta³t ziaren ma wp³yw na podatnoœæ na rozdrabnianie. W tabeli 2 podano wyniki oznaczeñ odpornoœci na rozdrabnianie LA dla kruszyw uzyskanych z tego samego surowca, ale z ró nych kruszarek. Z poszczególnych kruszarek uzyskano kruszywa o ró nej zawartoœci ziaren nieforemnych i ró nej odpornoœci na rozdrabnianie.

5 186 ZDZIS AW NAZIEMIEC T a b e l a 2 Wyniki oznaczeñ odpornoœci na rozdrabnianie LA dla kruszyw o ró nej zawartoœci ziaren nieforemnych (oznaczonych jako wskaÿnik p³askoœci) Badane kruszywo Zawartoœæ ziaren nieforemnych [%] Odpornoœæ na rozdrabnianie LA [%] Wapieñ (dewon) 6,3/12 po kruszarce szczêkowej SI = Wapieñ (dewon) 6,3/12 po kruszarce szczêkowej SI = Wapieñ (karbon) 4/16 SI = Wapieñ (karbon) 4/16 SI = Wapieñ (jura) 10/14 po kruszarce szczêkowej FI = Wapieñ (jura) 10/14 po kruszarce udarowej FI = 9 19 Wyniki przedstawione w tabeli 2 pochodz¹ z badañ laboratoryjnych. Widoczna jest wyraÿna zale noœæ wskaÿnika LA od zawartoœci ziaren nieforemnych. Na rycinie 2 zobrazowano wyniki oznaczeñ zawartoœci ziaren nieforemnych i wskaÿnika LA dla kruszyw uzyskanych w warunkach przemys³owych, w jednym z zak³adów produkcji kruszyw. Prosta 1 odnosi siê do kruszyw z wapienia produkowanych na linii wyposa onej w kruszarki sto kowe i udarowe. Prosta 2 przedstawia zale noœæ uzyskan¹ dla kruszyw dolomitowych produkowanych w zak³adzie wyposa onym równie w kruszarki sto kowe i udarowe. Wyznaczone zale noœci regresyjne charakteryzuj¹ siê doœæ wysokim wspó³czynnikiem korelacji i potwierdzaj¹ zale noœæ wskaÿnika LA od zawartoœci ziaren nieforemnych. Ryc. 2. Zale noœæ odpornoœci na rozdrabnianie LA od zawartoœci ziaren nieforemnych FI

6 WP YW TECHNOLOGII PRZERÓBKI NA JAKOŒÆ UZYSKIWANEGO KRUSZYWA 187 Wp³yw na efekty rozdrabniania posiada równie sposób prowadzenia procesu technologicznego, np. iloœæ stadiów rozdrabniania, rozdrabnianie w cyklu zamkniêtym lub otwartym. Korzystniejsze jest rozdrabnianie materia³u w cyklu zamkniêtym, poniewa ziarna p³askie, s³absze fizycznie, które s¹ zawracane do obiegu przy nastêpnym cyklu kruszenia ulegaj¹ ³atwiejszemu rozkruszeniu, co z kolei wp³ywa na podniesienie jakoœci kruszyw ³amanych. Na rycinie 3 przedstawiono zawartoœæ ziaren nieforemnych (wskaÿnik p³askoœci) w produkcie po jednym cyklu kruszenia w obiegu otwartym i po VI cyklu kruszenia, kiedy ustabilizowa³a siê iloœæ materia³u kr¹ ¹cego w obiegu zamkniêtym. Zawartoœæ ziaren p³askich w produkcie po VI cyklu kruszenia by³a ni sza o 4 15%, w zale noœci od klasy ziarnowej, ni dla produktu kruszonego w cyklu otwartym. Ryc. 3. Porównanie zawartoœci ziaren nieforemnych chalcedonitu przy kruszeniu w cyklu zamkniêtym i otwartym Du a zawartoœæ ziaren nieforemnych nale y do niekorzystnych cech kruszyw odzyskiwanych z odpadów przeróbczych. Poniewa odpady przeróbcze wydzielane s¹ czêsto w pocz¹tkowym stadium przeróbki, nie przechodz¹ one przez wtórne stopnie kruszenia, a to wp³ywa na niekorzystny ich kszta³t. St¹d wa ne zadanie mo e posiadaæ dokruszanie okreœlonych frakcji. Kszta³t ziaren jest równie bardzo istotny dla mineralnych materia³ów drobnoziarnistych, stanowi¹cych ró nego rodzaju wype³niacze. Dotyczy to m.in.: grysów filtracyjnych, kruszywa drobnego do suchych mieszanek tynkarskich, suchych mieszanek na wylewki pod³ogowe itp. Górna granica uziarnienia tych

7 188 ZDZIS AW NAZIEMIEC materia³ów zwykle nie przekracza 3 mm. W³aœciwy sk³ad ziarnowy i kszta³t ziaren jest istotny ze wzglêdu na spe³nienie okreœlonych wymagañ technologicznych, np. zapewnienie dobrej reologii zaprawy. W ocenie kszta³tu ziaren materia³ów drobnoziarnistych szczególnie przydatne s¹ analizatory wykorzystuj¹ce zjawisko zmiany strumienia promieniowania rozproszonego przez badane cz¹stki (analizatory laserowe, rentgenowskie lub pracuj¹ce w podczerwieni). Ocena kszta³tu ziaren kruszyw drobnych jest rzadko prowadzona. Z praktyki wiadomo, e najwiêcej ziaren nieforemnych otrzymuje siê z kruszarek szczêkowych. Wyniki pomiarów potwierdzi³y tê ocenê. W celu porównania wyników pomiarów otrzymanych na analizatorze z normowymi metodami badania kruszyw, oznaczono iloœæ ziaren, dla których stosunek najmniejszego wymiaru ziarna do najwiêkszego by³ mniejszy od 0,33. Analiza tego wskaÿnika œwiadczy³a o tym, e trudno jest porównaæ ze sob¹ wyniki z analizatora i z przesiewania na sitach prêtowych. Oprócz rodzaju urz¹dzenia rozdrabniaj¹cego, na kszta³t ziaren produktów mo e równie wp³ywaæ w³aœciwoœæ rozdrabnianej ska³y. 4. Wp³yw procesu przesiewania i p³ukania na jakoœæ kruszyw mineralnych Z praktyki wiadomo, e zanieczyszczenia gliniaste koncentruj¹ siê w najdrobniejszych klasach ziarnowych. St¹d te dok³adne przesiewanie prowadzi do wydzielenia ¹danej klasy ziarnowej i zmniejszenia iloœci zanieczyszczeñ w grubszych frakcjach. Decyduj¹cy wp³yw posiada sposób przesiewania, który prowadzony mo e byæ na sucho b¹dÿ na mokro, bêd¹c po³¹czonym z p³ukaniem kruszywa. Wp³yw procesu p³ukania i przesiewania na jakoœæ kruszyw mineralnych najlepiej przeœledziæ na przyk³adzie przesiewania kamienia odpadowego ze zwa³owiska. W tabeli 3 i 4 przedstawiono wyniki przesiewania kamienia wapiennego na sucho i na mokro. W sposób graficzny zobrazowano to na rycinie 4. Frakcja kamienia [mm] T a b e l a 3 Sk³ad ziarnowy i chemiczny frakcji kamienia wapiennego wydzielonego z odpadów przeróbczych w Miedziance (przesiew na sucho) Udzia³ [%] Zawartoœæ [%] CaCO! SiO Al O! + Fe O! > ,5 1,3 0, ,2 3,2 0, ,6 7,6 1, ,3 11,4 2, ,4 9,7 2,6 0, ,4 10,0 2,3 0 0,5 2 89,3 8,4 2,2

8 WP YW TECHNOLOGII PRZERÓBKI NA JAKOŒÆ UZYSKIWANEGO KRUSZYWA 189 Frakcja kamienia [mm] T a b e l a 4 Sk³ad ziarnowy i chemiczny frakcji kamienia wapiennego wydzielonego z odpadów przeróbczych w Miedziance (przesiew na mokro) Udzia³ [%] Zawartoœæ [%] CaCO! SiO Al O! + Fe O! > ,4 1,0 0, ,9 0,8 0, ,9 1,9 0, ,6 3,3 1, ,3 5,1 1,4 0, ,9 6,9 1,9 0 0, ,6 11,1 7,3 Miar¹ zawartoœci zanieczyszczeñ w kamieniu wapiennym mo e byæ zawartoœæ SiO. Na rycinie 4 widoczne jest zdecydowane przesuniêcie koncentracji zanieczyszczeñ do najdrobniejszych frakcji kamienia wapiennego w wyniku przesiewania na mokro. Przyk³adowo, chc¹c uzyskaæ kamieñ o zawartoœci SiO poni- ej 1,5% (czêsto stosowane wymaganie w odniesieniu do topnika u ywanego w hutnictwie), wystarczy wydzieliæ w procesie mokrego przesiewania frakcjê o wymiarach ziaren powy ej 5 mm; w odniesieniu do przesiewania na sucho by³aby to frakcja o uziarnieniu powy ej 20 mm. Podobnie przedstawia siê sytuacja w przypadku produkcji kruszyw, gdzie bardzo istotnym parametrem jest zawartoœæ py³ów mineralnych o wymiarach cz¹stek poni ej 0,063 mm. P³ukanie i przesiewanie na mokro gwarantuje maksymalny uzysk czystego kruszywa z zanieczyszczonego materia³u skalnego. Ryc. 4. Zmiany zawartoœci zanieczyszczeñ SiO 2 w kamieniu wapiennym przy przesiewaniu na sucho i na mokro w zale noœci od ziarna podzia³owego d

9 190 ZDZIS AW NAZIEMIEC Proces p³ukania w przypadku niewielkiej iloœci zanieczyszczeñ mo e byæ realizowany na przesiewaczach wibracyjnych wyposa onych w instalacje natryskowe. W znacznych iloœciach zanieczyszczeñ gliniastych wymagane jest zastosowanie urz¹dzeñ p³ucz¹cych, np. p³uczek mieczowych. Na skutecznoœæ usuwania zanieczyszczeñ w procesie przesiewania na mokro wp³ywa wiele czynników, takich jak: iloœæ wody, ciœnienie wody, czas p³ukania, czas rozmakania zanieczyszczeñ. Czynniki te oddzia³uj¹ równie na wydajnoœæ przesiewania. Porównanie wydajnoœci przesiewania na mokro i na sucho Q m /Q s, w funkcji wielkoœci ziarna podzia³owego D p, przedstawiono na rycinie 5 [7]. Ryc. 5. Wydajnoœæ przesiewania na mokro w stosunku do wydajnoœci przesiewania na sucho w zale noœci od wielkoœci ziarna podzia³owego; Q m /Q s = f(d p ) Wydajnoœæ przesiewania na mokro dla drobnych klas ziarnowych (D p w przedziale 1,5 10 mm) jest ponaddwukrotnie wiêksza od wydajnoœci przesiewania na sucho. 5. Odzysk kruszyw z mineralnych odpadów przeróbczych Technologia produkcji kruszyw z odpadów przeróbczych pochodzenia mineralnego (np. w przemyœle wapienniczym) zale y od iloœci wystêpuj¹cych zanieczyszczeñ ilastych. W przypadku zastosowania samej operacji przesiewania kamienia zawartego w odpadach przeróbczych bardzo trudno jest uzyskaæ kruszywa spe³niaj¹ce odpowiednie wymagania jakoœciowe. Szczególnie odnosi siê to do zawartoœci py³ów mineralnych, ale poœrednio tak e do pozosta³ych parametrów. Zawartoœæ py³ów mineralnych w poszczególnych frakcjach odpadów przeróbczych przedstawiono na przyk³adzie wapienia triasowego i dewoñskiego (ryc. 6). Na wykresie widoczny jest zdecydowany wzrost zawartoœci py³ów (zanieczyszczeñ gliniastych) we frakcjach < 10 mm.

10 WP YW TECHNOLOGII PRZERÓBKI NA JAKOŒÆ UZYSKIWANEGO KRUSZYWA 191 Ryc. 6. Krzywa sk³adu ziarnowego kamienia odpadowego ze zwa³owiska odpadów przeróbczych (1 i 3) oraz zawartoœæ py³ów mineralnych (2) w poszczególnych frakcjach odpadu przeróbczego Stosuj¹c przesiewanie materia³u zawieraj¹cego zanieczyszczenia gliniaste o wilgotnoœci kilku procent, sama operacja przesiewania po krótkim czasie staje siê niemo liwa, ze wzglêdu na zatykanie siê pok³adów sitowych. Z tego powodu wymagane jest realizowanie w praktyce operacji przeróbczych umo liwiaj¹cych oddzielenie zanieczyszczeñ gliniastych od ziaren kruszywa. Najlepszym rozwi¹zaniem jest zastosowanie procesu p³ukania kruszyw i przesiewania na mokro. Cenn¹ cech¹ odpadów przeróbczych jest to, e materia³ jest rozdrobniony i czêsto operacja kruszenia wystêpuje w ograniczonym zakresie (np. dokruszanie frakcji powy ej 30 mm). Do niekorzystnych cech kruszyw odzyskiwanych z odpadów przeróbczych nale y du a zawartoœæ ziaren nieforemnych. Poniewa odpady przeróbcze wydzielane s¹ czêsto w pocz¹tkowym stadium przeróbki, nie przechodz¹ one przez wtórne stopnie kruszenia, a to wp³ywa na niekorzystny ich kszta³t. W tabeli 5 podano parametry jakoœciowe kruszyw uzyskanych z odpadów przeróbczych w wyniku procesu p³ukania i przesiewania.

11 192 ZDZIS AW NAZIEMIEC Parametry jakoœciowe kruszyw wapiennych produkowanych z odpadów przeróbczych w Miedziance, Bogucinie i P³azie T a b e l a 5 Zak³ad Frakcja kruszywa [mm] Zawartoœæ py³ów mineralnych [%] Zawartoœæ ziaren nieforemnych (wskaÿnik kszta³tu) [%] Odpornoœæ na rozdrabnianie LA [%] Bogucin Miedzianka 8/16 0, /8 0, /31,5 1,5 2, /16 0,4 0, /8 0,5 0, P³aza 5/ W celu poprawy kszta³tu ziaren mo na zastosowaæ kruszarki udarowe o niewielkiej prêdkoœci liniowej elementów udarowych. Sama operacja dokruszania nadziarna mo e w wystarczaj¹cy sposób poprawiæ kszta³t kruszyw produkowanych z odpadów przeróbczych. Stosunkowo niska odpornoœæ na rozdrabnianie kruszyw uzyskiwanych z odpadów przeróbczych wynika nie tyle z jakoœci surowca, co ze znacznej zawartoœci ziaren nieforemnych. Dla kruszyw uzyskiwanych z kruszarek udarowych otrzymaæ mo na odpornoœæ na rozdrabnianie LA rzêdu kilkunastu procent. 6. Podsumowanie Jakoœæ kruszyw zale y od jakoœci kopaliny oraz zastosowanych operacji przeróbczych i rodzaju urz¹dzeñ technologicznych. Procesy p³ukania poprawiaj¹ czystoœæ kruszyw (obni enie zawartoœci py³ów mineralnych, eliminacja zanieczyszczeñ lekkich). Procesy kruszenia posiadaj¹ du y wp³yw na kszta³t ziaren kruszyw ³amanych. Zastosowanie granulatorów sto kowych, a szczególnie kruszarek udarowych, umo liwia uzyskanie kruszyw o niewielkiej zawartoœci ziaren nieforemnych. Zawartoœæ ziaren nieforemnych oddzia³uje na odpornoœæ kruszyw na rozdrabnianie. Kruszywa o mniejszej zawartoœci ziaren nieforemnych charakteryzuj¹ siê wiêksz¹ odpornoœci¹ na rozdrabnianie. Ponadto, mniejsza zawartoœæ ziaren nieforemnych w kruszywie wp³ywa na poprawê jakoœci uzyskiwanego z nich betonu. Literatura [1] B r o m o w i c z J., Zmiany w³asnoœci materia³u kamiennego w procesie pozyskiwania kruszyw ³amanych, Surowce i Maszyny Budowlane 2007, nr 4. [2] N a z i e m i e c Z., Wp³yw metody rozdrabniania na jakoœæ kruszyw mineralnych, Prace Instytutu Mineralnych Materia³ów Budowlanych 2007, nr 41/42.

12 WP YW TECHNOLOGII PRZERÓBKI NA JAKOŒÆ UZYSKIWANEGO KRUSZYWA 193 [3] K o b i a ³ k a R., N a z i e m i e c Z., P³ukanie surowców skalnych, rozwi¹zania technologiczne i ocena ich funkcjonalnoœci, [w:] Nauka, technika, œrodowisko: VII Krajowy Zjazd Górnictwa Odkrywkowego, Wroc³aw, wrzeœnia 2000, [red. nauk. W. Glapa], Oficyna Wydawnicza PW, Wroc³aw [4] N a z i e m i e c Z., G a w e n d a T., P³ukanie kruszyw, Surowce i Maszyny Budowlane 2007, nr 5. [5] G a w e n d a T., N a z i e m i e c Z., Ocena efektów rozdrabniania surowców mineralnych w ró nych urz¹dzeniach krusz¹cych, [w:]. Kruszywa mineralne: surowce, rynek, technologie, jakoœæ, Szklarska Porêba, kwietnia 2006 r., [red. nauk. W. Glapa], Oficyna Wydawnicza PW, Wroc³aw [6] N a z i e m i e c Z., G a w e n d a T., Kruszenie w zamkniêtym cyklu technologicznym, Surowce i Maszyny Budowlane 2007, nr 3. [7] S z t a b a K., Przesiewanie, Œl¹skie Wydawnictwo Techniczne, Katowice ZDZIS AW NAZIEMIEC INFLUENCE OF TREATMENT TECHNOLOGY ON QUALITY OF OBTAINED AGGREGATE Quality of mineral aggregates depend mainly from quality of raw material, from which they are produced. Some, essential characteristics of aggregate are dependent on treatment operations in production process and even on type of processing machines. From kind of treatment operations depend: grain-size distribution, content of mineral powder, shape of grains, content of over-crushed grains, and also breaking resistance. Screening and rinsing operations affect aggregate purity. Crushing operations and type of crushing machines influence content of irregular grains in product. In turn, content of irregular grains affects breaking resistance of aggregate. Quality of concrete is also dependent on amount of misshapen grains occurent in aggregate.