Izabela Struczyńska Państwowa Inspekcja Pracy Okręgowy Inspektorat Pracy Sekcja Legalności Zatrudnienia. Gdańsk, 16 listopada 2016 r.

Transkrypt

1 Zagadnienia podlegające kontroli Państwowej Inspekcji Pracy w agencjach zatrudnienia pod kątem ustawy o promocji zatrudnienia i instytucjach rynku pracy, jak również innych ustaw. Izabela Struczyńska Państwowa Inspekcja Pracy Okręgowy Inspektorat Pracy Sekcja Legalności Zatrudnienia Gdańsk, 16 listopada 2016 r.

2 Zakres podmiotowy kontroli PIP: Kontroli podlega - zgodnie z katalogiem podmiotów objętych kontrolą wyrażonym w art. 13 pkt 2 i 3 ustawy z dnia 13 kwietnia 2007 r. o Państwowej Inspekcji Pracy (Dz.U. z 2015r. poz. 640 ze zmianami z 2015r. poz. 1240), w związku z zadaniami określonymi w postanowieniach art. 10 ust. 1 pkt 3 lit. e i f ww. ustawy prowadzenie działalności przez: agencje zatrudnienia (tj. podmioty świadczące usługi pośrednictwa pracy, doradztwa personalnego, poradnictwa zawodowego oraz pracy tymczasowej w rozumieniu art. 18 ust. 1 ustawy o promocji ) - zgodnie z warunkami określonymi w przepisach o promocji zatrudnienia i instytucjach rynku pracy, podmioty, o których mowa w art. 18c ustawy z dnia 20 kwietnia 2004 r. o promocji zatrudnienia i instytucjach rynku pracy (Dz.U. z 2015r. poz. 149 ze zmianami oraz z 2015r. Dz.U. poz. 1814), zgodnie z warunkami określonymi w art. 19c, art. 19d, art. 19ga i art. 85 ust. 2 ustawy o promocji, przy czym w zakresie: 2

3 Zakres przedmiotowy kontroli ww. podmiotów z art. 18 c ustawy o promocji o przestrzegania zakazu dyskryminacji; o pobierania opłat zgodnych z przepisami ustawy; o obowiązku przedstawienia informacji o kosztach, opłatach i innych należnościach związanych z kierowaniem do pracy oraz podjęciem i wykonywaniem pracy za granicą; o obowiązku zwrócenia na pisemny wniosek osoby korzystającej z usług agencji zatrudnienia oryginałów dokumentów; o obowiązku zawarcia pisemnej umowy z osobą kierowaną do pracy za granicą. 3

4 Stosowanie ww. przepisów ustawy na podmioty wymienione w art. 18 c ustawy o promocji (zakres podmiotowy): Art. 18c. ust. 1 Nie wymaga wpisu do rejestru świadczenie usług przez: 1) OHP (Ochotnicze Hufce Pracy); 2) centra integracji społecznej oraz kluby integracji społecznej, 3) wyspecjalizowane organy wojskowe, 4) przedsiębiorców zagranicznych posiadających uprawnienia i prowadzących zgodnie z prawem działalność w zakresie pośrednictwa pracy, doradztwa personalnego, poradnictwa zawodowego lub pracy tymczasowej na terytorium państw członkowskich UE ( ), 4

5 Stosowanie ww. przepisów ustawy na podmioty wymienione w art. 18 c ustawy o promocji (zakres przedmiotowy): Art.18c ust. 2 Nie wymaga wpisu do rejestru: 1) działalność w zakresie kierowania za granicę do pracodawców zagranicznych własnych pracowników, 2) działalność w zakresie kierowania za granicę do zatrudnienia polegającego na czasowym przyjęciu do rodziny w zamian za określone świadczenia w celu doskonalenia umiejętności językowych lub zawodowych na okres do 2 lat; 3) kierowanie do pracy do pracodawców zagranicznych, prowadzone przez organy określone w przepisach o systemie oświaty, kierujące nauczycieli do pracy za granicą w środowiskach polonijnych; 4) gromadzenie w postaci dokumentu elektronicznego i udostępnianie informacji o wolnych i poszukiwanych miejscach pracy za pośrednictwem systemów teleinformatycznych; 5

6 Stosowanie ww. przepisów ustawy na podmioty wymienione w art. 18 c ustawy o promocji : 5) pomoc instytucji szkoleniowych udzielana nieodpłatnie uczestnikom lub absolwentom szkoleń i przygotowania zawodowego dorosłych, polegająca na informowaniu o sytuacji na rynku pracy i zapotrzebowaniu na kwalifikacje; 6) działalność w zakresie organizowania praktycznej nauki zawodu; 7) działalność w zakresie kierowania osób do podmiotów w celu nabywania umiejętności praktycznych, w szczególności odbycia praktyki absolwenckiej, praktyki lub stażu zawodowego, nie będących zatrudnieniem lub inną pracą zarobkową. 6

7 Art. 19 c ustawy o promocji Agencja zatrudnienia oraz podmioty, o których mowa w art. 18c, nie mogą dyskryminować ze względu na płeć, wiek, niepełnosprawność, rasę, religię, pochodzenie etniczne, narodowość, orientację seksualną, przekonania polityczne i wyznanie, ani ze względu na przynależność związkową osób, dla których poszukują zatrudnienia lub innej pracy zarobkowej. 7

8 Art. 19 d ust. 1 pkt 1 ustawy o promocji Agencja zatrudnienia oraz podmioty, o których mowa w art. 18c, nie mogą pobierać kwot innych niż określone w art. 85 ust. 2 pkt 7 od osób, dla których poszukują zatrudnienia lub innej pracy zarobkowej, lub którym udzielają pomocy w wyborze odpowiedniego zawodu i miejsca zatrudnienia. 8

9 Art. 19 d ust. 1 pkt 2 ustawy o promocji Agencja zatrudnienia oraz podmioty, o których mowa w art. 18c przed skierowaniem osoby do pracy za granicą albo pracy tymczasowej, do podmiotu działającego poza terytorium Rzeczypospolitej Polskiej, są obowiązane do przedstawienia jej na piśmie informacji o kosztach, opłatach i innych należnościach, w tym określonych w art. 85 ust. 2 pkt 7, związanych z kierowaniem do pracy oraz podjęciem i wykonywaniem pracy za granicą. 9

10 Art. 19 d ust. 2 ustawy o promocji Obowiązek przedstawienia osobie skierowanej do pracy za granicą - na piśmie - informacji o kosztach opłatach i innych należnościach, w tym określonych w art. 85 ust. 2 pkt 7, związanych z kierowaniem oraz podjęciem i wykonywaniem pracy za granicą będzie miał zastosowanie także do osób kierowanych w celu nabywania umiejętności praktycznych w formie praktyki absolwenckiej, praktyki lub stażu zawodowego. 10

11 Obowiązek agencji wynikający z art. 19 ga ustawy o promocji zwrot oryginałów dokumentów Agencja zatrudnienia zobowiązana jest do niezwłocznego zwrócenia osobie, na rzecz której świadczy lub świadczyła usługi z zakresu agencji zatrudnienia, na jej pisemny wniosek, złożonych przez nią oryginałów dokumentów, w szczególności dokumentów potwierdzających posiadane wykształcenie, kwalifikacje oraz doświadczenie zawodowe

12 Zakres kontroli podmiotów z art. 18 c ustawy o promocji - wprowadzono przepis wykroczeniowy: W związku z rozszerzeniem zakazu dyskryminacji oraz zakazu pobierania opłat z tytułu pośrednictwa na wszystkie legalnie działające podmioty, o których mowa w art. 18c ustawy, nie będące agencjami zatrudnienia inspektorom pracy przysługuje uprawnienie kierowania wniosków o ukaranie zawierających zarzuty z tytułu naruszenia artykułów: 121 ust. 2 i 121 ust. 3 ustawy o promocji w brzmieniu: 12

13 Art. 121 ust. 2 ustawy o promocji : Kto świadcząc usługi, o których mowa w art. 18 ust. 1 lub w art. 18c ust. 2, pobiera od osoby, dla której poszukuje zatrudnienia, innej pracy zarobkowej lub której udziela pomocy w wyborze odpowiedniego zawodu i miejsca zatrudnienia, dodatkowe opłaty inne niż wymienione w art. 85 ust. 2 pkt 7, podlega karze grzywny nie niższej niż 3000 zł. ; 13

14 Art. 121 ust. 3 ustawy o promocji : Tej samej karze podlega, kto świadcząc usługi, o których mowa w art. 18 ust. 1 lub w art. 18c ust. 2, nie przestrzega zasady zakazu dyskryminacji ze względu na płeć, wiek, niepełnosprawność, rasę, religię, pochodzenie etniczne, narodowość, orientację seksualną, przekonania polityczne i wyznanie lub ze względu na przynależność związkową

15 Art. 121 c ustawy o promocji : Kto świadcząc usługi, o których mowa w art. 18 ust. 1 oraz w art. 18c ust. 2, osobie podejmującej za granicą pracę, pracę tymczasową oraz osobie kierowanej w celu nabywania umiejętności praktycznych, w formie odbycia praktyki absolwenckiej, praktyki lub stażu zawodowego niebędących zatrudnieniem lub inną pracą zarobkową nie przedstawia pisemnej informacji, o której mowa w art. 19d ust. 1 pkt 2 lub przedstawia informację niezgodną ze stanem faktycznym, podlega karze grzywny nie niższej niż zł

16 Ważne: Należy pamiętać o tym, że ww. podmioty mogły uzyskać status pracodawcy i zakres kontroli będzie obejmował zagadnienia uzależnione od rodzaju i zakresu prowadzonej działalności /szerszy niż we wskazanej ustawie o promocji /. 16

17 Zgodnie z art. 13 pkt 1 ustawy z dnia 13 kwietnia 2007r. o Państwowej Inspekcji Pracy (Dz.U. z 2015r. poz. 640 ze zmianami z 2015r. poz. 1240), kontroli Państwowej Inspekcji Pracy podlegają m.in. (zakres podmiotowy kontroli): pracodawcy - a w zakresie bezpieczeństwa i higieny pracy oraz kontroli legalności zatrudnienia, także niebędący pracodawcami przedsiębiorcy i inne jednostki organizacyjne - na rzecz których jest świadczona praca przez osoby fizyczne, w tym przez osoby wykonujące na własny rachunek działalność gospodarczą, bez względu na podstawę świadczenia tej pracy. 17

18 Zgodnie z art. 10 ust. 1 ustawy z dnia 13 kwietnia 2007r. o Państwowej Inspekcji Pracy (Dz.U. z 2015r. poz. 640 ze zmianami z 2015r. poz. 1240), do zadań Państwowej Inspekcji Pracy należy m.in. (przepis determinuje zakres przedmiotowy kontroli): nadzór i kontrola przestrzegania przepisów prawa pracy, w szczególności przepisów i zasad bezpieczeństwa i higieny pracy, przepisów dotyczących stosunku pracy, wynagrodzenia za pracę i innych świadczeń wynikających ze stosunku pracy, czasu pracy, urlopów, uprawnień pracowników związanych z rodzicielstwem, zatrudniania młodocianych i osób niepełnosprawnych; 18

19 Zgodnie z art. 10 ust. 1 ww. ustawy do zadań Państwowej Inspekcji Pracy należy między innymi cd.: kontrola legalności zatrudnienia, innej pracy zarobkowej, wykonywania działalności oraz kontrola przestrzegania obowiązku: o o o o o informowania powiatowych urzędów pracy przez bezrobotnych o podjęciu zatrudnienia, innej pracy zarobkowej lub działalności, opłacania składek na Fundusz Pracy; dokonania wpisu do rejestru agencji zatrudnienia działalności, której prowadzenie jest uzależnione od uzyskania wpisu do tego rejestru, prowadzenia agencji zatrudnienia zgodnie z warunkami określonymi w przepisach o promocji zatrudnienia i instytucjach rynku pracy, prowadzenia działalności przez podmioty, o których mowa w art. 18c ustawy o promocji, zgodnie z warunkami określonymi w art. 19c, art. 19d, art. 19ga i art. 85 ust. 2 tej ustawy; 19

20 Zgodnie z art. 10 ust. 1 ww. ustawy do zadań Państwowej Inspekcji Pracy należy między innymi cd.: kontrola legalności zatrudnienia, innej pracy zarobkowej oraz wykonywania pracy przez cudzoziemców; kontrola wyrobów wprowadzonych do obrotu lub oddanych do użytku pod względem spełniania przez nie zasadniczych lub innych wymagań dotyczących bezpieczeństwa i higieny pracy, określonych w odrębnych przepisach; 20

21 Zgodnie z art. 10 ust. 1 ww. ustawy do zadań Państwowej Inspekcji Pracy należy między innymi cd.: nadzór nad spełnianiem przez pracodawców obowiązków określonych w art. 35 oraz art. 37 ust. 5 i 6 rozporządzenia (WE) nr 1907/2006 Parlamentu Europejskiego i Rady z dnia 18 grudnia 2006 r. w sprawie rejestracji, oceny, udzielania zezwoleń i stosowanych ograniczeń w zakresie chemikaliów (REACH), utworzenia Europejskiej Agencji Chemikaliów, zmieniającego dyrektywę 1999/45/WE oraz uchylającego rozporządzenie Rady (EWG) nr 793/93 i rozporządzenie Komisji (WE) nr 1488/94, jak również dyrektywę Rady 76/769/EWG i dyrektywy Komisji 91/155/EWG, 93/67/EWG, 93/105/WE i 2000/21/WE (Dz. Urz. UE L 396 z , str. 1, z późn. zm.), zwanego dalej "rozporządzeniem nr 1907/2006", zgodnie z odrębnymi przepisami dotyczącymi ochrony pracy, w zakresie swoich kompetencji; nadzór nad przestrzeganiem warunków stosowania substancji określonych przez Europejską Agencję Chemikaliów na podstawie art. 9 ust. 4 rozporządzenia nr 1907/2006, w zakresie swoich kompetencji; 21

22 Zgodnie z art. 10 ust. 1 ww. ustawy do zadań Państwowej Inspekcji Pracy należy między innymi cd.: podejmowanie działań polegających na zapobieganiu i ograniczaniu zagrożeń w środowisku pracy, a w szczególności: o o o o o o badanie okoliczności i przyczyn wypadków przy pracy oraz kontrola stosowania środków zapobiegających tym wypadkom, analizowanie przyczyn chorób zawodowych oraz kontrola stosowania środków zapobiegających tym chorobom, inicjowanie prac badawczych w dziedzinie przestrzegania prawa pracy, a w szczególności bezpieczeństwa i higieny pracy, inicjowanie przedsięwzięć w sprawach ochrony pracy w rolnictwie indywidualnym, udzielanie porad służących ograniczaniu zagrożeń dla życia i zdrowia pracowników, a także w zakresie przestrzegania prawa pracy, podejmowanie działań prewencyjnych i promocyjnych zmierzających do zapewnienia przestrzegania prawa pracy; 22

23 Zgodnie z art. 10 ust. 1 ww. ustawy do zadań Państwowej Inspekcji Pracy należy między innymi cd.: współdziałanie z organami ochrony środowiska w zakresie kontroli przestrzegania przez pracodawców przepisów o przeciwdziałaniu zagrożeniom dla środowiska; kontrola: o przestrzegania wymagań bezpieczeństwa i higieny pracy, o których mowa w ustawie z dnia 22 czerwca 2001 r. o mikroorganizmach i organizmach genetycznie zmodyfikowanych (Dz. U. z 2007 r. Nr 36, poz. 233, z 2009 r. Nr 18, poz. 97 oraz z 2015 r. poz. 277) oraz określonych w zezwoleniach na prowadzenie zakładów inżynierii genetycznej i w zgodach na zamknięte użycie mikroorganizmów genetycznie zmodyfikowanych oraz w zgodach na zamknięte użycie organizmów genetycznie zmodyfikowanych, w tym w zakresie: - oznakowania zakładu inżynierii genetycznej lub jego części, - środków bezpieczeństwa związanych z daną kategorią zamkniętego użycia, - urządzeń używanych podczas zamkniętego użycia w odniesieniu do danej kategorii zamkniętego użycia określonej w zezwoleniu na prowadzenie zakładu inżynierii genetycznej oraz w zgodzie na zamknięte użycie, prowadzonej dokumentacji dotyczącej zamkniętego użycia mikroorganizmów genetycznie zmodyfikowanych lub organizmów genetycznie zmodyfikowanych przeprowadzanego w zakładzie inżynierii genetycznej, jeżeli dokumentacja ta zawiera informacje mające związek z bezpieczeństwem i higieną pracy; 23

24 Zgodnie z art. 10 ust. 1 ww. ustawy do zadań Państwowej Inspekcji Pracy należy między innymi cd.: współpraca z urzędami państw członkowskich Unii Europejskiej odpowiedzialnymi za nadzór nad warunkami pracy i zatrudnienia pracowników, polegająca na: o o o udzielaniu informacji o warunkach zatrudnienia pracowników skierowanych do wykonywania pracy na terytorium państwa członkowskiego Unii Europejskiej na określony czas, przez pracodawcę mającego siedzibę na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej, informowaniu o stwierdzonych wykroczeniach przeciwko prawom pracowników skierowanych do wykonywania pracy na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej na określony czas przez pracodawcę mającego siedzibę w państwie będącym członkiem Unii Europejskiej, wskazywaniu organu nadzoru nad rynkiem pracy, właściwego do udzielania żądanej informacji ze względu na zakres jego działania; 24

25 Zgodnie z art. 10 ust. 1 ww. ustawy do zadań Państwowej Inspekcji Pracy należy między innymi cd.: kontrola ewidencji pracowników wykonujących pracę w szczególnych warunkach lub o szczególnym charakterze, o której mowa w art. 41 ust. 4 pkt 2 ustawy z dnia 19 grudnia 2008 r. o emeryturach pomostowych (Dz. U. Nr 237, poz. 1656, z późn. zm.); prawo wnoszenia powództw, a za zgodą osoby zainteresowanej - uczestnictwo w postępowaniu przed sądem pracy, w sprawach o ustalenie istnienia stosunku pracy; 25

26 Zgodnie z art. 10 ust. 1 ww. ustawy do zadań Państwowej Inspekcji Pracy należy między innymi cd.: ściganie wykroczeń przeciwko prawom pracownika określonych w Kodeksie pracy, wykroczeń, o których mowa w art ustawy z dnia 20 kwietnia 2004 r. o promocji zatrudnienia i instytucjach rynku pracy, a także innych wykroczeń, gdy ustawy tak stanowią oraz udział w postępowaniu w tych sprawach w charakterze oskarżyciela publicznego; wykonywanie innych zadań określonych w ustawie i przepisach szczególnych. 26

27 Kontrole w zakresie tematu agencje zatrudnienia: Wyjaśniam, iż kontrole PIP w zakresie niniejszego tematu prowadzone są obligatoryjnie w ramach kontroli, podczas których inspektor pracy rozpatruje zasadność skarg pracowników lub osób korzystających z usług agencji, związanych z funkcjonowaniem agencji zatrudnienia, przy czym w przypadku braku zgody na ujawnienie tego faktu, inspektor pracy nie może ujawnić, iż kontrola jest wynikiem skargi oraz w podmiotach, w stosunku do których istnieje uzasadnione podejrzenie występowania nieprawidłowości (np. wnioski i powiadomienia z innych organów, informacje publikowane w mediach oraz informacje własne). 27

28 Monitoring ogłoszeń Ponadto przez PIP prowadzony jest wzmożony monitoring ogłoszeń ukazujących się w mediach pod kątem wykrywania agencji działających bez wymaganych certyfikatów, zamieszczających kryteria dyskryminacyjne w ogłoszeniach lub naruszających inne zasady zawarte w ustawie o promocji zatrudnienia i instytucjach rynku pracy (dotyczące w szczególności: oznaczania ofert, pobierania opłat, itd.). 28

29 Agencje obejmowane kontrolą Niezależnie od powyższego, do kontroli typowane są przede wszystkim agencje nowo zarejestrowane, a także agencje, które prowadzą działalność gospodarczą w zakresie świadczenia usług: pośrednictwa do pracy za granicą u pracodawców zagranicznych, w tym kierowania osób do pracy na statkach u zagranicznych armatorów, pośrednictwa pracy wykonywanego na rzecz cudzoziemców (rekrutacja obcokrajowców do pracy w Polsce), 29

30 Agencje obejmowane kontrolą pracy tymczasowej, a w szczególności: - agencje powierzające wykonywanie pracy cudzoziemcom w ramach pracy tymczasowej zarówno na podstawie umów o pracę, jak i umów cywilnoprawnych, - agencje, które kierują osoby zatrudnione w ramach pracy tymczasowej do pracy za granicą. 30

31 Kontrole zatrudnienia tymczasowego W przypadku kontroli w agencji świadczącej usługi w zakresie pracy tymczasowej, która powierza wykonywanie pracy cudzoziemcom, w podmiocie tym, oprócz niniejszego tematu realizowanego przez inspekcję pracy, jest realizowany również temat dotyczący legalności zatrudnienia, innej pracy zarobkowej oraz wykonywania pracy przez cudzoziemców. WAŻNE: kontrole w ramach pracy tymczasowej są przeprowadzone u wszystkich pracodawców użytkowników, na rzecz których bezpośrednio świadczą pracę cudzoziemcy zatrudnieni przez agencję. Jeżeli podmiot będący pracodawcą użytkownikiem jest zlokalizowany na obszarze właściwości innego okręgowego inspektoratu pracy, kontrolę w tym podmiocie prowadzi właściwy miejscowo OIP. 31

32 Działania instytucji łącznikowej W sytuacji, gdy agencja deleguje osoby zatrudnione w ramach pracy tymczasowej do pracy w innym państwie UE/EOG, istnieje możliwość nawiązania współpracy z urzędem kontrolnym państwa delegowania w ramach tzw. instytucji łącznikowej. Jeśli podjęcie takiej współpracy jest niezbędne dla oceny przestrzegania praw osób wykonujących pracę tymczasową oraz eliminowania nieprawidłowości dotyczących ich zatrudniania, wnioski w tej sprawie są kierowane Głównego Inspektoratu Pracy w Warszawie pełniącego w Polsce rolę instytucji łącznikowej. 32

33 Kontrola przedsiębiorców Kontrolami objęci są również przedsiębiorcy zagraniczni świadczący usługi na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej w zakresie określonym w art. 18 ust. 1 ustawy o promocji zatrudnienia i instytucjach rynku pracy. 33

34 Zakres kontroli Zagadnienia objęte kontrolą: dopełnienie wymogów rejestracyjnych; przestrzeganie zasad prowadzenia agencji zatrudnienia; szczegółowe wymagania dotyczące kierowania osób do podmiotów w celu nabywania umiejętności praktycznych; przestrzeganie zakazu dyskryminacji; dopełnienie obowiązków informacyjnych; opłacanie składek na Fundusz Pracy. 34

35 Metodyka kontroli W trakcie kontroli przestrzegania przez agencje zatrudnienia przepisów ustawy o promocji zatrudnienia i instytucjach rynku pracy inspektor pracy dokonuje ustaleń głównie na podstawie: analizy dokumentów, w tym: certyfikatów potwierdzających wpis do rejestru podmiotów prowadzących agencje zatrudnienia, dokumentów dotyczących pobierania opłat od osób korzystających z usług agencji, umów zawieranych przez agencję pośrednictwa do pracy za granicą z pracodawcami zagranicznymi oraz z osobami kierowanymi do pracy za granicą, 35

36 Metodyka kontroli inne środki dowodowe ogłoszeń i ofert, rocznych informacji o działalności agencji zatrudnienia, informacji o zmianie danych objętych wnioskiem o wpis do rejestru lub o zaprzestaniu działalności. Kontrolując zagadnienie pobierania opłat przez agencję zatrudnienia - w celu ustalenia, czy i jakie opłaty agencja pobiera - inspektor pracy może również wykorzystać środki dowodowe, tj.: oświadczenie osoby reprezentującej agencję, przesłuchanie tej osoby, a także oświadczenia (przesłuchania) osób korzystających z usług agencji. 36

37 Dopełnienie wymogów rejestracyjnych Prowadzenie agencji zatrudnienia wymaga uzyskania wpisu do rejestru podmiotów prowadzących agencje zatrudnienia (art. 18 ust. 1 ustawy o promocji zatrudnienia ). Obowiązek złożenia do marszałka województwa zawiadomienia określonego w art. 19 i ust. 1 ustawy przez przedsiębiorców zagranicznych posiadających uprawnienia i prowadzących zgodnie z prawem działalność w zakresie pośrednictwa pracy, doradztwa personalnego, poradnictwa zawodowego lub pracy tymczasowej na terytorium państwa członkowskiego UE/EOG oraz państw, które mogą korzystać z swobody świadczenia usług na podstawie umów zawartych przez te państwa ze WE i jej państwami członkowskimi i zamierzających świadczyć te same usługi na terytorium RP. 37

38 Przestrzeganie zasad prowadzenia agencji zatrudnienia inne kontrolowane zagadnienia Przestrzeganie zakazu pobierania dodatkowych opłat (art. 19 c ustawy o promocji zatrudnienia ), innych niż wymienione w art. 85 ust. 2 pkt 7 ustawy o promocji, tj.: a) dojazd i powrót osoby skierowanej, b) wydanie wizy, c) badania lekarskie, d) tłumaczenia dokumentów; Podawanie w dokumentach, ogłoszeniach i ofertach numeru wpisu do rejestru agencji zatrudnienia (art. 19 g ustawy o promocji zatrudnienia ). Oznaczanie przez agencje zatrudnienia ofert pracy do wykonywania pracy tymczasowej jako oferty pracy tymczasowej (art. 19 g ustawy o promocji zatrudnienia ). 38

39 Szczegółowe wymagania dotyczące kierowania do pracy za granicą u pracodawców zagranicznych za pośrednictwem agencji zatrudnienia Zawieranie przez agencję zatrudnienia pisemnej umowy z osobami kierowanymi do pracy za granicą u pracodawców zagranicznych. Art. 85 ust. 2 ustawy o promocji Kierowanie do pracy za granicą u pracodawców zagranicznych za pośrednictwem agencji zatrudnienia odbywa się na podstawie pisemnej umowy zawieranej przez te agencje z osobami kierowanymi. Umowa ta powinna określać w szczególności: 1) pracodawcę zagranicznego; 2) okres zatrudnienia lub innej pracy zarobkowej; 3) rodzaj oraz warunki pracy i wynagradzania, a także przysługujące osobie kierowanej do pracy świadczenia socjalne; 4) warunki ubezpieczenia społecznego oraz od następstw nieszczęśliwych wypadków i chorób tropikalnych; 5) obowiązki i uprawnienia osoby kierowanej do pracy oraz agencji zatrudnienia; 39

40 Szczegółowe wymagania dotyczące kierowania do pracy za granicą u pracodawców zagranicznych za pośrednictwem agencji zatrudnienia 6) zakres odpowiedzialności cywilnej stron w przypadku niewykonania lub nienależytego wykonania umowy zawartej między agencją zatrudnienia a osobą kierowaną, w tym stronę pokrywającą koszty dojazdu i powrotu osoby skierowanej do pracy w przypadku niewywiązania się pracodawcy zagranicznego z warunków umowy oraz tryb dochodzenia związanych z tym roszczeń; 7) kwoty należne agencji zatrudnienia z tytułu faktycznie poniesionych kosztów związanych ze skierowaniem do pracy za granicą, poniesione na: a) dojazd i powrót osoby skierowanej, b) wydanie wizy, c) badania lekarskie, d) tłumaczenia dokumentów; 8) informację o trybie i warunkach dopuszczania cudzoziemców do rynku pracy w państwie wykonywania pracy; 9) inne zobowiązania stron. 40

41 Szczegółowe wymagania dotyczące kierowania do pracy za granicą u pracodawców zagranicznych za pośrednictwem agencji zatrudnienia Zawieranie przez agencję zatrudnienia pisemnej umowy z pracodawcą zagranicznym, do którego zamierza kierować osoby do pracy za granicą. Art. 85 ust. 3 ustawy o promocji... Agencja zatrudnienia ma obowiązek zawierania z pracodawcą zagranicznym, do którego zamierza kierować osoby do pracy za granicą, pisemnej umowy określającej w szczególności: 1) liczbę miejsc pracy; 2) okres zatrudnienia lub innej pracy zarobkowej; 3) rodzaj oraz warunki pracy, zasady wynagradzania, a także przysługujące osobom podejmującym pracę świadczenia socjalne; 4) zakres odpowiedzialności cywilnej stron w przypadku niewykonania lub nienależytego wykonania umowy zawartej między pracownikiem a pracodawcą, w tym stronę pokrywającą koszty dojazdu i powrotu osoby skierowanej do pracy w razie niewywiązania się pracodawcy zagranicznego z warunków umowy, oraz tryb dochodzenia związanych z tym roszczeń. 41

42 Szczegółowe wymagania dotyczące kierowania do pracy za granicą u pracodawców zagranicznych za pośrednictwem agencji zatrudnienia W art. 85 ust. 3a ustawy o promocji określono, że agencja zatrudnienia jest obowiązana do prowadzenia: 1) wykazu podmiotów, do których kierowane są osoby do pracy za granicą, zawierającego w szczególności: oznaczenie i siedzibę podmiotu oraz nazwę państwa pochodzenia podmiotu; 2) wykazu osób kierowanych do pracy za granicą, zawierającego w szczególności: imię i nazwisko, adres zamieszkania osoby, oznaczenie i siedzibę podmiotu, do którego skierowano osobę do pracy za granicą oraz nazwę państwa pochodzenia podmiotu, okresy zatrudnienia lub innej pracy zarobkowej 42

43 Szczegółowe wymagania dotyczące kierowania do pracy za granicą u pracodawców zagranicznych za pośrednictwem agencji zatrudnienia Informowanie przez agencję zatrudnienia osób kierowanych do pracy za granicą o zaliczaniu udokumentowanych okresów zatrudnienia za granicą u pracodawców zagranicznych do okresów pracy w RP, w zakresie uprawnień pracowniczych. 43

44 Ważne- Badając zagadnienie informowania przez agencję osób kierowanych do pracy za granicą o zaliczaniu udokumentowanych okresów zatrudnienia za granicą u pracodawców zagranicznych do okresów pracy w RP w zakresie uprawnień pracowniczych, inspektor pracy musi opierać się na dokumentach (wymóg formy pisemnej). Stosownie do art. 86 ust. 1 ustawy o promocji, udokumentowane okresy zatrudnienia, przebyte za granicą u pracodawcy zagranicznego, są zaliczane do okresów pracy w Rzeczypospolitej Polskiej w zakresie uprawnień pracowniczych. 44

45 Ważne- Oznacza to, że zaliczeniu podlegają wszystkie okresy zatrudnienia za granicą u pracodawcy zagranicznego, niezależnie od kraju, w którym miały miejsce oraz bez względu na obywatelstwo pracownika. Bez znaczenia jest w szczególności, obywatelstwo pracownika, okres i miejsce wykonywania pracy. Przez udokumentowane okresy zatrudnienia należy rozumieć okresy zatrudnienia u pracodawców zagranicznych potwierdzone dokumentem, który wskazuje na fakt świadczenia pracy w ramach stosunku pracy lub stosunku służbowego. Sposób dokumentowania obejmuje wszelkie dokumenty, które uprawdopodobniają fakt zatrudnienia u pracodawcy zagranicznego, np. umowa o pracę, zaświadczenie wystawione przez pracodawcę, odcinki wypłat wynagrodzenia czy zaświadczenia dotyczące podlegania ubezpieczeniu społecznemu. Nie musi to być zagraniczny odpowiednik polskiego świadectwa pracy. 45

46 Ważne- Udokumentowanie okresu zatrudnienia za granicą jest ważne przy ustalaniu uprawnień pracowniczych, tj.: prawo do urlopu wypoczynkowego, jego wymiar czy dodatek stażowy, o ile wynika on z przepisów dotyczących danego pracodawcy. Zatem okresy pracy wykonywanej w ramach stosunku pracy za granicą będą zaliczone do okresów pracy na terytorium Polski pod warunkiem ich odpowiedniego udokumentowania. Przy ustalaniu omawianych uprawnień pracowniczych należy pominąć zatrudnienie na innej podstawie aniżeli stosunek pracy np. umowy cywilnoprawne za granicą. 46

47 KONTROLA PRZESTRZEGANIA ZAKAZU DYSKRYMINACJI W trakcie kontroli przestrzegania zakazu dyskryminacji inspektor pracy bada treść ogłoszeń o pracę i innych dokumentów, pod kątem zamieszczania w nich kryteriów dyskryminujących. Przy kontroli tego problemu opiera się również na zeznaniach osoby, której agencja odmówiła poszukiwania zatrudnienia lub innej pracy zarobkowej (o ile będzie można taką osobę ustalić), ewentualnie na zeznaniach osób obecnych w trakcie rekrutacji. Inspektor pracy może też przesłuchać osobę reprezentującą agencję. Dowodem w sprawie mogą być także dokumenty (np. informacja skierowana do osoby ubiegającej się o pracę, zawierająca przyczynę odmowy poszukiwania zatrudnienia lub innej pracy zarobkowej). 47

48 Dopełnienie obowiązków informacyjnych Przestrzeganie obowiązku przedstawiania marszałkowi województwa corocznych informacji o działalności agencji zatrudnienia (obowiązek do dnia 31 stycznia za rok poprzedni). Przestrzeganie obowiązku informowania marszałka województwa o zmianie danych objętych wnioskiem o wpis do rejestru lub o zaprzestaniu działalności. 48

49 Opłacanie składek na Fundusz Pracy Kontrolę obowiązku opłacania składek na Fundusz Pracy inspektor pracy rozpoczyna od wytypowania osób, w stosunku do których sprawdzana będzie realizacja tego obowiązku. Kontroli w tym zakresie podlega: zgłaszanie do ZUS wymaganych i prawdziwych danych mających wpływ na wymiar składek na Fundusz Pracy, opłacanie comiesięcznych składek na Fundusz Pracy, terminowość opłacania składek na Fundusz Pracy. *W przypadku agencji zatrudnienia kontrola obejmuje z reguły okres roku. 49

50 Kontrola polega na: sprawdzeniu dokumentów i informacji otrzymanych od podmiotu kontrolowanego (zawarte umowy, w tym umowy o pracę i umowy cywilnoprawne, listy obecności, listy płac, dokumenty zgłoszenia do ubezpieczenia społecznego, deklaracje rozliczeniowe ZUS, dowody wpłat składek na Fundusz Pracy), weryfikacji powyższych dokumentów i informacji z informacjami uzyskanymi przez inspektora pracy w wyniku: sprawdzenia tożsamości i charakteru pobytu osób wykonujących pracę lub przebywających na terenie podmiotu kontrolowanego oraz analizy złożonych oświadczeń w sprawie legalności zatrudnienia lub prowadzenia innej działalności zarobkowej i/lub protokołów przesłuchań świadków, informacji zawartych w skargach itp. 50

51 Powiadamianie Marszałka Województwa Okręgowy inspektor pracy powiadamia marszałka właściwego województwa o naruszeniu warunków prowadzenia agencji zatrudnienia określonych w przepisach o promocji zatrudnienia i instytucjach rynku pracy, w szczególności o: naruszeniu przez agencję warunków prowadzenia agencji zatrudnienia: art. 19 pkt 2 i 3 ustawy o promocji (zastosowanie postępowania wykroczeniowego lub skierowanie zawiadomienia o podejrzeniu popełnienia przestępstwa, z tytułu naruszenia art b oraz ogłoszenie upadłości lub otwarcie likwidacji wobec podmiotu świadczącego usługi agencji zatrudnienia); 51

52 Powiadamianie Marszałka Województwa o naruszeniu przez agencję warunków prowadzenia agencji zatrudnienia, cd.: art. 19b (obowiązek przetwarzania danych osobowych zgodnie z przepisami o ochronie danych osobowych); art. 19c ustawy o promocji zatrudnienia i instytucjach rynku pracy (zakaz dyskryminacji), art. 19d (zakaz pobierania opłat innych niż określone w art. 85 ust. 2 pkt 7, obowiązek przekazania pisemnej informacji o kosztach, opłatach i innych należnościach związanych z kierowaniem do pracy, podjęciem i wykonywaniem pracy za granicą); 52

53 Powiadamianie Marszałka Województwa o naruszeniu przez agencję warunków prowadzenia agencji zatrudnienia, cd.: art. 85 ust. 2-5 (zasady świadczenia usług w zakresie kierowania do pracy za granicą u pracodawców zagranicznych); przekazaniu marszałkowi województwa informacji, o których mowa w art. 18e ust. 2 pkt 1 i ust. 3 i art. 19e pkt. 1, niezgodnych ze stanem faktycznym; powierzaniu, na podstawie przepisów o zatrudnianiu pracowników tymczasowych, wykonywania pracy cudzoziemcom przebywającym bez ważnego dokumentu uprawniającego do pobytu na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej. 53

54 Powiadamianie Marszałka Województwa - c.d. nieusunięciu przez podmiot, w wyznaczonym terminie, naruszeń warunków prowadzenia agencji zatrudnienia określonych w: art. 19 pkt 1 (np. zaległości z tytułu składek na Fundusz Pracy); art. 19 e (obowiązki informacyjne wobec marszałka województwa); art. 19g (obowiązek podawania w dokumentach, ogłoszeniach i ofertach numeru wpisu do rejestru agencji oraz oznaczania ofert pracy tymczasowej); 19 h (obowiązek współpracy z innymi instytucjami rynku pracy). 54

55 Inspektor pracy- po stwierdzeniu przypadków naruszenia warunków prowadzenia agencji zatrudnienia określonych w przepisach o promocji zatrudnienia i instytucjach rynku pracy, inspektor pracy stosuje odpowiednie środki prawne, w szczególności: wystąpienie do kontrolowanej agencji, ewentualnie w trakcie kontroli wydaje polecenie; wniosek o ukaranie do sądu, między innymi za wykroczenia z art. 121 ust. 1 3 i 6, art. 121a, b i c oraz art. 122 ustawy z dnia 20 kwietnia 2004 r. o promocji zatrudnienia i instytucjach rynku pracy. 55

56 Ważne, przypominam! W trakcie kontroli należy pamiętać, iż agencja zatrudnienia może być również przedsiębiorcą, który uzyskał status pracodawcy i wtedy zakres przedmiotowy może być rozszerzony o zagadnienia z zakresu prawa pracy, w tym bezpieczeństwa i higieny pracy. W tym przypadku inspektor pracy może stosować środki prawne posiadane w ramach kompetencji oraz postępowanie w sprawach o wykroczenia na podstawie innych przepisów. 56

57 Dziękuję za uwagę! Izabela Struczyńska Okręgowy Inspektorat Pracy w Gdańsku Sekcja Legalności Zatrudnienia izabela.struczynska@gdansk.pip.gov.pl 57