Jak rozmawiać z dzieckiem, kiedy pojawia się problem? Mariola Michalska

Transkrypt

1 Jak rozmawiać z dzieckiem, kiedy pojawia się problem? Mariola Michalska

2 Jakimi jesteśmy rodzicami? Zwycięzcami - wierzymy w moc zakazów, nakładania ograniczeń, żądamy określonego zachowania, wymagamy posłuszeństwa, posługujemy się groźbą kary w myśl zasady: rodzic zwycięża dziecko zostaje pokonane.

3 Zwyciężonymi - unikamy ograniczania dziecka i wyznajemy dumnie, że nie uznajemy zasad autorytatywnych, gdy jednak między potrzebami dziecka a nami powstaje konflikt, wtedy zwycięża dziecko, a my ustępujemy z poczuciem klęski.

4 Chwiejnymi - miotamy się od surowości do ulegania, od twardości do łagodności, od ograniczania do pobłażliwości i cierpliwości, od zwyciężania do przegrywania.

5 Po czym rozpoznać rodzica dominującego? W rozmowie z dzieckiem rodzic dominujący marszczy brwi, zaciska usta, wskazuje palcem, potrząsa głową, stuka nogą, trzyma ręce na biodrach, krzyżuje ręce na piersiach, cmoka językiem, wzdycha,

6 stosuje zdania typu: Muszę skończyć z tym raz na zawsze, A A teraz zapamiętaj sobie raz na zawsze, Ile razy muszę ci to mówić?, Gdybym był na twoim miejscu, negatywnie ocenia, wyraża ciągłe niezadowolenie, ustawia się w pozycji niedościgłego wzoru ( Co z tego, że wygrałeś olimpiadę z historii, skoro zawaliłeś matematykę, Nie wiem, za co stawiają ci te dobre oceny, przecież ty wcale się nie uczysz, Ja w twoim wieku nie tylko dobrze się uczyłem, ale i pomagałem ojcu w prowadzeniu warsztatu ).

7 Ciekawe, że każdy rodzic, wypowiadając takie zdanie, ma jeden cel - dobro swojego dziecka. Chodzi o zmotywowanie do pracy, działania, nauki. Wydaje mu się, że im wyraźniej pokaże to, co trzeba naprawić, tym szybciej nastąpi poprawa; im bardziej napiętnuje wadę, tym szybciej dziecko ją usunie.

8 Język nieakceptacji (12 blokad Gordona) Rozkazywanie, kierowanie, komenderowanie, polecanie ( Weź się do roboty ). Ostrzeganie, groźba ( Nie masz co marzyć o dobrych stopniach ). Moralizowanie ( Powinieneś wziąć się do roboty, Twoim zadaniem jest nauka ).

9 Doradzanie, sugerowanie rozwiązań ( Musisz lepiej zaplanować dzień, wtedy wszystko się uda ). Pouczanie, wykład ( Pamiętaj, że na poprawienie masz tylko tydzień ). Osądzanie, krytykowanie, potępianie ( Jesteś po prostu leniwy ).

10 Obrzucanie wyzwiskami, wyśmiewanie, ośmieszanie ( Zachowujesz się jak pierwszoklasista ). Interpretowanie, analizowanie ( Starasz się wykręcić od obowiązków ). Chwalenie, wydawanie ocen ( Jesteś zdolny i dasz sobie z tym radę ).

11 Uspokajanie, okazywanie współczucia ( Miałem takie same problemy ). Indagowanie, przesłuchiwanie ( Ile czasu na to poświęciłeś, dlaczego tak długo czekałeś? ) Odwracanie uwagi, zmiana tematu ( Porozmawiajmy o czymś przyjemniejszym ).

12 dr Thomas Gordon Współczesny amerykański psycholog kliniczny i psychoterapeuta zmarły w 2004 r. Autor wielu bestsellerowych poradników dla rodziców, nauczycieli i wychowawców, twórca koncepcji wychowania bez porażek przywiązującej szczególną wagę do zasad komunikacji interpersonalnej, dialogu, porozumienia, kompromisu i negocjacji.

13 Konsekwencje stosowania języka nieakceptacji Mów dziecku dość często, jakie jest złe, a z pewnością stanie się złe. Dzieci często stają się tym, co wmawiają im rodzice. Osądy, krytyka, wygłaszanie kazań, nagany i nakazy przekazują dzieciom informację o braku akceptacji przez tych, których opinia najbardziej zaważy na ich życiu.

14 Brak akceptacji jest przyczyną niskiej samooceny i poczucia bezsilności dziecka. Każdy z powyższych komunikatów ujawnia, co myśli o nim rodzic i określa to, co ono ostatecznie samo pomyśli o sobie. W efekcie dziecko przestaje mówić, izoluje się, ma poczucie winy, jest oburzone, czuje presję.

15 Mechanizmy obronne dziecka wobec władzy rodzicielskiej Opór, przekora, bunt, negacja. Złość, gniew, wrogość. Agresja, stosowanie środków odwetowych, kontratak. Kłamstwo, ukrywanie uczuć. Obwinianie innych, plotkowanie, oszukiwanie. Dominowanie, komenderowanie, tyranizowanie.

16 Przymus zwyciężania. Organizowanie się przeciw rodzicom. Uległość, posłuszeństwo. Ubieganie się o względy. Przystosowanie się, brak siły twórczej, obawa przed spróbowaniem czegoś nowego, wycofywanie się, ucieczka w marzenia.

17 Dla przypomnienia: Strategie wychowawcze współczesnych rodziców Głównym problemem współczesnych rodziców jest to, że znają tylko dwa sposoby postępowania w sytuacjach konfliktowych. Ja zwyciężam ty przegrywasz. Ja przegrywam ty zwyciężasz.

18 Gordon wskazuje na trzecią zasadę postępowania, którą określa mianem metody bez porażek.

19 Metoda bez porażek Obie strony poszukują sposobów rozwiązania konfliktu. Sześć kroków w rozwiązywaniu problemów: Krok 1.: określenie problemu (konfliktu). Krok 2.: szukanie możliwych rozwiązań. Krok 3.: ocena rozwiązań. Krok 4.: podejmowanie decyzji. Krok 5.: wypracowanie sposobów realizacji postanowienia. Krok 6.: stwierdzenie, jak w praktyce sprawdziło się dane rozwiązanie. EFEKT: OBIE STRONY WYGRYWAJĄ - OSIĄGAJĄ KOMPROMIS

20 Jak należy mówić, aby dzieci nas słuchały? Stosowanie wypowiedzi typu JA, TY

21 Wypowiedź zorientowana na TY: : Jesteś źle wychowany, Zawsze się spóźniasz, Nigdy nie dotrzymujesz słowa, Jesteś leniwy, głupi, niedbały itp. wskazuje, że w dziecku jest coś złego. Tego rodzaju komunikaty uderzają w człowieka, ranią go, wywołują poczucie winy i hamują proces porozumienia. Tak rozpoczęta konfrontacja zwykle kończy się kłótnią, w której obie strony na zmianę bronią się i atakują.

22 Wypowiedź zorientowana na JA - uświadamia dziecku, jak jego zachowanie oddziałuje na rodzica.

23 Elementy komunikatu JA Sformułowanie problemu: : Jacek, twoje ciągłe spóźnianie sprawia mi kłopot. Pokazanie wpływu tego zachowania na nas: : Gdy wchodzisz, muszę przerywać zajęcia. Nazwanie uczuć: : To mnie rozprasza i denerwuje.

24 Charakterystyczne cechy wypowiedzi typu JA i ich zalety Mówią, co czuje rodzic, pozostawiają jednak dziecku decyzję, co ma zrobić. Świadczą o zaufaniu do dziecka. Ponieważ są szczere, skłaniają do wzajemnej szczerości.

25 Skuteczne wypowiedzi JA mogą przynieść zadziwiające rezultaty. Dzieci są zaskoczone, gdy słyszą, co i jak ich rodzice odczuwają, gdyż często nie wiedzą, jak ich zachowanie działa na innych.