Wysokość dźwięku w muzyce. III rok Reżyserii Dźwięku Anna Preis AM_5_2014

Wielkość: px

Rozpocząć pokaz od strony:

Download "Wysokość dźwięku w muzyce. III rok Reżyserii Dźwięku Anna Preis AM_5_2014"

Stanisława Małecka
6 lat temu
Przeglądów:

1 Wysokość dźwięku w muzyce III rok Reżyserii Dźwięku Anna Preis AM_5_2014

2 Czym jest wysokość? Skalą jasności? Periodycznością? Harmonicznością? Brakiem dudnień? Wiadomo, że jest wrażeniem dźwiękowym podobnie jak głośność

3 Wysokość a jasność Tony wysokie są jaśniejsze od tonów niskich Wysokość zależy od jasności: przy tej samej wysokości i w słowie beet jest jaśniejsze od u w słowie boot Inny przykład z puzonem (jaśniejszy) i rożkiem francuskim Cook nr 10

4 Periodyczność Liczba cykli zależy od częstotliwości Ile cykli musi być aby to wrażenie było wyraźne- zależy od częstotliwości Przykład muzyczny Cook nr 12 Sama periodyczność nie wystarczy aby usłyszeć wysokość dźwięku

5 12 COOK

6 Wysokość i składowe harmoniczne Muzyczne dźwięki mają wiele harmonicznych, które są Cook nr 11 (te same amplitudy dla 55 i 440 Hz) wielokrotnościami podstawowej Jednak do usłyszenia wysokości związanej z podstawową jej fizyczna obecność w widmie nie jest potrzebna Wystarczą 3 kolejne harmoniczne aby wysłyszeć wysokość związaną z nieobecną podstawową

7 Terhardt 1972 Virtual and spectral pitch Mechanizm percepcji niskich wysokości i wysokich jest różny- granica to 800 Hz Powyżej 1000 Hz wysokość jest słyszalna tylko wtedy gdy składowa rzeczywiście występuje w widmie Przy niskich częstotliwościach mechanizm czasowy przy wysokich pobudzenie na błonie podstawnej

9 Wysokość jak słyszymy? (11 i 13) Jak słyszymy dla niskich 55 Hz i wysokich częstotliwości 440 Hz-Cook nr harmonicznych 6 harmonicznych 7-12 harmonicznych

10 Nieparzyste harmoniczne

11 Nieparzyste harmoniczne Cook nr 15 słuchamy dźwięk z 12 harmonicznymi a później z 6 nieparzystymi Jaka jest wysokość?

12 Wysokość dźwięków specjalnych Shepard tone Cook nr 55

13 Terhardt 1972 (17 FAS) Fo=120 Hz 33 składowe, filtr od 300 Hz 28 składowych

14 Terhardt 1972 (18FAS) Przykład mowy :po zastosowaniu filtru 300Hz -4000Hz

15 Przykład z dźwiękiem w którym występują spectral pitches 600:300,200,150,120,100,85.7, : 400, 266.7, 200, : 500, 333, 250, 200, : 600, 400, 300, 240, 200,..

17 Siła wysokości 22 FAS

18 Cook nr 51

19 Chroma Cook nr 53

20 Jak wysokość zależy od poziomu (15FAS)

21 Jak mierzymy wysokość? Pierwszy był Fechner, który stwierdził, pewnego ranka, że percepcyjna wielkość jest logarytmem fizycznej wielkości Fechner użył Just Noticeble Difference JND żeby przeprowadzić swój eksperyment Steven zaproponował bezpośrednią miarę wielkości wrażenia

22 Próg różnicowy JND- słuchamy jeden sygnał po drugim, w różnych chwilach czasowych Wielkość JND zależy od metody modulacyjne progi (FMDL) i bez modulacji (DLF) To nazywamy dyskryminacją częstotliwościową lub JND

25 Skala meli Stevens (1937)- skala meli referencyjny ton 1000Hz=1000meli, dopasuj drugi ton aby miał on o połowę mniejszą wysokość w stosunku do pierwszego Wysokość morphophoric medium- może przyjmować pewne formy- melodia Takim medium jest np. przestrzeń w widzeniu trójkąt. Mamy melodie w wysokości nie mamy czegoś takiego w głośności.

26 Skala meli (skala stosunków, 125Hz, Zwicker)

27 Wysokość

28 Skala meli na pianinie

29 Selektywność częstotliwościowa Gdy słuchaczowi prezentujemy jednocześnie dwa tony, to ich percepcyjne oddzielenie zależne będzie od tego jak odległe są od siebie te tony w dziedzinie częstotliwości 500 Hz Hz, 5000Hz Hz Rozdzielczość częstotliwościowa nie jest stała i pogarsza się ze wzrostem

30 Selektywność słuchowa Kiedy dwa dźwięki słyszymy oddzielnie?

32 Selektywność słuchowa

33 Selektywność słuchowa

34 Two Tones, Different Hearing Events Sinuston 1 khz und Hz Schwebung Fluktuation, R-Rauhigkeit Rauhigkeit Zweiton Komplex Schwankung (Rumbling, Kollern)

35 Wewnątrz filtru słuchowego/wstęgi krytycznej? Dudnienia Siła fluktuacji Chropowatość

37 f f B f 1 f 2 f2 2 f 1 f 1 f f 2

38 Dudnienia Hz Hz Fd=f2-f Hz

39 Zasada nieoznaczoności (zasada nieokreśloności) mówi, że istnieją takie pary wielkości, których nie da się jednocześnie zmierzyć z dowolną dokładnością. O wielkościach takich mówi się, że nie komutują. Akt pomiaru jednej wielkości wpływa na układ tak, że część informacji o drugiej wielkości jest tracona. Zasada nieoznaczoności nie wynika z niedoskonałości metod ani instrumentów pomiaru, lecz z samej natury rzeczywistości.

40 Zasada nieoznaczoności w muzyce Gdy stroimy jakiś instrument, słuchamy dźwięku wzorcowego przez dość długi czas a następnie dostrajamy do niego częstotliwość instrumentu. Strojenie następuje w wyniku usuwania dudnień, które są regularnymi pulsacjami głośności i występują gdy dwa dźwięki niewiele różnią się częstotliwością. Gdy różnica częstotliwości wynosi 1 Hz, słyszymy jedno dudnienie na sekundę. Gdy różnica częstotliwości wynosi 2 Hz, słyszymy dwa dudnienia na sekundę: różnica częstotliwości dwóch nakładających się tonów jest równa częstotliwości dudnień (liczbie dudnień na sekundę).

41 Zasada nieoznaczoności w muzyce Ile czasu potrzeba na stwierdzenie, czy dwa dźwięki są zestrojone? Sprawdźmy to doświadczalnie. Wysłuchajcie podanych przykładów dźwiękowych zaczynając od najkrótszego i kontynuujcie do usłyszenia dudnień.

42 Zasada nieoznaczoności w muzyce 400 & 401 Hz.vaw.mp s 0.17 s 0.33 s 0.67 s 1.00 s 2.00 s 400 & 403 Hz.vaw.mp s 0.17 s 0.33 s 0.67 s 1.00 s 2.00 s

43 Zasada nieoznaczoności w muzyce Wyniki poprzedniego eksperymentu zależą od stanu słuchu, szumu otoczenia i od stopnia koncentracji. Prawdopodobnie rezultat jest taki: jeśli dźwięki różnią się o 1 Hz, to do usłyszenia dudnień potrzeba czasu ok. 1s. jeśli dźwięki różnią się o 3 Hz, to do usłyszenia dudnień potrzeba czasu ok. 1/3s. Zatem, można powiedzieć, że jeśli różnica częstotliwości wynosi f, to czas potrzebny do zidentyfikowania dudnień wynosi 1/ f.

44 Zasada nieoznaczoności w muzyce Wyniki doświadczenia można zapisać wzorem: f* t > ~ 1 i jest to zasada nieoznaczoności w muzyce. Zasada ta mówi, że nie jest możliwe precyzyjne wyznaczenie częstotliwości w bardzo krótkim czasie. Muzycy stosują tę zasadę praktycznie. Jeśli akord jest krótki, strojenie jest mniej istotne. Jeśli akord jest długi, poprawne strojenie jest niezwykle istotne. Zatem wiele instrumentów w orkiestrze wymaga długiego czasu strojenia.

46 Instrumenty dęte drewniane Do grupy instrumentów dętych drewnianych należą: fagot B - d 2 flet piccolo c 2 - c 5 flet prosty Flet c 1 - c 4 fletnia Pana (multanki) klarnet D - b 1, d - g 3 kontrafagot C - f obój b - c 4 rożek angielski e - b 2 saksofon b es 3 sopranowy,altowy, tenorowy, barytonowy

47 Nazwa oktawy subkontra * kontra wielka mała częstotliwość oznaczenia dzwięków dźwięku C oktawy w Hz 16, C 2 D 2 E 2 F 2 G 2 A 2 H 2 lub C D E F G A H 32, C 1 D 1 E 1 F 1 G 1 A 1 H 1 lub C D E F G A H 65, C D E F G A H 130, c d e f g a h razkreślna 261, c 1 d 1 e 1 f 1 g 1 a 1 h 1 dwukreślna 523, c 2 d 2 e 2 f 2 g 2 a 2 h 2 trzykreślna 1046, c 3 d 3 e 3 f 3 g 3 a 3 h 3 czterokreślna 2093, c 4 d 4 e 4 f 4 g 4 a 4 h 4 pięciokreślna 4186, c 5 d 5 e 5 f 5 g 5 a 5 h 5 sześciokreślna 8372, c 6 d 6 e 6 f 6 g 6 a 6 h 6

48 Oktawa razkreślna c 1 261,6 d 1 293,7 e 1 329,6 f 1 349,6 g 1 391,9 a 1 440,0 h 1 493,9 c 2 523,2

49 Zbędne i niezbędne cechy w widzeniu i słyszeniu Lokalizacja ważna Kolor zbyteczny Wysokość ważna Lokalizacja zbyteczna

50 Tony różnicowe f f f C1 C 2 C3 f 2 2 f 3 f 1 1 f 1 f 2 2 f 2

52 Cent 1200 cents are equal to one octave a frequency ratio of 2:1 and an equally tempered semitone (the interval between two adjacent piano keys is equal to 100 cents. This means that the ratio of one cent is precisely equal to 2 1/1200, the 1200th root of 2, which is approximately If you know the frequencies a and b of two notes, the number of cents measuring the interval between them may be calculated by the following formula (similar to the definition of decibel both formally as well as in its purpose to linearize a physical unit which is exponential but perceived logarithmically by humans): Likewise, if you know a note b and the number n of cents in the interval, then the other note a may be calculated by:

Podobne dokumenty

Nauka o słyszeniu Wykład IV Wysokość dźwięku

Nauka o słyszeniu Wykład IV Wysokość dźwięku Anna Preis, email: apraton@amu.edu.pl 8.11.2017 Plan wykładu Wysokość dźwięku-definicja Periodyczność Dźwięk harmoniczny Wysokość dźwięku, z i bez fo JND -