PRAWO AUTORSKIE W DZIAŁALNOŚCI NAUKOWO-DYDAKTYCZNEJ

Transkrypt

1 PRAWO AUTORSKIE W DZIAŁALNOŚCI NAUKOWO-DYDAKTYCZNEJ DR JUSTYNA OŻEGALSKA-TRYBALSKA Konferencja szkoleniowa Ochrona prawna i ocena publikacji 24 września, 2013 r., Kraków

2 Prawo autorskie Ustawa o prawie autorskim i prawach pokrewnych z 4 lutego 1994 r. podstawowa regulacja określająca: Wytwory intelektualne, które mogą być chronione jako utwory Wytwory włączone spod ochrony prawnoautorskiej Sposób powstawania praw autorskich Podmiot praw Rodzaje praw Ograniczenia praw autorskich (korzystanie z utworów w ramach dozwolonego użytku)

3 Podstawowe pytania w kontekście prawa autorskiego z działalności naukowo-dydaktycznej kto nabywa prawa autorskie do utworów tworzonych w ramach działalności badawczej, naukowej, dydaktycznej? jak w ramach prowadzenia własnej aktywności naukowej, publikacyjnej, dydaktycznej korzystać z cudzych utworów w sposób nie naruszający praw autorskich innych osób?

4 PODMIOT PRAW DO UTWORÓW TWORZONYCH W RAMACH DZIAŁALNOŚCI BADAWCZEJ, NAUKOWEJ, DYDAKTYCZNEJ

5 Jakie kryteria mają wpływ na ustalenie podmiotu praw autorskich? rodzaj praw osobiste majątkowe status twórcy pracownik, osoba wykonująca pracę na podstawie umowy cywilnoprawnej doktorant (zatrudniony na uczelni, czy nie) student status utworu naukowy (np. publikacja naukowa, wykład) inny (np. sylabus przedmiotu, konspekt, opracowanie projektowe itp.) związanie twórcy w odniesieniu do twórczości naukowo-dydaktycznej postanowieniami: wewnętrznego regulaminu uczelni innymi szczegółowymi zobowiązaniami umownymi (np. umowa grantowa)

6 Jakie są prawne podstawy ustalenia podmiotu praw autorskich? Prawo autorskie: art. 8 - utwory stworzone poza obowiązkami pracowniczymi, utwory stworzone przez doktorantów, studentów art nienaukowe utwory pracownicze art naukowe utwory pracownicze art. 15 a - prace dyplomowe studentów Regulamin - Zasady dotyczące własności intelektualnej i ochrony prawnej dóbr intelektualnych w Uniwersytecie Jagiellońskim (Uchwała nr 5/II/2007)Senatu UJ z 28 lutego 2007 roku) 2 - dobra stworzone w ramach stosunku pracy 3- dobra stworzone poza stosunkiem pracy 8-13 (prawa autorskie i pokrewne oraz prawa sui generis do baz danych) Przepisy znowelizowanej ustawy o szkolnictwie wyższym ( uwłaszczenie pracowników naukowych)?

7 Jakie zasady w zakresie nabycia praw wynikają z pr.aut.? zasada - nabycie przez twórcę autorskich praw osobistych i majątkowych do utworu utrata praw w przypadku przeniesienia praw do utworu (np. na mocy umowy wydawniczej) nabycie przez pracodawcę autorskich praw majątkowych do utworów pracowniczych (innych niż pracownicze utwory naukowe) w momencie przyjęcia utworu nabycie przez pracownika praw autorskich do utworu naukowego - ograniczone czasowo prawo uczelni (6 miesięcy) do pierwszej publikacji takiego utworu nabycie przez studenta praw autorskich do utworów tworzonych w trakcie studiów ograniczone czasowo prawo uczelni (6 miesięcy od obrony) do pierwszej publikacji pracy dyplomowej studenta

8 Jakie skutki prawne pociąga za sobą regulaminu UJ ds. własności intelektualnej? modyfikuje ustawowy reżim nabycia praw w odniesieniu do kategorii utworów wskazanych w pr.aut ma pierwszeństwo przed zasadami ustawowymi, jeżeli wiążą twórcę (stanowią integralny element umowy o pracę) prawa UJ do utworów stworzonych w ramach obowiązków pracowniczych (w tym programów komputerowych, baz danych, materiałów e-learningowych, dzienników badawczych) prawo pracownika do publikacji utworu naukowego pierwszeństwo UJ publikacji (w ciągu 6 miesięcy od dostarczeniu utworu) w odnisieniu do wskazanych w Regulaminie kategorii utworów

9 ZASADY KORZYSTANIA Z CUDZYCH UTWORÓW W DZIAŁALNOŚCI NAUKOWEJ, PUBLIKACYJNEJ, DYDAKTYCZNEJ (DOZWOLONY UŻYTEK CUDZYCH UTWORÓW)

10 Jak legalnie korzystać z cudzych utworów? w oparciu o zgodę podmiotu uprawnionego (licencja, licencja Creative Commons) na podstawie przepisów o dozwolonym użytku art. 23 (dozwolony użytek osobisty) art. 29 ( prawo cytatu ) art. 33¹ (licencja dla niepełnosprawnych) na podstawie przepisów regulujących kwestie dokonywania opracowania, tłumaczenia utworu art.2 i art. 46 pr.aut.

11 Jak legalnie korzystać z cudzych utworów w ramach dozwolonego użytku osobistego? korzystanie z cudzych utworów odbywa się dla własnych celów osobistych niezwiązanych z celem zarobkowym korzystanie nie obejmuje publicznego udostępniania utworu (np. poprzez umieszczenie materiałów dydaktycznych w Internecie) korzystanie obejmuje krąg osób pozostających w związku osobistym (pokrewieństwa, powinowactwa, stosunku towarzyskim) korzystanie nie obejmuje programów komputerowych oraz elektronicznych baz danych z wyjątkiem własnego użytku naukowego niezwiązanego z celem zarobkowym

12 Jak właściwie korzystać z prawa cytatu? 1) cytat jest dosłowny 2) cytat pochodzi z rozpowszechnionego utworu, tj. utworu, który za zgodą twórcy został udostępniony publicznie 3) cytat obejmuje fragment cudzego utworu lub cudzy drobny utwór 4) utwór, w którym umieszcza się cytat jest samodzielnym utworem 5) posługiwanie się cytatem ma określony cel (nauczanie, wyjaśnianie, analiza krytyczna lub prawa gatunku twórczości)

13 Jak właściwie korzystać z prawa cytatu? Możliwość korzystania w celach dydaktycznych i naukowych: z drobnych utworów lub fragmentów większych utworów w celu umieszczenia ich w podręcznikach i wypisach z oznaczeniem autorstwa utwor