Regulamin zarządzania prawami autorskimi i prawami pokrewnymi w Wyższej Szkole Informatyki i Ekonomii TWP w Olsztynie

Transkrypt

1 Regulamin zarządzania prawami autorskimi i prawami pokrewnymi w Wyższej Szkole Informatyki i Ekonomii TWP w Olsztynie Załącznik do Uchwały Senatu nr 59/2015 z dnia r.. Rozdział 1 Postanowienia ogólne 1 Regulamin określa: 1) prawa i obowiązki uczelni, pracowników oraz studentów w zakresie ochrony i korzystania z praw autorskich i praw pokrewnych oraz praw własności przemysłowej; 2) zasady wynagradzania twórców; 3) zasady i procedury komercjalizacji; 4) zasady korzystania z majątku uczelni wykorzystywanego do komercjalizacji oraz świadczenia usług naukowo-badawczych. 2 Słownik pojęć Użyte w Regulaminie określenia oznaczają: 1) Uczelnia Wyższa Szkoła Informatyki i Ekonomii TWP w Olsztynie; 2) dobra intelektualne to utwory w rozumieniu ustawy o prawie autorskim i prawach pokrewnych, w tym utwory naukowe oraz opracowania o charakterze dydaktycznym i popularnym, a także programy komputerowe i bazy danych będące utworami w rozumieniu prawa autorskiego, w tym wszystkie formy wyrażania programu, w postaci dokumentacji projektowej, wytwórczej i użytkowej, np. materiały e-learningowe, dzienniki prac badawczych, podlegające ochronie prawnej; 3) twórca to osoba fizyczna, która stworzyła dobro intelektualne lub przemysłowe, a także wszyscy współtwórcy, którzy są obowiązani do wyznaczenia ze swego grona pełnomocnika do reprezentowania ich interesów wobec Uczelni; 4) kierownik jednostki to kierownik podstawowej albo ogólnouczelnianej jednostki organizacyjnej Uczelni; 5) know-how termin określający konkretną wiedzę techniczną z danej dziedziny, umiejętność wykonania lub wyprodukowania czegoś, kompetencję, biegłość; 6) komercjalizacja sprzedaż wyników badań naukowych, prac rozwojowych lub know-how związanego z tymi wynikami albo oddawanie do używania tych wyników lub know-how, w szczególności na podstawie umowy licencyjnej, najmu oraz dzierżawy; 7) utwór naukowy zwarte opracowanie z odwołaniem do materiałów źródłowych, dotyczące sprecyzowanego obszaru wybranej dziedziny lub dyscypliny naukowej, takie jak rozprawa, monografia, podręcznik, artykuły i referaty naukowe, prezentujące wyniki badań lub porządkujące określony obszar wiedzy; 1

2 8) dobra intelektualne stworzone w ramach wykonywania obowiązków pracowniczych dobra intelektualne obejmujące wyniki badań naukowych, prac rozwojowych i związane z nimi know-how, spełniające następujące warunki: a) są stworzone przez osobę pozostającą z uczelnią w stosunku pracy w czasie trwania tego stosunku, a także w czasie trwania stypendium naukowego, grantu uczelnianego lub delegowania poza uczelnię, z wyjątkiem sytuacji w których aktywności wykonywane w tym czasie nie pozostają w związku z obowiązkami pracowniczymi, b) zakres obowiązków pracownika obejmuje działania, w wyniku których może dojść do stworzenia dóbr intelektualnych, c) dobro intelektualne zostaje stworzone w związku z wykonywaniem tych obowiązków. 3 Zakres podmiotowy i przedmiotowy Regulaminu 1. Regulamin ma zastosowanie do czterech grup podmiotów: 1) pracowników Uczelni, zatrudnionych na podstawie umowy o pracę; 2) pozostałych pracowników, których zakres obowiązków w całości lub w części polega na świadczeniu pracy o charakterze intelektualnym, studentów, stażystów, stypendystów, słuchaczy studiów podyplomowych oraz innych osób nie pozostających z jednostką w stosunku pracy, jeżeli wynika to z umowy zawartej pomiędzy każdą z tych osób a Uczelnią; 3) do innych osób spoza Uczelni postanowienia regulaminu mają zastosowanie, jeżeli wynika to z umów będących podstawą ich zatrudnienia lub gdy wyrażą na to pisemną zgodę; 4) w odniesieniu do dóbr intelektualnych stworzonych przez pracownika poza zakresem obowiązków wynikających ze stosunku pracy niniejszy Regulamin będzie miał zastosowanie tylko, jeśli strony wyraźnie tak postanowią w odrębnej umowie. 2. Przedmiotem regulaminu są: 1) dobra intelektualne stworzone przez osobę pozostającą z Uczelnią w stosunku pracy w czasie trwania tego stosunku; za dobro intelektualne uznaje się również modyfikację dobra już istniejącego, jeśli modyfikacja jest na tyle istotna, że prowadzi do powstania nowego dobra intelektualnego podlegającego ochronie na mocy obowiązujących przepisów prawa; 2) działania pracownika zawarte w zakresie obowiązków, w wyniku których może dojść do stworzenia dóbr intelektualnych i dobro intelektualne zostaje stworzone w związku z wykonywaniem tych obowiązków; 3) dobra stworzone w trakcie stypendiów naukowych, grantów uczelnianych lub urlopów naukowych w ramach środków finansowych jednostki lub środków pozyskanych za jej pośrednictwem. 4 Podstawowe prawa i obowiązki Uczelni i pracowników 1. Uczelnia zapewnia własnym, jak i powierzonym jej dobrom niematerialnym, należytą ochronę prawną. 2. W umowach zawieranych przez Uczelnię z osobami trzecimi, w związku z którymi powstały lub mogą powstać dobra intelektualne, Uczelnia jest zobowiązana do zapewnienia sobie odpowiednich praw do powstałych dóbr w każdym przypadku, w którym dobro intelektualne 2

3 powstało dzięki istotnej i bezpośredniej pomocy Uczelni, w szczególności przy wykorzystaniu środków finansowych, materiałowych lub organizacyjnych Uczelni. 3. Pracownik ma możliwość złożenia Uczelni propozycji nabycia od niego praw do dóbr niematerialnych, do których Uczelni nie przysługują prawa w myśl Regulaminu. Dotyczy to w szczególności dóbr powstałych poza obowiązkami pracowniczymi i bez jakiejkolwiek pomocy Uczelni. 4. Kwestie ewentualnego nabycia przez Uczelnię praw do dóbr intelektualnych, do których Uczelni nie przysługują prawa w myśl Regulaminu będą przedmiotem postanowień stron w ramach zawieranej umowy. 5. W imieniu Uczelni, umowy w zakresie praw majątkowych do dóbr intelektualnych, zawiera Rektor lub osoba przez niego upoważniona. Rozdział 2 Uprawnienia Uczelni i pracowników w zakresie ochrony i korzystania z praw własności intelektualnej 5 Utwory naukowe 1. Autorskie prawa majątkowe do utworu naukowego pracownika, który stworzył utwór w ramach wykonywania obowiązków ze stosunku pracy, przysługują twórcy, z zastrzeżeniem przepisów 7 Regulaminu. 2. Pracownik ma swobodę w wyborze formy oraz miejsca publikacji lub innego sposobu rozpowszechniania utworu naukowego, z zastrzeżeniem postanowień niniejszego paragrafu. 3. Pracownik jest zobowiązany do umieszczania na utworze naukowym obok swojego imienia i nazwiska jako twórcy nazwy Uczelni (afiliacja). 4. Kierownik jednostki za zgodą Rektora lub osoby przez niego upoważnionej może wyrazić wolę skorzystania przez Uczelnię z prawa pierwszeństwa publikacji określonych utworów naukowych pracowników. Wówczas na twórcy będzie ciążył obowiązek zgłoszenia utworu naukowego. 5. Pierwszeństwo opublikowania utworu naukowego wygasa, jeżeli w ciągu sześciu miesięcy od dostarczenia utworu nie zawarto z twórcą umowy o wydanie utworu albo jeżeli w okresie dwóch lat od daty jego przyjęcia utwór nie został opublikowany. Umowa określa należne twórcy wynagrodzenie. 6. Publikacja utworu naukowego odbywa się na warunkach określonych w umowie wydawniczej zawartej z pracownikiem, studentem lub inną zainteresowaną osobą. 7. Pracownik zobowiązany jest stosować się do obowiązujących w Uczelni zasad finansowania publikacji oraz trybu zlecania usług wydawniczych przez Wydawnictwo Uczelniane WSIiE TWP, określonych w odpowiednich obowiązujących regulacjach wewnętrznych. 8. Nie stanowi naruszenia prawa Uczelni, o którym mowa w ust. 4 opublikowanie utworu naukowego w materiałach pokonferencyjnych w sytuacji, gdy twórcą jest uczestnik konferencji, jak również publikacja utworu naukowego w wydawnictwie specjalistycznym o szerokim zasięgu i poczytności, a tak opublikowany utwór naukowy zawiera afiliację, o której mowa w ust Uczelnia ma prawo, z poszanowaniem praw osobistych twórcy, do korzystania z materiału naukowego zawartego w utworach naukowych, bez odrębnego wynagrodzenia, dla celów badawczych lub dydaktycznych oraz do udostępniania utworu osobom trzecim, jeżeli to wynika z uzgodnionego z pracownikiem przeznaczenia utworu lub zostało postanowione w umowie. 10. W przypadku, gdy Uczelnia umożliwia podmiotom trzecim odpłatne korzystanie z utworu, twórcy należy się wynagrodzenie zgodnie z zasadami określonymi w Regulaminie. 3

4 6 Utwory pracownicze, nie będące utworami naukowymi 1. Jeżeli w umowie o pracę nie postanowiono inaczej, Uczelnia nabywa autorskie prawa majątkowe z chwilą przyjęcia utworu, nie będącego utworem naukowym, a stworzonego w wyniku wykonywania obowiązków pracowniczych, w granicach wynikających z celu umowy i zgodnego zamiaru stron. 2. Jeżeli w okresie dwóch lat od daty przyjęcia utworu Uczelnia nie przystąpi do rozpowszechniania utworu przeznaczonego w umowie o pracę do rozpowszechnienia, twórca może wyznaczyć pracodawcy na piśmie odpowiedni termin na rozpowszechnienie utworu z tym skutkiem, że po jego bezskutecznym upływie prawa uzyskane przez pracodawcę wraz z własnością przedmiotu, na którym utwór utrwalono, powracają do twórcy, chyba że umowa stanowi inaczej. Strony mogą określić inny termin na przystąpienie do rozpowszechniania utworu. 3. Jeżeli umowa o pracę nie stanowi inaczej, z chwilą przyjęcia utworu Uczelnia nabywa własność przedmiotu, na którym utwór utrwalono. 4. Zawarcie umowy, na mocy której prawa do dóbr własności intelektualnej stworzonych przez pracownika delegowanego do innej instytucji naukowej lub badawczej w Polsce lub zagranicą miałyby przysługiwać tej instytucji, wymaga zgody Rektora lub osoby przez niego upoważnionej. 5. Przepis ust. 4 stosuje się odpowiednio do umowy o stypendium krajowe lub zagraniczne. 6. Z chwilą ustania stosunku pracy, twórca dóbr własności intelektualnych, do których prawa przysługują Uczelni, jest zobowiązany do: 1) przekazania kierownikowi jednostki informacji o wynikach prac lub badań prowadzonych w Uczelni; 2) niewykorzystywania wyników prac lub badań do celów komercyjnych, chyba że następuje to za wiedzą i zgodą Rektora, przy zachowaniu praw i interesów Uczelni; 3) poszanowania praw i interesów Uczelni, w przypadku zgody Rektora na wykorzystywanie w dalszej działalności naukowej wyników prac lub badań. 7 Programy komputerowe i bazy danych 1. Uczelni przysługują w sposób pierwotny autorskie prawa majątkowe do programu komputerowego stworzonego przez pracownika w wyniku wykonywania obowiązków ze stosunku pracy także wówczas, gdy ma on charakter utworu naukowego, chyba że umowa zawarta z pracownikiem stanowi inaczej. 2. Nabycie, o którym mowa w ust.1 następuje z chwilą powstania praw do programu komputerowego, bez konieczności jego przyjęcia lub dokonywania jakichkolwiek innych czynności prawnych lub faktycznych. 3. W przypadku stworzenia w wyniku wykonywania obowiązków ze stosunku pracy bazy danych, prawa do tej bazy przysługują Uczelni jako podmiotowi, który poniósł ryzyko nakładu inwestycyjnego przy jej tworzeniu. 8 Prawa pokrewne 4

5 W przypadku stworzenia w wyniku wykonywania obowiązków ze stosunku pracy przedmiotów podlegających ochronie za pomocą praw pokrewnych, stosuje się zasady przewidziane dla praw autorskich. 9 Prawa własności przemysłowej Prawo do uzyskania patentu na wynalazek albo prawa ochronnego na wzór użytkowy, jak również prawa z rejestracji wzoru przemysłowego, dokonanych w wyniku wykonywania przez twórcę obowiązków ze stosunku pracy przysługuje Uczelni, chyba że umowa o prace stanowi inaczej. 10 Prawa i obowiązki studentów w zakresie ochrony i korzystania z praw własności intelektualnej 1. Prawa osobiste i majątkowe do utworów stworzonych przez studentów, słuchaczy, stażystów w toku studiów lub w trakcie realizacji prac dyplomowych, należą co do zasady do twórców. 2. Student, słuchacz lub stażysta zobowiązany jest do poszanowania praw własności intelektualnej innych osób, w szczególności praw promotora oraz opiekuna pracy dyplomowej lub opiekuna naukowego. 3. Uczelni przysługuje pierwszeństwo w opublikowaniu pracy dyplomowej studenta. Jeżeli Uczelnia nie opublikowała pracy dyplomowej w ciągu 6 miesięcy od jej obrony, student, który ją przygotował, może ją opublikować, chyba, że praca dyplomowa jest częścią utworu zbiorowego. 4. Studenci mają obowiązek informowania Uczelni o wynikach prowadzonych badań naukowych lub prac rozwojowych oraz know-how związanym z tymi wynikami. Obowiązek informacyjny jest spełniony, gdy student stosowne informacje przekaże opiekunowi koła naukowego, promotorowi lub kierownikowi grupy badawczej, w ramach której prowadzi określone badania. 5. Pracownicy Uczelni kierujący pracami naukowymi lub rozwojowymi, w które zaangażowani są studenci i w ramach których może powstać dobro niematerialne, są zobowiązani do uzyskania od studenta pisemnego oświadczenia potwierdzającego zapoznanie się z Regulaminem i zawierającego zgodę na jego stosowanie. Samo zapoznanie się studenta z Regulaminem nie oznacza przeniesienia praw do dóbr niematerialnych stworzonych przez studenta na Uczelnię. 6. Uczelnia może nabyć uprawnienia względem wyników prac badawczych i rozwojowych studentów. Uprawnienia takie mogą wynikać wyłącznie z odrębnych umów ze studentami. 7. Student może być związany z Uczelnią inną umową cywilnoprawną, na podstawie której prowadzi określone prace naukowo-badawcze, i z których mogą wynikać pewne prawa Uczelni do powstałych dóbr. Uczelnia może być zainteresowana nabyciem od studenta tych dóbr niematerialnych i ich skomercjalizowania. Może też chcieć wykorzystać takie informacje do celów statystycznych. 11 Obowiązek zgłoszenia i dostarczenia utworu 1. Twórca decyduje o terminie i sposobie publicznego ujawnienia wyniku swej pracy, w szczególności o pierwszym udostępnieniu utworu. 5

6 2. Pracownicy mają obowiązek zgłoszenia kierownikowi jednostki stworzenie utworu. Obowiązek ten spoczywa także na osobach, które stworzyły utwory, do których na mocy odrębnych umów prawa autorskie przysługują lub mogą przysługiwać Uczelni. 3. Zgłoszenie winno zawierać dane osobowe Twórcy utworu oraz opis utworu. 4. Zgłaszający zobowiązany jest do oświadczenia, że według jego najlepszej wiedzy utwór nie narusza żadnych istniejących praw autorskich ani innych praw, że fragmenty nie wskazane jako cytaty są oryginalnym dziełem autora oraz, że zezwolenie konieczne do wykorzystania utworów osób trzech zostało uzyskane. 5. Oświadczenie o przyjęciu utworu przez Uczelnię powinno być złożone w terminie trzech miesięcy od dostarczenia utworu. 6. W przypadku utworów naukowych obowiązek dostarczenia utworu istnieje tylko wówczas, gdy Kierownik jednostki za zgodą Rektora lub osoby przez niego upoważnionej oświadczy w formie pisemnej zamiar skorzystania przez Uczelnię z prawa pierwszeństwa publikacji utworu. 7. Pracownicy mają obowiązek informowania Uczelni o wynikach prowadzonych badań naukowych lub prac rozwojowych oraz know-how związanym z tymi wynikami. 8. Jeśli utwór powstał na potrzeby projektu badawczego lub dla potrzeb określonego zespołu, a Twórca sprzeciwia się udostępnieniu utworu, Uczelnia może wykorzystać informacje i wyniki badań zawarte w utworze, a także może powierzyć opracowanie utworu na bazie tych informacji i wyników innej osobie. 12 Zasady wynagradzania twórców 1. Twórcy, który stworzył utwór w ramach wykonywania przez niego obowiązków wynikających z umowy o pracę, nie przysługuje prawo do dodatkowego wynagrodzenia z tytułu stworzenia utworu pracowniczego i jego eksploatacji. 2. Twórcy nie przysługuje wynagrodzenie za dobro intelektualne, które Uczelnia wykorzystuje dla własnych celów badawczych i dydaktycznych. 3. W przypadku, gdy Uczelnia umożliwia podmiotom trzecim odpłatne korzystanie z utworu, Twórcy należy się wynagrodzenie. Osiągnięte zyski są dzielone następująco: 50 % dla Uczelni, 50 % dla Twórcy. 4. Zasady wynagradzania twórców nie będących pracownikami Uczelni określa umowa. Rozdział 3 13 Zasady komercjalizacji 1. Własność intelektualna stanowiąca przedmiot praw Uczelni może być komercjalizowana. 2. Uczelnia dołoży należytej staranności w celu efektywnej komercjalizacji. 3. Decyzję o sposobie komercjalizacji dobra intelektualnego podejmuje Rektor w uzgodnieniu z twórcą. 4. Umowa o komercjalizacji dobra intelektualnego uwzględnia interes Uczelni, a zwłaszcza: 1) obowiązek używania nazwy i logo Uczelni oraz wskazanie Uczelni jako miejsca, w którym dobro intelektualne zostało wytworzone; 2) prawo do nieodpłatnego wykorzystania przedmiotu umowy do celów badawczych lub dydaktycznych. 6

7 14 Zasady korzystania z majątku Uczelni wykorzystywanego do komercjalizacji oraz świadczenia usług naukowo-badawczych 1. Uczelnia może w związku z komercjalizacją dobra intelektualnego zezwolić na korzystanie z infrastruktury Uczelni takiej, jak pomieszczenia lub aparatura badawcza. 2. Co do zasady, wynagrodzenie za korzystanie z majątku Uczelni winno uwzględniać ceny rynkowe, chyba że uzasadnione będzie przyznanie, na określony okres czasu, korzystania na warunkach preferencyjnych. 3. Szczegółowe zasady korzystania z majątku Uczelni określa Regulamin korzystania z infrastruktury badawczej Wyższej Szkoły Informatyki i Ekonomii TWP w Olsztynie. Rozdział 4 Postanowienia końcowe 1. Postanowienia Regulaminu dotyczące twórców mają odpowiednie zastosowanie do współtwórców. Współtwórcy obowiązani są do uzgodnienia swego stanowiska w sprawach ich dotyczących i wyznaczenia pełnomocnika do reprezentowania ich interesów wobec Uczelni. 2. Rektor, uwzględniając ważny interes Uczelni, ma prawo odstąpić od postanowień niniejszego Regulaminu, jeżeli nie pozostaje to w sprzeczności z innymi aktami normatywnymi. 3. W sprawach nie uregulowanych niniejszym Regulaminem zastosowanie mają odpowiednie przepisy: 1) ustawa z dnia 27 lipca 2005 r. Prawo o szkolnictwie wyższym (Dz. U z 2012 r., poz. 572 ze zm.); 2) ustawa z dnia 4 lutego 1994 r. o prawie autorskim i prawach pokrewnych (Dz. U. z 2006 r. nr 90, poz. 631 ze zm.); 3) ustawa z dnia 30 czerwca 2000 r. Prawo własności przemysłowej (Dz. U. z 2013 r. poz. 1410); 4) ustawa z dnia 16 kwietnia 1993 r. o zwalczaniu nieuczciwej konkurencji (Dz. U. z 2003 r., nr 153, poz ze zm.); 5) ustawa z dnia 27 lipca 2001 r. o ochronie baz danych (Dz. U. z 2001 r. nr 128, poz ze zm.); 6) ustawa z dnia 26 czerwca 1974 r. Kodeks pracy (Dz. U. z 2014 r. poz. 1502, ze zm.); 7) ustawa z dnia 23 kwietnia 1964 r. Kodeks cywilny (Dz. U. z 2014 r., poz. 121 ze zm.). Przewodniczący Senatu Rektor dr hab. Adam Sosnowski 7