(13) B1 (12) OPIS PATENTOWY (19) PL (11) PL B1

Transkrypt

1 RZECZPOSPOLITA POLSKA Urząd Patentowy Rzeczypospolitej Polskiej (12) OPIS PATENTOWY (19) PL (11) (13) B1 ( 2 1) Numer zgłoszenia: (5 1) IntCl7 A01K5/02 (22) Data zgłoszenia: (54) Urządzenie do karmienia zwierząt domowych, zwłaszcza świń (30) Pierwszeństwo: (73) Uprawniony z patentu: ,DE, B.Mannebeck Landtechnik GmbH, Quendorf, DE (43) Zgłoszenie ogłoszono: BUP 23/96 (72) Twórcy wynalazku: Bernhard Mannebeck, Ouendorf, DE (45) O udzieleniu patentu ogłoszono: (74) Pełnomocnik: WUP 09/02 Nowakowski Janusz, PATPOL Spółka z o o. PL B1 (5 7 ) 1. Urządzenie do karmienia zwierząt domowych, zwłaszcza świń, zawierające zasobnik paszy suchej, od którego odchodzi rura transportowa dla paszy, w której jest umieszczony środek transportowy i która jest wyposażona w obejmowany przez pysk karmionego zwierzęcia ustnik, w którego obszarze są umieszczone środki włączające dla napędzania środka transportowego, uruchamiane przy chwytaniu ustnika przez zwierzę, znamienne tym, że do rury transportowej (3) między zasobnikiem (2) a ustnikiem (31) jest przyłączony co najmniej jeden przewód doprowadzający (7) dla cieczy.

2 Urządzenie do karmienia zwierząt domowych, zwłaszcza świń Zastrzeżenia patentowe 1. Urządzenie do karmienia zwierząt domowych, zwłaszcza świń, zawierające zasobnik paszy suchej, od którego odchodzi rura transportowa dla paszy, w której jest umieszczony środek transportowy i która jest wyposażona w obejmowany przez pysk karmionego zwierzęcia ustnik, w którego obszarze są umieszczone środki włączające dla napędzania środka transportowego, uruchamiane przy chwytaniu ustnika przez zwierzę, znamienne tym, że do rury transportowej (3) między zasobnikiem (2) a ustnikiem (31) jest przyłączony co najmniej jeden przewód doprowadzający (7) dla cieczy. 2. Urządzenie według zastrz. 1, znamienne tym, że w każdy przewód doprowadzający (7) jest włączony co najmniej jeden zawór (71, 72), który jest połączony sterująco z napędem (5) środka transportowego (4), umieszczonego w mrze transportowej (31). 3. Urządzenie według zastrz. 1, znamienne tym, że w każdy przewód doprowadzający (7) jest włączony co najmniej jeden zawór (71,72), połączony sterująco ze środkiem włączającym (6). 4. Urządzenie według zastrz. 2 albo 3, znamienne tym, że zawór (72) jest zaworem regulującym ilość doprowadzanej na jednostkę czasu albo dawkę suchej paszy do rury transportowej (3). 5. Urządzenie według zastrz. 1, znamienne tym, że między ustnikiem (31) a króćcem (70) przewodu doprowadzającego (7) w rurze transportowej (3) jest utworzony długi odcinek (S) do wytwarzania mieszaniny pasza-płyn w postaci papki lub ciasta. 6. Urządzenie według zastrz. 2, znamienne tym, że środek transportowy (4) stanowi przenośnik ślimakowy. 7. Urządzenie według zastrz. 3, znamienne tym, że środek włączający (6), połączony poprzez elektryczny przewód z napędem (5), jest utworzony z pary dwóch przestrzennie oddzielnie uruchamianych styków (61, 62), przy czym pierwszy styk (61) jest usytuowany powyżej ustnika (31) a drugi styk (62) poniżej ustnika (31). 8. Urządzenie według zastrz. 7, znamienne tym, że napęd (5) środka transportowego (4) stanowi silnik elektryczny zmiennej prędkości obrotowej. 9. Urządzenie według zastrz. 2 albo 3, znamienne tym, że zawór (71, 72) jest wykonany jako zawór elektromagnetyczny, nastawny. 10. Urządzenie według zastrz. 1, znamienne tym, że jest wyposażone w zespół pomiarowy do pomiaru ilości paszy wydawanej z zasobnika (2). 11. Urządzenie według zastrz. 1, znamienne tym, że jest wyposażone w centralny mikroprocesowy zespół sterujący do sterowania i regulowania dozowania doprowadzanego płynu i wydawania paszy, a także gromadzenie danych. 12. Urządzenie według zastrz. 11, znamienne tym, że centralny mikroprocesorowy zespół sterujący zawiera urządzenie identyfikujące zwierzę (9). 13. Urządzenie według zastrz. 1, znamienne tym, że do rury transportowej (3) jest przyłączony co najmniej jeden dodatkowy zbiornik (8) na dodatkowe środki paszowe i/lub minerały i/lub lekarstwa. * * * Przedmiotem wynalazku jest urządzenie do karmienia zwierząt domowych, zwłaszcza świń. Urządzenie do karmienia zwierząt domowych, zwłaszcza świń, zawierające zasobnik paszy suchej, od którego odchodzi rura transportowa dla paszy, wyposażona w środki transportowe i zakończona obejmowanym przez pysk karmionego zwierzęcia ustnik, w obszarze którego jest umieszczony środek włączający, uruchamiany przez zwierzę przy chwytaniu ustnika,

3 w celu napędzania środka transportowego, jest znane z opisu patentowego US nr W tym urządzeniu do karmienia rura transportowa jest bardzo krótka i składa się praktycznie jedynie z ustnika. Środek włączający napęd środka transportowego stanowi dźwignia, która jest usytuowana powyżej ustnika, tak że przy uchwyceniu ustnika przez zwierzę jest ona naciskana do dołu. Przez uruchomienie dźwigni zostaje uruchomiony włącznik elektryczny, który ze swojej strony uruchamia silnik elektryczny, połączony poprzez przekładnię zębatą ze środkiem transportowym w rurze transportowej. Niedogodnością tego znanego urządzenia do karmienia jest to, że nadaje się ono jedynie do pasz suchych, które mogą być zjadane przez zwierzęta nie bez strat. Zwierzęta muszą się stale przemieszczać między urządzeniem do karmienia a poidłem, aby dodatkowo do suchej paszy przyjmować dostateczną ilość wody. Dalsza niedogodność znanego urządzenia do karmienia polega na tym, że środek włączający do napędu środka transportowego jest utworzony z dźwigni, umieszczonej po jednej stronie powyżej ustnika, tak, że zwierzę bez uchwycenia ustnika w pysku może przesunąć dźwignię do góry, co powoduje wydawanie paszy, która nie jest przyjmowana przez zwierzę. Wskutek tego powstają straty paszy i wzrasta zanieczyszczenie w oborze. Ponadto z prób praktycznych znane jest urządzenie do karmienia, w którym w jednym zbiorniku sucha pasza jest zmieszana z wodą do postaci papki. Zmieszaną papkę utrzymuje się pod ciśnieniem wewnątrz zbiornika i transportuje się poprzez długie przewody z miejsca ustawienia zbiornika do różnych miejsc karmienia. W każdym miejscu karmienia na przynależnym końcu przewodu transportowego jest umieszczona końcówka do karmienia, która jest zbudowana jak znany zawór do pojenia w poidłach dla zwierząt. Niedogodnością tego urządzenia do karmienia jest to, że zmieszana pasza wewnątrz przewodów ma skłonności do pęcznienia i wskutek tego w przewodach i w końcówce do karmienia oraz w przynależnych zaworach powstają zatory, które można usunąć bardzo dużymi nakładami i z tego powodu to urządzenie do karmienia nie posiada niezawodności koniecznej w pracy w rolnictwie. Z opisu patentowego DD nr jest znane poidło dla młodych zwierząt, zwłaszcza dla prosiąt i cieląt, w którym do wody do picia przyjmowanej przez zwierzęta mogą być domieszane minerały i/lub lekarstwa. Przy tym dodawane minerały i/lub lekarstwa muszą być rozpuszczalne w wodzie, ponieważ poidło nie ma środków transportowych do przenoszenia minerałów i/lub lekarstw. Poidło nie nadaje się do wytwarzania i wydawania preparatów paszowych. Z opisu EP nr A2 jest znany zawór do samoczynnego pojenia dla zwierząt domowych, który nadaje się jedynie do podawania wody lub innych płynów, jak pokarmu mlekopodobnego. Zadaniem wynalazku jest opracowanie urządzenia do karmienia, w którym zostałyby usunięte wspomniane niedogodności i w którym nie występowałyby straty paszy i była zapewniona niezawodna i nie wymagająca konserwacji eksploatacja. Przy tym urządzenie do karmienia powinno nadawać się do stosowania zarówno w prostych układach karmienia, np. z karmieniem do syta, jak również w droższych układach do karmienia, np. z racjonowanym karmieniem poszczególnych zwierząt w grupie. Zadanie to rozwiązano według wynalazku dzięki temu, że do rury transportowej między zasobnikiem a ustnikiem jest przyłączony co najmniej jeden przewód doprowadzający dla cieczy. Zgodnie z wynalazkiem w każdy przewód doprowadzający płyn jest włączony co najmniej jeden zawór, który jest połączony sterująco z napędem środka transportowego umieszczonego w rurze transportowej, lub ze środkiem włączającym. Korzystnie zawór jest zaworem regulującym ilość płynu wprowadzanego na jednostkę czasu do rury transportowej, albo dawkę suchej paszy. Według wynalazku między króćcem przewodu doprowadzającego płyn w rurze transportowej paszę a ustnikiem jest utworzony długi odcinek do wytwarzania mieszaniny pasza- -płyn w postaci papki lub ciasta. Szczególnie korzystne jest gdy środek transportowy, stanowi przenośnik ślimakowy o zmiennej prędkości obrotowej.

4 Korzystnie środek włączający, połączony poprzez elektryczny przewód z napędem, jest utworzony z pary dwóch przestrzennie oddzielnie uruchamianych styków, przy czym pierwszy styk jest usytuowany powyżej ustnika a drugi styk, poniżej ustnika. Szczególnie odpowiednim napędem środka transportowego jest silnik elektryczny o zmiennej prędkości obrotowej. Według wynalazku zawór jest wykonany jako zawór elektromagnetyczny, nastawny. Korzystnie w urządzeniu jest umieszczony zespół pomiarowy do pomiaru ilości paszy wydawanej z zasobnika. W innym wykonaniu urządzenie do karmienia jest wyposażone w centralny mikroprocesowy zespół sterujący, do sterowania i regulowania napędu środka transportowego, dozowanie doprowadzanego płynu i wydawanie ilości paszy, a także gromadzenia danych. W dalszej postaci wykonania urządzenia do karmienia, centralny mikroprocesorowy zespół sterujący zawiera urządzenie identyfikujące zwierzę. Korzystnie do rury transportowej jest przyłączony co najmniej jeden dodatkowy zbiornik na dodatkowe środki paszowe i/lub minerały i/lub lekarstwa Urządzenie do karmienia według wynalazku ma tę zaletę, że zwierzęta mają do dyspozycji preparat paszowy o konsystencji i składzie, który zapewnia bezproblemowe przyjmowanie paszy, bez jednoczesnego jej marnowania i zabrudzenia obory. Dzięki temu uzyskuje się szczególnie dobre wykorzystanie paszy i lepszą higienę obory. Dalszą zaletą jest to, że w urządzeniu do karmienia znajduje się stosunkowo niewielka ilość zmieszanego na gotowo preparatu paszowego, ponieważ zmieszanie suchej paszy z płynem lub płynami następuje tuż przed przyjmowaniem preparatu przez zwierzę. W zasobniku znajduje się jedynie sucha pasza, którą można magazynować bez problemu przez dłuższy czas. Dzięki temu unika się fermentowania zmieszanej paszy w postaci papki i pęcznienia w przewodach transportujących. Ponadto urządzenie do karmienia według wynalazku nie wymaga stosowania na ustniku skłonnych do uszkodzeń zaworów, tak że również od tej strony zapewniona jest niezawodna praca urządzenia. W przypadku płynów doprowadzanych przez przewód doprowadzający płyny chodzi o wszystkie stosowane w karmieniu zwierząt płyny, głównie o wodę do picia, mleko, serwatkę, roztwór octowy i inne płyny. Do paszy docierają stale odpowiednie i nie nadmierne ilości płynu, a przyjmowana przez zwierzę pasza jest w wystarczającym stopniu mieszana z płynem. Poza tym można optymalnie regulować konsystencję paszy wydawanej na ustniku, np. w zależności od rodzaju suchej paszy lub wieku każdorazowo karmionych zwierząt. Konsystencja wydawanej paszy może przy tym mieć postać papki do postaci ciasta, przy czym nie ma to ujemnego wpływu na funkcjonowanie urządzenia. Praktycznie odcinek do wytwarzania mieszaniny ma praktycznie długość kilka centymetrów, tak że przy instalacji urządzenia do karmienia w oborze nie jest konieczna duża ilość miejsca Przenośnik ślimakowy rozciąga się korzystnie od zbiornika na paszę przez rurę transportową bezpośrednio przed ustnik lub nawet do ustnika Dzięki temu zapewnia się niezawodny transport paszy z zasobnika do rury transportowej paszę oraz intensywne przemieszanie doprowadzonej wody z doprowadzoną suchą paszą. Ponadto pasza aż do wydania jedzącemu zwierzęciu jest transportowana w sposób wymuszony przez rurę transportową oraz ustnik, co praktycznie wyklucza zatykanie. Poprzez prostą zmianę prędkości obrotowej lub ilości obrotów przenośnika ślimakowego można wpływać na ilość preparatu paszowego wydawanego na jednostkę czasu i regulować żądane wartości. Włączenie napędu środka transportowego następuje jedynie wówczas, gdy uruchomione są jednocześnie oba styki. Natomiast przy uruchomieniu jednego styku pasza nie jest wydawana. Dzięki temu wykluczona jest strata paszy przez zabawę zwierzęcia z urządzeniem do karmienia. Niezawodną pracę i w znacznym stopniu odciążenie osoby obsługującej urządzenie do karmienia od manipulacji ręcznych osiągnięto dzięki temu, że zawór jest wykonany jako zawór elektromagnetyczny.

5 Za pomocą urządzenia do karmienia, według wynalazku osoba obsługująca uzyskuje dokładny przegląd przyjmowania paszy przez poszczególne zwierzę, co ułatwia kontrolę pogłowia i wczesną reakcję w przypadku wystąpienia indywidualnych odchyleń, np. z powodu początków choroby. Ponadto w zespole sterującym dla każdego zwierzęcia ze stada jest z góry zadany, gromadzony w pamięci i samoczynnie wykonywany program karmienia z maksymalną ilością paszy, wydawaną poszczególnemu zwierzęciu na jednostkę czasu. W ten sposób można przeprowadzić ustalony z góry i zgromadzony w pamięci w postaci danych program karmienia dla każdego zwierzęcia, np. w celu uzyskania możliwie równomiernego przybierania na wadze przy optymalnym zastosowaniu paszy. Przedmiot wynalazku jest uwidoczniony w przykładzie wykonania na schematycznym rysunku, na którym jest przedstawione urządzenie do karmienia w widoku z boku i częściowo w przekroju. Urządzenie do karmienia 1 zawiera zasobnik 2, dla paszy suchej, który jest wykonany w postaci leja z otwartym wlotem 21. Zasobnik 2 jest zamknięty u dołu dnem 20. Równolegle do dna 20 od zasobnika 2 odchodzi poziomo rura transportowa 3 dla paszy. Przez rurę transportową 3 i dolną część zasobnika 1 przebiega środek transportowy 4 w postaci przenośnika ślimakowego. Środek transportowy 4 jest napędzany obrotowo przez umieszczony poza zasobnikiem 2 napęd 5, w postaci silnika elektrycznego korzystnie o zmiennej prędkości obrotowej. Na wolnym końcu 30 rury transportowej 3 jest umieszczony ustnik 31. Środek transportowy 4 kończy się w miejscu 40, usytuowanym w niewielkim odstępie od ustnika 31. Do rury transportowej 3 między zasobnikiem 2 a ustnikiem 31 jest przyłączony poprzez króciec 70 przewód doprowadzający 7, zasilany płynem np. wodą pitną. W przedstawionym przykładzie wykonania w przewód doprowadzający 7 są włączone szeregowo dwa zawory 71 i 72. Pierwszy zawór 71 jest zdalnie uruchamianym zaworem otwierającym i zamykającym, a drugi zawór 72 jest zaworem regulującym do zmiany ilości przepływu. Korzystnie zawór 71, 72 jest zaworem elektromagnetycznym lub nastawnym. Ponadto urządzenie do karmienia 1 zawiera środek włączający 6, który jest uruchamiany przez zwierzę 9. Środek włączający 6 stanowi dwa włączone szeregowo styki elektryczne 61, 62. Styki 61, 62 są uruchamiane przez płytkę uruchamiającą 63, 64, przy czym jedna płytka 63 leży powyżej wolnego końca 30 rury doprowadzającej 3 i powyżej ustnika 31, a druga płytka 64 leży poniżej wolnego końca 30 i ustnika 31. Płytki uruchamiające 63,64 są połączone ze stykami 61, 62 za pomocą mechanicznych środków łączących, np. popychaczy, przy czym przez przesunięcie płytek uruchamiających 63, 64 w kierunku strzałek w lewo, oba styki 61,62 zwierają się. Cofnięcie płytek uruchamiających 63, 64 i styków 61, 62 w ich położenie otwarcia następuje samoczynnie, np. za pomocą siły sprężystej. Uruchomienie styków 61, 62 przeprowadza przygotowane do przyjmowania paszy z urządzenia do karmienia 1, zwierzę 9, np. tucznik. Zwierzę 9 chwyta ustnik 31 na wolnym końcu 30 rury transportowej 3 w pysk, przesuwając przy tym górną szczęką górną płytkę uruchamiającą 63, a żuchwą - dolną płytkę uruchamiającą 64 na lewo. Dzięki temu oba styki 61, 62 zamykają się, co powoduje zamknięcie obwodu prądu, który poprzez elektryczny przewód łączący 65 i zespół włączający 50 jest połączony z napędem 5. Zespół włączający 50 jest przy tym tak skonstruowany, że w przypadku zamknięcia obu styków 61, 62 zostaje uruchomiony napęd 5, to znaczy silnik elektryczny, co powoduje, że środek transportowy 4 zostaje wprawiony w obroty. Jednocześnie poprzez elektryczne przewody 73, 74 między zespołem włączającym 50 a zaworami 71, 72 zostają one otwarte lub nastawione na żądany przepływ w jednostce czasu. W ten sposób początkowo suchą paszę, przechowywaną w zasobniku paszy suchej 2 przenosi się z dolnej części zasobnika 2 do rury transportowej 3. Jednocześnie doprowadza się wstępnie zadaną ilość wody do picia na jednostkę czasu przez przewód doprowadzający 7 oraz zawory 71, 72 do wlotu 30 w rurze transportującej 3. W tym miejscu woda wnika do początkowo jeszcze suchej paszy. Wzdłuż odcinka drogi S, który rozciąga się od króćca 70 aż do miejsca 40 środka transportowego 4, paszę miesza się z dodawaną wodą i wytwarza się preparat paszowy w postaci papki, o postaci ciasta, o zmiennej konsystencji. Ten preparat paszowy na wolnym końcu 30 rury transportowej 3, wydostaje się przez znajdujący się tam ustnik 31 bezpo-

6 średnio do pyska zwierzęcia 9 i może być przez niego przyjmowany i połykany bez większego problemu, a zwłaszcza bez dodatkowego pobierania wody z oddzielnych poideł. W przedstawionej postaci wykonania urządzenie do karmienia 1, przenoszenie preparatu paszowego z ustnika 31 trwa tak długo jak długo zwierzę 9 utrzymuje obie płytki uruchamiające 63, 64 w ich położeniu przesuniętym na lewo. Tym samym urządzenie do karmienia 1 nadaje się zwłaszcza do karmienia do syta. Dodatkowo w urządzeniu do karmienia 1, może być umieszczony, tutaj nie przedstawiony, zespół pomiarowy do rejestrowania ilości paszy wydawanej z zasobnika 2 oraz do doprowadzanej ilości wody, w celu umożliwienia obliczeń statystycznych. Zespół pomiarowy może przykładowo za pomocą licznika rejestrować ilość obrotów środka transportowego lub przynależnego napędu, z czego następnie można obliczać wydaną ilość paszy, ponieważ ilość paszy jest proporcjonalna do liczby wykonywanych przez niego obrotów. Alternatywnie urządzenie pomiarowe może również zawierać wagę, przy czym wówczas np. zasobnik paszy suchej może być wykonywany jako zasobnik ważący. Ponadto zespół włączający 50 może być rozbudowany do postaci centralnego zespołu sterującego, zawierającego mikroprocesor albo mikrokomputer, co umożliwia kombinację urządzenia do karmienia 1 ze znanym układem identyfikacji zwierząt. W ten sposób każdemu zwierzęciu 9, który korzysta wraz z grupą innych zwierząt z urządzenia do karmienia 1, mogą być podawane wstępnie zaprogramowane racje paszy, o wstępnie ustalonej konsystencji i składzie. Na rysunku jest także przedstawiony dodatkowy zbiornik 8, przyłączony również do rury transportowej 3, który jest znacznie mniejszy od zasobnika 2 dla paszy suchej. Dodatkowy zbiornik 8 służy zwłaszcza do przyjmowania i przetrzymywania dodatków do pasz, np. minerałów albo leków. Substancje dodatkowe poprzez śluzę dozującą 81 oraz rurę spustową 80 są doprowadzane do rury transportowej 3, mieszane w niej z pozostałą ilością paszy i w tej postaci doprowadzone do zwierzęcia 9. Śluza dozująca 81 może być wykonana również jako zdalnie sterowana i może być uruchamiana przez zespół włączający 50 albo centralny zespół sterujący.

7

8 Departament Wydawnictw UP RP. Nakład 50 egz. Cena 2,00 zł.