WOJEWÓDZKI URZĄD STATYSTYCZNY W KATOWICACH PAŃSTWOWE GOSPODARSTWA ROLNE W WOJEWÓDZTWIE KATOWICKIM

Transkrypt

1 WOJEWÓDZKI URZĄD STATYSTYCZNY W KATOWICACH D o użytku służbowego Egz. N r PAŃSTWOWE GOSPODARSTWA ROLNE W WOJEWÓDZTWIE KATOWICKIM Katowce maj 1981

2 SPIS TREŚCI St r. 1. Ogólna charakterystyka rolnctwa województwa katowckego...jj Z. Potencjał produkcyjny państwowych gospodarstw rolnych województwa katowckego , 2.1. Grunty... v......$ 2.2. Zwerzęta gospodarske Maszyny urządzena rolncze Budynk nwentarske Zatrudnene Efektywność gospodarowana Wykorzystane\gruntów Plony zbory upraw r o l n y c h jl 3.3. Produkcja materału sewnego pasz treścwych. Zużyce nawozów 11 % 3.4. Produkcja warzyw owoców Produkcja zwerzęca , f * 3.6. Wynk fnansowe opłacalność gospodarowana Wnosk '. - ' * SPIS TABLIC *. ' / Użytkowane gruntów przsz państwowe gospodarstwa rolne według rodzajów u ż y t k ó w Powerzchna zasewów w państwowych gospodarstwach rolnych Plony zbory nektórych rośln w państwowych gospodarstwach rolnych P0głows zwerząt gospodarskch w państwowych gospodarstwach rolnych Trzoda chlewna w państwowych gospodarstwach rolnych' f Bydło w państwowych (gospodarstwach rolnych Owce. kone, kury w państwowych gospodarstwach rolnych Wyposażena budynków nwentarskch w nstalacje urządzena mechanczne Budynk dla bydła w państwowych gospodarstwach rolnych według wyposażena w urządzena mechanczne okresu budowy IB

3 1. OGÓLNA CHARAKTERYSTYKA ROLNICTWA WOJEWÓDZTWA KATOWICKIEGO Powerzchna województwa katowckego zajmuje 6650 km2, co stanow 2,1% powerzchn kraju. Zameszkuje tu ponad 3,7 mn ludnośc, tj. 10,4% ogółu ludnośc w Polsce. Zaludnene w województwe na 1 km2 wynos 553 osoby wobec 113 osób w kraju, co przekracza średnę krajowę o 440 osób. Slne ntensywne rozbudowany przemysł powoduje,, że równeż odmenne w porównanu z nnym województwam kształtuję sę źródła utrzymana ludnośc.4g7 tys. osób to ludność, która zameszkuje na ws. st'anow ona 12,6% ogólnego stanu ludnośc w województwe. A Przemysł w naszym województwe jest domnujęcym dzałem gospodark narodowej rozwja sę dynamczne w oparcu o mejscowe surowce take Jak: węgel kamenny, ruda Żelaza nne. Rozwój przemysłu powoduje - wysoke zurbanzowane województwa, - dużę koncentrację ludnośc wzrost zapotrzebowana na produkty żywnoścowe, - ujemne skutk dla rolnctwa zwązane z zajmowanem- gruntów rolnych na cele poza rolncze«oraz z degradację gleb /szkody górncze/. < Stęd też zarówno struktura gospodarstw jak kerunk produkcj rolnej, a także jej pozom są ścśle zwęzane ze specyfkę terenu, a węc warunkam gospodarczym społecznym. * P0mmo znacznej przewag przemysłu w naszym województwe,nemnej ważnę rolę odgrywa rolnocwo, jakkolwek z roku na rok kurczę sę tereny użytkowane rolnczo. I Sps rolnczy w 1980 roku wykazał zmnejrzene użytków rolnych o 2640 ha, w tym gruntów ornych o 1118 ha, sadów o nanu do roku poprzednego. 90 ha, a użytków zelonych o 1432 ha w porów Udzał rolnctwa województwa katowckego w rolnej produkcj towarowej kraju jest newelk wynoe: ^, - w 4 zbożach 2,0% - w zemnakach 1,8% - w mleku 1,8% - w żywcu wołowym weprzowym 2,0% Oak wynka z przedstawonych danych nasze województwo me newelk udzał w kształtowanu sę pozomu produkcj rolnej w kraju, nemnej Jednak odgrywa bdrdzo stotnę rolę w zaopatrzenu mejscowej ludnośc w śweże produkty, jak: mleko, warzywa, owoce zemnak, których sprowadzana z /terenów nnych województw jest utj.^żlwe zwęzane z kosztam, a także trudnoścam transportowym. Stęd też dalsza ntensyfkacja rolnctwa w naszym województwe Jest Jednym z kluczowych dzałań władz wojewódzkch w calu maksymalnego zaspokojena potrzeb społeczeństwa nłas nę produkcją. tabela Strukturę użytkowana zem w województwe katowckm przedstawa ponższa

4 4 WYSZCZEGÓLNIENIE» e * / 19^ tye.ha % tys.ha % , , , , ,2 253 ' 38, ,5 49 7,4 18 2,7 18 2, ,6 190,28, , ,3 Jak wynka z danych powerzchna użytków rolnych uległa dalszemu zmnejszenu w porównanu ze etanem w czerwcu 1979 roku. Według danych spsowych powerzchna użytków rolnych wynos w czerwcu W 8 0 roku 326 tys.ha Jest mnejsze od stanu w czerwcu 1979 roku o blsko 3 tys.ha,co stanow 30 kn2. Welkość ta odpowada powerzchn gmny Mszanę.Udzał użytków rolnych w ogólnej powerzchn województwa obnżył eę z 49,5% w roku 1979 do 49,1 w roku < Powerzchna użytków rolnych w sektorze uspołecznonym zwększyła sę z 72,2 tys.ha /czerwec 1979/ do 76,2 tye.ha /czerwec 1980/, tj, o 4,0 tys.ha, a w porównanu z rokem 1976 aż o 19,1 tya.ha.( W roku 1980 sektor uspołecznony gospodarował już na ponad 23% wszystkch użytków rolnych województwa. Udzał sektora ne uspołecznonego we władanu użytkam rolnym wynosł w 1980 roku 76,7% obnżył sę w stosunku do roku 1979 o 1,3%, a w stosuhku do roku 1976 aż o 6,5%. Znaczny wpływ na to ma wzrastając» lczba jednostek * uspołecznonych.. Rolnctwo województwa katowckego według spsu rolnczego /czerwec 1980 rok/reprezentuje ndywdualnych gospodarstw rolnych powyżej 0,5 ha, których w roku 1977 było , natomast gospodarkę uspołecznoną:82 Rolncze Spółdzelne Produkcyjne / /, 23 Spółdzelne Kółek Rolnczych / /, 19 PGR podległych Mnsterstwu Rolnotwa/1977~22/oraz pozostała PGR - 132/ /. Porównując lczbę' gospodarstw, z roku 1977 w stosunku do roku 1980 stwerdza sę, że lczba ndywdualnych gospodarstw rolnych PGR podległych Mnlsteretwu Rolnctwa oraz Spółdzeln Kółek Rolnczych uległe zmnejszenu, eżczsgólnle zmalała lczba ndywdualnych gospodarstw rolnych/o-14497/ Wzrosła jedyne lczba Rolnczych Spółdzeln Produkcyjnych oraz pozostałych PGR. Udza* poszczególnych użytkownków we władanu Użytkam rolnym przedstawa elę nestępujęco: WYSZCZEGÓLNIcNIc ' " 1976 r --- r tye. ha % * K - % tys. ha % * K - % , Użytk rolne w województwe ogółem 340,0 100,0 340,0 L00,0 334,0 100, ,0 326,3 100,0 Gospodarstwa ndywdualne pow. 0,5 ha ,6 83,2 274,9 81,0 267,4 80,1 256,7 78,0 250,1 76,7 < Gospodarstwa uapoł. 57,1 16,8 64,4 19,0 66,3 19,9 72,2 21, ,3 PGR Mlneteretwa Ro» 35,7 10,5 38, , ,3 12, tys. ha 3, , , , %

5 5 dok.tablcy WYSZCZEGÓLNIENIE Inne państwowe uspo tys. ha % % tys. ha % tys. ha % tys. ha % 5, ,4 2,0 3, , , ,1 3, ,7 18,2 5,5 25,0 7,7 3, , , , ,3 0,1 W gospodarce ne uspołecznonej na ogólnej powerzchn użytków rolnych wynoszącej 271,3 tys.ha gospodaruje 215,2 tye.ndywdualnych użytkownków zem, w tym w gospodarstwach ndywdualnych powyżej 0,5 ha o powerzchn 250,1 tys.ha tys.średno na Jedno gospodarstwo przypada 1,14 ha ogólnej powerzchn, co wskazuje na najwększe rozdrobnene ndywdualnych gospodarstw rolnych W kraju/średna krajowa wynos 5,31 ha/. Struktura ndywdualnych gospodarstw rolnych Jest wybtne nekorzystna z uwag na duże rozdrobnene. W województwe «katowckm ponad 90% użytkownków gospodarstw zatrudnonych Jest poza rolnctwem, dla których główne źródło utrzymana stanow praca w przemyśle nnych,dzałach gospodark narodowej. Prawdłowe wykorzystane każdego kawałka zem jest wodącym problemem dla całego rolnctwa zwłaszcza w naszym województwe, gdze z ważnych względów gospodarczych ^epołecznych dalsze znaczne zasoby zem muszę być przekazywane na cele nerolncze gdże struktura gospodarstw ndywdualnych z uwag na nadmerne rozdrobnene Jest wybtne nekorzystna dla ntensywnej gospodark rolnej. Osągnęce wększego przyrostu w produkcj rolnej uzależnone jest od powszechnego efektywnego wykorzystana w maksymalnym stopnu wszelkch rezerw występujących w gospodarstwach wszystkch sektorów rolnczych, zwłaszcza w zakrese gospodark zemę. Nemnej ważnym problemem są neużytk poprzemycłowe.najwęcej neużytków powstaje wskutek eksploatacj górnczej w postac hałd, wyrobsk, zalewsk, zapadlsk, oraz nnych peużytków na terenach rolnych. Nezależae od wymenonych szkód, na skutek osadana terenu następuje degredacja gruntów rolnych leśnych, co powoduje obnżene ch zdolnośc produkcyjnej. Szybsze odzyskwane terenów wyeksploatowanych do produkcj rolnej leśnej, oraz nasene prac przy rekultywacj gruntów z przeznaczenem na zagospodarowane Jako użytk zelone oraz ogródk dzałkowe zmerzać bęjze w kerunku efektywnego wykorzystana zem uprawnej. Połudnowa zachodna część województwa posada gleby lepsze, natomast centralna, północna wschodna - gleby słabsze Klasy bontacyjne gleb przedstawają sę następująco: o przewadze gleb paszczystych. #...,,,r-- Klasy bontacyjne WYSZCZEGÓLNIENIE \ ' I-II III IV w proc*antach * VI Województwo katowcke ,7 22,3 39,3 44,6 20,8 '23,2 12*. 5 7,1

6 6 Na skutek zmnejszena ogólnej powerzchn użytków rolnych, uległa zmnejszenu powerzchna zasewów. Ogólna powerzchne zasewów wynosła ha/czerwec 1980r/ była mnejsza od stanu w czerwcu 1979 roku o 835 ha, a porównując do roku 1976 o 5043 ha. Pocąga to równeż za sobą zmanę struktury zasewów: zmnejszył sę udzał uprawy zbóż /z 48,5% w 1979r do 47,3% w 1980r/ zemnaków/z 18,1% w 1979r do 17,9% w 1980r/, a wzrosły zasewy upraw przemysłowych pastewnych. Plony, jake osągnęte zostały ze zborów 1980 roku były nższe nż w latach poprzednch przyjmując następujące welkośc dla 4 zbć. cukrowych, sana łąkowego: WYS2CZE5tOT! ENI.. a-1978 b-1979 c zboża 1 " Zemnak Burak cukrowe, zemnaków, buraków w ą/ha % Sano/ pokosy razem,/ POLSKA... a 27, ,7 b 22, c 23, ,0 Województwo katowcke. a 29, ,2 b 26, ,5 c 28, ,8, Wyżej wymenone plony uzyskane w województwe pommo, że są nższe nż w roku przewyższają średne plony dla kraju. Stan pogłowa zwerząt gospodarskch w województwe katowckm według sp^.- su rolnczego 1980 przedstawa sę następująco: - bydło szt, czyl 65,7 szt /100h, mnej o 1,1 szt/100 ha od średnej krajowej; w tym krowy szt, czyl 29,2 szt/100 ha, mnej o 2,2 szt/100 ha od średnej krajowej ; - trzoda chlewna szt, czyl 116 szt/100 ha, węcej o 3,4 szt/100 ha, od średnej kraju; v tym macory szt - owce szt, czyl 35,6 szt/100 ha użytków rolnych; - kone szt, czyl 6,7 szt/100 ha użytków rolnych. Porównując te dane do analogcznych w roku 19/9 zauważyć można: - spadek pogłowa bydła o 0,5%, w tym krów o 2,1%, - wzrost pógłowa trzody chlewnej o 10,8%, w tyra macor o 2,8%, - wzrost pogłowa owec o 3,5%, - spadek pogłowa kon o 6,0%. W dalszym cągu utrzyrfuje sę spadek pogłowa bydła,a w szczególnośc krów. W latach lczba bydła zmnejszyła sę o 2,1%, w tym krów o 10,8%. Zjawsko to występuje w sektorze ne uspołecznonym, natomast sektor uspołecznony notuje do roku 1979 wzrost pogłowa o 6, 9 % - najwyższy wzrost notują RSP o 33,1%. Wzroet pogłowa trzody chlewnej zanotowano zarówno w sektorze uspołecznonym jak gospodarstwach ndywdualnych. NaJwękez/ przyrost pogłowa trzody chlewnej /w stosunku do 1979r/ zanotowano w RSP o 38,9% PGR Mnsterstwa Rolnctwa o 16,1%. «2.1. Grunty Lczba państwowych gospodarstw rolnych województwa katowckego w roku 1977 wynosła 145 jednostek, a w roku Jednostek. Na przestrzen tylko trzoch

7 I 7 lat lość PGR wzrosła o 6 Jednostek. Sytuacja ta mała dodatn wpływ na zwększene użytków rolnych będących w posadanu PGR, któ,re w roku 1980 posadały 46,2 tys.ha, tj. 14,1% ogółu użytków rolnych województwa. Lata wykazały wzrost użytków rolnych o 5,2 ty9.ha. Użytk rolne państwowych gospodarstw rolnych województwa katowckego tys. ha /sten w czerwcu / 2.2. Zwerzęta gospodarske Wraz ze wzrostem lczby państwowych gospodarstw rolnych wzrastała równeż lczba pogłowa bydła trzody chlewnej: pogłowe bydła wzrosło o 3015 eztuk, trzody chlewnej o sztuk. - s,, '.. * I Pogłowe bydła 1 trzody chlewnej państwowych gospodarstw rolnych województwa katowckego * *- /stan-w czerwcu/ '<

8 1 w 1980 roku państwowe gospodarstwa rolne województwa katowckego posadały sztuk bydła ogółem, a trzody chlewnej I0lo7l sztuk ogółem, etanow to n odnesenu do całego województwa 16,9%.- bydła 26,6% trzody chlewnej Maszyny urządzena rolncze W zwązku z naslejącym sę brakem rąk do pracy bardzo ważną rolą odgrywa stan sprzętu rolnczego, który zaczyna być eksploatowany bardzo ntensywn*. Termnowe szybke przeprowadzene prac zależy od dlośc sprawnych maszyn urządzeń.dak wynka z mesęcznego sprawozdana z gotowośc sprzętu rolnczego według stanu na konlsc kwetna 1981 roku gotowość maszyn urządzeń rolnczych w PGR województwa katowckego przedstawa 6ę nasępująco: NAZWA SPRZĘTU * 'Stan ewdencyjny ogółem Z w sztuk ach tego maszyny sprawne procent sprow- _ nych..« ' T*"? «r '. «* «* 1086 V ; , ,4 C-4011/355/ !$;. 631 ; V.** C-385/385A.. : v, : 94 95,9 1201/ "<: 71. r 65 91,5 K-700A1/T-150K r * 90,0 Vf*. 99 I , J ,3 M b 1102 r* ,9 c 151 * V *.-»I 128. h 60 ' ' r , , , ,9 V.)4 *r,-r , , , , k 14 60,8 86 ; Î r 26 54, , , , , , ,7 Kombajny do zboru kukurydzy "Rlverr«-Caea}.lfl" , , , ,0

9 9 dok.tablcy NAZWA SPRZĘTU \ Śtan ewdencyjny ogółem w sztukach sprawne Z tego maszyny procent sprawnyoh , , , , , , ,0 Sprawność sprzętu Ł maszyn rqlncźych według etanu na dzar 20 IV 198lr ne przedstawle aę najlepej. Stan gotowośo teohnoze;) '» dla maezyn sprzętu nezbędnego aktualne do prac w rolnctwe wynoel np. dla cągnków ogółem 86,0%v przyczep 82,9%, kosarek polowych samobeżnych 56,2% oraz koearek cągnkowych 7?,9%. Na tak duży Drocent neeprawnyoh «aezyn sprzętu rolnczego decydujący wpływ ma^brakjjzęśc zamennych B fdvnk nwentarske ch wyposażene w zrzędzena mechanczne w PGR % Lozba budynków nwentarskch w 1980 roku dl» trzody chlewnej wynos 113 szt, /68089 stanowsk/, dla bydła 323 /34470 stanowsk/ dla kon 20,dla oweo 5»W lataoh 1971~ 1980 wybudowano 73 budynk dla bydła na stanowsk w tym: 26 obór/4859 stanowsk/, 21 Jałownków wychowaln buhajków, 15 celętnków, 10 bukacarn. Natomast dla trzody chlewnej E2 budynk na stanowsk, w tym: 19 juczarn, 4 warchlakarne, 3 chlewn macor. Ola owec wybudowano 1 owczarnę, a dla kon ~3 stajne. Wy s z c z e g ó l n e n e Budynk dla bydła ogółem Obory * 'Oałownk wychował ne buhajków Celętnk Bukacarne Ogólnoużytkowe Oddane w latach * Procentowa Ilość oddenych w lo lecu 1971'419Q0 22,6 19,0 24,7 22,4 43,5 9.1 / 11 Budynk nwentarske dla trzody, owec kon WYSZCZEGÓLNIENIE Budynk dla trzody Tucząr ne Warchlakarn Chlewne macor Ogólnoużytkowe Owczarne Stajn OGÓŁEM Oddane w latach Procentowa lość oddanych w 10-leou / ,0 36,5 36,, 4 43,3 80,0 20,0 15,0

10 Na ogólny lość 323 budynków dla bydła ogółem,73 to budynk oddane w latach Wynka z tego, że 77,4% Dudynków nwentarskch dla bydła to budynk wybudowane przed rokem Z nowo-wybudowanych budynków dla bydła w latach (obory stanowę 35,6% ogółu budynków, jałownkl wychowalne buhajków 28,8%, clelętnk 20,5%, bukacarne 13,7%. Budynk nwentarske dla trzody chlewnej oddane w latach stanowę 46,0% budynków ogółem. Z budynków nowych dla trzody tuczarne stanowę 36,5%, warchlakarfle 7,7%, oraz chlewne macor 25,0%. Wyposażene budynków nwentarskch dla trzody bydła w nstalacje urządzena mechanczne w ostatnm dzesęcolecu uległo poprawe. Budynk dla bydła ne posadające urządzeń mechancznych stanowę 35,6%, powerzchna 20,3$ oraz zwerzęta 25,5%.Z budynków wybudowanych w latach ,9% to budynk ne posadające urządzeń mechancznych.. Z ogólnej lczby budynków dla bydła,42,4% stanowę obory, z których tylko 5,3% ne posada urzędzeń mechancznych. Wszystke obory wybudowane w latach zostały wyposażone w urządzena mechanczne, a 7 z nch posada pełny komplet wyposażena. * * I. - Budynk dla trzody ne posadające urządzeń stanowę'52,2%, powerzchna 34,3/ oraz zwerzęta w tych budynkach 25,7%. Oddane w latach budynk dla trzody, które ne posadają urzędzeń mechancznych stanowę 7,7%, powerzchna tylko 2.3 Ne najlepej jednak przedstawa sę wyposażene w urzędzena mechanczne chlewn dla macor. Z ogólnej lczby 30 chlewn tylko 13 posada urzędzena mechanczne do zadawana pasz, usuwana obornka pojena. W pomeszczenach nwentarskch dla trzody chlewnej na 1 zwerzę przypada 1,43 m2 powerzchn ogółem, ą w chlewnach dla macor -2,16 m2 2.Ł. Zatrudnene Państwowa Gospodarstwa Rolne Mnsterstwa Rolnctwa województwa katowckego zatrudnały w roku 1979/ osoby, czyl o 2,7% węcej nż w roku ubegłym do wymenonego. W produkcj zatrudnone było 6419 osób. W 9 Kombnatach Państwowych Go6-t podarstw Rolnych Mnsterstwa Rolnctwa w produkcj roślnnej zatrudnone były 2452 osoby- a w produkcj zwerzęcej Ób/według danych za IV kwartał 1980r/.Na 100 ha użytków rolnych przypadało 19 pracownków ogółem zatrudnonych.oak podaje * Rocznk Statystyczny GUS 1980r" w 1979 roku średna dla kraju wynos: - dla zatr ud n on yc h w gospod ar st wa ch pa ństwowych ogółem 14.1 os ób/ 1 00 ha użytków rolnych - dla zatrudnonych w gospodarstwach państwowych w produkcj rolnczej 10,8 osób/100 ha użytków rolnych. Na-tak wysok wskaźnk zatrudnena ogółem na 100 ha Użytków rolnych bezpośredn wpływ ma zatrudnene w Państwowych Gospodarstwach Rolnych w Będzne, Tychach, w których zatrudnene na 100 ha użytków rolnych wynos odpowedno - 26,7 60,6. 3.EFEKTYWNOŚĆ GOSPODAROWANIA W PAŃSTWOWYCH GOSPODARSTWACH ROLNYCH C^KS5»aaaB-SSSUBS-aB*r.BBaSaBCaB3CS*Bt8SBBSBBBtB«8B»3a8BBBCCBBBBI.a 3.1. Wy korzy s_ca_n e gruntów Powerzchna ogólna państwowych gospodarstw rolnych wynos ha z czego 84,7Vl zajmują użytk rolne /grunty ornf - 66,7%, sady 1,7%, ł^k 8,2%, pastwska 8,1/U/, resztę zajmują lasy /4,3%/ oraz pozostałe grunty neużytk /ll,0%/. W cągu czterech lat użytkowane gruntów nu-e uległo wększym zmanomj zmalał udzał w użytkach rolnych łąk z 5106 ha /1977r/do 4445 ha/1980r/, wzrósł udzał gruntów ornych w użytkach rolnych / rok ha, rok ha/.

11 11 Grunty z Państwowego Funduszu Zem od nnych użytkownków, które zostały kombnatów przsjęte przez 9 Y P G R Mnsterstwa Rolnctwa w lośc 2206 ha stanowę 93,5% lośc przejętej w roku 1978.Przeważająca lość to użytk rolne /2022 ha/. W strukturze powerzohn zasewów domnuję uprawy zbóż.zajmuję one 37,1% powerzchn ogółem, kukurydza 18,9%, pastewne przemysłowe około 17%, zemnak 4,2%. W latach wzrosły powerzchne za sewów*jęczmena /o 2111 ha/, zemnaków /o 538 ha/, przemysłowych /o 1153 ha/, pastewnych /o 735 ha/ pozostałych /o 598 ha/. Zmalała natomast powerzchna zasewów pszency /o 2891 ha/.pozostałe uprawy utrzymały sę na ranej węcej jednakowym pozome. Procentowy udzał poszczególnych upraw w ogólnej powerzchną z^ajlewów od 1977r zmalał o 10,6% dla pszenc^ o 3,1% dla kukurydzy. Wyraźny wzrostvpowerzchn zasewów do ogółem wykazała uprawa żyta /o 0,3%/., jęczmena /o 3,8%/,zemnaków/o 1,1%/. _ 3.2. Plony 1 zbory upraw rolnycn_ W 1980 roku plony 4 zbóż ne odbegały od uzyskanych w 1979 roku.wyraźne nższa plony w porównanu do roku 1979 uzyskano z upraw kukurydzy na zarno, zemnaków, meszanek zbożowych, oraz rzepaku rzepku. Porównujęc do średnch krajowych za rok 1980 wdać wyraźny wzrost plonów.gryk, prosa nnych zbożowych, kukurydzy na zarno, zemnaków oraz rzepaku rzepku, a także maku, słonecznka, so nnych olestych.plony 4 zbóż kształtowały sę na mnej węcej Jednakowym pozome. Plony uzyskane w państwowych gospodarstwach rolnych w porównanu z plonam w gospodarce ne uspołecznonej w roku 1980 sę wyższe dla pszency ozmej, jęczmena ozmego, owsa, kukurydzy na zarno oraz rzepaku rzepku, a w przypadku plonów z uprawy zemnaków były nższe tylko o 2q/ha. I Produkcja materału sewnego 1 pasz treścwych. Zużyce nawozów sztucznych. Według sprawozdana statystyozcąga za rok 19/9/80 produkcja kwalfkowanego materału sewnego w PGR podległych CZPGR wynosładla 4 zbóż ton, dla zemnakó^ 2054 tony. / * W'roku 1979/80 w tychże gospodarstwach^olnych wyprodukowano tony pasz treścwych, co stanow 79,2% planu przewdzanego na ten rok. W zwęzku z powyższym zakupono od państwa 7603 tony koncentratów. Plan zakupu przekroczony został o 3,2%. na jednakowym Zużyce nawozów sztucznych na przestrzen lat kształtowało sę pozome /286 kg na lha użytków rolnych/ w gospodarstwach państwowych, natomast w ndywdualnych gospodarstwach rolnych zużyce nawozów sztucznych na 1 ho użytków rolnych wynosło 164,3 kg Produkcja warzyw owoców Nemnej ważnym dzałem gospodark PGR Mnsterstwa Rolnctwa jest uprawa warzyw owoców. W roku 1980 na terene naszego województwa pod uprawę warzyw ogółom przeznaczono powerzchnę 652 ha, co stanow 3,7% całej powerzchn województwa przeznaczonej pod uprawę tychże warzyw. Uzyskana produkcja, czyl 1,7% / tony/ wszystkch zborów stanow newelk procent w stosunku do całego rolnctwa. Produkcja owoców uzyskana w roku 1980 kształtowała 6ę na pozome 2,4 tye.ton, co stanow 7,4% produkcj ogółem. Najwększy zbór uzyskano z jabłon 23»0 tys.ton/7,0^ produkcj ogółem/. Zbory warzyw w roku 1980 były nższe od uzyskanych w 1979r o 2,3 tys.ton, natomast onoców o 0,8 tys.ton.

12 Produkce zwerzęca Analza wynków spsu według stanu na dzeń 30 czerwca 1980 roku wykazała na ogół pozytywne tendencje rozwoju pogłowa zwerzęt gospodarskch w państwowych gospodarstwach rolnych.od roku 1977'nastąpł wzrqst pogłowa bydła o 8,6%tw tym krów o 3,3%, trzody chlewnej o 28,2%, owec.o 38,8%, w tym macorek o 37,6%, kon o 7,3%, «Rozwój stanu loścowego pogłowa zwerzęt gospodarskch w państwowych gospodarstwach rolnych województwa katowckego spowodował, że obecne na 10 "' ha użytków rolnych pr2ypada: -76,5 sztuk bydła w tym 30,0 ezt krów -162,0 sztuk trzody otlewnej,. w tym lpob na obów 16,6 sztuk - 5,4 sztuk owec 1,1 sztuk kon Analogczne dane dla województwa ogółem gospodark ne uspołecznonej są nższe od wyżej wymenonych, wyjątek stanową owce kone, których lość na 100 ha użytków rolnych jest wększa. Produkcja zwerzęoa 1980 roku kształtuje sę na wyższym pozome nż w latacb t ' %. * poprzednch. Podstawowe wskaźnk w tym zakrese przedstawają sę następująco /doty- ozy kombnatów PGR Mnsterstwa Rolnotwa/j - przecętna roczna mleczność od 1 krowy 3251,ltra, tj. 99,1% wykonana planu - produkcja mleka ogółem tys.ltrów, tj. 99,3% wykonana planu w tym odstawono do OSM tys.ltrów, tj. 99.8% wykonana planu - odstawa żywca ogółem 11197,2 ton, tj.103,3% wykonana planu wołowego 3244,6 ton, tj. 101,4% wykonana planu * weprzowego 7811,8 ton, tj. 104,0% wykonana planu Wyżej wymenone jednostk z 1 ha użytków rolnych produkję 1038 ltrów mleka, z czego do mleczarn odstawaję 891 ltrów / 99,7% wykonana planu/; 314 kg żywca, tj.98,7% lośc planowanej.w roku 1979/80 odobowano w PGR Mnsterstwa Rolnctwa : od 100 krów 92 celęta(o 3,4% węcej nż w roku poprzednm, od Jednej macory uzyskano 14,5 prosąt, 0 7,4% węcej nż w roku 1978/ Wynk fnansowe 1 opłacalność gospodarowana «Rozdzał traktujący o opłacalnośc gospodarowana wynkach fnansowych dotyczy dzewęcu Kombnatów PGR podległych Mnsterstwu Rolnctwa, tj.: Komkfńatu. PGR w Kameńcu, Glwcach, Toszku, Będzne, Tychach, Leszczynach, Racborzu, Zawercu 1 PG Rybackego Kraków. Produkcja końcowa netto l ł Wynk fnansowy w tys.zł na -1 ha rolnych użyt ków w zł w tys. zł na 1 ha rolnych użyt ków w zł 78/79 79/80 78/79 79/80 78/79 79/00 78/79 79/80 PGR Kameneo PGR Glwce , S PGO Pycby U2 PGR Racbórz

13 \ 13 dok.tablcy 'fr ' :!/ NAZWA KOMBINATU V V- PGR Zawerca... PG Rybacke Kraków... 'Pro-jkcja końcowls netto»'? Z~'- * Wynk fnansowy w tys.zł na 1 ha rolnych użytków w zł w tys. zł na 1 ha rolnych w użytków zł 78/79 79/80 78/79,79/80 78/79 79/80 78/79-79/80 ' tf' # OG0ŁEM ^ «KBBBBBBBBBBBBBBBBBBB 3SaBBBBBSSI!«SMK ws mu k b e r c c b:bsbbssbb 51ttSBBBBB BSBBBBSB Powyższa tabela przedstawa produkcję końcowę netto wynk fnansowy ^wyrażony w tys.złotych na 1 ha użytków rolnych w złotych/ w dzewęcu kombnatach PGR.. Produkcja końcowa netto w roku 1979/80 w porównanu do popr^dnego roku wzrosła: w Kameńcu, Glwpach, Tychach, Leszczynach, Racborzu Zawercu, a w pozostałych trzech kombnatach produkcja końcowa netto wykazała spadek. Po dobne przedstawa sę wartość produkcj końoowej netto wyrażonej w złotówkach? na 1 hektar użytków rolnych. Wartość wynku fnansowego za rok 1979/80 była wyższa tylko w 2 kombnatach /w Kameńcu Racborzu/ w porównanu do roku 1978/79. Pozostałe kombnaty wykazały tendencję znżkowy, a nawdt ujemng jak w przypadku Toszka czy Zawerca. Osobowy fundusz płac w w/w Kombnatach PGR wynósł ogółem tys.zł, «na 1000 zł osobowego funduszu płac łęczne z funduszem premowym przypada 1702 zł Produkcj końcowej. Produkcje końcowa netto za rok 1979/80 ogółem osągnęła wartość tys. złotych, tj_. 94% lośc planowanej, daje to zł na 1 ha użytków rolnych. * 4. WNIOSKI» *» tt * s= a a u mb B ^ _ j Na podstawe analzy dotyczącej efektywnośc gospodarowane państwowych gospodarstw rolnych w województwe katowckm do roku 1980 można wycęgnęć następujęce wnosk: - Na przestrzen lat następł wzrost jednostek państwowych gospodarstw rolnych, w wynku czego wzrósł areał użytków rolnych będęcych w posadanu tychże gospodarstw; pocęgnęło to za sobę zwększene lczby pogłowa zwerząt gospodarskch, dla których przeznaozone budynk gospodarske w ponad 50% zostały wybudowane przed rokem 1971, - Pracownków zatrudnonych w PGR Mnsterstwa Rolnctwa w roku 1979/80 było węcej nż w roku poprzednm, a dane oów^c o Ilośc zatrudnonych przypadajęcych na 100 ha użytków rolnych w produkcj rolnczej dla województwa katowckego przewyższaj«średna dane dla kraju.,., J - w produkcj roślnnej domnuje uprawa zbożowych, a w szczególnośc Jęczmena. Od roku 1977 do 1980 wzrosła powerzchna zasewów Jęczmena, zemnaków, przemysłowych, pastewnych pozostałych. Plony 4 zbóż ne odbegały od uzyskanych w 1979 roku kształtowały sę na Jednakowym pozome. W porównanu Jednak z plonam uzyskanym w gospodarce ne uspołecznonej plony pszency 1 Jęczmena jarego oraz żyta były dużo nższe np. pszenca Jara o 5,1 q/ha, żyto o 3,2 q/ha.

14 14 / - PGR Mnsterstwa Rolnctwa wyprodukowały 79,2% planowanej lośc pasz treścwych, co spowodowało, źe zakup tychże pasz od państwa.został przekroczony o 3,2%. - Zbory owoców warzyw w roku 1980 były nższe nż w roku poprzednm. - Nekorzystne warunk atmosferyczne wpłynęły ujemne na nższe plonowane upraw zemnaka, buraka cukrowego, rzepaku, rośln pastewnych oraz znaczne obnżyły zbory warzyw gruntowych. - Hodowla zwerzęt gospodarskch wykazała pozytywne tendencje rozwoju. Nastąpł wyraźny wzrost pogłowa bydła, trzody chlewnej, owec 1 kon, c m» o znaczny wpływ na wzrost produkcj zwerzęcej w roku 1980, która to kształtowała sę na wyższym pozome nż w roku poprzednm. - Hodowla zwerzęt gospodarskch na 100 ha użytków rolnych *była wyższa w PGR anżel w gospodarstwach ndywdualnych. - Wynk fnansowy dla 9 kombnatów PGR Mnsterstwa Rolnctwa ogółem osęgnęł wartość dodatnlę. Wynk nensowy w roku 1979/80 w porównanu do poprzednego był wyższy tylko w 2 kombnach /Kombnat w Kameńcu Racborzu/, pozostałe zaś aykazały tendencję znżkowę, a nawet ujemnę/ Kombnat w Toezku Zawercu/. - Produkcja końcowa netto osęgnęła tylko 94% wartośc planowanej. Na 1000 zł'osobowego funduszu płac łęczne z funduszem premowym przypada 1702 złote produkcj końcowej..na osągnęce pozytywnego wynku fnafnsowego znaczny wpływ mała produkcja zwerzęca. Opracowała mgr nż.barbara JANCZAK Tabl.l UŻYTKOWANIE GRUNTÓW PRZEZ PAŃSTWOWE GOSPODARSTWA ROLNE WEDŁUG R0DZA3ÓW UŻYTKÓW LATA... Powerzchna ogólna razem T ^----' Użytk rolne grunty orne sady łęk pastwska Lasy Pozostałe grunty neużytk W- HEKTARACH 1977 S ^ ROK PDPRZEDNI» ,9 109,4 110,9 104,1 108,7 102,6 100,2 108, ,1 102,9 104,6 102,6 96,5 98,5 105,1 103, ,8 101,3 104,2 90,5 92,0 93,0 100,8 97, ,7 103,1 104,8 101,7 98,0 96,3 108,9 105,7 W ODSETKACH ,0 84,8 62,9 2,0 10,1 9,8 4, ,0 84,7 63,9 2,0 9,4 9,4 4, ,0 85,1 66,0 1,8 8,6 8,7 4, ,0 84,7 66,7 1,7 8,2 8,1 4,3 11,1 11,9 10,8 11,0 0

15 15 Tabl.2 LATA 1 Ogó łem POWIERZCHNIA ZASIEW&W W PAŃSTWOWYCH GOSPODARSTWACH ROLNYCH , r >.... JIM I I ' Zbożowe 1 Kukurydza St rę- lonkę ra zem w tyra ra jęcz żyto men owes zem na jadalne na zarno nak pszenca Przemysłowa Pastew Pozo stałe ne W HEKTARACH ' ;y * / ROK POPRZEDNI» ,7 117,6 129,3 109,9 113,2 133,1 109,6 104,5 13,3 83,6 98,5 87,9 109, ,5 99,1 76,1 125,0 113,5 90,6 91,4 121,1 16x L10,9 105, , ,8 101,2 95,7 98, 109,3 73,3 97,7 92,3 3~/,5 115,0 117,1 110, W ODSETKACH OGÓŁEM ,0 34,7 20,6 3,7 16,8 2,2 22,0 16,9 0,0 3,1 16,7 17, ,0 40,0 14,8 3,8 17,9 2,8 22,8 17,0 0,0 3,6 15,6 14, ,0 38,9 11,0 4,7 20,0 2,5 20,5 20,2 0,0 3,9 16,2 16, ,0 31,7 10,0 * 4,3 20, ,9 17, ,9 17,0 3, Tabl.3 PLONY I ZDIORY NIEKTÓRYCH RO&LIN W PAŃSTWOWYCH GOSPODARSTWACH ROLNYCH WYSZCZEGÓLNIENIE 1 Powerzchna uprawy ha Plony q/ha»» Zbory q Pszenca: ozma , , jara , , Zyto , , Jęczmeń;ozmy -! , , jary , , Owes , , , Meszank zbożowe , ,6 34b4 Gryka,proso nne ^ zbożowe ,4 270 Kukurydza na zarno , , Strączkowe jadalne , Zemnak , , Rzepak rzepk , Mak, słonecznk,ooja nne oleste ,6 875

16 . 16 Tabl.4 POGŁOWIE ZWIERZĄT GOSPODARSKICH W PAŃSTWOWYCH GOSPODARSTWACH ROLNYCH /stan w czerwcu / LATA Bydło' ogółem w tym krowy 'Trzoda chlewna ogółem w tym lochy Owca Kone W SZTUKACH l ROK POPRZEDNI ,1 101,8 109, % ,2 101, ,9 160, , ,4 105, *, ,0 104,0 89,5 100,2 1» W ODSETKACH ,1 12, , , ,4 20,4 27, , ,0 22, ,9 14,5 19,4 22, >4 NA 100 ha UŻYTKÓW ROLNYCH - * 1977, 77,2 31,0 126,2 20, ,3 30,7 159,0 ; 20, ,6 30, , ,5 30, ,6 5,4 1.1 Tabl.5 LATA TRZODA CHLEWNA W PAŃSTWOWYCH GOSPOOARSTWACH ROLNYCH 1 1 Lochy na Prosęta Warchlak mesęczr Ogółem ponżej od 3 do 6 ste 3 mesęcy mesęcy proáne ' chów 6 e star- neprośne Tucznk, bekony.lochy no tucz knury nne 6 raosęczne starsze < Q W SZTUKAClH Í W ODSETKACH 100,0 35,0 17, , ,0 24,0 33, ,0 100,0 34,7 24, ,9 100,0 28, ,2 \ Tsbl.6 LATA BYDŁO W PAŃSTWOWYCH GOSPODARSTWACH ROLNYCH ł Ogółem Celęta ponżej 6 mesęcy a łówk od 6 mesęcy do 1 roku W SZTUKACH jednoroczne starsze Byczk od 6 m-cy do 1 roku Buhaje. bukaty, wólce,wo ły.opasy wypasy * Kro

17 \ 17 Tabl.6 BYDŁO W PAŃSTWOWYCH GOSPODARSTWACH ROLNYCH /dok./ LATA 6 mesę. czne do 1 roku Jałówk W ODSETKACH Celęta ponżej 6 mesęcy jednoroczne sursże Byczk Buhaje, od 6 rne. bukaty,wolące.woły, sęcy do 1 roku topasy wypas y Krowy ,0 20., 2 6,4 ' 16,7 4,8 17,7 34, ,0 23,1 6,0 '19,4 4,9 7,3 39, ,0 22,0 5,2 21,0 2,1 10,8 38, ,0 21, ,7 11, ,1 Tabl. OWCE, KONIE I KURY W»PAŃSTWOWYCH GOSPODARSTWACH ROLNYCH LATA - Owce ogółem w tym macork w sztukach^ Kone Kury kogufy zeszłoroczne starsze " S t Tabl.8 WYPOSAŻENIE BUDYNKÓW INWENTARSKICH W IłJSTALACaE I URZĄDZENIA MECHANICZNE WYSZCZEGÓLNIENIE a-budynk b-powerzchna w m2 c-zwerzęta, ' d-stanowska Ogółem Budynk 'posadajęce urządzena mechanczne do zadawana paez.usuwana obor nka.pojena zadawana pas2 pojena usuwana obornka pojena usuwana obornka pojena Budynk nncj puaóułi «H» " j co urządzeń mac ncznych Budynk dla a v: trzody chlew b nej ogółem c, d G w tym oddane w latach : a b c d a b c d w tym chlew a ne dla b macor c d a 12 1, b c f d a b «m - - c «t d «r 1

18 Tabl.9 WYSZCZEGÓLNIĆ NIE -budynk b-powerzchne w n.2 c-zwerzęta d-stanowska \ > * BUDYNKI OLA BYDŁA W PAŃSTWOWYCH GOSPODARSTWACH ROLNYCH WEDŁUG WYPOSAŻENIA W URZĄDZENIA MECHANICZNE I OKRESU BUDOWY 1 t... I r \ \ Budynk posadające urządzane T~ udynk ne posadają zadawa na ce urzę pojena poje neche udoju pasz, dzeń na, mcz nych udoju Ogółem zadana- na pasz,' usuwan«oborn ka,pojena udoju zadawa n a pasz, usuwa na oborn ka.pojen» zadawana, pasz usuwa na. obornka, udoju zadawana pasz, usuwa na. obornka zadawana pasz, pojena, zadawana. pasz, udoju zadawana pasz usuwana oborn ka.pojena, udoju mechanczn e do usuwa na obornka, pojena usuwana obornka, udoju usuwana, obornka pojena, udoju Budynk dla bydła ogółem a b c * d » wybudowane w latach a ' 2 11 b _ ' c * d mm a _ b c _ V d w ty» obory a b _ c _ d A wybudowane w latach a U 2 2 b _ S / c * d a 11 3 _ b mm V d " - 1