słowa kluczowe: krzywdzenie dzieci, profilaktyka, wczesna interwencja, metafora

Transkrypt

1 Profilaktyka i wczesne wykrywanie zjawiska krzywdzenia małych dzieci słowa kluczowe: krzywdzenie dzieci, profilaktyka, wczesna interwencja, metafora Agnieszka Czechowska-Kopec Deputy Mayer Sosnowiec City Poland

2 nazwa projektu Kraina Świetlików Urząd Miejski w Sosnowcu Wydział Polityki Społecznej r. czas trwania Czas trwania projektu: 5 miesięcy. Czas przygotowania: r Czas realizacji: r. Projekt stanowi część szerszego działania mającego na celu stworzenie systemu profilaktyki krzywdzenia dzieci na terenie Miasta Sosnowca.

3 Dlaczego warto podejmować działania skierowane do dzieci profilaktyczne w placówkach oświatowych? Przedszkola i szkoły są miejscem, w którym (po domu rodzinnym) dzieci spędzają najwięcej czasu pod opieką dorosłych. Dlatego rola przedstawicieli instytucji edukacyjnych w kwestii wobec dzieci jest szczególnie istotna jest to grupa zawodowa mająca z dziećmi kontakt prawie na co dzień rozwiązywania problemu przemocy

4 Skuteczność działań profilaktycznych skuteczność działań (na podstawie:heckman 2000; McWhriter ) przeszkole szkoła wiek praca zawodowa

5 Podatność na zmianę mozliwośc uzyskania zmiany Koszty finansowe kierowane na działania naprawcze i interwencyjne wiek

6 skuteczność działań profilaktycznych Zmniejszenie liczby przypadków krzywdzenia dzieci. Zmniejszenie liczby przypadków urazów fizycznych i psychicznych Rozwój u dziecka zdolności do empatii. Zwiększenie zdolności dziecka do przystosowania się do otoczenia psychospołecznego. Rozumienie przez dziecko systemu granic Obniżenie kosztów pomocy społecznej i psychologicznej. Obniżenie kosztów związanych z pracą organów ścigania i kosztów sądowych. Ograniczenie zadań placówek i instytucji

7 projektu W Polsce brak wiarygodnych badań nt. krzywdzenia dzieci w wieku 4-5 lat, dane czerpane są głównie z badań zagranicznych. Określenie skali przemocy wobec małych dzieci jest trudne, gdyż ograniczone są możliwości identyfikacji takich przypadków. Brak jest systemu identyfikacji rodzin ryzyka. Dostępne dane statystyczne pochodzą z policji i sądu. Są to przypadki, w których już rozpoczęto interwencję prawną. Niski poziom kompetencji profesjonalnego środowiska przedszkolnego.

8

9 Działania profilaktyczne 3 poziomy realizacji Profilaktyka pierwszorzędowa wszyscy Profilaktyka drugorzędowa grupy ryzyka Profilaktyka trzeciorzędowa gdy doszło już do krzywdzenia

10 profilaktyka wczesna interwencja wczesne wykrywanie

11 Program Kraina Świetlików był realizowany przez gminę Sosnowiec w okresie od sierpnia do grudnia 2012 Cel Profilaktyka krzywdzenia małych dzieci (4-5) Adresaci Dzieci (4-5) Rodzice dzieci Profesjonaliści Zasięg 5 wybranych Przedszkoli z 5 dzielnic Sosnowca. Docelowo w 2013 wszystkie przedszkola w Sosnowcu.

12 cele projektu Zwiększenie możliwości rozpoznawania potencjalnych przypadków krzywdzenia i zaniedbywania dzieci. Zwiększenie dostępu profesjonalistów do dzieci zwiększenie szanse na zidentyfikowanie ryzyka. Poszerzanie świadomości dziecka w rozumieniu otaczającej go rzeczywistości.

13 obszary działań projektu obszar I Działania kierowane obszar II Działania kierowane obszar III Działania kierowane do dzieci do rodziców do specjalistów

14 Kraina Świetlików Tłem i inspiracją do pracy z dziećmi jest przypowieść Kraina Świetlików gdzie postacie i wydarzenia ucieleśniają i obrazują konflikty wewnętrzne, z którymi dziecko, nawet nieświadomie może się utożsamić i podróżując wraz z bohaterami poszukać rozwiązania.

15 Czemu bajka? Bajka jest naturalną formą wyrazu, angażującą fantazję i wyobraźnię dziecka Jest prosta i maluje świat w prostej formie Jest bezpieczna ponieważ ma charakter metafory Dzieci w wieku 4-5 lat doświadczają całej gamy uczuć i doświadczeń np. konflikty w domu, utrata bliskiej osoby lub rzeczy, z którym związane są określone emocje Fabuła bajki nawiązuje do znanych dziecku sytuacji i jest fundamentem pracy metaforycznej z dziećmi. Moc metafory polega na jej długowieczności dziecko może do niej powrócić po latach (profilaktyka długoterminowa) Każda z bajkowych postaci jest niezwykle ważna, każda ma powierzone jakieś zadanie.

16 Wróżka jest metaforą możliwości uzyskania pomocy, utożsamia profesjonalistę w realnym świecie

17 Wróżka jest odpowiedzialna za koordynację działań w placówce. Sprawuje nadzór merytoryczny nad działaniami oraz czuwa nad jakością procesu. Dostarcza także informacji ewaluacyjnych superwizorom

18 Pompon jest metaforą możliwości powierzenia tajemnicy. Utożsamia dziecięcą radość i otwartość. Trombek utożsamia możliwość uzyskania pomocy.

19 stage I Działania kierowane do dzieci 1. Kluczowe zasady programu 2. Obszary programu 3. Kluczowe zasady 4. Spotkania w przedszkolach

20 stage I Działania kierowane do dzieci 1. Kluczowe zasady programu Metafora wprowadzona przypowieścią powinna pracować w umyśle dziecka przez kolejne dni ważne jest wzmocnienie tego procesu. Wróżki powinny prowadzić zajęcia w taki sposób aby pozwolić dzieciom na swobodne podążanie za ich przeżyciami. Wróżki powinny np. poprzez parafrazę ułatwiać dzieciom podążanie w kierunku możliwych rozwiązań trudnej sytuacji. Wróżki powinny skupiać uwagę dzieci na znaczeniach metaforycznych. Trzeba szczególnie uważać, żeby nie stosować form osób pierwszych.

21 kierowane do dzieci obszar I Działania Spotkania w przedszkolach Program zakłada 6 spotkań w Przedszkolach. Każde spotkanie poświęcona jest szczególnemu obszarowi ryzyka potrzeba pomocy niezrozumienie intencji poczucie bezradności poczucie odpowiedzialności poczucie miłości poczucie osamotnienia Bajka: Uwięziona czarownica Bajka: Pułapka na słonie Bajka o niedźwiadku Bajka: Wyciągnięte ręce Bajka: Grzbiet Konia Bajka o kwiatku

22 obszar I Działania kierowane do dzieci POCZUCIE BEZRADNOŚCI Obszar: Poczucie bezradności w sytuacji krzywdzenia, zaniedbywania, potrzeby wsparcia. Bezradność wobec problemów innych członków rodziny. Bezradność dziecięca. Bezradność wobec oczekiwań. Bezradność wobec osób w rodzinie. Spodziewane efekty: Pogłębianie zrozumienia przyczyn i efektów bezradności. Pogłębianie zrozumienia, że bezradność jest skutkiem czyichś działań, a nie niedoskonałości dziecka. Poszukiwanie wsparcia, opieki, zrozumienia. Pogłębianie zrozumienia naturalnej niedojrzałości dziecka w sprawach rodzinnych. Pogłębianie zrozumienia, że są sprawy, które dzieci nie dotyczą, za które nie odpowiadają i w które nie mogą być włączane. Ukierunkowanie uwagi dziecka: Ukierunkowanie uwagi dziecka: Co powoduje bezradność? Czemu czuje się bezradność? Do czego prowadzi poczucie bezradności? Kto powinien przejąć odpowiedzialność w sytuacji bezradności dziecka? Czy poczucie bezradności coś powoduje? Jak ludzie zachowują się, kiedy czują bezradność? Jak unikać poczucia bezradności?

23 obszar I Działania kierowane do dzieci Ukierunkowanie uwagi dziecka: Przygotowanie relaksacja, wyciszenie, uspokojenie, przygotowanie do skupienia uwagi. Wprowadzenie wprowadzenie w stan koncentracji na własnych doświadczeniach, myślach i skupienie uwagi na wewnętrznych doznaniach Treść bajki przeniesienia uwagi na fantazję, pogłębienie relaksu i odprężenia, wyciszanie Omówienie treści - potwierdzenie spokoju i wyciszenia, łagodne potwierdzenie treści, chwila spokoju i ciszy na domknięcie wyobrażeń. Zamknięcie spotkania - stopniowe przywracanie koncentracji uwagi na realnych doznaniach, skupienie uwagi na otoczeniu, podsumowanie doświadczeń

24 obszar I Działania kierowane do dzieci efekty Pogłębienie u dzieci poczucie przyzwolenia na rozmawianie o sprawach trudnych dotyczących uczuć, cierpienia, poczucia winy itp. Zrozumienie przez dzieci możliwości wsparcia ze strony innej niż rodzice lub środowisko przedszkolne. Uporządkowanie w świadomości dzieci wiedzy o trudnych sytuacjach. Rozwój inteligencji emocjonalnej Diagnoza dzieci doświadczających różnych form krzywdzenia

25

26 obszar II Działania kierowane do rodziców Działania skierowane do wszystkich rodziców Spotkania edukacyjno-warsztatowe Strona internetowa: Poradnia Działania skierowane do rodziców z grupy ryzyka Warsztaty umiejętności rodzicielskich Kawiarenka Świetlika Poradnia

27 obszar II Działania kierowane do rodziców Kawiarenka Świetlika Kawiarenka Świetlika to nowa, atrakcyjna formuła spotkań dla Rodziców, chcących mile spędzić czas oraz pogłębić swoją wiedzę z zakresu szeroko rozumianego wychowania Dzieci. Podczas trwania Kawiarenki - przy dobrej kawie i ciastku rodzice spotykają się z różnymi specjalistami z zakresu opieki, wsparcia i wychowywania Dzieci.

28

29 obszar III Działania kierowane do specjalistów 1. Organizacja szkoleń dla pracowników wybranych przedszkoli oraz wolontariuszy w zakresie problemu krzywdzenia małych dzieci 2. Dostarczenie wszystkim osobom zaangażowanym w działania projektu wiedzy na temat profilaktyki krzywdzenia małych dzieci 3. Organizacja szkoleń dla pracowników wybranych przedszkoli oraz wolontariuszy w zakresie pracy metodyką programu 4. Przygotowanie oraz dystrybucja narzędzi i materiałów potrzebnych do realizacji działań 5. Wyznaczenie osoby odpowiedzialnej za koordynację działań w przedszkolu 6. Regularne spotkania superwzyjne osób realizujących działania w wybranych placówkach.

30 Standard Krainy Świetlików Standard dla przedszkola spełniającego wysokie wymagania w zakresie profilaktyki krzywdzenia małych dzieci (przeszkolona kadra, procedury, superwizja etc.)

31 Wnioski Cykl powinien obejmować min. 10 spotkań W trakcie rysowania ważne jest, aby pytać dziecko, co rysuje, co powstaje, jaki rodzaj rozwiązania sytuacji tworzy maluch. Przy grupie rozproszonej sugeruje się ograniczyć ilość bodźców czy postaci prowadzących zajęcia. Postacie dodatkowe, czyli Pompon, Kurier są również czynnikami dynamizującymi pracę grupy i zachowania dzieci. Wpływają na proces grupowy oraz reakcję dzieci na pracę z metaforą.

32 Realizacja celów przy pomocy wolontariuszy, sektora publicznego i prywatnego

33 Zaangażowanie społeczne

34 Informacja i promocja Przygotowanie materiałów informacyjnych-edukacyjnych (plakatow, ulotek, broszur). Przygotowanie oferty spotkań edukacyjnych dla rodziców. Wspołpraca z partnerami w docieraniu do rodzicow. Wspołpraca z lokalnymi mediami.

35 Jak budowaliśmy Krainę Świetlików

36 Biblioteka Świetlika

37 Kącik Porad Świetlika

38 Gadżety

39 Facebook ponad 1000 fanów propagacja informacji: 40 tyś osób zaangażowane osoby 1022

40 YouTube

41 Prasa/Internet Twoje Zagłębie Wiadomości Zagłębia e-sosnowiec.pl

42 Radio/Telewizja Reportaż z wizyty w przedszkolu Calineczka Wywiad w telewizji śniadaniowej Dzień Dobry TVN Radio Eska

43 Jakie są koszty? Na realizację projektu Urząd Miasta pozyskał dofinansowanie z Ministerstwa Pracy i Polityki Społecznej w ramach Programu Osłonowego Wspieranie jednostek samorządu terytorialnego w tworzeniu systemu przeciwdziałania przemocy w rodzinie. Całkowity koszt projektu: zł Wkład własny Miasta Sosnowiec: zł Kwota dofinansowania z Ministerstwa: zł Wkład uzyskany od partnerów: zł Realizacja celów przy pomocy wolontariuszy, sektora publicznego i prywatnego

44 Strona internetowa: Publikacje: Dziękujemy za uwagę.