Kampanie medialne w obronie praw osób z niepełnosprawnością. Wioletta Szarecka UWM Olsztyn

Transkrypt

1 Kampanie medialne w obronie praw osób z niepełnosprawnością Wioletta Szarecka UWM Olsztyn

2 Stereotypy były i są nadal chętnie przyswajane i wykorzystywane, ponieważ zwalniają z wysiłku myślenia (...), nakładają na procesy myślowe wygodne dla jednostek i całych grup różowe okulary. M. Chodkowska

3 Media a powielanie stereotypów [Chodkowska 2011] Osoba niepełnosprawna niezwykle rzadko pojawia się w przestrzeni telewizji, radia czy prasy ukazywana jako zwyczajny mąż czy żona, ojciec lub matka, aktywny młody człowiek Jest to zazwyczaj opis jakiejś tragedii wypadku, pogorszenia warunków życia Ludzie z dysfunkcjami pojawiają się również niezwykle często w spotach fundacji i stowarzyszeń prowadzących działalność charytatywną

4 Reklama- sztandarowa szczęśliwa rodzina nie posiada niepełnosprawnych członków. Pojawiają się tylko w kontekście sprzętu rehabilitacyjnego, ubezpieczeń od wypadków Prowadzi to do utrwalania stereotypu, że niepełnosprawni żyją na marginesie społeczeństwa, dla którego są ciężarem. Telewizja i prasa przyzwyczaja swoich odbiorców do udawania, że tacy ludzie nie istnieją w szczęśliwym świecie, żyją poza kategoriami pożyteczności, samorealizacji, samodzielności

5 Kampanie podejmujące problemy osób niepełnosprawnych 1. Charytatywne - fundacji i stowarzyszeń mające na celu zgromadzenie funduszy na różnorako rozumianą pomoc 2. Społeczne powstają aby oddziaływać na światopogląd odbiorców, kształtować pozytywne postawy, nie wiążą się ze zbiórką pieniędzy

6 Cechy obrazowania Kampanie nastawione na zbiórkę pieniędzy: koncentrują się na cierpieniu, pokazują ból, łzy, smutek, zmagania z przeszkodami. W konsekwencji powielają stereotyp o bezradności osób niepełnosprawnych, wytwarzają wrażenie, że społeczeństwo stale musi utrzymywać bezproduktywnych niepełnosprawnych.

7 Kampanie społeczne: Pokazują osoby z niepełnosprawnością w momentach sukcesu lub w zwyczajnych, codziennych sytuacjach. Takie obrazowanie jest bardziej korzystne, ma pokazać społeczeństwu że, pomimo ograniczeń, niepełnosprawni mogą żyć normalnie wśród innych ludzi.

8 Kilka ciekawych przykładów z ostatnich lat Zaprezentowane tutaj zostaną wybrane kampanie społeczne, charytatywne zostały pominięte celowo, ze względu na ich wszechobecność w mediach i stały schemat obrazowania, opisany powyżej (wszelkie reklamy typu wyślij SMS o treści ).

9 "Likwidujemy bariery, burzymy stereotypy" Bardzo ciekawie zaprojektowana akcja, która promuje oddawanie 1% podatku, pokazując równocześnie osoby niepełnosprawne jako kompetentnych pracowników Źródło:

10 Niepełnosprawni normalna sprawa Hasło: "nie widzieć, nie słyszeć, nie dotykać, nie wiedzieć Przyciągająca uwagę realizacja graficzna: rzeźby antyczne, pomimo uszkodzeń, pozostają symbolem piękna, dodane wypowiedzi osób niepełnosprawnych lub ich bliskich zachęcają do widzenia niepełnosprawności jako uszkodzenia, które nie przesłania wartości człowieka

11 Źródło:

12 Zarażam Radością Kampania odwraca powszechny stereotyp, że niepełnosprawnością można się zarazić. Zwraca uwagę przewrotnym hasłem na plakatach, dzięki czemu poszerza świadomość społecznąna temat niepełnosprawności intelektualnej

13 Źródło:

14 Refleksje końcowe Krzywdzące schematy postrzegania umacniają i rozpowszechniają środki masowego przekazu Kampanie charytatywne bazują na litości i współczuciu, dlatego ich poetyka jest melancholijna, smutna, co negatywnie wpływa na wizerunek osoby niepełnosprawnej w oczach społeczeństwa Kampanie społeczne często stają w opozycji do charytatywnych, brakuje wspólnego pola, oddziaływanie jest niespójne. (Gdzie jest sens?)

15 Bibliografia: M. Chodkowska, S. Byra, Z. Kazanowski, M. Parchomiuk, B. Szabałą, Stereotypy a warunki życia osób niepełnosprawnych, w: Stereotypy niepełnosprawności. Między wykluczeniem a integracją, praca zbiorowa, Wydawnictwo Uniwersytetu Marii Curie-Skłodowskiej, Lublin M. Chodkowska, B. Szabała, Osoby z upośledzeniem umysłowym w stereotypowym postrzeganiu społecznym, Wydawnictwo Uniwersytetu Marii Curie-Skłodowskiej, Lublin B. Cytowska, Trudne drogi adaptacji. Wątki emancypacyjne w analizie sytuacji dorosłych osób z niepełnosprawnością intelektualną we współczesnym społeczeństwie polskim, Oficyna Wydawnicza Impuls, Kraków 2012.

16 W. Dutkiewicz, Podstawy metodologii badań, Wydawnictwo Stachurski, Kielce J. Kirenko, Indywidualna i społeczna percepcja niepełnosprawności, Wydawnictwo Uniwersytetu Marii Curie- Skłodowskiej, Lublin E. Łaskarzewska, Maciuś z Klanu pije piwo! Media a stereotypy o niepełnosprawnych, w: Stereotypy: walka z wiatrakami?, A. Bujnowska, J. Szadura (red.), Wyd. UMCS, Lublin E. Zakrzewska-Manterys, Upośledzeni umysłowo. Poza granicami społeczeństwa, Wydawnictwa Uniwersytetu Warszawskiego, Warszawa 2010.

17 Dziękuję za uwagę Kontakt: