Konsorcjum Dolnośląskiej Biblioteki Cyfrowej - perspektywy, bezpieczna archiwizacja zbiorów

Transkrypt

1 Konsorcjum Dolnośląskiej Biblioteki Cyfrowej - perspektywy, bezpieczna archiwizacja zbiorów IV Wrocławskie Spotkania Bibliotekarzy Wrocław, czerwca Regina ROHLEDER Agnieszka WÓJCIK Politechnika Wrocławska Biblioteka Główna i OINT

2 Plan prezentacji 1. DBC stan aktualny, 2. DBC koncepcja rozwoju w Dolnośląskim Centrum Informacji naukowo-technicznej (DCINT), 3. Wdrożenie archiwizacji zbiorów DBC w usłudze PLATON U-4 na przykładzie kolekcji Politechniki Wrocławskiej, 4. Długoterminowe składowanie danych w bibliotekach cyfrowych, 5. Atuty DBC.

3 DBC stan aktualny Uczestnicy Konsorcjum DBC (nazwy kolekcji odpowiadają nazwom instytucji): 1. Akademia Wychowania Fizycznego we Wrocławiu, 2. Akademia Sztuk Pięknych, 3. Akademia Wychowania Fizycznego, 4. Dolnośląska Biblioteka Pedagogiczna, 5. Karkonoska Państwowa Szkoła Wyższa w Jeleniej Górze, 6. Państwowa Medyczna Wyższa Szkoła Zawodowa w Opolu, 7. Państwowa Wyższa Szkoła Teatralna im. L. Solskiego w Krakowie Filia we Wrocławiu, 8. Państwowa Wyższa Szkoła Zawodowa im. Angelusa Silesiusa w Wałbrzychu, 9. Państwowa Wyższa Szkoła Zawodowa im. Witelona w Legnicy, 10. Państwowa Wyższa Szkoła Zawodowa w Głogowie, 11. Państwowa Wyższa Szkoła Zawodowa w Nysie, 12. Papieski Wydział Teologiczny we Wrocławiu, 13. Politechnika Opolska, 14. Politechnika Wrocławska koordynator Konsorcjum, 15. Uniwersytet Ekonomiczny we Wrocławiu, 16. Uniwersytet Medyczny im. Piastów Śląskich we Wrocławiu, 17. Uniwersytet Przyrodniczy we Wrocławiu, 18. Wojewódzki Urząd Ochrony Zabytków we Wrocławiu, 19. Wyższa Szkoła Oficerska Wojsk Lądowych im. generała Tadeusza Kościuszki, 20. Zakład Narodowy im. Ossolińskich.

4 Współpraca w DCINT Kontynuacja i rozwój współpracy w ramach Konsorcjum DBC, konsorcjum PBC, FBC, Europeana itp. Nawiązanie współpracy z Laboratoriami Naukowo Badawczymi zlokalizowanymi w ŚBNŚiT oraz jednostkami badawczymi zainteresowanymi współpracą z DCINT. Współpraca z partnerami projektu: Wrocławskim Centrum Badań EIT+ Sp. z o.o.; Instytutem Immunologii i Terapii Doświadczalnej Polskiej Akademii Nauk im. Ludwika Hirszfelda; Instytutem Niskich Temperatur i Badań Strukturalnych Polskiej Akademii Nauk im. Włodzimierza Trzebiatowskiego; Uniwersytetem Przyrodniczym współpraca w ramach Konsorcjum DBC od 2006 roku. Z innymi podmiotami naukowo badawczymi, biznesowymi, gospodarczymi i związanymi z dziedzictwem kulturowym. Współpraca z innymi bibliotekami i repozytoriami cyfrowymi.

5 Współpraca w DCINT Federacja Bibliotek Cyfrowych (FBC) agregator metadanych zasobów polskich bibliotek cyfrowych: 105 bibliotek cyfrowych, ponad 310 instytucji, około publikacji.

6 Współpraca w DCINT Portal europejskiej multimedialnej biblioteki cyfrowej Europeana.

7 Współpraca w DCINT Rozprawy doktorskie i habilitacje Politechniki Wrocławskiej można znaleźć na stronie repozytorium wyników badań naukowych DART Europe.

8 DBC - zbiory Dziedzictwo kulturowe

9 Stan na DBC stan aktualny Zbiory Konsorcjum DBC - liczba publikacji wg kolekcji Wystawy (PWr) Środowisko PMWSZ O PWSZ G PWSZ L PWSZ N PWSZ W WUOZ PO DBP PWST ASP UM WSOWL PWT KPSW JG AM UP UE AWF ZNiO PWr

10 DBC stan aktualny Kolekcja DBC Książki Czasopisma 7040 Rozprawy doktorskie Rozprawy habilitacyjne Pozostałe Kolekcja PWr Razem: Książki Czasopisma Najczęściej wyświetlana publikacja Rozprawy doktorskie Rozprawy habilitacyjne Pozostałe Razem: 6 900

11 DBC stan aktualny Użytkownicy ze 146 krajów odwiedzili DBC

12 DCINT w ŚBNŚiT Pracownia DBC i Laboratorium Metod Digitalizacji i Multimediów w DCINT. Budynek D - 21 Kadra 14 osób (dotychczas 5 osób) Powierzchnia 270 m 2 (dotychczas 30 m 2 )

13 Technologia i infrastruktura Stanowisko skanowania starych druków i cennych zbiorów bibliotecznych - dokumenty zszyte i oprawne (do formatu A1), zbiory biblioteczne, archiwalne, w tym mapy, atlasy, grafiki, starodruki, manuskrypty, i inne. Stanowisko do masowej digitalizacji zbiorów - masowa digitalizacja zbiorów bibliotecznych (do formatu A2) wszystkich typów oraz zasobów archiwalnych. Stanowisko do automatycznego skanowania dokumentów luźnych - luźne dokumenty biblioteczne, uczelniane i zasoby archiwalne oraz pozbawione grzbietów skrypty i podręczniki (wsparcie dla masowej digitalizacji). Stanowiska opracowywania skanów, gromadzenia plików w bazie DBC, backupu i archiwizacji. Stanowiska obiegu zbiorów drukowanych wytypowanych do procesu digitalizacji. Stanowiska tworzenia dokumentów multimedialnych. Stanowisko zarządzania procesami, koordynacji i współpracy.

14 Technologia i infrastruktura Stanowisko fotografii 360 Fotografia sferyczna, wirtualne wycieczki. Prezentacja sfotografowanego przedmiotu z każdej strony (przybliżanie i obracanie). Wirtualna wycieczka - prezentacja składająca się wielu panoram sferycznych. Nagrywanie i edycja filmów HD. Laboratorium Metod Digitalizacji i Multimediów - Poszukiwanie innowacyjnych metod cyfryzacji zbiorów, dokumentów oraz tworzenia dokumentów multimedialnych na bazie skanowania 2D i 3D; - Działalność badawcza w obszarze najnowszych technologii dla systemów dystrybucji informacji cyfrowej; Stanowisko skanowania 3D - Skanowanie 3D (tekstura i kolor); - Tworzenie dokumentacji CAD na bazie skanu 3D obiektów rzeczywistych (inżynieria odwrotna); - Prezentacje obiektów 3D do przeglądania i zamieszczenia w repozytoriach lub na stronach www. Laboratorium Metod Digitalizacji i Multimediów - Testowanie narzędzi informatycznych i wdrażanie workflow w zakresie realizacji zadań związanych z digitalizacją; - Opracowanie metod udostępniania zbiorów bibliotecznych i materiałów multimedialnych na urządzeniach mobilnych.

15 Technologia i infrastruktura Oprogramowanie pozwalające na: Skanowanie zbiorów, dokumentów, obiektów 3D; Opracowywanie dokumentów; Opracowywanie obrazów; Fotografowanie 360, tworzenie panoram i wirtualnych wycieczek; Skanowania obiektów 2D i 3D; Opracowywanie, wizualizacja, dokumentowanie i udostępnianie projektów obiektów 3D; Tworzenie dokumentów multimedialnych; Backup i archiwizacja zbiorów cyfrowych. Dostarczanie publikacji elektronicznych i metadanych do bazy DBC Model cloud computing, czyli przetwarzania w chmurze współdzielona infrastruktura, usługi: skalowalne, na żądanie, możliwość zdalnego korzystania, wsparcie dla bezpieczeństwa danych.

16 Długoterminowa archiwizacja plików Zabezpieczenie publikacji cyfrowych gwarantuje dostęp do zasobów biblioteki cyfrowej. Długoterminowa archiwizacja jest niezbędnym elementem składowym biblioteki cyfrowej. Przez prawie dziesięć lat istnienia kolekcja Politechniki Wrocławskiej w DBC wzbogacona została o ponad siedem tysięcy publikacji. Dawniej: pliki przechowywane były na ponad 2 tys. płyt CD/DVD oraz na dysku sieciowym. Od grudnia 2011 roku: pliki archiwizowane są w systemie przechowywania danych PLATON oraz na lokalnej macierzy dyskowej.

17 Projekt PLATON Projekt Platforma Obsługi Nauki PLATON Etap I: Kontener usług wspólnych realizowany od 2008 roku przez konsorcjum PIONIER. Cel uruchomienie 5 usług: 1. Usługi wideokonferencji, 2. Usługi eduroam, 3. Usługi kampusowe, 4. Usługi powszechnej archiwizacji, 5. Usługi naukowej interaktywnej telewizji HD.

18 PLATON-U4 Usługi powszechnej archiwizacji Archiwizacja i przechowywanie danych na taśmach LTO i macierzach dyskowych w minimum dwóch miejscach w Polsce. Tworzenie kopii zapasowych danych. Swobodny dostęp do danych w oparciu o certyfikaty cyfrowe (TERENA, Pionier PKI lub Polish Grid CA) za pomocą programów WinSCP czy Filezilla, przeglądarki internetowej oraz dysku sieciowego.

19 Struktura katalogów PLATON DBC BG Książki Czasopisma Rozprawy Inne biblioteki Różne Niewprowadzone Doktoraty Habilitacje Struktura może być rozbudowywana w ramach przyszłych potrzeb.

20 Archiwizowane pliki Archiwum RAR/ZIP/TAR zawierające: pliki prezencyjne DjVu, PDF lub HTML, pliki źródłowe TIFF lub JPG, opis metadanowy w formacie RDF, miniaturka okładki lub strony tytułowej. Nazwa archiwum to sześciocyfrowy numer ID publikacji np rar, a w przypadku czasopism numer ID publikacji grupowej.

21 Schemat czynności Utworzenie katalogu z nazwą zawierającą numer ID publikacji; Skopiowanie plików TIFF/JPG do podkatalogu o nazwie tiff/jpg; Pobranie pliku DjVu/PDF/HTML ze strony DBC i zapisanie go w katalogu głównym bądź w podkatalogu djvu/pdf/html; Sprawdzenie kompletności plików TIFF, porównanie z plikami prezencyjnymi i ewentualne ich poprawienie zgodnie z zaleceniami i standardami obowiązującymi obecnie w pracowni, a następnie zaktualizowanie publikacji w dlibrze; Sprawdzenie poprawności, następnie pobranie opisu metadanowego w formacie RDF; Przekopiowanie miniaturki do katalogu o ile znajduje się na dysku bądź płycie CD/DVD (nie należy ściągać miniaturki ze strony biblioteki cyfrowej); Spakowanie całego katalogu publikacji w archiwum RAR/ZIP/TAR; Przekopiowanie spakowanego archiwum do właściwego katalogu na serwerze lokalnym i w usłudze PLATON; Uzupełnienie bazy danych zarchiwizowanych publikacji; Usunięcie plików z własnego dysku. W zależności od publikacji lista może być rozszerzana o kolejne czynności.

22 Archiwizacja w DBC Proces archiwizacji rozpoczął się w grudniu 2011 roku. Ponadto stworzona została baza danych, w której odnotowywane są informacje na temat wszystkich zarchiwizowanych publikacji m.in. tytuł, autor, data wydania, typ zasobu, numer ID, a także sygnatura. Do maja 2013 roku zarchiwizowanych zostało około 90% publikacji, których rozmiar przekracza 5TB.

23 Perspektywy archiwizacji Masowa digitalizacja zbiorów wymagać będzie stworzenia lub wykorzystania już istniejących narzędzi wspomagających archiwizację. Wdrożenie nowych narzędzi wiąże się ze zmianami w wypracowanych już procedurach archiwizacji zbiorów.

24 Technologia i infrastruktura PCSS twórca oprogramowania: dlibra, dmuseion, dlab oraz darceo oferuje zestaw narzędzi w zakresie realizacji zadań związanych z digitalizacją, udostępnianiem i przechowywaniem treści cyfrowych dlab wsparcie dla zarządzania procesem digitalizacji, workflow, pozwalający na monitorowanie prac, raportowanie - szczególnie przydatne w masowej digitalizacji; darceo system długoterminowego przechowywania, umożliwia migrację i konwersję danych źródłowych zapewniając dostępność zasobów cyfrowych bez względu na zmiany technologiczne, kompatybilny z dlibrą i usługą PLATON U-4;

25 Atuty DBC Doświadczenie w utworzeniu, prowadzeniu i rozwijaniu biblioteki cyfrowej (28 kwietnia minęło 9 lat); Konsorcjum środowisko akademickie regionu (20 instytucji) gwarantuje różnorodność zbiorów; Opis metadanowy jednolity dla redaktorów DBC, zgodny z dobrymi praktykami w kraju; Dodatkowe zalety: Informacja o publikacjach cyfrowych także w Katalogu Głównym PWr (sprzężenie zwrotne), Wartość merytoryczna i aktualność zbiorów, Duża liczba książek współczesnych, Nawigacja po książkach (linkowane spisy treści), Aktualne czasopisma naukowe i informacyjne PWr, Pokaźna liczba doktoratów w pełnym tekście, Obecność w EUROPEANA, DART Europe, i innych portalach, Wszystkie zbiory dostępne bez ograniczeń, Wysoka jakość prezentowanych zbiorów. W DCINT: Kompleksowe wyposażenie w najnowocześniejszy sprzęt do digitalizacji 2D, 3D, fotografii, wideofilmowania, Masowa digitalizacja zbiorów bibliotecznych, Wydajna digitalizacja dokumentów, Wdrażanie innowacyjnych technologii w digitalizacji i tworzeniu prezentacji multimedialnych.

26 Dziękujemy za uwagę