Analiza możliwości kształcenia e-learningowego w wybranych obszarach

Transkrypt

1 Raprt Analiza mżliwści kształcenia e-learningweg w wybranych bszarach [Warszawa 2013]

2 2 Publikacja współfinanswana ze śrdków Unii Eurpejskiej w ramach Eurpejskieg Funduszu Spłeczneg Prjekt Efektywni 50+ Analiza mżliwści kształcenia e-learningweg Redakcja merytryczna: Pitr Kpciał Cpyright Warszawska Wyższa Szkła Infrmatyki, Warszawa 2013 Warszawska Wyższa Szkła Infrmatyki ul. Lewartwskieg 17, Warszawa Publikacja nie jest przeznaczna d sprzedaży.

3 3 Spis treści Wprwadzenie... 3 E-learning sób E-learning rewidentów, księgwych, pracwników BOK... 7 Wniski z dtychczaswych badań... 8 Prpzycja metd i narzędzi e-learningu w prjekcie Efektywni Organizacja szkleń... 9 Organizacja treści szkleniwych Prtal edukacyjny Materiały szkleniwe Pdręcznik Filmy instruktażwe Ćwiczenia Testy Zadania dmwe Pakiet szkleniwy na płycie DVD Kntakt z wykładwcą i innymi uczestnikami Wskazówki dla autrów treści dydaktycznych Wskazówki dla prwadzących szklenia Pdsumwanie Bibligrafia... 22

4 4 Wprwadzenie Niniejsze pracwanie pwstał na ptrzeby prjektu Efektywni 50+ (zwaneg dalej Prjektem), realizwaneg przez Warszawską Wyższą Szkłę Infrmatyki i partnera Ośrdek Ewaluacji Sp. z.. w ramach PO KL. Celem pierwszeg raprtu pt. Analiza metd e-learningwych stswanych w kształceniu sób drsłych był przeanalizwanie współcześnie stswanych metd, technik i narzędzi e-learningu, które mgą zstać wykrzystane d celów Prjektu. Jedncześnie przeprwadzn badanie ptrzeb szkleniwych pracwników 50+ z branży rewidentów, księgwych raz biura bsługi klienta w zakresie bsługi kmputera, z uwzględnieniem sytuacji tych sób na rynku pracy. Wyniki teg badania, zawierające również analizę ptrzeb pracdawców dnśnie kmpetencji ICT pracwników 50+, przedstawin w Raprcie kńcwym z badań prwadznych w ramach prjektu Efektywni 50+. W niniejszym raprcie uwzględnin wniski zawarte w w/w publikacjach, a także dbre praktyki w kształceniu e-learningwym sób 50+ i przedstawin szczegółwą kncepcję systemu e-learningu dpwiadająceg ptrzebm Prjektu. E-learning sób 50+ Kształcenie zdalne sób 50+ z wykrzystaniem Internetu staje się niedłącznym elementem funkcjnwania spłeczeństwa infrmacyjneg. Liczne uzasadnienia teg stwierdzenia umieszczn w raprcie Analiza metd e-learningwych stswanych w kształceniu sób drsłych (rzdział pt. E-edukacja ) raz w Raprcie kńcwym z badań prwadznych w ramach prjektu Efektywni 50+ (rzdział pt. Znaczenie uczenia się przez całe życie ). Jedncześnie badanie diagnstyczne przeprwadzne w ramach prjektu pkazał, że grupie dcelwej Prjektu zagadnienie t jest jeszcze praktycznie nieznane. Uczestnictw respndentów w szkleniach e-learningwych przedstawia się następując 1 : Stsunkw największe dświadczenie w szkleniach przez Internet mają pracwnicy BOK udział w nich zadeklarwał 10% badanych. Wśród księgwych dsetek ten wynsił 6%. Natmiast wśród badanych rewidentów nie był nikg, kt by brał udział w takiej frmie kształcenia. 1 Raprt kńcwy z badań prwadznych w ramach prjektu Efektywni 50+, rzdział pt. Uczestnictw w szkleniach (w tym e-learningwych)

5 5 Jednakże w trakcie sptkania panelweg z ptencjalnymi uczestnikami szklenia zgdnie twierdzn, że e-learning sób 50+ jest najwyższą kniecznścią, m.in. z pwdu pstępujących zmian demgraficznych. Pracwnicy 50+ wyraźnie kmunikwali chęć uczestnictwa w szkleniu e-learningwym. Sprawdzne przykłady dbrych praktyk w kształceniu e-learningwym sób 50+ znaleźć mżna również w prjektach eurpejskich: KEMP Prjekt KEMP (ang. Keep emplyment by develping e-skills Utrzymaj zatrudnienie, rzwijając kwalifikacje z zakresu IT ) dtyczący szklenia starszych pracwników w bszarze ICT był częścią składwą unijneg prgramu Life Lng Learning (Kształcenia Przez Całe Życie) 2. Prjekt był przeprwadzny w siedmiu krajach eurpejskich: Prtugalii, Austrii, Czechach, Niemczech, Włszech, Plsce i Hiszpanii, w latach Celem prjektu był uświadmienie aktywnym pracwnikm pwyżej 45 rku życia z sektra usług MŚP w Eurpie, jak ICT i Internet mgą ułatwiać życie zawdwe, pdnsząc ich kmpetencje w wybranych dziedzinach i dstarczając im nwych narzędzi, dzięki którym będą mgli lepiej sprstać wyzwanim rynku pracy i utrzymać becną pracę lub znaleźć nwą. Międzynardwy Kurs KEMP zstał utwrzny na pdstawie rezultatów eurpejskiej analizy ptrzeb szkleniwych przeprwadznej na grupie sób pwyżej 45. rku życia, pracujących w MŚP sektra usług. Kurs był pdzielny na 6 mdułów szkleniwych. Każdy mduł zawierał infrmacje tym, dlaczeg dany temat jest ptrzebny i pdawał przykłady praktyczneg wykrzystania danych umiejętnści. Każdy mduł był pdzielny na lekcje, z których większść zawierała zrientwany na praktykę materiał z jednym lub kilkma praktycznymi ćwiczeniami i realistycznymi scenariuszami przypadków. Takie ćwiczenia te dawały uczestnikm mżliwść wykrzystania prezentwanych umiejętnści. Każda lekcja kńczyła się krótkim 2 Brszura infrmacyjna prjektu KEMP,

6 6 pdsumwaniem, listą kluczwych terminów, ciekawych linków i źródeł, c ddatkw pmagał zrzumieć temat. 3 REFOCUS REFOCUS t pnadnardwy prgram szklenia starszych pracwników w zakresie technlgii infrmacyjn-kmunikacyjnych, finanswany ze śrdków Eurpejskieg Funduszu Spłeczneg, zrealizwany w latach W prjekcie wzięły udział Włchy, Wielka Brytania, Hiszpania, Grecja, Prtugalia i Francja. Celem prjektu był pracwanie nweg mdelu szklenia e-learningweg, skierwaneg na ptrzeby starszych pracwników w bszarze ICT, a beneficjentami - pracwnicy przedsiębirstw (głównie z branży przemysłwej) w wieku 45+. Przez 3 lata trwania prjektu sieć pdmitów partnerskich birących udział w prjekcie (uniwersytety, instytucje i rganizacje związane z bszarem ICT), pracwała innwacyjny mdel kształcenia starszych pracwników w zakresie technlgii infrmacyjnkmunikacyjnych party e-learning. System dstępny był w sieci pprzez dedykwaną platfrmę, która umżliwiała uczestnikm szklenia, dstęp d materiału multimedialneg, kmunikwanie się i współpracę na dległść, rzwiązywanie zadań wskazanych przez trenerów w kreślnym terminie raz współpracę z tutrem mnitrującym i nadzrującym przedsięwzięcie. Praca na dległść była wspmagana kntaktami bezpśrednimi z trenerami, które umżliwiały przedyskutwanie kluczwych prblemów pjawiających się w trakcie pracy i weryfikację siągniętych rezultatów. Szklenie w 90% dbywał się przez Internet 4. e-citizen e-citizen (ang. e-obywatel) t inicjatywa e-learningwa skierwana d bywateli Austrii w wieku 40+, mająca na celu przeciwdziałanie wykluczeniu cyfrwemu. W ramach prjektu przygtwan kurs e-learningwy, przygtwujący d uzyskania eurpejskieg certyfikatu umiejętnści kmputerwych (ECDL). 3 Pdręcznik dbrych praktyk prjektu KEMP, 4 Brszura infrmacyjna prjektu REFOCUS,

7 7 Kurs e-citizen zstał pracwany na pdstawie ustandaryzwanych załżeń szkleniwych, pwstałych w wyniku współpracy różnych krajów człnkwskich UE. Za pśrednictwem prtalu edukacyjneg użytkwnicy mieli dstęp d multimedialnych materiałów dydaktycznych raz interaktywnych wykładów. Przy pracwywaniu prezentacji i ćwiczeń duży nacisk płżn na wykrzystanie przykładów z życia. SISC SISC (ang. Senir Intergeneratinal Scial Capital - Międzypkleniwy Kapitał Spłeczny) t prjekt skierwany d sób w wieku 50+, dpwiadający na zjawisk starzenia się spłeczeństw raz bezpśredni związane z tym prcesem zjawisk wykluczenia spłeczneg. Głównym celem prjektu był wykrzystanie ptencjału starszych pracwników, szczególnie tych w wieku przedemerytalnym, pprzez wspieranie przekazywania ich kmpetencji, knw hw i indywidualnej wiedzy młdszym pracwnikm 5. Prjekt SISC był prwadzny w latach i pierał się rezultaty wcześniejszeg prjektu prwadzneg przez partnera włskieg: OVER 55: Dalla Prevenzine del prepensinament alla gestine innvativa degli ver 55, w trakcie któreg stwrzn infrmacyjn-treningwą ścieżkę kmpetentneg mentringu dla kierwników HR. Rezultatem prjektu SISC był stwrzenie dpwiednieg pdejścia raz narzędzi wspierających (w zakresie wielpkleniweg transferu wiedzy), dstępnych w języku angielskim, włskim, niemieckim, plskim i bułgarskim. Jednym z takich narzędzi jest ścieżka e-learningwa SISC narzędzie umżliwiające samdzielne stwrzenie (przy użyciu kmputera) rachunku kmpetencji (pdkreślająceg mcne i słabe strny), raz na pdążanie zindywidualizwaną ścieżką treningwą dtyczącą mentringu. 6 Więcej na temat szkleń ICT dla pracwników 50+ znaleźć mżna m.in. w pracwaniu pt. An empirical study n lder emplyees training n ICT. 7 5 Strna WWW prjektu SISC: 6 Raprt pt. Międzypkleniwy transfer wiedzy w plskich firmach mentring i e-learning, prjekt SISC, 7 M. Themistcleus, K. Kumaditis, V. Mantzana, V. Mrabit, An empirical study n lder emplyees training n ICT, Eurpean and Mediterranean Cnference n Infrmatin Systems EMCIS, Abu Dhabi, UAE

8 8 E-learning rewidentów, księgwych, pracwników BOK Wyniki badania diagnstyczneg przeprwadzneg w ramach Prjektu wskazują niską znajmść szkleń e-learningwych wśród respndentów (patrz: cytat w pprzednim rzdziale). Przyczyn takiej sytuacji należy upatrywać w przyzwyczajeniu sób 50+ d szkleń stacjnarnych. Natmiast większą ppularnścią cieszą się szklenia internetwe wśród młdszych przedstawicieli wymieninych zawdów. Wskazuje na t m.in. artykuł pt. E-learning w nauczaniu rachunkwści - wyniki badań ankietwych 8. Na plskim rynku edukacyjnym znaleźć mżna szerką fertę szkleń e-learningwych, w tym dla rewidentów, księgwych raz pracwników biura bsługi klienta. Przykładem szklenia e-learningweg dla biegłych jest szklenie pt. Krajwe standardy rewizji finanswej - stswanie w praktyce 9 (rganizatr: BDO Sp. z.. 10 ). Szklenie t psiada status szklenia bligatryjneg dla biegłych rewidentów. Spśród ferty kursów e-learningwych dla księgwych wymienić mżna: Integracja zapisów księgwych z karttekami pmcniczymi, rganizatr: InfBase Sftware 11 Certyfikat księgwy, rganizatr: Dział szkleń pdatki.biz 12 Jak dfinanswać firmę z funduszu pżyczkweg?, rganizatr: ekademia.pl 13 Księgwść i finanse, rganizatr: WASKO 14 Przykładwe szklenia dla pracwników biura bsługi klienta: Obsługa klienta, rganizatr: netakademia 15 8 J. Krasdmska, E-learning w nauczaniu rachunkwści - wyniki badań ankietwych, Pism E-mentr nr 1 (43), 2012,

9 9 Prfesjnalna bsługa klienta, rganizatr: Instytut Wlnej Myśli 16 Kmunikacja z klientem, rganizatr: Urząd Miasta Pznania 17 Obsługa klientów knfliktwych i typlgia klientów, rganizatr: Symen.pl Sp. z.. 18 Dziesiątki szkleń dla przedstawicieli różnych prfesji znaleźć mżna m.in. w witrynie edustacja.pl: Zdecydwana większść szkleń zdalnych na plskim rynku jest parta platfrmę edukacyjną i dbywa się w frmie e-learning lub blended-learning. Wniski z dtychczaswych badań Diagnza ptrzeb szkleniwych pracwników 50+ publikwana w części dtyczącej metd i narzędzi e-learningu Raprtu kńcweg z badań prwadznych w ramach prjektu Efektywni 50+ prwadzi d sfrmułwania wnisków, z których najważniejsze t: Najczęściej wskazywaną zaletą szklenia prwadzneg w trybie e-learning jest elastycznść pracy. Respndenci cenili sbie najbardziej mżliwść dbycia szklenia w dmu, w wybranej prze dnia. W związku z tym elementy synchrniczne szkleń (dbywające się w czasie rzeczywistym, np. wideknferencje) w ramach Prjektu będą zaplanwane na gdziny ppłudniwe/wieczrne. Dkładną prę sptkań nline zaprpnuje prwadzący szklenie p uzgdnieniu z każdą grupą. Zaletą e-learningu wskazywaną w następnej klejnści jest łatwa dstępnść materiałów szkleniwych, które są umieszczne w Internecie i mgą być przeglądane bezpśredni ze strny WWW lub pbrane na dysk kmputera sby szklnej

10 10 W prjekcie Efektywni50+ materiały dydaktyczne zstaną publikwane w prtalu edukacyjnym. P zalgwaniu d prtalu uczestnik szklenia uzyska dstęp d dpwiednich treści szkleniwych. Respndenci wskazywali również na mżliwść natychmiastweg wyjaśnienia wątpliwści jak zaletę szklenia stacjnarneg. Jest t isttne w każdym szkleniu. Aby sprstać tej ptrzebie w szkleniu e-learningwym wykrzystuje się narzędzia takie jak: czat, , frum, wideknferencje. Takie narzędzia będą dstępne w prtalu edukacyjnym Efektywni50+. Uczestnicy badania diagnstyczneg wskazywali również na rlę sbisteg kntaktu z prwadzącym raz z innymi uczestnikami szklenia. Teg rdzaju kntakt twrzy się w naturalny spsób w trakcie szklenia stacjnarneg. W szkleniu e-learningwym sbisty kntakt staje się mżliwy dzięki użyciu narzędzi takich jak: czat, , wideknferencje. Narzędzia te zstaną wykrzystane w Prjekcie. Respndenci wskazywali również na małe grupy szkleniwe jak warunek lepszej integracji uczestników szklenia. Wspmnian również zdalnym piekunie grupy, wyczulnym na ptrzeby pszczególnych uczestników raz czuwającym nad ich aktywnścią. W związku z pwyższym maksymalna licznść pjedynczej grupy szkleniwej w Prjekcie t 10 sób. Zaplanwan również funkcję zdalneg piekuna grupy. Prpzycja metd i narzędzi e-learningu w prjekcie Efektywni50+ Organizacja szkleń Birąc pd uwagę zakres merytryczny szklenia, niestacjnarny charakter zajęć, charakter pracy uczestników szklenia i deklarwany przez nich spsób nauki, szklenie zaplanwan na kres k. 6 miesięcy (24 tygdnie). Szklenie bejmuje k. 100 gdzin dydaktycznych. Daje t w rezultacie k. 4 gdziny zajęć w każdym tygdniu trwania szklenia.

11 11 Chć pdkreśla się zdalny charakter szklenia, t w istcie jest t tzw. blended-learning, czyli płączenie szklenia e-learningweg ze stacjnarnym. Zaplanwan bwiem również zjazdy stacjnarne w uczelni (Warszawska Wyższa Szkła Infrmatyki): zjazd inauguracyjny rzpczynający szklenie, zjazd knsultacyjny w trakcie trwania szklenia, zjazd pdsumwujący kńczący szklenie. W kresie pmiędzy zjazdami stacjnarnymi będzie się dbywać kształcenie zdalne przez Internet: zapznanie się z materiałami dydaktycznymi umieszcznymi w prtalu edukacyjnym, uczestnictw w wykładzie interaktywnym, wyknywanie ćwiczeń praktycznych, knsultacje z wykładwcą i innymi uczestnikami szklenia. Zjazd inauguracyjny będzie pierwszym sptkaniem uczestników szklenia i kazją d nawiązania kntaktu z prwadzącym. Kluczwe elementy zjazdu inauguracyjneg t: Krótkie zapznanie się uczestników z prwadzącymi i ze sbą nawzajem Omówienie harmngramu zajęć i spsbu rganizacji pracy np. uzgdnienie dkładnej pry (dzień, gdzina) sptkań nline Szklenie nt. krzystania z treści dydaktycznych na prtalu edukacyjnym Efektywni50+ Lgwanie Pdręcznik PDF m.in. ddawanie własnych ntatek Filmy instruktażwe Ćwiczenia Testy

12 12 Szklenie nt. krzystania z narzędzi kmunikacji w prtalu edukacyjnym: Frum dyskusyjne Czat Szklenie z bsługi prgramu d wykładów interaktywnych / knsultacji nline Pierwsze szklenie merytryczne Pierwsze szklenie merytryczne będzie kazją d wyknywania zadań w grupach, c ma prwadzić d nawiązania lepszeg kntaktu pmiędzy uczestnikami szklenia, którzy p przejściu d sfery wirtualnej będą z większą śmiałścią współpracwać i pmagać sbie nawzajem. Zjazd knsultacyjny dbędzie się p upływie kilku pierwszych tygdni zajęć (c w przypadku szklenia zaplanwaneg na 6 miesięcy przypadnie mniej więcej na miesiąc drugi). Przesunięcie terminu zjazdu knsultacyjneg w kierunku pczątku trwania szklenia (zamiast w płwie kresu trwania szklenia) jest pdyktwane faktem, że najwięcej trudnści (w tym technicznych, np. krzystanie z narzędzi e-learningu i rganizacyjnych, wymagających sknsultwania) zwykle pjawia się na pczątku szklenia. Kluczwe elementy zjazdu knsultacyjneg t: Omówienie rezultatów dtychczaswej pracy Omówienie naptkanych trudnści Odpwiedzi na pytania Wprwadzenie d dalszeg etapu szklenia Zjazd pdsumwujący będzie statnim sptkaniem uczestników szklenia z prwadzącymi, zamykającym cykl szkleniwy. Kluczwe elementy zjazdu pdsumwująceg t: Pdsumwanie rezultatów pracy Pdsumwanie nabytych umiejętnści

13 13 Omówienie naptkanych trudnści Wręczenie nagród i certyfikatów Zakńczenie szklenia Organizacja treści szkleniwych Pełny pakiet szkleniwy składać się będzie z pięciu mdułów: 1. Technlgie pracy grupwej i wymiany dkumentów 2. Bazy danych 3. Standardy wymiany danych 4. Analiza danych z wykrzystaniem Excel 5. Prezentacja wyników analizy danych Zakres merytryczny pszczególnych mdułów dpwiadać będzie załżenim Prjektu raz ptrzebm deklarwanym w trakcie badania diagnstyczneg. Każdy mduł zstanie pdzielny na mniejsze części (które mgą dpwiadać np. pszczególnym tygdnim zajęć). W pierwszej edycji szkleń (na etapie testwania Prjektu) każdy uczestnik weźmie udział w szkleniu ze wszystkich mdułów tematycznych. Natmiast dcelw uczestnicy będą mieć mżliwść wybru pszczególnych mdułów lub ich fragmentów, twrząc w ten spsób swje indywidualne ścieżki kształcenia. Zadaniem uczestnika w każdym tygdniu trwania szklenia będzie: Przyswjenie fragmentu pdręcznika Uczestnictw nline w wykładzie interaktywnym Zapznanie się z filmami instruktażwymi Wyknanie ćwiczeń Ew. wyknanie zadania dmweg i przesłanie prwadzącemu d sprawdzenia Wszystkie pwyższe aktywnści będą dstępne w prtalu edukacyjnym Efektywni50+.

14 14 Prtal edukacyjny Prtal edukacyjny Efektywni50+ pwstanie na bazie strny WWW Prjektu dstępnej pd adresem (rys. 1). W prtalu zstaną umieszczne treści szkleniwe w frmie tekstu, brazu raz nagrań wide d pszczególnych mdułów. Prtal edukacyjny stanie się również miejscem kntaktu (m.in. pprzez frum dyskusyjne) z prwadzącymi raz z innymi uczestnikami szklenia. Dstęp d prtalu edukacyjneg będzie mżliwy tylk p zalgwaniu. Rysunek 1. Strna WWW prjektu Efektywni50+ Materiały szkleniwe Materiały szkleniwe w prjekcie Efektywni50+ zstały zaplanwane w dniesieniu d charakteru szkleń (blended-learning) raz ptrzeb i preferencji sób 50+, które wzięły udział w badaniu diagnstycznym. Preferencje dtyczące materiałów szkleniwych zstały pisane w Raprcie kńcwym z badań prwadznych w ramach prjektu Efektywni 50+. Dla przypmnienia przedstawin je na rys. 2.

15 15 Rysunek 2. Preferencje uczestników badania diagnstyczneg dt. materiałów d szkleń nline (źródł: Raprt kńcwy z badań prwadznych w ramach prjektu Efektywni 50+) Najbardziej ceninym typem materiałów dydaktycznych są ćwiczenia wyknywane na ekranie kmputera. Na drugim miejscu znalazły się pliki z mżliwścią wydruku na papierze dstępne d pbrania ze strny internetwej lub przesyłane pczta elektrniczną. W dalszej klejnści uczestnicy wskazywali filmy instruktażwe, ilustrujące rzwiązywanie praktycznych zadań. W związku z pwyższymi preferencjami raz z uwzględnieniem dbrych praktyk w e- learningu sób 50+ w skład pakietu szkleniweg wejdą następujące materiały dydaktyczne, dstępne w prtalu edukacyjnym Efektywni50+: Pdręcznik Filmy instruktażwe Ćwiczenia Testy

16 16 Zadania dmwe Pdręcznik Pdręcznik będzie stanwić kmpendium wiedzy (wszystkie 5 mdułów) i pdstawę d nauki. Będzie dstępny nline w prtalu edukacyjnym jak plik PDF. Uczestnicy będą mieć mżliwść czytania pdręcznika bezpśredni ze strny WWW lub pbrania g na dysk swjeg kmputera i uruchmienia w prgramie d czytania plików PDF. W tym przypadku istnieje mżliwść umieszczania ntatek w glądanym pdręczniku. Należy zwrócić uwagę na atrakcyjny układ pdręcznika (m.in. dpwiedni pdział treści, wprwadzenie d każdeg rzdziału, praktyczne przykłady, pdsumwania) i szatę graficzną raz pzstawienie miejsca na ntatki (uczestnicy będą mgli wydrukwać pdręcznik na papierze i w takiej pstaci zapznawać się z jeg treścią). Filmy instruktażwe Filmy instruktażwe będą uzupełnieniem pdręcznika raz wykładów interaktywnych. Tematem każdeg filmu będzie rzwiązanie praktyczneg zadania. Czas trwania pjedynczeg filmu t kilka- kilkanaście minut. Film będzie patrzny narracją wykładwcy. Uczestnicy badania diagnstyczneg cenili sbie mżliwść wielkrtneg glądania filmu, zatrzymania, przewinięcia. Mżna również regulwać głśnść raz włączyć tryb pełnekranwy. P zapznaniu się z treścią pdręcznika, udziale w wykładzie interaktywnym i bejrzeniu filmów instruktażwych uczestnicy przystąpią d wyknywania ćwiczeń. Ćwiczenia Celem ćwiczeń będzie praktyczne sprawdzenie i utrwalenie zdbytej wiedzy. Ćwiczenia będą wyknywane na prgramwaniu wskazanym przez prwadzących, które każdy z uczestników zainstaluje na swim kmputerze. Uczestnicy szklenia będą mieć również mżliwść wyknania ćwiczeń w trybie zdalnym przez Internet na prgramach zainstalwanych na serwerze uczelni WWSI. Testy Testy będą stanwić annimwą frmę sprawdzania wiedzy będą sprawdzane autmatycznie przez system infrmatyczny. Dzięki temu uczestnik trzyma natychmiastwą

17 17 infrmację zwrtną. P zakńczeniu testu będzie również mżliwe wyświetlenie prawidłwych dpwiedzi. Uczestnicy badania wskazywali także na niegraniczny czas i temp trwania testu, a najbardziej pżądanym rdzajem pytań były pytania jednkrtneg wybru. Zadania dmwe Zadania dmwe, przesyłane d sprawdzenia przez prwadząceg, będą stanwić ddatkwą, niebwiązkwą frmę sprawdzania wiedzy. Zstały zaplanwane na wyraźną prśbę uczestników badania diagnstyczneg. Wyrazili ni ptrzebę infrmacji zwrtnej d prwadząceg, który sprawdzi i ceni wyknaną przez nich pracę/prjekt. Pakiet szkleniwy na płycie DVD Prduktem kńcwym prjektu Efektywni50+ będzie kmplet materiałów, w skład któreg wchdzić będą: Płyta DVD zawierająca materiały dydaktyczne Pdręcznik metdyczny w frmie papierwej Opis i instruktaż bsługi niezbędneg zaplecza techniczneg Pakiet szkleniwy na płycie DVD będzie stanwić substytut prtalu edukacyjneg. Na płycie znajdą się materiały dydaktyczne d wszystkich mdułów: Pdręcznik w frmie PDF Zarejestrwane wykłady interaktywne Filmy instruktażwe Ćwiczenia Testy a także Instrukcja krzystania z multimedialnych materiałów dydaktycznych wchdzących w skład szklenia Pdręcznik metdyczny w frmie PDF

18 18 Krzystanie z pakietu szkleniweg na płycie DVD pwinn być intuicyjne. W tym celu należy m.in.: dpwiedni zaprjektwać menu, dstswać grafikę raz układ treści d ptrzeb grupy dcelwej, przygtwać treści multimedialne w takim frmacie, aby użytkwnik mógł je uruchmić bez kniecznści instalwania ddatkweg prgramwania. Oprgramwanie pakietu szkleniweg na płycie CD pwinn umżliwiać autmatyczne sprawdzanie wyników testów raz prezentwanie pprawnych dpwiedzi. Krzystanie z pakietu szkleniweg dstępneg na płycie DVD będzie mżliwe bez dstępu d Internetu. Pakiet szkleniwy na płycie DVD pwinien zstać pracwany zgdnie ze wskazówkami zawartymi w raprcie pt. Analiza metd e-learningwych stswanych w kształceniu sób drsłych (rzdział pt. Pdręcznik elektrniczny ). Kntakt z wykładwcą i innymi uczestnikami Kntakt z wykładwcą i innymi uczestnikami szklenia będzie zapewniny pprzez prtal edukacyjny Efektywni50+. Najważniejszą frmą kntaktu będą wykłady interaktywne i knsultacje nline. W ustalnym z wykładwca dniu i gdzinie uczestnicy szklenia zalgują się d prtalu edukacyjneg i uruchmią prgram d wykładów interaktywnych. Prgram d wykładów interaktywnych i knsultacji nline 19 umżliwia sptkanie w sieci wielu sób jedncześnie. Krzystanie z prgramu będzie mżliwe z użyciem słuchawek i mikrfnu raz (pcjnalnie) kamery internetwej. Użytkwnicy słyszą siebie nawzajem, widzą braz z kamery, mgą pisać kmunikaty w knie chat u raz ryswać i umieszczać pliki na wirtualnej tablicy. Zaawanswane pcje prgramu umżliwiają zdalne udstępnianie pulpitu swjeg kmputera innej sbie. W trakcie ctygdniweg wykładu interaktywneg prwadzący będzie mawiał zagadnienia mawiane w danym tygdniu i ew. prezentwał czynnści wyknywane na swim kmputerze. Uczestnicy będą słyszeć (słuchawki) i widzieć (braz z kamery) prwadząceg, rbić ntatki w pdręczniku lub wyknywać ćwiczenia na swich kmputerach, a także będą mgli na bieżąc zadawać pytania (mikrfn lub kn chat u). 19 d celów Prjektu zstał zakupine prgramwanie MS Lync

19 19 Ddatkwa, niebwiązkwa frma wykładu interaktywneg przyjmie frmę knsultacji nline. Każdy wykład będzie zarejestrwany i umieszczny w prtalu edukacyjnym, aby sby, które były niebecne mgły g dsłuchać i bejrzeć w późniejszym terminie. Kntakt z innymi uczestnikami szklenia będzie zapewniny dzięki użyciu następujących narzędzi: Frum mżliwść zadawania pytań w kreślnych bszarach tematycznych (wątkach); dstęp d pytań zadanych wcześniej i dpwiedzi na te pytania; wymiana dświadczeń i wnisków pmiędzy uczestnikami szklenia Chat mżliwść indywidualnej rzmwy z wykładwcą lub innym uczestnikiem szklenia uczestnik będzie mieć dstęp d adresów prwadzących raz innych uczestników szklenia Narzędzia te będą dstępne p zalgwaniu d prtalu edukacyjneg. P zalgwaniu będzie również widczna lista sób aktualnie zalgwanych, dzięki czemu użytkwnik będzie widział kg mże zaprsić na pgawędkę (chat). Wskazówki dla autrów materiałów dydaktycznych Wskazówki gólne pzim trudnści pszczególnych mdułów pwinien być dstswany d sób bez jakiejklwiek wiedzy wstępnej (startujemy d pdstaw ) d każdeg mdułu przygtwujemy zadania dla chętnych (które chciałyby wyjść pnad pzim pdstawwy) treści zawarte w mdułach szkleniwych pwinny być przekazane w spsób przystępny i łatwy d panwania pdział i układ treści raz język pwinny być przystswane d percepcji i mżliwści sób pwyżej 50 r.ż.

20 20 pdział treści pdręcznika w każdym mdule pwinien umżliwiać późniejsze wyznaczenie indywidualnej ścieżki szkleniwej dpaswanej d ptrzeb i umiejętnści kursanta (czyli mduł = zestaw drębnych tematów) przykłady, ćwiczenia, testy, zadania dmwe pwinny dtyczyć wyłącznie praktycznych przykładów z życia (z pracy rewidentów, księgwych, pracwników BOK) Wskazówki szczegółwe Pdręcznik PDF: We wprwadzeniu zwrócić uwagę na efekty kształcenia (wiedza, umiejętnści, pstawy): "w trakcie szklenia uczestnik zdbędzie wiedzę w zakresie..." "p ukńczeniu szklenia uczestnik będzie ptrafił..." "pnadt uczestnik będzie rzumiał rlę... / będzie dstrzegał mżliwści zastswania... " Każdy rzdział pwinien zaczynać się wprwadzeniem w stylu: w tej części nauczysz się.., pznasz.. Każdy rzdział pwinien kńczyć się pdsumwaniem nabytych umiejętnści Spis treści z maksymalnie 3 pzimami zagłębienia Czcinka Arial, rzmiar 10, interlinia 1.5 Przygtwać w pliku.dc (d późniejszej knwersji na PDF) D każdeg mdułu piszemy ddzielny rzdział w pdręczniku (ddzielny plik.dc) Bibligrafia, netgrafia (linki) d każdeg mdułu Filmy instruktażwe: Dtyczące wyłącznie praktycznych prblemów Przygtwujemy w prgramie Camtasia firmy Techsmith (prgramwanie jest dstępne w WWSI) W trakcie nagrywania zwracamy szczególną uwagę na t, aby wyeliminwać szumy Trzymamy mikrfn blisk ust Mówimy wyraźnie

21 21 Unikamy dmuchania d mikrfnu Zamykamy kna (hałas uliczny) w pmieszczeniu, w którym nagrywamy Filmy zapisujemy jak MP4 with vide player (up t 720p) Nie usuwamy żadnych plików z wygenerwaneg katalgu, w którym znajduje się plik z filmem P zakńczeniu nagrania zachwujemy plik prjektu ( rzszerzeniu.camrec) Ćwiczenia: W każdym rzdziale we wszystkich mdułach Dtyczące wyłącznie praktycznych prblemów Pwiązane z filmami instruktażwymi (teraz użytkwniku zrób zadanie pdbne d teg, które bejrzałeś na filmie) Przygtwać w pliku.dc (wplecine w treść pdręcznika) Testy: Na kniec każdeg mdułu Pytania jednkrtneg wybru Zaznaczne pprawne dpwiedzi Treść pytań i dpwiedzi przygtwujemy w pliku.txt Zadania dmwe: Kilka zadań dmwych w każdym mdule Treść zadań przygtwujemy w pliku.txt lub w pliku.dc (wplecine w treść pdręcznika) Wskazówki dla prwadzących szklenia Spsób prwadzenia szkleń w ramach prjektu Efektywni50+ pwinien dpwiadać ptrzebm uczestników szkleń raz bazwać na dbrych praktykach wypracwanych w pdbnych prjektach. Rekmendacje nt. właściweg prwadzenia szkleń pjawiły się w trakcie rzmów z uczestnikami badania diagnstyczneg. Znalazły się ne w Raprcie kńcwym z badań prwadznych w ramach prjektu Efektywni50+ w rzdziale pt. Wniski i rekmendacje.

22 22 Cenne infrmacje nt. ptrzeb i czekiwań grupy dcelwej uzyskan w trakcie sptkania panelweg, które dbył się w dniu 24 maja 2013 r. Zstały ne zawarte w Sprawzdaniu ze sptkania panelweg prjektu Efektywni50+. Pzstałe kwestie pdkreślane przez uczestników sptkania t: szacunek prwadząceg dla dświadczenia uczestników szklenia przyjazny język prwadzenia zajęć zdbycie zaufania uczestników szklenia warunkiem ich zaangażwania inspirwanie, ukazanie mżliwści i praktycznych krzyści z użycia technlgii, którą pznają knstruktywna infrmacja zwrtna zamiast ceniania różnrdne frmy pracy sprzyjające integracji i nawiązywaniu kntaktów nline: praca w parach, praca w trójkach, indywidualne i wspólne zadania dmwe uczenie się d siebie nawzajem (umżliwienie wspólneg rzwiązywania zadań i dbreg kntaktu nline, galeria dbrych praktyk), a nie d mistrza dpwiedni przydział uczestników szklenia d grup (jednakwy pzim kmpetencji uczestników grupy) np. na pdstawie ankiety wstępnej elastyczny harmngram prwadzenia szkleń: 3 gdziny tygdniw przez 6 miesięcy (załżenie wyjściwe) lub 6 gdzin tygdniw przez 3 miesiące (w przypadku grupy uzdlninej) Pwyższe wskazówki są tyle ważne, że w dużej mierze pchdzą d ptencjalnych uczestników szkleń. Wskazówki metdyczne nt. nauczania sób drsłych wypracwane na gruncie andraggiki zawart również w rzdziale pt. Specyfika kształcenia sób drsłych raprtu Analiza metd e-learningwych stswanych w kształceniu sób drsłych raz w rzdziale pt. Uczenie drsłych Raprtu kńcweg z badań prwadznych w ramach prjektu Efektywni50+. Sprawdzne rzwiązania nisą również prjekty eurpejskie, pisane w rzdziale pt. Elearning sób 50+.

23 23 Pdsumwanie Celem niniejszeg raprtu był przedstawienie kncepcji systemu e-learningu dstswaneg d ptrzeb beneficjentów prjektu Efektywni50+. Przeanalizwan dbre praktyki w kształceniu e-learningwym sób 50+, a w szczególnści rewidentów, księgwych raz pracwników biura bsługi klienta. Uwzględnin wyniki badań eurpejskich, metdykę prwadzenia szkleń e-learningwych, współczesne narzędzia e-edukacji raz wniski i rekmendacje z badania diagnstyczneg przeprwadzneg w ramach Prjektu. Na tej pdstawie zaprpnwan spsób rganizacji szkleń w ramach Prjektu raz pisan ptrzebne d teg celu metdy i narzędzia. Sfrmułwan również wskazówki dla autrów treści dydaktycznych raz wskazówki dla prwadzących szklenia. Skutecznść zaprpnwaneg systemu e-learningu zstanie zweryfikwana w trakcie szkleń prwadznych na etapie testwym Prjektu. Bibligrafia [1] Analiza metd e-learningwych stswanych w kształceniu sób drsłych, prjekt Efektywni 50+, WWSI, Warszawa 2013 [2] Raprt kńcwy z badań prwadznych w ramach prjektu Efektywni 50+, prjekt Efektywni 50+, WWSI, Warszawa 2013 [3] Sprawzdanie ze sptkania panelweg prjektu Efektywni50+, prjekt Efektywni 50+, WWSI, Warszawa 2013 [4] Raprt Międzypkleniwy transfer wiedzy w plskich firmach mentring i e- learning, prjekt SISC, [5] M. Themistcleus, K. Kumaditis, V. Mantzana, V. Mrabit, An empirical study n lder emplyees training n ICT, Eurpean and Mediterranean Cnference n Infrmatin Systems EMCIS, Abu Dhabi, UAE pers/c19.pdf

24 24 [6] J. Krasdmska, E-learning w nauczaniu rachunkwści - wyniki badań ankietwych, Pism E-mentr nr 1 (43), 2012, [7] Pdręcznik dbrych praktyk prjektu KEMP, PL.pdf