Jakość życia, długowieczność i zdrowie

Transkrypt

1 Jakość życia, długowieczność i zdrowie Stefan Zgliczyński Prezes Polskiego Towarzystwa Medycyny Prewencyjnej i Przeciwstarzeniowej klinendo@cmkp.edu.pl Szpital Bielański, Warszawa

2 Średnia długość życia Średnia długość życia w skali globalnej Rok K (lata) M (lata) w Warszawie

3 Wzrost długości życia jest funkcją poprawy stanu zdrowia i jakości życia.

4 Billions Przewidywana ogólna populacja ludzi starszych (> 65 lat) 2 1,6 1,2 0,8 0, Years New York, U.N. 2001

5 ONZ (New York: U.N., 2001) przewiduje, że całkowita liczba osób starszych (powyżej 65 lat) zwiększy się z 400 milionów w 2000 r. do 1,5 miliarda w 2050 r.

6 Wzrost liczby ludzi w podeszłym wieku o 400% spowoduje ogólnoświatową rewolucję demograficzną, niosącą za sobą liczne problemy zdrowotne, ekonomiczne, społeczne i polityczne.

7 Tylko te społeczeństwa i narody, które sprostają tym niespotykanym w historii ludzkości wyzwaniom, będą w stanie przygotować się do rozwiązania narastającego globalnego kryzysu demograficznego.

8 Czy my w naszym kraju byliśmy zdolni zrobić coś w tym kierunku? Powołaliśmy w CMKP, jeszcze w ubiegłym tysiącleciu pierwszy w Polsce i trzeci w świecie Uniwersytet Trzeciego Wieku, który nosi dziś imię prof. Haliny Szwarc (1975 r.), oraz Polskie Towarzystwo Menopauzy i Andropauzy (PTMA 1996 r.) Polskie Towarzystwo Medycyny Prewencyjnej i Przeciwstarzeniowej (PTMPP 2006 r.)

9 Już dziś możemy zaprogramować: swoje zdrowie, jakość życia, długość życia. Nigdy nie jest za późno!

10

11 Badania nad długowiecznością, podjęte na Uniwersytecie Stanforda w Kalifornii w 1921 r. a więc ponad 90 lat temu wskazują, że najdłużej żyją ludzie wykształceni, rozważni, wytrwali, poświęcający się swojej pracy zawodowej, żonaci mężczyźni. U kobiet czynnik ten nie ma istotnego znaczenia. Natomiast wbrew oczekiwaniom osoby wesołe, optymistyczne, biorące udział w tym badaniu nad długowiecznością żyły krócej.

12 Zaskakującym jest również to, że osoby poświęcające się swojej pracy zawodowej żyją znacznie dłużej niż te, które wyznają filozofię ucieczki od stresu i nie przemęczania się.

13 Gdyby współcześnie przeprowadzić badania nad długowiecznością tych, którzy przeszli na wcześniejsze emerytury, prawdopodobnie okazałoby się że stan ich zdrowia, jakość i długość życia uległy istotnemu pogorszeniu i są gorsze niż pracujących w tym samym wieku.

14 Systematyczna praca zawodowa działa mobilizująco, wymusza prozdrowotne zachowania, okresową kontrolę stanu zdrowia i podejmowanie czynności przeciwdziałających rozwojowi chorób wieku podeszłego. Dłuższa praca zawodowa to dłuższe życie, to lepsza sprawność intelektualna i ruchowa, to lepsza jakość życia i lepsze zdrowie.

15 Przejście na emeryturę niemal dla każdego jest szokiem. Jest to koniec życia zawodowego, a dla mężczyzn często życia biologicznego.

16 Niemal wszyscy z mojego otoczenia, którzy skorzystali z możliwości przejścia na wcześniejszą emeryturę, teraz tego żałują. Inni, kobiety w wieku lat korzystają z możliwości stałego lub okresowego zatrudnienia.

17 Dlaczego o wiek przejścia na emeryturę nie pytamy tych, którzy naprawdę coś o tym mogą powiedzieć samych emerytów? Bo ich już w życiu nie ma. Oni już się w życiu nie liczą.

18 Teraz nie możemy zmarnować tej okazji wydłużenia życia profesjonalnego kobiet o 7 lat i mężczyzn o 2 lata!

19 Starzenie jest następstwem przypadkowych uszkodzeń nici DNA naszego genomu przez gromadzące się wraz z upływem czasu reszty metabolicznych produktów reakcji chemicznych, takich jak reaktywne formy tlenu, wolne rodniki, reszty tlenowe i azotowe. JHJ Hoeijmakers, NEJM 2009; 15(361):

20 Również szkodliwe czynniki środowiska zewnętrznego, takie jak promienie (X lub UV), zakażenia wirusowe oraz czynniki chemiczne (np. endocrine disruptors), mogą uszkadzać nasze DNA, prowadząc do starzenia się, apoptozy i śmierci komórek, albo do ich proliferacji i nowotworzenia.

21 Przyczyny i skutki uszkodzenia DNA JHJ Hoeijmakers, NEJM 2009; 15(361):

22 Możliwość przedłużania życia z jednej strony i przeciwdziałania nowotworzeniu z drugiej strony jest już możliwa i sprawdzona w eksperymencie na zwierzętach doświadczalnych.

23 Medycyna prewencyjna i przeciwstarzeniowa jest to nauka o długowieczności, zdrowym stylu życia, sposobie żywienia i o przeciwdziałaniu rozwojowi chorób prowadzących do przedwczesnego starzenia.

24 Natomiast skutkiem działania medycyny prewencyjnej jest zmiana naszego trybu życia i sposobu odżywiania, która w ciągu ostatnich 10 lat polskiej transformacji doprowadziła do zmniejszenia liczby zgonów z powodu zawałów serca i nowotworów aż o 1/3. Pod tym względem pozytywnie różnimy się od Węgrów i sąsiadów ze wschodu i północy.

25 zgony / 100,000 zgony / 100,000 Umieralność na nowotwory złośliwe płuca, Polska i Węgry 14 Mężczyźni, wiek Kobiety, wiek Polska Węgry Polska Węgry 25

26 współczynnik umieralności Umieralność na nowotwory złośliwe płuca, Polska vs. UE15, w latach , mężczyźni w grupie wieku Polska UE

27 Przelicza się to na dziesiątki tysięcy uratowanych istnień ludzkich w skali jednego roku i miliony złotych nie wydawanych na ich terminalne leczenie.

28 Należy zwrócić tu uwagę, że w ubiegłym wieku człowiek przed śmiercią chorował średnio pół roku, to jest 1% swojego życia.

29

30 Dzisiaj żyjąc o 50% dłużej, chorujemy średnio aż 8 lat, to jest 10% naszego życia.

31 Żyjemy dłużej, ale i umieramy dłużej!

32 W USA obliczono, że koszt utrzymania jednego przewlekle chorego niepełnosprawnego jest 7-krotnie wyższy niż człowieka starego, ale pełnosprawnego. Zachowajmy w Polsce zdrowie aż do późnej starości.

33 NaCl Prognozowane skutki zmniejszenia soli w diecie: w USA o 3 g dziennie zmniejszyłoby prawdopodobieństwo zawałów serca, udarów mózgu lub zgonów z jakichkolwiek przyczyn od 6 do 14% i byłoby w skutkach porównywalne z zaprzestaniem palenia, utratą > 5% BMI u otyłych, normalizacją ciśnienia tętniczego lub poziomu cholesterolu w wyniku leczenia statynami. W skali rocznej w USA przyczyniłoby się to do zmniejszenia liczby zgonów nawet o i zaoszczędzenia od 10 do 24 mld dolarów. Bibbins-Domingo K i wsp. NEJM 2010; 362:

34 NaCl Zmniejszenie spożycia soli jest we współczesnej cywilizacji najprostszym, najtańszym i najskuteczniejszym działaniem interwencyjnym w zakresie zdrowia publicznego. Appel LJ, Anderson CAM. NEJM 2010; 362:

35 Changes in the hormone levels of normal women (left) and men (right) during the aging process. Corpas E, 1993 according to Lamberts SW, 2003

36 U kobiet jednym z najważniejszych aspektów starzenia jest menopauza, u mężczyzn zależny od wieku hipogonadyzm. Uzupełnianie niedoborów hormonalnych w tym okresie życia jest ważnym elementem terapii przeciwstarzeniowej.

37 37 Henderson VW. Hormone Therapy and the Brain, Partenon Publ. 2000

38 38 Henderson VW. Hormone Therapy and the Brain, Partenon Publ. 2000

39 39

40 1. Żyjemy dużo dłużej, chorujemy też dużo dłużej, popracujmy trochę dłużej. 2. Praca sprzyja długowieczności, zachowaniu zdrowia i jakości życia. 3. Przeciwdziałanie pogarszaniu się wraz z wiekiem stanu zdrowia i jakości życia polega na poprawie stylu życia i sposobu żywienia oraz na przeciwdziałaniu rozwojowi chorób podeszłego wieku