POTENCJAŁ E- i M-ZDROWIA W NOWOCZESNEJ EDUKACJI ZDROWOTNEJ CHORÓB SERCOWO-NACZYNIOWYCH NA PRZYKŁADZIE PROJEKTU FITPOLKA Joanna Zembala-John Śląskie

Transkrypt

1 POTENCJAŁ E- i M-ZDROWIA W NOWOCZESNEJ EDUKACJI ZDROWOTNEJ CHORÓB SERCOWO-NACZYNIOWYCH NA PRZYKŁADZIE PROJEKTU FITPOLKA Joanna Zembala-John Śląskie Centrum Chorób Serca w Zabrzu I PROFILAKTYCE

2 Kompleksowy program edukacji i profilaktyki chorób sercowo-naczyniowych i metabolicznych u kobiet z wykorzystaniem narzędzi e- i m-zdrowia Projekt współfinansowany Ze środków Narodowego Centrum Badań i Rozwoju w ramach programu Innowacje Społeczne II HeartApp Alliance Fundacja Śląskiego Centrum Chorób Serca Śląskie Centrum Chorób Serca w Zabrzu Śląski Uniwersytet Medyczny w Katowicach Śląski Park Technologii Medycznych Kardio-Med Silesia Silvermedia Sp. z o.o.

3 Choroby sercowo-naczyniowe grupa schorzeń serca i naczyń krwionośnych, do których należą m.in.: choroba wieńcowa, zawał serca choroba naczyń mózgowych niewydolność serca choroba naczyń obwodowych zaburzenia rytmu serca wrodzone wady serca ChSN wiodąca przyczyna zgonów na świecie FAKTY: 2012: 17.5 mln zgonów - 31% całkowitej śmiertelności na świecie 2013: EUROPE: 42% zgonów spowodowanych jest ChSN 2030: oczekiwany wzrost śmiertelności do 23,3 mln WHO

4 DLACZEGO KOBIET Choroby sercowo-naczyniowe główny zabójca kobiet EPIDEMIOLOGIA ChSN NA ŚWIECIE Mimo, że ChSN dotyczą przedstawicieli obu płci, każdego roku więcej kobiet umiera z powodu ChSN więcej niż z powodu nowotworów i wypadków komunikacyjnych łącznie ChSN odpowiedzialne są za 1/3 zgonów (ponad 8 mln) kobiet* - zawał serca (3,3 mln kobiet/rocznie) - udar (3,2mln kobiet/rocznie) - inne ChSN (2,1 mln kobiet/rocznie) Ponad 2 mln kobiet rocznie umiera przedwcześnie * Światowa Federacja Serca (World Heart Federation)

5 Tytuł osi Choroby sercowo-naczyniowe - główny zabójca kobiet Ponad (52%) Polek umiera rocznie z powodu ChSN (dla porównania: około mężczyzn, 41%), głównie z powodu niewydolności serca (20 590), niedokrwiennej choroby serca (20 443), miażdżycy (20 057), chorób naczyń mózgowych i udaru (19 581)*. 250 Polek umiera z powodu ChSN każdego dnia 1/3 z nich umiera przedwcześnie, nie ukończywszy 65 roku życia % tych zgonów można było zapobiec, podejmując odpowiednie działania edukacyjne i prewencyjne Rocznik Demograficzny 2015, Główny Urząd Statystyczny, Warszawa, Kategoria 1 Tytuł osi mężczyźni 41% kobiety 52% Źródło: Opracowanie własne za: Ostrowska A et. al., Raport Polki 50+. Zdrowie i jego zagrożenia

6 Polska - jeden z najwyższych wskaźników śmiertelności wśród kobiet w Europie (21 miejsce/27 EU) Polka żyje średnio o 2 lata krócej niż przeciętna mieszkanka krajów UE Źródło: Policy Paper w Ochronie Zdrowia

7 ZAŁOŻENIA PROJEKTU FITPOLKA ADRESAT: kobiety (blisko 20 mln populacja Polek) CELE: Edukacja i profilaktyka chorób sercowo-naczyniowych wśród kobiet Edukacja i profilaktyka ChSN wśród kobiet Wsparcie kobiet w codziennym zarządzaniu swoim zdrowiem Zwiększenie świadomości zdrowotnej nt. specyfiki ChSN u kobiet Stworzenie modelu bardziej efektywnej profilaktyki ChSN M METODY: Stworzenie rozwiązania dedykowanego kobietom (od konentu po design gender tailored education & prevention) Wykorzystanie nowoczesnych narzędzi e- i m-zdrowia

8 KOBIETY POSTRZEGAJĄ ŚWIAT W INNY SPOSÓB

9 KOBIETY KOMUNIKUJĄ W INNY SPOSÓB

10 KOBIETY DZIAŁAJĄ W INNY SPOSÓB

11 KOBIETY CHORUJĄ W INNY SPOSÓB

12 *Lerner D.J., Kannel W.B. Patterns of coronary heart disease morbidity and mortality in the sexes: a 26-year follow-up of the Framingham population. Am Heart J Feb;111(2): men and women with chest pain? Eur Heart J 2011; 32: KOBIECY PROFIL ChSN GŁÓWNE WYZWANIA I PROBLEMY Różnice w obrazie ChSN: symptomy i przebieg choroby są często odmienne u kobiet i mężczyzn -> problem/ opóźnienie w postawieniu właściwej diagnozy i podjęciu odpowiedniego leczenia Zawał serca pozostaje znacznie częściej klinicznie nierozpoznany u kobiet niż u mężczyzn (34 vs 27%, badanie Framingham Heart Study FU)* Opóźniony problem decyzyjny: kobiety z zawałem serca docierają do lekarza średnio 30 minut później niż mężczyźni Trudniejsza diagnostyka ChSN u kobiet: badania kardiologiczne mogą (EKG, koronarografia) mogą nie wykazać niepokojących zmian; koronarografia w 50% u kobiet nie uwidacznia patologicznych zmian w dużych naczyniach Leczenie interwencyjne w populacji kobiet uważane jest za znacznie trudniejsze: ryzyko powikłań jest istotnie wyższe niż u mężczyzn, wyniki leczenia inwazyjnego często gorsze, śmiertelność szpitalna i wczesna znacząco wyższa w porównaniu z populacją mężczyzn. Kobiety z zawałem serca są rzadziej kierowane do leczenia inwazyjnego**. **Johnston N, Schenck-Gustafsson K, Lagerqvist B Are we using cardiovascular medications and coronary angiography appropriately in

13 KOBIECE CZYNNIKI RYZYKA DLACZEGO KOBIET Odmienna, związana z płcią specyfika ChSN dotyczy także czynników ryzyka, zwłaszcza palenia, nadciśnienia, cukrzycy, dyslipidemii, nadwagi i otyłości, braku aktywności fizycznej, niewłaściwej diety. Mimo, że czynniki te stanowią zagrożenie dla przedstawicieli obu płci, ich oddziaływanie na kobiety jest znacząco większe: Cukrzyca u kobiet zwiększa 4-5-krotnie ryzyko zawału serca (u mężczyzn: 2-3- krotnie) Nadciśnienie tętnicze u kobiet zwiększa ryzyko zawału serca 3-krotnie (u mężczyzn: 2-krotnie)* Paląca kobieta (paląca 1 paczkę dziennie) zwiększa swoje ryzyko chorób układu krążenia 2,5-krotnie. Jeśli dodatkowo stosuje ustną antykoncepcję, ryzyko zawału wzrasta u niej nawet 10-krotnie. CZYNNIKI RYZYKA SWOISTE DLA KOBIET: Menopauza Powikłania ciąży (rzucawka, nadciśnienie indukowane ciążą, cukrzyca ciężarnych) Wywiad rodzinny (geny) 20% Środowisko, w którym żyjemy 20% Zdrowie Styl życia 50% System opieki zdrowotnej 10%

14 DLACZEGO KOBIETA? NOWA PERSPEKTYWA SPOŁECZNA NOWE WYZWANIA FEMINIZACJA STARZEJĄCEGO SIĘ SPOŁECZEŃSTWA: Kobiety żyją statystycznie dłużej od mężczyzn: wg WHO (2015) średnia długość życia Polek wynosi 81,3 lat (mężczyźni 73,6) JAKOŚĆ ŻYCIA: Wskaźnik HLY (liczba lat przeżytych w zdrowiu) u Polek stale maleje. W roku 2005 wynosił 66,9 w ,3 roku. Tylko 50% kobiet w grupie wiekowej 50+ cieszy się dobrym zdrowiem. 50% deklaruje występowanie długotrwałych problemów zdrowotnych. Ostrowska A. et al. Raport Polki 50+. Zdrowie i jego zagrożenia.

15 GŁÓWNE PROBLEMY WYZWANIA DLACZEGO KOBIET NAUKA/ RESEARCH: Niedostateczne rozpoznanie problemu ChSN i jego skali przez środowisko medyczne i same kobiety Niedostateczne podejmowanie badań nad specyfiką ChSN u kobiet Nieproporcjonalny udział kobiet w badaniach klinicznych i badaniach naukowych EDUKACJA i PROFILAKTYKA: Brak programów/ inicjatyw/ działań edukacyjno-prewencyjnych związanych z ChSN u kobiet Brak nowoczesnych, dopasowanych do potrzeb i oczekiwań współczesnego człowieka narzędzi edukacyjno-profilaktycznych Brak targetowanych działań, skierowanych do populacji kobiet FINANSE: Niskie nakłady na profilaktykę i zdrowie publiczne: wg danych z Narodowego Rachunku Zdrowia 2014, wydatki na profilaktykę i zdrowie publiczne w roku 2014 wyniosły 2,7% wszystkich wydatków bieżących na ochronę zdrowia.

16 DLACZEGO KOBIETA? NOWY MODEL EDUKACJI I PROFILAKTYKI XXI WIEKU AKCJE/ EVENTY PRELEKCJE/ POGADANKI MEDIA MATERIAŁY EDUKACYJNE NOWOOZESNA PROFILAKTYKA E- & M- ZDROWIE KONTAKT PACJENT- LEKARZ SOCIAL MEDIA

17 DLACZEGO KOBIETA? POTENCJAŁ m-zdrowia W EDUKACJI I PROFILAKTYCE ZNACZENIE I POTENCJALNE KORZYŚCI m-zdrowia: Szybsza diagnoza, bardziej efektywne leczenie Zaangażowanie pacjenta w m-zdrowie dbanie o swoje zdrowie (empowerement) Wyższa, lepsza, bardziej efektywna prewencja Przedłużenie opieki zdrowotnej wzrost poczucia bezpieczeństwa pacjenta E- & M- ZDROWIE Koszt-efektywność Poprawa dostępu do opieki zdrowotnej KONTAKT PACJENT- LEKARZ SOCIAL MEDIA

18 DLACZEGO KOBIETA? TOPOWE APLIKACJE ZWIĄZANE ZE ZDROWIEM m-zdrowie E- & M- ZDROWIE KONTAKT PACJENT- LEKARZ SOCIAL MEDIA Dane z ITUNES App Store i Google Play Store, 2013; infographic: Is future healthcare mobile?

19 FITPOLKA SYSTEM - DWA NIEZALEŻNE ROZWIĄZANIA Fit-m-Polka APLIKACJA MOBILNA CEL: Care anytime & anywhere Uważność Zaangażowanie w proces dbania o swoje zdrowie Stałe wsparcie w nauce/ przestrzeganiu zdrowego stylu życia, zdrowych nawyków Monitorowanie parametrów zdrowia Dzienniczek zdrowia Osobisty asystent/ coach zdrowia edukator Fit-e-Polka WWW PLATFORMA EDUKACYJNA CEL: Edukacja Rzetelne źródło wiedzy Budowanie świadomości zdrowotnej Wykreowanie mody na zdrowe serce nowego pokolenia kobiet świadomych zagrożenia związanego z ChSN, o swoje zdrowie (aspekt społeczny)

20 KONCEPCJA OGÓLNA APLIKACJI

21 FitPolka koncepcja ogólna Ocena ryzyka Zarządzanie zdrowiem

22 FitPolka moduł oceny ryzyka OCENA RYZYKA CVD I CUKRZYCY GRUPA B. WYSOKIE WNIOSKI & ZALECENIA CO JEST OK WYSOKIE CO JEST OK., ALE OCENA UMIARKOWANE DO ZMIANY! NISKIE UTRZYMAj!

23 MODUŁ ZARZĄDZANIA RYZYKIEM CZYNNIKI MODYFIKOWALNE Obciążenie rodzinne geny 20% Środowisko 20% Health 1. Palenie 2. Ruch 3. Zdrowe odżywianie 4. Relaks 5. Badania: monitorowanie wagi, poziomu stężenia glukozy, cholesterolu, kontrola ciśnienia tętniczego 6. Edukacja zdrowotna System opieki zdrowotnej 10% Styl życia 50%

24 DLACZEGO KOBIET MODYFIKOWALNE CZYNNIKI RYZYKA WŚRÓD POLEK (wybrane) Tytuł wykresu Otyłość* 16% Nadwaga* 30% Nieprawidłowa masa ciała* 46% Podwyższony cholesterol 61% Palenie tytoniu 24% Nadciśnienie tętnicze 29% 0% 10% 20% 30% 40% 50% 60% 70% European Health Interview Survey, 2014 ** Ostrowska A. et al. Raport Polki 50+. Zdrowie i jego zagrożenia.

25

26

27 Dziękuję za uwagę