SOS dla wody pitnej na Ziemi

Transkrypt

1 TEMAT LEKCJI: SOS dla wody pitnej na Ziemi AUTOR: PRZEDMIOT: Geografia CZAS TRWANIA: 45 minut CELE EDUKACYJNE: 0 Uczeń rozumie wartość dostępu do wody pitnej. 0 Uczeń wie, jak ważna jest woda dla życia człowieka. 0 Uczeń umie wskazać zagrożenia, które ograniczają dostęp do wody pitnej na świecie biorąc pod uwagę środowisko naturalne, gospodarkę, społeczeństwo. 0 Uczeń wie, jak korzystać z wo dy w sposób odpowiedzialny. METODY I TECHNIKI PRACY: 0 gra decyzyjna, 0 praca w grupach, 0 mini wykład w oparciu o prezentację multimedialną, 0 mapa mentalna, 0 rundka. ŚRODKI DYDAKTYCZNE: 0 prezentacja multimedialna: Zasoby wody pitnej na Ziemi, 0 szary papier, 0 karty pracy dla uczniów: mapa świata (Załącznik nr 1), teksty dotyczące dostępu do wody pitnej w wybranych krajach (Załączniki nr 2 5), 0 białe kartki A4, 0 małe karteczki w czterech kolorach (najlepiej w różnych odcieniach koloru niebieskiego), BIBLIOGRAFIA: 1. Atlas geograficzny. Polska, kontynenty, świat. Nowa Era, Wrocław Dziejowska J., Podręcznik życia na Ziemi, Wydawnictwo SBM, Warszawa Echo z Afryki i innych kontynentów, 2009/3, s Ekozespół Młodzieżowa kampania ekologicznego stylu życia Razem chronimy Ziemię Fundacja GAP Polska, Podkowa Leśna Jarosiewicz M., Atlas wielkich zagrożeń. Ekologia, środowisko, przyroda, Wydawnictwo Naukowo-Techniczne, Warszawa pisaki, kredki, 0 klej. 1

2 PRZEBIEG LEKCJI 0 I. WPROWADZENIE OK. 15 MIN. 1. Nauczyciel rozdaje uczniom małe kolorowe karteczki (najlepiej w czterech odcieniach koloru niebieskiego). 2. W klasie prosi uczniów o utworzenie czterech grup zgodnie z kolorami otrzymanych kartek. 3. Nauczyciel prezentuje temat lekcji. Krótko przedstawia, że będzie nim dostępność i występowanie wody pitnej na świecie. 4. Zaproponowanie gry decyzyjnej: Lot z pomocą humanitarną. Część I gry: Uczniowie organizują lot samolotu z dużą ilością wody pitnej. Na otrzymanej mapie mają zaznaczyć, które kraje najbardziej takiej pomocy potrzebują (Załącznik nr 1). Wspólnie uzgadniają, w jakich regionach świata powinien ich samolot się pojawić. Część II gry: Nauczyciel zaznacza, że woda jest dobrem bezcennym i nie można jej zmarnować. Dlatego każdy zespół otrzyma teraz od ekspertów wskazówki, gdzie dokładnie powinni wylądować. A uczniowie po zapoznaniu się z nimi odpowiedzą na pytanie, dlaczego właśnie tam. Grupom należy rozdać karty pracy (Załączniki nr 2 5). 0 II. ROZWINIĘCIE OK. 20 MIN. 1. Nauczyciel prosi uczniów o zreferowanie wyników I części wykonywanego zadania. Wypowiedzi uczniów podsumowuje wykorzystując slajdy 2 5 prezentacji: Zasoby wody pitnej na Ziemi. 2. Nauczyciel prosi grupy o zreferowanie, jak żyją ludzie, którzy nie mają swobodnego dostępu do czystej wody pitnej. Grupy prezentują wyniki pracy z tekstami. Wnioski 2

3 z dokonanej analizy naklejają na szary papier zatytułowany: SKUTKI BRAKU WODY PITNEJ. Nauczyciel podsumowuje wypowiedzi młodzieży wykorzystując slajdy 7 9 prezentacji. 3. Nauczyciel podkreśla, że zasoby wody pitnej na świecie są ograniczone. Wymienia powody tego stanu rzeczy leżące po stronie środowiska naturalnego, gospodarki i społeczeństwa. Wykorzystuje do tego slajdy Nauczyciel podkreśla ideę zrównoważonego rozwoju w wykorzystywaniu wody pitnej na świecie. Po omówieniu slajdu nr 26 zachęca młodzież do ćwiczenia aktywizującego. Rozdaje uczniom białe kartki papieru. Każdy zgina ją tak, aby powstały trzy pola. Na każdym polu uczniowie zapisują pytanie i odpowiadają na nie: 0 Co daje człowiekowi swobodny dostęp do czystej wody pitnej? 0 Dlaczego powinniśmy oszczędzać wodę pitną? 0 Jak można oszczędzać wodę pitną? Po zapisaniu odpowiedzi uczniowie przedzierają kartkę na trzy części. Następnie dzielą się na trzy zespoły. Każdy zespół otrzymuje kartki z odpowiedziami na jedno pytanie i na ich podstawie opracowuje zbiorczy plakat, będący sumą wypowiedzi wszystkich członków klasy. 0 III. ZAKOŃCZENIE OK. 10 MIN 1. Nauczyciel prosi grupy o przedstawienie wyników swojej pracy. 2. Plakaty wywieszane są w widocznym miejscu, np. na gazetce, lub naklejone na szary papier. 3. Nauczyciel prosi uczniów aby kolejno dokończyli zdanie: Na dzisiejszych zajęciach PRAWA DO SCENARIUSZA Scenariusz zajęć powstał w ramach konkursu Lekcja zmieniania świata organizowanego przez Ministerstwo Środowiska. Ministerstwo nie ponosi odpowiedzialności za treści zawarte w scenariuszu, a te nie odzwierciedlają oficjalnego stanowiska resortu. Prawa do materiałów na stronie posiada Ministerstwo Środowiska, a teksty są dostępne na licencji Creative Commons Uznanie autorstwa-użycie niekomercyjne-bez utworów zależnych 3.0 Polska. 3

4 ZAŁĄCZNIK NR 1 4

5 ZAŁĄCZNIK NR 2 ZAŁĄCZNIK NR 3 0 Kryzys wodny w Kenii Niedobór wody w Kenii to kwestia dziesięcioleci. Powodem tego problemu jest półpustynny krajobraz państwa oraz gorący klimat. Regularnego dostępu do wody pitnej ludności nie zapewniają organizowane dostawy wody. Rząd Kenii nie ma funduszy, aby uruchamiać w kraju rurociągi i przepompownie. Biedniejsza część mieszkańców miast bytująca w tzw. slumsach oraz ludność wiejska praktycznie nie ma dostępu do dobrej jakości wody pitnej czy urządzeń sanitarnych. Niedobór wody w Kenii powoduje, że kobiety i dzieci wędrują po wodę nawet 10 mil. Zbieracze wody są narażeni na różnego rodzaju niebezpieczeństwa: długotrwałe przebywanie na słońcu, walki i kłótnie przy źródłach wody, kradzieże, gwałty, a w skrajnych przypadkach również atak drapieżnych zwierząt. Zbiorniki wodne, z których czerpana jest woda do picia często są zanieczyszczone nawozami lub odpadami, są pełne pasożytów i bakterii. Bywa, że te prymitywne studnie są głębokie, nie zabezpieczone lub wyposażone w pompy, które wcześniej były wykorzystywane np. do poszukiwania ropy naftowej. W Kenii brak wody pitnej powoduje wiele poważnych problemów, tj. odwodnienie, głód, choroby (zapalenie żołądka i jelit, biegunki, czerwonka amebowa). Bywa, że z powodu braku dostępu do wody pitnej mieszkańcy wiosek w Kenii są zmuszeni do zmiany miejsca zamieszkania. 0 Brak wody i jedzenia w Somalii Problemy z dostępem do wody pitnej w Somalii występują z powodu suchego klimatu oraz braku pokoju i stabilizacji w kraju. W kraju tym problem dostępu do czystej, pitnej wody potęgują zniszczenia i grabieże instalacji zaopatrującej w wodę. 60% populacji Somalii nie ma dostępu do bezpiecznej wody przez cały rok. Ponadto 50% ludności tego kraju żyje w gospodarstwach domowych, w których nie ma urządzeń sanitarnych do usuwania odchodów. Większość ludzi tego kraju czerpie wodę pochodzącą z deszczu z otworów skalnych lub z wyschniętych koryt rzek. Woda jest donoszona do domostw nawet 12 km. W Somalii średnie zużycie wody na osobę wynosi ok. 8 litrów. Jest to poniżej ustalonej przez WHO normy, która wynosi 20 litrów dziennie na osobę. Niedobór wody w Somalii jest jedną z przyczyn wojny domowej. Migracje ludności w poszukiwaniu wody są zjawiskiem powszechnym w Somalii. Niedobór wody skutkuje również problemami z produkcją żywności. ludności Kenii. ludności Somalii. 5

6 ZAŁĄCZNIK NR 4 ZAŁĄCZNIK NR 5 0 Zasoby wody pitnej w Afganistanie Zasoby wody pitnej w Afganistanie są wyjątkowo ubogie. Mieszkańcy tego kraju borykają się z powtarzającymi się suszami. W rejonach pustynnych, wiejskich jedynymi ujęciami wody są nieliczne studnie usytuowane w miejscach, gdzie zasoby wody gruntowej nie znajdują się głęboko. Gdy poziom wody gruntowej opada z powodów upału, pompy nie sięgają do luster wody. Studnie w tych miejscach budowane są najczęściej na terenach prywatnych. Korzystanie z nich jest kosztowne. Woda w tych płytkich studniach często bywa zanieczyszczona, gdyż zasilają ją strumienie przecinające pola uprawne i pastwiska, które są nawożone np. odchodami zwierzęcymi. Wody powierzchniowe zanieczyszczone są także ściekami z gospodarstw domowych. Najlepszym rozwiązaniem byłoby budowanie studni głębinowych, lecz takie inwestycje uniemożliwiają skalne podłoże oraz wysokie koszty. Mogłoby się wydawać, że w miastach jest lepsza sytuacja, ponieważ tam większość domostw ma własne studnie lub ma dostęp do studni publicznych. Według statystyk 32,2% wszystkich dzieci zamieszkujących miasto cierpi z powodu chorób będących bezpośrednim skutkiem spożywania zanieczyszczonej wody i nieodpowiednich warunków sanitarnych. 0 Dostępność wody w Sudanie Problemy z dostępem do wody pitnej w Sudanie są na porządku dziennym. Statystyki prowadzone przez międzynarodowe instytucje wskazują, iż niecałe 40% dzieci w Sudanie ma dostęp do bezpiecznej wody pitnej. Na porządku dziennym są także konflikty o wodę, szczególnie na terenach, do których emigrują uchodźcy z Ugandy, Kenii, Etiopii czy Demokratycznej Republiki Konga. Liczba czynnych pomp jest nieadekwatna do wzrastającej liczby ludności. Prowadzi to do okresowych migracji oraz bardzo długich kolejek przy pompach. Zdarza się, że studnie eksploatowane 24 godziny na dobę ulegają awarii. W niektórych regionach na jedną studnię przypada nawet mieszkańców. Nierzadko ludność czerpie wodę ze stawów, kałuż lub okresowych rzek. Ma to bardzo niekorzystny wpływ na jej stan zdrowia i średnią długość życia nie przekraczającą 40 lat. ludności Afganistanu. ludności Sudanu. 6