Spis treści. Wstęp... 17

Transkrypt

1 Spis treści Wstęp Rozdział I Normy bioetyczne i sposoby ich uzasadniania w kontekście zagrożeń dla ludzkiego bezpieczeństwa w obszarze biomedycyny Bioetyka a problem zagrożeń dla ludzkiego bezpieczeństwa w aspekcie rozwoju nauk biomedycznych Bioetyka jej geneza, przedmiot i zakres badań Bioetyka a polityka i bioprawo Problemy prokreacji jako przedmiot badań bioetyki Podstawowe kierunki bioetyczne Etyka religijna jako sposób na uzasadnienie norm bioetycznych Personalistyczne ujęcie bioetyki Bioetyka z perspektywy utylitaryzmu Personalistyczny czy konsekwencjonalistyczny model uprawiania etyki medycznej? Rozdział II Teoretyczne podstawy koncepcji praw człowieka oraz jej implikacje w bioetyce Zarys historii praw człowieka oraz rozwoju międzynarodowych dokumentów ich ochrony Prawa człowieka w Konstytucji Rzeczypospolitej Polskiej Ogólna charakterystyka praw człowieka Klasyfikacja i zasady praw człowieka a bioetyczny personalizm Aksjologiczny aspekt praw człowieka i ich reguł... 79

2 6 Spis treści Rozdział III Zagadnienie prokreacji i problem regulacji poczęć z perspektywy etyki seksualnej Etyczne podstawy katolickiej moralności seksualnej a problem ludzkiej prokreacji Antropologiczne ujęcie neotomistyczno-personalistycznej etyki seksualnej oraz jej główne normy i zasady Małżeństwo jako droga realizacji ludzkiej płciowości Moralne problemy antykoncepcji i naturalnych sposobów planowania rodziny Z historii antykoncepcji Ogólna charakterystyka metod antykoncepcji oraz naturalnych sposobów planowania rodziny Charakterystyka medycznych sposobów zapobiegania ciąży Przegląd naturalnych metod planowania rodziny (NMPR) Wady i zalety związane ze stosowaniem antykoncepcji oraz naturalnych metod planowania rodziny a problem bezpieczeństwa zdrowotnego Ocena etyczna stosowania antykoncepcji oraz naturalnych metod planowania rodziny Ocena etyczna antykoncepcji z perspektywy etyki niezależnej i utylitaryzmu Etyczna ocena antykoncepcji w ujęciu etyki katolickiej Etyczna ocena sterylizacji i kastracji Rozdział IV Postulat praw reprodukcyjnych a bezpieczeństwo zdrowotne człowieka Prawo do założenia i planowania rodziny a problem praw reprodukcyjnych kobiet analiza filozoficzno-prawna

3 Spis treści Definicja zdrowia reprodukcyjnego oraz charakterystyka praw reprodukcyjnych człowieka Zagadnienie niebezpiecznej aborcji w kontekście praw reprodukcyjnych i ich krytyka Prawa reprodukcyjne w polskim systemie prawnym oraz problem ich nieprzestrzegania zastrzeżenia z pozycji Komitetów ONZ oraz Rady Europy Rozdział V Bioetyczno-prawne aspekty aborcji i diagnostyki przedurodzeniowej Zjawisko przerywania ciąży w perspektywie historycznej Kontrowersje etyczne wokół oceny aborcji Status moralny płodu z perspektywy teorii animacji równoczesnej i sukcesywnej w kontekście kryterium biologiczno-genetycznego Empiryczne kryteria rozwojowe w dyskusji nad dopuszczalnością usunięcia ciąży Problem aborcji z perspektywy utylitaryzmu bioetycznego P. Singera i etyków liberalnych Personalistyczna krytyka rozwiązań utylitarystycznych. W kierunku filozoficzno-empirycznej syntezy Argumenty za i przeciw zalegalizowaniu przerywania ciąży w systemie polityczno-prawnym Argumenty zwolenników legalności aborcji Argumenty przeciwników aborcji Próba znalezienia kompromisu w dziedzinie etyki ludzkiej prokreacji Diagnostyka genetyczna i poradnictwo a problem aborcji i bezpieczeństwa zdrowotnego człowieka Aborcja prawem człowieka? Wybrane zagadnienia z zakresu prawa międzynarodowego

4 8 Spis treści Rozdział VI Bioetyczne aspekty prokreacji medycznie wspomaganej a bezpieczeństwo i prawa człowieka w dziedzinie sztucznej prokreacji Podstawowe metody sztucznej prokreacji w ocenie etycznej Inseminacja (sztuczne unasiennienie in vivo) Stanowisko etyki neotomistyczno-personalistycznej Ocena z pozycji etyki niezależnej i utylitaryzmu Zapłodnienie pozaustrojowe (in vitro) Ocena bioetyki personalistycznej Ujęcie etyki niezależnej i utylitaryzmu Zagadnienie macierzyństwa zastępczego i ektogeneza a dylematy etyczno-prawne Dobro i bezpieczeństwo dziecka jako kryterium oceny etyczno-prawnej technik sztucznego zapłodnienia Prawa człowieka i problem ludzkiego bezpieczeństwa w kontekście dostępności do metod sztucznej prokreacji Prawo człowieka do sztucznej prokreacji Próby ustanowienia międzynarodowych standardów prawnych w dziedzinie bezpieczeństwa sztucznej prokreacji Stan prawny w Polsce na tle sytuacji w innych krajach Rozdział VII Inżynieria genetyczna w dziedzinie ludzkiej prokreacji. Dylematy etyczno-prawne a problem bezpieczeństwa człowieka Wokół etycznych dylematów eugeniki Futurologiczna wizja sztucznej prokreacji Etyczna ocena klonowania człowieka Definicja i typologia procesu klonowania Historia reprodukcyjnego klonowania ssaków i rozwój jego metod Charakterystyka procesu klonowania Etyczna ocena klonowania człowieka Blaski i cienie klonowania

5 Spis treści Ocena klonowania reprodukcyjnego człowieka perspektywa personalistyczna Ocena klonowania terapeutycznego i naukowo-badawczego Bezpieczeństwo i prawa człowieka w kontekście zastosowań inżynierii genetycznej na etapie zarodkowym, w standardach międzynarodowych Badania na ludzkich embrionach a ich status prawny Prawo do dziedziczenia niezmodyfikowanej struktury genetycznej człowieka. Zakaz dyskryminacji genetyczno-eugenicznej Zakaz klonowania reprodukcyjnego i rozwoju technologii nieterapeutycznych naruszających ludzką godność Podstawowe zasady bezpieczeństwa w dziedzinie inżynierii genetycznej i praw człowieka Stan prawny w Polsce Aneks Odchylenia od normy współżycia seksualnego w ocenie etyki i koncepcji praw człowieka (na przykładzie orientacji homoseksualnej) Zjawisko homoseksualizmu w perspektywie historyczno-kulturowej i prawnej Rys historyczno-prawny Charakterystyka wybranych dokumentów Rady Europy i Unii Europejskiej regulujących prawa osób homoseksualnych Ogólna charakterystyka orientacji homoseksualnej Przyczyny homoseksualizmu na podstawie wybranej literatury przedmiotu Dane statystyczne odnośnie populacji homoseksualistów na świecie i w Polsce Sytuacja osób homoseksualnych w polskich realiach społeczno-politycznych

6 10 Spis treści 6. Ocena etyczna zachowań i predyspozycji homoseksualnych oraz legalizacji związków między osobami tej samej płci Argumenty etyczne za i przeciw akceptacji homoseksualizmu Argumenty na korzyść homoseksualizmu Argumentacja przeciwników akceptacji homoseksualizmu Etyczna ocena z pozycji etyki katolickiej Stanowisko etyków niezależnych Orientacja homoseksualna a zagadnienie praw człowieka i bezpieczeństwa adoptowanego dziecka próba podsumowania Zakończenie Summary Bibliografia I. Dokumenty prawne i deontologiczne Międzynarodowe dokumenty z zakresu podstawowych praw człowieka Międzynarodowe dokumenty z obszaru biomedycyny Dokumenty krajowe i dotyczące Polski Zbiory dokumentów prawnych II. Dokumenty Kościoła katolickiego III. Klasyczne źródła filozoficzne i teologiczne IV. Literatura Indeks nazwisk

7 List of Contents Introduction Chapter One Bioethical norms and ways to justify them in a context of threats to human safety in the biomedicine domain Bioethics and a problem of threats to human safety from a perspective of biomedical science development Bioethics, its origin, subject, and scope of research Bioethics versus politics and bio-law Procreation problems as a research subject of bioethics Basic bioethics trends Religious ethics as justification for bioethical norms Personalistic grasp of bioethics Bioethics from a perspective of utilitarianism Personalistic or conventionalistic model of medical ethics practice? Chapter Two Theoretical basis of human rights conception and its implications in bioethics Outline of human rights history and the development of international documents of these rights protection Human rights in the Constitution of the Republic of Poland General characteristics of human rights Classification and human rights rules and bioethical personalism Axiological aspect of human rights and their rules... 79

8 12 List of Contents Chapter Three The issue of procreation and regulation of conceptions from a perspective of sexual ethics Ethical basis of Catholic sexual morality and the problem of human procreation Anthropological grasp of thomistic and personalistic exual ethics together with its main norms and rules Marriage as a way to realise human sexuality Moral problems connected with contraception and natural ways of family planning Contraception historical outline General characteristics of contraception methods and natural ways of family planning Characteristics of medical methods of contraception Review of natural methods of family planning Advantages and disadvantages connected with using contraception and natural family planning, and a problem of health safety Ethical evaluation of using contraception and natural family planning methods Ethical evaluation of contraception from a perspective of autonomous ethics and utilitarianism Ethical evaluation of contraception in a view of Catholic ethics Ethical evaluation of sterilisation and castration Chapter Four Reproductive Rights postulate and health safety of a man Right to start and plan a family and a problem of women reproductive rights philosophical and legal analysis Definition of reproductive health and characteristics of human reproductive rights

9 List of Contents Issue of dangerous abortion in a context of the reproductive rights and critical judgement of them Reproductive rights in Polish legal system and a problem of their breaking objections from a position of UN Committees and the Council of Europe Chapter Five Bioethical and legal aspects of abortion and prenatal diagnostics A phenomenon of termination of pregnancy from a historical perspective Ethical controversies about abortion s evaluation Moral status of a foetus from a perspective of the simultaneous and successive animation theory in a context of biological and genetic criterion Empirical developmental criteria in the discussion on admissibility of having an abortion Abortion problem from a perspective of bioethical utilitarianism of P. Singer and liberal ethicists Personalistic criticism of utilitarianism solutions. In a direction of philosophical and empirical synthesis Arguments for and against legalization of pregnancy termination in the political and legal system Arguments of supporters of abortion legality Arguments of abortion opponents Attempt to reach a compromise in the domain of human procreation ethics Genetic diagnostics and counselling and a problem of abortion and human health safety Is abortion a human right? Selected issues of the international law

10 14 List of Contents Chapter Six Bioethical aspects of medically assisted procreation and human safety and rights in the domain of artificial procreation Basic methods of artificial procreation in the ethical evaluation Insemination (in vivo) Position of neo-thomistic and personalistic ethics Evaluation in a view of autonomous ethics and utilitarianism In vitro fertilisation Evaluation according to personalistic bioethics Autonomous ethics and utilitarianism grasp The issue of surrogacy and ectogenesis versus ethical and legal dilemmas Well-being and safety of a child as a criterion of ethical and legal evaluation of artificial fertilization Human rights and a problem of human safety in a context of methods of artificial procreation availability Human right to artificial procreation Attempts to create international legal standards in a field of safety and artificial procreation Legal status taking effect in Poland and other countries Chapter Seven Genetic engineering in the field of human procreation. Ethical and legal dilemmas and a problem of human safety About ethical dilemmas of eugenics Futurological vision of artificial procreation Ethical evaluation of human cloning Definition and typology of the cloning process History of mammal reproductive cloning and a development of its methods

11 List of Contents Characteristics of the process of cloning Ethical evaluation of human cloning Pros and cons of cloning Evaluation of human reproductive cloning personalistic perspective Evaluation of therapeutic and scientific research cloning Human safety and rights in a context of genetic engineering applications in an embryonic phase according to the international standards Research on human embryos and its legal status Right to inherit the human unmodified genetic structure. Prohibition against genetic and eugenic discrimination Prohibition against reproductive cloning and a development of non-therapeutic technologies that violate human dignity Basic safety rules in the domain of genetic engineering and human rights Legal status in Poland Annex Deviations of sexual life norms in the evaluation of ethics and human rights conception (exemplified with homosexual orientation) Homosexuality phenomenon from a historical, cultural, and legal perspectives Legal and historical outline Characteristics of the selected documents of the Council of Europe that regulate homosexuals rights General characteristics of the homosexual orientation Reasons for homosexuality on the basis of selected literature of this subject

12 16 List of Contents 4. Statistical data concerning the world s and Poland s homosexual populations Homosexuals situation in Polish political and social realities Ethical evaluation of homosexual behaviours and predispositions, as well as, same sex relationships legalization Ethical arguments for and against homosexuality s acceptance Arguments for homosexuality Arguments of homosexuality s acceptance opponents Ethical evaluation according to Catholic ethics Autonomous ethicists position Homosexual orientation and human rights and safety of adopted child issues summary attempt Conclusion Summary (English) References I. Legal and deontological documents International documents concerning the basic human rights International documents concerning the biomedicine State documents and documents relating to Poland Collections of legal documents II. Documents of the Catholic Church III. Classical philosophical and theological sources IV. Literature Persons Index