Spis treści Przedmowa... Wykaz skrótów... Wykaz literatury... Wykaz orzecznictwa... Wykaz aktów prawnych... Wykaz pozostałych dokumentów... XIII XVII

Transkrypt

1 Przedmowa... Wykaz skrótów... Wykaz literatury... Wykaz orzecznictwa... Wykaz aktów prawnych... Wykaz pozostałych dokumentów... XIII XVII XXI XXXIII XXXIX Rozdział I. Rekonstrukcja koncepcji demokratycznego państwa prawnego Wprowadzenie Filozoficzna podbudowa koncepcji demokratycznego państwa prawnego... 2 I. Koncepcja suwerena i umowy społecznej... 3 II. Koncepcje praworządności formalnej i materialnej III. Zasada podziału i ograniczania władzy IV. Koncepcje rule of law oraz rechtstaat V. Pozytywistyczna koncepcja prawa VI. Koncepcja państwa prawa w doktrynie narodowego socjalizmu VII. Koncepcja sprawiedliwości Johna Rawlsa VIII. Doktrynalna koncepcja demokratycznego państwa prawnego w Rzeczpospolitej Polskiej Demokratyczne państwo prawne w świetle analizy orzecznictwa Trybunału Konstytucyjnego I. Charakter zasady demokratycznego państwa prawnego w orzecznictwie Trybunału Konstytucyjnego II. Materialne treści zasady państwa prawnego w orzecznictwie Trybunału Konstytucyjnego Prawo do sądu Prawo do życia Zasada ochrony godności człowieka Prawo do prywatności Zasada proporcjonalności XLI VII

2 III. Formalne treści klauzuli państwa prawnego w orzecznictwie Trybunału Konstytucyjnego Zasada ochrony zaufania obywateli do państwa Zasada pewności prawnej Zasada określoności Zasada zachowania ładu publicznego Zasada wyłączności ustawy Zasada niedziałania prawa wstecz Zasada zachowania odpowiedniego okresu vacatio legis Zasada zabezpieczenia interesów w toku Zasada ochrony praw słusznie nabytych Zasada niedopuszczalności kumulacji odpowiedzialności. 55 IV. Podsumowanie działalności orzeczniczej Trybunału Konstytucyjnego Demokratyczne państwo prawne w orzecznictwie Sądu Najwyższego I. Formalne treści klauzuli państwa prawnego w orzecznictwie Sądu Najwyższego Instytucjonalne gwarancje demokratycznego państwa prawnego Zasada zaufania obywateli do państwa i stanowionego przez nie prawa Zasada niedziałania prawa wstecz Zasada ochrony praw nabytych II. Materialne treści klauzuli państwa prawnego w orzecznictwie Sądu Najwyższego Prawo do sądu Zasada ochrony godności człowieka Zasada proporcjonalności Pozostałe zasady o charakterze materialnym Rekonstrukcja zasady demokratycznego państwa prawnego w porządku konstytucyjnym Rzeczypospolitej Polskiej Rozdział II. Bioetyka jako reakcja na rozwój biologii i medycyny Wprowadzenie Paternalistyczny model etyki lekarskiej Partnerski model etyki lekarskiej Rozwój biologii i medycyny Regulacje o charakterze bioetycznym I. Kodeks Norymberski II. Deklaracja Genewska III. Deklaracja Helsińska VIII

3 IV. Deklaracja Tokijska V. Europejska Konwencja o Ochronie Praw Człowieka i Godności Istoty Ludzkiej wobec Zastosowań Biologii i Medycyny VI. Wątpliwości dotyczące ponadpaństwowych regulacji zagadnień bioetycznych VII. Polskie regulacje zagadnień bioetycznych Powstanie bioetyki jako nauki Definicja bioetyki przyjęta w pracy Rozdział III. Ludzka biogeneza w świetle zasady demokratycznego państwa prawnego Wprowadzenie Status człowieka, embrionu i płodu ludzkiego I. Kryteria człowieczeństwa Kryterium narodzin Kryterium genetyczne Kryteria rozwojowe II. Możliwość przyjęcia kryteriów człowieczeństwa w porządku prawnym III. Kryteria uzyskania statusu człowieka a zasada demokratycznego państwa prawnego IV. Koncepcja człowieczeństwa przyjęta w polskim porządku prawnym V. Podsumowanie Stanowiska etyczne wobec ingerencji w ludzką biogenezę Medycznie wspomagana prokreacja I. Sztuczna inseminacja II. Zapłodnienie pozaustrojowe III. Problematyka macierzyństwa zastępczego IV. Zabezpieczenie płodności na przyszłość V. Zasada demokratycznego państwa prawnego a medycznie wspomagana prokreacja Klonowanie człowieka I. Klonowanie reprodukcyjne II. Klonowanie terapeutyczne III. Klonowanie na gruncie polskiego porządku prawnego IV. Hybrydy i chimery ludzko-zwierzęce V. Ingerencje w ludzką biogenezę w prawodawstwie Rady Europy VI. Demokratyczne państwo prawne wobec problematyki klonowania człowieka IX

4 6. Problematyka antykoncepcji i przerywania ciąży I. Antykoncepcja II. Diagnostyka prenatalna III. Zabieg przerwania ciąży IV. Wrongful conception, wrongful birth, wrongful life V. Zasada demokratycznego państwa prawnego a problematyka antykoncepcji i przerywania ciąży Podsumowanie Rozdział IV. Świadczenia zdrowotne w świetle zasady demokratycznego państwa prawnego Wprowadzenie Definicje zdrowia i choroby Świadoma zgoda jako zasada udzielania świadczeń zdrowotnych Odstępstwa od zasady zgody świadomej I. Odstępstwa od wymogu uzyskania zgody zwykłej pacjenta na udzielenie świadczenia zdrowotnego II. Odstępstwa od zasady uzyskiwania zgody kwalifikowanej pacjenta na udzielenie świadczenia zdrowotnego III. Odstępstwa od zasady uzyskiwania zgody pacjenta na udzielenie świadczenia zdrowotnego, wynikające z przepisów szczególnych Ustawa o ochronie zdrowia psychicznego Ustawa o wychowaniu w trzeźwości i przeciwdziałaniu alkoholizmowi Ustawa o zapobieganiu oraz zwalczaniu zakażeń i chorób zakaźnych u ludzi Ustawa o stanie klęski żywiołowej Ustawa o powszechnym obowiązku obrony Rzeczypospolitej Polskiej Kodeks postępowania karnego Granice autonomii pacjenta I. Ograniczenia autonomii ze względu na paternalizm ustawodawcy II. Ograniczenia autonomii ze względu na wskazania medyczne. 278 III. Ograniczenia autonomii ze względu na paternalizm lekarski IV. Ograniczenia autonomii ze względu na zasady etyczne Autonomia pacjenta a zasada demokratycznego państwa prawnego Zasady alokacji świadczeń medycznych Pobieranie komórek, tkanek i narządów od żywego dawcy I. Transplantacja ex vivo X

5 II. Krwiodawstwo III. Eksplantacja komórek rozrodczych IV. Odpłatność za dawstwo komórek, tkanek i narządów Ksenotransplantacje Eksperymenty medyczne z udziałem człowieka Podsumowanie Rozdział V. Tanatologia w świetle zasady demokratycznego państwa prawnego Wprowadzenie Obowiązek informacyjny lekarza I. Etyczne oceny prawdomówności lekarza II. Zakres normatywnego obowiązku informacyjnego lekarza III. Wyjątki od zasady udzielania informacji zdrowotnej Biomedyczny wymiar śmierci I. Kryteria śmierci (zgonu) II. Zastrzeżenia wobec definicji śmierci mózgowej III. Kryterium śmierci przyjęte w polskim porządku prawnym Przyjęcie czy odrzucenie śmierci? Pobieranie komórek, tkanek i narządów od osoby zmarłej I. Model zgody domniemanej na pobranie komórek, tkanek i narządów Eutanazja i wspomagane samobójstwo I. Definicje eutanazji i wspomaganego samobójstwa II. Etyczna ocena eutanazji i wspomaganego samobójstwa III. Ortotanazja IV. Opieka paliatywna jako alternatywa wobec eutanazji V. Regulacja prawna praktyk eutanatycznych VI. Prawo do śmierci VII. Regulacja prawna eutanazji a zasada demokratycznego państwa prawnego Podsumowanie Zakończenie Indeks rzeczowy XI