Nr poprz. dok.: 16333/12 Dotyczy: Konkluzje Rady w sprawie wspólnej strategii partnerstwa UE Karaiby

Transkrypt

1 RADA UNII EUROPEJSKIEJ Bruksela, 19 listopada 2012 r. (20.11) (OR. en) 16455/12 ACP 231 COLAT 59 AMLAT 71 DEVGEN 311 RELEX 1059 NOTA Od: Sekretariat Generalny Rady Do: Delegacje Nr poprz. dok.: 16333/12 Dotyczy: Konkluzje Rady w sprawie wspólnej strategii partnerstwa UE Karaiby Na posiedzeniu 19 listopada 2012 r. Rada przyjęła załączone konkluzje Rady w sprawie wspólnej strategii partnerstwa UE Karaiby /12 dj/lw 1 DG C 1 PL

2 ZAŁĄCZNIK Konkluzje Rady w sprawie wspólnej strategii partnerstwa UE Karaiby 1. Rada z zadowoleniem przyjmuje i zatwierdza załączoną wspólną strategię partnerstwa UE Karaiby, przygotowaną na podstawie decyzji szczytu UE CARIFORUM w Madrycie w maju 2010 roku wspólnie przez UE i państwa CARIFORUM. Strategia pozwala stronom na zintensyfikowanie współpracy w wielu kluczowych dziedzinach leżących we wspólnym interesie, czyli: w zakresie integracji regionalnej, odbudowy Haiti, zmiany klimatu i klęsk żywiołowych, przestępczości i bezpieczeństwa oraz wspólnego działania na forach wielostronnych. 2. Rada podkreśla znaczenie obszaru Karaibów w działaniach zewnętrznych UE, w ramach partnerstwa ustanowionego na mocy umowy z Kotonu, z należytym uwzględnieniem specyfiki regionu. Uznaje również specjalne powiązania UE z regionami najbardziej oddalonymi oraz stowarzyszonymi Krajami i Terytoriami Zamorskimi (KTZ) na Karaibach, których skuteczna integracja w regionie zwiększy ich rolę w propagowaniu wartości UE. Ponadto regiony najbardziej oddalone i KTZ mogą działać jako węzły lub centra doskonałości w swoich regionach. 3. Strategia pokazuje wspólne zaangażowanie CARIFORUM i UE na rzecz zasad zawartych w Karcie Narodów Zjednoczonych i w prawie międzynarodowym, w tym w szczególności poszanowania i propagowania praw człowieka i podstawowych wolności, równości płci, praworządności i demokratycznych rządów. 4. Rada uznaje znaczenie wspólnej strategii partnerstwa UE Karaiby w tworzeniu ustrukturyzowanych ram bardziej kompleksowego i pogłębionego dialogu politycznego między regionami. Strategia zapewnia skuteczne mechanizmy realizacji oraz monitorowania i będzie w stosownych przypadkach finansowo wspierana dzięki istniejącym instrumentom. 5. Rada stwierdza, że państwa członkowskie w pełni popierają strategię w ich sferze kompetencji. 6. Rada zwraca się do ESDZ i Komisji, by składały sprawozdania z postępów w realizacji tej strategii /12 dj/lw 2 ZAŁĄCZNIK DG C 1 PL

3 Załącznik do ZAŁĄCZNIKA Wspólna strategia partne rstwa UE Karaiby WPROWADZENIE Podczas szczytu UE CARIFORUM 1, który miał miejsce w maju 2010 r. w Madrycie, szefowie państw i rządów uzgodnili, że będą pracować nad wspólną strategią partnerstwa UE Karaiby, i wskazali pięć kluczowych dziedzin, które wymagają ściślejszej współpracy; są to: integracja regionalna, odbudowa Haiti, zmiana klimatu a klęski żywiołowe, przestępczość i bezpieczeństwo oraz wspólne działanie na forach wielostronnych. Na podstawie wstępnego tekstu uzgodnionego przez szefów państw i rządów w Madrycie wspólna grupa robocza, złożona z Europejskiej Służby Działań Zewnętrznych (ESDZ) i służb Komisji oraz przedstawicieli państw członkowskich UE i państw CARIFORUM, opracowała niniejszy dokument. UE i Karaiby łączy długa historia, kultura, a także gruntowne podstawy zbudowane na wspólnych wartościach. UE poprzez swoje zamorskie regiony, kraje i terytoria jest także fizycznie częścią Karaibów i postrzega ten region jako ważny z punktu widzenia geopolityki. Oba te regiony łączy zaangażowanie na rzecz pokoju na świecie, postępu i dobrobytu, jak również demokracji, praw człowieka i praworządności. Dla Karaibów UE była i nadal jest solidnym partnerem w rozwoju, którego wsparcie ma znaczenie w staraniach tego regionu na rzecz trwałego rozwoju, obejmującego eliminację ubóstwa i realizację milenijnych celów rozwoju, a także w integracji regionalnej. 1 Członkowie CARIFORUM to wszystkie państwa członkowskie CARICOM, tj. Antigua i Barbuda, Bahamy, Barbados, Belize, Dominika, Grenada, Gujana, Haiti, Jamajka, Saint Kitts i Nevis, Saint Lucia, St. Vincent i Grenadyny, Surinam, Trynidad i Tobago (oprócz Montserrat), oraz państwa niebędące członkami CARICOM, tj. Republika Dominikańska i Kuba /12 dj/lw 3

4 Podstawą stosunków jest obecnie umowa z Kotonu, umowa o partnerstwie gospodarczym CARIFORUM UE oraz dialog polityczny między oboma stronami. Ich uzupełnieniem są inne regionalne sieci współpracy, w których uczestniczą UE i Karaiby, takie jak Partnerstwo UE Ameryka Łacińska i Karaiby. Partnerstwo Karaiby UE wzmacniają ponadto nieprzerwane więzy, jakie łączą wiele państw karaibskich z niektórymi państwami członkowskimi UE lub ich krajami i terytoriami zamorskimi oraz z regionami najbardziej oddalonymi stowarzyszonymi z UE. Niniejsza wspólna strategia partnerstwa Karaiby UE ma na celu ponowne przemyślenie, ustawienie i ukierunkowanie tego partnerstwa, aby zmaksymalizować korzyści z tego szczególnego związku między dwoma regionami. Ponadto strategia ta ma stworzyć nowy wymiar tego związku, umożliwiając krajom Karaibów i UE pogłębienie dialogu oraz nadanie współpracy struktury umożliwiającej wspólne stawienie czoła wyzwaniom i korzystanie z okazji, jakie niesie ze sobą 21. wiek. W strategii nadal będzie się uwzględniać słabości i zagrożenia, z którymi muszą się zmierzyć państwa karaibskie. Zasadami przewodnimi wspólnej strategii są: współwłasność, wzajemna rozliczalność i solidarność, wspólne zarządzanie i współodpowiedzialność. Jest to wyraz wspólnego zaangażowania CARIFORUM i UE na rzecz zasad zawartych w karcie ONZ i w prawie międzynarodowym, między innymi poszanowania i wspierania praw człowieka i podstawowych wolności, praworządności oraz demokratycznych rządów. Stworzenie ram strukturalnych służących szerzej zakrojonemu i głębszemu dialogowi politycznemu stanowi istotny aspekt procesu zmierzającego do wprowadzenia w życie szerszej strategii partnerstwa politycznego. Wspólna strategia partnerstwa Karaiby UE obejmuje skuteczne mechanizmy wykonawcze i nadzorcze, które korzystają z istniejących struktur i które będą uzupełniać pozostałe ramy partnerstwa i będą z nimi zgodne /12 dj/lw 4

5 1. TEMAT I: INTEGRACJA I WSPÓŁPRACA REGIONALNA W SZEROKO POJĘTYM REGIONIE KARAIBÓW 1.1. ZARYS OGÓLNY Możliwe jest zwiększenie tempa wzrostu w regionie Karaibów poprzez handel, inwestycje i turystykę, a także poprzez rozwój rynków niszowych i innych możliwości ekonomicznych. Stale powracają też jednak pewne wyzwania, które trzeba pokonać. Globalizacja jest kwestią problematyczną dla małych, znajdujących się w niekorzystnej sytuacji państw rozwijających się, takich jak państwa regionu Karaibów, które stają w obliczu trudności w staraniach na rzecz pełnego udziału w wysoce konkurencyjnej gospodarce światowej. Integracja i współpraca regionalna uważane są za jeden z najlepszych środków ułatwiających postępy społeczne i zrównoważony, długofalowy rozwój w regionie Karaibów. Karaibska Wspólnota i Wspólny Rynek (CARICOM) oraz Organizacja Państw Wschodniokaraibskich (OECS) to dwie najważniejsze organizacje integracji regionalnej. CARIFORUM ułatwia szerzej zakrojoną współpracę regionalną, tak jak czyni to stowarzyszenie UE z jej krajami i terytoriami zamorskimi. UE jest nadal czynnym partnerem we wspieraniu integracji i współpracy regionalnej, bazując na własnym doświadczeniu, aby przyspieszyć i ułatwić realizację celów rozwojowych w regionie Karaibów. Umowa o partnerstwie gospodarczym między CARIFORUM a UE tworzy partnerstwo handlowe na rzecz zwiększonej konkurencyjności, wzrostu gospodarczego i rozwoju, wspierające integrację regionalną w regionie Karaibów oraz uczestnictwo w światowym systemie handlowym CELE I DĄŻENIA Karaiby i UE łączy zaangażowanie na rzecz wzrostu gospodarczego i zrównoważonego rozwoju przez propagowanie integracji i współpracy regionalnej, które szczególnie skutecznie pozwalają usuwać trudności, jakich doświadcza grupa państw złożona w większości z małych państw wyspiarskich. Obie strony określiły konkretne obszary współpracy strategicznej wspierającej głębszą integrację i współpracę regionalną. Obszary współpracy obejmują między innymi: intensyfikację procesów integracji i współpracy regionalnej w regionie Karaibów, w tym współpracy z sąsiadującymi z nim departamentami i terytoriami zamorskimi UE, a także krajami sąsiedzkimi w Ameryce Środkowej i Południowej; 16455/12 dj/lw 5

6 realizację regionalnych inicjatyw integracyjnych takich jak system jednolitego rynku i gospodarki CARICOM i unia gospodarcza OECS; skuteczną realizację umowy o partnerstwie gospodarczym UE CARIFORUM z naciskiem na szanse, jakie zapewnia ona podmiotom gospodarczym w regionie Karaibów; łagodzenie niekorzystnej sytuacji i tworzenie odporności małych rozwijających się państw wyspiarskich na negatywne wpływy zewnętrzne; tworzenie zdrowych warunków gospodarczych i inwestycyjnych w regionie Karaibów, tak aby zacieśnić integrację rynków regionalnych i zwiększyć konkurencyjność na szczeblu międzynarodowym; rozwijanie przedsiębiorczości poprzez inwestycje w sektorze prywatnym, szczególnie w sektorze usług, w tym także usług finansowych, turystyki i kultury, w przemyśle rolnym i wytwórstwie; propagowanie innowacji, technologii informacyjno-komunikacyjnych oraz konkurencji; rozwój sieci infrastruktury ułatwiających handel wewnątrzregionalny i międzynarodowy; dywersyfikację źródeł energii, wzajemne połączenia i bezpieczeństwo energetyczne; wspieranie ekologicznego wzrostu gospodarczego, przy szczególnym wspieraniu działań na rzecz ochrony różnorodności biologicznej i uwzględnieniu znaczenia zasobów wodnych, przemysłu turystycznego oraz sektorów rolnictwa i badań biologicznych; kształcenie i rozwój umiejętności poprzez szkolenia i współpracę w zakresie nauki i technologii; 16455/12 dj/lw 6

7 regionalne podejście do kwestii bezpieczeństwa żywności i zdrowia; propagowanie ograniczania ubóstwa, a także spójności społecznej, dialogu społecznego, rozwoju społeczeństwa obywatelskiego, w tym partnerów społecznych, braku dyskryminacji i równości płci, propagowanie praw człowieka i podstawowych wolności oraz propagowanie praworządności i demokratycznych rządów, a także godziwej pracy oraz uznawanych na szczeblu międzynarodowym norm pracy oraz zwiększanie udziału młodych ludzi w rozwoju krajowym WSPÓLNE DZIAŁANIA Partnerzy będą realizowali długofalowy program wspólnych działań skoncentrowany na wzroście i zrównoważonym rozwoju i wymierzony we wspólne wyzwania ze szczególnym naciskiem na integrację i współpracę regionalną. Proponowane wspólne działania obejmują m.in.: wzmożony, obejmujący wszystkich uczestników dialog polityczny i tematyczny między UE a regionem Karaibów dotyczący kwestii istotnych dla obu stron oraz globalnych wyzwań; działania przyczyniające się do zbieżności i spójności poszczególnych rozwiązań w zakresie integracji i współpracy z udziałem Karaibów, w tym partnerstwa między AKP a Unią Europejską, mechanizmów współpracy między UE a Ameryką Łacińską i Karaibami oraz stowarzyszenia UE z jej krajami i terytoriami zamorskimi; działania przyczyniające się do zacieśnienia integracji i współpracy regionalnej, w tym do wzmocnienia potencjału instytucjonalnego organizacji regionalnych w regionie Karaibów oraz organów krajowych w celu zwiększenia skuteczności definiowania, wdrażania i stałego monitorowania polityki na poziomie regionalnym; wsparcie dla działań wzmacniających instytucje na szczeblu regionalnym i subregionalnym; 16455/12 dj/lw 7

8 programy przyczyniające się do skutecznego wdrożenia umowy o partnerstwie gospodarczym między CARIFORUM a UE, Jednolitego Rynku i Gospodarki CARICOM (CSME) oraz unii gospodarczej OECS, a także do wzmocnienia powiązań między CARIFORUM a krajami i terytoriami zamorskimi UE oraz jej regionami najbardziej oddalonymi, szczególnie w obszarach handlu i energii; działania przyczyniające się do stworzenia zdrowych warunków gospodarczych i inwestycyjnych oraz wspierające potencjał produkcyjny w regionie Karaibów: budowanie odporności i zmniejszanie podatności małych rozwijających się państw wyspiarskich na negatywne wpływy zewnętrzne; opracowanie strategii dotyczących przemysłu i wywozu; badania i rozwój oraz szkolenia w obszarach innowacji, nauki i technologii; ulepszanie konkurencyjności i propagowanie innowacji; rozwój przedsiębiorstw regionalnych ze szczególnym uwzględnieniem rozwoju regionalnych MŚP; energię, ze szczególnym uwzględnieniem energii ze źródeł odnawialnych oraz efektywności energetycznej; wzajemne połączenia, w tym transport oraz technologie informacyjno-komunikacyjne; udział w propagowaniu godnej pracy i uznanych międzynarodowych norm pracy w celu wsparcia rozwoju społecznego, spójności społecznej i wzrostu gospodarczego; przyczynianie się do tworzenia obejmujących całe Karaiby ram umożliwiających realizację skutecznej regionalnej strategii na rzecz zdrowia; działanie na rzecz stworzenia strategii bezpieczeństwa żywnościowego, jakości i różnorodności żywności w regionie Karaibów oraz wykorzystywanie nowych technologii w celu poprawy wydajności i konkurencyjności /12 dj/lw 8

9 2. TEMAT II: ODBUDOWA HAITI I WSPARCIE INSTYTUCJONALNE 2.1. ZARYS OGÓLNY Dnia 12 stycznia 2010 r. Republikę Haiti nawiedziło jedno z najbardziej niszczycielskich trzęsień ziemi w historii współczesnej. Życie straciło około 250 tysięcy osób, a 1,5 mln zostało bez dachu nad głową i potrzebowało natychmiastowego schronienia. Trzęsienie ziemi spowodowało olbrzymie zniszczenia w zakresie infrastruktury społeczno-ekonomicznej. It exacerbated the country's existing problems: Zaostrzyło ono istniejące problemy tego państwa: ubóstwo, brak bezpieczeństwa, degradację środowiska i podatność na klęski żywiołowe. Według wskaźnika rozwoju społecznego ONZ z 2009 r. Haiti znalazło się na 145. miejscu wśród 162 krajów. Haiti zostało wybrane jako priorytet niniejszej wspólnej strategii partnerstwa Karaiby UE ze względu na ogrom potrzeb tego kraju. Zebrane doświadczenia, zwłaszcza w zakresie zmniejszania ryzyka klęsk żywiołowych oraz ograniczania narażenia na nie, będą również istotne dla całego regionu Karaibów CELE I DĄŻENIA Haiti jest na dobrej drodze do zaspokojenia swoich najpilniejszych potrzeb, również dzięki znacznej pomocy humanitarnej ze strony UE i regionu Karaibów. Kraj ten wciąż jednak boryka się z przytłaczającym ogromem problemów dotyczących odbudowy, gospodarki, polityki i społeczeństwa. Wzmocnienie instytucji demokratycznych Haiti, poprawa sprawowania rządów, reforma administracji publicznej oraz ograniczanie ubóstwa i nierówności społecznych są nadal niezwykle istotnymi zadaniami wymagającymi nieustannej współpracy ze strony państw karaibskich i UE. Wsparcie takie, w koordynacji z innymi międzynarodowymi darczyńcami musi być osadzone w krajowej strategii i krajowych priorytetach rządu Haiti. W krajowym planie działania na rzecz odbudowy i rozwoju zatwierdzonym na międzynarodowej konferencji darczyńców w Nowym Jorku w dniu 31 marca 2010 r. wymienia się konkretne cele oparte na czterech kluczowych filarach: terytorialnym, gospodarczym, społecznym i dotyczącym odbudowy instytucji. Możliwe jest także większe włączenie Haiti w uwarunkowania regionalne Karaibów. Wspólne programowanie EFR przyczyni się do zwiększenia roli Haiti we współpracy wewnątrzregionalnej na Karaibach oraz ułatwi temu krajowi większy udział w procesie integracji regionu /12 dj/lw 9

10 2.3. WSPÓLNE DZIAŁANIA Proponowane wspólne działania CARIFORUM i UE obejmują między innymi: koordynowanie działań wspierających odbudowę Haiti w ramach istniejących struktur koordynacji darczyńców oraz opracowanie wspólnych działań CARIFORUM UE na podstawie wspólnego programu UE dla Haiti; zmobilizowanie właściwych instrumentów współpracy w ramach umowy o partnerstwie AKP UE i procesu UE Ameryka Łacińska i Karaiby; wspieranie funkcjonowania i umacniania demokracji na Haiti przez rozszerzanie możliwości budowania instytucjonalnej zdolności administracji publicznej w tym kraju, wolne i wiarygodne wybory, poszanowanie praw człowieka i praworządności, reformę sądownictwa, wzmocnienie organizacji społeczeństwa obywatelskiego i walkę z korupcją; działania zapewniające pełny udział Haiti w umowie o partnerstwie gospodarczym między CARIFORUM a UE oraz w Jednolitym Rynku i Gospodarce CARICOM (CSME) i w innych regionalnych lub dwustronnych ustaleniach w regionie Karaibów; działania w dziedzinie gotowości na wypadek klęsk oraz strategii ograniczania ryzyka, w tym opracowanie pewnych mechanizmów, takich jak regionalny kodeks budowlany, w celu zwiększenia zdolności regionu do ograniczania skutków klęsk żywiołowych w połączeniu z krajowymi strategiami na rzecz ograniczania ryzyka, haitańskimi planami gotowości na wypadek klęsk i mechanizmami krajowymi; dalsze rozwijanie mechanizmów przenoszenia ryzyka i finansowania działań ograniczających ryzyko, na przykład karaibskiego instrumentu ubezpieczenia od ryzyka katastrofy (ang. Caribbean Catastrophic Risk Insurance Facility), stosowanie sprawdzonych rozwiązań w odniesieniu do Karaibskiej Agencji Zarządzania Kryzysowego oraz innych karaibskich instytucji wyspecjalizowanych w kontrolowaniu skutków klęsk żywiołowych; 16455/12 dj/lw 10

11 ułatwianie transgranicznego handlu i inwestycji oraz dialogu między Republiką Dominikańską a Haiti, m.in. przez wzmocnienie dwunarodowej komisji mieszanej Republika Dominikańska Haiti, by polepszyć warunki społeczno-gospodarcze i integrację. 3. TEMAT III: ZMIANA KLIMATU I KLĘSKI ŻYWIOŁOWE 3.1. ZARYS OGÓLNY Zmiana klimatu i jej konsekwencje to najważniejsze przeszkody dla zrównoważonego rozwoju i dla realizacji milenijnych celów rozwoju. Kraje karaibskie to w większości małe rozwijające się państwa wyspiarskie, mające nisko położone strefy przybrzeżne, szczególnie narażone na skutki podnoszenia się poziomu mórz, zagrażające społecznościom zamieszkującym tereny przybrzeżne, infrastrukturze i zaopatrzeniu w słodką wodę. Podwyższenie temperatury i kwasowości wody morskiej spowodowane przez gazy cieplarniane jest przyczyną poważnych szkód dla raf koralowych, co prowadzi do osłabienia ochrony stref przybrzeżnych i do degradacji różnorodności biologicznej ekosystemu morskiego w regionie. Już same rozmiary większości krajów Karaibów sprawiają też, że są one bardziej narażone na skutki klęsk żywiołowych. Wystarczy jeden huragan, aby zniszczyć podstawy gospodarcze całego kraju, w tym jego infrastrukturę oraz wszystkie źródła działalności gospodarczej i dochodu, co dodatkowo obciąża i tak już ograniczone zasoby finansowe. Problemy te spotęgowane są przez takie czynniki jak odległość i położenie geograficzne, które utrudniają rozszerzenie i wzmocnienie ich bazy ekonomicznej CELE I DĄŻENIA Państwa członkowskie UE oraz CARIFORUM, jako sygnatariusze protokołu z Kioto, razem pracowały na rzecz postępów w negocjacjach w sprawie zmiany klimatu i stworzyły politykę zmierzającą do zmniejszenia skutków zmiany klimatu i degradacji środowiska. Wspólnie dążą one do uzyskania kompleksowego, sprawiedliwego i prawnie wiążącego wyniku Ramowej konwencji Narodów Zjednoczonych w sprawie zmian klimatu (UNFCC). Państwa członkowskie CARIFORUM i UE będą kontynuować starania w kierunku uzyskania ambitnego międzynarodowego porozumienia w sprawie klimatu /12 dj/lw 11

12 Zagrożeń naturalnych, takich jak huragany i trzęsienia ziemi, nie da się uniknąć, ale można podejmować kroki w kierunku zmniejszenia ryzyka i ograniczenia skutków tych klęsk przez przeciwdziałanie podstawowym przyczynom szczególnego narażenia oraz zwiększanie zdolności do radzenia sobie z konsekwencjami klęsk. Określono pięć priorytetowych obszarów współpracy: dostosowanie do skutków zmiany klimatu bez uszczerbku dla realizacji milenijnych celów rozwoju; ulepszenie umiejętności zapobiegania klęskom oraz ograniczania ryzyka, a także poprawa monitorowania, świadomości sytuacji, oceny oraz metod wczesnego ostrzegania w ramach kontrolowania skutków klęsk żywiołowych i reagowania na nie, a także zmniejszanie wylesiania przez zrównoważoną gospodarkę leśną; propagowanie zrównoważonej gospodarki wodnej; zwiększanie udziału w światowym rynku uprawnień do emisji dwutlenku węgla za pomocą mechanizmu czystego rozwoju (CDM); łączenie problematyki zmiany klimatu z wysiłkami na rzecz ograniczenia ubóstwa WSPÓLNE DZIAŁANIA Zaproponowane przez CARIFORUM i UE wspólne działania w tym obszarze zgodnie z celami Światowego Sojuszu na rzecz Przeciwdziałania Zmianom Klimatu, z madryckim planem działania UE Ameryka Łacińska i Karaiby oraz opracowanym przez CARICOM planem rozwijania odporności na zmiany klimatu obejmują: zacieśnianie współpracy w ramach międzynarodowych negocjacji, również poprzez regularne konsultacje i wspólne inicjatywy wspierające pomyślne zawarcie międzynarodowej umowy w sprawie klimatu zgodnie z konwencją UNFCC na okres po 2020 r.; 16455/12 dj/lw 12

13 wspieranie kompleksowego podejścia do radzenia sobie ze zmianą klimatu przez nadawanie rangi priorytetu środkom służącym dostosowaniu do tej zmiany i łagodzeniu jej, zwłaszcza przez umożliwianie dostępu do energii odnawialnej oraz propagowanie efektywności energetycznej, a także przyjęcie do wiadomości istniejących międzynarodowych inicjatyw w tym względzie takich jak Międzynarodowa Agencja Energii Odnawialnej (IRENA); wprowadzanie w życie kierunków polityki przyczyniających się do tworzenia gospodarki ekologicznej [zielonej] i gospodarki błękitnej1, a także rozwijania współpracy na rzecz wzrostu gospodarczego i rozwoju odpornych na wstrząsy; tworzenie pozytywnego współdziałania, metod pracy i wyników wśród wszystkich stron w regionie Ameryki Łacińskiej i Karaibów z uwagi na intensywną działalność na morzu w tym regionie; sprzyjanie opracowywaniu metod generowania energii odnawialnej i sieci energetycznych na wyspach przez wymianę sprawdzonych rozwiązań i lepszą współpracę międzynarodową; zwiększenie regionalnych zdolności reagowania na klęski i sytuacje wyjątkowe, łącznie z mechanizmami ochrony ludności, ze szczególnym naciskiem na dostosowanie, zmniejszenie ryzyka klęski i interoperacyjność, a także monitorowanie, świadomość sytuacji i systemy wczesnego ostrzegania. W tym zakresie zostaną także przeprowadzone prace wiążące działania krótko- i długoterminowe; ulepszanie systemów zrównoważonej gospodarki wodnej i leśnej, także przez wymianę sprawdzonych rozwiązań oraz pomoc techniczną; włączenie polityki dotyczącej zmiany klimatu do krajowych i regionalnych polityk i strategii rozwoju, a także do umów o współpracy lub partnerstwie; dopilnowanie, by niekorzystna sytuacja małych rozwijających się państw wyspiarskich i nisko położonych krajów nadmorskich zajmowała wciąż ważne miejsce w ramach globalnej agendy rozwoju, w tym w ramach umowy o partnerstwie AKP UE i procesu UE Ameryka Łacińska i Karaiby; 1 Błękitna gospodarka uwzględnia oceany i ekosystemy wybrzeży oraz przynosi korzyści gospodarcze i społeczne, które są skuteczne, sprawiedliwe i zrównoważone /12 dj/lw 13

14 uwydatnianie roli szkoleń, badań naukowych i rozwoju oraz transferu technologii i ekoinnowacji; uznanie Morza Karaibskiego za obszar szczególny w kontekście zrównoważonego rozwoju i działania na rzecz wsparcia rozwiązań, których celem będzie ochrona jego wrażliwego ekosystemu i unikalnej różnorodności biologicznej. 4. TEMAT IV: PRZESTĘPCZOŚĆ I BEZPIECZEŃSTWO 4.1. ZARYS OGÓLNY Ponadnarodowa działalność przestępcza i jej potencjalny wpływ na bezpieczeństwo ludzi i gospodarkę stanowią przedmiot coraz większego niepokoju dla Karaibów i dla UE. Intensyfikacja tej działalności osłabia tkankę społeczną i powoduje przemoc ze strony gangów oraz pranie pieniędzy, co zakłóca gospodarkę i podważa starania na rzecz zrównoważonego rozwoju. Karaiby są regionem tranzytowym dla przemytu narkotyków z Ameryki Południowej i Środkowej do Europy, Ameryki Północnej i Afryki Zachodniej. Szkody dla ludności spowodowane handlem narkotykami są ogromne i mają istotny wpływ na społeczeństwa, a także przyczyniają się do korupcji, osłabiają praworządność i prowadzą do bardziej zorganizowanych form przestępczości. Rozwój gospodarki krajów regionu Karaibów, łącznie z krajami i terytoriami zamorskimi oraz regionami najbardziej oddalonymi stowarzyszonymi z UE, w dużej mierze zależy od turystyki i inwestycji na rzecz rozwoju. Istnieje niebezpieczeństwo, że zyski wypracowane w tych sektorach, które są ze swej natury podatne na działanie czynników zewnętrznych, stopniowo zanikną, jeżeli przestępczość nie zostanie opanowana, a bezpieczeństwo zapewnione. Wśród kwestii, które budzą szczególne zaniepokojenie w regionie Karaibów i w UE, znajdują się: wpływ działań przestępczych na bezpieczeństwo ludności w społeczeństwach karaibskich; przemyt i nielegalny handel bronią strzelecką i lekką; rozprzestrzenianie się handlu narkotykami i przestępczości zorganizowanej oraz przestępstw z nimi powiązanych, takich jak przemoc ze strony gangów i pranie pieniędzy; 16455/12 dj/lw 14

15 niewystarczające zdolności w zakresie kontroli granic morskich i powietrznych; przestępstwa związane z nadużyciami finansowymi, w tym pranie pieniędzy oraz cyberprzestępczość, kradzież tożsamości i naruszenia praw autorskich; problemy społeczne i problemy z zakresu bezpieczeństwa stwarzane przez deportacje przestępców na Karaiby; handel ludźmi i porwania; przestrzeganie uzgodnionych na szczeblu międzynarodowym norm w sektorze finansowym CELE I DĄŻENIA Współpraca w celu zwalczania siatek przestępczych jest priorytetem wspólnej strategii. Zacieśnianie współpracy i budowanie zdolności w dziedzinach takich jak działalność policji, działania sądowe, wymiana danych wywiadowczych i propagowanie przestrzegania uzgodnionych na szczeblu międzynarodowym norm w sektorze finansowym są kluczowymi aspektami w tym względzie. Należy w równym stopniu zająć się podstawowymi przyczynami działalności przestępczej i jej skutkami społecznymi. W Panamskim planie działania z 1999 roku, umowie z San José z 2003 roku oraz priorytetach określonych w deklaracji z Port of Spain z 2007 roku przedstawiono szereg priorytetów wspólnego działania odnoszących się do przestępczości i bezpieczeństwa. Współpraca UE Karaiby dotycząca zwalczania narkotyków prowadzona jest w ramach mechanizmu koordynacji i współpracy w zakresie zwalczania narkotyków UE Ameryka Łacińska i Karaiby. Współpraca UE Karaiby dotycząca zwalczania przestępczości musi obejmować także współpracę z odnośnymi organami ONZ, Interpolem, Organizacją Państw Amerykańskich, Europolem, IMPACS i innymi organizacjami regionalnymi, a także ze stosownymi inicjatywami miejscowymi takimi jak Inicjatywa na rzecz Bezpieczeństwa Basenu Morza Karaibskiego (CBSI) /12 dj/lw 15

16 4.3. WSPÓLNE DZIAŁANIA Współpraca na rzecz bezpieczeństwa między CARIFORUM a UE opiera się na zasadach wspólnej odpowiedzialności i zgodności z prawem międzynarodowym. Jej celem jest stworzenie zintegrowanego i wyważonego podejścia do tego problemu. Wspólne działania proponowane przez CARIFORUM i UE obejmują: prowadzenie zorganizowanego dialogu między oboma regionami na temat kierunków polityki tworzącego skoordynowane i spójne podejście do skutecznego budowania bezpiecznych i zrównoważonych społeczeństw; wspieranie stworzenia ogólnoregionalnej strategii na rzecz rozwiązywania problemów przestępczości i braku bezpieczeństwa, m.in. handlu narkotykami, nielegalnego handlu bronią lekką, przestępczości finansowej itd.; wznowienie działań na rzecz wdrożenia priorytetów z Port of Spain w obszarze kontroli najbardziej wrażliwych portów; wymianę informacji wywiadowczych w zakresie kontroli prekursorów; programy wymierzone w podstawowe przyczyny przestępczości i wykroczeń, a także mające na celu zmniejszenie popytu; propagowanie współpracy między grupą zadaniową na rzecz działań finansowych na Karaibach a instytucjami partnerskimi oraz propagowanie uzgodnionych na szczeblu międzynarodowym norm przejrzystości i współpracy podatkowej oraz ich przestrzegania, a także zwiększona koordynacja między organami międzynarodowymi, w tym Biurem Narodów Zjednoczonych ds. Narkotyków i Przestępczości (UNODC); budowanie potencjału w zakresie zarządzania kontrolą granic, w tym kontakty między ekspertami i pomoc techniczną; pełne wdrożenie Programu działań ONZ na rzecz zapobiegania nielegalnemu handlowi bronią strzelecką i lekką, zwalczania i eliminowania go, z priorytetowym potraktowaniem współpracy morskiej, wraz z wymianą informacji oraz rozwój współpracy operacyjnej między zainteresowanymi podmiotami w regionie Karaibów i w państwach członkowskich UE; 16455/12 dj/lw 16

17 wspieranie budowania potencjału organów administracji sądowej oraz reformy sądowej w ramach zwalczania przestępczości międzynarodowej. 5. TEMAT V: WSPÓLNE DZIAŁANIA NA FORACH DWUREGIONALNYCH I WIELOSTRONNYCH ORAZ W KWESTIACH GLOBALNYCH 5.1. ZARYS OGÓLNY Region Karaibów i UE stoją przed szeregiem wspólnych wyzwań i problemów i są zdecydowane działać w sposób skoordynowany, tak aby wypracować wspólne zasady reagowania na szczeblu międzynarodowym. Dialog polityczny i konsultacje polityczne toczą się już na różnych szczeblach, by starać się rozwiązać kwestie globalne na forach dwuregionalnych i wielostronnych, co ilustrują negocjacje dotyczące zmiany klimatu. CARIFORUM i UE reprezentują łącznie 42 kraje. Przy częstszych konsultacjach, lepszym uzgodnieniu stanowisk i wzmocnionej koordynacji oba regiony mogą wywierać bardziej decydujący wpływ na kwestie o wspólnym znaczeniu, takie jak: propagowanie praw człowieka, wartości i rządów demokratycznych; reforma Organizacji Narodów Zjednoczonych oraz międzynarodowego systemu finansowego i instytucji istniejących w ramach tego systemu; skoordynowana reakcja na światowy kryzys finansowy i gospodarczy; realizacja milenijnych celów rozwoju oraz sfinalizowanie dauhańskiej agendy rozwoju CELE I DĄŻENIA Partnerzy pogłębią dialog na temat problemów globalnych, aby wskazać obszary współpracy, skoordynować swoje stanowiska i wspólnie podjąć określone inicjatywy i działania. Obydwaj partnerzy pragną propagować i podtrzymywać system skutecznej wielostronności, z silnymi i przedstawicielskimi instytucjami. Wyższy stopień koordynacji polityki i wymiany informacji pozwoli na większy wspólny wpływ w trakcie konsultacji oraz przy uwrażliwianiu stron trzecich na kwestie mające znaczenie dla wszystkich stron /12 dj/lw 17

18 Państwa UE i CARIFORUM będą starały się koordynować swoje stanowiska w ramach instytucji wielostronnych, których są członkami (ONZ, międzynarodowe instytucje finansowe, WTO itp.), a w ramach międzynarodowych grup i organizacji, do których należy jedna ze stron (G8, G20, Sojusz Małych Państw Wyspiarskich (AOSIS) itp.), będą starały się uwzględniać interesy drugiej strony i kwestie wzbudzające jej zaniepokojenie WSPÓLNE DZIAŁANIA Poprzez politykę i dialog polityczny oba regiony przeprowadzą konsultacje na temat kwestii o szerszym znaczeniu oraz określą ewentualne wspólne stanowisko i wyznaczą kierunek połączonych działań na rzecz wdrożenia wspólnych priorytetów. Proponowane wspólne działania obejmują m.in.: współpracę na rzecz propagowania praw człowieka, zasad demokratycznych, praworządności i dobrego sprawowania rządów, w tym wolnego i uczciwego procesu wyborczego, oraz zwalczanie korupcji; wspólne działania na rzecz reformy systemu ONZ w celu zwiększenia jego reprezentatywności, przejrzystości, rozliczalności, wydajności i skuteczności, w tym kompleksowej reformy Rady Bezpieczeństwa; opracowywanie w miarę możliwości wspólnych dla całego regionu stanowisk w ramach systemu ONZ i międzynarodowych instytucji finansowych oraz dążenie do wzajemnego wspierania swoich inicjatyw; przyczynianie się do modernizacji MFW i Banku Światowego, między innymi aby lepiej dawały one wyraz zmianom w gospodarce światowej przez większą reprezentację dynamicznych rynków wschodzących oraz krajów rozwijających się; rozwiązywanie problemów reform strukturalnych, by usprawnić regulację i nadzór w systemach międzynarodowych, tj. Banku Światowym, MFW, G8 i G20, by podwyższyć i podtrzymać światowy popyt i wspierać tworzenie miejsc pracy; 16455/12 dj/lw 18

19 wspieranie dwuregionalnego handlu i wzrostu gospodarczego za pośrednictwem mechanizmów zapewnianych w ramach umowy o partnerstwie z Kotonu oraz umów o partnerstwie gospodarczym (EPA); opracowywanie instrumentów służących budowaniu odporności, także za pomocą wzmacniania siatek bezpieczeństwa finansowego i socjalnego, by pomóc państwom znajdującym się w niekorzystnej sytuacji lepiej reagować i opierać się negatywnym wpływom z zewnątrz; zgodnie z zobowiązaniem na rzecz opartego na określonych regułach, wielostronnego systemu handlu, uważając handel za kluczowy czynnik wzrostu gospodarczego i rozwoju, partnerzy będą prowadzili regularne konsultacje i realizowali aktywny program negocjacji wielostronnych, tak aby włączyć się w ogólne negocjacje służące doprowadzeniu dauhańskiej rundy rozwojowej do pomyślnego, ambitnego, kompleksowego i wyważonego rozwiązania, wykorzystując dotychczasowe postępy; dalsze wspieranie działań na rzecz zwiększenia konkurencyjności krajów rozwijających się, a w szczególności małych gospodarek znajdujących się w niekorzystnej sytuacji, na światowym rynku. 6. ZASADY WDRAŻANIA I METODY MONITOROWANIA 6.1. ZASADY WDRAŻANIA Niniejsze partnerstwo będzie obejmowało wiele podmiotów instytucjonalnych i pozainstytucjonalnych na szczeblu regionalnym, krajowym i lokalnym, tak w UE, jak i w regionie Karaibów, i będzie przez te podmioty wdrażane. Odpowiedzialność za jego skuteczne wdrożenie ponoszą wspólnie wszystkie kraje CARIFORUM oraz państwa członkowskie i instytucje UE. Wskazane wspólne działania powinny być uzupełnieniem istniejących umów, struktur i instrumentów współpracy między regionem Karaibów a UE i za ich pomocą powinny być realizowane, co zapewni efekt synergii i pozwoli uniknąć dublowania działań. Społeczeństwo obywatelskie, podmioty niepubliczne i parlamenty mają do odegrania ważną rolę we wdrażaniu wspólnej strategii i będą w nią zaangażowane przez dialog obejmujący wszystkie podmioty /12 dj/lw 19

20 Wdrażanie wspólnej strategii partnerstwa Karaiby UE będzie wspierane finansowo stosownie do potrzeb przez istniejące instrumenty, takie jak Europejski Fundusz Rozwoju (EFR), Instrument Finansowania Współpracy na rzecz Rozwoju (DCI), Europejski Fundusz Rozwoju Regionalnego (EFRR), Karaibski Fundusz Rozwoju, Europejski Instrument na rzecz Wspierania Demokracji i Praw Człowieka oraz Instrument na rzecz Stabilności, przyszły Instrument Partnerstwa, Karaibski Instrument Inwestycyjny lub instrumenty po nich następujące, a także instytucje finansowe, takie jak Europejski Bank Inwestycyjny (EBI) oraz Karaibski Bank Rozwoju. Stosownie do potrzeb i możliwości instrumentom tym będą towarzyszyły dalsze wkłady państw CARIFORUM i państw członkowskich UE METODY MONITOROWANIA Regularne spotkania przywódców z obu regionów, w tym wszystkich odnośnych przedstawicieli instytucji UE i CARIFORUM) będą nadal zapewniały wskazówki polityczne dla partnerstwa. Spotkania te będą służyły ocenie postępów, wyznaczeniu nowych kierunków strategii oraz określeniu wskazówek na przyszłość z uwzględnieniem nowych globalnych wyzwań i potrzeb regionalnych. Oprócz dialogu politycznego, wspólna grupa robocza CARIFORUM UE, mająca siedzibę w Brukseli, będzie okresowo monitorowała i oceniała postępy w odniesieniu do oczekiwanych rezultatów i będzie przygotowywała odpowiednie zalecenia. W skład tej grupy roboczej będą wchodzili urzędnicy Europejskiej Służby Działań Zewnętrznych, Komisji Europejskiej, CARIFORUM i państw członkowskich UE. W razie konieczności dołączać mogą do nich eksperci z krajów i terytoriów zamorskich oraz regionów najbardziej oddalonych. Grupa robocza będzie regularnie przedkładała przywódcom państw sprawozdanie z postępów /12 dj/lw 20