Gospodarowanie przestrzenią w warunkach kryzysu demograficznego w województwie śląskim

Transkrypt

1 Gospodarowanie przestrzenią w warunkach kryzysu demograficznego w województwie śląskim

2 FORMA URBIS Racjonalna polityka przestrzenna w miastach REKOMENDACJE DLA MIAST DAGMARA MLICZYŃSKA-HAJDA Katowice, 2 października 2012

3 TREŚCI DEMOGRAFIA A PLANOWANIE W MIASTACH SKUTKI IGNOROWANIA REALIÓW I PROGNOZ PLANOWANIE INSTRUMENT REALIZACJI CELÓW? MIASTO-MIEJSCE DO ŻYCIA, MIESZKANIA, PRACY, WYCHOWYWANIA DZIECI GOSPODAROWANIE PRZESTRZENIĄ PLANOWANIE SPOŁECZNO GOSPODARCZE ZACHOWANIA W PRZESTRZENI RACJONALNOŚĆ EKSODUSU Z MIAST, SUBURBANIZACJI I INNYCH ZJAWISK W OTOCZENIU MIAST REKOMENDACJE

4

5 DEMOGRAFIA A PLANOWANIE W MIASTACH. SKUTKI IGNOROWANIA REALIÓW I PROGNOZ GOSPODAROWANIE (PRZESTRZENIĄ) WYMAGA OBSERWACJI - MONIOROWANIA I WYCIAGANIA WNIOSKÓW, TE MUSZĄ BYĆ BRANE POD UWAGĘ PRZY PODEJMOWANIU DECYZJI (PLANISTYCZNYCH), IGNOROWANIE ZJAWISK, ZANIECHANIE, ZAMIATANIE POD DYWAN, BYWA NA KRÓTKĄ METĘ UŻYTECZNE, NA DŁUŻĄ METĘ WYWOŁUJE KUMULACJĘ, NAWARSTWIENIE PROBLEMÓW.

6 Żródło: Zbigniew DŁUGOSZ, Population movments in large polish cities in Biuletyn Gograficzny UMK, Nr 4/2005

7

8 Żródło: Zbigniew DŁUGOSZ, Population movments in large polish cities in Biuletyn Gograficzny UMK, Nr 4/2005

9 Żródło: Zbigniew DŁUGOSZ, Population movments in large polish cities in Biuletyn Gograficzny UMK, Nr 4/2005

10 Żródło: Zbigniew DŁUGOSZ, Population movments in large polish cities in Biuletyn Gograficzny UMK, Nr 4/2005

11 32,7% 54,1% 39,5% 61,1% 46,4% 59,6% 2010

12 Nigdy nie odkładaj na jutro czegoś, co możesz zrobić pojutrze. Mark Twain

13 ,0mln 6,5 mln osób w wieku powyżej ,796mln 9,5mln osób w wieku 65+ Więcej niż 1/3 mieszczan przekroczy 65 lat , , , , ,1

14 PLANOWANIE INSTRUMENT REALIZACJI CELÓW? PLANOWANIE JEST PROCESEM DOCHODZENIA DO NAJLEPSZEGO MOŻLIWEGO SPOSOBU ROZWIĄZANIA ZADANIA, BEZ KTÓREGO, STAJE SIĘ BEZCELOWYM PISANIEM OPRACOWAŃ, KREŚLENIEM KONCEPCJI KTÓRE NIKOGO NIE INTERESUJĄ (POZA AUTORAMI) PLAN SŁUŻY ZMIANIE. BEZ CHĘCI DOKONANIA ZMIANY PLANOWANIE STAJE SIĘ LI TYLKO ĆWICZENIEM, NAWET NIE RYTUAŁEM

15

16

17

18

19 FORMA URBIS FORMA MIASTA KSZTAŁT MIASTA I JEGO KONDYCJA SĄ ZE SOBĄ ZWIĄZANE RELACJĄ WZAJEMNEJ ZALEŻNOŚCI MIASTA TRACĄC FORMĘ, ZATRACAJĄ SIŁE, STRUKTURĘ - KSZTAŁT, NARYS, (GRANICE), STAJĄ SIĘ ODPYCHAJĄCE DLA MIESZKAŃCÓW. PIĘKNO MIAST ODZWIERCIEDLA KULTURĘ SPOŁECZEŃSTWA

20

21 Ospałość granicząca z gnuśnością jest podstawą naszego stylu inwestowania. Waren Buffet

22 MIASTO-MIEJSCE DO ŻYCIA, MIESZKANIA, PRACY, WYCHOWYWANIA DZIECI POWRÓT DO MIASTA: KONCENTRACJA, RÓŻNORODNOŚĆ, WYMIANA SPADEK LICZBY LUDNOŚCI ZMUSI DO ZABIEGANIA O MIESZKAŃCÓW, BY W MIEŚCIE POZOSTALI, BY WYBRALI DO ŻYCIA TO MIASTO. SPECJALIZACJA, PROFILOWANIE MIAST, UMIEJETNOŚĆ POKAZANIA PERSPEKTYW, KORZYŚCI, JAKIE WIĄŻĄ SIĘ Z WYBOREM TEGO MIASTA LUB Z DECYZJĄ BY W TYM MIEŚCIE POZOSTAĆ TO WOBEC ZMIAN DEMOGRAFICZNYCH KONIECZNOŚĆ

23

24 GOSPODAROWANIE PRZESTRZENIĄ PLANOWANIE SPOŁECZNO- GOSPODARCZE? INTEGRACJA PLANOWANIA JEST NIEZBĘDNA, SEKTOROWE PODEJŚCIE DO PLANOWANIA W MIASTACH JEST NIESKUTECZNE, A WOBEC SPADKU LICZBY LUDNOŚCI W MIASTACH STANIE SIĘ PRZECIWKUTECZNE. PLANOWANIE PRZESTRZENNE, A SZCZEGÓLNIE MIEJSCOWE PLANY ZAGOSPODAROWANIA PRZESTRZENNEGO (OBOWIĄZUJĄCE) SĄ PRZYKŁADEM CAŁKOWITEGO ODERWANIA TEGO SEKTORA OD REALIÓW I PERSPEKTYW LUDNOŚCIOWYCH.KRAJU. URBANISTYKA JEST DOMENĄ ZASAD, NAKAZÓW I ZAKAZÓW, BEZ NICH TRACI SENS.

25 Powrót do praktykowania urbanistyki: (administrowania i planowania zmian, określania reguł, standardów) racjonalnie, czyli w ścisłym związku z realiami, ekonomiką miasta (rachunkiem ekonomicznym), w perspektywie krótko i długoterminowej w skali całego miasta

26 Polska (państwo) nie ma systemu gospodarowania przestrzenią. Co jednak nie oznacza, że Miasto nie może systemowo gospodarować swą miejskością (zurbanizowaną przestrzenią zdarzeń), szczególnie wobec rozpoznanych już zjawisk, w tym demograficznych.

27 ZAFIKSOWANIE NA JEDNYM ROZWIĄZANIU ZNANE OCZYWISTE

28 SAMORZĄDY MIEJSKIE SĄ CZYMŚ WIĘCEJ NIŻ DOSTARCZYCIELAMI USŁUG. Stanowią demokratyczne mechanizmy, za pomocą których osadzone terytorialnie wspólnoty zarządzają sobą na poziomie lokalnym. Sancton A., The Assault on Local Government, Montreal 2000, s. 167.

29 ZACHOWANIA W PRZESTRZENI RACJONALNOŚĆ EKSODUSU Z MIAST, SUBURBANIZACJI I INNYCH ZJAWISK W OTOCZENIU MIAST LUDZKA AKTYWNOŚC MA CHARAKTER PRZESTRZENNY: LOKALIZAJĘ, MIEJCE ZDARZENIA, JEGO WYBÓR, GDY DOSTĘPNE SĄ RÓŻNE OPCJE, NASTĘPUJE WEDŁUG KRYTERIUM REALIZACJI POTRZEB PO NAJMNIEJSZYCH, ROZPOZNANYCH KOSZTACH..

30

31 KOSZTY UZBROJENIA PRZYPADAJĄCE NA MIESZKANIE (DOM), LOKAL USŁUGOWY, ITP. SĄ ODWROTNIE PROPORCJONALNE DO GĘSTOŚCI ZABUDOWY TERENU. KOSZTY REALIZACJI UZBROJENIA TO CZĘŚĆ NAKŁADÓW, DRUGA DO KOSZTY UTRZYMANIA, REMONTÓW, ODŚNIEŻANIA, ITD. DOSTĘP DO INFRASTRUKTURY SPOŁECZNEJ MIASTA, CZAS I KOSZT DOJAZDU, JEST FUNKCJĄ STRUKTURY URBANISTYCZNEJ, FORMY MIASTA.

32 RELACJE POMIĘDZY PRZESTRZENIAMI PRYWATNYMI A PUBLICZNYMI STANOWIĄ O MIEJSKIM CHARAKTERZE PRZESTRZENI (RÓWNIEŻ SPOŁECZNO- GOSPODARCZEJ). DOTACJE I SUBWENCJONOWANE POŻYCZKI, SKŁANIAJĄCE DO ZWIĘKSZANIA ZASOBU INFRASTRUKTURY TECHNICZNEJ I SPOŁECZNEJ W MIASTACH, WOBEC MALEJĄCEJ LICZBY LUDNOŚCI WYWOŁUJĄ ZACHWIANIE TYCH RELACJI, SUKCESYWNY WZROST KOSZTÓW UTZRYMANIA MIASTA.

33 REKOMENDACJE Nie wszystko, co jest ważne, jest policzalne. Nie wszystko, co jest policzalne, jest ważne. Albert Einstein

34 REKOMENDACJE 100 MIESZCZANEK 131 DZIECI

35 REKOMENDACJE KOMPAKTOWE MIASTO TO HASŁO KTÓRE NA ŚLĄSKU NIE MA UTOPIJNEGO ZABARWIENIA, MA TU SZANSĘ REALIZACJI POPRZEZ POWRÓT DO TRADYCYJNYCH ROZWIĄZAŃ OPARTYCH NA INTENSYWNYM WYKORZYSTANIU ZASOBÓW, OSZCZĘDNOŚCI I RACJONALNOŚCI WYDATKÓW.

36 REKOMENDACJE MIASTO, TO KONCEPT CYWILIZACYJNY, KTÓRY KAŻDA GENERACJA MUSI WYPEŁNIĆ TREŚCIĄ. MIASTO, W KTÓRYM 2/3 LUDZI BĘDZIE W WIEKU 45+, A 1/3 65+ BĘDZIE MIASTEM O WYRAŹNYM PROFILU [CHARAKTERZE}, DEFINIOWANYM PRZEZ POTRZEBY TEJ WIĘKSZOŚCI A DOTAD SZCZEGÓLNEJ GRUPY. USŁUGI MIESZKANIOWE ADRESOWANE DO TEJ GRUPY MOGĄ I POWINNY STAĆ SIĘ ELEMENTEM OFERTY OSADNICZEJ MIAST.

37 REKOMENDACJE RACJONALIZACJA GOSPODARKI KOMUNALNEJ, WERYFIKACJA PLANÓW INWESTYCYJNYCH I REORGANIZACJA USŁUG PUBLICZNYCH, W TYM TRANSPORTU W MIEŚCIE, TO ZAGADNIENIA GOSPODAROWANIA PRZESTRZENIĄ SPOŁECZNO-GOSPODARCZĄ MIAST, W KTÓYCH NALEŻY POSZUKIWAĆ MOŻLIWOŚCI OPTYMALIZACJI RELACJI : KOSZTY/KORZYŚCI.

38 REKOMENDACJE PLANOWANIE PRZESTRZENNE W MIASTACH MOŻE I POWINNO STAĆ SIĘ ZNOWU URBANISTYKĄ: PROJEKTOWANIEM MIASTA STANOWIENIEM REGUŁ, KRYTERIÓW I METOD ORGANIZACJI PRZESTRZENI W SPOSÓB, KTÓRY ODPOWIADA AKTUALNYM I PROGNOZOWANYM POTRZEBOM MIESZKAŃCÓW.

39 INTEGRACJA ZARZĄDZANIA DZIEDZICTWEM KULTUROWYM BARIERY PERSPEKTYWY DZIĘKUJĘ PAŃSTWU ZA UWAGĘ DAGMARA MLICZYŃSKA-HAJDA