Opracowanie profilu zawodowego, przygotowanie i przystosowanie

Transkrypt

1 Strona 1 z 7 Opracowanie profilu zawodowego, przygotowanie i przystosowanie A. Opracowanie profilu zawodowego Wstęp Aby zapewnić osobom niepełnosprawnym lub pochodzącym z grup w niekorzystnej sytuacji pomoc przy uzyskaniu i utrzymaniu zatrudnienia w modelu Zatrudnienia Wspomaganego stosowane jest podejście nakierowane na jednostkę, obejmujące gromadzenie istotnych informacji na temat aspiracji i interesów danej osoby oraz jej umiejętności i zdolności do pracy. W procesie Zatrudnienia Wspomaganego w tym celu tworzony jest Profil Zawodowy. Opracowanie profilu zawodowego odbywa się w ramach drugiego etapu procesu, na który ogółem składa się pięć etapów. Poprzedzająca faza, czyli proces angażowania klienta pozwala na określenie, czy klient faktycznie chce pracować i czy jest gotowy na podjęcie kolejnych etapów procesu Zatrudnienia Wspomaganego. Konieczność opracowania profilu zawodowego Opracowanie profilu zawodowego to prowadzony przez Specjalistę ds. Zatrudnienia Wspomaganego proces polegający na współdziałaniu z każdą osobą i obejmujący gromadzenie informacji na jej temat pod kątem pracy. Profil zawodowy powinien umożliwić znalezienie dla tejże osoby optymalnego zatrudnienia. Powinien być pomocny przy poszukiwaniu miejsca pracy, które w jak największym stopniu dostosowane będzie do osobistych preferencji, dążeń i silnych stron kandydata. Źródła informacji przy sporządzaniu profilu to opiekunowie, członkowie rodziny oraz pracownicy służby zdrowia. Profil to dokument, który podlega ciągłym zmianom i powinien być stale aktualizowany. Wiedza uzyskana w ramach tego procesu powinna jednoznacznie wskazywać, jakie zajęcie jest najbardziej odpowiednie dla danej osoby. Koncepcja Zatrudnienia Wspomaganego opracowana została na przełomie lat siedemdziesiątych i osiemdziesiątych ubiegłego wieku jako pomoc dla osób niepełnosprawnych przy podejmowaniu decyzji odnośnie

2 Strona 2 z 7 pracy i przy określaniu ich potrzeb pozwalających na uzyskanie zatrudnienia. Opracowanie profilu zawodowego, jako narzędzie nakierowane na osobę ma umożliwić klientom podjęcie świadomego wyboru dotyczącego preferencji zawodowych; proces ten ma też rozpoznać potrzeby klienta w zakresie szkolenia i strategii wsparcia po zatrudnieniu, na stanowisku pracy i poza nim. Założenia procesu Głównym celem jest zebranie i ocena informacji istotnych z punktu widzenia przyszłej pracy i aspiracji zawodowych klienta. Chodzi o to, aby zidentyfikować motywy klienta, jego zainteresowania, nastawienie do pracy, zasoby a także potrzebne mu wsparcie, oraz o określenie realistycznych celów dla jego rozwoju zawodowego. Zbierane informacje powinny koncentrować się na przyszłości. To oznacza, że Specjalista ds. Zatrudnienia Wspomaganego wraz z klientem powinien myśleć do przodu a nie patrzeć w przeszłość podejmując próbę określenia zasobów, doświadczenia i celów zawodowych klienta. Zebranie informacji na temat wcześniejszego doświadczenia zawodowego, programów rehabilitacji oraz wykształcenia to niezbędny element procesu tworzenia profilu. Jednakże, skupienie się jedynie na takich informacjach jest niewystarczające, aby uzyskać wiedzę na temat potencjalnych możliwości zawodowych kandydata. Aspiracje klienta dotyczące zatrudnienia i kariery zawodowej to cenne informacje, które powodują, że opracowanie profilu zawodowego staje się działaniem bardziej osobistym i twórczym, dzięki czemu otwierają się liczne szanse i możliwości na przyszłość.

3 Strona 3 z 7 Proces powinien być nakierowany na osobę: Proces wyznaczany jest przez życzenia i potrzeby klienta. Zadaniem Doradcy ds. Zatrudnienia Wspomaganego jest zapewnienie klientowi wsparcia i wskazówek w trakcie tworzenia profilu zawodowego. Osoba poszukująca pracy oraz Doradca ds. Zatrudnienia Wspomaganego wspólnie decydują, które informacje są istotne. Klient współdecyduje o tym, od kogo informacje będą uzyskiwane. Na przykład mogą pochodzić od rodziny, znajomych, specjalistów z innych dziedzin, poprzednich pracodawców, itp. Ważne jest, aby uwzględniać jedynie te osoby, które mogą dostarczyć informacji istotnych, mających związek z pracą i zatrudnieniem. Ostateczna decyzja o tym, które informacje mają być ujawniane podejmowana jest przez klienta.

4 Strona 4 z 7 Należy pamiętać o tym, że niektóre informacje, np. dotyczące stanu zdrowia, warunków mieszkaniowych, dochodów i sytuacji osobistej, mogły już być zebrane na etapie pierwszym angażowanie klienta. Proces i Metodologia Etap 1 ANGAŻOWANIE KLIENTA Zbieranie istotnych informacji dot. zatrudnienia Planowanie kariery i strategie wsparcia Etap 2 OPRACOWANIE PROFILU ZAWODOWEGO Plan działania Analiza Planu działania Etap 3 SZUKANIE PRACY

5 Strona 5 z 7 Opracowanie profilu zawodowego, przygotowanie i przystosowanie Kwestie do uwzględnienia przez Doradcę ds. Zatrudnienia Wspomaganego Najważniejsza rola Doradcy ds. Zatrudnienia Wspomaganego to stworzenie dobrej relacji z klientem i zachęcenie go do przejęcia inicjatywy w planowaniu kariery zawodowej. W przypadku pracy nad profilem zawodowym oznacza to, że Doradca ds. Zatrudnienia Wspomaganego musi, wspólnie z klientem określić cele dla tego procesu. Cele procesu obejmują: a) Stwierdzenie, jakie są ogólne cele zawodowe klienta; b) Określenie, jakie zajęcia i środowiska pracy są pożądane i realistyczne; c) Niezbędne strategie wsparcia pozwalające na znalezienie, uzyskanie i utrzymanie pracy. Profil zawodowy tworzony jest w oparciu o rozmowy i uzgodnienia prowadzone przez klienta, Doradcę ds. Zatrudnienia Wspomaganego oraz, w stosownych przypadkach, innych kluczowych interesariuszy. Narzędziem stosowanym przy realizacji procesu jest formularz profilu zawodowego. Zawiera on wszelkie informacje dotyczące klienta i istotne z punktu widzenia zatrudnienia. Profil to dokument, który ulega ciągłym zmianom, dlatego powinien być stale uzupełniany i aktualizowany. Ponadto, jest to dokument osobisty i własność klienta. Stosowanie formularza dokumentu umożliwi bezpieczne przechowywanie wszelkich istotnych informacji w jednym miejscu, co ułatwi ewentualne przekazanie tychże danych innemu Doradcy ds. Zatrudnienia Wspomaganego. (zob. dodatkowe dokumenty). Profil zawodowy klienta należy koniecznie stale uzupełniać tak, aby wszelkie istotne informacje były aktualne (np. zmiany sytuacji życiowej, warunki mieszkaniowe, zasiłki/dochody) ponieważ mogą mieć wpływ na zatrudnienie klienta. W praktyce: Opracowanie profilu zawodowego, przygotowanie i przystosowanie to dla klienta swoiste otwarcie projektu kariery zawodowej. To jest również początek jego relacji z jednym lub kilkoma doradcami SES. Proces przygotowania wymaga od obu stron zbudowania relacji opartej na

6 Strona 6 z 7 zaufaniu. Doradca SES musi zapewnić czas i warunki, aby klient mógł zbadać swoje dążenia i skonfrontować je z rzeczywistością. Proces opracowania profilu zawodowego, przygotowania i przystosowania składa się z 5 kroków: 1 Informacje podstawowe 2 - Badanie 3 Plan/plany działania 4 analiza osiągnięć 5 zdefiniowanie strategii krótko, średnio i długoterminowych W przypadku, gdy badaniu poddajemy kilka ścieżek można powtórzyć kroki 2, 3 i 4. Każdy cykl to nowe doświadczenie zawodowe dla klienta, dzięki któremu poznaje on lepiej rynek pracy, a także swoje własne dążenia i system wartości. Angażując klienta w jakiekolwiek działania SES musi brać pod uwagę jego osobowość, pochodzenie i stan zdrowotny, a także środowisko społeczne i stan psychiczny. Praca indywidualna i w grupie pozwoli klientowi na osiąganie rozwoju społecznego i zdobywanie autonomii. Dla SES stanowi to szansę na uzyskanie informacji zwrotnych na temat postępów klienta. Obowiązkiem SES jest powstrzymanie się od dominacji i zapewnienie klientowi poczucia kontroli nad własnym projektem. Doradca musi stale pamiętać o tym, co jest najlepsze dla danej osoby w czasie prowadzonych działań. Opracowanie profilu zawodowego, przygotowanie i przystosowanie do integracji w ramach nowego szkolenia lub zatrudnienia, to te aspekty programu, które najbliżej odzwierciedlają to, co dzieje się w zwykłym środowisku. Oczywiście niepełnosprawność powoduje specyficzne ograniczenia, ale utrudnienia o charakterze psychicznym stanowią problem również dla wielu osób poszukujących zatrudnienia w zwyczajnym trybie. Wpływ takich utrudnień może być niezauważalny dla osoby, która przez całe życie jest niepełnosprawna, natomiast mogą one stanowić ogromną przeszkodę dla profesjonalisty, którego życie w ciągu ostatnich dwóch lat uległo radykalnej zmianie z powodu wypadku o charakterze zawodowym. Zależnie od lokalnej sytuacji (na poziomie kraju lub regionu) klienci będą pracować z jednym lub z dwoma specjalistami ds. Zatrudnienia Wspomaganego (SES) bowiem wysiłki jednej osoby mogą okazać się niewystarczające, aby zmobilizować klienta do działania i postępów. Pierwszym zadaniem jest nakłonienie osoby szukającej pracy do zmiany nastawienia, przejścia ze świata fantazji i teorii do konkretnego działania. W

7 Strona 7 z 7 związku z tym SES powinien zapewniać wsparcie bez wydawania sądów, a także doceniać każdy, nawet najmniejszy sukces klienta, aby tym samym pielęgnować jego wiarę w siebie i determinację. SES powinien być świadomy postępów klienta, bez podejmowania pochopnych wniosków i pamiętając o ograniczeniach wynikających z niepełnosprawności. Należy też pamiętać (i przypominać klientowi) o tym, że w przypadku, gdy wybrana ścieżka zawodowa ostatecznie nie sprawdzi się, dla żadnej strony nie oznacza to porażki i straty czasu; tak się po prostu dzieje w życiu, gdy szukamy zajęcia dla siebie, ale to cenne doświadczenie będzie przydatne przy wyborze nowej ścieżki zawodowej. Przykład: lekarz, cierpiący na chorobę powodującą niepełnosprawność, wraca jednak do pracy w szpitalu, ale po pewnym czasie stwierdza, że nie jest w stanie wykonywać obowiązków; podejmuje decyzje o zmianie zawodu i zaczyna szukać pracy. Można powtórzyć kroki 2, 3 i 4 jeśli badaniu poddajemy kilka ścieżek. Każdy cykl to nowe doświadczenie zawodowe dla klienta, dzięki któremu poznaje on lepiej rynek pracy, a także swoje własne dążenia i system wartości. Zakres działań SES na tym etapie może być bardzo szeroki, stosownie do potrzeb, może polegać wyłącznie na zapewnieniu praktycznych informacji ale też na udzieleniu pełnego wsparcia pod każdym względem, na poziomie osobistym i społecznym.