Lek cytostatyczny zazwyczaj stosowany w leczeniu chłoniaków, raka jajnika, piersi i pęcherza moczowego oraz przewlekłej białaczki limfocytowej.

Transkrypt

1 Lek cytostatyczny zazwyczaj stosowany w leczeniu chłoniaków, raka jajnika, piersi i pęcherza moczowego oraz przewlekłej białaczki limfocytowej. W jakiej postaci występuje Cyklofosfamid jest proszkiem, który po rozpuszczeniu przyjmuje postać bezbarwnego płynu. Występuje również w postaci różowych lub białych 50 mg. tabletek. Sposób podania Cyklofosfamid można podawać: przez wenflon umieszczony w żyle, zazwyczaj na grzbiecie dłoni, przez wkłucie centralne (drobna plastikowa rurka wprowadzona pod skórę do żyły w okolicy obojczyka) przez wkłucie obwodowe (drobna plastikowa rurka wprowadzoną do żyły w pobliżu zgięcia łokciowego w postaci tabletek, które należy połykać w całości i na czczo. Chemioterapia zwykle podawana jest w postaci kilku cykli przez okres kilku miesięcy. Czas trwania leczenia i liczba cykli zależy od rodzaju nowotworu. Lekarz prowadzący poinformuje Państwa o harmonogramie indywidualnego leczenia. Możliwe działania niepożądane Pacjenci różnie reagują na leczenie. Jedni odczuwają nieliczne skutki uboczne, inni doświadczają ich więcej. Przedstawione poniżej skutki uboczne mogą ale nie muszą - wystąpić u pacjentów przyjmujących cyklofosfamid i mogą różnić się w zależności od tego, czy przyjmujecie Państwo jeden cytostatyk czy więcej. Wymieniamy najbardziej typowe objawy uboczne z pominięciem tych, które występują rzadko, zatem prawdopodobieństwo ich wystąpienia jest niewielkie. Jeżeli zaobserwujecie Państwo u siebie objaw uboczny nie przedstawiony poniżej, należy poinformować lekarza lub pielęgniarkę. Obniżona odporność na infekcje (neutropenia) Cyklofosfamid wpływa na chwilowe obniżenie liczby krwinek białych wytwarzanych w szpiku kostnym, dlatego możecie być Państwo bardziej podatni na infekcje. Zjawisko to rozpoczyna się mniej więcej siedem dni od zakończenia zabiegu, a odporność na zakażenia jest najniższa dni po chemioterapii. Następnie liczba komórek krwi stopniowo rośnie i zazwyczaj wraca do normy przed rozpoczęciem kolejnego cyklu chemioterapii. Należy natychmiast skontaktować się z lekarzem lub udać do szpitala jeżeli zauważycie Państwo następujące objawy: temperatura ciała powyżej 38 C, nagłe, złe samopoczucie przy prawidłowej temperaturze Przed kolejną dawką chemioterapii należy wykonać badania krwi, aby sprawdzić czy wzrosła liczba komórek. Zdarza się, że leczenie trzeba opóźnić ze względu na wynik morfologii (liczba krwinek jest nadal za niska).

2 Krwawienie lub siniaczenie Cyklofosfamid wpływa na obniżenie liczby wytwarzanych w organizmie płytek i na zdolność krzepnięcia krwi. Należy poinformować lekarza prowadzącego o jakichkolwiek niewytłumaczalnych epizodach krwawienia czy siniaczenia, takich jak krwotok z nosa, krwawienia dziąseł czy wybroczyny. Niedokrwistość/ anemia ( obniżona liczba czerwonych krwinek) W trakcie przyjmowania cyklofosfamidu może wystąpić niedokrwistość. Będziecie Państwo odczuwać zmęczenie i trudności z oddychaniem. O objawach takich należy powiadomić lekarza lub pielęgniarkę. Mdłości (nudności i wymioty) Występują 2-3 godziny po przyjęciu leków i utrzymują się do 24 godzin. Lekarz przepisze bardzo skuteczne leki przeciwwymiotne, które powinny zapobiegać lub znacznie łagodzić dolegliwości. Jeżeli nudności i wymioty trwają pomimo zażywania leków przeciwwymiotnych należy poinformować lekarza, który wypisze inny, bardziej skuteczny lek. Niektóre leki przeciwwymiotne powodują zaparcia. Jeżeli taki problem wystąpi, należy zgłosić go lekarzowi. Utrata apetytu /łaknienia Dietetyk lub pielęgniarka udzielą porad i wskazówek, jak pobudzić apetyt, przezwyciężyć problemy z jedzeniem i utrzymać wagę. Podrażnienie błony śluzowej pęcherza Podrażnieniom można zapobiec pijąc dużo płynów (2-3 litry dziennie). Należy poinformować lekarza, jeśli wystąpią bóle przy oddawania moczu, lub jeśli w moczu pojawi się krew. Przy wysokich dawkach cyklofosfamidu podaje się dożylnie płyny wraz z lekiem o nazwie mesna (Uromitexan ). Zapobiega to podrażnieniom pęcherza. Wypadanie włosów W trakcie leczenia obserwuje się przerzedzenia lub całkowite wypadanie włosów, zazwyczaj około 2-4 tygodni po przyjęciu pierwszej dawki cyklofosfamidu, chociaż czasami zdarza się to wcześniej. Może także wystąpić przerzedzenie lub utrata rzęs, brwi i innych włosów na ciele. Ma to charakter przejściowy i włosy odrastają zazwyczaj w ciągu kilku tygodni od zakończenia leczenia. Pielęgniarka poinformuje, jak radzić sobie z utratą włosów. Mniej częste działania niepożądane Przejściowe zaburzenia czynności wątroby Zaburzenia funkcji wątroby obserwowane w tracie leczenia cyklofosfamidem mają charakter przejściowy i wracają do normy po zakończeniu chemioterapii. Prawdopodobnie nie będziecie Państwo odczuwać żadnych dolegliwości, ale lekarz zleci odpowiednie badania monitorujące funkcje wątroby przed kolejnym cyklem chemioterapii.

3 Opryszczka i owrzodzenie jamy ustnej W trakcie leczenia w jamie ustnej może wystąpić suchość, popękanie śluzówki lub owrzodzenie. Zapobiec temu można przyjmując duże ilości płynów, regularnie myjąc zęby miękką szczoteczką lub stosując płyny do płukania jamy ustnej bądź leki przepisane przez lekarza. Zaburzenia smaku Może okazać się, że jedzenie smakuje inaczej. Smak powraca zazwyczaj po zakończeniu leczenia. Biegunka Zazwyczaj łatwo ją kontrolować przy użyciu leków. Jeśli utrzymuje się przez dłuższy czas lub nasila należy poinformować lekarza. Należy pić dużo płynów, aby nie dopuścić do odwodnienia. Zmiany na paznokciach Można zaobserwować zmianę zabarwienia paznokci oraz kształtu powierzchni płytki. Zmiany takie zazwyczaj znikają w ciągu kilku miesięcy od zakończenia leczenia. Zmiany skórne Zdarza się niekiedy, że skóra ciemnieje z powodu nadmiaru pigmentu. Zmiany w płucach Cyklofosfamid może powodować zmiany w tkance płucnej. Lekarz powinien być poinformowany o paleniu papierosów, kaszlu lub dusznościach. Drugi nowotwór Długotrwałe stosowanie cyklofosfamidu może stanowić ryzyko pojawienia się drugiego nowotworu po latach. Ryzyko to jest jednak niewielkie. Lekarz porozmawia z Państwem na ten temat. Zmiany w rytmie pracy serca Przy dawkach standardowych występują bardzo rzadko, ale zdarzają się przy dawkach wysokich. Leczenie chwilowo wpływa na mięsień serca. Przed rozpoczęciem leczenia, a niekiedy przed każdym kolejnym cyklem, wskazane mogą być odpowiednie badania. Należy zawsze informować lekarza lub pielęgniarkę o jakichkolwiek obserwowanych skutkach ubocznych. Zazwyczaj każdy objaw można kontrolować i łagodzić. Informacje dodatkowe Przypadki inne niż nowotwory Lekarz może przepisać Cyklofosfamid w przypadkach innych niż nowotwory. Dawki leku będą wówczas znacznie niższe, tak więc skutki uboczne najprawdopodobniej w ogóle nie wystąpią. Skutki leczenia

4 W trakcie podawania leku mogą wystąpić uderzenia gorąca, zawroty głowy, niesmak, odczucie zatkanego nosa. Należy poinformować o takich objawach lekarza lub pielęgniarkę. Może trzeba zmniejszyć szybkość podawania leku. Ryzyko zakrzepów Choroba zwiększa ryzyko wystąpienia zakrzepów (zakrzepicy), a chemioterapia dodatkowo potęguje to ryzyko. Zakrzepica wywołuje objawy takie jak ból, zaczerwienienie i obrzęk kończyn dolnych lub duszności i ból w klatce piersiowej. Jest to niebezpieczne, dlatego należy natychmiast informować lekarza o wystąpieniu któregokolwiek z tych objawów. Otrzymacie Państwo wówczas leki przeciwkrzepliwe, rozrzedzające krew. Lekarz lub pielęgniarka udzielą Państwu dodatkowych informacji. Inne leki Przyjmowanie podczas chemioterapii innych leków, w tym leków dostępnych w sklepie lub w aptece bez recepty, może być szkodliwe. Należy informować lekarza o wszystkich przyjmowanych lekach, w tym lekach bez recepty, terapiach uzupełniających i ziołowych. Płodność Leczenie może powodować zaburzenia płodności. Przed rozpoczęciem leczenia należy porozmawiać o tym z lekarzem prowadzącym. Antykoncepcja Podczas leczenia Cyklofosfamidem nie należy planować ciąży lub ojcostwa ponieważ lek poważnie uszkadza płód. W związku z powyższym, zaleca się wysoce skuteczne metody antykoncepcji (wkładki wewnątrzmaciczne czy prezerwatywy). O czym należy pamiętać: tabletki należy przyjmować o właściwej porze, zgodnie z zaleceniem lekarza każdego innego lekarza, którego porady Państwo zasięgacie, należy poinformować o stosowanej chemioterapii, której nie wolno przerwać bez powiadamiania onkologa. tabletki należy przechowywać w oryginalnym opakowaniu w temperaturze pokojowej tabletki należy przechowywać bezpiecznym miejscu, niedostępnym dla dzieci. jeśli lekarz podejmie decyzję o wstrzymaniu leczenia, należy zwrócić nie zużyte tabletki do apteki. Nie wolno ich wrzucać do toalety lub do śmietnika. w razie wystąpienia mdłości lub wymiotów należy poinformować o tym lekarza. Może trzeba będzie przyjąć kolejną dawkę, ale nie wolno zażyć kolejnej tabletki bez wiedzy lekarza jeżeli zapomnicie Państwo zażyć tabletkę, nie wolno przyjmować podwójnej dawki leku. Należy poinformować o tym lekarza i nadal trzymać się harmonogramu dawkowania leku. Ostatnia aktualizacja r. Następna aktualizacja 2015 r.

5 Macmillan Cancer Support [2010]. Niniejsza publikacja oparta jest na informacji opublikowanej na stronie przez Macmillan Cancer Support, 89 Albert Embankment, London SE1 7UQ, United Kingdom. Macmillan nie ponosi odpowiedzialności za dokładność niniejszego tłumaczenia, ani za kontekst, w jakim treści te się ukazują. Pełną odpowiedzialność za tłumaczenie ponosi Instytut Hematologii i Transfuzjologii, ul. Indiry Gandhi 14, Warszawa, Polska. Powered by TCPDF (