WYMAGANIA EDUKACYJNE HISTORIA I SPOLECZEŃSTWO KLASA VI Opracowała: Marzena Iwan

Transkrypt

1 WYMAGANIA EDUKACYJNE HISTORIA I SPOLECZEŃSTWO KLASA VI Opracowała: Marzena Iwan Temat lekcji Dopuszczający Dostateczny Dobry Bardzo dobry Celujący Społeczeństwo późnego średniowiecza Wielkie odkrycia geograficzne Skutki odkryć geograficznych - zna postacie: Jana Gutenberga i wie czego dokonał - zna pojęcia: społeczeństwo stanowe, danina, dziesięcina, heretyk - wymienia cztery stany społeczeństwa średniowiecznego - zna postacie: Krzysztofa Kolumba i wie czego dokonał - zna datę: zna pojęcia: tubylec - wymienia przyprawy sprowadzane do Europy - wie jakie ludy podbili konkwistadorzy - zna pojęcie konkwistador - opisuje na podstawie ilustracji w podręczniku jak żyli Inkowie - zna postacie: Jana Husa - zna pojęcia: autorytet, język łaciński, języki narodowe - wie jaka była rola Kościoła w średniowieczu - zna postacie: Vasco da Gamy, Ferdynanda Magellana - wymienia przyczyny odkryć geograficznych - wie jak średniowieczni Europejczycy wyobrażali sobie świat - zna postać Hernana Corteza - wymienia skutki odkryć geograficznych - zna pojęcie misjonarz - wyjaśnia czym zajmowali się przedstawiciele poszczególnych stanów - posługuje się poznanymi pojęciami - wyjaśnia w jaki sposób Gutenberg doprowadził do wynalezienie druku nowoodkryte lądy - wyjaśnia datę 1492 i zaznacza ja na osi czasu - opowiada o wyprawie Krzysztofa Kolumba i odkryciu Ameryki obszary zajmowane przez Azteków, Majów i Inków - opowiada o niewolnictwie w koloniach - samodzielnie opowiada o życiu i ubiorze Inków - ocenia jaki wpływ na myślenie Europejczyków miało wynalezienie druku - w kilku zdaniach omawia działalność Jana Husa - wymienia głównych odkrywców i ich dokonania trasy, które przebyli Krzysztof Kolumb, Vasco da Gama, Ferdynand Magellan Amerykę, Europę, Afrykę - wyjaśnia wpływ odkryć geograficznych na wyobrażenie ludzi o świecie - zna pojęcie: karawela - wyjaśnia znaczenie kolonii dla państw europejskich - omawiam podboje konkwistadorów - omawia zmianę sposobu myślenia w późnym średniowieczu - potrafi wytłumaczyć dlaczego podbój kosmosu można porównać do odkryć geograficznych -wie w jaki sposób zniszczono kulturę Indian

2 Renesans- powrót do starożytności Reformacja w Europie Demokracja szlachecka Rzeczpospolita Obojga Narodów - zna postacie: Mikołaja Kopernika, Mikołaja Reja, Leonarda da Vinci - zna pojęcia: renesans, humanizm, odrodzenie - wie na czym polegała teoria heliocentryczna i kto ją stworzył - zna pojęcia: reformacja, Biblia, celibat -wymienia główne wyznania protestanckie w Europie - zna pojęcia: szlachta, przywilej, demokracja, magnat - wymienia zajęcia szlachty - zna pojęcia: unia - wymienia postanowienia unii lubelskiej na postawie tabeli z podręcznika - wie kto był ostatnim królem z dynastii - zna postacie: Zygmunta Starego, Michała Anioła - zna pojęcia: mecenas, astronom, krużganek, arkada - wymienia charakterystyczne cechy budowli renesansowych - wyjaśnia datę 1517 rok - zna postacie: Jana Kalwina, Marcina Lutra, wymienia poglądy przez nich głoszone - wymienia kraje, w których przyjęto protestantyzm - zna pojęcia: sejm walny, herb - wymienia różne grupy stanu szlacheckiego: magnat, szlachta zagrodowa, gołota - na podstawie ilustracji omawia zmianę wyglądu siedzib szlacheckich - zna daty: 1569, 1573 rok - omawia przyczyny zawarcia unii lubelskiej - wymienia postanowienia unii lubelskiej - wymienia narodowości - wie gdzie i jak narodził się renesans - wymienia charakterystyczne cechy epoki renesansu - wyjaśnia znaczenie pojęcia mecenat -wyjaśnia pojęcia: luteranizm, kalwinizm, anglikanizm, protestantyzm, ewangelicy - wyjaśnia przyczyny i skutki reformacji - łączy przedstawiciela protestantyzmu z odłamem, który reprezentował rok 1517, 1545 kraje, w których przyjęto protestantyzm - tłumaczy na czym polegała przemiana rycerstwa w stan szlachecki - zna datę 1374 i zaznacza ją na osi czasu - zna postać Ludwika Węgierskiego daty: 1569, dzieli postanowienia unii lubelskiej na wspólne i oddzielne - wymienia twórców renesansu i ich dzieła - podaje po dwa przykłady budowli renesansowych znajdujących się w Polsce i we Włoszech - wyjaśnia datę 1545 rok - zna pojęcia bracia polscy - zna pojęcia: kontrreformacja i opowiada na czym ona polegała (Sobór Trydencki) - tłumaczy jaką rolę pełnił zakon jezuitów - wskazuje różnice między wyznaniami protestanckimi a katolickimi - wyjaśnia czym była demokracja szlachecka - dokonuje podziału sejmu walnego na izby - tłumaczy przyczyny gospodarczej potęgi szlachty - omawia przyczyny i przebieg konfederacji warszawskiej - omawia, co zagwarantowała szlachcie konfederacja warszawska - przedstawia czym zajmował się Leonardo da Vinci - omawia działalność prezbiterian i baptystów - omawia podobieństwa i różnice występujące wśród polskiej szlachty - omawia mniejszości narodowe występujące w Polsce

3 Wolna elekcja Pod rządami Wazów Odsiecz Wiednia Jagiellonów - wymienia państwa jakie weszły w skład powstałej Rzeczpospolitej Obojga Narodów - zna datę: 1573 rok - zna pojęcie: elekcja, omawia na podstawie ilustracji z podręcznika przebieg wolnej elekcji - zna pojęcie: liberum veto - wie kto był pierwszym królem elekcyjnym w Polsce - wymienia państwa, które w XVII wieku toczyły wojnę z Polską - wyjaśnia pojęcia: potop szwedzki, abdykacja - zna daty: 1655, zna postacie: Jana Kazimierza, Stefana Czarnieckiego - zna datę 1683 rok Wiedeń żyjące w granicach Rzeczpospolitej Obojga Narodów - zna postacie: Henryka Walezego, Stefana Batorego - omawia sposób wyboru króla przez szlachtę - podaje najważniejsze dokonania Stefana Batorego - wymienia państwa, które w XVII wieku toczyły wojnę z Polską i wskazuje je na mapie - zna daty: zna postacie: Zygmunt III Waza, Bohdan Chmielnicki - zna datę: 1674 rok - zna postać: Jana III Sobieskiego - wymienia przyczyny wojen polsko-tureckich obszar Rzeczpospolitej Obojga Narodów - wyjaśnia pojęcia: tolerancja religijna, Rzeczpospolita Obojga Narodów - omawia w jaki sposób doszło w Polsce do przeprowadzenia wolnej elekcji - wskazuje różnice między artykułami henrykowskimi a pacta conventa i wyjaśnia znaczenie pojęć datę 1573 r - omawia przyczyny i skutki wojen toczonych przez Polskę XVII wieku - omawia przebieg potopu szwedzkiego - wyjaśnia znaczenie obrony Jasnej Góry dla dalszych losów wojny - zna postać: Augustyna Kordeckiego - zna pojęcia: jasyr, sułtan, imperium osmańskie, wielki wezyr daty: 1674, opisuje uzbrojenia - samodzielnie opowiada o sposobie wyboru króla na sejmie elekcyjnym - dokonuje oceny wprowadzenia wolnej elekcji dla przyszłości Polski - zna pojęcia: car, rozejm, Siedmiogród - zna datę 1576 i opowiada o wojnie z Rosją o Inflanty - omawia rolę Stefana Czarnieckiego w wojnie ze Szwecją miejsca najważniejszych bitew stoczonych przez Polskę w XVII w( Kircholm, Oliwa, Cecora, Częstochowa, Kamieniec Podolski) - podaje daty w/w bitew i potrafi przyporządkować bitwy do określonej wojny - omawia przebieg powstania Chmielnickiego - opisuje przebieg bitwy pod Wiedniem i jej skutki Chocim, Kamieniec Podolski - potrafi przyporządkować - opowiada o wyborach prezydenckich w Polsce - omawia losy Jana Kazimierza po abdykacji - analizuje tekst źródłowy z podręcznika

4 Europa w XVII wieku - wymienia towary kolonialne sprowadzane do Europy - zna pojęcie: absolutyzm W czasach baroku Oświecenia- czasy uczonych Początki przemysłu - zna pojęcia: barok, martwa natura - opisuje na podstawie ilustracji z podręcznika cechy sztuki barokowej - zna pojęcie oświecenie, klasycyzm, epidemia - wie czym była Wielka Encyklopedia Francuska - wymienia towary kolonialne - na podstawie ilustracji z podręcznika opisuje dom bogatego mieszczanina - zna pojęcia: rewolucja przemysłowa, maszyna parowa - wymienia kilka wynalazków XVIII w - zna postać Ludwika XIV - wymienia mocarstwa kolonialne w XVII w - zna postacie: Rubensa, EL Greca, Rembrandta, Wiliama Szekspira, Moliera - zna pojęcia: sztukateria - wymienia przykłady dwóch budowli barokowych - samodzielnie wymienia cechy sztuki barokowej - zna postacie Rousseau, Woltera, Diderota, Newtona, Celsjusza, Vivaldiego, Bacha, Mozarta - wymienia dziedziny nauki i techniki, w których dokonały się zmiany - zna przyczyny wzrostu ludności w Europie w XVIII w - zna postaci: Watta, Kaya - wymienia największe miasta XVIII wiecznej Europy husarii Jana III Sobieskiego nazwano Lwem Lechistanu - charakteryzuje władzę jaką sprawował Ludwik XIV - wyjaśnia skąd sprowadzano towary do Europy - wymienia dzieła poszczególnych przedstawicieli baroku - zna pojęcia: sarmatyzm - wymienia odkrycia naukowe XVIII w - charakteryzuje styl klasyczny - opisuje ubiór w XVIII w - łączy przedstawicieli oświecenia z ich osiągnięciami - wie co spowodowało rozwój miast w XVIII w i jakie zaszły w nich zmiany - opowiada o zastosowaniu maszyny daty do w/w bitew - opowiada w kilu słowach o zdobyciu twierdzy w Kamieńcu Podolskim - wymienia cechy absolutyzmu na przykładzie Francji Ludwika XIV nazywano Królem Słońce - porównuje sztukę baroku i renesansu - opowiada o kulturze baroku w Polsce - zna postacie: Wacława Potockiego, Jana Andrzeja Morsztyna wielu twórców oświecenia krytykowało Kościół oświecenie odgrywało ważna rolę w postępie nauki - porównuje pracę w warsztacie rzemieślniczym, warsztacie nakładczym, manufakturze i fabryce - wyjaśnia wpływ - samodzielnie wyszukuje i prezentuje informacje na temat Ludwika XIV - opowiada w jakich dziedzinach sztuki przejawiał się barok - przedstawia zdobycze oświecenia, z których korzystamy do dziś - ocenia, który z XVIIIwiecznych wynalazków w największym stopniu usprawnił produkcję

5 Jak powstały Stany Zjednoczone? Rzeczpospolita w połowie XVIII w - zna datę: 1776 rok - zna postaci: Tadeusza Kościuszki - opowiada o zajęciach Indian - zna pojęcia: elekcja, liberum veto - wie jakie państwa wzięły udział w I rozbiorze Polski - zna postać Georga Waszyngtona, Kazimierza Pułaskiego - wie dlaczego niektóre kolonie zaprotestowały przeciw rządom brytyjskim - zna daty 1764, 1768, zna postaci: Stanisław August Poniatowski, Tadeusz Rejtan, Katarzyna II - wymienia żądania konfederacji barskiej i jednego z jej przywódców parowej - wie jak powstał przemysł - wymienia surowce mineralne, które były najbardziej poszukiwane w XVIII w datę: 1776, wyjaśnia datę: omawia główne postanowienia konstytucji Stanów Zjednoczonych - omawia przebieg konfederacji barskiej - wymienia przyczyny upadku Rzeczpospolitej - wymienia ziemie utracone na rzecz zaborców w I rozbiorze Polski przemysłu na życie codzienne ludzi - omawia udział Tadeusza Kościuszki i Kazimierza Pułaskiego w wojnie o niepodległość Stanów Zjednoczonych - omawia konstytucję Stanów Zje4ednoczonych - wskazuje stany, które przyjęły Deklaracje Niepodległości - omawia wystąpienie robotników w Bostonie - ocenia rolę szlachty w procesie I rozbioru Polski - omawia postawę Tadeusza Rejtana - wykonuje album o Tadeuszu Kościuszce Stanisław August Poniatowski nie zyskał poparcia wśród szlachty Warszawa za czasów króla Stanisława Augusta - zna pojęcia: obiady czwartkowe, kadet - zna datę: 1773, 1765 rok - zna postacie: Ignacego Krasickiego, Wojciecha Bogusławskiego, Canaletta - zna pojęcia: Szkoła Rycerska, Komisja Edukacji Narodowej, Teatr Narodowy - omawia zmiany jakie - wyjaśnia czym zajmuje się KEN -wyjaśnia pojęcie: epoka stanisławowska - wyjaśnia rolę jaką odgrywały obrazy Canaletta w czasie odbudowy Warszawy - dostrzega związek między wykształceniem obywateli a odpowiedzialnością za państwo - wyjaśnia znaczenie słów: Stanisław August mecenasem - omawia powstanie Teatru Narodowego - wyjaśnia, dlaczego Stanisławowi Augustowi zależało na rozwoju szkolnictwa

6 wprowadził Stanisław August Poniatowski i KEN w oświacie Sejm Wielki i konstytucja 3 Maja Upadek Rzeczpospolitej - zna pojęcia: konstytucja, kadencja - wymienia państwa, które dokonały II rozbioru Rzeczpospolitej -wie co wydarzyło się 3 Maja 1791 roku - zna postacie: Tadeusza Kościuszki, Bartosza Głowackiego - zna pojęcia: kosynierzy - wie jakie państwa brały udział w III rozbiorze Polski - wie co stało się z Stanisławem Poniatowskim po III rozbiorze Polski - zna daty: , 1791, 1793 rok - zna postaci: Stanisław Małachowski - wymienia trzy reformy Sejmu Wielkiego Sejm Czteroletni został nazwany sejmem Wielkim - zna daty: 1794, 1795 rok - wymienia przyczyny wybuchu powstania kościuszkowskiego daty: 1791, wymienia trzy postanowienia konstytucji 3 Maja - wymienia ziemie utracone w czasie II rozbioru Polski ziemie zabrane w III rozbiorze Polski Kościuszko wydał uniwersał połaniecki - zna pojęcie: Naczelnik, sukmana rocznica uchwalenia konstytucji 3 Maja jest obecnie świętem narodowym - omawia przyczyny uchwalenia konstytucji 3 Maja - wymienia przyczyny jakie doprowadziły do II rozbioru Polski - omawia przebieg powstania kościuszkowskiego Racławice, Połaniec, Maciejowice Kościuszce zależało na udziale chłopów w powstaniu - opowiada czym była konfederacja targowicka, podaje dwóch jej przywódców i datę wydarzenia - ocenia skutki rozbiorów Polski Wielka rewolucja francuska - wie z jakich stanów składało się społeczeństwo francuskie - wymienia hasła rewolucji francuskiej - zna datę: 1789 rok - zna postacie: Ludwika XVI, Maksymiliana Robespierrea - wie czym były i jakie zadania spełniały Stany Generalne - zna pojęcia: terror, gilotyna - wymienia trzy przyczyny wybuchu rewolucji francuskiej - zna pojęcia: Bastylia, republika - w kilku słowach omawia wprowadzenie republiki we Francji - wymienia założenia Deklaracji Praw Człowieka i Obywatela - omawia rządy terroru we Francji - w kilku słowach omawia genezę uchwalenia konstytucji we Francji i jej założenia - omawia skutki rewolucji francuskiej - na podstawie tekstu źródłowego z podręcznika wyjaśnia, jakie zmiany dotyczące społeczeństwa wprowadziła Deklaracja Praw Człowieka i Obywatela

7 Epoka napoleońska Wiek odkryć i wynalazków Walka o prawa obywatelskie - wymienia dwa wrogie państwa występujące przeciw napoleońskiej Francji - zna pojęcia: koalicja, kodeks - wymienia najważniejsze wynalazki XIX w - opisuje na podstawie ilustracji z podręcznika jak wyglądała praca w hucie - zna pojęcia: równouprawnienie, prawo wyborcze -omawia sytuacje robotników w XIX wieku - na podstawie ilustracji opowiada o pracy dzieci w fabrykach - zna postać Napoleona Bonaparte - zna daty: 1804, 1805, 1807, omawia przebieg koronacji Napoleona i jej skutki - zna postacie: Aleksander Graham Bell, Thomas Edison, Alfred Nobel, Maria Skłodowska-Curie - łączy wynalazki z ich twórcami - wie czym są związki zawodowe i partie polityczne - zna postacie: Karola Marksa i Fryderyka Engelsa daty: 1805, 1807, omawia reformy wprowadzone we Francji przez Napoleona, Kodeks Napoleona - omawia w jaki sposób doszło do utworzenia Księstwa Warszawskiego - wymienia skutki badan naukowych - wyjaśnia co to jest Nagroda Nobla i w jakich dziedzinach jest przyznawana -wie o jakie prawa walczyli robotnicy w XIX wieku - wie kim były sufrażystki - zna datę: 1893 r - omawia kampanie Napoleona do Rosji - wymienia przyczyny klęski Napoleona w 1812 roku - wymienia trzy postanowienia kongresu wiedeńskiego Księstwo Warszawskie, Waterloo - wyjaśnia co oznacza zwrot sto dni Napoleona : Waterloo, Austerlitz, Borodino, Moskwa, Lipsk, Księstwo Warszawskie - potrafi przyporządkować daty do w/w miejscowości - wymienia kilku polskich noblistów - opowiada o XIXwiecznych wynalazkach stosowanych do dziś - opowiada o początkach motoryzacji - zna pojęcia: socjalizm i komunizm - wie w jakim celu powstały związki zawodowe a w jakim partie polityczne - wyjaśnia jakie znaczenie dla Europy miał okres napoleoński - odróżnia odkrycie od wynalazku - wie jak po II wojnie światowej obchodzono w Polsce dzień 1 maja

8 Społeczeństwa i narody w XIX w Kolonializm i prawa człowieka Polacy w czasach napoleońskich - zna pojęcia: naród -wymienia narody, które w XIX wieku walczyły o niepodległość - omawia sposoby spędzania wolnego czasu pod koniec XIX wieku - zna pojęcia: kolonia, niewolnictwo - poddaje nazwy kontynentów skolonizowanych przez Europejczyków - zna datę 1797 rok - zna postacie: Jana Henryka Dąbrowskiego - potrafi zaśpiewać dwie zwrotki Mazurka Dąbrowskiego - wie kto napisał słowa hymnu - wie pod panowaniem jakich państw znaleźli się Polacy po upadku Rzeczpospolitej - zna daty: 1870, 1871 rok - zna postacie: Ottona von Bismarcka, Giuseppe Garibaldiego - opowiada o XIXwiecznym mieście - wymienia mocarstwa kolonialne posiadłości mocarstw kolonialnych - podaje korzyści, które czerpały państwa europejski z posiadania kolonii - zna postać: Janusza Korczaka - wie, dlaczego uchwalono Powszechna Deklarację Praw Człowieka i Deklarację Praw Dziecka - zna postacie: Józefa Poniatowskiego - charakteryzuje powstanie Legionów Polskich - wie dlaczego Legiony Polskie powstały we Włoszech - zna pojęcie: naród, emigracja, bezrobocie - wie czym charakteryzuje się grupa społeczna zwana inteligencją daty: 1870, 1871 Włochy i Niemcy - wyjaśnia, czym na terenach podbitych różniło się Zycie ludności miejscowej od życia kolonistów -opowiada o utworzeniu Księstwa Warszawskiego - wskazuje w atlasie Włochy i Księstwo Warszawskie - omawia przyczyny upadku Księstwa Warszawskiego - opowiada w kilku słowach o zjednoczeniu Włoch i Niemiec - opowiada o roli Garibaldiego i Bismarcka w zjednoczeniu Włoch i Niemiec Indie nazwano perłą w koronie brytyjskiej - zna pojęcie: kraje Trzeciego Świata - wyjaśnia, jaki wpływ na sytuację Trzeciego Świata miał kolonializm - zna daty: 1948, wyjaśnia główne zasady funkcjonowania Księstwa Warszawskiego na podstawie konstytucji Józef Poniatowski uważany jest za bohatera narodowego Bismarcka nazwano żelaznym kanclerzem - zbiera informacje na temat łamania praw człowieka na świecie - tłumaczy dlaczego Polacy walczyli po stronie Napoleona

9 Powstanie listopadowe - zna pojęcie: powstania narodowe - zna datę: 1830 rok - na podstawie ilustracji z podręcznika wyjaśnia jak Polacy wyrażali swój patriotyzm Powstanie styczniowe zna pojęcie: powstania narodowe, wojna partyzancka - zna datę: 1863 rok - na podstawie ilustracji z podręcznika wyjaśnia jak Polacy wyrażali swój patriotyzm Polacy po klęskach powstań Życie pod zaborami - zna pojęcie emigracja - wie dlaczego Polacy udali się na emigracje - wymienia kilka ośrodków emigracji polskiej - zna pojęcia rusyfikacja, germanizacja -zna postacie: Michała Drzymały - zna postacie: Piotr Wysocki, - wskazuje w atlasie Królestwo Polskie - wymienia przyczyny i skutki powstania listopadowego Zna postacie: Romualda Traugutta - wymienia przyczyny i skutki powstania styczniowego - zna postacie: Adam Mickiewicz, Juliusz Słowacki, Fryderyk Chopin, Jan Matejko, Henryk Sienkiewicz, Adam Czartoryski ( najsłynniejsi emigranci) - opowiada co przedstawiali w swoich dziełach twórcy po upadku powstania styczniowego - wymienia rożne metody walki o polskość - na podstawie tekstu źródłowego opowiada o jak przebiegała rusyfikacja uczniów w zaborze rosyjskim - wyjaśnia czym było Królestwo Polskie - na postać: Aleksander I, książę Konstanty - zna pojęcia: wolność słowa, wolność osobista, Arsenał - zna pojęcia: dyktator, branka - opowiada o prześladowaniu Polaków po upadku powstania styczniowego - wyjaśnia pojęcia: praca u podstaw, twórczość ku pokrzepieniu serc polscy uchodźcy po upadku powstania zostali nazwani Wielką Emigracją - zna pojęcie: Wielka Emigracja, uchodźcy - porównuje sytuacje Polaków w różnych zaborach - na pojęcia: Uniwersytet Latający i tłumaczy jego rolę - opowiada o strajku polskich dzieci we Wrześni i zna datę omawia przebieg postania listopadowego - porównuje sytuację Polaków przed powstanie i po upadku powstania listopadowego miejsca stoczonych bitew - porównuje sytuację Polaków przed powstanie i po upadku powstania styczniowego - opisuje przebieg powstania styczniowego miejsca stoczonych bitew - opowiada o roli sztuki polskiej pod zaborami - tłumaczy dlaczego Polacy zrezygnowali z walki zbrojnej na rzecz epoki pozytywizmu - wie czego dokonali Ernest Malinowski i Paweł Edmund Strzelecki - opowiada o dokonaniu Ignacego Łukaszewicza - zna postać Franciszka Stefczyka i jego dokonania - zna pojęcie: autonomia, Galicja - wyjaśnia na czym polegała autonomia w Galicji - ocenia jakie znaczenie dla historii miały powstania narodowe - ocenia jakie znaczenie dla historii miały powstania narodowe - szuka informacji na temat jednego przedstawiciela Wielkiej Emigracji i samodzielnie no nim opowiada - dokonuje oceny postaw Polaków wobec działań zaborcy

10 Pierwsza wojna światowa - zna daty: zna postacie: Franciszka Ferdynanda, Adolfa Hitlera, Ignacego Mościckiego - wymienia na podstawie ilustracji nowe rodzaje broni użyte w czasie I wojny światowej - zna datę: 11 listopada wskazuje na mapie Sarajewo, Bakany, państwa centralne i alianckie - wymienia nazwy państw uczestniczących w I wojnie światowej - wyjaśnia na czym polega wojna pozycyjna - zna pojęcie: alianci, ententa - wymienia przyczyny i skutki I wojny światowej - na podstawie tekstu źródłowego opowiada jak wyglądały walki na terenach gdzie toczyła się I wojna światowa - zna pojęcia: Trójprzymierze, Trójporozumienie i wymienia państwa, które do nich należały - wymienia nazwy państw, jakie powstały po I wojnie światowej - w kilku zdaniach opowiada o bitwie nad Marną, Sommą, Verdun, Dannenbergiem - wie kiedy w/w bitwy miały miejsce - opowiada o traktacie wersalskim - ocenia wpływ I wojny światowej na losy Polski Polska odzyskuje niepodległość Powstanie Związku Radzieckiego - zna datę odzyskania przez Polskę niepodległości - zna postać Józefa Piłsudskiego - zna postać: Pawlika Morozowa - potrafi rozwiązać skrót: ZSRR - zna datę: 1922 rok - na podstawie tekstu źródłowego odpowiada jakimi cechami charakteryzował się Stalin - zna postać: Romana Dmowskiego - zna pojęcia: plebiscyt, orlęta lwowskie, bolszewicy granice II RP - omawia okoliczności odzyskania przez Polskę niepodległości - zna datę: 1917 rok - zna postacie: Włodzimierza Lenina, Józefa Stalina - zna pojęcia: rewolucja, łagier, kołchoz, propaganda - zna przyczyny wybuchu rewolucji w Rosji - omawia przebieg powstania wielkopolskiego i zna jego datę - wskazuje w atlasie ziemie na których toczyły się walki w czasie bitwy warszawskiej - omawia powstanie Legionów Polskich przy boku Piłsudskiego - zna koncepcję reprezentowaną przez Dmowskiego i Piłsudskiego co do odzyskania przez Polskę niepodległości - zna pojęcie: państwo totalitarne - wymienia cechy państwa totalitarnego na przykładzie ZSRR - wyjaśnia skutki przejęcia przez państwo gospodarstw i fabryk - przedstawia przebieg sporu o Śląsk - zna pojęcie: POW, Błękitna armia, cud nad Wisłą, plebiscyt - omawia walki o wschodnia granicę - rozumie znaczenie bitwy warszawskiej dla dalszych losów Polski - zna daty wybuchu trzech powstań śląskich i plebiscytu - tłumaczy czemu służyła propaganda w ZSRR - opowiada jak Stalin traktował swoich przeciwników politycznych - analizuje przebieg bitwy warszawskiej - samodzielnie zbiera informację na temat Józefa Stalina

11 Wielki kryzys gospodarczy Faszyzm w Niemczech - zna pojęcia: giełda, czarny czwartek - wie czym były obozy koncentracyjne -zna pojecie: faszyzm Druga Rzeczpospolita - wymienia prezydentów II RP - na podstawie mapy z podręcznika wymienia narodowości zamieszkujące II RP - zna postacie: Gabriela Narutowicza Osiągnięcia II Rzeczpospolitej - zna pojęcia: analfabeta, COP Gdańsk - opowiada o postaniu Magistrali Węglowej - zna pojęcia: krach, bankructwo - zna postać: Franklina Delano Roosevelta - wymienia przyczyny i skutki wielkiego kryzysu gospodarczego - zna datę: 24 października 1929 roku - zna postać: Adolfa Hitlera -zna pojęcia: faszyzm, nazizm - charakteryzuje program faszystów - opowiada jakie zmiany wprowadził w Niemczech Hitler po objęciu władzy - wskazuje w atlasie obszary przyłączone do III Rzeszy - wie czego dotyczyły żądania niemieckie wobec Polski w 1939 roku - opowiada o Józefie Piłsudskim i roli jaką odegrał w II RP - wyjaśnia jakie zagrożenie dla Polski stwarzał pakt Ribbentrop- Mołotw - zna daty 1921, wymienia trudności jakie towarzyszyły budowie II RP - zna daty: 1924, zna postacie: Władysława Grabskiego, Władysława Reymonta, - zna pojęcia: kredyt, inwestycje, akcja - wymienia sposoby pomocy bezrobotnym w Polsce - zna pojęcie: państwo totalitarne - charakteryzuje poglądy Hitlera - wymienia cechy nazizmu - opowiada jaki zmiany wprowadziła konstytucja marcowa - na podstawie tekstu źródłowego wymienia zobowiązania prezydenta w konstytucji - tłumaczy dlaczego powstał port w Gdyni a w całym kraju przeprowadzono inwestycje gospodarcze - opowiada o sytuacji gospodarczej na świecie po I wojnie światowej - tłumaczy w jaki sposób w latach 30 próbowano wałczyć z kryzysem - wyjaśnia na czym polegał program o nazwie Nowy Ład - ocenia stosunek hitlerowców do Żydów - ocenia politykę Wielkiej Brytanii i Francji wobec III Rzeszy - opowiada o podbojach Hitlera w 1938 roku - wyjaśnia jakie zmiany w ustroju Polski spowodował przewrót majowy - omawia postanowienia paktu Ribbentrop- Mołotow - zna pojęcie: sanacja - wyjaśnia znaczenie edukacji dla rozwoju państwa - wyjaśnia znaczenie reformy skarbu na podstawie tekstur źródłowego - opowiada o inwestycjach prowadzonych w Polsce - szuka informacji na temat życia Adolfa Hitlera - ocenia sytuacje międzynarodową przed wybuchem II wojny światowej - przedstawia największe sukcesy gospodarcze II RP

12 Napaść Niemiec i ZSRR na Polskę Druga wojna światowa w latach zna daty: 1 września 1939, 17 września zna pojęcie: agresja, kampania wrześniowa - opowiada na podstawie tekstu źródłowego jak przebiegało bombardowanie Warszawy - zna daty: 7 grudnia zna pojęcie: kolaborant w podręczniku państw, które znalazły się pod okupacją hitlerowska - na podstawie fotografii z podręcznika opowiada jak żyli mieszkańcy Londynu w czasie nalotów na miasto Polacy pod okupacją - zna datę: 1 sierpnia 1944 roku - zna pojęcia: okupacja, Generalne Gubernatorstwo, Gestapo - wymienia okupantów Polski Juliana Tuwima Stefana Żeromskiego - pokazuje na mapie najważniejsze ośrodki przemysłowe II RP - samodzielnie opowiada o bombardowaniu Warszawy - wskazuje kierunki wkroczenia wojsk III Rzeszy i ZSRR do Polski - wie jakie obszary zostały zajęte przez ZSRR i III Rzeszę po kampanii wrześniowej - wymienia pojęcia: ruch oporu, okupacja - wymienia państwa, które znalazły się pod okupacja hitlerowska - samodzielnie opowiada o życiu ludności w Londynie w czasie bombardowań - na podstawie tekstu źródłowego opisuje warunki w jakich walczyli Niemcy na froncie wschodnim - zna pojęcia: Armia Krajowa, Polskie Państwo Podziemne, powstanie warszawskie, Katyń - wyjaśnia w jaki sposób PPP wałczyło z okupantami -wskazuje przebieg granic między ZSRR i III Rzeszą po podziale daty: zna pojęcia: eskadra, - wymienia przyczyny wybuchu II wojny światowej - opowiada o roli ludności cywilnej w czasie kampanii wrześniowej - zna i zaznacza na osi czasu daty: 22 czerwca 1940, 22 czerwca tłumaczy, dlaczego Stany Zjednoczone przystąpiły do II wojny światowej - opowiada o działalności ruchu oporu w Europie - wymienia grupy ludności polskiej, które były wiezione w głąb ZSRR - opowiada o prześladowaniach Polaków na terenach podbitych przez ZSRR I III Rzeszę - w kilku zdaniach - wyjaśnia przyczyny klęski Polaków podczas kampanii wrześniowej - opowiada o kapitulacji Warszawy - opowiada o bombardowaniu Westerplatte - wyjaśnia przyczyny agresji Niemiec na ZSRR i w kilku słowach omawia przebieg agresji - dokonuje oceny zaborczej polityki Hitlera w Europie - omawia przebieg wojny na Dalekim Wschodzie - ocenia postawę ludności polskiej w czasie okupacji - omawia mord w Katyniu - zna datę: 13 kwietnia w kilku zdaniach opowiada o przebiegu i skutkach powstania warszawskiego - ocenia postawę Polaków podczas natarcia III Rzeszy - porównuje trzy rodzaje bitew II wojny światowej: bitwy o Anglię, bitwy pod Stalingradem i bitwy o Midway - porównuje życie Polaków pod okupacją radziecką i niemiecką

13 Zbrodnie niemieckie - zna postać o. Maksymiliana Marii Kolbe - zna pojęcie obóz koncentracyjny, getto - wie gdzie na ziemiach polskich znajdował się największy obóz koncentracyjny Koniec II wojny światowej Polacy na frontach II wojny światowej - na podstawie tekstu źródłowego opowiada o przebiegu konferencji w Jałcie - opisuje na podstawie ilustracji z podręcznika bitwę pod Monte Cassino - zna datę: 1944 Polski - zna postać: Stefana Starzyńskiego - wyjaśnia czym był holocaust - opowiada w jaki sposób Niemcy traktowali ludność cywilną w okupowanej Polsce - wymienia trzy nazwiska znanych osób zamordowanych prze Niemców - wymienia największe obozy koncentracyjne i obozy zagłady i wskazuje je na mapie - zna daty: 6 czerwca 1944, 8-9 maja 1945, 6, 9 sierpnia omawia ostatni etap II wojny światowej, którą cześć Europy wyzwolili alianci, a którą ZSRR - wie co zdecydowało o kapitulacji Japonii - zna postacie: Władysława Andersa, Władysława Sikorskiego, Stanisława Maczka - wskazuje w atlasie miejsca najważniejszych bitew na frontach II wojny światowej, w których uczestniczyli Polacy wymienia przyczyny wybuchu powstania warszawskiego - zna postać: Janusza Kusocińskiego - na podstawie tekstu źródłowego wymienia skutki jakie przyniosło wysiedlenie Polaków z Zamojszczyzny - wymienia mocarstwa uczestniczące na konferencji w Jałcie - opowiada o desancie w Normandii datę: 1944 Włochy, Normandię - opowiada o bitwie pod Falais - ocenia postawę Polaków wobec holocaustu - opisuje życie ludzi w czasie okupacji hitlerowskiej na podstawie wojennych losów członka swojej rodziny lub postaci z podręcznika - wie dlaczego Stefana Starzyńskiego uznaje się za symbol oporu wobec Niemców - opowiada o zagładzie Żydów - wyjaśnia jakie decyzje dotyczące Polski zapadły na konferencji w Jałcie - ocenia skutki użycia przez USA bomby atomowej w Japonii - wyjaśnia jak doszło do utworzenia w ZSRR Armii Polskiej pod dowództwem Andersa, a jak do powstania Wojska Polskiego - ocenia wkład Polaków w zwycięstwo aliantów w II wojnie światowej - zna miejsce związane z martyrologią II wojny światowej w swoje okolicy - samodzielnie wyszukuje informacji na temat strat w Japonii po użyciu bomby atomowej - wyszukuje informacji na temat cmentarza na Monte Cassino

14 Zimna wojna Powstanie Polskiej Rzeczpospolitej Ludowej - zna pojęcie: zimna wojna - wymienia państwa między którymi toczyła się zimna wojna - na podstawie ilustracji opowiada czym różniło się życie w NRD i RFN - zna postać: Stefana Wyszyńskiego - zna pojęcia: stalinizm, opozycja, PRL zdobicie Monte Cassino było trudne - zna postaci: Winstona Churchilla, Fidela Castro - zna pojęcia: NATO, Układ Warszawski, ONZ - wskazuje ma mapie NRD i RFN - tłumaczy na czym polegała zimna wojna - wymienia i wskazuje na mapie po trzy państwa, które należały do NATO i Układu Warszawskiego - wymienia kraje, w których doszło do walk między blokiem komunistycznym a kapitalistycznym -zna postaci: Stanisława Mikołajczyka - zna pojęcia: Ziemie Odzyskane, represje w podręczniku ziemie utracone w czasie II wojny światowej i Ziemie Odzyskane - wymienia sposoby prześladowania opozycji przez komunistów - wskazuje w atlasie kierunki przesiedleń Polaków - zna daty: 1949, wymienia założenia i cele NATO i Układu Warszawskiego - rozumie jaki cel miała pomoc USA dla krajów Europy Zachodniej - opisuje represje komunistów wobec opozycji - charakteryzuje na podstawie fotografii z podręcznika plakat propagandowy - zna pojęcia: PPR, WiN - opowiada o bitwie pod Lenino - wyjaśnia, w jaki sposób ZSRR kontrolowało państwa Europy Środkowo-Wschodniej - wyjaśnia w jakim celu powołano ONZ - omawia w jaki sposób komuniści wygrali wybory do sejmu w 1947 roku - ocenia postawę Stefana Wyszyńskiego wobec komunizmu - zna pojęcia: opozycja, UB, partyzantka antykomunistyczna - wyszukuje i samodzielnie prezentuje informacje na tema UNICEFU - ocenia działania komunistów podejmowane wobec Kościoła

15 Gospodarka i społeczeństwo PRL Polacy w walce z komunizmem Upadek komunizmu w Europie - zna pojęcia: PGR, cenzura, kułak - wymienia na podstawie ilustracji z podręcznika ośrodki władzy w Polsce w czasie stalinizmu - na podstawie ilustracji opowiada, które grupy społeczne były prześladowane przez komunistów, a które mogły swobodnie korzystać z przychylności władz - zna daty: 13 grudnia 1981 roku - zna postacie: Lecha Wałęsy, Jerzego Popiełuszki - zna pojęcia: stan wojenny - wymienia na podstawie tekstu źródłowego represje stosowane przez komunistów w stosunku do strajkujących robotników - zna pojecie: Okrągły stół - wie jakie wydarzenia przyczyniły się do upadku komunizmu w Polsce - wie na czym polegało upaństwowienie gospodarki - podaje przykłady łamania praw człowieka przez komunistów - zna daty: czerwiec 1956, grudzień 1970, 1980 i opowiada o tych wydarzeniach - zna postacie: Wojciecha Jaruzelskiego - zna pojęcia: NSZZ Solidarność - podaje przyczyny protestów społecznych przeciwko władzom komunistycznym - opisuje fotografie ze strajku robotników w Stoczni Gdańskiej - zna daty: 1989, zna postać: Ronalda Reagana i Michaiła Gorbaczow - zna pojecie: pierestrojka - wymienia na podstawie mapy z podręcznika jakie państwa powstały w Europie Środkowo- Wschodniej po 1989 roku - wyjaśnia jakie skutki przyniosło upaństwowienie gospodarstw w Polsce - rozumie dlaczego komuniści kierowali swoją propagandę głównie do młodzieży -zna daty: marzec 1968, czerwiec 1976 i opowiada o tych wydarzeniach - zna pojecie delegalizacja - podaje charakterystyczne cechy stanu wojennego - opowiada o wydarzeniach Okrągłego stołu i jego postanowieniach - ocenia postawę komunistów wobec społeczeństwa w Polsce - wskazuje współczesny przykład łamania praw człowieka - zna pojęcie: PZPR - opisuje powstanie Solidarności zmordowano ks. Jerzego Popiełuszkę - tłumaczy co doprowadziło do upadku ZSRR - analizuje fotografie z podręcznika ilustrujące koniec komunizmu w Polsce - opowiada o pochodach 1-majowych w PRL-u - wyszukuje informacje na temat wydarzeń w kopalni Wujek - tłumaczy symboliczne zburzenie muru berlińskiego

16 Jak powstała UE? USA współczesnym mocarstwem - zna pojecie: Unia Europejska, euro - zna hymn UE - wie jak wygląda flaga UE - podaje na podstawie podręcznika państwa, które należą do UE - zna daty: 11 września 2001 roku - zna pojęcie: terroryzm Polska w świecie - zna daty: 12 marca 1999, 1 maja zna pojęcie: referendum województwo, w którym mieszka i województwa sąsiednie Życie ludzi dawniej i dziś Wiek telewizji i komputera - zna pojecie: profilaktyka, choroby cywilizacyjne - na podstawie ilustracji z podręcznika podaje największe choroby cywilizacyjne współczesnego świata - zna pojecie: telefonia komórkowa, Internet - wymienia zadania telewizji - zna pijecie: EWG - wskazuje państw, które w 2004 roku przystąpiły do UE - wymienia postanowienia traktatu z Maastricht - wymienia przykłady amerykańskich osiągnięć technicznych - tłumaczy na czym polega amerykanizacja kultury - tłumaczy czym jest terroryzm - wymienia państwa graniczące z Polską - zna postać: Aleksandra Fleminga - omawia jak wyglądała opieka zdrowotna i higiena przed wiekami - podaje co miało największy wpływ na wzrost liczby ludności w świecie - wymienia najnowsze osiągnięcia nauki w dziedzinie telefonii i komputerów - opisuje do czego można wykorzystać Internet w szkole - zna postaci: Jeana Moneta, Roberta Schumana - zna pojęcie EWWIS - opowiada o Dolinie Krzemowej - zna pojęcia: ido, Hollywood - wyjaśnia cele i założenia NATO - porównuje poziom higieny dawniej i dziś - tłumaczy czym jest alergia - opowiada o powstaniu pierwszych telefonów komórkowych - wyjaśnia w jakim sposób miały być realizowane cele wytyczone w traktacie rzymskim - wymienia korzyści odnoszone przez państwa należące do UE - opowiada skąd bierze się wrogość Arabów do Stanów Zjednoczonych - ocenia pozytywne i negatywne skutki amerykanizacji kultury Polska dążyła do wstąpienia do NATIO - wskazuje korzyści związane z wstąpieniem Polski do UE - wymienia kilka chorób cywilizacyjnych i tłumaczy jaki im zapobiec - wie co było głównym źródłem informacji w XIX wieku - opisuje etapy powstania UE - wyszukuje informacje na temat skutków ataku terrorystycznego 11 września - tworzy plakat Polska w UE - poszukuje informacji na temat AIDS szybki dostęp do informacji jest ważny dla rozwoju nauki i cywilizacji

17