PALIWA STAŁE DLA ENERGETYKI (węgiel kamienny, węgiel brunatny, biomasa)
|
|
- Kinga Gajewska
- 7 lat temu
- Przeglądów:
Transkrypt
1 Roman Ney Instytut Gospodarki Surowcami Mineralnymi i Energią PAN PALIWA STAŁE DLA ENERGETYKI (węgiel kamienny, węgiel brunatny, biomasa) Wstęp Od dłuższego czasu dyskutuje się w Polsce problemy związane z rozwojem energetyki w aspekcie bezpieczeństwa energetycznego kraju. Pod tym terminem między innymi rozumie się zabezpieczenie pełnego pokrycia zapotrzebowania na energie zarówno w sensie ilościowym jak i jakościowym i co jest coraz bardziej ważne, z poszanowaniem środowiska. Chodzi więc także o to aby energetyka w Polsce rozwijała się zgodnie z filozofią zrównoważonego rozwoju (Ney 2002). W tym zakresie polska energetyka ma do odrobienia znaczne zaległości z okresu centralnego planowania gdy nie zwracano należytej uwagi na degradację środowiska, które między innymi była skutkiem działalności szeroko pojętej energetyki. Jeszcze w latach osiemdziesiątych ponad 70% energii pierwotnej pochodziło z węgla kamiennego i brunatnego, który w wielu przypadkach spalano bez sprawnych instalacji zmniejszających emisje gazów i pyłów. Inne paliwa wykorzystywane były w energetyce a szczególnie w elektroenergetyce w zakresie marginalnym. Szczególnie dotyczyło to również energii odnawialnej. W krajach Zachodniej Europy już w latach sześćdziesiątych ubiegłego stulecia redukowano udział węgla w energetyce, w pierwszym okresie ropą naftową a następnie gazem ziemnym. Paliwa węglowodorowe emitują mniej gazów i pyłów, są sprawniejsze w przemianach energetycznych. Zwłaszcza gaz ziemny jest paliwem bardziej komfortowym i czystym ekologicznie. Należy tu podkreślić jeszcze i inne powody, które zachęcały w ubiegłych latach do przestawienia częściowej energetyki z węgla na paliwa węglowodorowe. W Zachodniej Europie w wielu krajach poza Niemcami, w latach wczesno siedemdziesiątych kończyły się zasoby węgla a równocześnie szybko rosły koszty jego wydobycia. Natomiast paliwa węglowodorowe były łatwo dostępne, również i z własnych złóż na morzu Północnym. Koszty pozyskiwania i importu tych paliw były stosunkowo przystępne z wyjątkiem okresów wojen na Bliskim Wschodzie. 1
2 W końcu ubiegłego wieku i na początku tego wieku sytuacja uległa zmianie. Nasiliły się konflikty na Bliskim Wschodzie, ceny ropy drastycznie zwiększyły się. Średnie ceny ropy w styczniu bieżącego roku kształtowały się na poziomie 45 USD za baryłkę. Można przewidywać jeszcze dalszy wzrost cen ropy do 50 USD a nawet jeszcze wyżej. Polska, która nie jest krajem silnym ekonomicznie prawie całe zapotrzebowanie na gaz i ropę naftową pokrywa importem z Rosji co ma pewne uzasadnienie historyczne a także kosztowe. Lecz nie jasna sytuacja w rosyjskim przemyśle naftowo-gazowym wymaga rozwiązania dostaw ropy i gazu także z innych krajów. Tym bardziej, że odczuwalne były w naszym kraju, głównie w przemyśle, przerwy w dostawach rosyjskiego gazu a także w mniejszym zakresie ropy naftowej. Właściwa dywersyfikacja importu ropy i gazu jest jednym z podstawowych zadań dla zapewnienia bezpieczeństwa energetycznego. Niestety, dotychczasowe ekipy rządowe nie potrafiły rozwiązać tego zadania i pozostaje ono dalej aktualne. Na tym tle winna być zrealizowana polityka wykorzystywania węgla w energetyce, tym bardziej, że Polska posiada znaczne zasoby tego surowca. W początkowych latach transformacji zbyt dużo głosów było na rzecz wyraźnej rezygnacji w energetyce z węgla a zastępowanie go gazem ziemnym. Czas zweryfikował te poglądy. Nie uwzględniono bowiem całej złożoności problemu, począwszy od jego uwarunkowań społeczno-ekonomicznych a skończywszy na szerokim kontekście zmieniających się warunków politycznych w skali georegionalnej. Subsydiowanie węgla gazem ziemnym, a także częściowo energią ze źródeł odnawialnych, jest wskazane ze względów ekologicznych lecz w naszych warunkach winien to być proces wyważony i rozłożony w czasie. Dokonany w Polsce w trakcie transformacji w 1988 r. proces ograniczenia zużycia węgla z 159,4 mln toe do 83,1 mln toe w 2003 r. miał swoją przyczynę w transformacji przemysłu. Między innymi polegała ona na ekonomicznym ograniczaniu produkcji w przemyśle ciężkim na rzecz przemysłów materiało- i energooszczędnych. W sektorach nieprzemysłowych wystąpiła stosunkowo duża zdolność do oszczędnego zużywania energii. To wszystko razem spowodowało spadek globalnego jej zużycia z 5386 PJ w 1988 r. do 3901 PJ w 2003 r. przy systematycznym wzroście Produktu Krajowego Brutto. Równocześnie należy podkreślić, że zakończyły się przerwy w dostawach prądu elektrycznego z powodu jego braku. Tak samo nie ma kolejek po paliwa do samochodów. Ale ta zrównoważona podażą i popytem sytuacja energetyczna nie powinna opóźniać zasadniczych rozstrzygnięć w gospodarce energetycznej szczególnie w aspekcie przyszłości. 2
3 Jednym z tych rozstrzygnięć jest pozycja na przyszłość węgla w energetyce. Węgiel kamienny i brunatny jest naszym wielkim bogactwem narodowym. Zobowiązuje to nas do racjonalnego gospodarowania tym bogactwem, które powinno być również dostępne przyszłym pokoleniom (Ney 2004). Poza węglem pewną rolę w paliwach stałych dla energetyki w tym również dla elektroenergetyki może odegrać biomasa. Biomasę należy jednak traktować jako paliwo głównie dla energetyki lokalnej i rozproszonej zarówno dla wytwarzania ciepła jak i energii elektrycznej. Rozpoczęto wykorzystywanie biomasy głównie drewna w różnej formie w procesach współspalania również w energetyce zawodowej. Należy jednak przewidywać, że wykorzystanie biomasy w elektroenergetyce zawodowej i zawodowym ciepłownictwie będzie w najbliższej przyszłości raczej marginesowe. Zasoby węgla Polska w Unii Europejskiej jest obok Niemiec krajem o największych zasobach węgla kamiennego i brunatnego (Tabl. 1). Zasoby węgla kamiennego W Polsce obecnie węgiel kamienny eksploatowany jest w dwóch zagłębiach a to Górnośląskim Zagłębiu Węglowy, (GZW), które należy do najstarszych w Europie i Lubelskim Zagłębiu Węglowym (LZW). To drugie zostało odkryte i udokumentowane po 1945 r. Należy nadmienić, że południowo-zachodnia część GZW leży już na terytorium Czech. Tam też prowadzona jest eksploatacja węgla. Do niedawna eksploatowano też węgiel kamienny w Dolnośląskim Zagłębiu Węglowym (DZW). Kończące się tam jego zasoby i trudne warunki eksploatacji spowodowały zamknięcie kopalń. Główne wydobycie węgla kamiennego ma miejsce w GZW, natomiast w LZW znajduje się tylko jedna kopalnia. W zasobach przemysłowych (reserves) udział węgla kamiennego wynosi obecnie 91,6% natomiast w zasobach bilansowych (resources) jest tylko nieznacząco niższy (Tabl. 2). 3
4 Wysoki jest też udział węgla kamiennego w zasobach prognostycznych ale znacząco niższy co jest rezultatem oceny a nie materialnego stwierdzenia w wyniku poszukiwań geologicznych (Tabl. 3). W tym miejscu należy podkreślić, że zasoby prognostyczne upoważniają jedynie do prowadzenia poszukiwań geologicznych w żadnym przypadku nie mogą one być podstawą do planowania działalności gospodarczej. Natomiast obszary, które są prognozowane jako przyszłe złoża jeżeli przewidywane jest występowanie w nich zasobów bilansowych kopalin (węgla) winny być chronione przed inwestycjami powierzchniowymi mogącymi uniemożliwić wydobywanie tam kopalin. Niestety jest to słaba strona gospodarowania przestrzenią w Polsce również w stosunku do obszarów w których udokumentowano złoża kopalin w kategoriach bilansowych. Z gospodarczego punktu widzenia ważne jest aby właściwie oceniać jaka ilość węgla kamiennego może być w Polsce wydobyta na powierzchnie przy uwzględnieniu uwarunkowań geologiczno-górniczych, technologicznych i ekonomicznych. Przy kwalifikowaniu zasobów węgla do wyższych kategorii, co następuje na podstawie ich rozpoznania to znaczy, od zasobów prognostycznych do zasobów operatywnych, znaczna część tych zasobów pozostaje w złożu ponieważ z różnych powodów nie może być wydobyta na powierzchnie. Takie czynniki jak: mała grubość pokładów, niska jakość węgla, skomplikowane warunki zalegania złoża lub jego części, duże zagrożenia naturalne, nieefektywna organizacja pracy kopalni, generują duże koszty eksploatacji co z kolei powoduje pozostawienie w złożu pokładów trudniejszych w eksploatacji oraz konieczność ograniczenia eksploatacji w obszarach o dużych szkodach górniczych. To powoduje nieraz znaczne straty w udokumentowanych zasobach. Na podstawie dotychczasowego doświadczenia w polskim górnictwie węglowym szczególnie w ostatnich 30 latach jego działalności, a także po przeanalizowaniu szeregu parametrów granicznych można ocenić ile węgla można wydobyć z zasobów bilansowych na powierzchnie. Jednym z ważnych parametrów granicznych jest cena węgla na rynku światowym. Jest ona zmienna w czasie. Obecnie jest to cena korzystna dla węgla kamiennego w Polsce. W ostatnich latach takie analizy zasobów węgla zostały wykonane i opublikowane (Ney 1998, 2001, Darski, Kicki, Sobczyk 2001). Ponieważ pewne uwarunkowania ulegają zmianie w czasie, powinno się co kilka lat dokonywać oceny realności wydobycia węgla z udokumentowanych jego zasobów. Do oceny przyjmujemy zasoby przemysłowe i zasoby bilansowe. Zasoby przemysłowe wykazane w Bilansie Zasobów...(2004) na koniec 2003 roku wynosiły 7102 Mton. Natomiast w zasobach bilansowych w tym zestawieniu znajduje się Mton węgla kamiennego. W tym w złożach zagospodarowanych Mton. W 4
5 złożach niezagospodarowanych znajduje się Mton zasobów bilansowych węgla kamiennego (Tabl. 5). Udokumentowanie w nich zasobów przemysłowych będzie wymagało dalszych prac dokumentacyjnych a często w złożach o skomplikowanej budowie także robót górniczych. Z tych Mt zasobów bilansowych w GZW znajduje się Mton węgla a w Zagłębiu Lubelskim Mton, w tym w jednej tam czynnej kopalni Bogdanka znajduje się 330 Mton zasobów przemysłowych (Tabl. 4). Nie wzięto pod uwagę zasobów bilansowych w złożach w których eksploatacji zaniechano. Są to zasoby bilansowe w ilości 66 Mton. Interesującym jest ile węgla można będzie wydobyć na powierzchnie z zasobów przemysłowych biorąc pod uwagę różne czynniki, które decydują o jego realnym wydobyciu. Do tych czynników należą jakość zasobów (grubość pokładów, jakość węgla itp.), warunki geologiczno-górnicze, zagrożenia naturalne, infrastruktura zlokalizowania na powierzchni (obszary zabudowane, drogi, koleje, instalacje przemysłowe itp.) a także czynniki ekologiczne. Ważna jest również zgoda samorządów i mieszkańców. W oparciu o dotychczasowe doświadczenia wiemy, że z zasobów przemysłowych jedynie około 77% przechodzi do zasobów operatywnych. Tak więc z udokumentowanych w kopalniach czynnych Mt zasobów przemysłowych do zasobów operatywnych przejdzie jedynie Mt węgla. Z tego przy stratach eksploatacyjnych wynoszących średnio 22% na powierzchnie będzie wydobyte około Mt węgla kamiennego (Tabl. 5). Można zatem przyjąc, że przy rocznym wydobyciu wynoszącym 100 Mt węgla kamiennego, który znajduje się w czynnych kopaniach zasoby tych kopalń wystarczą na około lat. W międzyczasie w kilkunastu kopalniach zasoby węgla skończą się ponieważ zostaną wyeksploatowane. Ubytek tych kopalń nie będzie mógł być pokryty przez inne czynne kopanie, zajdzie więc konieczność budowy nowych kopalń co winno wynikać z polityki energetycznej Państwa. Jest i inne rozwiązanie polegające na stopniowym ograniczeniu wydobycia węgla kosztem jego eksportu lub zużycia krajowego. Rozstrzygnięcie będzie tu konieczne. W Polsce znajdują się jeszcze znaczne zasoby bilansowe węgla kamiennego w obszarach zarówno GZW jak i LZW, które dotychczas są niezagospodarowane. Jest to w sumie Mt tego surowca (Tabl. 5). Część tych zasobów będzie mogła być w przyszłości zagospodarowywana i eksploatowana. Z tych zasobów będzie mogło być wydobyte na powierzchnie jednak tylko około Mton (Tabl. 5). Należy podkreślić, że w przyszłości budowa każdej nowej kopalni będzie jednak trudniejsza ze względów na różne ograniczenia środowiskowe. Częściej będą się pojawiały również ograniczenia wynikające z komplikacji geologiczno-górniczych łącznie z zagrożeniami naturalnymi. Bowiem na ogół będziemy mieli 5
6 do czynienia z udostępnieniem złóż występujących w trudniejszych warunkach geologicznogórniczych, a także często mających bardziej zanieczyszczony węgiel o niższej wartości opałowej. Dotyczy to szczególnie wschodniej części GZW a także niektórych złóż w LZW. Dlatego też współczynniki transformacji węgla do wyższych kategorii przyjęte w tym rachunku są ostrzejsze. Jak wynika z przedstawionej projekcji zasoby węgla kamiennego znajdujące się obecnie w złożach niezagospodarowanych mogą wystarczyć w przybliżeniu na dalsze 50 lat wydobycia, przy założeniu 100 Mt wydobycia corocznego tego surowca. W zasobach węgla kamiennego czynnych kopalń znajduje się 31% węgli koksowych, które przeznaczone sa na produkcję koksu. Znajdują się one głównie w Jastrzębskiej Spółce Węglowej to znaczy w południowo-zachodniej części GZW. Charakterystyka węgli kamiennych znajdujących się w zasobach przemysłowych kopalń czynnych przedstawiona jest w Tabl. 6. Polskie węgle kamienne należą do średniej i wysokiej klasy węgla w porównaniu do węgli światowych. Ilościowo przeważa klasa średnia. Zasoby węgla brunatnego Polska jest średnio zasobna w złoża węgla brunatnego. Złoża te występują w południowo-zachodniej i środkowej części kraju. Obecnie kopalnie tego surowca czynne są w trzech głównych obszarach: turoszowskim, konińskim i bełchatowskim. Niewielkie ilości węgla brunatnego eksploatowane są jeszcze w kopalni Sieniawa w woj. Lubuskim (35 tys. ton w 2003 roku). Stan zasobów bilansowych i przemysłowych przedstawiony jest w Tabl. 7. Obecnie w eksploatacji znajduje się 9 złóż oraz na jednym złożu budowana jest odkrywka. Jest to złoże Szczerców satelitarne w stosunku do Bełchatowa. Największe zgrupowanie odkrywek w których eksploatowany jest węgiel brunatny znajduje się w zagłębiu konińskim, odkrywki: Adamów, Koźmin, Lubstów, Pątnów III i IV oraz Władysławów. Następnym obszarem wydobycia węgla brunatnego jest zagłębie turoszowskie, w którym jest obecnie czynna kopalnia Turów. Obok kopalń czynnych znaczne zasoby węgla brunatnego zostały udokumentowane w szesnastu złożach, których łączne zasoby w kategoriach bilansowych wynoszą 11,8 mld ton. Część wstępnie rozpoznawanych złóż o łącznych zasobach bilansowych wynoszących 3,6 mld ton znajdujących się w tak zwanym rowie poznańskim będzie wyłączona z ewentualnej przyszłej eksploatacji ze względów ekologicznych. 6
7 Rozpoznanie geologiczne perspektywicznych obszarów dla występowania węgla brunatnego wskazuje na znaczne prognostyczne zasoby tego surowca, które w przyszłości mogą być udokumentowane w kategoriach bilansowych (Tabl. 3). Wydobywany węgiel brunatny w Polsce charakteryzują się zawartością siarki w granicach 0,25 0,74% zapopieleniem 6,5 17,9% oraz wartością opałową kj/kg. Węgiel brunatny prawie w całości przeznaczony jest na paliwo w elektrowniach, w których wytwarza się około 35% produkowanej w Polsce energii elektrycznej. Wydobycie węgla brunatnego na większą skalę rozpoczęto w Polsce po Drugiej Wojnie Światowej wychodząc od kilkudziesięciu ton do ponad 60 Mton obecnie. Apogenum wydobycia przypada na lata osiemdziesiąte gdy w 1988 r. wydobyto 73,5 Mton tego surowca. Udokumentowane zasoby bilansowe węgla brunatnego zabezpieczają jego wydobycie na obecnym poziomie na około 100 lat oczywiście po wybudowaniu nowych kopalń. Węgiel brunatny w Polsce jest więc perspektywicznym paliwem dla wytwarzania energii elektrycznej. Biomasa Biomasa jest szerokim pojęciem ale w aspekcie energetyki odnawialnej największe znaczenie mają następujące jej formy: drewno pozyskiwane z lasów, odpady z przemysłu drzewnego a także odpady pozyskiwane z zabiegów hodowli lasu i wyrębów, ograniczone odpady rolnicze w tym słoma, gnojowica i obornik te ostatnie przetwarzane są na biogaz, nasiona roślin oleistych i innych przetwarzane na paliwa głównie oleje, produkty rolnicze przetwarzane na alkohol etylowy, drewno pochodzące z tak zwanych lasów energetycznych czy specjalnych upraw szybko rosnących krzewów głównie różnych odmian wiklin i wierzby. W Polsce założono już pierwsze plantacje tych krzewów i bada się obecnie efektywność energetyczną tego surowca. Jednakże jeżeli chodzi o elektroenergetykę systemową w najbliższej perspektywie może być wykorzystywane głównie drewno i różne jego odpady. Inne formy biomasy winny być wykorzystywane głównie w energetyce rozproszonej i w tak zwanej energetyce indywidualnej. 7
8 Na większą skalę niż dotychczas można będzie produkować oleje napędowe i benzynę na bazie niektórych produktów rolniczych. Wykorzystywanie biomasy w energetyce stabilizuje emisje dwutlenku węgla, ponieważ w trakcie spalania emitowany do atmosfery węgiel w postaci CO 2 jest w tej ilości w jakiej został asymilowany przez rośliny z atmosfery w procesie fotosyntezy. Biomasa na ogół zawiera małe ilości siarki 0,01 0,1 %, co rozwiązuje problem odsiarczania spalin. Natomiast nie wystarczająco zbadane jest występowanie w niektórych formach biomasy pierwiastków ciężkich, które w trakcie spalania pozostają w popiołach oraz emitowane są do atmosfery wraz z spalinami. Polska posiada dość znaczne zasoby biomasy, której realne ilości do ekonomicznego pozyskania nie były dotychczas dokładnie określone. Orientacyjnie zasoby biomasy do ekonomicznego pozyskania w Polsce w ciągu roku mają wartość energetyczną rzędu 280 PJ (Tabl. 8). Gdyby jednak rozwinąć na dużą skalę uprawy energetyczne także w formie lasów energetycznych oraz biomasy na paliwa silnikowe zasoby biomasy znacząco wzrosną. Należy jednak podkreślić, że w stosunku do kopalnych surowców energetycznych nieprzetworzone formy biomasy charakteryzują się stosunkowo niską wartością opałową i dużymi nakładami na ich pozyskiwanie i transport. Z drugiej strony spalanie biomasy w energetyce w niewielkim stopniu obciąża środowisko. Należy nadmienić, że w trakcie transformacji wyraźnie wzrosło zużycie drewna i jego odpadów w szeroko rozumianej energetyce do tego stopnia, że w wielu obszarach kraju lasy nie mają już rezerwy drewna opałowego. Dlatego też zużycie drewna i jego odpadów w ostatnich latach jest ustabilizowane. Postulowane czasem dokładne czyszczenie lasów z różnych form drewna odpadowego, jest sprzeczne z zasadami zrównoważonej gospodarki leśnej, i nieefektywne ekonomicznie. Przeprowadzona ocena ekonomicznej odległości transportu biomasy do miejsca jej wykorzystania wskazuje, że jest to celowe na maksymalną odległość 50 km. Potwierdzają to również doświadczenia Finlandii. Pomimo tych uwag można ocenić, że wykorzystanie biomasy ma w Polsce uzasadnienie ekologiczne i w wielu przypadkach również ekonomiczne. Równocześnie można wyrazić pogląd, że pierwszeństwo w energetycznym wykorzystaniu biomasy będzie należało do energetyki rozproszonej i indywidualnego ogrzewnictwa. W pewnych przypadkach jest to również uzasadnione w energetyce systemowej w technologii współspalania (Mirowski, Wielgosz 2004). 8
9 Nie bez znaczenia dla zużywania biomasy w energetyce jest także wprowadzony w Polsce obowiązek zakupu energii elektrycznej wytwarzanej ze źródeł odnawialnych. Wnioski końcowe Udokumentowane w Polsce zasoby węgla kamiennego zarówno w obrębie obszarów górniczych kopalń czynnych jak i złożach rezerwowych wynoszą około 43,1 mld ton, z tego w złożach czynnych jest ich około 15,9 mld ton. Pozostałe 29,7 mld ton zostało udokumentowane w obszarach rezerwowych (Tabl. 4) Z tych zasobów bilansowych można będzie wydobyć na powierzchnie około 8,8 mld ton węgla. Po dokładniejszym rozpoznaniu może się okazać, że w części obszarów rezerwowych z różnych przyczyn nie będzie możliwa eksploatacja węgla. Po dokonaniu oceny zarówno udokumentowanych zasobów w obszarach rezerwowych a także stanu zagospodarowania powierzchni, można przyjąć, że ilość węgla, którą będzie można wydobyć na powierzchnię będzie wynosiło około 4,9 mld ton. Łącznie z węglem z czynnych obecnie kopalń będzie to około 8,7 mld ton. Z dużym prawdopodobieństwem można założyć, że przyjmując wydobycie węgla kamiennego na poziomie mln ton zasoby tego surowca wystarczą na około lat. Należy zwrócić uwagę na konieczność racjonalnej gospodarki złożem w imię zasad zrównoważonego rozwoju. Zasoby węgla brunatnego udokumentowane w kategorii przemysłowej przy obecnym poziomie jego wydobycia wynoszącym nieco poniżej 60 mln ton (57-59) wystarczą na około 30 lat. Można wydobycie węgla brunatnego wyraźnie przedłużyć do około lat budując na złożach rezerwowych nowe kopalnie. Biorąc pod uwagę konieczność zapewnienia bezpieczeństwa energetycznego a w tym również bezpieczeństwa w zakresie odpowiedniej podaży energii elektrycznej, posiadane zasoby węgla i ich eksploatacja winny temu służyć. Należy zauważyć, że kraje, które posiadają znaczne zasoby węgla rozwój swojej elektroenergetyki opierają głównie na węglu. Istnieją ograniczenia możliwość większego niż dotychczas wykorzystania biomasy jako paliwa dla wytwarzania energii elektrycznej. Tabl. 1. 9
10 Zasoby bilansowe (resources) węgla w Unii Europejskiej w 2003 r. (Mt) 1) Kraj Węgiel kamienny Węgiel brunatny Anglia Austria - 30,5 Czechy Francja 99 - Grecja Hiszpania Niemcy Polska Słowacja Węgry ) Wg. European Union Energy and Transport in Figures, Eurostat 2003 uzupełnione Tabl 2 Zasoby kopalnych surowców energetycznych w Polsce (stan na 2003 rok) 1) Surowce Węgiel kamienny (mln ton) Węgiel brunatny (mln ton) Ropa naftowa (mln ton) Gaz ziemny (mld m 3 ) Zasoby przemysłowe (reserves) Bilansowe (resources) W Toe W Toe jednostkach mln % jednostkach Mln % rzeczywistych rzeczywistych , , , ,3 12,6 12 0,2 15,2 15 0,04 80,5 66 1,3 152, ,5 Ogółem , ,0 1) Wg. Bilansu Zasobów Kopalin i Wód Podziemnych w Polsce (MŚ, PIG, 2004) 10
11 Tabl. 3 Zasoby prognostyczne kopalnych surowców energetycznych w Polsce Surowce Zasoby prognostyczne w jednostkach Mtoe % rzeczywistych Węgiel kamienny ,6 78,7 (Mt) Węgiel brunatny ,8 19,1 (Mt) Ropa naftowa ,7 0,7 (Mt) Gaz ziemny (Md m 3 ) ,9 1,5 Ogółem ,0 Tabl. 4. Udokumentowane zasoby węgla kamiennego w Polsce w Mton Wyszczególnienie Zasoby ogółem w tym: - w złożach zagospodarowanych - w złożach niezagospodarowanych Zasoby ogółem w tym: - w złożach zagospodarowanych - w złożach niezagospodarowanych Zasoby Bilansowe Zagłębie Górnośląskie Zagłębie lubelskie Przemysłowe
12 Zasoby ogółem w tym: - w złożach zagospodarowanych - w złożach niezagospodarowanych Polska Tabl. 5 Projekcja węgla kamiennego do wydobycia (w Mt) Wyszczególnienie Ze złóż zagospodarowanych Ze złóż niezagospodarowanych Razem Kategorie zasobów Bilansowe Przemysłowe Operatywne Wydobyty węgiel Bilansowe Przemysłowe Operatywne Wydobyty węgiel Łącznie do wydobycia Współczynniki przekwalifikowania Wynik (Ilość węgla) , , , , , ,
13 Tabl. 6. Syntetyczna charakterystyka węgla kamiennego w zasobach przemysłowych czynnych kopalń Przeznaczenie węgla Węgle energetyczne 68,7% Węgle koksowe 31,0% Węgle pozostałe (np. antracyt) 0,3% Grubość pokładów Poniżej 1,5 m 27,1% Od 1,5 do 3,0 m 43,0% Powyżej 3,0 m 29,1% Zasiarczenie węgla Poniżej 0,8% 48,0% Od 0,8 do 1,5% 35,0% Powyżej 1,5% 17,0% Wartość opałowa Poniżej kj 0,24% Od 18000kJ do 25000kJ 27,95% Powyżej kj 71,81% Tabl. 7. Udokumentowane zasoby węgli brunatnych w Polsce w Mton (stan na 2003 rok) Wyszczególnienie Zasoby Bilansowe Przemysłowe Zasoby ogółem w tym: w złożach zagospodarowanych i w udostępnieniu w złożach niezagospodarowanych
14 Tabl. 8. Orientacyjne zasoby biomasy w Polsce (w cyklu rocznym) Surowiec Potencjał energetyczny (PJ) Drewno z lasów i przemysłu drzewnego 75 Słoma i inne odpady 120 Biogaz 39 Biopaliwa 48 Razem 282 Literatura [1] Bilans Zasobów Kopalin i Wód Podziemnych w Polsce. Warszawa [2] Darski J., Kicki J., Sobczyk E.J Raport o stanie gospodarki zasobami złóż węgla kamiennego. Studia, Rozprawy, Monografie. Nr 85, Wyd. IGSMiE PAN [3] Mirowski T., Wielgosz G., 2004 Wykorzystanie węgla i biomasy w elektrowni Stalowa Wola. Polityka Energetyczna. t. 7 zesz. specjalny [4] Ney R., 1998 Bezpieczeństwo energetyczne Polski a gospodarka zasobami węgla kamiennego. Gosp. Surowcami Mineralnymi. T. 14. z. 4. Wyd. IGSMiE PAN [5] Ney R., 2002 The Sustainable Development of the Polish Energy Sector. Energex 2002 The Inter. Energy Conference, Cracow. Polnad [6] Ney R., 2004 Ocena zasobów, wydobycia I zużycia węgla kamiennego i brunatnego w UE i Polsce. Międzynarodowa Konferencja: Przyszłość węgla w gospodarce świata i Polski. PKŚRE i Górn. Izba Przemysłowo-Handlowa. Katowice. 14
Energetyka odnawialna w procesie inwestycyjnym budowy zakładu. Znaczenie energii odnawialnej dla bilansu energetycznego
Energetyka odnawialna w procesie inwestycyjnym budowy zakładu Znaczenie energii odnawialnej dla bilansu energetycznego Znaczenie energii odnawialnej dla bilansu energetycznego Wzrost zapotrzebowania na
Bardziej szczegółowoDYLEMATY POLSKIEJ ENERGETYKI W XXI WIEKU. Prof. dr hab. Maciej Nowicki
DYLEMATY POLSKIEJ ENERGETYKI W XXI WIEKU Prof. dr hab. Maciej Nowicki 1 POLSKI SYSTEM ENERGETYCZNY NA ROZDROŻU 40% mocy w elektrowniach ma więcej niż 40 lat - konieczność ich wyłączenia z eksploatacji
Bardziej szczegółowoPROF. DR HAB. INŻ. ANTONI TAJDUŚ
PROF. DR HAB. INŻ. ANTONI TAJDUŚ Kraje dynamicznie rozwijające produkcję kraje Azji Południowo-wschodniej : Chiny, Indonezja, Indie, Wietnam,. Kraje o niewielkim wzroście i o stabilnej produkcji USA, RPA,
Bardziej szczegółowoUPRAWY ENERGETYCZNE W CENTRALNEJ I WSCHODNIEJ EUROPIE
UPRAWY ENERGETYCZNE W CENTRALNEJ I WSCHODNIEJ EUROPIE Bioenergia w krajach Europy Centralnej, uprawy energetyczne. Dr Hanna Bartoszewicz-Burczy, Instytut Energetyki 23 kwietnia 2015 r., SGGW 1. Źródła
Bardziej szczegółowoWykorzystanie węgla kamiennego. Warszawa, 18 grudnia 2013
Wykorzystanie węgla kamiennego Warszawa, 18 grudnia 2013 2 Zasoby kopalin energetycznych na świecie (stan na koniec 2012 r.) Ameryka Płn. 245/34/382 b. ZSRR 190/16/1895 Europa 90/3/150 Bliski Wschód 1/109/2842
Bardziej szczegółowoZałącznik 1: Wybrane założenia liczbowe do obliczeń modelowych
RAPORT 2030 Wpływ proponowanych regulacji unijnych w zakresie wprowadzenia europejskiej strategii rozwoju energetyki wolnej od emisji CO2 na bezpieczeństwo energetyczne Polski, a w szczególności możliwości
Bardziej szczegółowoODNAWIALNE I NIEODNAWIALNE ŹRÓDŁA ENERGII. Filip Żwawiak
ODNAWIALNE I NIEODNAWIALNE ŹRÓDŁA ENERGII Filip Żwawiak WARTO WIEDZIEĆ 1. Co to jest energetyka? 2. Jakie są konwencjonalne (nieodnawialne) źródła energii? 3. Jak dzielimy alternatywne (odnawialne ) źródła
Bardziej szczegółowoCharakterystyka kopalń węgla brunatnego w Polsce
Charakterystyka kopalń węgla brunatnego w Polsce Charakterystykę kopalń węgla brunatnego przestawiono w podziale na grupy kapitałowe do których należą poszczególne zakłady zaczynając od Polskiej Grupy
Bardziej szczegółowoKomitet Zrównoważonej Gospodarki Surowcami Mineralnymi PAN. BAZA SUROWCOWA I ZAGROŻENIA DLA BEZPIECZEŃSTWA ENERGERYCZNEGO POLSKI
BAZA SUROWCOWA I ZAGROŻENIA DLA BEZPIECZEŃSTWA ENERGERYCZNEGO POLSKI Eugeniusz MOKRZYCKI Marek NIEĆ Krystian PROBIERZ Eugeniusz SOBCZYK 11 czerwca 2012 r. Kopaliny Złoża zagospodarowane Wydobycie zasoby
Bardziej szczegółowoCzy węgiel pozostanie dominującym
Polska mieszanka energetyczna Czy węgiel pozostanie dominującym graczem? Janusz Olszowski Prezes Górniczej Izby Przemysłowo-Handlowej 2 132 1 216 1 310 1 435 1 991 2 208 2 810 mln ton 3 556 3 639 4 073
Bardziej szczegółowoPERSPEKTYWY WYKORZYSTANIA GAZU ZIEMNEGO DO PRODUKCJI ENERGII ELEKTRYCZNEJ W POLSCE
PERSPEKTYWY WYKORZYSTANIA GAZU ZIEMNEGO DO PRODUKCJI ENERGII ELEKTRYCZNEJ W POLSCE Paweł Bućko Konferencja Rynek Gazu 2015, Nałęczów, 22-24 czerwca 2015 r. Plan prezentacji KATEDRA ELEKTROENERGETYKI Stan
Bardziej szczegółowoGIPH KATOWICE GÓRNICZA IZBA PRZEMYSŁOWO HANDLOWA MIĘDZYNARODOWA KONFERENCJA WĘGIEL W OKRESIE TRANSFORMACJI ENERGETYCZNEJ KATOWICE 29 SIERPNIA 2017
GIPH KATOWICE GÓRNICZA IZBA PRZEMYSŁOWO HANDLOWA MIĘDZYNARODOWA KONFERENCJA WĘGIEL W OKRESIE TRANSFORMACJI ENERGETYCZNEJ KATOWICE 29 SIERPNIA 2017 GIPH KATOWICE GÓRNICZA IZBA PRZEMYSŁOWO HANDLOWA MIĘDZYNARODOWA
Bardziej szczegółowoZapotrzebowanie krajowego sektora energetycznego na surowce energetyczne stan obecny i perspektywy do 2050 r.
Instytut Gospodarki Surowcami Mineralnymi i Energią Polskiej Akademii Nauk Zapotrzebowanie krajowego sektora energetycznego na surowce energetyczne stan obecny i perspektywy do 2050 r. Ogólnopolska Konferencja
Bardziej szczegółowoDaniel BORSUCKI DYREKTOR Zespołu Zarządzania Mediami KHW S.A. Katowice
NFOŚiGW Forum XLII Energia - Efekt Środowisko Nowe technologie pozyskania oraz zagospodarowania węgla kamiennego i metanu gwarantem bezpieczeństwa energetycznego UE i sporego efektu ekologicznego Daniel
Bardziej szczegółowoWykorzystanie biomasy na cele energetyczne w UE i Polsce
Wykorzystanie biomasy na cele energetyczne w UE i Polsce dr Zuzanna Jarosz Biogospodarka w Rolnictwie Puławy, 21-22 czerwca 2016 r. Celem nadrzędnym wprowadzonej w 2012 r. strategii Innowacje w służbie
Bardziej szczegółowoZużycie Biomasy w Energetyce. Stan obecny i perspektywy
Zużycie Biomasy w Energetyce Stan obecny i perspektywy Plan prezentacji Produkcja odnawialnej energii elektrycznej w Polsce. Produkcja odnawialnej energii elektrycznej w energetyce zawodowej i przemysłowej.
Bardziej szczegółowoWĘGIEL PALIWEM BEZ PRZYSZŁOŚCI. Dr Michał Wilczyński
WĘGIEL PALIWEM BEZ PRZYSZŁOŚCI Dr Michał Wilczyński ZAKRES PUBLIKACJI O WĘGLU BRUNATNYM 1. Opis stanu górnictwa i energetyki węgla brunatnego w Polsce 2. Problemy środowiskowe, społeczne i gospodarcze
Bardziej szczegółowoEfektywny rozwój rozproszonej energetyki odnawialnej w połączeniu z konwencjonalną w regionach Biomasa jako podstawowe źródło energii odnawialnej
Biomasa jako podstawowe źródło energii odnawialnej dr inż. Magdalena Król Spotkanie Regionalne- Warsztaty w projekcie Energyregion, Wrocław 18.02.2013 1-3 Biomasa- źródła i charakterystyka 4 Biomasa jako
Bardziej szczegółowoWPŁYW PRODUKCJI ENERGII ELEKTRYCZNEJ W ŹRÓDŁACH OPALANYCH WĘGLEM BRUNATNYM NA STABILIZACJĘ CENY ENERGII DLA ODBIORCÓW KOŃCOWYCH
Górnictwo i Geoinżynieria Rok 35 Zeszyt 3 2011 Andrzej Patrycy* WPŁYW PRODUKCJI ENERGII ELEKTRYCZNEJ W ŹRÓDŁACH OPALANYCH WĘGLEM BRUNATNYM NA STABILIZACJĘ CENY ENERGII DLA ODBIORCÓW KOŃCOWYCH 1. Węgiel
Bardziej szczegółowoPolska energetyka scenariusze
27.12.217 Polska energetyka 25 4 scenariusze Andrzej Rubczyński Cel analizy Ekonomiczne, społeczne i środowiskowe skutki realizacji 4 różnych scenariuszy rozwoju polskiej energetyki. Wpływ na bezpieczeństwo
Bardziej szczegółowoSkutki makroekonomiczne przyjętych scenariuszy rozwoju sektora wytwórczego
Skutki makroekonomiczne przyjętych scenariuszy rozwoju sektora wytwórczego Maciej Bukowski WiseEuropa Warszawa 12/4/17.wise-europa.eu Zakres analizy Całkowite koszty produkcji energii Koszty zewnętrzne
Bardziej szczegółowoKrajowe górnictwo węgla kamiennego w 2015 r. wybrane aspekty
Materiały XXIX Konferencji z cyklu Zagadnienie surowców energetycznych i energii w gospodarce krajowej Zakopane, 11 14.10.2015 r. ISBN 978-83-62922-51-2 Henryk Paszcza* Krajowe górnictwo węgla kamiennego
Bardziej szczegółowoSektor energii i krajowe bilanse paliwowo-energetyczne w latach Cz. II
Sektor energii i krajowe bilanse paliwowo-energetyczne w latach 1995-2000 Cz. II Dr inż. Witold Weil, Dyrektor Zakładu Energometrii ARE S.A (Nafta & Gaz Biznes czerwiec 2002) Krajowe zużycie podstawowych
Bardziej szczegółowoWydział Mechaniczno-Energetyczny
Polska Geotermalna Asocjacja im. prof. J. Sokołowskiego Wydział Mechaniczno-Energetyczny Lokalna energetyka geotermalna jako podstawowy składnik OZE w procesie dochodzenia do samowystarczalności energetycznej
Bardziej szczegółowoPolityka energetyczna w UE a problemy klimatyczne Doświadczenia Polski
Polityka energetyczna w UE a problemy klimatyczne Doświadczenia Polski Polityka energetyczna w Unii Europejskiej Zobowiązania ekologiczne UE Zobowiązania ekologiczne UE na rok 2020 redukcja emisji gazów
Bardziej szczegółowoSystem handlu emisjami a dywersyfikacja źródeł energii jako wyzwanie dla państw członkowskich Unii Europejskiej. Polski, Czech i Niemiec
System handlu emisjami a dywersyfikacja źródeł energii jako wyzwanie dla państw członkowskich Unii Europejskiej. Porównanie strategii i doświadczeń Polski, Czech i Niemiec mgr Łukasz Nadolny Uniwersytet
Bardziej szczegółowoEnergia odnawialna w Polsce potencjał rynku na przykładzie PGE. mgr inŝ. Krzysztof Konaszewski
Energia odnawialna w Polsce potencjał rynku na przykładzie PGE mgr inŝ. Krzysztof Konaszewski Zadania stawiane przed polską gospodarką Pakiet energetyczny 3x20 - prawne wsparcie rozwoju odnawialnych źródeł
Bardziej szczegółowoINFORMACJE ZAWARTE W ZMIANIE PLANU ZAGOSPODAROWANIA PRZESTRZENNEGO WOJEWÓDZTWA LUBUSKIEGO
INFORMACJE ZAWARTE W ZMIANIE PLANU ZAGOSPODAROWANIA PRZESTRZENNEGO WOJEWÓDZTWA LUBUSKIEGO Głównym celem polityki przestrzennej, zapisanej w Planie, jest przywrócenie i utrwalenie ładu przestrzennego województwa
Bardziej szczegółowoUsytuowanie i regulacje prawne dotyczące biomasy leśnej
Usytuowanie i regulacje prawne dotyczące biomasy leśnej Wzywania stojące przed polską energetyką w świetle Polityki energetycznej Polski do 2030 roku Wysokie zapotrzebowanie na energię dla rozwijającej
Bardziej szczegółowoPOSSIBILITIES OF USING BIOMASS IN POLAND
POSSIBILITIES OF USING BIOMASS IN POLAND Ryszard Gajewski POLSKA IZBA BIOMASY www.biomasa.org.pl Miskolc, 28 kwietnia 2011 r. Powierzchnia użytków rolnych w UE w przeliczeniu na jednego mieszkańca Źródło:
Bardziej szczegółowoZnaczenie górnictwa węgla kamiennego dla gospodarki i regionów oraz bariery jego funkcjonowania
Znaczenie górnictwa węgla kamiennego dla gospodarki i regionów oraz bariery jego funkcjonowania Janusz Olszowski Prezes Górniczej Izby Przemysłowo-Handlowej Wiceprezydent Europejskiego Stowarzyszenia Węgla
Bardziej szczegółowoProgram dla sektora górnictwa węgla brunatnego w Polsce
Program dla sektora górnictwa węgla brunatnego w Polsce Jacek Szczepiński Poltegor Instytut Instytut Górnictwa Odkrywkowego Zespół roboczy ds. wypracowania Programu 1. Pan Grzegorz Matuszak Krajowa Sekcja
Bardziej szczegółowoPrzyszłość energetyki słonecznej na tle wyzwań energetycznych Polski. Prof. dr hab. inż. Maciej Nowicki
Przyszłość energetyki słonecznej na tle wyzwań energetycznych Polski Prof. dr hab. inż. Maciej Nowicki Polski system energetyczny na rozdrożu 40% mocy w elektrowniach ma więcej niż 40 lat - konieczność
Bardziej szczegółowoZASOBY SUROWCÓW ENERGETYCZNYCH POLSKI a
ZASOBY SUROWCÓW ENERGETYCZNYCH POLSKI a BEZPIECZEŃSTWO ENRGETYCZNE W HORYZONCIE 2050 ROKU Dr Michał Wilczyński Zdefiniujmy bezpieczeństwo energetyczne bezpieczeństwo dostaw tj. zapewnienie ciągłości i
Bardziej szczegółowoZasoby biomasy w Polsce
Zasoby biomasy w Polsce Ryszard Gajewski Polska Izba Biomasy POWIERZCHNIA UŻYTKÓW ROLNYCH W UE W PRZELICZENIU NA JEDNEGO MIESZKAŃCA Źródło: ecbrec ieo DEFINICJA BIOMASY Biomasa stałe lub ciekłe substancje
Bardziej szczegółowoBiogaz i biomasa -energetyczna przyszłość Mazowsza
Biogaz i biomasa -energetyczna przyszłość Mazowsza Katarzyna Sobótka Specjalista ds. energii odnawialnej Mazowiecka Agencja Energetyczna Sp. z o.o. k.sobotka@mae.mazovia.pl Biomasa Stałe i ciekłe substancje
Bardziej szczegółowoWykorzystanie gazu ziemnego do produkcji energii elektrycznej. Grzegorz Rudnik, KrZZGi2211
Wykorzystanie gazu ziemnego do produkcji energii elektrycznej Grzegorz Rudnik, KrZZGi2211 Gaz ziemny- najważniejsze Gaz ziemny jest to rodzaj paliwa kopalnianego zwany potocznie błękitnym paliwem, jest
Bardziej szczegółowoScenariusz zaopatrzenia Polski w czyste nośniki energii w perspektywie długookresowej
Scenariusz zaopatrzenia Polski w czyste nośniki energii w perspektywie długookresowej Wprowadzenie i prezentacja wyników do dalszej dyskusji Grzegorz Wiśniewski Instytut Energetyki Odnawialnej (EC BREC
Bardziej szczegółowoSzanse i zagrożenia dla górnictwa węgla kamiennego w Polsce
Dr hab. in. Lidia Gawlik Instytut Gospodarki Surowcami Mineralnymi i Energią PAN Szanse i zagrożenia dla górnictwa węgla kamiennego w Polsce II Ogólnopolska Konferencja Naukowa BEZPIECZEŃSTWO ENERGETYCZNE
Bardziej szczegółowoKomfort Int. Rynek energii odnawialnej w Polsce i jego prespektywy w latach 2015-2020
Rynek energii odnawialnej w Polsce i jego prespektywy w latach 2015-2020 Konferencja FORUM WYKONAWCY Janusz Starościk - KOMFORT INTERNATIONAL/SPIUG, Wrocław, 21 kwiecień 2015 13/04/2015 Internal Komfort
Bardziej szczegółowoWykorzystanie krajowych zasobów energetycznych dla potrzeb KSE
Wykorzystanie krajowych zasobów energetycznych dla potrzeb KSE Maciej Bukowski WiseEuropa Warszawa 12/4/217.wise-europa.eu Potencjał węgla kamiennego i brunatnego Mt Krajowy potencjał węgla kamiennego
Bardziej szczegółowoMiędzynarodowe Targi Górnictwa, Przemysłu Energetycznego i Hutniczego KATOWICE 2015. Konferencja: WĘGIEL TANIA ENERGIA I MIEJSCA PRACY.
Międzynarodowe Targi Górnictwa, Przemysłu Energetycznego i Hutniczego KATOWICE 2015 Konferencja: WĘGIEL TANIA ENERGIA I MIEJSCA PRACY Wprowadzenie Janusz Olszowski Górnicza Izba Przemysłowo-Handlowa Produkcja
Bardziej szczegółowoPolityka zrównoważonego rozwoju energetycznego w gminach. Edmund Wach Bałtycka Agencja Poszanowania Energii S.A.
Polityka zrównoważonego rozwoju energetycznego w gminach Toruń, 22 kwietnia 2008 Edmund Wach Bałtycka Agencja Poszanowania Energii S.A. Zrównoważona polityka energetyczna Długotrwały rozwój przy utrzymaniu
Bardziej szczegółowoANALIZA WYNIKÓW PRODUKCYJNO-EKONOMICZNYCH BRANŻY WĘGLA BRUNATNEGO W ROKU Obecny stan górnictwa węgla brunatnego w Polsce
Górnictwo i Geoinżynieria Rok 33 Zeszyt 2 2009 Stanisław Żuk* ANALIZA WYNIKÓW PRODUKCYJNO-EKONOMICZNYCH BRANŻY WĘGLA BRUNATNEGO W ROKU 2008 1. Obecny stan górnictwa węgla brunatnego w Polsce Produkcja
Bardziej szczegółowoKONKURENCYJNOŚĆ POLSKIEGO WĘGLA NA RYNKU SUROWCÓW ENERGETYCZNYCH
KONKURENCYJNOŚĆ POLSKIEGO WĘGLA NA RYNKU SUROWCÓW ENERGETYCZNYCH Dr inż. LEON KURCZABINSKI Katowice, czerwiec, 2013 POZYCJA WĘGLA NA KRAJOWYM RYNKU ENERGII WĘGIEL = NIEZALEŻNO NOŚC ENERGETYCZNA ZALEŻNO
Bardziej szczegółowoPolska energetyka scenariusze
Warszawa 10.10.2017 Polska energetyka 2050 4 scenariusze Dr Joanna Maćkowiak Pandera O nas Forum Energii to think tank działający w obszarze energetyki Naszą misją jest tworzenie fundamentów efektywnej,
Bardziej szczegółowoREC Waldemar Szulc. Rynek ciepła - wyzwania dla generacji. Wiceprezes Zarządu ds. Operacyjnych PGE GiEK S.A.
REC 2012 Rynek ciepła - wyzwania dla generacji Waldemar Szulc Wiceprezes Zarządu ds. Operacyjnych PGE GiEK S.A. PGE GiEK S.A. PGE Górnictwo i Energetyka Konwencjonalna Spółka Akcyjna Jest największym wytwórcą
Bardziej szczegółowoPolityka energetyczna Polski do 2050 roku rola sektora ciepłownictwa i kogeneracji
Polityka energetyczna Polski do 2050 roku rola sektora ciepłownictwa i kogeneracji Tomasz Dąbrowski Dyrektor Departamentu Energetyki Warszawa, 22 października 2015 r. 2 Polityka energetyczna Polski elementy
Bardziej szczegółowoRealizacja Programu polskiej energetyki jądrowej
Źródło: Fotolia.com Łukasz Sawicki 2012 r. Źródło: martinlisner - www.fotolia.com Realizacja Programu polskiej energetyki jądrowej Od 1 stycznia 2014 r. do 31 października 2017 r. Najwyższa Izba Kontroli
Bardziej szczegółowoMikro przedsiębiorstwo AGRO Energetyczne
Mikro przedsiębiorstwo AGRO Energetyczne Założenia organizacyjne Romuald Bogusz Członek Zarządu Polska Izba Gospodarcza Ekorozwój www.pige.org.pl, Otoczenie prawno-rynkowe nowej działalności Dyrektywa
Bardziej szczegółowoKOMUNIKAT PRASOWY LW BOGDANKA S.A. PO 2013 ROKU: WZROST WYDOBYCIA I BARDZO DOBRE WYNIKI FINANSOWE POMIMO TRUDNYCH WARUNKÓW RYNKOWYCH
Bogdanka, 20 marca 2014 KOMUNIKAT PRASOWY LW BOGDANKA S.A. PO 2013 ROKU: WZROST WYDOBYCIA I BARDZO DOBRE WYNIKI FINANSOWE POMIMO TRUDNYCH WARUNKÓW RYNKOWYCH Grupa Kapitałowa Lubelskiego Węgla BOGDANKA,
Bardziej szczegółowo3. Rezerwy i zasoby kopalnych surowców energetycznych
3. Rezerwy i zasoby kopalnych surowców energetycznych Soliński J.: Światowe rezerwy surowców energetycznych na podstawie przeglądu przedstawionego podczas 18. Kongresu Energetycznego. Energetyka, nr 2,
Bardziej szczegółowoJako stoimy energetycznie? Leżymy...
Jako stoimy energetycznie? Leżymy... Autor: Szymon Kuczyński - Instytut Technologii Elektronowej, Kraków ( Energia Gigawat - marzec 2010) Energia elektryczna produkowana w Polsce oparta jest niemal wyłącznie
Bardziej szczegółowoG S O P S O P D O A D R A K R I K NI N SK S O K E O M
PLAN GOSPODARKI NISKOEMISYJNEJ MIASTA CHOJNICE na lata 2015 2020 2020 17.10.2015 2015-10-07 1 Spis treści 1. Wstęp 2. Założenia polityki energetycznej na szczeblu międzynarodowym i krajowym 3. Charakterystyka
Bardziej szczegółowoRynek surowców strategicznych w Unii Europejskiej na przykładzie węgla kamiennego.
Rynek surowców strategicznych w Unii Europejskiej na przykładzie węgla kamiennego. dr Tomasz Heryszek Uniwersytet Śląski w Katowicach Wiceprezes Zarządu ds. Handlowych WĘGLOKOKS S.A. Unia Europejska (EU-28)
Bardziej szczegółowoRozwój energetyki gazowej w Polsce - szansa czy zagrożenie dla bezpieczeństwa energetycznego?
Instytut Gospodarki Surowcami Mineralnymi i Energią Polskiej Akademii Nauk Rozwój energetyki gazowej w Polsce - szansa czy zagrożenie dla bezpieczeństwa energetycznego? Adam Szurlej Jacek Kamiński Tomasz
Bardziej szczegółowoProjekt założeń do planu zaopatrzenia w ciepło, energię elektryczną i paliwa gazowe gminy miejskiej Mielec Piotr Stańczuk
Projekt założeń do planu zaopatrzenia w ciepło, energię elektryczną i paliwa gazowe gminy miejskiej Mielec Piotr Stańczuk Małopolska Agencja Energii i Środowiska sp. z o.o. ul. Łukasiewicza 1, 31 429 Kraków
Bardziej szczegółowoOpracował: Prof. dr hab. inż. Jacek Zimny, AGH Kraków, Polska Geotermalna Asocjacja - Przewodniczący. Sejm, 15 luty 2007
Energia zasobów odnawialnych Polski możliwości wykorzystania, zobowiązania międzynarodowe Nowa strategia bezpieczeństwa energetycznego Opracował: Prof. dr hab. inż. Jacek Zimny, AGH Kraków, Polska Geotermalna
Bardziej szczegółowoKomitet Górnictwa Polskiej Akademii Nauk Akademia Górniczo-Hutnicza w Krakowie 11 czerwca 2012 r. otwarta debata pt.:
Komitet Górnictwa Polskiej Akademii Nauk Akademia Górniczo-Hutnicza w Krakowie 11 czerwca 2012 r. otwarta debata pt.: Węgiel skarb czy przekleństwo dla gospodarki Polski? Wpływ polityki Unii Europejskiej
Bardziej szczegółowoPolityka energetyczna Polski do 2030 roku
Polityka energetyczna Polski do 2030 roku IV MIĘDZYNARODOWA KONFERENCJA MIASTO 2010 EFEKTYWNOŚĆ ENERGETYCZNA W MIASTACH Joanna Strzelec- Łobodzińska Podsekretarz Stanu w Ministerstwie Gospodarki Struktura
Bardziej szczegółowoŁÓDZKIE NA GAZIE CENTRUM ZRÓWNOWAŻONEGO ROZWOJU
ŁÓDZKIE NA GAZIE CENTRUM ZRÓWNOWAŻONEGO ROZWOJU Mapa czerwonego spągowca Potencjalna lokalizacja gazu łupkowego i ropy Czerwony spągowiec na terenie Polski Koncesje wydane na poszukiwanie gazu i ropy w
Bardziej szczegółowoKOMUNIKAT PRASOWY LW BOGDANKA S.A. PO I KWARTALE 2014 ROKU: WZROST WYDOBYCIA I SOLIDNE WYNIKI FINANSOWE POMIMO TRUDNYCH WARUNKÓW RYNKOWYCH
Bogdanka, 8 maja 2014 roku KOMUNIKAT PRASOWY LW BOGDANKA S.A. PO I KWARTALE 2014 ROKU: WZROST WYDOBYCIA I SOLIDNE WYNIKI FINANSOWE POMIMO TRUDNYCH WARUNKÓW RYNKOWYCH Grupa Kapitałowa Lubelskiego Węgla
Bardziej szczegółowoZastosowanie technologii Gas to Liquids
Spis treści 1. WYKAZ SKRÓTÓW I OZNACZEŃ... 4 2. WSTĘP... 5 3. BEZPIECZEŃSTWO ENERGETYCZNE CHARAKTERYSTYKA... 9 3.1. Pojęcie bezpieczeństwa energetycznego... 9 3.2. Wskaźniki bezpieczeństwa energetycznego...
Bardziej szczegółowoDOSTĘPNOŚĆ ZASOBÓW WĘGLA DLA POLSKIEJ ENERGETYKI
PRACE NAUKOWE GIG GÓRNICTWO I ŚRODOWISKO RESEARCH REPORTS MINING AND ENVIRONMENT Kwartalnik Quarterly 2/2007 Józef Dubiński, Marian Turek DOSTĘPNOŚĆ ZASOBÓW WĘGLA DLA POLSKIEJ ENERGETYKI Streszczenie W
Bardziej szczegółowoJednostki Wytwórcze opalane gazem Alternatywa dla węgla
VIII Konferencja Naukowo-Techniczna Ochrona Środowiska w Energetyce Jednostki Wytwórcze opalane gazem Alternatywa dla węgla Główny Inżynier ds. Przygotowania i Efektywności Inwestycji 1 Rynek gazu Realia
Bardziej szczegółowo- Poprawa efektywności
Energetyka przemysłowa: - Poprawa efektywności energetycznej - uwarunkowania dla inwestycji we własne źródła energii elektrycznej Daniel Borsucki 24.05.2011 r. MEDIA ENERGETYCZNE 615 GWh energii elektrycznej
Bardziej szczegółowoZałoŜenia strategii wykorzystania odnawialnych źródeł energii w województwie opolskim
ZałoŜenia strategii wykorzystania odnawialnych źródeł energii w województwie opolskim Marian Magdziarz WOJEWÓDZTWO OPOLSKIE Powierzchnia 9.412 km² Ludność - 1.055,7 tys Stolica Opole ok. 130 tys. mieszkańców
Bardziej szczegółowoTransformacja energetyczna w Polsce
Edycja 2019 www.forum-energii.eu OPRACOWANIE: Rafał Macuk, Forum Energii WSPÓŁPRACA: dr Joanna Maćkowiak-Pandera dr Aleksandra Gawlikowska-Fyk Andrzej Rubczyński DATA PUBLIKACJI: kwiecień 2019 Forum Energii
Bardziej szczegółowoKohabitacja. Rola gazu w rozwoju gospodarkiniskoemisyjnej
Akademia Górniczo-Hutnicza im. Stanisława Staszica Wydział Wiertnictwa, Nafty i Gazu Wydział Energetyki i Paliw MINISTERSTWO GOSPODARKI Departament Ropy i Gazu Kohabitacja. Rola gazu w rozwoju gospodarkiniskoemisyjnej
Bardziej szczegółowoPiotr MAŁECKI. Zakład Ekonomiki Ochrony Środowiska. Katedra Polityki Przemysłowej i Ekologicznej Uniwersytet Ekonomiczny w Krakowie
Piotr MAŁECKI Zakład Ekonomiki Ochrony Środowiska Katedra Polityki Przemysłowej i Ekologicznej Uniwersytet Ekonomiczny w Krakowie 1 PODATKI EKOLOGICZNE W POLSCE NA TLE INNYCH KRAJÓW UNII EUROPEJSKIEJ 2
Bardziej szczegółowoWykorzystanie biomasy stałej w Europie
Wykorzystanie biomasy stałej w Europie Rafał Pudełko POLSKIE Wykorzystanie biomasy stałej w Europie PLAN PREZENTACJI: Aktualne dane statystyczne Pierwsze pomysły dot. energetycznego wykorzystania biomasy
Bardziej szczegółowoKONWERGENCJA ELEKTROENERGETYKI I GAZOWNICTWA vs INTELIGENTNE SIECI ENERGETYCZNE WALDEMAR KAMRAT POLITECHNIKA GDAŃSKA
KONWERGENCJA ELEKTROENERGETYKI I GAZOWNICTWA vs INTELIGENTNE SIECI ENERGETYCZNE WALDEMAR KAMRAT POLITECHNIKA GDAŃSKA SYMPOZJUM NAUKOWO-TECHNICZNE Sulechów 2012 Kluczowe wyzwania rozwoju elektroenergetyki
Bardziej szczegółowoZnaczenie biomasy leśnej w realizacji wymogów pakietu energetycznoklimatycznego
Znaczenie biomasy leśnej w realizacji wymogów pakietu energetycznoklimatycznego w Polsce. Ryszard Gajewski POLSKA IZBA BIOMASY www.biomasa.org.pl Łagów, 5 czerwca 2012 r. Wnioski zużycie energii finalnej
Bardziej szczegółowoElektroenergetyka polska Stan po trzech kwartałach - wyniki i wyzwania 1)
Elektroenergetyka polska 2007. Stan po trzech kwartałach - wyniki i wyzwania 1) Autor: Herbert Leopold Gabryś ( Energetyka grudzień 2007) Znamienny dla podmiotów gospodarczych polskiej elektroenergetyki
Bardziej szczegółowoPGE Zespół Elektrowni Dolna Odra S.A. tworzą trzy elektrownie:
PGE Zespół Elektrowni Dolna Odra S.A. tworzą trzy elektrownie: Elektrownia Dolna Odra Elektrownia Dolna Odra moc elektryczna 1772 MWe, moc cieplna 117,4 MWt Elektrownia Pomorzany Elektrownia Pomorzany
Bardziej szczegółowoKonkurencja wewnątrz OZE - perspektywa inwestora branżowego. Krzysztof Müller RWE Polska NEUF 2010
Konkurencja wewnątrz OZE - perspektywa inwestora branżowego Krzysztof Müller RWE Polska NEUF 2010 1 Wymiary optymalizacji w układzie trójkąta energetycznego perspektywa makro Minimalizacja kosztów dostarczanej
Bardziej szczegółowoPANEL EKONOMICZNY Zakres prac i wyniki dotychczasowych analiz. Jan Pyka. Grudzień 2009
PANEL EKONOMICZNY Zakres prac i wyniki dotychczasowych analiz Jan Pyka Grudzień 2009 Zakres prac Analiza uwarunkowań i czynników w ekonomicznych związanych zanych z rozwojem zeroemisyjnej gospodarki energii
Bardziej szczegółowoUWARUNKOWANIA PRAWNE ROZWOJU BIOGAZU
UWARUNKOWANIA PRAWNE ROZWOJU BIOGAZU Według przepisów prawa UE i Polski inż. Bartłomiej Asztemborski basztemborski@kape.gov.pl dr inż. Ryszard Wnuk Zmień odpady na zysk - Biogazownia w Twojej gminie Rozwój
Bardziej szczegółowoWęgiel kamienny w sektorze komunalno bytowym.
Dr inż. Leon Kurczabiński *) Katowicki Holding Węglowy SA Węgiel kamienny w sektorze komunalno bytowym. Streszczenie. W artykule scharakteryzowano sektor komunalno bytowy w zakresie pokrycia potrzeb na
Bardziej szczegółowoPodsumowanie i wnioski
AKTUALIZACJA PROJEKTU ZAŁOŻEŃ DO PLANU ZAOPATRZENIA W CIEPŁO, ENERGIĘ ELEKTRYCZNĄ I PALIWA GAZOWE DLA MIASTA KATOWICE Część 16 Podsumowanie i wnioski W 880.16 2/6 I. Podstawowym zadaniem aktualizacji Założeń
Bardziej szczegółowoGaz ziemny w Polsce i Unii Europejskiej
Gaz ziemny w Polsce i Unii Europejskiej Gliwice, 25 września 2012 r. prof. dr hab. inż. Maciej KALISKI dr hab. inż. Stanisław NAGY, prof. AGH prof. zw. dr hab. inż. Jakub SIEMEK dr inż. Andrzej SIKORA
Bardziej szczegółowoXI polsko-niemiecka konferencja. Energetyka przygraniczna Polski i Niemiec doświadczenia i perspektywy
Energetyka przygraniczna Polski i Niemiec doświadczenia i perspektywy Jerzy Łaskawiec@pzge.pl 1 Zestawienie bloków kondensacyjnych w kolejności uruchomienia 1962 1970 1976 1985 Siersza, blok nr 1 czerwiec
Bardziej szczegółowoPOLSKA ENERGETYKA STAN NA 2015 r. i CO DALEJ?
POLSKA ENERGETYKA STAN NA 2015 r. i CO DALEJ? dr Zbigniew Mirkowski Katowice, 29.09.15 Zużycie energii pierwotnej - świat 98 bln $ [10 15 Btu] 49 bln $ 13 bln $ 27 bln $ 7,02 mld 6,12 mld 4,45 mld 5,30
Bardziej szczegółowoInwestycje PGE Górnictwo i Energetyka Konwencjonalna S.A. na terenie województwa łódzkiego
Inwestycje PGE Górnictwo i Energetyka Konwencjonalna S.A. na terenie województwa łódzkiego Łódź, 30 maja 2012r. Marek Wdowiak Dyrektor Departamentu Inwestycji PGE GiEK S.A. slajd 1 Podstawowe dane Grupa
Bardziej szczegółowoOd uwęglania wysegregowanych odpadów komunalnych w wytwórniach BIOwęgla do wytwarzania zielonej energii elektrycznej
INNOWACYJNE TECHNOLOGIE dla ENERGETYKI Od uwęglania wysegregowanych odpadów komunalnych w wytwórniach BIOwęgla do wytwarzania zielonej energii elektrycznej Autor: Jan Gładki (FLUID corporation sp. z o.o.
Bardziej szczegółowoPotencjał inwestycyjny w polskim sektorze budownictwa energetycznego sięga 30 mld euro
Kwiecień 2013 Katarzyna Bednarz Potencjał inwestycyjny w polskim sektorze budownictwa energetycznego sięga 30 mld euro Jedną z najważniejszych cech polskiego sektora energetycznego jest struktura produkcji
Bardziej szczegółowowww.promobio.eu Warsztaty PromoBio, 17 Maja 2012 Ośrodek Doskonalenia Nauczycieli, ul. Bartosza Głowackiego 17, Olsztyn
Warsztaty PromoBio, 17 Maja 2012 Ośrodek Doskonalenia Nauczycieli, ul. Bartosza Głowackiego 17, Olsztyn Promocja regionalnych inicjatyw bioenergetycznych PromoBio Możliwości wykorzystania biomasy w świetle
Bardziej szczegółowoSymulacja ING: wpływ technologii na ograniczenie emisji CO 2. Rafał Benecki, Główny ekonomista, ING Bank Śląski Grudzień 2018
Symulacja ING: wpływ technologii na ograniczenie emisji CO 2 Rafał Benecki, Główny ekonomista, ING Bank Śląski Grudzień 2018 Źródła emisji CO2 Odejście od energetyki opartej na węglu kluczowe dla ograniczenia
Bardziej szczegółowoPRODUKT KRAJOWY BRUTTO W III KWARTALE 2014 R. (zgodnie z ESA 2010) NAKŁADY INWESTYCYJNE W OKRESIE I IX 2014 R.
PRODUKT KRAJOWY BRUTTO W III KWARTALE 2014 R. (zgodnie z ESA 2010) NAKŁADY INWESTYCYJNE W OKRESIE I IX 2014 R. BADANIE AKTYWNOŚCI EKONOMICZNEJ LUDNOŚCI (BAEL) W III KWARTALE 2014 R. 28 listopada 2014 r.
Bardziej szczegółowoKIG IX MEETING 17 PAŹDZIERNIKA 2019
KIG ETING 17 PAŹDZIERNIKA w 2040 roku będzie 9,1 mld ludzi na świecie więcej o 1,7 mld niż w 2017 * WG RAPORTU WEO 2018 zużycie energii* globalnie w 2040 r będzie większe o ¼ w relacji do 2017 roku * PIERWOTNEJ
Bardziej szczegółowoRaport z inwentaryzacji emisji wraz z bilansem emisji CO2 z obszaru Gminy Miasto Płońsk
Projekt współfinansowany przez Unię Europejską ze środków Europejskiego Funduszu Spójności w ramach Programu Operacyjnego Infrastruktura i Środowisko 2007-2013 Raport z inwentaryzacji emisji wraz z bilansem
Bardziej szczegółowoOdnawialne źródła energii w dokumentach strategicznych regionu
Odnawialne źródła energii w dokumentach strategicznych regionu Urząd Marszałkowski Województwa Śląskiego Wydział Ochrony Środowiska Katowice, 31 marca 2015 r. STRATEGIA ROZWOJU WOJEWÓDZTWA ŚLĄSKIEGO ŚLĄSKIE
Bardziej szczegółowoPotencjał biomasy nowe kierunki jej wykorzystania
INSTYTUT GÓRNICTWA ODKRYWKOWEGO Dominika Kufka Potencjał biomasy nowe kierunki jej wykorzystania Transnational Conference 25 th 26 th of November 2014, Wrocław Fostering communities on energy transition,
Bardziej szczegółowoOferta Kompanii Węglowej S.A. dla sektora ciepłownictwa
Biuro Marketingu i Analiz Kompania Węglowa S.A. Oferta Kompanii Węglowej S.A. dla sektora ciepłownictwa Rynek Ciepła Systemowego IV Puławy, 10-12 luty 2015 r. 1 Schemat przedstawiający zmiany restrukturyzacyjne
Bardziej szczegółowoDziennik Urzędowy Unii Europejskiej
10.2.2016 L 33/3 ROZPORZĄDZENIE DELEGOWANE KOMISJI (UE) 2016/172 z dnia 24 listopada 2015 r. w sprawie uzupełnienia rozporządzenia Parlamentu Europejskiego i Rady (UE) nr 691/2011 w odniesieniu do określenia
Bardziej szczegółowoWartości opałowe (WO) i wskaźniki emisji CO 2 (WE) w roku do raportowania w ramach. Systemu Handlu Uprawnieniami do Emisji.
Wartości opałowe (WO) i wskaźniki emisji CO 2 (WE) w roku 2015 do raportowania w ramach Systemu Handlu Uprawnieniami do Emisji za rok 2018 Warszawa, grudzień 2017 r. Krajowy Ośrodek Bilansowania i Zarządzania
Bardziej szczegółowoBezpieczeństwo energetyczne Europy w perspektywie globalnej
Akademia Finansów Polskie Towarzystwo Współpracy z Klubem Rzymskim Bezpieczeństwo energetyczne Europy w perspektywie globalnej dr Konrad Prandecki kprand@interia.pl Plan wystąpienia Znaczenie energii we
Bardziej szczegółowoPrawo Energetyczne I Inne Ustawy Dotyczące Energetyki Kogeneracja Skuteczność Nowelizacji I Konieczność
Prawo Energetyczne I Inne Ustawy Dotyczące Energetyki Kogeneracja Skuteczność Nowelizacji I Konieczność dr inż. Janusz Ryk Polskie Towarzystwo Elektrociepłowni Zawodowych II Ogólnopolska Konferencja Polska
Bardziej szczegółowoALTERNATYWNE ŹRÓDŁA I OSZCZĘDZANIE ENERGII
ALTERNATYWNE ŹRÓDŁA I OSZCZĘDZANIE ENERGII Główne źródła energii w Polsce W Polsce głównym źródłem energii są paliwa kopalne: - węgiel kamienny, - węgiel brunatny - ropa naftowa, - gaz ziemny. Należą one
Bardziej szczegółowo