9011/1/15 REV 1 bc/mkk/mak 1 DG B 3A

Transkrypt

1 Rada Unii Europejskiej Bruksela, 11 czerwca 2015 r. (OR. en) Międzyinstytucjonalny numer referencyjny: 2008/0140 (CNS) 9011/1/15 REV 1 SPRAWOZDANIE Od: Do: Prezydencja Komitet Stałych Przedstawicieli / Rada SOC 330 ANTIDISCRIM 6 JAI 338 MI 326 FREMP 114 Nr poprz. dok.: 9009/15 SOC 328 ANTIDISCRIM 4 JAI 336 MI 324 FREMP 112 Nr dok. Kom.: 11531/08 SOC 411 JAI 368 MI 246 Dotyczy: Wniosek dotyczący dyrektywy Rady w sprawie wprowadzania w życie zasady równego traktowania osób bez względu na religię lub światopogląd, niepełnosprawność, wiek lub orientację seksualną Sprawozdanie z postępu prac I. WPROWADZENIE W dniu 2 lipca 2008 r. Komisja przyjęła wniosek dotyczący dyrektywy Rady, którego celem jest rozszerzenie ochrony przed dyskryminacją ze względu na religię lub światopogląd, niepełnosprawność, wiek lub orientację seksualną na dziedziny inne niż zatrudnienie. Proponowana dyrektywa ma uzupełnić obowiązujące przepisy WE 1 w tym obszarze, zakazując dyskryminacji z wyżej wymienionych względów w następujących dziedzinach: ochrona socjalna, łącznie z zabezpieczeniem społecznym i opieką zdrowotną, edukacja, dostęp do towarów i usług, w tym mieszkań. 1 Chodzi zwłaszcza o dyrektywy Rady 2000/43/WE, 2000/78/WE i 2004/113/WE. 9011/1/15 REV 1 bc/mkk/mak 1

2 Przeważająca większość delegacji zasadniczo z zadowoleniem przyjmuje przedmiotowy wniosek, a wiele z nich wyraża aprobatę dla faktu, że zmierza on poprzez zastosowanie podejścia horyzontalnego uwzględniającego wszystkie cztery powody dyskryminacji do uzupełnienia obowiązujących ram prawnych. Większość delegacji potwierdza, że propagowanie w UE równego traktowania jako wspólnej wartości społecznej ma duże znaczenie. Kilka delegacji podkreśla w szczególności wagę przedmiotowego wniosku w kontekście realizacji konwencji ONZ o prawach osób niepełnosprawnych. Niemniej jednak niektóre byłyby za wprowadzeniem ambitniejszych przepisów w odniesieniu do dyskryminacji ze względu na niepełnosprawność. Niektóre delegacje, choć podkreślają wagę zwalczania dyskryminacji, kwestionowały w przeszłości potrzebę przedstawiania wniosku przez Komisję, postrzegając go jako akt naruszający kompetencje krajowe w niektórych kwestiach oraz sprzeczny z zasadą pomocniczości i zasadą proporcjonalności. Jedna delegacja podtrzymuje zastrzeżenie ogólne. Niektóre inne delegacje wciąż kwestionują włączenie do zakresu stosowania dyrektywy ochrony socjalnej i edukacji. Kilka innych delegacji poprosiło również o wyjaśnienia i wyraziło obawy w szczególności co do kwestii: braku pewności prawa, podziału kompetencji oraz praktycznych, finansowych i prawnych skutków wniosku. Wszystkie delegacje podtrzymują obecnie ogólne zastrzeżenia weryfikacji do wniosku. Delegacje CZ, DK, MT i UK podtrzymują zastrzeżenia parlamentarne. Komisja na obecnym etapie opowiada się za pierwotną wersją wniosku i podtrzymuje zastrzeżenie weryfikacji do wszelkich zmian. 9011/1/15 REV 1 bc/mkk/mak 2

3 Parlament Europejski przyjął opinię w ramach procedury konsultacji w dniu 2 kwietnia 2009 r. 2 W następstwie wejścia w życie w dniu 1 grudnia 2009 r. traktatu z Lizbony wniosek podlega obecnie artykułowi 19 Traktatu o funkcjonowaniu Unii Europejskiej, w związku z czym, po tym jak zgodę wyda Parlament Europejski, konieczne jest osiągnięcie jednomyślności w Radzie. 11 grudnia 2014 r. Rada EPSCO przeprowadziła debatę orientacyjną na temat przedmiotowego dossier, podczas której stało się jasne, że wciąż istnieje znaczne poparcie dla kontynuowania prac nad proponowaną dyrektywą z myślą o osiągnięciu wymaganej jednomyślności, a pomysł, by zamiast tego ustanowić wzmocnioną współpracę, nie ma zwolenników. II. PRACE RADY PODCZAS PREZYDENCJI ŁOTEWSKIEJ Grupa Robocza do Spraw Społecznych nadal analizowała wniosek 3, koncentrując się głównie na kwestiach związanych z zakresem stosowania, a w pewnym stopniu poświęcając również uwagę pojęciu dyskryminacji. Propozycje redakcyjne prezydencji 4 spotkały się ogólnie z poparciem Komisji i zostały przyjęte z zadowoleniem przez delegacje jako krok we właściwym kierunku. Główne omówione elementy to m.in.: 1) Zakres stosowania (art. 3 ust. 1 i ust. 2 oraz motywy 17-a, 17a, 17b, 17f, 17g i 17ga) W swoich propozycjach redakcyjnych prezydencja starała się doprecyzować zakres stosowania, a także podział kompetencji między UE a jej państwami członkowskimi Zob. dok. A6-0149/2009. Nowo wybrany Parlament wyznaczył na sprawozdawcę Ulrike Lunacek (AT/LIBE/Grupa Zielonych/Wolne Przymierze Europejskie). Posiedzenia w dniu 23 lutego i 8 maja. Zob. dok. 5704/15 i 8149/ /1/15 REV 1 bc/mkk/mak 3

4 Prace skupiły się głównie na kwestii ochrony socjalnej i edukacji, a dążeniem prezydencji było określenia zakresu stosowania w taki sposób, by jak najwyraźniej doprecyzować kompetencję państw członkowskich w odniesieniu do organizowania i finansowania swoich systemów ochrony socjalnej i systemów edukacji. Grupa robocza poczyniła znaczne postępy, jeśli chodzi o doprecyzowanie tekstu, jednak konieczne będą dalsze dyskusje co do pewnych szczegółów wymagających rozstrzygnięcia. Ponadto niektóre delegacje, opierając się na obecnym tekście, podtrzymały zastrzeżenie co do objęcia ochrony socjalnej i edukacji zakresem stosowania dyrektywy. 2) Pojęcie dyskryminacji (art. 2 ust. 6, art. 2 ust. 6a i art. 2 ust. 8) Uzależnienie cen od wieku W propozycjach redakcyjnych prezydencji ujęto nowe zwolnienie dotyczące preferencyjnych kosztów, opłat lub stawek dla osób należących do określonej grupy wiekowej (art. 2 ust. 6 lit. c)), a jego celem jest umożliwienie podmiotom handlowym stosowania zróżnicowanych stawek w zależności od wieku usługobiorcy. Zdaniem niektórych delegacji obecne sformułowanie dotyczące zwolnienia jest zbyt szerokie. Prawa i wolności innych osób W projekcie dyrektywy w obecnym brzmieniu stwierdza się, że nie narusza ona m.in. środków ustanowionych w prawie krajowym, które to środki w społeczeństwie demokratycznym są niezbędne do zapewnienia ochrony praw i wolności innych osób. Prezydencja starała się doprecyzować ten przepis, tak by prawa i wolność innych osób obejmowały prawo do wolności wyrażania opinii i wolności prasy. Zdaniem niektórych delegacji istniejący przepis sformułowano zbyt szeroko, a inne delegacje sugerowały, że odniesienie do wolności wyrażania opinii oraz wolności prasy lepiej zamieścić w motywach. 9011/1/15 REV 1 bc/mkk/mak 4

5 3) Kwestionariusz prezydencji Prezydencja rozesłała kwestionariusz 5, w którym zwróciła się do państw członkowskich o doprecyzowanie aktualnych stanowisk w odniesieniu do zakresu stosowania dyrektywy, najważniejszych nierozstrzygniętych kwestii oraz kalendarza wdrażania przepisów dotyczących dostępności. Prezydencja sporządziła zestawienie odpowiedzi i przedstawiła je w formie pojedynczego dokumentu 6 z nadzieją, że stanie się on przydatną podstawą przyszłych prac nad tym dossier. III. NIEROZSTRZYGNIĘTE KWESTIE Konieczna jest dalsza dyskusja również nad kilkoma nierozstrzygniętymi kwestiami, takimi jak: różne aspekty przepisów dotyczących niepełnosprawności, takie jak dostępność i racjonalne usprawnienia dla osób niepełnosprawnych; spójność z konwencją ONZ o prawach osób niepełnosprawnych; zwolnienia w odniesieniu do przypadków, w których zastosowanie mają szczegółowe normy w zakresie dostępności; projektowanie i wytwarzanie towarów; a także dostępność, jeśli chodzi o nowe i istniejące budynki, urządzenia, usługi transportowe oraz nową i istniejącą infrastrukturę; pozostałe aspekty dotyczące podziału kompetencji oraz pomocniczości; a także pewność prawa w odniesieniu do obowiązków, które zostałyby ustanowione przez przedmiotową dyrektywę. Więcej szczegółów odnośnie do stanowisk delegacji można znaleźć w dokumentach 6499/15, 8679/15 i 9009/ Dok. 6081/15. Dok. 8333/1/15 REV 1 (w przygotowaniu). 9011/1/15 REV 1 bc/mkk/mak 5

6 IV. PODSUMOWANIE Podczas prezydencji łotewskiej poczyniono wyraźne postępy, zwłaszcza jeśli chodzi o wyznaczenie zakresu stosowania dyrektywy oraz podziału kompetencji. Dyskusje na forum grupy roboczej wyraźnie potwierdziły, że dyrektywa nadal cieszy się szerokim poparciem; przedstawiciel Komisji i kilka delegacji zaapelowali, by wykorzystując nowy impuls, który nadała dyskusjom grudniowa debata ministerialna, poczynić szybkie i konkretne postępy. Niemniej oczywiste jest, że zanim możliwe będzie osiągnięcie wymaganej jednomyślności, potrzebne są dalsze prace. 9011/1/15 REV 1 bc/mkk/mak 6