FARMAKOLOGIA ROK III 1. Jednostka odpowiedzialna za nauczanie przedmiotu: 2. Kierownik Pracowni: 3. Osoba odpowiedzialna za prowadzenie przedmiotu:

Wielkość: px

Rozpocząć pokaz od strony:

Download "FARMAKOLOGIA ROK III 1. Jednostka odpowiedzialna za nauczanie przedmiotu: 2. Kierownik Pracowni: 3. Osoba odpowiedzialna za prowadzenie przedmiotu:"

Andrzej Urban
7 lat temu
Przeglądów:

1 FARMAKOLOGIA ROK III 1. Jednostka odpowiedzialna za nauczanie przedmiotu: Samodzielna Pracownia Farmakoterapii Monitorowanej UMB 2. Kierownik Pracowni: Prof. dr hab. Dariusz Pawlak 3. Osoba odpowiedzialna za prowadzenie przedmiotu: Prof. dr hab. Dariusz Pawlak 4. Wymiar godzinowy zajęć: Semestr - V Wykłady - 15 Ćwiczenia - 30 Ogółem - 45 ECTS Forma zakończenia zajęć (forma zaliczeniowa): Egzamin w formie pisemnej (test wyboru oraz uzupełnień) 6. Cel nauczania: Podstawowym celem nauczania farmakologii jest przyswojenie przez studentów informacji dotyczących losu leków w ustroju, mechanizmu ich działania, efektów niepożądanych, toksycznych, a także ewentualnych interakcji, które mogą pojawić się w trakcie politerapii. Szczególna uwaga poświęcona jest modulacji parametrów biochemicznych oraz hematologicznych przez określone grupy farmaceutyków. Omawiane są również zasady monitorowania stężenia leku w płynach ustrojowych i interpretacja uzyskanych wyników w odniesieniu do leków o niskim współczynniku terapeutycznym. 7. Formy nauczania: Wykłady i ćwiczenia 8. Program nauczania: Nauczanie przedmiotu rozpoczyna się wprowadzeniem terminologii z zakresu farmakologii, omówieniem postaci farmaceutycznych preparatów leczniczych, sposobów podawania leków, elementów farmakokinetyki. Fundamentem farmakologii jest zrozumienie mechanizmów działania leków, a zatem w programie nauczania szczególny nacisk został położony na oddziaływanie substancji leczniczej z organizmem na poziomie komórkowym oraz molekularnym. W dalszym etapie wyjaśniane są zasady stosowania leków w określonych procesach patologicznych,

2 wskazania do ich stosowania, objawy niepożądane, przeciwwskazania i interakcje. Każda grupa farmaceutyków jest charakteryzowana pod względem przydatności w terapii określonych schorzeń, z krytyczną oceną ich wartości terapeutycznej. Szczególną uwagą zwraca się na wyjaśnienie wpływu farmakoterapii na wyniki badań laboratoryjnych. W następnej kolejności omawiane jest bezpieczeństwo farmakoterapii, a także wprowadzane są elementy toksykomanii. WYKŁADY: Podstawowe pojęcia stosowane w farmakologii, mechanizmy działania leków, elementy farmakokinetyki, czynniki modyfikujące działanie leków, bezpieczeństwo farmakoterapii. Farmakologia układu cholinergicznego i adrenergicznego. Leki wpływające na ośrodkowy układ nerwowy. Współczesna farmakoterapia bólu. Farmakologia układu krążenia. Leki krwi i układu krwiotwórczego. Farmakoterapia zaburzeń funkcji układu oddechowego i pokarmowego. Farmakologia układów hormonalnych. Farmakoterapia zakażeń bakteryjnych, grzybiczych, wirusowych i inwazji pasożytniczych. Wpływ farmakoterapii na wyniki badań laboratoryjnych. ĆWICZENIA: Elementy farmakologii ogólnej - przedmiot i zadania farmakologii, mechanizmy działania leków, receptory i wtórne przekaźniki, leki a kanały jonowe, przekaźnictwo wewnątrzkomórkowe, interakcje leków, farmakokinetyczne, farmakodynamiczne czynniki modulujące działanie leków, zaburzenia w zakresie wchłaniania, dystrybucji, biotransformacji i wydalaniu leków, podstawy chronofarmakologii, czynniki genetyczne (elementy farmakogenetyki i farmakogenomiki), działania niepożądane farmakoterapii. Farmakokinetyka- drogi podawania leków, transport i dystrybucja leku, procesy biotransformacji substancji leczniczych, eliminacja leków i ich metabolitów z organizmu, matematyczny opis procesów kinetycznych, pojęcie kompartymentu, stężenie leku jako wypadkowa procesów wchłaniania i eliminacji, wielokrotne podanie leku, stan stacjonarny stężenia leku we krwi, terapeutyczne monitorowanie leków. Farmakologia autonomicznego układu nerwowego - leki układu adrenergicznego, receptory adrenergiczne i endogenne aminy katecholowe, agoniści i antagoniści receptorów - i -adrenergicznych (selektywna i nieselektywna aktywność), leki modulujące aktywność układu adrenergicznego w sposób pośredni, leki układu cholinergicznego, mechanizmy receptorowe (muskarynowe, nikotynowe) i

3 pozareceptorowe, działania leków, leki cholinomimetyczne i cholinolityczne. Farmakologia ośrodkowego układu nerwowego-podstawy neuropsychofarmakologii, narkotyczne leki przeciwbólowe, leki uspokajające i nasenne, premedykacja i znieczulenie ogólne, farmakologia układu pozapiramidowego, leki neuroleptyczne, leki anksjolityczne, leki przeciwdepresyjne, leki przeciwpadaczkowe, podstawy farmakoterapii chorób neurodegeneracyjnych (leki nootropowe i prokognitywnie). Współczesna farmakoterapia bólu-ból nonyceptywny (somatyczny, trzewny) oraz niereceptorowy (neuropatyczny, psychogenny), drabina analgetyczna w leczeniu bólu przewlekłego, niesteroidowe leki przeciwbólowe, opioidy w praktyce klinicznej, zwalczanie bólu przedoperacyjnego, śródoperacyjnego i pooperacyjnego. Leki wpływające na zakończenia czuciowe i ruchowe, środki znieczulające miejscowo (rodzaj znieczulenia, mechanizm działania, zastosowanie, działania niepożądane), farmakologia mięśni gładkich, leki spazmolityczne, leki porażające zakończenia ruchowe (preparaty niedepolaryzujące i depolaryzujące, złącze nerwowo-mięśniowe). Leki stosowane w schorzeniach układu krążenia-zasady farmakoterapii nadciśnienia tętniczego krwi, leki moczopędne, -adrenolityki, inhibitory konwertazy angiotensyny, antagoniści receptorów angiotensynowych, antagoniści kanałów wapniowych, leki hipotensyjne działające ośrodkowo, -adrenolityki, farmakologia stanów skurczowych naczyń krwionośnych (alkaloidy sporyszu, pochodne metyloksantyn, analogi kwasu nikotynowego), farmakoterapia chorób naczyń mózgowych, podstawy farmakologicznego leczenia choroby niedokrwiennej serca, leki przeciwmiażdżycowe, farmakoterapia niewydolności mięśnia sercowego, standardy postępowania w terapii zaburzeń rytmu serca, leki o działaniu inotropowym (glikozydy nasercowe, inhibitory fosfodiesterazy). Farmakologia krwi i układu krwiotwórczego-leki krwiozastępcze, środki modulujące hematopoezę, farmakoterapia chorób układu czerwonokrwinkowego, leki stosowane w chorobach układu biało krwinkowego, leki wpływające na mechanizmy krzepnięcia i hemostazy, terapia skaz krwotocznych, leki hamujące fibrynolizę, antykoagulanty, leki defibrylujące, preparaty hamujące czynność płytek krwi, leki trombolityczne i nasilające fibrynolizę. Farmakologia układu oddechowego-leki przeciwkaszlowe, wykrztuśne, sekretolityczne i mukolityczne, farmakoterapia astmy oskrzelowej i przewlekłej obturacyjnej choroby płuc, leki rozkurczające mięśnie gładkie oskrzeli ( adrenomimetyki, cholinolityki, metyloksantyny), leki zapobiegające reakcji

4 alergicznej i hamujące alergiczny stan zapalny (kromony, glikokortykosteroidy), leki przeciwhistaminowe, preparaty przeciwleukotrienowe. Leki modulujące czynność przewodu pokarmowego-farmakoterapia choroby wrzodowej żołądka, leki stosowane w chorobach wątroby, leki przeczyszczające i zapierające, leki wpływające na czynność zewnątrzwydzielniczą trzustki, leki wymiotne, przeciwwymiotne i pro kinetyczne. Antybiotykoterapia-flora fizjologiczna człowieka i konsekwencje jej eliminacji w czasie antybiotykoterapii, ogólne zasady antybiotykoterapii, przyczyny niepowodzeń antybiotykoterapii, toksyczność narządowa antybiotyków, farmakokinetyka antybiotyków, formy farmaceutyczne antybiotyków, terapia sekwencyjna antybiotykami, efekt poantybiotykowy, penetracja antybiotyków do poszczególnych kompartmentów ustrojowych, uczulenie na antybiotyki β-laktamowe, jako model odczynu na lek (anafilaksja, niedokrwistość hemolityczna, choroba posurowicza, pokrzywka), antybiotyki -laktamowe (penicyliny, cefalosporyny, cefamycyny, karbapenemy, monobaktamy), makrolity, linkozamidy, antybiotyki amino glikozydowe, tetracykliny, oksazolidynony, streptograminy, sulfonamidy. Farmakoterapia zakażeń grzybiczych, wirusowych i inwazji pasożytniczych,leki przeciwgrzybiczne, leki przeciwwirusowe, środki stosowane w zakażeniach pierwotniakami, farmakoterapia zakażeń płazińcami i robakami obłymi, środki odkażające i antyseptyczne. Farmakologia układów hormonalnych i witamin-farmakologia hormonów przysadki i nadnerczy, leki stosowane w chorobach gruczołu tarczowego (hormony tarczycy, leki przeciwtarczycowe, jod i jego związki), hormony płciowe, środki antykoncepcyjne, leki stosowane w zaburzeniach gospodarki węglowodanowej leczenie cukrzycy, witaminy rozpuszczalne w wodzie (C,B1, B2, kwas pantotenowy, B6, PP, biotyna), rozpuszczalne w tłuszczach (A, D, E, K). Bezpieczeństwo farmakoterapii-wpływ uregulowań prawnych Unii Europejskiej na badania kliniczne oraz monitorowanie niepożądanych działań produktów leczniczych występowanie i kwalifikacja niepożądanego działania leków, źródła raportów o niepożądanych działaniach leków, kryteria, jakie są brane pod uwagę przy rozpatrywaniu związku przyczynowoskutkowego pomiędzy lekiem, a reakcją upośledzenia odporności organizmu jako wynik niepożądanego działania leków, polekowe odczyny alergiczne, kancerogeneza polekowa (metody i kryteria identyfikacji kancerogenów, ilościowe wyznaczniki działania kancerogennego, charakterystyka poszczególnych grup leków pod kątem potencjalnego działania kancerogennego). Wpływ farmakoterapii na wyniki badań

5 laboratoryjnych. Leki modulujące procesy metaboliczne białek, lipidów, węglowodanów. Wpływ farmakoterapii na gospodarkę wodno-elektrolitową. Leki wpływające na układy enzymatyczne. Interpretacja wyników badań laboratoryjnych krwi i moczu u chorych poddanych farmakoterapii. Student po zakończeniu nauczania przedmiotu powinien: opanować podstawową wiedzę w zakresie farmakokinetyki oraz farmakodynamiki leków, dysponować wiedzą z zakresu możliwych do wystąpienia interakcji zachodzących zarówno pomiędzy jednocześnie stosowanymi preparatami farmaceutycznymi, posiadać podstawową wiedzę w zakresie farmakologii narządowej, nabyć umiejętność interpretacji wyników badań laboratoryjnych u chorych poddanych farmakoterapii, swobodnie korzystać z dostępnych baz danych dotyczących farmakologii (internet, czasopisma naukowe, podręczniki). 9. Literatura: 1. Danysz A., Buczko W.: Kompendium farmakologii i farmakoterapii. Podręcznik dla studentów medycyny. Wydanie V, Elsevier Urban & Partner Wrocław Mutschler E.: Farmakologia i toksykologia podręcznik. Wydanie polskie pod redakcją A. Danysza, Wyd. Urban & Partner, Wrocław Pharmindex Internetowe bazy danych z zakresu farmakologii: a. b.

Podobne dokumenty

Wydział Farmaceutyczny z Oddziałem Medycyny Laboratoryjnej

Wydział Farmaceutyczny z Oddziałem Medycyny Laboratoryjnej Nazwa kierunku Nazwa przedmiotu Jednostka realizująca Rodzaj przedmiotu Cel kształcenia Treści programowe Farmacja Farmakologia i farmakodynamika