Autor scenariuszy: Marta Gzyra Grupa docelowa: Uczniowie klas I-II Cele: Wspieranie nauki języka polskiego dla uczniów cudzoziemskich.

Transkrypt

1 Scenariusze zajęć wyrównawczych dla dzieci cudzoziemskich prowadzonych w Szkole Podstawowej nr 58 w Warszawie przy ul. Mieszka I 7. Scenariusze zostały przygotowane w ramach realizacji projektu Stowarzyszenia Vox Humana pt.'' Szkoła - początek integracji''. Projekt jest współfinansowany przez Europejski Fundusz na Rzecz Uchodźców i Budżet Państwa. Autor scenariuszy: Marta Gzyra Grupa docelowa: Uczniowie klas I-II Cele: Wspieranie nauki języka polskiego dla uczniów cudzoziemskich. Interpunkcja Interpunkcja graficzny odpowiednik intonacji, rytmu i tempa mowy, akcentu wyrazowego i zdaniowego. Stanowi ją zbiór znaków - we współczesnej polszczyźnie jest ich 10, inaczej zwanych znakami przestankowymi, uzupełniających zapis literowy tekstu. Nie odpowiadają one ani fonemom języka mówionego, ani leksemom. Znaki te pozwalają na odzwierciedlenie w tekście pisanym zależności składniowych między członami wypowiedzenia lub między wypowiedzeniami, na wyodrębnienie, podkreślenie ze względów znaczeniowych lub emocjonalnych pewnych wyrazów lub fragmentów tekstu, a także na ujednoznacznienie tekstu pisanego. Jedną z ważniejszych funkcji znaków przestankowych jest zapewnienie tekstowi jednoznaczności, np. w przypadku wypowiedzi babcia Fatima i ja i babcia, Fatima i ja. Ułatwiają one także zrozumienie oraz wygłaszanie tekstu, sugerując przerwy między wypowiedziami, intonację, zawieszenie głosu, etc. Za pomocą znaków przestankowych oddaje się strukturę zapisanego wypowiedzenia. Większość przepisów interpunkcyjnych w polszczyźnie ma charakter obligatoryjny użycie bądź opuszczenie znaku w konkretnym tekście jest obowiązkowe. W języku polskim używane są następujące znaki przestankowe: kropka (.), przecinek (,), dwukropek (:),

2 średnik (;), wykrzyknik (!), pytajnik (?), wielokropek ( ), myślnik - reprezentowany przez półpauzę: lub pauzę:, nawiasy (zwykłe: ( ), kwadratowe: [ ], klamrowe: { } lub ostrokątne: ) oraz cudzysłów ( lub ). Ze względu na charakter można je podzielić na znaki: oddzielające (kropka, średnik, przecinek), prozodyczne (wielokropek, myślnik, pytajnik), emocji (wykrzyknik, wielokropek, myślnik, pytajnik), opuszczenia (wielokropek, myślnik), wyodrębniające (dwukropek, cudzysłów, nawias (otwierający i zamykający), para myślników lub przecinków). Znaki przestankowe zapewniają jednoznaczność, ułatwiają zrozumienie oraz właściwie wygłoszenie wypowiedzi pisemnych. Poszczególne znaki interpunkcyjne oprócz funkcji ogólnych posiadają funkcje właściwe tylko dla siebie. Przecinek, średnik i kropka oddzielają w zdaniu sąsiadujące ze sobą człony. Kropka jednocześnie służy też do zamykania wypowiedzenia. Dwukropek zapowiada wyliczenia przydatne, gdy chcemy wyliczać przykładowo cechy jakiegoś człowieka, jak na przykład w zdaniu: Magomed jest: mądry, silny, wysportowany, inteligentny itp. Wielokropek służy natomiast do przerywania zdania, a myślnik wskazuje na opuszczenie części wypowiedzenia. Na ładunek emocjonalno -logiczny w wypowiedzi pisemnej wskazują takie znaki interpunkcyjne jak: pytajnik, wykrzyknik, częściowo też pauza oraz wielokropek. Do cytowania czyjejś wypowiedzi lub artykułu umieszczonego w jakimś źródle tekstowym służy z kolei cudzysłów. Dzieci wykonują ćwiczenia dotyczące zasad interpunkcji: 1.Dzieci mają za zadanie podzielić wypowiedź na zdania, wstawić kropki, wielkie litery i przecinki. Czeczeńska legenda o wilczycy: kiedy bóg ukończył tworzenie świata dostrzegł że nie wszystko idzie zgodnie z jego planami szczególnie zawiódł się na ludziach którzy nie postępowali tak jak tego oczekiwał łamali ustalone przez niego zasady i nie wykazywali poprawy rozzłoszczony postanowił więc zniszczyć to co stworzył w tym celu zesłał na ziemię potężną wichurę aby zmiotła wszystko z jej powierzchni wszystkie żywe stworzenia w wielkim popłochu opuszczały swoje siedziby i tratując słabszych próbowały ratować się ucieczką sytuacja wyglądała jednak na beznadziejną ludzie i zwierzęta ginęli nie było bowiem gdzie uciekać i gdzie schronić się przez niszczącym huraganem spośród żywych stworzeń jedynie szara wilczyca nie uciekała lecz przeciwstawiała się wichurze

3 próbując własnym ciałem ochronić swoje szczenięta. bóg spostrzegłszy że ktoś mu się opiera nakazał wiatrowi jeszcze silniej wiać wilczyca jednak nie poddawała się i jeszcze mocniej zapierając się pazurami przeciwstawiała się huraganowi jej przykład podziałał mobilizująco na ludzi i inne zwierzęta które przystawały i również podejmowały zmagania z wiatrem stwórca zobaczywszy taką determinację zrozumiał że dopóki będzie istniał choć jeden dumny i niezależny wilk nie uda mu się zniszczyć ziemi doceniwszy odwagę wilka ("to stworzenie warte jest ocalenia i szacunku") bóg uciszył żywioł 2. Dzieci wstawiają w tekście przecinki. Nastał świt wróciliśmy do łodzi. Kiedy wyszliśmy z autokaru postanowiliśmy zwiedzić teren. Już wiem jak wygląda nasz wielki las. Muhammad robił co chciał. Niestety musieliśmy już wyjeżdżać. Zobaczyliśmy żarłoczne wilki były ogromne. Zeszłam niżej aż zobaczyłam światło. Gdy spojrzałam jakie ma kły odpłynęłam spanikowana. 3. Popraw interpunkcję (usuń zbędne przecinki, wstaw brakujące) w zamieszczonych poniżej wierszach. Większość z nich zawiera także rozmaite inne błędy językowe. Jan Brzechwa Stonoga mieszkała, stonoga pod biała bo tak się jej podobało raz przychodzi, liścik mały do stonogi. że proszona jest do białej na pierogi ucieszyło to; stonogę więc ruszyła szybko w drogę nim zdążyła? dojść do białej

4 nogi jej się poplątały lewa z prawą, przednia z tylną każdej nodze. bardzo pilno szósta zdążyć chce? za siódmą ale siódmej iść za trudno no bo przed nią stoi ósma która właśnie jakiś guz chciała minąć jedenastą poplątała? się z piętnastą a ta znów z dwudziestą piątą trzydziesta z dziewięćdziesiątą a druga z czterdziestą-czwartą choć wcale nie było warto stanęła stonoga! wśród drogi rozplątać chce sobie nogi a. w białej stygną pierogi rozplątała pierwszą drugą z trzecią trwało bardzo długo zanim doszła do, trzydziestej zapomniała o; dwudziestej przy czterdziestej już się krząta no a gdzie jest? pięćdziesiąta sześćdziesiątą nogę beszta prędzej prędzej, a gdzie reszta to wszystko tak długo trwało że przez ten, czas całą białą przemalowano na zielono a do zielonej stonogi. nie proszono Julian Tuwim Spóźniony słowik płacze pani, słowikowa w gniazdku na akacji bo pan słowik? przed dziewiątą miał być na kolacji tak się godzin wyznaczonych. pilnie zawsze trzyma

5 a już jest po jedenastej i słowika nie ma wszystko stygnie. zupka z muszek; na wieczornej rosie sześć komarów nadziewanych w konwaliowym sosie motyl z rożna, przyprawiony gęstym cieniem z lasku a na deser tort z wietrzyka, w księżycowym blasku może mu się co, zdarzyło może go napadli szare piórka oskubali srebrny głosik skradli to przez zazdrość to skowronek, z bandą skowroniątek piórka głupstwo. bo odrosną ale głos majątek nagle zjawia się pan słowik? poświstuje skacze gdzieś ty latał gdzieś ty fruwał! przecież ja tu płaczę a pan słowik słodko ćwierka wybacz moje złoto ale wieczór taki piękny ze! szedłem piechotą