Podstawowe zasady składu tekstu

Transkrypt

1 albo inaczej: najczęstsze błędy typograficzne

2 Czcionki Czcionka szeryfowa Czcionka szeryfowa posiada charakterystyczne ozdobniki (tzw. szeryfy). Czcionki te są czytelniejsze w przypadku dłuższych tekstów. W czcionkach tego rodzaju kursywa zazwyczaj wygląda naturalnie. Czcionka bezszeryfowa Czcionka bezszeryfowa (z języka francuskiego sans serif ) nie posiada szeryfów. Czcionki takie zwykle stosuje się w nagłówkach lub w tekstach o małej szerokości kolumny. Jedną z wad tych czcionek jest nieco sztuczny widok kursywy, należy więc używać jej oszczędnie.

3 Wyróżnienia tekstu Tekst można wyróżniać: Nigdy... pogrubieniem wyróżnienie rzuca się w oczy już przy pobieżnej lekturze, kursywą wyróżnienie istotne przy uważnej lekturze. nie wyróżniaj tekstów podkreśleniem, nie wyróżniaj pogrubieniem całych akapitów.

4 Zaznaczanie początku akapitu Początek akapitu można zaznaczyć Nigdy... wcięciem akapitowym, zwiększonym odstępem. nie wstawiaj wcięcia akapitowego za pomocą klawisza spacji (użycie tabulatora też jest niewskazane), nie zwiększaj odstępów między akapitami wciskając dwa lub więcej razy klawisz ENTER.

5 Wyrównanie tekstu w ramach akapitu Domyślnym sposobem wyrównania tekstu jest justowanie. Sposób ten można stosować tylko wtedy, gdy szerokość kolumny tekstu jest dość duża, a wielkość czcionki dość mała. W przeciwnym wypadku tworzą się korytarzyki i tekst wygląda nieładnie: Wzięli się chyżo za robotę i w cichości, że ino słychać było dziabanie motyczek o twardą ziemię, a czasem suchy dźwięk żelaza o kamień. Czasami ktoś niektoś wyprostował zgięty i zbolały grzbiet... Wzięli się chyżo za robotę i w cichości, że ino słychać było dziabanie motyczek o twardą ziemię, a czasem suchy dźwięk żelaza o kamień. Czasami ktoś niektoś wyprostował zgięty i zbolały grzbiet...

6 Spacje w sąsiedztwie znaków interpunkcyjnych Naczelne zasady spacja występuje zawsze po przecinku wyjątek: przecinek dziesiętny (piszemy π = 3,14, nie π = 3, 14) spacja zawsze po kropce wyjątek: kropka wewnątrz skrótu (piszemy m.in., nie m. in., p.n.e, nie p. n. e.) spacje przed nawiasem otwierającym i po nawiasie zamykającym piszemy: niektórzy umieją (nawet dobrze) stawiać spacje, a nie: niektórzy umieją ( nawet dobrze ) stawiać spacje.

7 Poziome kreseczki... Należy odróżnić trzy podobne do siebie znaki interpunkcyjne: łącznik (-), półpauzę ( ) i myślnik ( ). Łącznik Znak często mylony z myślnikiem, znacznie od niego krótszy i nigdy nie otaczany spacjami. Przykłady zastosowań: flaga biało-czerwona, cechy pierwszo- i drugorzędne, kod pocztowy , klasa 31-osobowa Łącznik stosuje się też do łamania wyrazów. Łącznik wprowadza się bezpośrednio z klawiatury.

8 Poziome kreseczki... Półpauza Półpauza ma szerokość litery N (stąd nazwa en-dash). Stosuje się ja do oznaczania przedziałów oraz znaku minus: listopad 2007 maj 2008, w godzinach , mnożymy obie strony równania przez 3. Półpauzę wprowadza się za pomocą klawiszy Ctrl+minus

9 Poziome kreseczki... Myślnik (pauza) Półpauza ma szerokość litery M (stąd nazwa em-dash). Stosuje się ja do zapisu dialogów, a także w funkcji znaku przestankowego Pozioma kreska mimo swej prostoty może dostarczać wielu dylematów. Mamo! zawołała Półpauzę wprowadza się za pomocą klawiszy Ctrl+Alt+minus

10 Poziome kreseczki... Nigdy... nie otaczaj łącznika spacjami, nie używaj łącznika zamiast półpauzy! Nie jest natomiast wielkim wykroczeniem używanie półpauzy zamiast myślnika.

11 Gdzie postawić kropkę... To zagadnienie bardziej językowe niż typograficzne, ale rozważmy przykłady: Cóż mam uczynić, gdy mówisz: nie zgadzam się? Krzynęła: co za pech! Tytuł dzisiejszego wykładu brzmi: Podstawowe zasady typografii. Kolejność znaków interpunkcyjnych zależy od tego, czy wykrzykniki i znaki zapytania należą do tekstu objętego cudzysłowem.

12 Co jest źle?... SŁOŃCE JUŻ SIĘ PRZETACZAŁO NA ZACHÓD I JAKBY ROZŻARZONE BIEGIEM SZALONYM CZERWIENIŁO SIĘ KOŁEM OGROMNYM I ZSUWAŁO ZA CZARNE, WYSOKIE LASY. MROK GĘSTNIAŁ I PEŁZAŁ JUŻ PO POLACH; SUNĄŁ BRUZDAMI, CZAIŁ SIĘ PO ROWACH, WZBIERAŁ W GĄSZCZACH I Z WOLNA ROZLEWAŁ SIĘ PO ZIEMI, PRZYGASZAŁ, OGARNIAŁ I TŁUMIŁ BARWY, ŻE TYLKO CZUBY DRZEW, WIEŻE I DACHY KOŚCIOŁA GORZAŁY PŁOMIENIAMI.

13 Co jest źle?... SŁOŃCE JUŻ SIĘ PRZETACZAŁO NA ZACHÓD I JAKBY ROZŻARZONE BIEGIEM SZALONYM CZERWIENIŁO SIĘ KOŁEM OGROMNYM I ZSUWAŁO ZA CZARNE, WYSOKIE LASY. MROK GĘSTNIAŁ I PEŁZAŁ JUŻ PO POLACH; SUNĄŁ BRUZDAMI, CZAIŁ SIĘ PO ROWACH, WZBIERAŁ W GĄSZCZACH I Z WOLNA ROZLEWAŁ SIĘ PO ZIEMI, PRZYGASZAŁ, OGARNIAŁ I TŁUMIŁ BARWY, ŻE TYLKO CZUBY DRZEW, WIEŻE I DACHY KOŚCIOŁA GORZAŁY PŁOMIENIAMI. Słońce już się przetaczało na zachód i jakby rozżarzone biegiem szalonym czerwieniło się kołem ogromnym i zsuwało za czarne, wysokie lasy. Mrok gęstniał i pełzał już po polach; sunął bruzdami, czaił się po rowach, wzbierał w gąszczach i z wolna rozlewał się po ziemi, przygaszał, ogarniał i tłumił barwy, że tylko czuby drzew, wieże i dachy kościoła gorzały płomieniami.

14 Co jest źle... Uprzejmie informujemy, że spotkanie odbędzie się lo stycznia 2OO8 roku o godzinie l7 2O.

15 Co jest źle... Uprzejmie informujemy, że spotkanie odbędzie się lo stycznia 2OO8 roku o godzinie l7 2O. Uprzejmie informujemy, że spotkanie odbędzie się 10 stycznia 2008 roku o godzinie

16 Inne częste błędy Nigdy... NIE SKŁADAJ WIĘKSZYCH CZĘŚCI TEKSTU WERSALIKAMI, nie używaj O zamiast 0 ani l zamiast 1, nie wyrównuj tekstu za pomocą spacji.