Notatka informacyjna o Luksemburgu i współpracy gospodarczej z Polską

Transkrypt

1 MINISTERSTWO ROZWOJU Notatka informacyjna o Luksemburgu i współpracy gospodarczej z Polską 1. Informacje ogólne powierzchnia: km 2 liczba regionów 3 dystrykty, te zaś na 12 kantonów i na 106 gmin Ludność (tys.): 537,0 (2013) w tym 229,9 cudzoziemców głowa państwa: Wielki Książę Henryk Premier, minister komunikacji Xavier Bettel r. i mediów, minister ds. wyznań Wicepremier, minister Etienne Schneider r. gospodarki i handlu zagranicznego minister finansów Pierre Gramegna r. minister spraw zagranicznych Jean Asselborn r. ambasador RP w Bartosz Jałowiecki 2011 Luksemburgu ambasador Luksemburga w Georges Faber od r. Warszawie najbliższe wybory parlamentarne 2017 przynależność do Unii Europejskiej - członek założyciel EWG od 1958r. Podstawowe wskaźniki makroekonomiczne Wielkiego księstwa Luksemburga * 2016** 2017** Liczba ludności (tys) 524,9 537,0 549,7 562,9 576,2 bd PKB (dynamika w %) -0,8 4,3 4,1 4,7 3,8 4,4 Deficyt budżetowy (% PKB) 0,2 0,7 1,4 0,2 0,5 0,5 Dług publiczny (% PKB) 22,1 23,4 23,0 21,3 22,7 22,0 Inflacja (w%) 2,9 1,7 0,7 0,1 0,4 2,4 Bezrobocie (w%) 5,1 5,9 6,0 6,1 6,0 6,0 Eksport (w mln EUR) , , ,7 bd bd bd Import (w mln EUR) , , ,2 bd bd bd Źródło : Eurostat; European Economic Forecast 2016, *dane wstępne, **prognoza

2 Ustrój polityczny Wielkiego Księstwa Luksemburga to demokracja parlamentarna w ramach monarchii konstytucyjnej, na czele której stoi JKW Wielki Książę Henryk (wstąpił na tron r.). Powoływany przez Wielkiego Księcia Rząd odpowiedzialny jest przed jednoizbowym parlamentem. Władza ustawodawcza należy do Wielkiego Księcia i Izby Deputowanych. Luksemburg jest członkiem Beneluxu oraz jednym z założycieli wszystkich trzech Wspólnot, w tym EWG. 2. Sytuacja gospodarcza Luksemburg, podobnie jak inni członkowie UE, ucierpiał z powodu światowego kryzysu gospodarczego, który rozpoczął się pod koniec 2008 roku. Zawirowania na światowych rynkach finansowych i spadek popytu globalnego skłoniły rząd do dokapitalizowania sektora bankowego i wdrożenia środków stymulacyjnych w celu pobudzenia gospodarki. W 2015 roku wzrost gospodarczy w Luksemburgu wyniósł 4,7%, po wzroście o wartości 4,1% PKB w 2014 roku. Prognozy wzrostu na lata oscylują wokół 4% PKB. Środki stymulacyjne i pomoc państwa dla sektora bankowego doprowadziły do 3,2% deficytu budżetu państwa w 2009 roku, który został zredukowany do 0,2% w 2015 roku. Dług publiczny pozostaje jednym z najniższych w regionie, na poziomie 21,3%, chociaż wzrósł ponad dwukrotnie od 2007 roku w relacji do PKB. W ciągu ponad dekady inflacja nie przekroczyła pięciu procent. Średni wskaźnik inflacji w roku 2015 wyniósł zaledwie 0,1%. Inflacja w 2016 i 2017 r. prognozowana jest na poziomie 0,4% i 2,4%. Bezrobocie pozostaje od kilku lat tendencje na poziomie stałym i w 2015 roku wyniosło 6%. Niemniej jednak, wskaźnik bezrobocia w Luksemburgu (5,9%) ze stycznia 2015r. jest jednym z najniższych wśród krajów członkowskich UE, obok Austrii i Niemiec (4.8%) oraz Wlk. Brytanii (5.6%). Mocno rozwinięty sektor usług wytwarza ponad 85% PKB i daje zatrudnienie 78% ogółu zatrudnionych w gospodarce. Jednak z uwagi na niewielki rynek wewnętrzny sektor usług jest zorientowany głównie na zagranicę. Luksemburg leży w samym sercu Europy, granicząc z trzema najbardziej uprzemysłowionymi gospodarkami Europy, które generują ok. 50% PKB Unii Europejskiej. Dzięki temu, Luksemburg stał się kluczowym centrum dla usług finansowych, logistyki, teleinformatyki, nauk biologicznych oraz sektora satelitarnego. Dywersyfikacja jest priorytetem rządów od 1960 roku, kiedy to kraj zaczął odchodzić od przemysłu hutniczego i zaczął wspierać produkcję high-tech i bankowość. Wskaźnik PKB na mieszkańca jest jednym z najwyższych na świecie (91,6 tys EUR w 2015r.), głównie dzięki usługom finansowym, które odpowiadają za 36% PKB kraju. W Luksemburgu znajdują się również główne siedziby Arcelor Mittal (największy na świecie producent stali), SES Astra (największa w Europie firma satelitarna), RTL, Ferrero i wiele firm high-tech, takich jak Amazon, Microsoft / Skype oraz Ebay. W zakresie produkcji, Guardian to jeden z największych producentów luster dla przemysłu motoryzacyjnego na świecie. Lokalizacja światowych potentatów w Luksemburgu ma przełożenie na wielkość eksportu, który wyrażony w PKB wynosi 164.3% (najwięcej na świecie). Dzisiejsza gospodarka bazuje na usługach finansowych, produkcji o wysokiej wartości dodanej, handlu tradycyjnym i internetowym, telekomunikacji oraz usługach logistycznych, z naciskiem na eksport towarów i usług w Unii Europejskiej i poza nią. Wewnętrzna stabilność fiskalna i regulacje bankowe (np. tajemnica bankowa) są kluczowymi elementami konkurencyjności kraju; dodatkowo, podatki korporacyjne zachęcają do inwestycji i przedsiębiorczości. Podatek VAT wynosi 15% (2013) i jest najniższy w UE. Dług publiczny jest również jednym z najniższych w Unii Europejskiej. Niemniej jednak, przed gospodarką luksemburską stoi wiele wyzwań związanych z nowymi rozporządzeniami UE. Nowa ustawa dot. pobierania podatku VAT w miejscu zamieszkania konsumenta (a nie tak jak do tej pory w miejscu zamieszkania sprzedawcy) ma doprowadzić znaczących spadków przychodów, które przełożą się na wzrost deficytu budżetowego i długu publicznego. Główne firmy działające w sektorze finansowym to towarzystwa ubezpieczeniowe, banki i fundusze inwestycyjne. 2

3 Pracuje w nim prawie 45 tys. osób (11% wszystkich osób zatrudnionych). Sektor zarządzania funduszami jest drugim co do wielkości na świecie, a bankowość jest najbardziej rozwinięta w Europie - aktywa banków stanowią 18-krotność PKB. Sektor bankowy jest jednak zdominowany przez banki zagraniczne, które jednocześnie nie mają wielu powiązań z lokalna gospodarką. W związku z tym zobowiązania warunkowe dla skarbu Państwa szacowane są na niskim poziomie, a tylko 5 z 150 banków mają znaczenie systemowe. Chociaż harmonizacja przepisów UE zaszkodzi wzrostowi w sektorze finansowym, to wysoce wykwalifikowana siła robocza, odpowiednio zaprojektowany system regulacyjny i dotychczasowe doświadczenia z bycia inicjatorem zmian legislacyjnych utrzyma atrakcyjność Luksemburga jako centrum finansowego. Potwierdza to najnowszy ranking tworzony przez Światowe Forum Ekonomiczne w Davos dot. konkurencyjności w skali globalnej. Wg Global Competitiveness Report Luksemburg plasuje się na relatywnie wysokiej 19. pozycji spośród 144 ocenianych krajów. Najlepiej wypada w kategorii Gotowość Technologiczna, gdzie zajmuje pierwsze miejsce, a najsłabiej w kategorii Wielkość Gospodarki (96. miejsce). 3. Ramy prawno-traktatowe polsko-luksemburskich stosunków gospodarczych Podstawowe dziedziny polsko-luksemburskiej współpracy gospodarczej regulowane są postanowieniami Traktatu Akcesyjnego podpisanego w dn r. Szereg kwestii związanych ze współpracą gospodarczą regulują bilateralne porozumienia i umowy międzyrządowe: - umowa między Rządem PRL a Rządem Królestwa Belgii i Rządem WKL w sprawie popierania i wzajemnej ochrony inwestycji z r. oraz - konwencja między Polską a WKL w sprawie unikania podwójnego opodatkowania w zakresie podatków od dochodu i majątku z r. 4. Polsko-luksemburska wymiana handlowa Polsko-luksemburskie obroty towarowe w latach kształtowały się następująco: Dynamik Dynamik w mln EUR * a 2016* a Obroty 503,2 478,1 482,3 480,0 500, ,7 92 Eksport 203,9 176,7 174,7 172,3 215, ,9 96 Import 299,3 301,4 307,6 307,7 284, ,8 89 Saldo -95,4-124,7-132,9-135,4-68,8 - -1,9 - Źródło: Insigos MR, CISG; * dane wstępne, prognoza Udział obrotów handlowych z Luksemburgiem w łącznej wymianie handlowej Polski jest nieznaczny i wynosi 0,15%, w tym 0,12 % po stronie eksportu i 0,18% po stronie importu, co stawia ten kraj odpowiednio na 56 (eksport) i 43 (import) pozycji wśród naszych partnerów handlowych. Po przystąpieniu Polski do UE polskie obroty z Luksemburgiem nieco wzrosły, po czym nastąpiła stagnacja spowodowana spadkiem eksportu. Od 2015r. ponownie notujemy dynamiczny wzrost eksportu o 121% w stosunku do roku poprzedniego. Na strukturę polskich obrotów handlowych z Luksemburgiem duży wpływ wywiera obecność w Polsce zarejestrowanych w Luksemburgu inwestorów bezpośrednich. Analiza struktury towarowej polsko-luksemburskiej wymiany handlowej w latach r. wskazuje, iż w naszym eksporcie do Luksemburga dominują pozycje o relatywnie niskim stopniu przetworzenia (ponad 37%). Są to wyroby przemysłu chemicznego i metalurgicznego. Około 23% naszego 3

4 wywozu stanowią dobra wyżej przetworzone z pewną tendencją wzrostową. W imporcie Polski z Luksemburga dominują z kolei wyroby metalurgiczne, sięgające ponad 46% przywozu z tego kierunku. Dobra wyżej przetworzone w strukturze towarowej importu z Luksemburga zajmują podobną pozycję jak w przypadku eksportu z Polski do tego kraju. 5. Współpraca inwestycyjna. Według danych NBP skumulowana wartość zobowiązań z tytułu inwestycji firm luksemburskich w Polsce na koniec 2014 roku zwiększyła się i wyniosła 20,4 mld EUR. Dało to Luksemburgowi 3 pozycję wśród zagranicznych inwestorów w Polsce. Na liście głównych inwestorów zagranicznych w Polsce opracowanej przez PAIiIZ, znajduje się 25 firm z udziałem kapitału luksemburskiego, o wartości przekraczającej 1 mln USD. Najwięksi luksemburscy inwestorzy to: Goodyear Luxemburg S.A. (firma amerykańska zarejestrowana w Luksemburgu); Guardian Industries Corporation (firma amerykańska zarejestrowana w Luksemburgu); Arcelor Mittal, NPN II Investments, AVON Luksemburg Holdings; AP Portico Sari; EMPIK Centrum Investments S.A. (firma włoska zarejestrowana w Luksemburgu), Best Eastern Plaza Hotels International, Teksid Aluminium Luksemburg S.a.r.l. S.C.A. (firma włoska zarejestrowana w Luksemburgu). Największy koncern luksemburski ArcelorMittal, realizując w Polsce ambitny program rozwojowy, dokonał istotnych inwestycji w 4 zakładach: Siemianowicach Śląskich, Sosnowcu, Dąbrowie Górniczej i Krakowie. Warto zauważyć, iż w zakładzie w Siemianowicach Śląskich zostały zainstalowane jedyne w Europie Centralnej urządzenia do cięcia arkuszy 2-metrowych ze stali nierdzewnej gorąco i zimnowalcowanej, z możliwością foliowania. ArcelorMittal jest największym producentem stali w Polsce, zatrudniającym ponad 10 tys. pracowników. Zarząd firmy uznaje inwestycje w polskie huty za najbardziej rentowne na świecie. W 2013 roku firma Amazon podjęła decyzję o budowie trzech centrów logistycznych w Polsce: w Bielanach Wrocławskich oraz pod Poznaniem. W każdym z centrów powstanie około stałych miejsc pracy oraz dodatkowych miejsc pracy dla pracowników tymczasowych w czasie przedświątecznym. Z informacji, które posiadamy wynika, że część środków na realizację inwestycji pochodzi z Luksemburga. Stan należności z tytułu polskich inwestycji bezpośrednich w Luksemburgu, wg danych NBP, wyniósł na koniec 2014r. 6 mld EUR co daje Luksemburgowi 1 miejsce wśród polskich inwestycji zagranicznych. Polskie FDI w Luksemburgu nie mają charakteru produkcyjnego, lecz portfelowy. Są to zatem inwestycje w papiery wartościowe typu akcje czy obligacje, w zakresie których Luksemburg jest ogromnym centrum obrotu finansowego. 6. Dostęp do rynku pracy, świadczenie usług Po 1 maja 2004 r. Luksemburg utrzymał wobec obywateli nowych państw członkowskich, w tym Polski, dotychczasowe ograniczenia w dostępie do rynku pracy. W maju 2006 r. okres przejściowy został przedłużony na kolejne 3 lata. Od 1 listopada 2007r. Luksemburg odstąpił od przedłużenia okresu przejściowego i luksemburski rynek pracy został otwarty dla polskich obywateli. Nie są znane ograniczenia w dostępie do rynku Luksemburga, poza ograniczeniami ogólnie obowiązującymi na rynku wewnętrznym UE. 7. Polskie placówki ekonomiczno-handlowe Wydział Promocji Handlu i Inwestycji Ambasady Rzeczypospolitej Polskiej w Brukseli Avenue de l'horizon 18 Bruksela 1150 Belgia tel.: fax: brussels@trade.gov.pl; 4

5 Wydział Polityczno-Ekonomiczny Ambasady Rzeczypospolitej Polskiej w Brukseli Av. des Gaulois Bruxelles - Etterbeek Belgique Tel.: +32 (0) Fax: +32 (0) Notatkę przygotował: Departament Współpracy Międzynarodowej Ministerstwo Rozwoju Kwiecień 2016 r. 5