ĆWICZENIE 1 Określenie potrzeb wapnowania gleb w zależności od ich właściwości fizykochemicznych

Transkrypt

1 ĆWICZENIE 1 Określenie potrzeb wapnowania gleb w zależności od ich właściwości fizykochemicznych OZNACZANIE ODCZYNU GLEBY (ph) Do dwóch zlewek na 100 ml naważkami po 10 g gleby do każdej wlewamy po 25 ml wody destylowanej. W identyczny sposób przygotowujemy naważki gleby zalewając je 25 ml 1 M roztworu KCl. Naważki gleby z roztworami należy wymieszać ruchami kolistymi i pozostawić na 30 minut. Po tym czasie przystępujemy do pomiaru przy pomocy ph-metru - OBSŁUGUJE PROWADZĄCY ĆWICZENIA. Pierwszą czynnością jest kalibracja aparatu, którą wykonujemy przy pomocy 2 roztworów buforowych. Nalewamy do zlewek niewielką ilość tych odczynników, zanurzamy w nim elektrodę i kalibrujemy aparat. Po tej czynności przystępujemy do pomiaru, przemywając elektrodę w wodzie destylowanej po zmierzeniu ph każdej próbki glebowej. OZNACZANIE KWASOWOŚCI HYDROLITYCZNEJ (Hh) WG KAPPENA Do dwóch plastikowych butelek, w których jest po 20 g powietrznie suchej gleby nalewamy po 50 ml 1 M octanu sodu. Butelki szczelnie zamykamy i wytrząsamy ręcznie przez 15 minut. Sączymy przez sączek bibułowy do 2 kolb stożkowych na 200 ml. Z klarownego przesączu pipetą pobieramy po 25 ml roztworu do czystych kolb stożkowych i dodajemy po 2-3 krople fenoloftaleiny. Przystępujemy do miareczkowania 0,1 M NaOH, które wykonujemy przy stanowisku miareczkowym. Czynność tę wykonujemy powoli, aż do pojawienia się różowego zabarwienia, po czym dokonujemy odczytu. Obliczenie wyników: Obliczamy całkowitą Hh, którą obliczamy wg wzoru: Hh w mmol(+) kg -1 *gleby = x*m*100*1,75 gdzie: X ilość NaOH zużytego do miareczkowania M molowość NaOH 100 współczynnik przeliczeniowy na kg gleby 1,75 współczynnik empiryczny wprowadzony w związku z faktem, że jednorazowa ekstrakcja nie wypiera wszystkich jonów H + z gleby. 1 z 3

2 ĆWICZENIE 1 OZNACZANIE SUMY ZASAD WYMIENNYCH (S) Do dwóch butelek plastikowych, w których znajduje się naważona gleba (20 g), nalewamy 100 ml 0,1 M HCl. Zakręcamy butelki i wytrząsamy ręcznie przez 15 minut, a następnie przez sączek bibułowy sączymy. Z każdego z dwóch przesączów pobieramy do kolbki stożkowej po 25 ml roztworu dodając 2-4 krople fenoloftaleiny. Równocześnie przygotowujemy próbę kontrolną. Do kolbki stożkowej nalewamy 25 ml 0,1 M HCl. Tak przygotowane roztwory (2 próby glebowe i próba kontrolna) miareczkujemy 0,1 M NaOH przy stacji miareczkowej. Miareczkowanie kończymy i odczytujemy wynik, kiedy nastąpi zmiana zabarwienia na kolor jasno różowy. Obliczanie wyników: Sumę zasad wymiennych obliczamy na podstawie wzoru: S=(a b)*m*200 (mmol*kg -1 gleby) gdzie : a ilość zużytego 0,1 M NaOH w próbie kontrolnej, b ilość zużytego 0,1 M NaOH w przesączu, M molowość NaOH, 200 wynika z przeliczenia na kg gleby. Na podstawie uzyskanych wyników należy obliczyć: 1. Dawkę CaO na hektar ze wzoru: CaO t * ha 1 = 0,028 * Hh 1000*1000 = Hh * 0, Pojemność kompleksu sorpcyjnego (T) obliczamy ze wzoru: T=S+Hh (mmol*kg -1 gleby) 3. Stopnia nasycenia gleb zasadami (V) obliczamy ze wzoru: gdzie: S suma zasad wymiennych Hh kwasowość hydrolityczna V = S T *100 (%) WNIOSKI: 1. Ocena potrzeb wapnowania (na podstawie ph KCl ). 2. Jaki odczyn ma gleba (na podstawie stopnia wysycenia zasadami) 2 z 3

3 ĆWICZENIE 1 Stopnie zakwaszenia gleb, przedziały ph i stopień wysycenia zasadami Ocena odczynu gleby ph KCl ph H2O V (%) Bardzo kwaśny Kwaśny Lekko kwaśny Obojętny Zasadowy 4,5 4,6 5,5 5,6 6,5 6,6 7,2 >7,2 5,0 5,1 6,0 6,1 6,7 6,8 7,4 > 7,4 < Ocena potrzeb wapnowania gleb mineralnych gruntów ornych w zależności od ph KCl Ocena potrzeb Gleby wapnowania Bardzo lekkie Lekkie Średnie Ciężkie Konieczne Potrzebne Wskazane Ograniczone Zbyteczne 4,0 4,1 4,5 4,6 5,0 5,1 5,5 5,6 4,5 4,6 5,0 5,1 5,5 5,6 6,0 6,1 5,0 5,1 5,5 5,6 6,0 6,1 6,5 6,6 5,5 5,6 6,0 6,1 6,5 6,6 7,0 7,1 3 z 3

4 ĆWICZENIE 2 Podstawowe elementy żyzności gleb i ich znaczenie OZNACZANIE ZAWARTOŚCI WĘGLA W GLEBIE METODĄ TIURINA Do kolbki stożkowej na 50 ml z naważoną próbą glebową o masie 0,25 g wlać 10 ml (używając cylinderka) roztworu dwuchromianu potasu z dodatkiem stężonego kwasu siarkowego. Analizę wykonujemy w dwóch powtórzeniach (dwie kolbki z naważką gleby). W trzeciej kolbce (próba kontrolna) umieszczamy tylko 10 ml roztworu dwuchromianu potasu, dodając odrobinę sproszkowanego pumeksu. Wszystkie trzy kolbki ogrzewamy po nakryciu ich małymi lejkami na kuchence elektrycznej przez 5 minut od momentu zagotowania. Po ostudzeniu kolbek, przenieść wszystkie próby ilościowo do kolbek stożkowych na 300 ml, spłukując niewielkimi porcjami wody destylowanej (łącznie po 150 ml na każdą analizowaną glebę i próbę kontrolną). Następnie dodać po 2ml kwasu ortofosforowego, kilka kropli wskaźnika (dwufenyloaminy) i miareczkować ostrożnie 0,1 M roztworem soli Mohra aż do zmiany zabarwienia (poprzez kolor fiołkowy do koloru butelkowej zielelni). Obliczanie wyników: Zawartość węgla w glebie obliczamy na podstawie wzoru: - 1 0,3 * 1000 * (a x ) C [g * kg ] = = 1,2 * (a x ) w * 1000 gdzie : x wynik miareczkowania utlenionej próby glebowej, a wynik miareczkowania próby kontrolnej. w wielkość naważki BILANS MATERII ORGANICZNEJ W GLEBIE Przygotować w zeszycie tabelę wg poniższego wzoru, prowadzący ćwiczenia poda założenia. Ubytek lub przyrost materii Powierzchnia uprawy ROŚLINA organicznej w % w ha w t*ha -1 w t RAZEM Uzupełnić obliczenia w tabeli. 1 z 3

5 ĆWICZENIE 2 OZNACZANIE ZAWARTOŚCI AZOTU OGÓŁEM W GLEBIE METODĄ DESTYLACYJNĄ 5 g gleby spalamy na mokro z kwasem siarkowym a otrzymany produkt przenosimy ilościowo do kolby miarowej na 100 ml za pomocą wody destylowanej (studenci otrzymują spalony materiał glebowy). Następnie przeprowadzamy destylację w aparacie Parnasa-Wagnera wykonując następujące czynności: do odbieralnika (kolba stożkowa na 100 ml) przy pomocy pipety wlewamy 25 ml 0,005 M kwasu siarkowego (H 2 SO 4 ) i podstawiamy pod chłodnicę tak, aby wężyk był zanurzony w cieczy, do kolby destylacyjnej wlewamy 20 ml spalonego materiału glebowego odmierzonego w probówce miarowej, a następnie do kolby destylacyjnej wlewamy 25 ml 10 M zasady sodowej (NaOH) odmierzonej cylinderkiem. Destylację kończymy po uzyskaniu podwójnej objętości cieczy w odbieralniku. Następnie przedestylowaną ciecz miareczkujemy przy pomocy 0,01 M NaOH aż do zmiany koloru na jasno zielony i odczytujemy ilość zużytej NaOH. Obliczenie wyników Zawartość azotu w materiale glebowym obliczamy ze wzoru : N-ogólny [g*kg -1 gleby] = (25 x) * 0,14 Gdzie: x wynik miareczkowania Na podstawie uzyskanych wyników należy obliczyć: 1. Dawkę obornika na hektar w podanym gospodarstwie. 2. Ile z obliczoną dawką obornika na hektar wprowadzamy N, P i K. 3. Zawartość próchnicy, w tym celu należy przeliczyć zawartość węgla na zawartość % próchnicy należy go podzielić przez 10 i pomnożyć przez 1,78; a więc w rezultacie pomnożyć przez 0, Stosunek C:N w glebie WNIOSKI: 1. Jaka to może być gleba (na podstawie obliczonej zawartości próchnicy w analizowanej glebie). 2. Odpowiedzieć na pytanie, w glebie następuje proces immobilizacji czy mineralizacji azotu (na postawie stosunku C:N). 2 z 3

6 ĆWICZENIE 2 Wskaźniki zmian zawartości materii organicznej w glebie, w przeliczeniu na suchą masę obornika Buraki i ziemniaki Kukurydza Rośliny oleiste i zbożowe Rośliny strączkowe Lucerna, koniczyna, trawy - 3,0 t ha -1-2,5 t ha -1-1,1 t ha ,0 t ha ,7 t ha -1 Podział gleb w zależności od zawartości materii organicznej Gleby Mineralne Próchniczno mineralne Organiczno-mineralne Organiczne Zawartość materii organicznej [%] do powyżej 20 3 z 3

7 ĆWICZENIE 3 Procesy uruchamiania, przemian i sorpcji przyswajalnych form fosforu i potasu w glebie. OZNACZANIE ZAWARTOŚCI PRZYSWAJALNYCH FORM FOSFORU I POTASU W GLEBIE METODĄ EGNERA-RIEHMA 5-ciogramową naważkę gleby znajdującą się w plastikowej butelce (2 powtórzenia) zalewamy 250 ml odczynnika Egnera, a następnie wytrząsamy ręcznie przez 15 minut. Otrzymany ekstrakt sączymy przez sączek bibułowy do przygotowanych kolb stożkowych. Oznaczanie potasu: Z klarownych przesączy pobieramy 25 ml i przenosimy do dwóch kalibrowanych probówek. Równolegle przygotowujemy próby wzorcowe, odmierzając kolejno do kalibrowanych probówek (na 25 ml): 0; 5; 10; 15 i 20 ml roztworu wzorcowego, zawierającego w 1 ml 0,004 mg K i uzupełniamy do kreski odczynnikiem Egnera. Następnie do każdej z probówek dodajemy 2 ml 10% roztworu kwasu szczawiowego i mieszamy zawartość. Po wytrąceniu się osadu odczyty dokonywane są na fotometrze płomieniowym APARAT OBSŁUGUJE PROWADZĄCY ZAJĘCIA. Obliczanie wyników dla potasu Na podstawie uzyskanych pomiarów obliczamy zawartość potasu w glebie, stosując odpowiedni program komputerowy. Wzorce przygotowane dla potasu (0, 5, 10, 15 i 20 ml) odpowiadają kolejno 0, 40, 80, 120 i 160 mg K*kg -1 gleby. 1 z 3

8 ĆWICZENIE 3 Oznaczanie fosforu: Z klarownych przesączy pobieramy 25 ml i przenosimy do dwóch kalibrowanych probówek. Równolegle przygotowujemy próby wzorcowe, odmierzając do kalibrowanych probówek (na 25 ml): 0; 5; 10; 15 i 20 ml roztworu wzorcowego, zawierającego w 1 ml 0,002 mg P i uzupełniamy do kreski odczynnikiem Egnera. Następnie do każdej z probówek dodajemy 2 ml roztworu molibdenianu amonu i 0,5 ml chlorku cynawego i mieszamy zawartość. Probówki pozostawiamy na 10 minut w ciemności. Po tym czasie (ustala się zabarwienie) przy pomocy kolorymetru dokonujemy pomiaru ekstynkcji, ustawiając w kolorymetrze długość fali na 660 nanometrów. APARAT OBSŁUGUJE PROWADZĄCY ZAJĘCIA. Obliczanie wyników dla fosforu Na podstawie uzyskanych pomiarów obliczamy zawartość fosforu w glebie, stosując odpowiedni program komputerowy. Wzorce przygotowane dla fosforu (0, 5, 10, 15 i 20 ml) odpowiadają kolejno 0, 20, 40, 60 i 80 mg P kg -1 gleby. Na podstawie uzyskanych wyników należy obliczyć: 1. Ilość przyswajalnego fosforu i potasu w warstwie ornej gleby (na podstawie zawartości przyswajalnego fosforu i potasu w glebie). WNIOSKI: 1. Klasyfikacja gleby do odpowiedniej klasy zasobności (na podstawie zawartości przyswajalnego potasu i fosforu) 2 z 3

9 ĆWICZENIE 3 Ocena zawartości przyswajalnych form fosforu w glebach mineralnych Klasa zasobności Barwa znaków Ocena zasobności P mg kg -1 V IV III II I Brązowa Czerwona Żółta Niebieska Zielona Bardzo niska Niska Średnia Wysoka Bardzo wysoka do od 89 Ocena zawartości przyswajalnych form potasu w glebach mineralnych [K mg kg -1 ] Klasa zasobności Barwa znaków Ocena Gleby zasobności bardzo lekkie lekkie średnie ciężkie V IV III II I Brązowa Czerwona Żółta Niebieska Zielona Bardzo niska Niska Średnia Wysoka Bardzo wysoka do od 146 do od 167 do od 208 do od z 3

10 ĆWICZENIE 4 Przyczyny przyrodnicze i antropogeniczne zakwaszenia gleb i ich skutki. OZNACZENIE ZAWARTOŚCI GLINU ROZPUSZCZALNEGO I WYMIENNEGO W GLEBACH Wykonanie oznaczenia: Do dwóch butelek plastikowych naważamy po 20 g gleby (przygotowują pracownicy) Do jednej z butelek dodajemy 50 ml 1 M KCl (oznaczenie glinu wymiennego Al w ), a do drugiej 50 ml 0,02 M CaCl 2 (oznaczenie glinu reatywnego Al r ) i wytrząsamy butelkę z KCl przez 15 min, a butelkę z CaCl 2 przez 5 min. Następnie sączymy przez twarde, karbowane sączki do oddzielnych kolb stożkowych o pojemności 250 ml, odrzucając pierwsze krople przesączu. Po 10 ml z otrzymanych przesączy pobrać do oddzielnych kolb miarowych na 100 ml. Równolegle przygotowujemy roztwory wzorcowe, do kolb miarowych o pojemności 100 ml odmierzamy: 0,0; 0,5; 1,0; 2,5 ml roztworu wzorcowego zawierającego w 1 ml 0,01 mg Al. Do kolb próbami badanymi i wzorcowymi dolewamy po około 10 ml wody destylowanej, a następnie dodajemy: 5 ml 1 M HCl, 5 ml 3 M CH 3 COONH 4, i 5 ml aluminonu, wymieszać i odstawić na 20 min. Po upływie tego czasu dodajemy 0,5 ml 25%* roztworu NH 4 OH i 0,5 ml 2,5 M (NH 4 ) 2 CO 3. Wszystkie kolbki uzupełniamy wodą destylowaną do kreski i dokładnie mieszamy. W tak przygotowanych próbach dokonujemy pomiaru ekstynkcji przy długości fali 525 nm. * 25% roztwór NH 4 OH jest ŻRĄCY I TRUJĄCY wszystkie czynności wykonywać ostrożnie pod digestorium, roztwór pipetować przez zanurzenie pipety NIE ZASYSAĆ USTAMI. Obliczenie wyników: Przeliczenia uzyskanych odczytów dokonujemy zapomocą odpowiedniego programu komputerowego. Po uwzględnieniu naważki wzorce odpowiadają zawartości: 0,00; 1,25; 2,50 i 6,25 mg Al kg -1. Napisać wniosek podsumowujący ćwiczenia, mając na uwadze fakt, że za toksyczną uważa się zawartość powyżej 10 Al mg kg -1 gleby. 1z1

11 ĆWICZENIE 5 Czynniki determinujące źródła i migrację pierwiastków zasadotwórczych w glebach uprawnych. OZNACZANIE ZAWARTOŚCI PRZYSWAJALNEJ MIEDZI W GLEBIE METODĄ WESTERHOFFA Do butelki plastikowej odważamy 10 g gleby powietrznie suchej. Dodajemy 100 ml roztworu ekstrakcyjnego i wytrząsamy przez 20 minut. Zawartość butelki sączymy przez sączek do suchej kolby. Z klarownego przesączu pobieramy 25 ml do kolby stożkowej na 100 ml zadajemy 2 ml 0,5 % roztworu nadmanganianu potasu i szybko ogrzewamy do wrzenia. Zabarwienie fioletowe winno utrzymywać się przez cały okres wrzenia. Nadmiar nadmanganianu potasu odbarwia się dodając 0,5 ml 5 % roztworu kwasu szczawiowego. Po ostygnięciu do kolby dodajemy 20 ml mieszaniny buforowej, a po zamieszaniu 15 ml roztworu dietyloditiokarbaminianu ołowiu w czterochlorku węgla. Kolbę szczelnie zamykamy i przez 5 minut energicznie wytrząsamy. Po wytrząsaniu faza chloroformowa przybiera barwę od słomkowo-żółtej do brązowej, zależnie od zawartości miedzi. Należy w możliwie krótkim czasie odciągnąć warstwę wodną przy pomocy kapilary szklanej połączonej z pompką wodną. Intensywność zabarwienia mierzymy kolorymetrycznie, stosując światło o długości fali 440 nm. W międzyczasie przygotowujemy roztwór wzorcowy zerowy, gdyż pozostałe wzorce są przygotowane. Do kolbki o pojemności 100 ml odmierzamy 25 ml roztworu ekstrakcyjnego, następnie dodajemy 2 ml 0,5 % roztworu nadmanganianu potasu. Dalej dodajemy takie same odczynniki jak przy ekstrakcie glebowym. Kolejne próby wzorcowe odpowiadają zawartości: 0; 2; 4; 6; 8; 10 mg kg -1 Cu w glebie. Odczyty ekstynkcji dla pozostałych wzorców wynoszą odpowiednio: 0,11; 0,19; 0,24; 0,32; 0,4. Obliczanie wyników Na podstawie uzyskanych pomiarów obliczamy zawartość miedzi w glebie, stosując odpowiedni program komputerowy. 1z3

12 ĆWICZENIE 5 OZNACZANIE ZAWARTOŚCI PRZYSWAJALNEGO MAGNEZU W GLEBIE METODĄ SCHACHTSCHABELA 10 g suchej gleby umieszczamy w plastikowej butelce, zalewamy 100 ml 0,025 M chlorku wapnia (CaCl 2 ) i wytrząsamy przez 15 min. Następnie sączymy przez sączek bibułowy do kolby stożkowej, pobieramy pipetą 10 ml przesączu do kolby miarowej na 50 ml i dodajemy 10 ml wody destylowanej. Równolegle przygotowujemy roztwory wzorcowe, w tym celu pobieramy do kolbek na 50 ml 0, 2, 4, 6, 8 ml roztworu wzorcowego zawierającego w 1 ml 0,01 mg Mg oraz 20, 18, 16, 14, 12 ml wody destylowanej. Do wszystkich kolbek dodajemy po 5 ml roztworu alkoholu poliwinylowego, żółcieni tytanowej i 2 M zasady sodowej (NaOH), za każdym razem zawartość kolbki mieszamy. Na końcu uzupełniamy kolbki wodą destylowaną do kreski, całość mieszamy i wstawiamy do ciemnego pomieszczania. Po 20 min. dokonujemy pomiaru ekstynkcji na kolorymetrze przy długości fali nanometrów. APARAT OBSŁUGUJE PROWADZĄCY ĆWICZENIA. Obliczanie wyników Na podstawie uzyskanych pomiarów obliczamy zawartość magnezu w glebie, stosując odpowiedni program komputerowy. Wzorce przygotowane dla magnezu (0, 2, 4, 6 i 8 ml) odpowiadają kolejno: 0, 20, 40, 60 i 80 Mg mg kg -1 gleby. Na podstawie uzyskanych wyników należy obliczyć: 1. Obliczyć ilość przyswajalnej miedzi na jednostce powierzchni (na podstawie zawartości przyswajalnej miedzi) 2. Obliczyć ilość przyswajalnego magnezu na jednostce powierzchni (na podstawie zawartości przyswajalnego magnezu) WNIOSKI: 1. Klasyfikacja gleby do odpowiedniej klasy zasobności (na podstawie zawartości przyswajalnej miedzi) 2. Klasyfikacja gleby do odpowiedniej klasy zasobności (na podstawie zawartości przyswajalnego magnezu) 2z3

13 ĆWICZENIE 5 Ocena zawartości przyswajalnych form miedzi w glebach mineralnych [Cu mg kg -1 ] Klasa zasobności Barwa znaków Ocena Gleby zasobności bardzo lekkie lekkie średnie ciężkie III II I Czerwona Żółta Niebieska Niska Średnia Wysoka do 0,9 0,9 2,5 od 2,5 do 1,6 1,6 4,9 od 4,9 do 2,3 2,3 6,7 od 6,7 do 5,0 5,0 15,0 od 15,0 Ocena zawartości przyswajalnych form magnezu w glebach mineralnych [Mg mg kg -1 ] Klasa zasobności Barwa znaków Ocena Gleby zasobności bardzo lekkie lekkie średnie ciężkie V IV III II I Brązowa Czerwona Żółta Niebieska Zielona Bardzo niska Niska Średnia Wysoka Bardzo wysoka do od 61 do od 71 do od 91 do od 141 3z3

14 ĆWICZENIE 6 Główne jony w litosferze. Ocena stopnia zasolenia gleb. OZNACZENIE ZAWARTOŚCI CHLORKÓW I SIARCZANÓW W GLEBIE 40 g gleby umieszczamy w butelce plastikowej, zalewamy 40 ml 0,125 M HNO 3 i wytrząsamy przez 5 min. Następnie sączymy i pobieramy po 5 ml przesączu do probówek (jedną na Cl - i drugą na SO 4-2 ). W celu oznaczenia chlorków do probówek dodajemy 1 ml 0,2 M AgNO 3 i zawartość mieszamy. Natomiast dla oznaczenia siarczanów dodajemy 1 ml 2 % BaCl 2. Równolegle należy przygotować roztwory wzorcowe, oddzielnie dla chlorków i siarczanów. W tym celu do kolejnych probówek pobieramy: 0, 1, 2, 3, 4, 5 ml roztworu wzorcowego: zawierającego w 1 ml 0,02 mg Cl - (wzorce dla chlorków), dodać odpowiednio: 5, 4, 3, 2, 1, 0 ml 0,125 M HNO 3 oraz po 1 ml 0,2 M AgNO 3. Do oddzielnej serii probówek pobieramy: 0, 1, 2, 3, 4, 5 ml roztworu wzorcowego: zawierającego w 1 ml 0,25 mg SO 4-2 (wzorce dla siarczanów), dodajemy odpowiednio: 5, 4, 3, 2, 1, 0 ml 0,125 M HNO 3 oraz po 1 ml 2% BaCl 2. Po 15 minutach dokonujemy pomiaru ekstynkcji na kolorymetrze przy długości fali 450 nm prób wzorcowych i badanych. Obliczenie wyników: Przeliczenia uzyskanych odczytów dokonujemy zapomocą odpowiedniego programu komputerowego. Po uwzględnieniu naważki wzorce dla chlorków i siarczanów w glebie odpowiadają zawartości: 0, 4, 8, 12, 16, 20 mg Cl - kg -1 oraz 0, 50, 100, 150, 200, 250 mg SO 4-2 kg -1. 1z4

15 ĆWICZENIE 6 OZNACZENIE PRZEWODNICTWA ELEKTROLITYCZNEGO PRZESĄCZU GLEBOWEGO METODĄ KONDUKTOMETRYCZNĄ. Do dwóch zlewek z 10 g powietrznie suchych prób glebowych dodać po 50 ml wody destylowanej i zamieszać. Zlewki z tak przygotowanymi próbami glebowymi odstawić na 30 minut, od czasu do czasu mieszając ich zawartość. W czasie oczekiwania na odczyt przewodnictwa prób glebowych, sporządzić roztwory wzorcowe. W tym celu do kolejnych kolbek miarowych na 100 ml pobieramy: 0,0; 2,0; 4,0; 6,0; 8,0; 10,0; 12,0 ml roztworu wzorcowego zawierającego w 1 ml 10 mg NaCl. Zawartość kolbek uzupełnić wodą destylowaną do kreski. Po upływie pół godziny należy zmierzyć przewodnictwo roztworów wzorcowych i zawiesiny glebowej przy pomocy elektrody połączonej z konduktometrem. Obliczenie wyników: Przeliczenia uzyskanych odczytów dokonujemy zapomocą odpowiedniego programu komputerowego. Po uwzględnieniu objętości gleby i wody destylowanej wzorce dla zasolenia odpowiadają: 0; 1,0; 2,0; 3,0; 4,0; 5,0; 6,0 g kg -1 NaCl. Na podstawie uzyskanych wyników należy obliczyć: 1. Obliczyć ilość siarczanów na jednostce powierzchni (na podstawie zawartości siarczanów) 2. Obliczyć ilość chlorków na jednostce powierzchni (na podstawie zawartości chlorków) 3. Stężenie soli w roztworze C = 640a [mg dm -3 ] 4. Całkowitą zawartość kationów w roztworze T = 10a [mmol dm -3 ] 5. Ciśnienie osmotyczne roztworu P = 039a [bar] 6. Moc jonową roztworu I = 0,013a [mmol dm -3 ] a przewodność elektryczna [ms cm] WNIOSKI: 1. Klasyfikacja gleby do odpowiedniego stopnia zawartości siarki (na podstawie zawartości siarczanów) 2. Stopień zasolenia gleby (na podstawie zawartości soli) 3. Ocenić szkodliwość zasolenia gleby dla roślin (na podstawie przewodności elektrycznej roztworu glebowego) 2z4

16 ĆWICZENIE 6 Grupa gleb niski (naturalna) średni (podwyższona) Stopnie zawartości siarki w glebach [mg kg -1 ] wysoki (zanieczyszczenie słabe) S0 4-2 bardzo wysoki (zanieczyszczenie silne) niski (naturalna) średni (podwyższona) wysoki (zanieczyszczenie słabe) bardzo wysoki (zanieczyszczenie silne) S ogółem Lekkie > > 1000 Średnie > > 1500 Ciężkie > > 2000 Mineralnoorganiczne > > 2500 Organiczne > > 4500 Niska Średnia Wysoka Zawartości chlorków w glebie Zawartość Cl -1 Ocena zawartości [mg kg -1 ] do powyżej 16 3z4

17 ĆWICZENIE 6 Zasolenie gleb w zależności od zawartości soli w suchej masie Zawartość soli Gleby [g kg -1 ] Niezasolone do 2 Słabo zasolone 2 3,5 Umiarkowanie zasolone 3,6 5,5 Silnie zasolone powyżej 5,5 Ocena szkodliwości zasolenia gleb dla roślin na podstawie przewodności wyciągu wodnego Szkodliwość zasolenia Przewodność wyciągu glebowego [ms cm -1 ] Tolerowana przez wszystkie rośliny do 0,5 Szkodliwa dla roślin bardzo wrażliwych 0,6 1,0 Szkodliwa dla większości roślin przy przedłużających się okresach suszy 1,1 2,0 Toksyczna dla prawie wszystkich roślin powyżej 2,0 4z4