Warszawa, UZ-ZR TKA.3. Pani Małgorzata Kidawa-Błońska Marszałek Sejmu Rzeczypospolitej Polskiej

Transkrypt

1 Warszawa, UZ-ZR TKA.3 Pani Małgorzata Kidawa-Błońska Marszałek Sejmu Rzeczypospolitej Polskiej W odpowiedzi na interpelację PanaKazimierza Moskala, Posła na Sejm RP, przekazaną przy piśmie z dnia 14lipca 2015 r., nr 33555, w sprawiekonieczności podjęcia konkretnych działań w organizacji opieki reumatologicznej w celu zwiększenia jej dostępności, uprzejmie proszę o przyjęcie poniższych informacji. Zadania z zakresu określania jakości i dostępności oraz analizy kosztów świadczeń opieki zdrowotnej w zakresie niezbędnym dla prawidłowego zawierania umów o udzielanie świadczeń opieki zdrowotnej, przeprowadzanie konkursów ofert, rokowań i zawieranie umów o udzielanie świadczeń opieki zdrowotnej, a także monitorowanie ich realizacji i rozliczanie, zgodnie z przepisem art. 97 ust. 3 ustawy z dnia 27 sierpnia 2004 r. o świadczeniach opieki zdrowotnej finansowanych ze środków publicznych (Dz. U. z, z poz. 581, z późń. zm.), należą do kompetencji Narodowego Funduszu Zdrowia (NFZ). Powyższe zadania w imieniu Funduszu realizują dyrektorzy oddziałów wojewódzkich Funduszu (art. 107 ust. 5 ustawy o świadczeniach). Odnosząc się sformułowania cyt. pacjenci skarżą się na długie oczekiwanie do poradni, problemy z diagnostyką oraz odpowiadając na pytanie, jakie konkretne działania w organizacji opieki reumatologicznej zostaną wprowadzone w celu zwiększenia dostępności do świadczeń z zakresu reumatologii, uprzejmie informuję, że od 1 stycznia 2015 r., w ambulatoryjnej opiece specjalistycznej, w celu zachęcenia świadczeniodawców do szybkiego przeprowadzania procesu diagnostycznego

2 u pacjentów pierwszorazowych, kierowanych na leczenie specjalistyczne z przyczyn pozaonkologicznych, polegającego na kompleksowej ocenie stanu zdrowia pacjenta (wywiad lekarki, badanie fizykalne, pozyskiwanie niezbędnych wyników badań dodatkowych, ocena dostępnych i zleconych wyników badań dodatkowych) został wprowadzony zakres skojarzony (w dziedzinach zachowawczych, w tym reumatologii i reumatologii dla dzieci). Jednocześnie został wprowadzony wskaźnik premiujący o wartości 1,1 tych świadczeniodawców, którzy postawią pacjentom pierwszorazowym ostateczną diagnozę w ciągu 42 dni od porady początkowej. Z analizy przesłanych przez Centralę NFZ danych wynika, iż w okresie I-V 2015 r. średnio miesięcznie udzielono porad, średnia, miesięczna liczba porad pierwszorazowych wynosiła , a średni, miesięczny udział porad pierwszorazowych wynosił 20,37%. Szczegółowe informacje dotyczące liczby porad pierwszorazowych prezentuje poniższy wykres ,29% 20,86% 21,40% 21,64% 17,65% % 20% 15% 10% 5% 0% liczba porad pierwszorazowych udział porad pierwszorazowych Należy zauważyć, że ustalanie terminów wizyt, prowadzenie list osób oczekujących oraz dokonywanie przesunięć na tych listach, zgodnie zprzepisami ww. ustawy, należy do kompetencji świadczeniodawców (poradni, szpitali). Równocześnie obowiązujące przepisy zobowiązują świadczeniodawców do prowadzenia list osób oczekujących w sposób zapewniający poszanowanie zasady sprawiedliwego, równego, niedyskryminującego i przejrzystego dostępu do świadczeń opieki zdrowotnej oraz zgodnie z kryteriami medycznymi, określonymi w rozporządzeniu Ministra Zdrowia z dnia 26 września 2005 r. w sprawie kryteriów medycznych, jakimi powinni kierować się świadczeniodawcy, umieszczając świadczeniobiorców na listach oczekujących na udzielenie świadczenia opieki zdrowotnej (Dz. U. Nr 200, poz. 1661). 2

3 Odpowiadając na pytanie o średni czas oczekiwania w poszczególnych województwach do poradni reumatologicznych i do oddziałów szpitalnych, uprzejmie informuję, iż średni czas oczekiwania do poradni reumatologicznych w 2015 r., w skali kraju, w podziale na kategorie medyczne wynosił: 45 dni dla przypadku stabilnego oraz 4 dni dla przypadku pilnego, zaś mediana odpowiednio, 34 dni dla przypadku stabilnego i 0 dni dla przypadku pilnego. Pacjenci zakwalifikowani do kategorii medycznej przypadek stabilny najdłużej oczekiwali na udzielenie świadczenia w poradni reumatologicznej w województwie warmińsko-mazurskim średnio 65 dni (mediana 39 dni), mazowieckim 60 dni (mediana 48 dni), śląskim - 59 dni (mediana 54 dni). Najkrótszy czas oczekiwania dla na udzielenie świadczenia w poradni reumatologicznej dlapacjentów zakwalifikowanych jako przypadek stabilny odnotowano w województwie: świętokrzyskim - 24 dni(mediana - 4 dni), lubuskim - 24 dni(mediana -18 dni), podkarpackim - 29 dni(mediana 17 dni). Średni czas oczekiwania do poradni reumatologicznych dla dzieci, dla przypadku stabilnego wynosił 44 dni (mediana 35 dni). Charakterystycznym dla tego rodzaju świadczeń jest to, że często mediana i średnia czasu oczekiwania osiągają te same wartości. Najdłużej na udzielenie świadczenia oczekiwano w województwie: kujawsko-pomorskim 135 dni, łódzkim 78 dni, małopolskim 70 dni (mediana 84 dni). Najkrótsze czasy oczekiwania do poradni reumatologicznej, dladzieci zakwalifikowanych do ww. przypadku, sprawozdano w województwie: podlaskim 12 dni, podkarpackim 16 dni (mediana 4 dni). Średni czas oczekiwania na dostęp do ambulatoryjnych świadczeń zzakresu reumatologii dziecięcej dlakategorii medycznej przypadek pilny wynosił 6dni (mediana- 0 dni). Najdłuższy czas oczekiwania dla powyższej kategorii sprawozdano w województwach: łódzkim 18 dni, opolskim 13 dni, mazowieckim 7 dni. 3

4 W przypadku województw: lubelskiego, podkarpackiego, świętokrzyskiego, warmińskomazurskiego, wielkopolskiego, zachodniopomorskiego dzieciom zakwalifikowanym do kategorii medycznej przypadek pilny świadczenia były udzielane na bieżąco. Średni czas oczekiwania na udzielenie świadczeń na oddziale reumatologicznym, dla kategorii przypadek stabilny wynosił 158 dni (mediana 70 dni). Najdłużej na udzielenie świadczeń oczekiwano w województwie: śląskim 460 dni (mediana 152 dni), opolskim 265 dni, mazowieckim 191 dni (mediana 48 dni). Najkrótszy czas oczekiwania na udzielenie świadczeń na szpitalnym oddziale reumatologicznym dla powyższej kategorii odnotowano w województwie: podlaskim 30 dni, świętokrzyskim 54 dni (mediana 49 dni). Pacjenci zakwalifikowani do kategorii medycznej przypadek pilny najdłużej oczekiwali na udzielenie świadczeń na oddziałach reumatologicznych w województwie: mazowieckim 69 dni (mediana - 12 dni), dolnośląskim 42 dni (mediana 32 dni), małopolskim 36 dni, najkrócej w: warmińsko-mazurskim 1 dzień, lubelskim 8 dni (mediana 1 dzień), zaś pacjentom z województw: lubuskiego i podlaskiego świadczenia były udzielane na bieżąco. Odnosząc się do sformułowania cyt. ograniczony dostęp do nowoczesnych leków, które dają możliwość znacznie skuteczniejszego leczenia, uprzejmie informuję, że przewlekłe zapalne choroby tkanki łącznej, takie jak reumatoidalne zapalenie stawów, zesztywniające zapalenie stawów kręgosłupa, łuszczycowe zapalenie stawów i młodzieńcze idiopatyczne zapalenie stawów, stanowią szczególny przedmiot troski Resortu Zdrowia, zwłaszcza w zakresie finansowania terapii lekowych. Narodowy Fundusz Zdrowia współfinansuje - w ramach refundacji aptecznej - syntetyczne leki modyfikujące przebieg choroby (np. metotreksat w postaci doustnej i podskórnej, sulfasalazynę, leflunomid, cyklosporynę), leki przeciwzapalne (m.in. diklofenak, naproksen, ketoprofen), leki przeciwbólowe (tramadol i inne opioidowe leki przeciwbólowe), jak również steroidowe leki przeciwzapalne (prednizolon i metylprednizolon) i wiele innych. Ponadto pacjenci, u których choroba ma przebieg 4

5 agresywny oraz u których leczenie metodami klasycznymi nie daje zadowalających efektów, mają dostęp do bezpłatnego leczenia biologicznego w ramach programów lekowych. Minister Zdrowia dostrzega pilną konieczność rozwiązania problemów ograniczonego dostępu do nowych opcji terapeutycznych, niemniej jednak postulowana przez organizacje pacjenckie zmiana kategorii dostępności dla leków biologicznych, stosowanych w leczeniu chorób reumatycznych z kategorii dostępny w ramach programu lekowego na kategorię dostępny w aptece na podstawie recepty lekarskiej nie może być zaakceptowana, ponieważ przepisy ustawy o refundacji leków nie przewidują możliwości przenoszenia leków w ramach nadanych im kategorii dostępności refundacyjnej. Procedurę obejmowania danego produktu refundacją inicjuje złożenie wniosku, o którym mowa w art. 24 ustawy refundacyjnej przez wnioskodawcę, tj. podmiot odpowiedzialny. W ramach obowiązku informacyjnego wnioskodawca przedstawia między innymi warunki objęcia refundacją, w tym kategorię dostępności refundacyjnej, o której mowa w art. 6 ust. 1 ustawy refundacyjnej. Natomiast Agencja Oceny Technologii Medycznych i Taryfikacji wydaje rekomendację w zakresie przekazanego wniosku, w tym również w zakresie wnioskowanych warunków objęcia refundacją. Oznacza to, że zmiana kategorii dostępności leków biologicznych z finansowania w ramach programów lekowych do finansowania w ramach refundacji aptecznej, możliwa będzie w przypadku złożenia przez podmioty odpowiedzialne wniosków o objęcie refundacją z określeniem innych niż aktualnie obowiązujące warunków refundacji. Dodatkowo na niekorzyść udostępnienia ww. technologii lekowych w ramach refundacji aptecznej przemawia ich bardzo wysoki koszt, tj.: - ok zł za roczną terapię infliksymabem; - ok zł za roczną terapię podskórnie stosowanymi inhibitorami TNF alfa; - ok zł za roczną terapię tocilizumabem. Opis programu lekowego oraz odzwierciedlająca go aplikacja SMPT (System Monitorowania Programów Terapeutycznych) dają możliwość bieżącej weryfikacji, czy kwalifikowani do leczenia pacjenci reumatyczni spełniają kryteria agresywnego przebiegu choroby oraz czy u danego pacjenta wyczerpano inne możliwe do zastosowania metody leczenia, a ponadto dają możliwość monitorowania skuteczności zastosowanej terapii. Zaniechanie obowiązku weryfikacji przez Zespół Koordynacyjny ds. Leczenia Biologicznego w Chorobach Reumatycznych spełnienia przez pacjentów kryteriów udziału w programach lekowych oraz zniesienie konieczności 5

6 wykazania skuteczności zastosowanej terapii może doprowadzić do nadużyć i niekontrolowanego wzrostu wydatków płatnika zobowiązanego do finansowania świadczeń. Udostępnienie leczenia biologicznego w całej populacji pacjentów z rozpoznaniem chorób reumatycznych w ramach refundacji aptecznej byłoby możliwe w przypadku znacznego obniżenia jego kosztu. Przy obecnie obowiązujących bardzo wysokich kosztach leczenia biologicznego, niezbędne jest skuteczne nadzorowanie wydatkowanych przez Narodowy Fundusz Zdrowia środków finansowych, czego gwarantem są programy lekowe. Pragnę zapewnić, że wszelkie działania podejmowane przez Ministerstwo Zdrowia są ukierunkowane głównie na poprawę dostępności do świadczeń gwarantowanych, w tym do nowoczesnych terapii biologicznych. Niemniej jednak działania te powinny być racjonalne, a decyzje podejmowane przez Ministra Zdrowia muszą być możliwe do sfinansowania przez Narodowy Fundusz Zdrowia. Objęcie refundacją leków biologicznych w ramach refundacji aptecznej zdecydowanie poprawiłoby dostępność pacjentów do tego typu leczenia, ale przy bardzo wysokich kosztach terapii biologicznych, jakie proponują podmioty odpowiedzialne, istnieje bardzo duże ryzyko, że taki sposób refundacji wpłynie niekorzystnie na stabilność finansową płatnika zobowiązanego do finansowania świadczeń. Na obecnym etapie wydaje się, że najlepszym możliwym rozwiązaniem jest modyfikowanie i rozwijanie programów lekowych, tak aby spełniały one światowe standardy leczenia. Ministerstwo Zdrowia prowadzi intensywne prace mające na celu aktualizację zapisów programów lekowych w jak najkrótszym czasie, co powinno ułatwić pacjentom z chorobami reumatycznymi dostęp do nowoczesnego leczenia. Konieczność aktualizacji reumatologicznych programów lekowych, wynika przede wszystkim z ich oderwania od europejskich rekomendacji, które jako cel terapii chorób reumatycznych stawiają osiągnięcie remisji, bądź niskiej aktywności choroby w jak najkrótszym czasie. Aktualnie obowiązujące zapisy reumatycznych programów przyczyniają się do powstawania różnych patologicznych zjawisk, m.in.: - zwlekanie z włączeniem pacjenta do programu, do czasu osiągnięcia bardzo wysokiej aktywności choroby, by konieczne stało się długotrwałe podawanie leku biologicznego, - stosowanie w leczeniu skojarzonym z lekiem biologicznym bardzo niskich dawek metotreksatu, albo podawanie inhibitorów TNF w monoterapii, co umożliwia długotrwałe stosowanie leku biologicznego, ponieważ znacząco zmniejsza jego skuteczność i opóźnia możliwość wejścia w remisję. 6

7 Aby wyeliminować te niekorzystne praktyki, prace nad zaktualizowaną treścią programu lekowego oparto przede wszystkim na uwagach polskich specjalistów w dziedzinie reumatologii, uwzględniając jednocześnie wyniki opublikowanych badań klinicznych oraz uwagi wniesione przez Radę Przejrzystości oraz Prezesa Agencji Oceny Technologii Medycznych i Taryfikacji, co sprawia, że całokształt zaktualizowanego programu uwzględnia najlepsze europejskie i światowe standardy leczenia. Minister Zdrowia wyraża nadzieję, że zaproponowane zmiany wpłyną korzystnie na farmakoterapię chorób reumatycznych w Polsce. Reasumując pragnę zapewnić, że wszelkie działania podejmowane przez Ministerstwo Zdrowia są ukierunkowane głównie na poprawę dostępności pacjentów do świadczeń gwarantowanych, z jednoczesnym uwzględnieniem dbałości o stabilność finansową Narodowego Funduszu Zdrowia. Z upoważnienia MINISTRA ZDROWIA SEKRETARZ STANU Sławomir Neumann /podpis elektroniczny/ 7