This copy is for personal use only - distribution prohibited.
|
|
- Juliusz Turek
- 7 lat temu
- Przeglądów:
Transkrypt
1 Ostre zapalenie ucha racjonalna antybiotykoterapia * Acute otitis media rational antibiotic treatment *Wykład przygotowany na zlecenie firmy GlaxoSmithKline Elżbieta Hassmann-Poznańska Klinika Otolaryngologii Dziecięcej Akademii Medycznej w Białymstoku Kierownik: Summary Acute otitis media is the most common reason for which antibiotics are prescribed to children. Because use of antibiotics has been implicated in the selection and progression of resistance among upper respiratory tract pathogens a concerted effort has been established to promote their judicious use. To reduce use of antibiotics recently published guidelines recommend observation option (watchful waiting) to children >2 years of age and non severe illness. Amoxicillin at conventional or high-doses remains an appropriate choice for first-line therapy. Appropriate options for second-line therapy include high-dose amoxicillin/clavulanate and ceftriaxon. Tympanocentesis is useful for identifying causative pathogen and may be beneficial for those who have failed second-line therapy. Natural history of untreated otitis media, most common pathogens and their resistance pattern are presented in the paper. Hasła indeksowe: ostre zapalenie ucha, antybiotykoterapia, zalecenia Key words: otitis media acute, antibioticotherapy, recommendations Otolaryngol Pol 2007; LXI (5): by Polskie Towarzystwo Otorynolaryngologów Chirurgów Głowy i Szyi Ostre zapalenie ucha środkowego (OMA) jest najczęstszą przyczyną zlecanych dzieciom antybiotykoterapii. Należy się liczyć z tym, że ten rodzaj terapii będzie częściej stosowany, ponieważ w wielu krajach obserwuje się wzrost częstości występowania OMA. Jednocześnie obserwuje się stały wzrost odsetka patogenów górnych dróg oddechowych opornych na działanie antybiotyków. Zahamowanie tego zjawiska wymaga przede wszystkim ograniczenia antybiotykoterapii do przypadków, w których przynosi ona rzeczywiste korzyści. Ponadto, jeżeli decydujemy się na podanie antybiotyku, powinien on eliminować bakterie z miejsca zakażenia, a także z nosogardła, co ogranicza szerzenie się szczepów opornych. W Holandii antybiotykoterapię otrzymuje jedynie 31% chorych z OMA, w przeciwieństwie do ponad 90% w pozostałych krajach, w tym również w Polsce [1, 2]. Podnosi się zarzut, że polityka ograniczania antybiotykoterapii powoduje częstsze występowania zapalenia wyrostka sutkowatego. Istotnie, częstość występowania tego powikłania w Holandii wynosi 3,8/ i jest wyższa niż w wielu innych krajach, w których wynosi 1,2 2,0/ Jednakże podobną do Holandii częstość występowania zapalenia wyrostka obserwuje się w Norwegii i Danii,gdzie antybiotykoterapia jest zlecana częściej [1, 2]. Należy jednak zaznaczyć, że w krajach, w których ograniczane jest stosowanie antybiotyków, zwykle przyjmowane są znacznie szersze kryteria kwalifikacji do leczenia chirurgicznego drenażu wentylacyjnego, adenoidektomii [2]. Do właściwej oceny roli antybiotyków w leczeniu OMA konieczna jest znajomość naturalnego przebiegu tej choroby. Rosenfeld i Kay [3] prześledzili ten proces poprzez metaanalizę danych dotyczących kontrolnych grup chorych z OMA, którym w badaniach randomizowanych oceniających antybiotyki, podawano placebo. Poprawę po 24 godzinach stwierdza się u 61% dzieci bez antybiotykoterapii, odsetek ten wzrasta do 80% po 2 3 dniach. Wysięk w jamie bębenkowej był obecny u 41% z tych dzieci po 4 tygodniach, a u 54% po 6 tygodniach. Po 12 tygodniach odsetek dzieci z wysiękiem wynosił 26%. Nic nie wskazuje, aby antybiotykoterapia miała 774 Otolaryngologia Polska 2007, LXI, 5
2 Tabela I. Zalecane postępowanie w ostrym zapaleniu ucha środkowego wg Amerykańskiej Akademii Pediatrii 2004 [12] Wiek Pewne rozpoznanie* Niepewne rozpoznanie <6 miesięcy antybiotykoterapia antybiotykoterapia 6 miesięcy 2 lat antybiotykoterapia antybiotykoterapia przy nasilonych objawach obserwacja, jeżeli umiarkowane** > 2 lat antybiotykoterapia przy nasilonych objawach obserwacja przy umiarkowanych obserwacja *Pewne rozpoznanie przy obecności trzech kryteriów: 1 gwałtowny początek, 2 obecność wysięku, 3 wziernikowe i ogólne objawy zapalenia **Nasilone objawy umiarkowany lub silny ból ucha, gorączka 39ºC wpływ na cofanie się wysięku po ostrym zapaleniu ucha. Podobną tendencję do samoograniczenia się choroby obserwowano w nawracającym zapaleniu ucha. Spośród dzieci, które miały > 5,5 zachorowań w ciągu roku w okresie półrocznej obserwacji 41% nie miało dalszych incydentów, 83% miało ich mniej niż 3. Oznacza to, że jedynie 17% nadal spełniało kryteria nawracającego zapalenia ucha (3 lub więcej incydentów). Autorzy podkreślają jednak, że dzieci, które biorą udział w badaniach z placebo są zwykle starsze, mają lżejsze objawy i w efekcie wyniki nie mogą być przenoszone automatycznie na dzieci poniżej 2 roku życia [3]. W tej grupie wiekowej wykazano samoistną poprawę jedynie u 28% dzieci [4]. Należy pamiętać również, że kliniczna poprawa, a takie kryterium przyjmowano w tych pracach, nie zawsze oznacza eradykację bakterii z przestrzeni ucha środkowego (fenomen Pollyanny). Poprawę kliniczną obserwowano w 63% uszu, w których takiej eradykacji nie uzyskano. Jeżeli poprawa oceniana jest na podstawie eradykacji bakterii po 3 4 dniach, skuteczność placebo wynosi < 30% [5]. WSKAZANIA DO ANTYBIOTYKOTERAPII Liczne publikacje i metaanalizy przedstawiają wpływ antybiotykoterapii na przebieg OMA. W większości z nich stwierdzono, że rutynowe stosowanie antybiotyku bezpośrednio po rozpoznaniu nieznacznie skraca czas utrzymywania się dolegliwości i zmniejsza ryzyko dłuższego utrzymywania się objawów [6, 7]. Wstrzymanie się z podaniem antybiotyku przez 2 3 dni w oczekiwaniu na poprawę u chorych z zapaleniem ucha o łagodnym przebiegu pozwala na ograniczenie niepotrzebnego podawania antybiotyku w 66% przypadków [7, 8]. Jednocześnie z wielu badań wynika, że antybiotyki przynoszą istotną poprawę w zapaleniach ucha o cięższym przebiegu, np. z gorączką i wymiotami [9], jak również w zapaleniach obustronnych u dzieci poniżej 2 roku życia [10]. Otolaryngologia Polska 2007, LXI, 5 Ostre zapalenie ucha Obecnie nie ma wystarczających dowodów potwierdzających, że antybiotykoterapia ma marginalne znaczenie w leczeniu OMA u dzieci poniżej 2 roku życia. U dzieci w tym wieku zapalenia ucha są częstsze, czemu sprzyja anatomia trąbki słuchowej oraz niedojrzała odpowiedź immunologiczna na antygeny wielocukrowe bakterii Gram+. Ponadto flora bakteryjna u małych dzieci znacznie częściej cechuje się opornością na antybiotyki [11]. Wiele badań wskazuje, że zapalenia ucha w tym wieku mają cięższy przebieg, wyższą tendencję do nawrotów i długiego utrzymywania się wysięku [10, 11]. Na podstawie tych danych Amerykańska Akademia Pediatrii [12] wydała w 2004 r. zalecenia dotyczące leczenia OMA, w których postępowanie zróżnicowano w zależności od wieku dziecka, ciężkości przebiegu i pewności rozpoznania. Zalecono antybiotykoterapię we wszystkich przypadkach zapalenia ucha poniżej 6 miesiąca życia i u dzieci w wieku od 6 miesięcy do 2 lat z pewnym rozpoznaniem. U dzieci powyżej 2 roku życia zalecono antybiotykoterapię w ciężkim zapaleniu ucha i opcję wstrzymania się z podaniem antybiotyku w razie lżejszego przebiegu [12]. Warunkiem wstrzymania się z podaniem antybiotyku jest stosowanie leków przeciwbólowych i przeciwgorączkowych oraz możliwość obserwacji przebiegu choroby (tabela I). Zalecenia Holenderskich Lekarzy Rodzinnych w większym stopniu przyjmują opcję obserwacji leczenia objawowego. Jest ono zalecane przez pierwsze 24 godziny u dzieci w wieku 6 24 miesięcy i przez 72 godziny u dzieci starszych. Antybiotyki podaje się wyłącznie dzieciom, u których nie wystąpiła samoistna poprawa [12]. PATOGENY OSTREGO ZAPALENIA UCHA Ostre zapalenie ucha ma ścisły związek z infekcją wirusową górnych dróg oddechowych. Występuje ono po 3 4 dniach trwania objawów nieżytu nosa, a wirusy RS mają największą zdolność do wywo- 775
3 ływania tego powikłania [13]. Są one również najczęściej stwierdzane w wysięku w przebiegu OMA [14]. Odgrywają tu również rolę inne wirusy grypy, paragrypy, rhinowirusy. Tylko w 20% ostrych zapaleń ucha mamy do czynienia wyłącznie z infekcją wirusową, natomiast wirusy łącznie z bakteriami stwierdzane są w 65% przypadków [15, 16]. Wyniki tych nowych badań z zastosowaniem technik PCR wskazują na znacznie istotniejszą rolę infekcji wirusowej w zapaleniach ucha niż poprzednio przypuszczano. Liczne badania również wskazują, że OMA wywołane przez łączną infekcją wirusowo- -bakteryjną są trudniejsze w leczeniu i wiążą się z częstszymi nawrotami [13, 14]. Infekcja wirusowa, zwykle egzogenna, toruje drogę infekcjom bakteryjnym, najczęściej wywoływanym bakteriami wcześniej kolonizującymi błony śluzowe górnych dróg oddechowych. Najczęstszymi patogenami bakteryjnymi ostrego zapalenia ucha są S. pneumoniae i H. influenzae. S. pneumoniae odpowiada za 30 50% przypadków ostrego zapalenia ucha, H.influenzae 10 40%. Na trzecim miejscu jest M. catarrhalis 2 23% [15, 17, 18]. S. pyogenes, w pierwszej połowie dwudziestego wieku najczęstszy patogen ostrego zapalenia ucha, obecnie występuje znacznie rzadziej 1 5% [15, 17]. Zapalenia ucha wywołane przez S. pneumoniae cechują się cięższym przebiegiem i niewielką tendencją do samoistnego cofania się (20%) [19]. Zakażenie H. influenzae wiąże się z nawracającym zapaleniem ucha. Rośnie rola M. catarrhalis jako patogenu ostrego zapalenia ucha, szczególnie u małych dzieci [17]. W krajach, w których wprowadzono szczepienia poliwalentną szczepionką przeciwko pneumokokom, obserwuje się wzrost częstości występowania H. influenzae wytwarzającego b-laktamazy jako czynnika etiologicznego OMA, a spadek S. pneumoniae. W ten sposób H. influenzae staje się w tych krajach głównym patogenem ostrego zapalenia ucha [20, 21]. U niemowląt obserwuje się podobne patogeny co u starszych dzieci, chyba że przebywają one na oddziałach intensywnej tarapii [18]. LEKOOPORNOŚĆ Narastanie lekooporności wśród patogenów dróg oddechowych jest od kilkunastu lat poważnym problemem. Oporność na antybiotyki szczepów H. influenzae i M. catarrhalis jest najczęściej wynikiem wytwarzania b-laktamaz i może zostać przełamana poprzez dodanie odpowiedniego inhibitora. Natomiast głównym mechanizmem oporności S. pneumoniae na antybiotyki b-laktamowe jest zmiana białek wiążących antybiotyk (PBP) na skutek mutacji genów. Geny te mogą być przeniesione z opornych paciorkowców zieleniejących bytujących na błonach śluzowych górnych dróg oddechowych. Szczepy oporne na penicylinę są często oporne na inne antybiotyki, ale zachowują wrażliwość na amoksycylinę w wyższych dawkach i w różnym stopniu na cefalosporyny II generacji (aksetyl cefuroksymu). Według danych dotyczących patogenów wyodrębnionych od dzieci z zakażeniami dróg oddechowych w IP-CZD 16% szczepów S. pneumoniae wykazywała obniżoną wrażliwość na penicylinę. Natomiast w zachodnich regionach kraju oporność na penicylinę osiągnęła aż 64%. Średni odsetek oporności na penicylinę dla całej Polski wynosi aż 36% [22]. Najwyższe odsetki szczepów o obniżonej wrażliwości na penicylinę stwierdza się u dzieci od 6 miesięcy do 2 lat [22]. Dzieci uczęszczające do żłobka lub przedszkola, leczone wcześniej antybiotykami, z nawracającymi stanami zapalnymi mają wyższe ryzyko zakażenia drobnoustrojami lekoopornymi. 97% szczepów opornych na penicylinę było wrażliwych na amoksycylinę [22]. Spośród izolatów H. influenzae 20% wytwarzało b-laktamazy, a spośród M. catarrhalis 83% [22]. Ta ostatnia bakteria wywołuje zapalenia ucha o łagodnym przebiegu, z których 80% cofa się samoistnie u starszych dzieci. Ostatnio jednak zwraca się uwagę na jej rosnącą rolę jako patogenu, szczególnie w pierwszym zapaleniu ucha u niemowląt, u których zdolność do samoistnego cofania się jest ograniczona [17]. ANTYBIOTYKOTERAPIA Rolą antybiotyku w ostrym zapaleniu ucha jest eradykacja bakterii z jego przestrzeni. Antybiotyk musi docierać do ucha w odpowiednim stężeniu, utrzymywać je odpowiednio długo i być aktywny w stosunku do najczęstszych patogenów: S. pneumoniae, H. influenzae, M. catarrhalis, które odpowiadają za > 85% bakteryjnych zakażeń ucha [5]. Amoksycylina z kwasem klawulanowym i ceftriakson mają najlepsze właściwości farmakodynamiczne i farmakokinetyczne w stosunku do tych patogenów i ich szczepów opornych. Amoksycylina jest lekiem pierwszego wyboru w leczeniu zapaleń ucha środkowego ze względu na jej bardzo dobrą penetrację do ucha środkowego i zna- 776 Otolaryngologia Polska 2007, LXI, 5
4 Tabela II. Antybiotykoterapia w ostrym zapaleniu ucha zalecenia Amerykańskiej Akademii Pediatrii [12, 15] Terapia pierwszego wyboru 1. Amoksycylina (50 mg/kg/dobę) terapia empiryczna pierwszego zachorowania terapia empiryczna u starszych dzieci >2 roku życia terapia empiryczna w regionach o niskiej oporności pneumokoków 2. Amoksycylina (80 90 mg/kg/dobę) terapia empiryczna w regionach o wysokiej oporności pneumokoków terapia empiryczna poniżej 2 roku życia 3. Amoksycylina z kwasem klawulanowym (90/6,4 mg/kg/dobę) terapia empiryczna niemowląt terapia empiryczna przy zaburzeniach odporności terapia empiryczna u osób leczonych antybiotykiem w ostatnim miesiącu terapia empiryczna w przypadkach podejrzewanej lekooporności Terapia drugiego wyboru 1. Amoksycylina z kwasem klawulanowym (90/6,4 mg/kg/dobę) 2. Ceftriakson (50 mg/kg/dobę) 3 dni Terapia alternatywna alergia, nietolerancja 1. nie typu natychmiastowego terapia pierwszego wyboru aksetyl cefuroksymu terapia drugiego wyboru ceftriakson 2. typu natychmiastowego terapia pierwszego wyboru azytromycyna lub klarytromycyna terapia drugiego wyboru klindamycyna komite właściwości farmakodynamiczne. W dawce 50 mg/kg/dobę utrzymuje w uchu środkowym stężenia terapeutyczne przez odpowiednio długi czas dla eradykacji S. pneumoniae wrażliwego na penicylinę. Przy obecnie zalecanej podwyższonej dawce 90 mg/kg/dobę stężenia w płynie ucha środkowego pozwalają na eliminację S. pneumoniae o obniżonej wrażliwości na penicylinę [12, 23]. Nie jest niestety skuteczna przeciwko H. influenzae wytwarzającemu b-laktamazy. Leczenie skorygowane stosuje się w przypadkach braku poprawy po 2 3 dniach leczenia, jak również u chorych, u których w ciągu ostatnich 30 dni stosowano antybiotyk, zapalenie ucha ma ciężki przebieg lub występują nawroty. W leczeniu skorygowanym stosuje się podwyższone dawki amoksycyliny w połączeniu z kwasem klawulanowym w proporcji 1:12, co pozwala na eliminację zarówno S. pneumoniae o obniżonej wrażliwości na penicylinę, jak i H. influenzae oraz M. catarrhalis wytwarzającymi b-laktamazy [12]. Przy zachowaniu tych Otolaryngologia Polska 2007, LXI, 5 Ostre zapalenie ucha proporcji amoksycyliny do kwasu klawulanowego dawka tego ostatniego pozostaje na niezmienionym poziomie, co pozwala uniknąć działań ubocznych w postaci biegunek [24]. W przypadkach uczulenia na amoksycylinę zaleca się stosowanie aksetylu cefuroksymu, jeżeli alergia nie ma charakteru natychmiastowego. Jeżeli jest to reakcja o typie natychmiastowym azytromycyny lub klarytromycyny [12]. W razie konieczności podania parenteralnego antybiotyku lub w przypadkach niepowodzenia powyższej terapii lekiem z wyboru jest ceftriakson w dawce 50 mg/kg mc. domięśniowo lub dożylnie przez trzy dni. Antybiotyk ten cechuje się wysoką skutecznością w leczeniu ostrego zapalenia ucha. Ze względu na bardzo długi okres półtrwania i dobrą penetrację do ucha środkowego odpowiednie dla typowych patogenów stężenia utrzymują się przez 4 5 dni. Brak poprawy po leczeniu zachowawczym wymaga wykonania tympanocentezy, badania bakteriologicznego i terapii celowanej. PIŚMIENNICTWO 01. van Zuijlen DA, Schilder AGM, van Balen FAM, Hoes AW. National differences in incidence of acute mastoiditis: relationship to prescribing patterns of antibiotics for acute otitis media? Pediatr Infect Dis J. 2001; 20: Schilder AGM, Lok W, Rovers MM. International perspectives on management of acute otitis media: a qualitative review. Int J Pediatr Otorhinolaryngol. 2004; 68: Rosenfeld RM, Kay D. Natural history of untreated otitis media. Laryngoscope 2003; 113: Damoiseaux RA, van Balen FA, Hoes AW, de Melker RA. Antibiotic treatment of acute otitis media in children under two years of age: evidence based? Br J Gen Pract. 1998; 48: Dagan R, McCracken GH. Flaws in design and conduct of clinical trials in acute otitis media. Pediatr Infect Dis J. 2002; 21: Takata GS, Chan LS, Shekelle P, Morton SC, Mason W, Marcy SM. Evidence assessment of management of acute otitis media: I. The role of antibiotics in treatment of uncomplicated acute otitis media. Pediatrics 2001; 108: McCormick DP, Chonmaitree T, Pittman C, Saeed K, Friedman NR, Uchida T, Baldwin CD. Nonsevere acute otitis media: a clinical trial comparing outcomes of watchful waiting versus immediate antibiotic treatment. Pediatrics 2005; 115: Spiro DM, Tay K-Y, Arnold DH, Dziura JD, Baker MD, Shapiro ED. Wait-and-see prescription for the treatment of acute otitis 777
5 media: a randomized controlled trial. JAMA 2006; 296: Little P, Gould C, Moore M, Warner G, Dunleavey J, Williamson I. Predictors of poor outcome and benefits from antibiotics in children with acute otitis media: pragmatic randomized trial. BMJ 2002; 325: Rovers MM, Glasziou P, Appelman CL, Burke P, McCormick DP, Damoiseaux RA, i wsp. Predictors of pain and/or fever at 3 to 7 days for children with acute otitis media not treated initially with antibiotics: A meta-analysis of individual patient data. Pediatrics 2007; 119: Corbeel L. What is new in otitis media? Eur J Pediatr. 2007; Mar 16 [Epub ahead of print]. 12. American Academy of Pediatrics and American Academy of Family Physicians. Diagnosis and management of acute otitis media. Pediatrics 2004; 113: Sagai S, Suetake M, Yano H, Yoshida M, Ohyama K, Endo H, i wsp. Relationship between respiratory syncytial virus infection and acute otitis media in children. Auris Nasus Larynx. 2004; 31: Monobe H, Ishibashi T, Nomura Y, Shinogami M, Yano J. Role of respiratory viruses in children with acute otitis media. Int J Pediatr Otorhinolaryngol. 2003; 67: Segal N, Leibovitz E, Dagan R, Leiberman A. Acute otitis media-diagnosis and treatment in the era of antibiotic resistant organisms: Updated clinical practice quidelines. Int J Pediatr Otorhinolaryngol. 2005; 69: Ruohola A, Meurman O, Nikkari S, Skottman T, Salmi A, Waris M, i wsp. Microbiology of acute otitis media in children Adres do korespondencji: with tympanostomy tubes: prevalences of bacteria and viruses. CID 2006; 43: Kilpi T, Herva E, Kaijalainen T, Syrjänen R, Takala AK. Bacteriology of acute otitis media in a cohort of Finnish children followed for the first two years of life. Pediatr Infect Dis 19. Hotomi M, Yamanaka N, Shimada J, Ikeda Y, Faden H. Factors associated with clinical outcomes in acute otitis media. Ann Otol Rhinol Laryngol. 2004; 113: Casey J, Pichichero ME. Changes in frequency and pathogens causing acute otitis media in Pediatr Infect Dis J. 2004; 23: Pichichero ME. Pathogen shifts and changing cure rates for otitis media and tonsillopharyngitis. Clin Pediatr (Phila). 2006; 45: Semczuk K, Dzierżanowska-Fangrat K, Łopaciuk U, Gabińska E, Jóźwiak P, Dzierżanowska D. Antimicrobial resistance of Streptococcus pneumoniae and Haemophilus influenzae isolated from children with community-acquired respiratory tract infections in Central Poland. Int J Antimicrob Agents 2004; 23: Dowell SF, Butler JC, Giebink GS, Jacobs MR, Jernigan D, Musher DM, i wsp. Acute otitis media: management and surveillance in an era of pneumococcal resistance a report from the Drug-resistant Strepotococcus pneumoniae Therapeutic Working Group. Pediatr Infect Dis J. 1999; 18: Bottenfield GW, Burch DJ, Hedrick JA, Schaten R, Rowinski CA, Davies JT. Safety and tolerability of a new formulation (90mg/kg/day divided every 12 h) of amoxicillin/clavulanate (Augmentin) in the emoiric treatment of pediatric acute otitis media caused by drug-resistant Strepotococcus pneumoniae. Pediatr Infect Dis J. 1998; 17: Elżbieta Hassmann-Poznańska Klinika Otolaryngologii Dziecięcej, Dziecięcy Szpital Kliniczny ul. Waszyngtona Białystok J. 2001; 20: pedorl@amb.edu.pl 18. Turner D, Leibovitz E, Aran A, Piglansky L, Raiz S, Leiberman A, i wsp. Acute otitis media in infants younger than two Pracę nadesłano: r. months of age: microbiology, clinical presentation and therapeutic approach. Pediatr Infect Dis J. 2002; 21: Otolaryngologia Polska 2007, LXI, 5
Postępowanie w zakażeniach układu oddechowego
Postępowanie w zakażeniach układu oddechowego Etiologia Wirusy; Rinowirusy; Adenowirusy; Koronawirusy; Wirusy grypy i paragrypy; Wirus RS; Enterowirusy ; Etiologia Bakterie Streptococcus pneumoniae Haemophilus
Bardziej szczegółowoZapalenia płuc u dzieci
Zapalenia płuc u dzieci Katarzyna Krenke Klinika Pneumonologii i Alergologii Wieku Dziecięcego Warszawski Uniwersytet Medyczny Zapalenie płuc - definicja 1. Objawy wskazujące na ostre zakażenie (gorączka,
Bardziej szczegółowoZapalenie ucha środkowego
Zapalenie ucha środkowego Poradnik dla pacjenta Dr Maciej Starachowski Ostre zapalenie ucha środkowego. Co to jest? Ostre zapalenie ucha środkowego jest rozpoznawane w przypadku zmian zapalnych w uchu
Bardziej szczegółowoProfil oporności bakterii w ostrym zapaleniu ucha środkowego u dzieci po nieskutecznej antybiotykoterapii
ARTYKUŁY ORYGINALNE Zielnik-Jurkiewicz B, Bielicka A. Profil oporności bakterii w ostrym zapaleniu ucha środkowego u dzieci... 189 Profil oporności bakterii w ostrym zapaleniu ucha środkowego u dzieci
Bardziej szczegółowoOstre zapalenie ucha środkowego (OMA)
210 Ostre zapalenie ucha środkowego (OMA) Otitis media acuta Elżbieta Hassmann-Poznańska Pol. Przegląd Otorynolaryngol 2012; 3 (1): 210-214 SUMMARY Acute otitis media (AOM) is the inflammation of the middle
Bardziej szczegółowoPozaszpitalne zapalenia płuc u dzieci
Pozaszpitalne zapalenia płuc u dzieci Katarzyna Krenke Klinika Pneumonologii i Alergologii Wieku Dziecięcego Warszawski Uniwersytet Medyczny Thorax 2011;66: suppl. 2 Zapalenia płuc - etiologia Nowe czynniki
Bardziej szczegółowodystrybucji serotypów powodujących zakażenia inwazyjne w poszczególnych grupach wiekowych zapadalność na IChP w poszczególnych grupach wiekowych
Warszawa, 15.06.2015 Rekomendacje Pediatrycznego Zespołu Ekspertów ds. Programu Szczepień Ochronnych (PZEdsPSO) dotyczące realizacji szczepień obowiązkowych, skoniugowaną szczepionką przeciwko pneumokokom;
Bardziej szczegółowoZadanie pytania klinicznego (PICO) Wyszukanie i selekcja wiarygodnej informacji. Ocena informacji o metodzie leczenia
Praktykowanie EBM Krok 1 Krok 2 Krok 3 Krok 4 Zadanie pytania klinicznego (PICO) Wyszukanie i selekcja wiarygodnej informacji Ocena informacji o metodzie leczenia Podjęcie decyzji klinicznej na podstawie
Bardziej szczegółowoPostępowanie w zakażeniach. oddziale dziecięcym
Postępowanie w zakażeniach układu oddechowego w oddziale dziecięcym Dr hab. n. med. Piotr Albrecht I Katedra Pediatrii WUM Plan wykładu Ostre zapalenie ucha środkowego Podgłośniowe zapalenie krtani Zapalenie
Bardziej szczegółowoJedna bakteria, wiele chorób
Jedna bakteria, wiele chorób prof. dr hab. med. Jacek Wysocki dr n. med. Ilona Małecka Katedra i Zakład Profilaktyki Zdrowotnej, Uniwersytet Medyczny im. Karola Marcinkowskiego w Poznaniu Specjalistyczny
Bardziej szczegółowoZapalenia płuc u dzieci. Joanna Lange
Zapalenia płuc u dzieci Joanna Lange choroba przebiegająca z dusznością, gorączką oraz różnymi objawami osłuchowymi, potwierdzona (zgodnie z definicją kliniczno - radiologiczną) lub nie (zgodnie z definicją
Bardziej szczegółowoProjekt Alexander w Polsce w latach
Projekt Alexander w Polsce w latach 1996-2008 NaduŜywanie antybiotyków i chemioterapeutyków oraz ich niewłaściwe stosowanie doprowadziło do globalnego zagroŝenia, jakim jest powstawanie i szerzenie się
Bardziej szczegółowoRacjonalna antybiotykoterapia według Narodowego Programu Ochrony Antybiotyków wybrane zagadnienia
artykuł POglądowy Marcin Dziekiewicz, Piotr Albrecht Klinika Gastroenterologii i Żywienia Dzieci, Warszawski Uniwersytet Medyczny Racjonalna antybiotykoterapia według Narodowego Programu Ochrony Antybiotyków
Bardziej szczegółowoSHL.org.pl SHL.org.pl
Polityka antybiotykowa w oddziale pediatrycznym Adam Hermann Zespół Kontroli Zakażeń Szpitalnych Stowarzyszenie Higieny Lecznictwa Fundacja Instytut Profilaktyki Zakażeń Adam Hermann Stare Jabłonki 05-07.10.2014r.
Bardziej szczegółowoThis copy is for personal use only - distribution prohibited.
- - - - - B. Zielnik-Jurkiewicz, A. Bielicka WSTĘP Ostre zapalenie ucha środkowego (OZUŚ) jest schorzeniem, w którym leczenie antybiotykiem ma najczęściej charakter empiryczny. Wybór właściwego antybiotyku
Bardziej szczegółowoAntybiotyk oryginalny czy generyk? Czy rzeczywiście nie ma różnicy
Antybiotyk oryginalny czy generyk? Czy rzeczywiście nie ma różnicy Agnieszka Misiewska-Kaczur Szpital Śląski w Cieszynie Czynniki wpływające na skuteczność antybiotykoterapii Miejsce infekcji Ciężkość
Bardziej szczegółowoOporność na antybiotyki w Unii Europejskiej
Podsumowanie danych z 2014 roku o oporności na antybiotyki w Unii Europejskiej Dane z monitorowania sieci EARS-Net Listopad 2015 Poważne zagrożenie: oporność na antybiotyki w Unii Europejskiej Oporność
Bardziej szczegółowoPROBLEMY TERAPEUTYCZNE WTÓRNYCH ZAKAŻEŃ KRWI POWODOWANE PRZEZ PAŁECZKI Enterobacterales W PRAKTYCE ODDZIAŁÓW ZABIEGOWYCH I ZACHOWAWCZYCH
PROBLEMY TERAPEUTYCZNE WTÓRNYCH ZAKAŻEŃ KRWI POWODOWANE PRZEZ PAŁECZKI Enterobacterales W PRAKTYCE ODDZIAŁÓW ZABIEGOWYCH I ZACHOWAWCZYCH DOROTA ROMANISZYN KATEDRA MIKROBIOLOGII UJCM KRAKÓW Zakażenie krwi
Bardziej szczegółowoPowikłania zapaleń płuc
Powikłania zapaleń płuc Katarzyna Krenke Klinika Pneumonologii i Alergologii Wieku Dziecięcego Warszawski Uniwersytet Medyczny Miejscowe powikłania zapaleń płuc Powikłany wysięk parapneumoniczny/ropniak
Bardziej szczegółowoSZCZEPIENIA OCHRONNE U DOROSŁYCH lek. Kamil Chudziński Klinika Anestezjologii i Intensywnej Terapii CSK MSW w Warszawie 10.11.2015 Szczepionki Zabite lub żywe, ale odzjadliwione drobnoustroje/toksyny +
Bardziej szczegółowoZALECENIA POLSKIEGO TOWARZYSTWA NEFROLOGII DZIECIĘCEJ (PTNFD)
ZALECENIA POLSKIEGO TOWARZYSTWA NEFROLOGII DZIECIĘCEJ (PTNFD) DOTYCZĄCE POSTĘPOWANIA Z DZIECKIEM Z ZAKAŻENIEM UKŁADU MOCZOWEGO Zasady leczenia Grupa Ekspertów PTNFD ZALECENIE 4. Postępowanie z dzieckiem
Bardziej szczegółowoAnalysis of infectious complications inf children with acute lymphoblastic leukemia treated in Voivodship Children's Hospital in Olsztyn
Analiza powikłań infekcyjnych u dzieci z ostrą białaczką limfoblastyczną leczonych w Wojewódzkim Specjalistycznym Szpitalu Dziecięcym w Olsztynie Analysis of infectious complications inf children with
Bardziej szczegółowoUCHWAŁA NR IV/35/2011 RADY GMINY W BOGORII. z dnia 16 lutego 2011 r.
UCHWAŁA NR IV/35/2011 RADY GMINY W BOGORII z dnia 16 lutego 2011 r. w sprawie zatwierdzenia: Programu profilaktyki zakażeń pneumokokowych wśród dzieci zamieszkałych na terenie Gminy Bogoria Na podstawie
Bardziej szczegółowoUCHWAŁA NR XL/279/10 RADY GMINY W BOGORII z dnia 28 stycznia 2010 r.
UCHWAŁA NR XL/279/10 RADY GMINY W BOGORII z dnia 28 stycznia 2010 r. w sprawie zatwierdzenia: Programu profilaktyki zakażeń pneumokokowych wśród dzieci zamieszkałych na terenie Gminy Bogoria Na podstawie
Bardziej szczegółowoOstre zapalenie ucha środkowego u dzieci hospitalizowanych w roku 2014 w Klinice Otolaryngologii Dziecięcej Warszawskiego Uniwersytetu Medycznego
Borgis N Ped 2015; 19(3): 87-92 Elżbieta Niemczyk, Małgorzata Dębska, *Lidia Zawadzka-Głos Ostre zapalenie ucha środkowego u dzieci hospitalizowanych w roku 2014 w Klinice Otolaryngologii Dziecięcej Warszawskiego
Bardziej szczegółowoKliniczne i kosztowe skutki stosowania antybiotykoterapii w polskim szpitalu
Kliniczne i kosztowe skutki stosowania antybiotykoterapii w polskim szpitalu Rafał Niżankowski prof. dr hab. med, EconMed Europe Michał Seweryn dr n ekon, Instytut Zdrowia Publicznego UJ IX Sympozjum EBHC,
Bardziej szczegółowoUCHWAŁA Nr XXXIII/332/2013
UCHWAŁA Nr XXXIII/332/2013 Rady Miejskiej w Nowym Warpnie z dnia 26 września 2013 r. w sprawie realizacji w 2013 roku Programu profilaktycznego przeciwko zakażeniom pneumokokowym wśród dzieci po 2 r.ż.
Bardziej szczegółowoPowikłania zapaleń płuc
Powikłania zapaleń płuc Katarzyna Krenke Klinika Pneumonologii i Alergologii Wieku Dziecięcego Warszawski Uniwersytet Medyczny Miejscowe powikłania zapaleń płuc Powikłany wysięk parapneumoniczny/ropniak
Bardziej szczegółowoWSPÓŁCZESNE PODEJŚCIE DO MIEJSCOWEJ ANTYBIOTYKOTERAPII ZAPALEŃ DRÓG ODDECHOWYCH
WSPÓŁCZESNE PODEJŚCIE DO MIEJSCOWEJ ANTYBIOTYKOTERAPII ZAPALEŃ DRÓG ODDECHOWYCH Wprowadzenie antybiotyków do lecznictwa było wielkim przełomem w medycynie. W chwili obecnej posiadamy bogate, 50-letnie
Bardziej szczegółowoAntybiotykoterapia empiryczna. Małgorzata Mikaszewska-Sokolewicz
Antybiotykoterapia empiryczna Małgorzata Mikaszewska-Sokolewicz W szpitalu o ogólnym profilu zakażenia stwierdza się u 15-20% pacjentów Zakażenia pozaszpitalne 10-15% Zakażenia szpitalne 5% Prawie wszyscy
Bardziej szczegółowoUCHWAŁA NR... RADY GMINY BOGORIA. z dnia 9 lutego 2012 r.
UCHWAŁA NR... RADY GMINY BOGORIA z dnia 9 lutego 2012 r. w sprawie zatwierdzenia: Programu profilaktyki zakażeń pneumokokowych wśród dzieci zamieszkałych na terenie Gminy Bogoria Na podstawie art. 7 ust.
Bardziej szczegółowoOSTRE ZAPALENIE UCHA ÂRODKOWEGO
Autorzy: prof. dr hab. n. med. WALERIA HRYNIEWICZ Narodowy Instytut Leków, Warszawa dr n. med. Tomasz Ozorowski Szpital Kliniczny Przemienienia Paƒskiego, Poznaƒ prof. dr hab. n. med. Andrzej Radzikowski
Bardziej szczegółowoWZW TYPU B CO POWINIENEŚ WIEDZIEĆ? CZY WYKORZYSTAŁEŚ WSZYSTKIE DOSTĘPNE ŚRODKI ABY USTRZEC SIĘ PRZED WIRUSOWYM ZAPALENIEM WĄTROBY TYPU B?
SZCZEPIONKA WZW TYPU B CO POWINIENEŚ WIEDZIEĆ? CZY WYKORZYSTAŁEŚ WSZYSTKIE DOSTĘPNE ŚRODKI ABY USTRZEC SIĘ PRZED WIRUSOWYM ZAPALENIEM WĄTROBY TYPU B? ZDOBĄDŹ INFORMACJE! ZASZCZEP SIĘ! ZDOBĄDŹ OCHRONĘ!
Bardziej szczegółowoZałącznik nr 1 do Uchwały Nr XXVII164 /2008 Rady Gminy w Bogorii z dnia 30 grudnia 2008 roku Program profilaktyki zakażeń pneumokokowych wśród dzieci
UCHWAŁA Nr XXVII/164/2008 Rady Gminy Bogoria z dnia 30 grudnia 2008 roku w sprawie zatwierdzenia: Programu profilaktyki zakażeń pneumokokowych wśród dzieci zamieszkałych na terenie Gminy Bogoria Na podstawie
Bardziej szczegółowoZakażenia bakteriami otoczkowymi Polsce epidemiologia, możliwości profilaktyki. Anna Skoczyńska KOROUN, Narodowy Instytut Leków
Zakażenia bakteriami otoczkowymi Polsce epidemiologia, możliwości profilaktyki Anna Skoczyńska KOROUN, Narodowy Instytut Leków Liczba izolatów/pcr+ Liczba przypadków zakażeń inwazyjnych potwierdzonych
Bardziej szczegółowoPowikłania w trakcie farmakoterapii propranololem naczyniaków wczesnodziecięcych
Powikłania w trakcie farmakoterapii propranololem naczyniaków wczesnodziecięcych S.Szymik-Kantorowicz, A.Taczanowska-Niemczuk, P.Łabuz, I.Honkisz, K.Górniak, A.Prokurat Klinika Chirurgii Dziecięcej CM
Bardziej szczegółowoOporność na antybiotyki w Unii Europejskiej Dane zaprezentowane poniżej zgromadzone zostały w ramach programu EARS-Net, który jest koordynowany przez
Informacja o aktualnych danych dotyczących oporności na antybiotyki na terenie Unii Europejskiej Październik 2013 Główne zagadnienia dotyczące oporności na antybiotyki przedstawione w prezentowanej broszurze
Bardziej szczegółowoPOSTĘPOWANIE LEKARZY RODZINNYCH W POLSCE W ZAKAŻENIACH UKŁADU ODDECHOWEGO - WYNIKI BADANIA HAPPY AUDIT 2
PRZEGL EPIDEMIOL 2014; 68: 121-125 Problemy zakażeń Julia Strumiło 1, Sławomir Chlabicz 1, Ingvar Ovhed 2, Andrzej Zieliński 2, Barbara Pytel-Krolczuk 1, Krzysztof Buczkowski 3, Maciek Godycki-Ćwirko 4,
Bardziej szczegółowoNumer 3/2018. Oporność na antybiotyki w Polsce w 2017 roku dane sieci EARS-Net
AktualnoŚci Narodowego Programu Ochrony Antybiotyków Numer 3/2018 Oporność na antybiotyki w Polsce w 2017 roku dane sieci EARS-Net Opracowanie: dr n. med. Dorota Żabicka, Zakład Epidemiologii i Mikrobiologii
Bardziej szczegółowoGRYPA. Jak zapobiec zakażeniom grypy? m. st. Warszawie. Oddział Promocji Zdrowia, ul. Cyrulików 35; Powiatowa Stacja Sanitarno Epidemiologiczna w
Powiatowa Stacja Sanitarno Epidemiologiczna w m. st. Warszawie ul. Kochanowskiego 21, Oddział Promocji Zdrowia, ul. Cyrulików 35; tel. 22/311-80-07 08; e-mail: oswiatazdrowotna@pssewawa.pl GRYPA Jak zapobiec
Bardziej szczegółowoZapalenia płuc u dzieci. Czy standardy spełniają nasze oczekiwania?
Zapalenia płuc u dzieci. Czy standardy spełniają nasze oczekiwania? Marek Kulus Klinika Pneumonologii i Alergologii Wieku Dziecięcego Warszawski Uniwersytet Medyczny Potencjalny konflikt: Wykłady dla:
Bardziej szczegółowoPROKALCYTONINA infekcje bakteryjne i sepsa. wprowadzenie
PROKALCYTONINA infekcje bakteryjne i sepsa wprowadzenie CZĘŚĆ PIERWSZA: Czym jest prokalcytonina? PCT w diagnostyce i monitowaniu sepsy PCT w diagnostyce zapalenia dolnych dróg oddechowych Interpretacje
Bardziej szczegółowoSpis wybranych pozycji piśmiennictwa naukowego, tzw. medycyny uniwersyteckiej
Spis wybranych pozycji piśmiennictwa naukowego, tzw. medycyny uniwersyteckiej 2015.08.29 http://dziecisawazne.pl/pneumokoki-szczepic-czy-nie/ Szczepienia: pneumokokowe [1] Immunization of matek szczepionką
Bardziej szczegółowoPROFILAKTYKA PRZECIW PNEUMOKOKOM
PROFILAKTYKA PRZECIW PNEUMOKOKOM Koordynator profilaktyki : mgr piel. Anna Karczewska CELE: Zmniejszenie zapadalności i umieralności na inwazyjne choroby pneumokokowe wśród dzieci. Zmniejszenie chorobowości
Bardziej szczegółowoCHARAKTERYSTYKA PRODUKTU LECZNICZEGO
CHARAKTERYSTYKA PRODUKTU LECZNICZEGO. NAZWA PRODUKTU LECZNICZEGO Polyvaccinum mite, krople do nosa, zawiesina. Nieswoista szczepionka bakteryjna.. SKŁAD JAKOŚCIOWY I ILOŚCIOWY ml szczepionki zawiera inaktywowane
Bardziej szczegółowoUchwała Nr XIX/169/2008 Rady Miasta Marki z dnia 18 czerwca 2008 roku
Uchwała Nr XIX/169/2008 Rady Miasta Marki z dnia 18 czerwca 2008 roku w sprawie wyrażenia zgody na realizację programu zdrowotnego w zakresie szczepień ochronnych przeciwko grypie, dla mieszkańców Miasta
Bardziej szczegółowoUchwala nr. Rada Miasta Katowice. z dnia. w sprawie przyjęcia "Programu szczepień profilaktycznych przeciwko pneumokokom".
PROJEKT Uchwala nr. UCHWAL y BIURO RADY MIASTA KATOWICE Wpł. 2012-10- 1 5 Rady Miasta Katowice z dnia. BRM....... w sprawie przyjęcia "Programu szczepień profilaktycznych przeciwko pneumokokom". Na podstawie
Bardziej szczegółowoOchrony Antybiotyków. Aktualnosci Narodowego Programu. Numer 3/2011. Lekooporność bakterii
Aktualnosci Narodowego Programu Ochrony Antybiotyków Numer 3/2011 Opracowanie: lek.med. Monika Wanke, Warszawski Uniwersytet Medyczny, Warszawa Lekooporność bakterii Od 2008 roku Europa obchodzi Dzień
Bardziej szczegółowoUCHWAŁA Nr XVI/153/2016 Rady Miejskiej w Policach z dnia 23 lutego 2016 r.
UCHWAŁA Nr XVI/153/2016 Rady Miejskiej w Policach z dnia 23 lutego 2016 r. w sprawie realizacji w 2016 roku przez gminę Police programu profilaktyki zakażeń pneumokokowych wśród dzieci zamieszkałych na
Bardziej szczegółowoNie daj się grypie! Grypa przenosi się z osoby na osobę drogą kropelkową podczas
Nie daj się grypie! Jesień i zima to okres wzmożonych zachorowań na choroby górnych dróg oddechowych. Zachorowania mogą być wywoływane przez ponad 200 różnych gatunków wirusów. Najczęstszą przyczyną zachorowań
Bardziej szczegółowoUCHWAŁA Nr IV/18/2015 Rady Miejskiej w Policach z dnia 27 stycznia 2015 r.
UCHWAŁA Nr IV/18/2015 Rady Miejskiej w Policach z dnia 27 stycznia 2015 r. w sprawie realizacji w 2015 roku przez gminę Police programu profilaktyki zakażeń pneumokokowych wśród dzieci zamieszkałych na
Bardziej szczegółowoPrzeziębienia - badanie ankietowe dotyczące zagadnień związanych z infekcjami sezonowymi.
Raport z badania ankietowego Przeziębienia - badanie ankietowe dotyczące zagadnień związanych z infekcjami sezonowymi. Strona 1/32 Spis treści Komentarz autora..................................................
Bardziej szczegółowoSZKARLATYNA PŁONICA NADAL GROŹNY PRZECIWNIK
SZKARLATYNA PŁONICA NADAL GROŹNY PRZECIWNIK OBJAWY Pierwsze objawy szkarlatyny są bardzo gwałtowne. Pojawia się silny ból gardła, kaszel i wymioty. Towarzyszą jej wysoka gorączka, bóle głowy i znaczne
Bardziej szczegółowoProfilaktyka zakażeń układu moczowego i immunoterapia. Paweł Miotła II Katedra i Klinika Ginekologii UM w Lublinie
Profilaktyka zakażeń układu moczowego i immunoterapia Paweł Miotła II Katedra i Klinika Ginekologii UM w Lublinie Zakażenia układu moczowego (ZUM) 10-20% zakażeń poza szpitalnych 40-50% zakażeń szpitalnych
Bardziej szczegółowoNazwa programu: LECZENIE PIERWOTNYCH NIEDOBORÓW ODPORNOŚCI U DZIECI
Załącznik nr 12 do zarządzenia Nr 59/2011/DGL Prezesa NFZ z dnia 10 października 2011 roku Nazwa programu: LECZENIE PIERWOTNYCH NIEDOBORÓW ODPORNOŚCI U DZIECI ICD 10 D80 w tym D80.0, D80.1, D80.3, D80.4,
Bardziej szczegółowoOchrony Antybiotyków. AktualnoŚci Narodowego Programu. Podsumowanie aktualnych danych nt. oporności na antybiotyki w Unii Europejskiej.
AktualnoŚci Narodowego Programu Ochrony Antybiotyków Numer 3/2016 Podsumowanie aktualnych danych nt. oporności na antybiotyki w Unii Europejskiej. Dane z monitorowania sieci EARS-Net (listopad 2016) Opracowanie:
Bardziej szczegółowoBezpieczeństwo niemowlęcia w rękach dorosłych
Bezpieczeństwo niemowlęcia w rękach dorosłych na przykładzie profilaktyki krztuśca prof. dr hab. med. Jacek Wysocki dr n. med. Ilona Małecka Katedra i Zakład Profilaktyki Zdrowotnej Uniwersytet Medyczny
Bardziej szczegółowoPROFILAKTYKA PRZECIW GRYPIE
PROFILAKTYKA PRZECIW GRYPIE Koordynator profilaktyki : mgr piel. Anna Karczewska CELE: zwiększanie świadomości pacjenta na temat szczepionek przeciwko grypie zapobieganie zachorowań na grypę zapobieganie
Bardziej szczegółowoINTESTA jedyny. oryginalny maślan sodu w chronionej patentem matrycy trójglicerydowej
INTESTA jedyny oryginalny maślan sodu w chronionej patentem matrycy trójglicerydowej Dlaczego INTESTA? kwas masłowy jest podstawowym materiałem energetycznym dla nabłonka przewodu pokarmowego, zastosowanie,
Bardziej szczegółowoOstre infekcje u osób z cukrzycą
Ostre infekcje u osób z cukrzycą Sezon przeziębień w pełni. Wokół mamy mnóstwo zakatarzonych i kaszlących osób. Chorować nikt nie lubi, jednak ludzie przewlekle chorzy, jak diabetycy, są szczególnie podatni
Bardziej szczegółowoKONKURS OPIEKI FARMACEUTYCZNEJ 14.03.2015R. LUBLIN ANTYBIOTYKOTERAPIA
KONKURS OPIEKI FARMACEUTYCZNEJ 14.03.2015R. LUBLIN ANTYBIOTYKOTERAPIA Część pisemna Opis przypadku: Kobieta rok urodzenia 1943 Czas pobytu w szpitalu Rozpoznanie wstępne Rozpoznanie kliniczne W opisie
Bardziej szczegółowoPodsumowanie najnowszych danych dotyczących oporności na antybiotyki w krajach Unii Europejskiej Dane z monitorowania sieci EARS-Net
EUROPEJSKI DZIEŃ WIEDZY O ANTYBIOTYKACH A European Health Initiative EUROPEJSKIE CENTRUM DS. ZAPOBIEGANIA Podsumowanie najnowszych danych dotyczących oporności na antybiotyki w krajach Unii Europejskiej
Bardziej szczegółowoANTYBIOTYKOTERAPIA W WYBRANYCH ZAKAŻENIACH
ANTYBIOTYKOTERAPIA W WYBRANYCH ZAKAŻENIACH Opracowały: dr n. med. Małgorzata Berezińska i dr n. med. Agnieszka Wolska PACIORKOWCOWE ZAPALENIE GARDŁA I MIGDAŁKÓW PODNIEBIENNYCH (angina paciorkowcowa) S.
Bardziej szczegółowoANTYBIOTYKOTERAPIA PRAKTYCZNA
ANTYBIOTYKOTERAPIA PRAKTYCZNA Pierwszym antybiotykiem (z greckiego anti przeciw i biotikos życiowy tłumacząc dosłownie przeciw życiu ) była odkryta w 1928 r. przez Aleksandra Fleminga Penicylina. Ze względu
Bardziej szczegółowoZakażenia układu moczowego u dzieci. Zofia Konarska Klinika Pediatrii WUM KURS 2019
Zakażenia układu moczowego u dzieci Zofia Konarska Klinika Pediatrii WUM KURS 2019 Plan wędrówki Kilka definicji Rekomendacje, siła zaleceń CASE Najważniejsze zalecenia Zakażenie górnych dróg układu moczowego
Bardziej szczegółowoOstra biegunka u dzieci
Ostra biegunka u dzieci Antybiotyki ja na TAK Prof. dr hab. n med. Piotr Albrecht Klinika Gastroenterologii i Żywienia Dzieci WUM Generalnie jestem na nie! Definicja WHO Karmione sztucznie Trzy lub więcej
Bardziej szczegółowoWZW TYPU B CO POWINIENEŚ WIEDZIEĆ? CZY WYKORZYSTAŁEŚ WSYSTKIE DOSTĘPNE ŚRODKI ABY USTRZEC SIĘ PRZED WIRUSOWYM ZAPALENIEM WĄTROBY TYPU B?
WZW TYPU B CO POWINIENEŚ WIEDZIEĆ? CZY WYKORZYSTAŁEŚ WSYSTKIE DOSTĘPNE ŚRODKI ABY USTRZEC SIĘ PRZED WIRUSOWYM ZAPALENIEM WĄTROBY TYPU B? ZDOBĄDŹ INFORMACJE! ZASZCZEP SIĘ! ZDOBĄDŹ OCHRONĘ! szczepionka przeciw
Bardziej szczegółowoSubstancje pomocnicze: fenol, sodu chlorek, disodu fosforan dwunastowodny, sodu diwodorofosforan dwuwodny, woda do wstrzykiwań.
Ulotka dla pacjenta Należy zapoznać się z treścią ulotki przed zastosowaniem szczepionki. Należy zachować tę ulotkę, aby w razie potrzeby móc ją ponownie przeczytać. Należy zwrócić się do lekarza lub farmaceuty,
Bardziej szczegółowoPROFIALKTYKA GRYPY W GMINIE CZAPLINEK W LATACH
PROFIALKTYKA GRYPY W GMINIE CZAPLINEK W LATACH 2010-2016 CO WARTO WIEDZIEĆ O GRYPIE Każdego roku na całym świecie zaraża się 5-10% populacji osób dorosłych i 20-30%dzieci Wirusy grypy ludzkiej łatwiej
Bardziej szczegółowoZasady racjonalnej antybiotykoterapii 2012
Trójkąt oddziaływań" między antybiotykiem, Zasady racjonalnej antybiotykoterapii 2012 mikroorganizmem i makroorganizmem Ewa Jaźwińska-Tarnawska Katedra i Zakład Farmakologii Klinicznej Według Mims C. A.
Bardziej szczegółowoBadanie mikrobiologiczne płynów z jam ciała
Badanie mikrobiologiczne płynów z jam ciała Dorota Olszańska Zakład Diagnostyki Mikrobiologicznej i Immunologii Infekcyjnej USK w Białymstoku Kierownik Prof. Dr hab. n. med. Elżbieta Tryniszewska Cel badań
Bardziej szczegółowoPROBIOTYKI panaceum dla noworodka ZALECAĆ CZY NIE
PROBIOTYKI panaceum dla noworodka ZALECAĆ CZY NIE Dr hab.n.med. Andrea Horvath Klinika Pediatrii WUM Czy to są probiotyki? Żywe bakterie kiszonki jogurt naturalny kwas chlebowy Mikroorganizmy Organizm
Bardziej szczegółowoLeczenie ostrego zapalenia ucha środkowego w świetle najnowszych wytycznych
Leczenie ostrego zapalenia ucha środkowego w świetle najnowszych wytycznych Treatment of acute otitis media according to the latest recommendations dr n. med. Robert Kuthan Szpital Kliniczny Dzieciątka
Bardziej szczegółowoDiagnostyka mikrobiologiczna swoistych i nieswoistych zakażeń układu oddechowego
Diagnostyka mikrobiologiczna swoistych i nieswoistych zakażeń układu oddechowego Paweł Gruszczyński Zakład Diagnostyki Mikrobiologicznej WCPiT I Zjazd Polskiego Towarzystwa Pneumonologii Dziecięcej Poznań,
Bardziej szczegółowoINFORMACJA NA TEMAT ZAKAŻEŃ SKÓRY WYWOŁYWANYCH PRZEZ GRONKOWCA ZŁOCISTEGO (STAPHYLOCOCCUS AUREUS) OPORNEGO NA METICYLINĘ (MRSA)
INFORMACJA NA TEMAT ZAKAŻEŃ SKÓRY WYWOŁYWANYCH PRZEZ GRONKOWCA ZŁOCISTEGO (STAPHYLOCOCCUS AUREUS) OPORNEGO NA METICYLINĘ (MRSA) MRSA zwykle przenosi się poprzez: Kontakt bezpośredni z osobą zakażoną lub
Bardziej szczegółowo18 listopada Europejskim Dniem Wiedzy o Antybiotykach
18 listopada Europejskim Dniem Wiedzy o Antybiotykach Już po raz drugi 18 listopada Europa obchodzi Dzień Wiedzy o Antybiotykach. Został on ustanowiony w 2008 roku przez Komisję Europejską na wniosek Europejskiego
Bardziej szczegółowoSzczepienia obowiązkowe osób narażonych w sposób szczególny na zakażenia
Szczepienia obowiązkowe osób narażonych w sposób szczególny na zakażenia Tabela 2.2. Szczepienia obowiązkowe osób narażonych w sposób szczególny na zakażenia Szczepienie przeciw WZW typu B Zakażeniom Haemophilus
Bardziej szczegółowoWYNIKI PUNKTOWEGO BADANIA ZAKAŻEŃ SZPITALNYCH ZE SZCZEGÓLNYM UWZGLĘDNIENIEM ZAKAŻEŃ MIEJSCA OPEROWANEGO PRZEPROWADZONEGO 2013 ROKU W WSZZ W TORUNIU
WYNIKI PUNKTOWEGO BADANIA ZAKAŻEŃ SZPITALNYCH ZE SZCZEGÓLNYM UWZGLĘDNIENIEM ZAKAŻEŃ MIEJSCA OPEROWANEGO PRZEPROWADZONEGO 2013 ROKU W WSZZ W TORUNIU Ewa Chodakowska WszZ ToruŃ Badanie przeprowadzono w ramach
Bardziej szczegółowoPneumococcal vaccine Catch-up programme for children under two years of age
Polish Pneumococcal vaccine Catch-up programme for children under two years of age Szczepionka pneumokokowa Program uzupełniający dla dzieci poniżej drugiego roku życia Zapalenie opon mózgowych Zakażenie
Bardziej szczegółowoPharyngitis, Tonsillitis
Joanna Lange Pharyngitis, Tonsillitis Liczba punktów temperatura >38 0 C 1 brak kaszlu 1 pow. ww. chł. szyjnych przednich wysięk i obrzęk na migdałach wiek 3-14 r.ż. 1 wiek 15-44 r.ż. 0 wiek > 45 r.ż.
Bardziej szczegółowoZakażenia górnych dróg oddechowych
Zakażenia górnych dróg oddechowych Dr hab. med. Agnieszka Szypowska Dr med. Anna Taczanowska Lek. Katarzyna Piechowiak Klinika Pediatrii Warszawski Uniwersytet Medyczny Bibliografia Plan seminarium: Ostre
Bardziej szczegółowoNarodowy Instytut Leków ul. Chełmska 30/34, 00-725 Warszawa Tel. 022 851-46-70, Fax. 022 841-29-49 www.korld.edu.pl Warszawa, dn. 21.10.2009r.
Narodowy Instytut Leków ul. Chełmska 30/34, 00-725 Warszawa Tel. 022 851-46-70, Fax. 022 841-29-49 www.korld.edu.pl Warszawa, dn. 21.10.2009r. Wytyczne postępowania w przypadku wykrycia szczepów pałeczek
Bardziej szczegółowoLECZENIE PRZEWLEKŁEJ BIAŁACZKI SZPIKOWEJ (ICD-10 C 92.1)
Załącznik B.14. LECZENIE PRZEWLEKŁEJ BIAŁACZKI SZPIKOWEJ (ICD-10 C 92.1) ŚWIADCZENIOBIORCY 1. Leczenie przewlekłej białaczki szpikowej dazatynibem 1.1. Kryteria kwalifikacji 1) przewlekła białaczka szpikowa
Bardziej szczegółowoSkale i wskaźniki jakości leczenia w OIT
Skale i wskaźniki jakości leczenia w OIT Katarzyna Rutkowska Szpital Kliniczny Nr 1 w Zabrzu Wyniki leczenia (clinical outcome) śmiertelność (survival) sprawność funkcjonowania (functional outcome) jakość
Bardziej szczegółowoLECZENIE PRZEWLEKŁEJ BIAŁACZKI SZPIKOWEJ (ICD-10 C 92.1)
Dziennik Urzędowy Ministra Zdrowia 624 Poz. 71 Załącznik B.14. LECZENIE PRZEWLEKŁEJ BIAŁACZKI SZPIKOWEJ (ICD-10 C 92.1) ŚWIADCZENIOBIORCY 1. Leczenie przewlekłej białaczki szpikowej dazatynibem 1.1. Kryteria
Bardziej szczegółowoNumer 2/2017. Konsumpcja antybiotyków w latach w lecznictwie zamkniętym w Polsce
AktualnoŚci Narodowego Programu Ochrony Antybiotyków Numer 2/2017 Konsumpcja antybiotyków w latach 2014 2015 w lecznictwie zamkniętym w Polsce Opracowanie: Anna Olczak-Pieńkowska, Zakład Epidemiologii
Bardziej szczegółowoAntybiotyki dla osób podróżujących
Sławomir Chlabicz Zakład Medycyny Rodzinnej i Pielęgniarstwa Środowiskowego Uniwersytetu Medycznego w Białymstoku STRESZCZENIE W niniejszym artykule omówiono najczęstsze zakażenia bakteryjne u osób podróżujących,
Bardziej szczegółowoOstre zapalenie ucha środkowego: leczenie przeciwbakteryjne czy obserwacja?
Z A K A Ż E N I A Ostre zapalenie ucha środkowego: leczenie przeciwbakteryjne czy obserwacja? Denia A. Varrasso, MD Acute Otitis Media: Antimicrobial Treatment or the Observation Option? Current Infectious
Bardziej szczegółowoNazwa programu: LECZENIE PIERWOTNYCH NIEDOBORÓW ODPORNOŚCI U DZIECI
Załącznik nr 11 do Zarządzenia Nr 41/2009 Prezesa NFZ z dnia 15 września 2009 roku Nazwa programu: LECZENIE PIERWOTNYCH NIEDOBORÓW ODPORNOŚCI U DZIECI ICD 10 D80 w tym D80.0, D80.1, D80.3, D80.4, D80.5,
Bardziej szczegółowoAnna Skop. Zachęcam do zapoznania się z prezentacja na temat szczepień.
W ostatnim tygodniu kwietnia obchodziliśmy Europejski Tydzień Szczepień. Jest to inicjatywa Światowej Organizacji Zdrowia, WHO. W związku z tą inicjatywą w naszej szkole w maju prowadzona jest kampania,
Bardziej szczegółowoPodsumowanie sezonu zachorowań oraz program profilaktyki zakażeń 2016/2017
Profilaktyka zakażeń RSV w Polsce od 1.1.213 Profilaktyka zakażeń wirusem RS (ICD-1 P 7.2, P 27.1) Podsumowanie sezonu zachorowań oraz program profilaktyki zakażeń 216/217 Ewa Helwich Klinika Neonatologii
Bardziej szczegółowoAneks II. Wnioski naukowe i podstawy do zmiany warunków dopuszczenia do obrotu
Aneks II Wnioski naukowe i podstawy do zmiany warunków dopuszczenia do obrotu 25 Wnioski naukowe Ogólne podsumowanie oceny naukowej produktu leczniczego Zinnat i nazw produktów związanych (patrz aneks
Bardziej szczegółowoEBM w farmakoterapii
EBM w farmakoterapii Dr Przemysław Niewiński Katedra i Zakład Farmakologii Klinicznej AM we Wrocławiu Katedra i Zakład Farmakologii Klinicznej AM Wrocław EBM Evidence Based Medicine (EBM) "praktyka medyczna
Bardziej szczegółowoObszar niepewności technicznej oznaczania lekowrażliwościatu w rekomendacjach EUCAST 2019
Obszar niepewności technicznej oznaczania lekowrażliwościatu w rekomendacjach EUCAST 19 Dorota Żabicka Krajowy Ośrodek Referencyjny ds. LekowrażliwościDrobnoustrojów (KORLD) Zakład Epidemiologii i Mikrobiologii
Bardziej szczegółowoZASTOSOWANIE LEKÓW SANUM W LECZENIU ZAKAŻEŃ GÓRNYCH DRÓG ODDECHOWYCH (G.D.O)
ZASTOSOWANIE LEKÓW SANUM W LECZENIU ZAKAŻEŃ GÓRNYCH DRÓG ODDECHOWYCH (G.D.O) Dr n. med. Beata Łoniewska Klinika Patologii Noworodka PAM ETIOLOGIA ZAKAŻEŃ G.D.O. 1. Wirusowe 2. Bakteryjne 3. Grzybicze 4.
Bardziej szczegółowoPOLIOMYELITIS. (choroba Heinego Medina, nagminne porażenie dziecięce, porażenie rogów przednich rdzenia, polio)
W latach 50. na chorobę Heinego-Medina chorowało w Europie i USA jedno na 5000 dzieci. Po wdrożeniu w Polsce masowych szczepień przeciw poliomyelitis, już w 1960 roku zarejestrowano mniej zachorowań. W
Bardziej szczegółowoUchwala nr. Rada Miasta Katowice. z dnia. w sprawie przyjęcia "Programu szczepień profilaktycznych oraz meningokokom".
PROJEKTUCHWALY Uchwala nr. Rady Miasta Katowice z dnia. BIURO RADY MIASTA KATOWICE Wpl. 2012-09-., 2 BRM...... w sprawie przyjęcia "Programu szczepień profilaktycznych oraz meningokokom". przeciwko pneumokokom
Bardziej szczegółowoULOTKA DLA PACJENTA: INFORMACJA DLA UŻYTKOWNIKA. Cetraxal Plus, 3 mg/ml + 0,25 mg/ml, krople do uszu, roztwór. Cyprofloksacyna + Fluocynolonu acetonid
ULOTKA DLA PACJENTA: INFORMACJA DLA UŻYTKOWNIKA Cetraxal Plus, 3 mg/ml + 0,25 mg/ml, krople do uszu, roztwór Cyprofloksacyna + Fluocynolonu acetonid Należy zapoznać się z treścią ulotki przed zastosowaniem
Bardziej szczegółowoGRYPA JAK ZAPOBIEC ZAKAŻENIOM GRYPY?
Powiatowa Stacja Sanitarno Epidemiologiczna w m. st. Warszawie ul. Kochanowskiego 21,, ul. Cyrulików 35; tel. 22/311-80-07 08; e-mail: oswiatazdrowotna@pssewawa.pl GRYPA JAK ZAPOBIEC ZAKAŻENIOM GRYPY?
Bardziej szczegółowo