Substancje i ich właściwości. kompetencje matematyczne i podstawowe kompetencje naukowo-techniczne,

Transkrypt

1 23. Jak przeciąć płomień?. Realizowane treści podstawy programowej Przedmiot Fizyka Energia Uczeń: Realizowana treść podstawy programowej analizuje jakościowo zmiany energii wewnętrznej spowodowane wykonaniem pracy i przepływem ciepła wyjaśnia przepływ ciepła w zjawisku przewodnictwa cieplnego oraz rolę izolacji cieplnej opisuje ruch cieczy i gazów w zjawisku konwekcji Matematyka Chemia Figury płaskie Uczeń: Oblicza długość okręgu i łuku okręgu Oblicza pole koła, pierścienia kołowego, wycinka koła Substancje i ich właściwości Uczeń: Obserwuje mieszanie się substancji: opisuje ziarnistą budowę materii; tłumaczy na czym polega zjawisko dyfuzji, rozpuszczania, mieszania, zmiany stanu skupienia: planuje doświadczenia potwierdzające ziarnistość materii 2. Kształcone kompetencje kompetencje matematyczne i podstawowe kompetencje naukowo-techniczne, kompetencje społeczne i obywatelskie, inicjatywność i przedsiębiorczość. 3. Cele zajęć blokowych zbadanie właściwości płomienia w obecności dobrych i słabych przewodników ciepła 4. Oczekiwane osiągnięcia ucznia Uczeń:

2 opisuje przebieg i wynik przeprowadzanego doświadczenia, wyjaśnia rolę użytych przyrządów, wykonuje schematyczny rysunek obrazujący układ doświadczalny, wyodrębnia zjawisko z kontekstu, wskazuje czynniki istotne i nieistotne dla wyniku doświadczenia, potrafi pracować samodzielnie i w zespole, potrafi bezpiecznie obchodzić się z ogniem, potrafi formułować wnioski w oparciu o wyniki własnych obserwacji, potrafi wskazać możliwe zastosowania obserwowanych efektów. 5. Wykaz pomocy dydaktycznych Lp. Pomoc dydaktyczna do przeprowadzenia eksperymentu Ilość sztuk. gazowa zapalarka do zniczy (lub palnika kuchenki gazowej) 2 2. metalowa siatka* o wymiarach 0cmx0cm i oczku nie większym niż 3mmx3mm 3. metalowa siatka * o wymiarach 0cmx0cm i oczku nie mniejszym niż 0mmx0mm 4. niepalna siatka o wymiarach 0cmx0cm i oczku nie większym niż 3mmx3mm (np. siatka z włókna borowego lub siatka z włókna szklanego na obręczy z drutu) ** 5. statyw z uchwytem do zamontowania siatek (może być odpowiednio uformowany kawałek drutu) 2 *) zamiast siatek można użyć kuchennych metalowych sitek. **) można użyć gotowych siatek z zestawów wykorzystywanych w szkolnych pracowniach chemicznych lub wykonać siatkę z cienkich bambusowych wykałaczek przymocowanych na końcach np. plasteliną (aby zwiększyć odporność na płomień można je pokryć szkłem wodnym ). 6. Proponowany przebieg zajęć z rozliczeniem czasowym Lp. Opis kolejnych działań Uwagi do realizacji dla nauczyciela (rysunki, schematy, fotografie, linki do WWW itp.) Omówienie zasad bezpiecznego posługiwania się materiałami narzędziami używanymi w czasie zajęć i ich właściwego zastosowania. 2 Wykonanie i omówienie ćwiczeń wprowadzających wym. w punkcie 7 (obudowa do zajęć blokowych: przewodzenie ciepła przez pręty metalowe, izolacyjne właściwości prętów szklanych i drewnianych, Czas trwania w minutach 0 35

3 konwekcja cieplna pokazana w doświadczeniu z wirującym - nad palnikiem - papierowym wężem (papierowym wiatrakiem, turbiną itp.), pokazanie prądów wstępujących nad palnikiem, wyjaśnienie przyczyny kształtu płomienia świeczki, palnika i ogniska, opisanie kształtu płomienia w stanie nieważkości. 3 Zestawienie układu doświadczalnego jak Zał. Rys. 5 na kolejnych rysunkach i przeprowadzenie obserwacji zachowania się płomienia pod i nad siatką. 4 Powtórzenie czynności z poprzedniego zał. rys. 2 0 punktu ze strumieniem gazu z zapalarki. 5 Wykonanie dokumentacji zdjęciowej i 0 filmowej. 6 Wypełnienie i zebranie dokumentacji uczniowskiej 0 Całkowity czas trwania jednostki 90

4 Rysunek nr

5 Rysunek nr 2 7. Obudowa do zajęć blokowych Wykonanie zaplanowanych doświadczeń powinno poprzedzić wykonanie i wyjaśnienie następujących doświadczeń: przewodzenie ciepła przez pręty metalowe, izolacyjne właściwości prętów szklanych i drewnianych, konwekcja cieplna pokazana w doświadczeniu z wirującym - nad palnikiem - papierowym wężem (papierowym wiatrakiem, turbiną itp.), pokazanie prądów wstępujących nad palnikiem, wyjaśnienie przyczyny kształtu płomienia świeczki, palnika i ogniska, opisanie kształtu płomienia w stanie nieważkości.

6 Zestaw układ doświadczalny według schematu przedstawionego na rysunku i obserwuj zachowanie płomienia palnika ogrzewającego różne siatki. Następnie powtórz doświadczenie, kierując strumień gazu z zapalarki od góry na siatkę jak na rys.2. Zastanów się, w jaki sposób można wykorzystać wyniki obserwacji w życiu codziennym np. przy konstrukcji odpowiednich urządzeń lub zastosuj wyniki obserwacji do wyjaśnienia zasad działania znanych Ci urządzeń lub przebiegu innych zjawisk. [np. lampa górnicza nie powodująca wybuchu metanu, zabezpieczenie wyłączników prądu (przeciw wybuchowe) itp.] Dodatkowe wyjaśnienia; praca w zespołach kilkuosobowych, jeden z uczniów utrzymuje płonący palnik pod siatką a drugi kieruje strumień gazu zapalarki od góry na siatkę (aby strumień gazu nie zapalił się od iskry w zapalarce należy tylko lekko nacisnąć przycisk zapalarki). Pozostali uczniowie zapisują wyniki obserwacji ew. udzielają doraźnej pomocy w przeprowadzeniu doświadczenia. 8. Karta pracy ucznia

7 Lp. doświadczenie efekt/wynik prawdopodobna przyczyna Obserwacja zachowania płomienia w doświadczeniu 2 3 wniosek Wypełnijcie tabelę dotyczącą kosztów pomocy dydaktycznych: Lp. Pomoc dydaktyczna do przeprowadzenia eksperymentu gazowa zapalarka do zniczy (lub palnika kuchenki gazowej) 2 metalowa siatka* o wymiarach 0cmx0cm i oczku nie większym niż 3mmx3mm 3 metalowa siatka * o wymiarach 0cmx0cm i oczku nie mniejszym niż 0mmx0mm 4 Niepalna siatka o wymiarach 0cmx0cm i oczku nie większym niż 3mmx3mm (np. siatka z włókna borowego lub siatka z włókna szklanego na obręczy z drutu) ** 5 statyw z uchwytem do zamontowania siatek (może być odpowiednio uformowany kawałek drutu) Suma kosztów: Ilość sztuk 2 Cena jednostkowa Cena łączna Oszacujcie koszty pracy: Lp. Zadanie Czas Liczba Łącznie Cena Koszt

8 Zestawienie układu doświadczalnego jak na kolejnych rysunkach i przeprowadzenie obserwacji zachowania się płomienia pod i nad siatką. 2 Powtórzenie czynności z poprzedniego punktu ze strumieniem gazu z zapalarki. 3 Koszty poszukiwania materiałów potrzebnych do przeprowadzenia eksperymentu(łączne). 4 Koszty zakupu w/w materiałów. Suma: wykonania (h) osób osobogod zin pracy osobogodziny pracy (zł)

9 9. Ankieta ewaluacyjna zajęć oraz karta samooceny ucznia Imię i nazwisko ucznia: Lp. Pytanie do ucznia Tak Raczej tak Czy dzisiejsze zajęcia były dla ciebie interesujące? 2 Czy dowiedziałeś się czegoś nowego? Trudno powiedzi eć Nie Zdecydowanie nie Co zmieniłbyś w dzisiejszych zajęciach: Karta samooceny ucznia Wypisz działania, w których Twój wkład pracy był największy oraz te, w których uczestniczyłeś w mniejszym stopniu, uzasadnij, dlaczego: Mój szczególny wkład pracy to: W tych działaniach uczestniczyłem mniej, ponieważ:. Uwagi: Bardzo ważne jest dobranie odpowiedniej ilości siatek o wymiarach zbliżonych do tych, które podane zostały w scenariuszu. 2. Literatura uzupełniająca, zalecane podręczniki i artykuły:. Podręczniki i programy nauczania fizyki w gimnazjum zaakceptowane przez MEN. 2. Brown R. J, 200 doświadczeń dla dzieci. Wyd. Prószyński i S- ka. Warszawa Praca zbiorowa, Wielka księga eksperymentów, Wyd. Jarmołkiewicz Elżbieta, 2008.