SCENARIUSZ ZAJĘĆ SZKOLNEGO KOŁA NAUKOWEGO Z PRZEDMIOTU FIZYKA PROWADZONEGO W RAMACH PROJEKTU AKADEMIA UCZNIOWSKA

Transkrypt

1 SCENARIUSZ ZAJĘĆ SZKOLNEGO KOŁA NAUKOWEGO Z PRZEDMIOTU FIZYKA PROWADZONEGO W RAMACH PROJEKTU AKADEMIA UCZNIOWSKA Temat lekcji Czy różne przedmioty mogą działać jak magnes? Na podstawie pracy Agaty Rogackiej i jej uczniów. Opiekunka grupy uczniowskiej uczestniczyła w kursie Eksperymentowanie i wzajemne nauczanie w ramach projektu Akademia uczniowska realizowanego przez Fundację Centrum Edukacji Obywatelskiej. Opracowanie: ekspertka CEO, Iwona Pruszczyk Fragment podstawy programowej związany z doświadczeniem zawierający treści nauczania określone w wymaganiach szczegółowych (wraz z numeracją): 5. Magnetyzm. Uczeń: 1) nazywa bieguny magnetyczne magnesów trwałych i opisuje charakter oddziaływania między nimi; 3) opisuje oddziaływanie magnesów na żelazo i podaje przykłady wykorzystania tego oddziaływania; 8. Wymagania przekrojowe. Uczeń: 1) opisuje przebieg i wynik przeprowadzanego doświadczenia, wyjaśnia rolę użytych przyrządów, wykonuje schematyczny rysunek obrazujący układ doświadczalny; 2) wyodrębnia zjawisko z kontekstu, wskazuje czynniki istotne i nieistotne dla wyniku doświadczenia.

2 Cele kształcenia wymagania ogólne: II. Przeprowadzanie doświadczeń i wyciąganie wniosków z otrzymanych wyników. III. Wskazywanie w otaczającej rzeczywistości przykładów zjawisk opisywanych za pomocą poznanych praw i zależności fizycznych. Rekomendacja ekspertki CEO, Iwony Pruszczyk: Uczniowie poprzez zabawę odkrywają prawa magnetyczne. Doświadczenie jest bardzo proste do wykonania nawet dla ucznia nieodnoszącego spektakularnych wyników w nauce. W prosty sposób wyjaśnia zasadę działania magnesów i sposób ich tworzenia. Wprowadza do wskazania różnicy między magnesem trwałym i nietrwałym oraz właściwościami ferromagnetyków. Źródło: Pomysł nauczycielki. Podstawowe pojęcia: Magnesy trwałe, pole magnetyczne, odziaływania na odległość, wzajemność odziaływań. Temat w formie pytania badawczego lub problemowego: Które przedmioty mogą mieć właściwości magnetyczne? Przykładowe hipotezy zaproponowane przez uczniów: Myślę, że tak, bo czasami do moich nożyczek przyczepiały się szpilki, tylko nie wiem, dlaczego.

3 OPIS DOŚWIADCZENIA Zmienne występujące w doświadczeniu: Jaką zmienną/wielkość będziemy zmieniać (zmienna niezależna)? Wymianie ulegać będą pomoce używane do wykonywania doświadczenia. Jaką zmienną/wielkość będziemy mierzyć obserwować (zmienna zależna)? Obserwować będziemy zachowanie się przedmiotów namagnesowanych w różnych odległościach od siebie. Czego w naszym eksperymencie nie będziemy zmieniać (zmienne kontrolne)? Użytych materiałów. Instrukcja do doświadczenia: Potrzebne materiały: Kawałki aluminiowego i miedzianego drutu, dwie duże igły, dwie szprychy od roweru oraz nitka, magnes, statyw. Wykonanie: Część I 1. Przygotuj igłę, drut aluminiowy i miedziany. 2. Potrzyj magnesem igłę i druciki 40 razy (zawsze w tym samym kierunku, nie odwracaj w tym czasie magnesu). 3. Szybko przywiąż igły i druciki do nitki, powieś na statywie. 4. Zbliżaj je do siebie. 5. Zapisz obserwacje i wnioski. Część II 1. Przygotuj dwie duże igły. 2. Potrzyj magnesem każdą z igieł 40 razy (zawsze w tym samym kierunku). 3. Szybko przywiąż do igieł nitkę. 4. Zbliż do siebie igły najpierw uszkiem, a potem ostrym końcem. 5. Zapisz obserwacje i wnioski.

4 Część III 1. Przygotuj dwie szprychy od roweru. 2. Potrzyj magnesem każdą 40 razy (zawsze w tym samym kierunku). 3. Szybko przywiąż do szprych nitkę. 4. Zbliż do siebie szprychy. 5. Zapisz obserwacje i wnioski. BHP: Pamiętaj o ostrożnym obchodzeniu się z ostrymi rzeczami (igły, szprychy). W przypadku skaleczenia natychmiast zgłoś się do nauczyciela. Proponowany sposób dokumentacji uczniowskiej: Zapisz obserwacje z przebiegu doświadczenia. Narysuj schematyczne rysunki zachowania się przedmiotów po namagnesowaniu ich. Propozycja pracy domowej: Wykonajcie doświadczenie z innymi przedmiotami oraz napiszcie, czy zachowują się one jak magnes. Propozycja modyfikacji eksperymentu: 1. Wykonajcie doświadczenie z innymi przedmiotami oraz napiszcie, czy zachowują się one jak magnes. 2. Zaprojektujcie własnej produkcji kompas i zastanówcie się, jak poznać bieguny, które on wskazuje. Dodatkowe informacje dla nauczycieli, którzy chcieliby powtórzyć doświadczenie: Uczeń po zajęciach powinien umieć: - nazywać bieguny magnetyczne i opisywać charakter oddziaływań między nimi, - opisać zachowanie igły magnetycznej w obecności magnesu oraz zasadę działania kompasu, - opisać oddziaływanie magnesów na żelazo i poda przykłady wykorzystania tego oddziaływania.

5 Załączniki wybrane przez eksperta: Zdjęcia wykonane podczas wykonywania doświadczenia:

6