Popyt turystyczny w polskich regionach nadmorskich ze szczególnym uwzględnieniem miast portowych
|
|
- Julian Sokołowski
- 7 lat temu
- Przeglądów:
Transkrypt
1 HĄCIA Ewa 1 Popyt turystyczny w polskich regionach nadmorskich ze szczególnym uwzględnieniem miast portowych WSTĘP Rozpatrywanie turystyki jako zjawiska ekonomicznego wiąże się z zaspokajaniem potrzeb osób podróżujących w celach turystycznych, uwarunkowane prowadzeniem działalności gospodarczej, wywołującej określone skutki ekonomiczne. Podmioty działające w ramach gospodarki turystycznej zaspokajają potrzeby kreowane przez turystów. Odbywa się to głównie w miejscach koncentracji ruchu turystycznego, którego uczestnicy kształtują popyt na produkt turystyczny. Zaspokojenie potrzeb turystycznych jest warunkowane odpowiednimi składowymi podaży turystycznej. Regiony recepcyjne o wysokiej gęstości ruchu turystycznego określa się jako atrakcyjne turystycznie, czyli charakteryzujące się nieprzeciętnymi walorami, zagospodarowaniem turystycznym oraz dostępnością komunikacyjną. Potencjał regionów atrakcyjnych turystycznie jest szansą na rozwój turystyki na danym obszarze. Odpowiednio planowany, w ramach polityki turystycznej i strategii rozwoju, może sprzyjać rozwojowi całego regionu. Celem artykułu jest analiza oraz ocena popytu turystycznego w polskich regionach nadmorskich. Szczególną uwagę zwrócono na miasta portowe. Analiza popytu turystycznego została przeprowadzona na podstawie ruchu turystycznego. Artykuł jest wynikiem przeprowadzonych badań, w ramach których zastosowano elementy procedury badawczej typu diagnostycznego, umożliwiającej ustalenie stanu obecnego. Analiza popytu turystycznego w polskich regionach nadmorskich, czyli województwach pomorskim i zachodniopomorskim została przeprowadzona w odniesieniu do 2013 r. W tym celu skorzystano z danych statystycznych publikowanych przez Główny Urząd Statystyczny w ramach Banku Danych Lokalnych [23] oraz innych opracowań [16, 18, 19]. 1. TURYSTYKA W REGIONACH NADMORSKICH W POLSCE Województwa pomorskie i zachodniopomorskie, czyli dwa polskie regiony nadmorskie należą do najbardziej atrakcyjnych turystycznie regionów kraju. Charakteryzują się znacznym ruchem turystycznym, są najchętniej odwiedzane przez turystów krajowych i zagranicznych, szczególnie w dłuższych podróżach. Stopień wykorzystania bazy noclegowej jest wysoki. Jako jednostki administracyjne województwa te są regionami położonymi w północnej części Polski, nad Morzem Bałtyckim. Z punktu widzenia turystyki nie są to obszary jednorodne. Granice województw nie pokrywają się z granicami tzw. regionów turystycznych. Od wielu lat prowadzona jest dyskusja wśród badaczy zajmujących się zagadnieniami związanymi z delimitacją oraz nazewnictwem regionów turystycznych. Dominuje podejście, w którym wyznaczanie granic tych regionów uzależnione jest od kryteriów fizjograficznych, czyli jest to obszar o wysokich walorach turystycznych, na których koncentruje się ruch turystyczny. Na tej podstawie już w latach 60. XX wieku Mileska wyróżniła 21 regionów turystycznych [7, s ]. Natomiast według Lijewskiego i in. jest 7 dużych regionów turystycznych [10, s. 193]. Przegląd wielu podobnych koncepcji podziału Polski na regiony turystyczne przedstawił Kruczek [8, s ]. Niezależnie od autora obszary w granicach województw pomorskiego i zachodniopomorskiego są określane między innymi jako region: nadmorski, Wybrzeże, bałtycki, Pobrzeże, pomorski, Pojezierze Pomorskie, 1 Akademia Morska w Szczecinie, Wydział Inżynieryjno-Ekonomiczny Transportu, Instytut Zarządzania Transportem, Zakład Organizacji i Zarządzania, ehacia@op.pl 1762
2 Ziemie (Szczecińska, Koszalińska, Gdańska), makroregiony północno-zachodni i północno-środkowy. Podziały te wynikają głównie z aspektu geograficznego tych obszarów. Większość koncepcji delimitacji polskich regionów turystycznych nie uwzględniała regionów administracyjnych. Kozak wskazuje na dwie przyczyny takiej sytuacji [7, s ]. Po pierwsze zmienność polskich granic administracyjnych. Po drugie centralizacja władzy (ograniczająca prowadzenie polityki rozwoju na szczeblu wojewódzkim). Dopiero po reformie terytorialnej oraz wejściu Polski do Unii Europejskiej wzrosło znaczenie układu regionalnego, który ma szczególne znaczenie w zakresie dysponowania funduszami unijnymi. Poza tym podział administracyjny kraju jest kluczowy w przypadku polityki regionalnej oraz gromadzenia niektórych danych statystycznych. Kryterium statystyczne pozwalające na zbieranie informacji w odniesieniu do wydzielonych regionów, odpowiadających województwom, powiatom i gminom umożliwia prowadzenie analiz niezbędnych w procesie programowania rozwoju danego regionu. Podejście utożsamiające regiony turystyczne z jednostkami podziału administracyjnego kraju popierają także Zmyślony [25, s ] i Niezgoda, według której obszar recepcji turystycznej jest dowolnie ograniczoną przestrzenią pełniącą funkcję turystyczną, a wyznaczanie jej granic powinno być uzależnione od celu i zakresu prowadzonych rozważań [14, s. 54]. Dotychczas prowadzone były badania w zakresie turystyki, wskazując na jej osobliwość w regionach nadmorskich. Dotyczyły różnych aspektów, między innymi: oceny atrakcyjności turystycznej województwa zachodniopomorskiego [13, s ], identyfikacji regionów turystycznych, w tym województw nadmorskich zachodniopomorskiego i pomorskiego [4, s ], konkurencyjności regionów oferujących turystykę morską na przykładzie województwa pomorskiego [11, s ], analizy funkcjonowania gospodarki turystycznej w gminach nadmorskich [17, s ]. Nadal istnieje potrzeba analizy zjawiska turystyki na tych obszarach. Jego znaczenie jest również podkreślane w dokumentach unijnych. Ze względu na ogłoszenie w 2010 r. przez Komisję Europejską komunikatu Europa Strategia na rzecz inteligentnego i zrównoważonego rozwoju sprzyjającego włączeniu społecznemu jako kontynuacji Strategii lizbońskiej, podjęto decyzję o sformułowaniu działań w celu wspierania zwiększania potencjału rozwojowego turystyki. W tym samym roku został wydany komunikat Europa najpopularniejszy kierunek turystyczny na świecie nowe ramy polityczne dla europejskiego sektora turystycznego [3]. W dokumencie wskazano kierunki europejskich działań, mających na celu stworzenie korzystnych warunków rozwoju turystyki w Europie [24, s. 292]. Podkreślono, że rozwój turystyki uzależniony jest również od działań podejmowanych w ramach innych dziedzin polityki europejskiej. Wskazano przede wszystkim na politykę rozwoju regionalnego, transportową i morską, konkurencji, podatkową, ochrony środowiska, kultury i rozwoju obszarów wiejskich. Pełniejsze uwzględnienie turystyki w tych obszarach politycznych uznano za priorytet dla Komisji Europejskiej. Natomiast znaczenie regionów przybrzeżnych podkreślono w Rezolucji Parlamentu Europejskiego Wpływ turystyki w regionach przybrzeżnych [22]. 2. ANALIZA POPYTU TURYSTYCZNEGO Charakter rynku turystycznego kształtowany jest przez cechy popytu turystycznego, który można określić jako wielkość zapotrzebowania na produkt turystyczny w określonej cenie i danym okresie [21, s. 47]. Pojęcie to jest związane z zaspokajaniem potrzeb turysty. W tym kontekście popytem turystycznym jest zapotrzebowanie na określone dobra i usługi, które turyści są skłonni nabyć w określonej cenie w celu zaspokojenia swoich potrzeb, związanych z ruchem turystycznym [6, s. 25]. Ze względu na podaż turystyczną, zlokalizowaną w konkretnym miejscu, to turysta musi się przemieścić w celu realizacji potrzeby turystycznej. Stąd popyt turystyczny cechuje mobilność oraz koncentracja w przestrzeni. Lokalizacja walorów turystycznych wpływa na kierunki wyjazdów turystycznych i wynikający z tego układ przestrzenny ruchu turystycznego. Poza tym popyt turystyczny jest sezonowy i restytucyjny (odnawialny). Pierwsza z tych cech objawia się zmiennością wielkości ruchu turystycznego i jest to zależne od rodzaju turystyki, położenia geograficznego oraz warunków klimatycznych. Restytucyjny charakter popytu może 1763
3 przejawiać się poprzez ponowny zakup podobnego produktu turystycznego lub lepszego (droższego) w wyniku na przykład wzrostu dochodów. Rezygnacja z jakiejkolwiek formy turystyki jest ostatecznością. Turysta zakłada, że ponownie pojawią się u niego potrzeby turystyczne, które będzie chciał zaspokoić. Wiedza na temat wielkości i struktury popytu turystycznego wspomaga proces kształtowania polityki turystycznej oraz podejmowania decyzji przez podmioty działające w sferze podaży. Podstawowym miernikiem popytu turystycznego jest wielkość i struktura ruchu turystycznego [21, s. 77]. Ruchem turystycznym nazywa się czasowe migracje ludności poza miejsce stałego zamieszkania, wynikające ze społecznie uwarunkowanych potrzeb, określonych różnego rodzaju motywacją [9, s. 13]. Można też określić szerzej jako ogół zjawisk i efektów przestrzennego przemieszczania się ludzi w trakcie podróży turystycznych [12, s. 66]. Analiza ruchu turystycznego jako miernika popytu w polskich regionach nadmorskich została przeprowadzona etapowo. Najpierw w odniesieniu dla województw zachodniopomorskiego i pomorskiego z ukazaniem skali zjawiska na tle całej Polski. W kolejnym kroku dokonano selekcji mniejszych jednostek administracyjnych (powiatów), charakteryzujących się znaczną koncentracją ruchu turystycznego na tle województwa. Wielkość ruchu turystycznego została oceniona na podstawie danych statystycznych Głównego Urzędu Statystycznego, będących wynikiem badań pierwotnych pełnych przeprowadzonych w bazie noclegowej. Dane te dotyczyły liczby turystów korzystających z obiektów noclegowych i liczby udzielonych im noclegów oraz stopnia wykorzystania miejsc noclegowych w 2013 r. W odniesieniu do ruchu turystycznego stosuje się wskaźniki, będące miarą jego intensywności. Do najczęściej stosowanych można zaliczyć wskaźnik Schneidera (liczba turystów korzystających z noclegów na 100 mieszkańców) oraz wskaźnik Charvata (liczba udzielonych noclegów na 100 mieszkańców) [20, s. 69]. W analizach przestrzennych wykorzystuje się również np. iloraz liczby turystów do powierzchni [9, s. 41], nazywany wskaźnikiem gęstości ruchu turystycznego. W tabeli 1 scharakteryzowano wielkość ruchu turystycznego oraz wybrane wskaźniki jego intensywności i gęstości w Polsce oraz dwóch analizowanych województwach w 2013 r. Dane dotyczą liczby turystów i udzielonym im noclegów w turystycznych obiektach noclegowych. Oba województwa charakteryzują się ponadprzeciętną intensywnością i gęstością ruchu turystycznego na tle całego kraju. Przedstawione wskaźniki potwierdzają wyższą intensywność w województwie zachodniopomorskim, natomiast pod względem gęstości korzystniej wypada pomorskie. W bazie noclegowej obu województw udzielono 28,22% wszystkich noclegów w całej Polsce, z tym, że 17,82% w zachodniopomorskim, a 10,40% w pomorskim. Pod względem noclegów udzielonych turystom zagranicznym jest to jeszcze wyższy udział 29,33% (odpowiednio 21,67 i 7,66%). W województwie zachodniopomorskim zaobserwowano wyższy udział turystów zagranicznych w ogólnej liczbie turystów, szczególnie w przypadku liczby udzielonych noclegów. Oba nadmorskie polskie województwa charakteryzują się zróżnicowanym obciążeniem ruchem turystycznym. W 2013 r. obszar tylko siedmiu powiatów województwa zachodniopomorskiego (kołobrzeski, m. Szczecin, kamieński, m. Świnoujście, gryficki, koszaliński, sławieński) było celem podróży i pobytu 85,35% turystów (krajowych i zagranicznych) korzystających z obiektów noclegowych całego województwa. Rozpatrując tylko turystów zagranicznych udział ten wyniósł 93,64%. Natomiast 93,33% noclegów udzielonych turystom ogółem w całym województwie zostało zrealizowanych w bazie noclegowej zlokalizowanej na terenie tych powiatów. W przypadku turystów zagranicznych było to 96,63%. 1764
4 Tab. 1. Charakterystyka ruchu turystycznego w Polsce, województwach zachodniopomorskim i pomorskim w 2013 r. Wyszczególnienie Polska Województwo Województwo zachodniopomorskie pomorskie Liczba turystów korzystających z noclegów ogółem Liczba turystów zagranicznych korzystających z noclegów Liczba turystów zagranicznych w ogólnej liczbie korzystających z noclegów [%] 22,4 24,0 19,5 Liczba udzielonych noclegów ogółem Liczba udzielonych noclegów turystom zagranicznym Udział noclegów udzielonych turystom zagranicznym w ogólnej ich liczbie [%] 19,8 24,1 14,6 Stopień wykorzystania miejsc noclegowych [%] 33,8 44,4 35,6 Liczba turystów korzystających z noclegów na 100 mieszkańców (wskaźnik Schneidera) 60,7 121,4 85,9 Liczba udzielonych noclegów na 100 mieszkańców (wskaźnik Charvata) 163,4 651,9 285,9 Liczba turystów korzystających z noclegów na 1 km 2 powierzchni (wskaźnik gęstości ruchu) 74,8 91,3 107,4 Źródło: opracowanie własne na podstawie [16, 19] W województwie pomorskim, podobnie jak w zachodniopomorskim (wyjątkiem jest tylko m. Szczecin), najwyższa koncentracja ruchu turystycznego wystąpiła na terenie siedmiu powiatów nadmorskich (m. Gdańsk, pucki, m. Sopot, słupski, m. Gdynia, nowodworski, lęborski). Obszar ten był miejscem recepcji turystycznej 77,38% turystów korzystających z bazy noclegowej całego województwa. Zdecydowanie wyższe udziały zaobserwowano w pozostałych rozpatrywanych przypadkach, mianowicie: turystów zagranicznych korzystających z noclegów 88,67%, udzielonych noclegów 83,48%, noclegów udzielonych turystom zagranicznym 90,63%. Na rysunku 1 przedstawiono procentowy udział wyróżnionych powiatów województwa zachodniopomorskiego pod względem liczby udzielonych noclegów ogółem oraz udzielonych turystom zagranicznym w 2013 r. W obu przypadkach zdecydowanym liderem był powiat kołobrzeski. Poza tym miasto Świnoujście i powiat kamieński cieszyły się znacznym zainteresowaniem turystów krajowych i zagranicznych. Analiza danych, będących podstawą wyliczeń, których wyniki ilustruje rysunek 1 prowadzi do ciekawych wniosków. Powiat sławieński jest chętniej odwiedzany przez turystów krajowych niż zagranicznych. Udział tych drugich w ogólnej liczbie korzystających z noclegów na tym terenie wynosi niecałe 7%, czyli dużo poniżej średniej dla całego województwa (24%). Najwyższy udział turystów zagranicznych zaobserwowano w Świnoujściu (44,68%). Podobne zależności odnotowano pod względem liczby udzielonych noclegów. Na rysunku 2 przedstawiono procentowy udział wyróżnionych powiatów województwa pomorskiego pod względem liczby udzielonych noclegów ogółem oraz udzielonych turystom zagranicznym w 2013 r. W obu przypadkach miasto Gdańsk zajęło czołową pozycję. Szczególnie spektakularny jest wynik w kategorii liczby noclegów udzielonych turystom zagranicznym (60,16%). Podobnie jak w województwie zachodniopomorskim, zaobserwowano pewne upodobania turystów zagranicznych. Powiat pucki (głównie Hel, Jastarnia, Władysławowo) jest zdecydowanie bardziej popularny wśród rodaków niż obcokrajowców, których udział w ogólnej liczbie korzystających z noclegów na tym terenie nie przekracza 2%, czyli dużo poniżej średniej dla całego województwa (19,5%). Na uwagę zasługuje niemały udział pozostałych powiatów pod względem liczby udzielonych noclegów turystom ogółem (16,52%). Oznacza to, że ruch turystyczny w województwie pomorskim charakteryzuje się mniejszą koncentracją w wybranych powiatach niż w województwie zachodniopomorskim. 1765
5 Rys. 1. Procentowy udział powiatów w ogólnej wielkości dla województwa zachodniopomorskiego pod względem liczby udzielonych noclegów ogółem (z lewej) oraz noclegów udzielonych turystom zagranicznym (z prawej) w 2013 r. Źródło: opracowanie własne na podstawie [23, r.] Rys. 2. Procentowy udział powiatów w ogólnej wielkości dla województwa pomorskiego pod względem liczby udzielonych noclegów ogółem (z lewej) oraz noclegów udzielonych turystom zagranicznym (z prawej). Źródło: opracowanie własne na podstawie [23, r.] Dalsza analiza ruchu turystycznego w polskich regionach nadmorskich została zawężona do wyróżnionych powiatów o największej koncentracji ruchu turystycznego w 2013 r. Pod względem zarówno liczby turystów korzystających z noclegów, jak i udzielonych im noclegów liderem w województwie zachodniopomorskim był powiat kołobrzeski ( osób, noclegów), natomiast w drugim z regionów nadmorskich miasto Gdańsk ( osób, noclegów). Porównując rankingi według obu kryteriów w województwie pomorskim były one zbliżone. Natomiast rozbieżności zaobserwowano w przypadku województwa zachodniopomorskiego. Szczecin zajmował drugą lokatę pod względem liczby turystów, natomiast dopiero siódmą według liczby udzielonych noclegów. Świadczy to o tym, że sporo turystów nocuje w szczecińskiej bazie noclegowej, ale są to krótsze pobyty, niż na przykład w Świnoujściu, gdzie jest mniej turystów, ale znacznie wyższa liczba udzielonych noclegów. Aby zbadań stopień koncentracji ruchu turystycznego odniesiono zaobserwowane wielkości do liczby mieszkańców i powierzchni każdego z powiatów. W tabelach 2 i 3 przedstawiono wskaźniki intensywności i gęstości ruchu turystycznego oraz stopień wykorzystania miejsc noclegowych w powiatach województwa zachodniopomorskiego i pomorskiego w 2013 r. Na podstawie przedstawionych danych w odniesieniu do wyróżnionych powiatów w obu województwach łącznie nie trudno zauważyć, że różnią się one pod względem 1766
6 intensywności i gęstości ruchu turystycznego. W województwie zachodniopomorskim najwyższą gęstością charakteryzowały się miasta Szczecin i Świnoujście (obszary o porównywalnie najmniejszych powierzchniach wśród rozpatrywanych powiatów), najmniejszą powiat koszaliński, który z kolei zajmuje największą powierzchnię wśród analizowanych. Dla wszystkich powiatów wskaźnik ten był wyższy od średniej dla całego województwa oraz kraju. Zdecydowanym rekordzistą, czyli obszarem o najwyższej gęstości ruchu turystycznego był Sopot. Natomiast powiat słupski, zajmujący największy obszar wśród analizowanych powiatów województwa pomorskiego charakteryzował się najniższą gęstością i była to wielkość niższa niż średnia dla województwa i kraju. Wyznaczona w tabeli 2 i 3 wartość wskaźnika Schneidera odzwierciedla intensywność ruchu turystycznego. Wysoki poziom intensywności odnotowano w powiatach: kołobrzeskim (około 6 turystów na 1 mieszkańca), m. Sopot (około 5), m. Świnoujście (około 5), kamieńskim (około 4). Najmniejszy w Gdyni i Szczecinie (poniżej 1). Są to obszary o dość dużym zaludnieniu, szczególnie Szczecin (ponad mieszkańców). Tab. 2. Charakterystyka wybranych parametrów ruchu turystycznego w siedmiu powiatach województwa zachodniopomorskiego w 2013 r. Wyszczególnienie Powiat Powiat Powiat Powiat Powiat Powiat Powiat kołobrzeski m. Szczecin kamieński m. Świnoujście gryficki koszaliński sławieński wskaźnik Schneidera 651,7 93,6 474,4 507,1 276,9 239,1 198,1 wskaźnik Charvata 4 843,7 182, , , , , ,9 wskaźnik gęstości ruchu 715, ,7 227, ,5 168,3 95,2 110,1 Stopień wykorzystania miejsc noclegowych [%] 62,1 38,1 39,2 49,5 30,3 42,2 47,1 Źródło: opracowanie własne na podstawie [16;23, r.] Tab. 3. Charakterystyka wybranych parametrów ruchu turystycznego w siedmiu powiatach województwa pomorskiego w 2013 r. Wyszczególnienie Powiat Powiat Powiat Powiat Powiat Powiat Powiat m. Gdańsk pucki m. Sopot słupski m. Gdynia nowodworski lęborski wskaźnik Schneidera 136,5 329,7 513,8 143,9 45,5 252,0 129,5 wskaźnik Charvata 333, , ,9 924,6 108, ,7 712,4 wskaźnik gęstości ruchu 2 398,6 465, ,8 60,8 837,9 136,7 121,4 Stopień wykorzystania miejsc noclegowych [%] 42,1 36,0 50,6 46,7 33,9 37,7 36,5 Źródło: opracowanie własne na podstawie [16;23, r.] W bazie noclegowej na terenie powiatów o największej intensywności ruchu turystycznego, czyli kołobrzeskiego i Sopotu stopień wykorzystania miejsc noclegowych był również bardzo wysoki, odpowiednio 62,1 i 50,6%. Są to wielkości przekraczające średnie wartości dla obu województw i całego kraju. Poza tym ze względu na sezonowość popytu turystycznego, wskaźnik ten jest znacznie wyższy w okresach tzw. szczytu. W 2013 r. rekordowy był miesiąc lipiec, w którym odnotowano wyższy stopień wykorzystania miejsc noclegowych o następującą liczbę punktów procentowych w stosunku do średniej dla całego roku: [23, r.] 12,4 w całej Polsce, 15,5 w województwie zachodniopomorskim, 20,9 w województwie pomorskim. Informacja o stopniu wykorzystania miejsc noclegowych dostarcza wiedzy na temat relacji popytu turystycznego do podaży turystycznej, której jedną ze składowych jest baza noclegowa. Analiza stanu bazy noclegowej w nadmorskich powiatach województwa zachodniopomorskiego połączona z identyfikacją gmin o największej jej koncentracji przestrzennej była również przedmiotem badań i została zaprezentowana w innym artykule [6, s ]. 3. TURYSTYKA W MIASTACH PORTOWYCH Rozwój turystyki, szczególnie morskiej i przybrzeżnej, uwarunkowany jest również polityką morską państwa, która będąc integralną częścią polityki gospodarczej, określa strategiczne cele 1767
7 i kierunki dalekosiężnych działań, prowadzących do wszechstronnego i racjonalnego wykorzystania nadmorskiego położenia kraju, z uwzględnieniem preferencji wynikających z warunków politycznych, społecznych i ekonomicznych [2, 69 70]. Z położeniem polskich regionów nadmorskich wiąże się istniejący potencjał rozwojowy w obszarze turystyki na tych terenach. Zostało to uwzględnione w dokumencie o charakterze strategicznym pt. Polityka morska Rzeczypospolitej Polskiej do 2020 r. (z perspektywą do 2030 r.), przyjętym przez Radę Ministrów w dniu 17 marca 2015 r. W ramach kierunku Racjonalne korzystanie z zasobów naturalnych środowiska morskiego sformułowano między innymi cel dotyczący podniesienia atrakcyjności turystycznej polskiego wybrzeża [15, s ]. Dlatego też zasadne jest działanie w zakresie tworzenia, modernizowania i rozwijania terminali pasażerskich w portach morskich, ze szczególnym wskazaniem na infrastrukturę i logistykę obsługi statków pasażerskich (wycieczkowych) i turystów [1, s. 189]. Na terenie analizowanych powiatów województw zachodniopomorskiego i pomorskiego zlokalizowane są cztery porty morskie o podstawowym znaczeniu dla gospodarki narodowej oraz wiele małych portów o znaczeniu dla gospodarki lokalnej. Według danych statystycznych GUS [18, s ] procentowy udział portów, w których odbywał się międzynarodowy ruch pasażerski w 2013 r. był następujący: 54,27% Świnoujście, 32,28% Gdynia, 7,88% Gdańsk, 3,63% Międzyzdroje, 1,77% Kołobrzeg, 0,07% Szczecin i około 0,1% inne. Wysoki udział Świnoujścia w ogólnej liczbie pasażerów kształtuje się na podobnym poziomie od kilku lat. Przy niewielkim (o około 1%) spadku ogólnej liczby pasażerów we wszystkich portach w porównaniu do 2012 r., nastąpił zauważalny wzrost w portach o mniejszym ruchu pasażerskim, tzn. w Międzyzdrojach (11,85%), Kołobrzegu (6,83%) i Szczecinie (5,06%). Wyraźny spadek nastąpił w Gdańsku aż o 14,28%. Natomiast stały coroczny wzrost odnotowywany jest w Gdyni. Porównując liczbę pasażerów z 2010 r., to w 2013 r. nastąpił wzrost o aż 19,12%. Tendencje w ruchu pasażerskim w portach mogą sprzyjać rozwojowi turystyki, ponieważ turyści korzystający z obiektów noclegowych na terenie powiatów nadmorskich obu badanych województw często korzystają z transportu morskiego. Poza tym wielu turystów, szczególnie ze Skandynawii i Niemiec nocuje poza bazą noclegową rejestrowaną przez GUS, tj. u rodziny, znajomych lub w tzw. drugich domach. Ze względu na dogodne połączenia transportowe wielu z nich nie korzysta w ogóle z noclegu i wtedy są odwiedzającymi jednodniowymi, którzy zwiększają intensywność i gęstość ruchu turystycznego. W 2013 r. mieszkańcy dwóch krajów europejskich stanowili prawie 98% osób generujących ruch pasażerski we wszystkich polskich portach: Szwedzi (89,19%) i Niemcy (8,60%). Około 91% wszystkich Szwedów korzystających z portów polskich było w Świnoujściu (55,44%) i Gdyni (35,73%). Natomiast 42,36% Niemców wybrało Międzyzdroje i była to jedyna narodowość generująca ruch pasażerski w tym porcie. Zdecydowana większość Duńczyków wybrała Kołobrzeg (około 97%) i również była to jedyna narodowość. Analiza intensywności ruchu turystycznego dla wymienionych portów została przeprowadzona według wskaźnika Schneidera odnotowanego w 2013 r. W przypadku Szczecina, Świnoujścia, Gdańska i Gdyni wzięto pod uwagę dane dotyczące miast na prawach powiatu, natomiast dla Kołobrzegu i Międzyzdrojów informacji w odniesieniu do gmin. Są to gminy przyjmujące większość ruchu turystycznego istniejącego w obrębie całego powiatu, w skład którego wchodzą. Około 59% turystów nocujących w obiektach na terenie powiatu kamieńskiego wybrało gminę Międzyzdroje. Natomiast około 89% nocujących w bazie powiatu kołobrzeskiego korzystało z obiektów gminy Kołobrzeg. Wysoki poziom intensywności ruchu turystycznego zaobserwowano w: gminie Międzyzdroje (około 20 turystów na 1 mieszkańca), gminie Kołobrzeg (około 8), m. Świnoujście (około 5). Natomiast odnosząc liczbę turystów korzystających z noclegów w 2013 r. do powierzchni danego obszaru, czyli wyznaczając gęstość ruchu turystycznego, wyniki przedstawiają nieco odmienną sytuację. Najwyższą gęstość zaobserwowano w gminie Kołobrzeg i m. Gdańsk. Niższa była w m. Szczecin, gminie Międzyzdroje i m. Świnoujście, ale na porównywalnym poziomie. 1768
8 WNIOSKI 1. Analiza ruchu turystycznego jako miernika popytu turystycznego może być narzędziem wspomagającym proces podejmowania decyzji przez podmioty odpowiedzialne za kształtowanie polityki, a także działające w sferze podaży turystycznej. 2. Wielkość, struktura, intensywność i gęstość ruchu turystycznego pozwala ocenić popyt, natomiast stopień wykorzystania bazy noclegowej, świadczący o relacji z podażą, wskazać możliwość w zakresie wykorzystania istniejącego potencjału. 3. Polskie regiony nadmorskie charakteryzują się zróżnicowanym obciążeniem ruchem turystycznym. Więcej turystów korzysta z obiektów noclegowych na terenie województwa zachodniopomorskiego, na terenie którego jest również wyższa intensywność ruchu turystycznego. Natomiast w województwie pomorskim jest wyższa jego gęstość. 4. W 2013 r. w województwie zachodniopomorskim siedem powiatów (głównie nadmorskich) było miejscem recepcyjnym dla 85,35% turystów korzystających z obiektów noclegowych całego województwa. Zdecydowanym liderem był powiat kołobrzeski. W drugim z analizowanych województw udział siedmiu powiatów wynosił 77,38%, z najwyższą pozycją m. Gdańsk. Jednakże pod względem liczby turystów w Gdańsku było ich zdecydowanie więcej niż w powiecie kołobrzeskim. 5. Biorąc pod uwagę analizowane powiaty w obu województwach najwyższą intensywnością ruchu turystycznego charakteryzował się powiat kołobrzeski, najwyższą gęstością m. Sopot. 6. W 2013 r. Szwedzi i Niemcy stanowili prawie 98% osób generujących ruch pasażerski w polskich portach. Biorąc pod uwagę fakt, że są to dominujące narodowości wśród turystów zagranicznych odwiedzających oba województwa, nie można tego pominąć w kontekście wpływu na ruch turystyczny, szczególnie w Świnoujściu, którego udział w międzynarodowym ruchu pasażerskim jest największy. Streszczenie Celem artykułu jest analiza oraz ocena popytu turystycznego w polskich regionach nadmorskich. Szczególną uwagę zwrócono na miasta portowe. Analiza popytu turystycznego została przeprowadzona na podstawie ruchu turystycznego. Słowa kluczowe: popyt turystyczny, regiony nadmorskie, miasta portowe Tourist demand in the Polish coastal regions with particular attention to the port cities Abstract The main aim of the article is the analysis and assessment of tourist demand in the Polish coastal regions. A particular attention has been paid to the port cities. Analysis of tourist demand has been carried out on the basis of tourist traffic. Keywords: tourist demand, coastal regions, port cities BIBLIOGRAFIA 1. Christowa Cz., Działania dedykowane polskim portom morskim wynikające z syntezy najlepszych praktyk stosowanych w wybranych portach europejskich. Sfera administracyjno-zarządcza, eksploatacyjno-usługowa i inwestycyjna, w: Analiza najlepszych praktyk w zakresie zarządzania w portach morskich Unii Europejskiej. Red. Cz. Christowa, Wydawnictwo Naukowe Akademii Morskiej, Szczecin Christowa Cz., Systemy zarządzania i eksploatacji w polskich portach morskich (ze szczególnym uwzględnieniem portów w Szczecinie i Świnoujściu). Wydawnictwo Naukowe Akademii Morskiej, Szczecin Europe, the world s No 1 tourist destination a new political framework for tourism in Europe, COM(2010) 352,
9 4. Godlewska-Majkowska H., Regiony turystyczne, w: Atrakcyjność inwestycyjna regionów Polski a kształtowanie lokalnych i regionalnych specjalizacji gospodarczych. Red. H. Godlewska- Majkowska. Oficyna Wydawnicza Szkoły Głównej Handlowej, Warszawa Gołembski G., Przedsiębiorstwo turystyczne w gospodarce wolnorynkowej. Wydawnictwo Akademii Ekonomicznej w Poznaniu, Poznań Hącia E., Analysis of tourist supply and demand in West Pomeranian voivodeship. Logistyka, 6/ Kozak M.W., Regiony turystyczne: aspekty użyteczności pojęcia. Folia Turistica 21, Kraków Kruczek Z., Region turystyczny jako przedmiot edukacji. Folia Turistica 21, Kraków Kurek W., Mika M., Turystyka jako przedmiot badań naukowych, w: Turystyka. Red. W. Kurek, Wydawnictwo Naukowe PWN, Warszawa Lijewski T., Mikułowski B., Wyrzykowski J., Geografia turystyki Polski. PWE, Warszawa Marciszewska B., Oferta turystyki morskiej a konkurencyjność regionu na przykładzie województwa pomorskiego, w: Turystyka jako czynnik wzrostu konkurencyjności regionów w dobie globalizacji. Red. G. Gołembski. Wydawnictwo Akademii Ekonomicznej, Poznań Mazurski K. F., Geneza i przemiany turystyki. Wydawnictwo Wyższej Szkoły Zarządzania, Wrocław Milewski D., Regionalne uwarunkowania rozwoju turystyki na przykładzie województwa zachodniopomorskiego. Wydawnictwo Naukowe Uniwersytetu Szczecińskiego, Szczecin Niezgoda A., Obszar recepcji turystycznej w warunkach rozwoju zrównoważonego. Wydawnictwo Akademii Ekonomicznej w Poznaniu, Poznań Polityka morska Rzeczypospolitej Polskiej do 2020 r. (z perspektywą do 2030 r.). Międzyresortowy zespół ds. polityki morskiej RP, Warszawa Powierzchnia i ludność w przekroju terytorialnym w 2013 r. Główny Urząd Statystyczny, Warszawa Szwichtenberg A., Gospodarka turystyczna polskiego wybrzeża. Wydawnictwo Politechniki Koszalińskiej, Koszalin Transport wyniki działalności w 2013 r. Główny Urząd Statystyczny, Warszawa Turystyka w 2013 r. Główny Urząd Statystyczny, Warszawa Warszyńska J., Jackowski A., Podstawy geografii turyzmu. PWN, Warszawa Wodejko S., Ekonomiczne zagadnienia turystyki. Wyższa Szkoła Handlowa, Warszawa Wpływ turystyki w regionach przybrzeżnych, Rezolucja Parlamentu Europejskiego (Dz. Urz. UE 2010/C 45 E/01) Bank Danych Lokalnych Głównego Urzędu Statystycznego. 24. Zielińska-Szczepkowska J., Polityka turystyczna, w: Polityka gospodarcza (zagadnienia wybrane). Red. R. Kisiel i R. Marks-Bielska. Uniwersytet Warmińsko-Mazurski, Olsztyn Zmyślony P., Partnerstwo i przywództwo w regionie turystycznym. Wydaw. AE, Poznań
GŁÓWNY URZĄD STATYSTYCZNY
GŁÓWNY URZĄD STATYSTYCZNY Warszawa, 17.11.217 r. Notatka informacyjna Turystyczne obiekty noclegowe na obszarach nadmorskich w sezonie wakacyjnym Prezentowane informacje dotyczą obiektów noclegowych posiadających
Bardziej szczegółowoGŁÓWNY URZĄD STATYSTYCZNY
GŁÓWNY URZĄD STATYSTYCZNY Notatka informacyjna Warszawa, 31.1.216 r. Turystyczne obiekty noclegowe 1 na obszarach nadmorskich 2 Uwaga: Począwszy od danych za 216 r. w statystyce dotyczącej turystycznej
Bardziej szczegółowoGŁÓWNY URZĄD STATYSTYCZNY Departament Badań Społecznych i Warunków Życia. Wykorzystanie bazy noclegowej zbiorowego zakwaterowania w 2011 roku.
Materiał na konferencję prasową w dniu 26 marca 2012 r. GŁÓWNY URZĄD STATYSTYCZNY Departament Badań Społecznych i Warunków Życia Notatka informacyjna WYNIKI BADAŃ GUS Wykorzystanie bazy noclegowej zbiorowego
Bardziej szczegółowoWykorzystanie turystycznych obiektów noclegowych 1 w 2013 roku.
Materiał na konferencję prasową w dniu 25 marca 2014 r. GŁÓWNY URZĄD STATYSTYCZNY Departament Badań Społecznych i Warunków Życia Notatka informacyjna Uwaga: od 2012 r. zmiana zakresu prezentowanych danych
Bardziej szczegółowoURZĄD STATYSTYCZNY w SZCZECINIE
URZĄD STATYSTYCZNY w SZCZECINIE Opracowania sygnalne Szczecin, czerwiec 2010 r. TURYSTYKA W WOJEWÓDZTWIE ZACHODNIOPOMORSKIM W 2009 R. Na terenie województwa zachodniopomorskiego, według stanu na dzień
Bardziej szczegółowoCHARAKTERYSTYKA I OCENA SYSTEMU TRANSPORTU
Rozdział 3. CHARAKTERYSTYKA I OCENA SYSTEMU TRANSPORTU PASAŻERSKIEGO W WOJEWÓDZTWIE ZACHODNIOPO- MORSKIM 3.1. Specyfika społeczno-gospodarcza województwa zachodniopomorskiego Podjęcie próby opracowania
Bardziej szczegółowoBadanie krajowego i zagranicznego ruchu turystycznego w Województwie Zachodniopomorskim w roku 2014 Streszczenie raportu wyniki desk research
Badanie krajowego i zagranicznego ruchu turystycznego w Województwie Zachodniopomorskim w roku 2014 Streszczenie raportu wyniki desk research Listopad 2014 Wielkość i rozkład przestrzenny ruchu turystycznego
Bardziej szczegółowoWykorzystanie turystycznych obiektów noclegowych 1 w 2012 roku
Materiał na konferencję prasową w dniu 22 marca 2013 r. GŁÓWNY URZĄD STATYSTYCZNY Departament Badań Społecznych i Warunków Życia Notatka informacyjna WYNIKI BADAŃ GUS Wykorzystanie turystycznych obiektów
Bardziej szczegółowoGŁÓWNY URZĄD STATYSTYCZNY
Materiał na konferencję prasową w dniu 3 września 214 r. GŁÓWNY URZĄD STATYSTYCZNY Warszawa, 24.3.216 r. Notatka informacyjna Wykorzystanie turystycznych obiektów noclegowych 1 w 215 roku Obiekty noclegowe
Bardziej szczegółowoCHARAKTERYSTYKA OBSZARÓW PRZYGRANICZNYCH PRZY ZEWNĘTRZNEJ GRANICY UNII EUROPEJSKIEJ NA TERENIE POLSKI TURYSTYKA W 2011 R.
GŁÓWNY URZĄD STATYSTYCZNY URZĄD STATYSTYCZNY W RZESZOWIE Informacja sygnalna Warszawa Rzeszów, 28 września 2012 r. CHARAKTERYSTYKA OBSZARÓW PRZYGRANICZNYCH PRZY ZEWNĘTRZNEJ GRANICY UNII EUROPEJSKIEJ NA
Bardziej szczegółowoFOLIA POMERANAE UNIVERSITATIS TECHNOLOGIAE STETINENSIS Folia Pomer. Univ. Technol. Stetin., Oeconomica 2016, 324(82)1, 29 44
DOI: 10.21005/oe.2016.82.1.03 FOLIA POMERANAE UNIVERSITATIS TECHNOLOGIAE STETINENSIS Folia Pomer. Univ. Technol. Stetin., Oeconomica 2016, 324(82)1, 29 44 Ewa HĄCIA GŁÓWNE ASPEKTY ROZWOJU FUNKCJI TURYSTYCZNEJ
Bardziej szczegółowoTURYSTYKA W WOJEWÓDZTWIE OPOLSKIM W 2011 R.
URZĄD STATYSTYCZNY W OPOLU Informacja sygnalna Data opracowania maj 2012 tel. 77 423 01 10 11 77 423 01 20 21 e-mail: sekretariatusopl@stat.gov.pl Internet: www.stat.gov.pl TURYSTYKA W WOJEWÓDZTWIE OPOLSKIM
Bardziej szczegółowoNoclegi Noclegi 1096% 1139% 1083% 1091% 1237% 1053%
Ruch turystyczny Wielkość ruchu turystycznego Na przestrzeni czterech ostatnich lat w województwie zachodniopomorskim wzrosła liczba osób korzystających z obiektów zbiorowego zakwaterowania. Największy
Bardziej szczegółowoGŁÓWNY URZĄD STATYSTYCZNY
GŁÓWNY URZĄD STATYSTYCZNY Notatka informacyjna Warszawa, 30.11.2015 r. Turystyczne obiekty noclegowe 1 Prezentowane informacje dotyczą obiektów noclegowych posiadających 10 lub więcej miejsc noclegowych
Bardziej szczegółowoWykorzystanie turystycznych obiektów noclegowych 1 w 2014 roku.
GŁÓWNY URZĄD STATYSTYCZNY Departament Badań Społecznych i Warunków Życia Notatka informacyjna Uwaga: od 212 r. zmiana zakresu prezentowanych danych przez włączenie informacji na temat pokoi gościnnych
Bardziej szczegółowoGŁÓWNY URZĄD STATYSTYCZNY
Materiał na konferencję prasową w dniu 30 września 2014 r. GŁÓWNY URZĄD STATYSTYCZNY Warszawa, 29.09.2016 r. Notatka informacyjna Baza noclegowa według stanu w dniu 31 lipca 2016 r. i jej wykorzystanie
Bardziej szczegółowo2003 2004 2005 2006 2007 2008 2009 2010 (I - VI)
Oferty pracy (wolne miejsca pracy i miejsca aktywizacji zawodowej) na terenie województwa zachodniopomorskiego zgłoszone do Powiatowych Urzędów Pracy w latach 2 21. Zwiększająca się liczba ofert pracy
Bardziej szczegółowoFunkcja turystyczna jako generator zapotrzebowania na usługi transportowe w regionach nadmorskich w Polsce
Ewa Hącia 1 Funkcja turystyczna jako generator zapotrzebowania na usługi transportowe w regionach nadmorskich w Polsce 614 Wstęp Zgodnie z dokumentami unijnymi turystyka jest kluczowym czynnikiem rozwoju
Bardziej szczegółowoGŁÓWNY URZĄD STATYSTYCZNY Departament Badań Społecznych. Wykorzystanie bazy noclegowej 1 w 2008 roku
GŁÓWNY URZĄD STATYSTYCZNY Departament Badań Społecznych Materiał na konferencję prasową w dniu 25 czerwca 2009 r. Notatka Informacyjna WYNIKI BADAŃ GUS Wykorzystanie bazy noclegowej 1 w 2008 roku Zgodnie
Bardziej szczegółowoWYKORZYSTANIE FUNDUSZY EUROPEJSKICH NA ROZWÓJ ZAGOSPODAROWANIA TURYSTYCZNEGO GMIN NADMORSKICH POBRZEŻA BAŁTYKU
http://dx.doi.org/10.18778/0867-5856.27.1.05 ISSN 0867-5856 e-issn 2080-6922 Turyzm 2017, 27/1 Krzysztof Parzych Akademia Pomorska w Słupsku Instytut Geografii i Studiów Regionalnych krzysztof-parzych@wp.pl
Bardziej szczegółowoRynek pracy województwa pomorskiego na wsi i w mieście przemiany, zróżnicowania, wyzwania. Gdańsk, 3 listopada 2011 r.
Rynek pracy województwa pomorskiego na wsi i w mieście przemiany, zróżnicowania, wyzwania Gdańsk, 3 listopada 2011 r. Ludność zamieszkała na wsi w województwie pomorskim w latach 2009-2010 31.12.2009 r.
Bardziej szczegółowoURZĄD STATYSTYCZNY W KRAKOWIE
URZĄD STATYSTYCZNY W KRAKOWIE 31-223 Kraków, ul. Kazimierza Wyki 3 e-mail:sekretariatuskrk@stat.gov.pl tel. 12 415 60 11 Internet: http://www.stat.gov.pl/krak Informacja sygnalna - Nr 4 Data opracowania
Bardziej szczegółowoAnaliza potencjału turystycznego regionów na obszarze korytarza transportowego
Ewa Hącia 1 Analiza potencjału turystycznego regionów na obszarze korytarza transportowego 192 Wstęp Unia Europejska, za pośrednictwem dokumentów publikowanych przez Komisję Europejską, od wielu lat wskazuje
Bardziej szczegółowoUwarunkowania rozwoju turystyki w regionach nadmorskich w Polsce
HĄCIA Ewa 1 Uwarunkowania rozwoju turystyki w regionach nadmorskich w Polsce Słowa kluczowe turystyka, regiony nadmorskie, miasta portowe, rozwój regionalny Streszczenie Celem publikacji jest przedstawienie
Bardziej szczegółowoGOSPODARKA MORSKA POLSKI 2013
dr Elżbieta Marszałek Wiceprezes Ligii Morskiej i Rzecznej Wyższa Szkoła Bankowa w Poznaniu Wydz. Ekonomiczny w Szczecinie GOSPODARKA MORSKA POLSKI 2013 Artykuł oparty jest o materiały statystyczne, opracowane
Bardziej szczegółowoUrząd Statystyczny w Olsztynie
Urząd Statystyczny w Olsztynie Informacja sygnalna Olsztyn, 2010 05 31 Kontakt: e mail SekretariatUSOls@stat.gov.pl tel. (89) 524 36 66, fax (89) 524 36 67 TURYSTYKA W WOJEWÓDZTWIE WARMIŃSKO MAZURSKIM
Bardziej szczegółowoBezrobocie rejestrowane w województwie. zachodniopomorskim w 2016 r.
Urząd Statystyczny w Szczecinie Bezrobocie rejestrowane w województwie zachodniopomorskim w 2016 r. OPRACOWANIA SYGNALNE Szczecin, marzec 2017 Liczba bezrobotnych zarejestrowanych w powiatowych urzędach
Bardziej szczegółowoGŁÓWNY URZĄD STATYSTYCZNY
GŁÓWNY URZĄD STATYSTYCZNY Warszawa, 8.6.215 r. Notatka informacyjna Wykorzystanie turystycznych obiektów noclegowych 1 w I kwartale 215 roku W pierwszych trzech miesiącach roku 215, w porównaniu do I kwartału
Bardziej szczegółowoBadanie krajowego i zagranicznego ruchu turystycznego w Województwie Zachodniopomorskim w roku 2014 Streszczenie raportu wyniki PAPI
Badanie krajowego i zagranicznego ruchu turystycznego w Województwie Zachodniopomorskim w roku 2014 Streszczenie raportu wyniki PAPI Listopad 2014 Przedmiot, cele i termin badania Termin badania PAPI:
Bardziej szczegółowoZESZYTY NAUKOWE UNIWERSYTETU SZCZECIŃSKIEGO STATYSTYCZNA ANALIZA ZMIAN LICZBY HOTELI W POLSCE W LATACH 1995-2004
ZESZYTY NAUKOWE UNIWERSYTETU SZCZECIŃSKIEGO NR 429 EKONOMICZNE PROBLEMY TURYSTYKI NR 7 2006 RAFAŁ CZYŻYCKI, MARCIN HUNDERT, RAFAŁ KLÓSKA STATYSTYCZNA ANALIZA ZMIAN LICZBY HOTELI W POLSCE W LATACH 1995-2004
Bardziej szczegółowoBezrobocie rejestrowane w województwie. zachodniopomorskim w 2012 r.
Urząd Statystyczny w Szczecinie Bezrobocie rejestrowane w województwie zachodniopomorskim w 2012 r. OPRACOWANIA SYGNALNE Szczecin, marzec 2013 Liczba bezrobotnych zarejestrowanych w powiatowych urzędach
Bardziej szczegółowoStan i ruch naturalny ludności. w województwie zachodniopomorskim w 2016 r.
Urząd Statystyczny w Szczecinie Stan i ruch naturalny ludności w województwie zachodniopomorskim w 2016 r. OPRACOWANIA SYGNALNE Szczecin, maj 2017 Stan i struktura ludności W województwie zachodniopomorskim
Bardziej szczegółowoCHARAKTERYSTYKA OBSZARÓW PRZYGRANICZNYCH PRZY ZEWNĘTRZNEJ GRANICY UNII EUROPEJSKIEJ NA TERENIE POLSKI
GŁÓWNY URZĄD STATYSTYCZNY URZĄD STATYSTYCZNY W RZESZOWIE Informacja sygnalna Warszawa Rzeszów, 30 marca 2012 r. CHARAKTERYSTYKA OBSZARÓW PRZYGRANICZNYCH PRZY ZEWNĘTRZNEJ GRANICY UNII EUROPEJSKIEJ NA TERENIE
Bardziej szczegółowoSystem monitorowania realizacji strategii rozwoju. Andrzej Sobczyk
System monitorowania realizacji strategii rozwoju Andrzej Sobczyk System monitorowania realizacji strategii rozwoju Proces systematycznego zbierania, analizowania publikowania wiarygodnych informacji,
Bardziej szczegółowoInformacja na temat zatrudniania cudzoziemców w I półroczu 2019 roku w województwie pomorskim
Tysiące Informacja na temat zatrudniania cudzoziemców w I półroczu 209 roku w województwie pomorskim Oświadczenia o powierzeniu wykonywania pracy cudzoziemcowi wpisane do ewidencji oświadczeń Zainteresowanie
Bardziej szczegółowoZmiany bezrobocia w województwie zachodniopomorskim w I półroczu 2018 roku
Zmiany bezrobocia w województwie zachodniopomorskim w I półroczu 2018 roku Szczecin 2018 Według danych Eurostat zharmonizowana stopa bezrobocia 1 dla Polski w czerwcu 2018 roku 2 wynosiła 3,7% tj. o 1,1
Bardziej szczegółowoRYNEK MIESZKANIOWY LIPIEC 2015
RYNEK MESZKANOWY LPEC Deweloperzy już od drugiej połowy 2013 roku cieszą się dobrymi wynikami sprzedażowymi, jednak dynamiczny wzrost sprzedaży mieszkań odnotowuje się od marca, kiedy to Rada Polityki
Bardziej szczegółowoZASOBY MIESZKANIOWE W WOJEWÓDZTWIE MAŁOPOLSKIM W 2006 R.
URZĄD STATYSTYCZNY W KRAKOWIE Informacja sygnalna Data opracowania - wrzesień 2007 r. Kontakt: e-mail:sekretariatuskrk@stat.gov.pl tel. 012 415 38 84 Internet: http://www.stat.gov.pl/urzedy/krak Nr 19
Bardziej szczegółowoZmiany bezrobocia w województwie zachodniopomorskim w I półroczu 2014 roku Porównanie grudnia 2013 i czerwca 2014 roku
WOJEWÓDZKI URZĄD PRACY W SZCZECINIE Wydział Badań i Analiz Zmiany bezrobocia w województwie zachodniopomorskim w I półroczu 2014 roku Porównanie grudnia 2013 i czerwca 2014 roku Szczecin 2014 Według danych
Bardziej szczegółowoZamek Krzyżacki, to zdecydowanie największa atrakcja Malborka. Budowa tej niesamowitej twierdzy ruszyła jeszcze pod koniec XIII w. Od 1309 r.
Zamek Krzyżacki, to zdecydowanie największa atrakcja Malborka. Budowa tej niesamowitej twierdzy ruszyła jeszcze pod koniec XIII w. Od 1309 r. zamek był siedzibą najwyższych władz Zakonu Krzyżackiego WIELKOŚĆ
Bardziej szczegółowo48,6% Turystyka w Unii Europejskiej INFORMACJE SYGNALNE r.
INFORMACJE SYGNALNE Turystyka w Unii Europejskiej 16.02.2018 r. 48,6% Udział noclegów udzielonych turystom Według Eurostatu - Urzędu Statystycznego Unii Europejskiej, liczba noclegów udzielonych w turystycznych
Bardziej szczegółowoBADANIE RUCHU TURYSTYCZNEGO W BYDGOSZCZY 2012
BADANIE RUCHU TURYSTYCZNEGO W BYDGOSZCZY 2012 METODOLOGIA PODSTAWOWE ZAŁOŻENIA Dr Robert Brudnicki Instytut Gospodarki Turystycznej i Geografii WSG Pracownia Geografii Turystyki 1 Bariery wynikające z
Bardziej szczegółowoWYZWANIA MORSKIEGO PLANOWANIA PRZESTRZENNEGO DLA POLSKIEJ ADMINISTRACJI MORSKIEJ
WYZWANIA MORSKIEGO PLANOWANIA PRZESTRZENNEGO DLA POLSKIEJ ADMINISTRACJI MORSKIEJ Urząd Morski w Gdyni Anna Stelmaszyk-Świerczyńska Podstawa prawna (1) Dyrektywa Parlamentu Europejskiego i Rady 2014/89/UE
Bardziej szczegółowoTURYSTYKA W WOJEWÓDZTWIE OPOLSKIM W 2015 R.
URZĄD STATYSTYCZNY W OPOLU ul. ks. Hugona Kołłątaja 5B, 45-064 Opole Informacja sygnalna Data opracowania maj 2016 tel. 77 423 01 10 11 77 423 10 01 fax 77 423 01 25 e-mail: SekretariatUSopl@stat.gov.pl
Bardziej szczegółowoRynek pracy tymczasowej. w województwie wielkopolskim i zachodniopomorskim
Rynek pracy tymczasowej w województwie wielkopolskim i zachodniopomorskim Według danych Adecco Poland za 2014 r. praca tymczasowa w województwie wielkopolskim i zachodniopomorskim cieszy się coraz większą
Bardziej szczegółowoFOLIA POMERANAE UNIVERSITATIS TECHNOLOGIAE STETINENSIS PROGRAMOWANIE ROZWOJU TURYSTYKI W REGIONACH NADMORSKICH W POLSCE
FOLIA POMERANAE UNIVERSITATIS TECHNOLOGIAE STETINENSIS Folia Pomer. Univ. Technol. Stetin., Oeconomica 2014, 313(76)3, 33 44 Ewa Hącia PROGRAMOWANIE ROZWOJU TURYSTYKI W REGIONACH NADMORSKICH W POLSCE PROGRAMMING
Bardziej szczegółowoOcena spójności terytorialnej pod względem infrastruktury technicznej obszarów wiejskich w porównaniu z miastami
Ocena spójności terytorialnej pod względem infrastruktury technicznej obszarów wiejskich w porównaniu z miastami dr hab. Danuta Kołodziejczyk Prof. IERiGŻ-PIB Konferencja IERiGŻ-PIB Strategie dla sektora
Bardziej szczegółowoTURYSTYKA W WOJEWÓDZTWIE ŚWIĘTOKRZYSKIM W 2011 ROKU
TURYSTYKA W WOJEWÓDZTWIE ŚWIĘTOKRZYSKIM W 2011 ROKU Źródłem danych o stanie i wykorzystaniu bazy noclegowej województwa świętokrzyskiego w 2011 roku jest stałe badanie Głównego Urzędu Statystycznego, prowadzone
Bardziej szczegółowoZachodniopomorskie wita 2015-10-05 10:35:56
Zachodniopomorskie wita 2015-10-05 10:35:56 2 Zachodniopomorskie leży w północno-zachodniej Polsce, na wybrzeżu Morza Bałtyckiego. Stolicą województwa jest Szczecin. Granica morska w Zachodniopomorskiem
Bardziej szczegółowoDziałania Ministra Sportu iturystyki w obszarze turystyki
Działania Ministra Sportu iturystyki w obszarze turystyki Podsumowanie 2015 r. Plany na 2016 r. Warszawa, 14 grudnia 2015 r. OCENA STANU GOSPODARKI TURYSTYCZNEJ NA ŚWIECIE I W EUROPIE Od kilku lat światowy
Bardziej szczegółowoMAZOWIECKI RYNEK PRACY LUTY 2014 R.
MAZOWIECKI RYNEK PRACY LUTY 2014 R. Na koniec lutego 2014 r. stopa bezrobocia na Mazowszu pozostała na poziomie sprzed miesiąca (11,4%). Jak wynika z informacji publikowanych przez GUS, przeciętne zatrudnienie
Bardziej szczegółowoInformacja na temat zatrudniania cudzoziemców w I kwartale 2019 roku w województwie pomorskim
Tysiące Informacja na temat zatrudniania cudzoziemców w I kwartale 2019 roku w województwie pomorskim Oświadczenia o powierzeniu wykonywania pracy cudzoziemcowi wpisane do ewidencji oświadczeń Od czasu
Bardziej szczegółowoTURYSTYKA POLSKA W 2007 ROKU WIELKIE MIASTA
Instytut Turystyki sp. z o.o. TURYSTYKA POLSKA W 2007 ROKU WIELKIE MIASTA BoŜena Radkowska Warszawa, 2008 Szczecin W 2007 roku do Szczecina przyjechało około 0,6 mln turystów krajowych i 0,5 mln zagranicznych.
Bardziej szczegółowona podstawie opracowania źródłowego pt.:
INFORMACJA O DOCHODACH I WYDATKACH SEKTORA FINASÓW PUBLICZNYCH WOJEWÓDZTWA KUJAWSKO-POMORSKIEGO W LATACH 2004-2011 ZE SZCZEGÓLNYM UWZGLĘDNIENIEM WYDATKÓW STRUKTURALNYCH na podstawie opracowania źródłowego
Bardziej szczegółowoZmiany bezrobocia w województwie zachodniopomorskim w 2017 roku
WOJEWÓDZKI URZĄD PRACY W SZCZECINIE Wydział Badań i Analiz Zmiany bezrobocia w województwie zachodniopomorskim w 2017 roku Szczecin 2018 Według danych Eurostat zharmonizowana stopa bezrobocia 1 dla Polski
Bardziej szczegółowoTurystyka w gospodarce regionalnej. Liczba godzin stacjonarne: Wykłady: 30 Ćwiczenia: 15. niestacjonarne: Wykłady: 18 Ćwiczenia: 9
Karta przedmiotu Wydział: Wydział Finansów Kierunek: Gospodarka przestrzenna I. Informacje podstawowe Nazwa przedmiotu Turystyka w gospodarce regionalnej Nazwa przedmiotu w j. ang. Język prowadzenia przedmiotu
Bardziej szczegółowoRYNEK MIESZKANIOWY PAŹDZIERNIK 2015
RYNEK MESZKANOWY PAŹDZERNK Deweloperzy już od drugiej połowy 2013 roku cieszą się dobrymi wynikami sprzedażowymi, jednak dynamiczny wzrost sprzedaży mieszkań odnotowuje się od marca r., kiedy to Rada Polityki
Bardziej szczegółowoZmiany bezrobocia w województwie zachodniopomorskim w 2015 roku
WOJEWÓDZKI URZĄD PRACY W SZCZECINIE Wydział Badań i Analiz Zmiany bezrobocia w województwie zachodniopomorskim w 2015 roku Szczecin 2016 Według danych Eurostat zharmonizowana stopa bezrobocia 1 dla Polski
Bardziej szczegółowoGŁÓWNY URZĄD STATYSTYCZNY Departament Badań Społecznych i Warunków Życia
Materiał na konferencję prasową w dniu 3 września 214 r. GŁÓWNY URZĄD STATYSTYCZNY Departament Badań Społecznych i Warunków Życia Notatka informacyjna WYNIKI BADAŃ GUS Baza noclegowa według stanu w dniu
Bardziej szczegółowoAnaliza popytu na przewozy turystyczne w regionach nadmorskich w Polsce
HĄCIA Ewa 1 Analiza popytu na przewozy turystyczne w regionach nadmorskich w Polsce Słowa kluczowe przewozy turystyczne, regiony nadmorskie, popyt, ruch turystyczny zagraniczny przyjazdowy Streszczenie
Bardziej szczegółowoRynek pracy w woj. pomorskim z uwzględnieniem obszarów wiejskich
Rynek pracy w woj. pomorskim z uwzględnieniem obszarów wiejskich Michał Bruski kierownik Wydział Regionalnej Polityki Rynku Pracy Wojewódzki Urząd Pracy w Gdańsku Chmielno, dnia 8 listopada 2016 r. Ludność
Bardziej szczegółowoECTS Przedmiot. studiów GEOGRAFIA TURYSTYCZNA TR/1/PK/GTUR 19 5
nr w planie kod Przedmiot studiów GEOGRAFIA TURYSTYCZNA TR/1/PK/GTUR 19 Kierunek Turystyka i Rekreacja Poziom kształcenia I stopnia Rok/Semestr Rok studiów II/semestr 3 Typ przedmiotu (obowiązkowy/fakultatywny)
Bardziej szczegółowoTurystyka w województwie małopolskim w 2016 r.
Turystyka w województwie małopolskim w 216 r. Opracowanie sygnalne Maj 217 r. Rośnie popularność turystyczna województwa małopolskiego, co potwierdzają miary opisujące ruch turystyczny w 216 r. To między
Bardziej szczegółowoRolnictwo jest ważnym sektorem gospodarki
Analiza rolnych w powiatach województwa pomorskiego (cz. I) Rolnictwo jest ważnym sektorem gospodarki zależnym od wielu różnorodnych czynników. Na jego rozwój wpływają zarówno uwarunkowania przyrodnicze
Bardziej szczegółowoRysunek 1. Miejsce SRT w systemie zintegrowanych strategii rozwoju kraju
STRESZCZENIE STRATEGII ROZWOJU TRANSPORTU Miejsce i rola Strategii Rozwoju Transportu Strategia Rozwoju Transportu (SRT) jest średniookresowym dokumentem planistycznym, który zgodnie z ustawą z dnia 6
Bardziej szczegółowoANALIZA RYNKU MIESZKAŃ WOJEWÓDZTWA ZACHODNIOPOMORSKIEGO W LATACH 1999 I 2008
STUDIA I PRACE WYDZIAŁU NAUK EKONOMICZNYCH I ZARZĄDZANIA NR 26 Anna Gdakowicz Uniwersytet Szczeciński ANALIZA RYNKU MIESZKAŃ WOJEWÓDZTWA ZACHODNIOPOMORSKIEGO W LATACH 1999 I 28 STRESZCZENIE Województwo
Bardziej szczegółowoTURYSTYKA I WYPOCZYNEK W WOJEWÓDZTWIE ŚWIĘTOKRZYSKIM W 2004 R.
TURYSTYKA I WYPOCZYNEK W WOJEWÓDZTWIE ŚWIĘTOKRZYSKIM W 2004 R. Informacje o stanie i wykorzystaniu bazy noclegowej turystyki pochodzą ze stałych badań statystycznych GUS. Dane dotyczące liczby obiektów
Bardziej szczegółowoGeografia turystyczna
Akademia Wychowania Fizycznego i Sportu w Gdańsku SYLABUS W ROKU AKADEMICKIM 2012/2013 i 2013/2014 Jednostka organizacyjna: Rodzaj studiów i profil: Nazwa przedmiotu: Wydział Turystyki i Rekreacji I stopień
Bardziej szczegółowoEkonomia społeczna. w aspekcie tworzenia miejsc pracy dla mieszkańców wsi zagrożonych wykluczeniem społecznym
Ekonomia społeczna w aspekcie tworzenia miejsc pracy dla mieszkańców wsi zagrożonych wykluczeniem społecznym Starogard Gdański 28 maja 2015 System wsparcia Ekonomii Społecznej w województwie pomorskim
Bardziej szczegółowoTab. 8.1. Zróżnicowanie podstawowych wskaźników rozwojowych w grupach miast w skali kraju i województw
8. Grażyna Korzeniak, Katarzyna Gorczyca, Policentryczność rozwoju systemu osadniczego z udziałem miast małych i średnich w kontekście procesów metropolizacji [w] Małe i średnie miasta w policentrycznym
Bardziej szczegółowoElbląg widziany z zewnątrz
Elbląg widziany z zewnątrz Wojciech Dziemianowicz ELBLĄG, 22 listopada 212 r. POTENCJAŁ ROZWOJOWY GMIN WSKAŹNIK SYNTETYCZNY POTENCJAŁ ROZWOJOWY 23 21 wysoki (31) przeciętny (41) niski (44) wysoki (33)
Bardziej szczegółowoZmiany bezrobocia w województwie zachodniopomorskim w I półroczu 2015 roku
WOJEWÓDZKI URZĄD PRACY W SZCZECINIE Wydział Badań i Analiz Zmiany bezrobocia w województwie zachodniopomorskim w I półroczu 2015 roku Szczecin 2015 Według danych Eurostat zharmonizowana stopa bezrobocia
Bardziej szczegółowoAnaliza wydajności pracy w rolnictwie zachodniopomorskim
Jacek Batóg Barbara Batóg Uniwersytet Szczeciński Analiza wydajności pracy w rolnictwie zachodniopomorskim Znaczenie poziomu i dynamiki wydajności pracy odgrywa znaczącą rolę w kształtowaniu wzrostu gospodarczego
Bardziej szczegółowoObsługa inwestorów w zakresie Odnawialnych Źródeł Energii w Szczecinie
Obsługa inwestorów w zakresie Odnawialnych Źródeł Energii w Szczecinie Marek Kubik p.o. Dyrektor Wydziału Obsługi Inwestorów i Biznesu Urząd Miasta Szczecin Szczecin, dnia 09.10.2014 r. Stolica Euroregionu
Bardziej szczegółowoREGIONALNE ZRÓŻNICOWANIE ROZWOJU FUNKCJI TURYSTYCZNEJ OBSZARÓW WIEJSKICH W POLSCE ZE SZCZEGÓLNYM UWZGLĘDNIENIEM FUNKCJI AGROTURYSTYCZNEJ *
254 Lucyna Przezbórska STOWARZYSZENIE EKONOMISTÓW ROLNICTWA I AGROBIZNESU Roczniki Naukowe tom XIII zeszyt 3 Lucyna Przezbórska Uniwersytet Przyrodniczy w Poznaniu REGIONALNE ZRÓŻNICOWANIE ROZWOJU FUNKCJI
Bardziej szczegółowoDochody i wydatki sektora finansów publicznych w województwie podkarpackim
Dochody i wydatki sektora finansów publicznych w województwie podkarpackim Rzeszów, Październik 2013 I. DOCHODY 1 A: Podsektor centralny 1) obecnie województwo przekazuje dochód do sektora finansów publicznych
Bardziej szczegółowoZmiany bezrobocia w województwie zachodniopomorskim w 2018 roku
Zmiany bezrobocia w województwie zachodniopomorskim w 2018 roku Szczecin 2019 Według danych Eurostat zharmonizowana stopa bezrobocia 1 dla Polski w grudniu 2018 roku 2 wynosiła 3,5% tj. o 0,8 pkt proc.
Bardziej szczegółowoRaport o sytuacji mikro i małych firm w roku 2013. Wrocław, 9 kwietnia 2014
Raport o sytuacji mikro i małych firm w roku 2013 Wrocław, 9 kwietnia 2014 Już po raz czwarty Bank Pekao przedstawia raport o sytuacji mikro i małych firm 7 tysięcy wywiadów z właścicielami firm, Badania
Bardziej szczegółowoWojewództwo świętokrzyskie należy do grupy województw o wysokiej stopie bezrobocia plasując się na 12 lokacie.
dr Artur Borcuch 1 lipiec 2015 roku Wybrane informacje z dokumentów: Komunikat o sytuacji społeczno gospodarczej województwa świętokrzyskiego w maju 2015 r., Urząd Statystyczny w Kielcach 2015, nr 5. Koniunktura
Bardziej szczegółowoMIESZKANIA ODDANE DO UŻYTKOWANIA W WOJEWÓDZTWIE MAŁOPOLSKIM W 2005 R.
URZĄD STATYSTYCZNY W KRAKOWIE Informacja sygnalna Data opracowania - maj 2006 r. Kontakt: e-mail:sekretariatuskrk@stat.gov.pl tel. 012 415 38 84 Internet: http://www.stat.gov.pl/urzedy/krak Nr 8 MIESZKANIA
Bardziej szczegółowoII. BUDOWNICTWO MIESZKANIOWE
II. BUDOWNICTWO MIESZKANIOWE 1. Mieszkania oddane do eksploatacji w 2007 r. 1 Według danych Głównego Urzędu Statystycznego, w Polsce w 2007 r. oddano do użytku 133,8 tys. mieszkań, tj. o około 16% więcej
Bardziej szczegółowoBaza noclegowa w I kwartale 2012 roku 1
Materiał na konferencję prasową w dniu 31 maja 212 r. GŁÓWNY URZĄD STATYSTYCZNY Departament Badań Społecznych i Warunków Życia Notatka informacyjna WYNIKI BADAŃ GUS Baza noclegowa w I kwartale 212 roku
Bardziej szczegółowoLogistyka - nauka. Polski sektor TSL w latach Diagnoza stanu
Adiunkt/dr Joanna Brózda Akademia Morska w Szczecinie, Wydział Inżynieryjno-Ekonomiczny Transportu, Instytut Zarządzania Transportem, Zakład Organizacji i Zarządzania Polski sektor TSL w latach 2007-2012.
Bardziej szczegółowoInformacja na temat zatrudniania cudzoziemców w 2018 roku w województwie pomorskim
Tysiące Informacja na temat zatrudniania cudzoziemców w 018 roku w województwie pomorskim Oświadczenia o powierzeniu wykonywania pracy cudzoziemcowi wpisane do ewidencji oświadczeń W 018 roku odnotowano
Bardziej szczegółowoŹródło: Materiały własne RBGPWZ w Szczecinie / projekt URMA Źródło: Źródło Efektywność Energetyczna w Polsce opracowane przez Instytut Ekonomii Środow
Źródło: Materiały własne RBGPWZ w Szczecinie / projekt URMA Źródło: Źródło Efektywność Energetyczna w Polsce opracowane przez Instytut Ekonomii Środowiska w 2014r. Źródło: Materiały własne RBGPWZ w Szczecinie
Bardziej szczegółowow województwie zachodniopomorskim w 2011 r. TURYSTYKA W WOJEWÓDZTWIE ZACHODNIOPOMORSKIM W 2011 r.
Urząd Statystyczny w Szczecinie Turystyka w województwie zachodniopomorskim w 2011 r. OPRACOWANIA SYGNALNE Szczecin, maj 2012 TURYSTYKA W WOJEWÓDZTWIE ZACHODNIOPOMORSKIM W 2011 r. Notatka prezentuje wyniki
Bardziej szczegółowoZmiany bezrobocia w województwie zachodniopomorskim w 2016 roku
WOJEWÓDZKI URZĄD PRACY W SZCZECINIE Wydział Badań i Analiz Zmiany bezrobocia w województwie zachodniopomorskim w 2016 roku Szczecin 2017 Według danych Eurostat zharmonizowana stopa bezrobocia 1 dla Polski
Bardziej szczegółowo1 Założenia Programu Promocji Zachodniopomorskich Produktów Turystycznych na lata Po pierwsze selekcja produktów wiodących.
Spis treści 1 Założenia Programu Promocji Zachodniopomorskich Produktów Turystycznych na lata 2014-2020 Po pierwsze selekcja produktów wiodących. Po drugie wybór grup odbiorców. 2 Uwarunkowania wewnętrzne
Bardziej szczegółowoRaport o sytuacji mikro i małych firm w roku Szczecin, 18 marca 2014
Raport o sytuacji mikro i małych firm w roku 2013 Szczecin, 18 marca 2014 Już po raz czwarty Bank Pekao przedstawia raport o sytuacji mikro i małych firm 7 tysięcy wywiadów z właścicielami firm, Badania
Bardziej szczegółowoPOSUMOWANIE SEZONU TURYSTYCZNEGO NA POMORZU ZACHODNIM
POSUMOWANIE SEZONU TURYSTYCZNEGO NA POMORZU ZACHODNIM Szczecin, 10.11.2016 rok Charakterystyka turystów krajowych Mieszkaniec dużego miasta, wyższe lub średnie wykształcenie, praca w sektorze publicznym
Bardziej szczegółowoKATEDRA EKONOMII ZAKŁAD EKONOMIKI KSZTAŁCENIA
KATEDRA EKONOMII 1. Agroturystyka jako forma aktywizacji obszarów wiejskich na przykładzie.. 2. Działalność agroturystyczna jako dodatkowe źródło dochodu na przykładzie 3. Wykorzystanie potencjału turystycznego
Bardziej szczegółowoRozwój lokalnych rynków pracy a strategie powiatów ziemskich
Rozwój lokalnych rynków pracy a strategie powiatów ziemskich Maciej Tarkowski Sympozjum Wsi Pomorskiej. Obszary wiejskie - rozwój lokalnego rynku pracy - przykłady, szanse, bariery 31 maja - 1 czerwca
Bardziej szczegółowoZAŁĄCZNIK NR 4 DELIMITACJA RADOMSKIEGO OBSZARU FUNKCJONALNEGO
ZAŁĄCZNIK NR 4 DELIMITACJA RADOMSKIEGO OBSZARU FUNKCJONALNEGO STRESZCZENIE OPRACOWANA PRZEZ MAJ 2014, GDAŃSK Spis treści Wprowadzenie... 2 Definicja ROF... 2 Określenie szczegółowego kontekstu przestrzennego
Bardziej szczegółowoW tym roku najbardziej rozpoznawalna konstrukcja Tczewa obchodzi już 156 urodziny. Gdy most nad Wisłą był oddawany do użytku posiadał status
W tym roku najbardziej rozpoznawalna konstrukcja Tczewa obchodzi już 156 urodziny. Gdy most nad Wisłą był oddawany do użytku posiadał status najdłuższego w Europie. Mierzył 1 052 metry WIELKOŚĆ I STOPA
Bardziej szczegółowoATRAKCYJNOŚĆ INWESTYCYJNA POLSKICH REGIONÓW NA TLE REGIONÓW EUROPY
1 ATRAKCYJNOŚĆ INWETYCYJNA POLKICH REGIONÓW NA TLE REGIONÓW EUROPY Prof. GH dr hab. Hanna Godlewska Majkowska Instytut Przedsiębiorstwa Kolegium Nauk o Przedsiębiorstwie zkoła Główna Handlowa w Warszawie
Bardziej szczegółowoAnaliza danych wtórnych dla powiatów woj. zachodniopomorskiego za rok 2005 i I półrocze 2006
Analiza danych wtórnych dla powiatów woj. zachodniopomorskiego za rok 2005 i I półrocze 2006 Spis treści SPIS WYKRESÓW... 6 SPIS TABEL... 12 WSTĘP... 25 WNIOSKI... 26 WPROWADZENIE DANE OGÓLNE... 26 RYNEK
Bardziej szczegółowoSPIS TREŚCI WSTĘP ROZDZIAŁ I
SPIS TREŚCI WSTĘP... 11 ROZDZIAŁ I POLITYKA EKONOMICZNA UNII EUROPEJSKIEJ NA RZECZ ZAPEWNIENIA KONKURENCYJNEGO I SPÓJNEGO TERYTORIUM... 21 1.1. Polityka ekonomiczna w koncepcjach teoretycznych europejskiej
Bardziej szczegółowoprof. ZUT dr hab. Czesława Christowa
prof. ZUT dr hab. Czesława Christowa ZACHODNIOPOMORSKI UNIWERSYTET TECHNOLOGICZNY W SZCZECINIE UDZIAŁ W WYBRANYCH PROJEKTACH B+R 1. Portowe centra logistyczne jako stymulanty rozwoju portów, miast portowych
Bardziej szczegółowoRAPORT ROCZNY. Rynek pracy w województwie zachodniopomorskim w 2007 roku
RAPORT ROCZNY Rynek pracy w województwie zachodniopomorskim w 2007 roku Opracowanie raportu: Alicja Pliszko Zachodniopomorskie Obserwatorium Rynku Pracy Wojewódzki Urząd Pracy w Szczecinie 7Na podstawie:
Bardziej szczegółowoRaport powstał w ramach projektu Małopolskie Obserwatorium Gospodarki.
Raport powstał w ramach projektu Małopolskie Obserwatorium Gospodarki. Publikację przygotował: PBS Spółka z o.o. Małopolskie Obserwatorium Gospodarki Urząd Marszałkowski Województwa Małopolskiego Departament
Bardziej szczegółowo