WEWNĄTRZSZKOLNY PROGRAM DORADZTWA ZAWODOWEGO W GIMNAZJUM NR 6 W ELBLĄGU

Transkrypt

1 WEWNĄTRZSZKOLNY PROGRAM DORADZTWA ZAWODOWEGO W GIMNAZJUM NR 6 W ELBLĄGU WSTĘP W sytuacji wciąż dużego bezrobocia w Polsce, pomoc doradców ch powinna być dostępna na każdym etapie życia człowieka. Coraz częściej, bowiem będzie on zmuszony wielokrotnie zmieniać zawód, uzupełniać kwalifikacje oraz poszukiwać pracy. Ciągłe podnoszenie kwalifikacji i ich zmiana stają się czynnikami na trwale wpisanymi w życiorys każdego pracownika. Stąd też ważnym elementem modyfikacji systemu edukacji, w tym głównie systemu edukacji zawodowej, staje się wyposażenie uczniów w umiejętności przydatne w podejmowaniu racjonalnych decyzji dotyczących wyboru zawodu, które rzutować będą na dalszy przebieg kariery zawodowej młodego człowieka. Oznacza to konieczność stworzenia takiego programu doradztwa zawodowego, który zapewni uczniom nie tylko poznanie możliwości zdobycia zawodów oferowanych przez szkoły oraz wymagań, jakie stawiają one kandydatom, ale umożliwi także rozwijanie świadomości własnych uzdolnień, posiadanych umiejętności kwalifikacji i zainteresowań - w aspekcie życzeniowym i rzeczywistym. Ponadto program powinien zapewnić poznanie procesu aktywnego poszukiwania pracy, podejmowania decyzji oraz uświadomienie konsekwencji dokonywanych wyborów. Wreszcie winien stworzyć możliwość kształcenia umiejętności radzenia sobie ze zmianami poprzez rozwijanie umiejętności adaptacyjnych oraz umiejętności wychodzenia naprzeciw nowym sytuacjom i nowym wyzwaniom. Tym wyzwaniom próbuje sprostać Wewnątrzszkolny Program Doradztwa Zawodowego (WPDZ) oraz zatrudniony w szkole doradca koordynujący jego działanie. WPDZ stwarza uczniowi realną możliwość zdobycia wiedzy i umiejętności niezbędnych do odnalezienia swojego miejsca na drodze kariery zawodowej - poznania siebie i własnych predyspozycji ch, zasad rządzących rynkiem pracy, uzyskania informacji o lokalnym rynku pracy, zaplanowania własnej kariery zawodowej. 1. CHARAKTERYSTYKA WEWNĄTRZSZKOLNEGO PROGRAMU DORADZTWA ZAWODOWEGO [WPDZ] w Gimnazjum nr 6 w Elblągu. Program realizowany jest wśród uczniów klas trzecich gimnazjum. Działania prowadzone w ramach orientacji zawodowej zaplanowane są na dwa półrocza. W pierwszym półroczu prowadzone są warsztaty zawodoznawcze, na których uczniowie poznają: rolę i zadania doradcy zawodowego, szkolnictwo ponadgimnazjalne, siebie, swoje mocne i słabe strony, zainteresowania, zdolności, predyspozycje, czynniki, jakie należy brać pod uwagę przy wyborze przyszłego zawodu i szkoły współpraca z poradnią psychologiczno pedagogiczną w organizowaniu działań zawodoznawczych (Badania przez psychologa doradcę zawodowego pod kątem predyspozycji ch) młodzież zapoznaje się z zawodami istniejącymi na rynku pracy uczeń poznaje jakie czynności wykonuje osoba reprezentująca dany zawód, jakie są wymagania omawiane są przeciwwskazania zdrowotne przy wyborze zawodu. W drugim półroczu: organizowane są wyjazdy na dni otwarte do szkół ponadgimnazjalnych nauczyciele szkół średnich przyjeżdżają na spotkania z młodzieżą (przedstawiają oferty szkół, kierunki kształcenia, zasady naboru, wyposażają w foldery, ulotki, broszury, prezentują pokazy multimedialne) współpraca z poradnią psychologiczno pedagogiczną w organizowaniu indywidualnych spotkań z uczniami (rozmowy indywidualne predyspozycje zawodowe) kierowanie niezdecydowanych uczniów co do wyboru przyszłego zawodu lub szkoły na badania preferencji ch do poradni ankiety test skłonności ch, test zainteresowań warsztaty z młodzieżą prowadzone przez doradcę zawodowego (zapoznanie z zasadami rekrutacji do szkół, kierunkami, terminem składania kwestionariuszy, rozdanie kart z terminami, omówienie punktacji za poszczególne przedmioty, poinformowanie o dokumentach, jakie są potrzebne do przyjęcia do szkoły)

2 zapoznanie uczniów z elektronicznym naborem, podanie uczniom stron internetowych z informacjami o szkołach i zasadach rekrutacji. Działania zawarte w Programie Doradztwa Zawodowego realizowane są przez szkolnego doradcę zawodowego oraz nauczycieli Gimnazjum nr 6 w Elblągu w ramach: - lekcji wychowawczych, lekcji przedmiotowych oraz wycieczek. Również działania zawodoznawcze realizowane są na dodatkowych spotkaniach prowadzonych przez specjalistów: psychologa poradni psychologiczno-pedagogicznej. Program obejmuje następujące obszary działań: - praca z klasą (zajęcia grupowe) - spotkania z rodzicami - praca z nauczycielami Program Doradztwa Zawodowego realizowany jest w 3 blokach tematycznych: Zadaniem bloku I jest stworzenie uczniom warunków do lepszego poznania swojej osobowości i odpowiedzi na pytania: 1) Jakie są moje mocne i słabe strony? 2) Co lubię w sobie najbardziej? 3) Co mnie naprawdę pasjonuje? 4) Mój system wartości, zainteresowania i zdolności. W bloku II uczniowie odpowiadają sobie na pytania: 1) W jakich dziedzinach życia gospodarczego i społecznego widzę siebie w przyszłości? 2) Jaki zawód uważam za najbardziej interesujący? 3) Co według mnie znaczy dobra praca?. Jakie warunki musi spełniać taka praca? W bloku III uczniowie powinni znaleźć odpowiedzi na pytania: 1) Jaką wybrać szkołę? 2) Czym kierować się przy wyborze szkoły? 3) Gdzie mogę uzyskać pomoc w wyborze kierunku dalszego kształcenia? 2. CELE PROGRAMU: 1)wdrażanie uczniów do samopoznania 2)planowanie własnego rozwoju 3) wdrażanie uczniów do umiejętności analizy swoich mocnych i słabych stron 4) przygotowanie młodzieży do trafnego wyboru zawodu i drogi dalszego kształcenia 5) kształtowanie świadomych decyzji w wyborze zawodu i szkoły 6) przygotowanie uczniów do radzenia sobie w sytuacjach trudnych, tj. bezrobocie, stres, problemy zdrowotne 7) włączanie placówek, instytucji i zakładów pracy w proces orientacji i doradztwa zawodowego w szkole 8) prowadzenie indywidualnego i grupowego doradztwa zawodowego na terenie szkoły 9) aktywizowanie uczniów do poznawania różnych grup ch 10) przygotowanie rodziców do efektywnego wspierania dzieci w podejmowaniu decyzji edukacyjnych i ch 3. ZADANIA PRZY REALIZACJI PROGRAMU. 1) Gromadzenie, aktualizacja i udostępnianie informacji edukacyjnych i ch przez doradcę zawodowego. 2) Wskazywanie osobom zainteresowanym (młodzieży, rodzicom, nauczycielom) źródeł dodatkowej, rzetelnej informacji na temat ofert szkół). 3) Udzielanie indywidualnych porad edukacyjnych i ch uczniom i ich rodzicom. 4) Prowadzenie grupowych zajęć aktywizujących, wspierających uczniów w świadomym planowaniu kariery i podjęciu roli zawodowej. 5) Kierowanie w sprawach trudnych, do specjalistów: doradców ch w poradniach psychologiczno-pedagogicznych i urzędach pracy. 6) Wspieranie rodziców i nauczycieli w działaniach doradczych poprzez organizowanie spotkań szkoleniowo-informacyjnych, udostępnianie im informacji i materiałów do pracy z uczniami. 7) Współpraca z instytucjami wspierającymi Program Doradztwa: centra informacji i planowania kariery zawodowej, poradnie psychologiczno pedagogiczne, powiatowe urzędy pracy, itp. 8) Organizowanie spotkań z pracodawcami, doradcami mi. 9) Pomoc uczniom w podejmowaniu decyzji dotyczącej wyboru szkoły, dalszego kierunku kształcenia czy zawodu. 4. FORMY REALIZACJI. 1) Program Doradztwa Zawodowego w ramach pracy z uczniami obejmuje:

3 a) Poznawanie siebie, zawodów. b) Autodiagnozę preferencji i zainteresowań ch. c) Analizę potrzeb rynku pracy i możliwości zatrudnienia na rynku pracy. d) Indywidualną pracę z uczniami mającymi problemy z wyborem szkoły i zawodu. e)pomoc w planowaniu rozwoju zawodowego. f) Konfrontowanie samooceny uczniów z wymaganiami szkół i zawodów. g) Pomoc w wyborze i nabywaniu kwalifikacji ch. h) Przygotowanie do samodzielności w trudnych sytuacjach życiowych: egzamin poszukiwanie pracy, podjęcie roli pracownika, zmiana zawodu, z adaptacją do nowych warunków, bezrobocie. Blok I 1. Poznaj swoje słabe i mocne strony ankieta. 2. Poznaj samego siebie warsztaty. 3. Moja przyszłość kim chce być? Blok II 1. Poznajemy zawody. Blok III 1. Lokalny rynek pracy spotkania z doradcami mi PUP. 2. Możliwości dalszego kształcenia i doskonalenia zawodowego (dni otwarte w szkołach) 2. Praca z rodzicami dotyczy pedagogizacji oraz sfery informacyjnej. Zajęcia dla rodziców mają na celu udzielenie im pomocy w wyborze dalszej drogi kształcenia ich dzieci. Praca z rodzicami obejmuje także: Zajęcia psychoedukacyjne służące wspomaganiu rodziców w procesie podejmowania decyzji edukacyjnych i ch przez ich dzieci. Włączanie rodziców, jako przedstawicieli różnych zawodów, do działań informacyjnych szkoły. Przedstawienie aktualnej i pełnej oferty edukacyjnej szkolnictwa na różnych jego poziomach. Indywidualną pracę z rodzicami uczniów, którzy mają problemy: zdrowotne, emocjonalne, decyzyjne, intelektualne, rodzinne itp. Gromadzenie, systematyczna aktualizacja i udostępnianie informacji edukacyjno zawodowej. Blok I 1. Nawiązanie współpracy z rodzicami zapoznanie z programem. 2. Poznaj swoje dziecko, jego potrzeby i zainteresowania warsztaty. Blok II 1. Wskazówki dla rodziców pomocne w wyborze szkoły i zawodu dla swojego dziecka. Blok III 1. Współpraca z rodzicami informacje o realizacji programu. 2. Informacje o szkołach i lokalnym rynku pracy spotkanie z doradcą m PUP. 3. Praca z nauczycielami obejmuje realizację programu i wspólne nakreślenie dalszego kierunku pracy z rodzicami i młodzieżą. 1) Zapoznanie z programem. 2) Diagnoza klasy. 5. METODY PRACY. - pogadanki - warsztaty zawodoznawcze - Punkt Orientacji Zawodowej - spotkania zawodowe - ankiety - konkursy - rozmowa doradcza - poradnictwo indywidualne i grupowe. 6. EFEKTY. Kształtowanie aktywności zawodowej młodzieży. Pomoc rodzinie w kształtowaniu określonych postaw i zachowań związanych z planowaniem kariery zawodowej ich dzieci. Dostęp do informacji zawodowej dla uczniów, nauczycieli oraz rodziców. Świadome, trafniejsze decyzje edukacyjne i zawodowe. Mniej niepowodzeń szkolnych, zniechęcenia, porzucania szkoły a potem pracy, jako konsekwencji niewłaściwych wyborów. Utworzenie na terenie szkoły bazy informacji edukacyjnej i zawodowej oraz zapewnienie jej systematycznej aktualizacji.

4 PLAN DZIAŁAŃ. L.p. Zadanie Metoda Osoby 1. Zapoznanie Rady Pedagogicznej z Programem Szkolnego Doradztwa Zawodowego. 2. Zapoznanie z programem rodziców. 3. Pedagogizacja rodziców w zakresie zawodoznawstwa 4. Poznaj swoje dziecko, jego potrzeby i zainteresowania. 5. Informacje dla rodziców o szkołach i lokalnym rynku pracy spotkanie z doradcą m. 6. Szkolny Ośrodek Kariery Zawodowej prelekcja prelekcja warsztaty, spotkania, konsultacje warsztaty warsztaty Poradnictwo indywidualne i grupowe odpowiedzialne psycholog 7. Test predyspozycji Psycholog ch PPP Poznaj samego siebie. warsztaty 9. Jak radzić sobie ze stresem? warsztaty 10. Moja ścieżka kariery warsztaty, psycholog szkolny, pedagog Termin realizacji wrzesień październik listopad grudzień kwiecień cały rok szkolny XII I - IV Uwagi 11. Poznajemy zawody. prezentacja zawodów Przedstawiciel różnych zawodów Cały rok szkolny 13. Oferty edukacyjne szkolnictwa ponadgimnazjalnego. 14. Gromadzenie, i udostępnianie informatorów edukacyjnych i ch uczniom i rodzicom. Aktualizowanie szkolnej Gablotki Zawodoznawczej Warsztaty Prezentacja Dni otwarte w szkołach Wycieczki Spotkania z przedstawicielami szkół ponadgimnazjalnych Zajęcia informacyjne Pokazy multimedialne Ulotki, broszury informacyjne Gazetka informacyjna Teczka zawodoznawcza doradca wychowawcy klas bibliotekarz doradca

5 Ze wzglądu na ograniczony czas pracy doradcy zawodowego i dużą liczbę uczniów w szkole, do owocnej realizacji zagadnień z zakresu doradztwa zawodowego konieczna jest współpraca doradcy z innymi nauczycielami, którzy w ramach lekcji przedmiotowych ( w miarę możliwości) mogliby realizować tematykę doradczą. Współpraca powinna polegać również na prowadzeniu konsultacji, korzystaniu z materiałów dostępnych w Ośrodku Kariery, scenariuszy zajęć udostępnianych przez doradcę zawodowego. Działania zawodoznawcze realizowane przez innych nauczycieli. L. p. Przedmiot Zadanie Termin realizacji 1. godzina wychowawcza Autoprezentacja Samopoznanie, budowanie poczucia własnej wartości, integracja klasy Wycieczki do zakładów pracy, na targi szkolne 2. Języki obce Poznajemy zawody 3. Informatyka Wzory pism urzędowych redagowanie dokumentów, pisanie CV Gromadzenie i aktualizacja informacji z zakresu doradztwa 4. WOS Bezrobocie, redagowanie dokumentów, pisanie CV 6. Pedagog szkolny Psycholog szkolny Pielęgniarka Pomoc w wyborze kierunku kształcenia, zawodu i planowaniu kariery zawodowej uczniom, którzy wymagają specjalistycznego wsparcia, np. ze względu na ograniczenia wynikające ze stanu zdrowia, poziomu intelektualnego. 5. BIBLIOTEKA Gromadzenie i aktualizacja informacji z zakresu doradztwa PODSTAWOWE POJĘCIA: PORADNICTWO ZAWODOWE Długofalowe i wieloetapowe działania wychowawcze, towarzyszące jednostce w trakcie jej rozwoju zawodowego. Obejmuje ono udzielanie pomocy uczniom i dorosłym w planowaniu, tworzeniu i rozwoju kariery zawodowej, przynoszącej jednostce satysfakcję i sukces. ORIENTACJA ZAWODOWA Działania wychowawcze szkoły, rodziców, i innych osób, grup i instytucji - mające na celu przygotowanie młodzieży do planowania kariery zawodowej, których ważnym elementem jest podejmowanie kolejnych decyzji wyboru zawodu i szkoły. DORADZTWO ZAWODOWE Świadczenie pomocy w dokonywaniu kolejnych decyzji wyboru zawodu lub pracy w formie indywidualnej porady zawodowej, poprzez analizę pola problemowego jednostki i udzielenie jej informacji ch, podawanie wskazówek, sugestii oraz instrukcji.

6 DORADCA ZAWODOWY Osoba udzielająca pomocy, w formie grupowych i indywidualnych porad ch, młodzieży i osobom dorosłym w wyborze zawodu, kierunku kształcenia i szkolenia, uwzględniając ich możliwości psychofizyczne i sytuację życiową a także potrzeby rynku pracy oraz możliwości systemu edukacyjnego, współpracując z rodzicami i nauczycielami w procesie orientacji zawodowej uczniów oraz wykorzystując w tym celu wiedzę o zawodach, znajomość psychologicznych i pedagogicznych technik, diagnozę rynku pracy oraz techniczne środki przekazywania informacji zawodowej. INFORMACJA ZAWODOWA Zbiory danych potrzebnych jednostce do podejmowania kolejnych decyzji ch oraz związanych z zatrudnieniem. Zakres treści, metod i kanały przekazywanych informacji są dostosowane do etapu rozwoju zawodowego jednostki oraz rodzajów podejmowanych decyzji.) INFORMACJA EDUKACYJNA Zbiory danych potrzebnych jednostce do podejmowania decyzji związanych z dalszym kształceniem. ZAWÓD Wewnętrznie spójny system czynności wymagający określonych kwalifikacji, wykonywanych w uregulowany sposób i systematycznie, stanowiący podstawę utrzymania i zapewniający pozycję w społeczeństwie. Sposoby realizacji działań doradczych Działania doradcze, w ramach WPDZ, realizowane są na zasadzie dobrowolności uczestnictwa w ramach: Lekcji wychowawczych Lekcji przedmiotowych, Zastępstw na lekcjach przedmiotowych, Zajęć pozalekcyjnych (warsztaty), Dyżurów Ośrodka Kariery, Wycieczek. SZKOLNY DORADCA ZAWODOWY. Czas pracy w Gimnazjum nr 6 W Elblągu jest zatrudniony jest w wymiarze 5 godzin. To znaczy, że wymiar godzin zajęć prowadzonych bezpośrednio z uczniami lub wychowankami albo na ich rzecz wynosi 5 godzin tygodniowo. Miejsce pracy Warsztat pracy szkolnego doradcy zawodowego w Gimnazjum nr 6 znajduje się w pokoju nr 22, gdzie utworzony został Ośrodek Kariery. Stanowi on miejsce spotkań doradcy z uczniami, ich rodzicami, służy do prowadzenia doradztwa indywidualnego. Jest ważnym zapleczem merytorycznym, dzięki któremu zainteresowani mogą uzyskać informację edukacyjno zawodową. Reasumując - stanowi on niezbędną bazę do prowadzenia działalności doradczej w Gimnazjum nr 6 w Elblągu. Kwalifikacje doradcy zawodowego Szkolnym doradcą m może być osoba, która: 1/ legitymuje się dyplomem ukończenia studiów magisterskich lub studiów wyższych ch na kierunkach: psychologia, pedagogika, socjologia, doradztwo zawodowe; 2/ posiada przygotowanie pedagogiczne;

7 3/ ukończyła studia podyplomowe prowadzone przez szkołę wyższą z zakresu doradztwa zawodowego lub kurs kwalifikacyjny przygotowujący do pracy edukatorskiej z zakresu orientacji i poradnictwa zawodowego. Wymagania psychologiczne, jakie spełnia szkolny doradca Komunikatywność Szacunek dla autonomii ucznia Wzbudzanie zaufania, dyskrecja, empatia Operatywność, przedsiębiorczość, otwartość na zmiany Umiejętność współpracy Świadomość własnych ograniczeń w zakresie udzielania pomocy. Szkolny doradca jest zobowiązany do przestrzegania Zasady poszanowania godności ludzkiej Zasady odpowiedzialności Zasady kompetencji Zasady zachowania tajemnicy doradczej Zasady zaufania Zasady współdziałania Zasady zabezpieczenia dobra klienta. Realizacja zadań szkolnego doradcy zawodowego w ramach WPDZ Podstawa realizacji zadań doradcy: Szkolny doradca realizuje zadania na podstawie, zatwierdzonego przez Dyrektora szkoły, planu pracy doradcy zawodowego na dany rok szkolny. Wyznacznikiem opracowywania planu pracy z uczniami, rodzicami i Radą pedagogiczną są: Założenia WPDZ. Wykaz dotychczas zrealizowanej tematyki z zakresu doradztwa zawodowego w poszczególnych klasach (praca doradcy w poprzednim roku szkolnym, praca nauczycieli, wychowawców, pedagoga na innych lekcjach). Wykaz propozycji i oczekiwań uczniów, rodziców względem realizowanego obszaru doradztwa zawodowego ( dane z ankiet, rozmów). Czas pracy szkolnego doradcy zawodowego. Wymogi formalne względem Ośrodka Kariery ze strony biura koordynującego pracę ośrodków. Aktywność i zaangażowanie uczniów. Możliwości organizacyjne. Dostępna baza i zaplecze merytoryczne. Liczebność uczestników działań doradczych. Możliwość współpracy i integracji działań doradczych z przedstawicielami Rady Pedagogicznej. Możliwość i skala współpracy z instytucjami rynku pracy.