wybranych laktonów seskwiterpenowych
|
|
- Beata Krajewska
- 7 lat temu
- Przeglądów:
Transkrypt
1 Aktywność farmakologiczna wybranych laktonów seskwiterpenowych Praca specjalizacyjna: FARMACJA APTECZNA mgr farm. Anna Jankowiak Opiekun specjalizacji: mgr farm. Katarzyna Sikora Rozstępniewo 2014
2 Przyroda to niewyczerpane źródło substancji biologicznie czynnych. Laktony seskwiterpenowe należą do dużej grupy związków naturalnych terpenów (a ściślej seskwiterpenów). Odgrywają one istotną rolę w chemotaksonomii oraz badaniach nad ewolucją w obrębie rodziny Asteraceae. Surowce zawierające laktony seskwiterpenowe, ze względu na znaczną aktywność biologiczną, są szeroko stosowane w lecznictwie. Seskwiterpeny zawierają trzy jednostki izopentylowe, posiadają zatem 15 atomów wegla. Wśród nich dość liczną grupę tworzą laktony seskwiterpenowe. W tworzeniu układu laktonowego uczestniczy grupa izopropylowa. Jedna z jej grup metylowych ulega przekształceniu w grupę karboksylową, ta natomiast tworzy z grupą hydroksylową układ laktonowy. Wielorakość struktur chemicznych laktonów seskwiterpenowych jest uwarunkowana nie tylko różnorodnością ich szkieletów węglowych, ale również obecnością grup funkcyjnych, które odpowiadają za określone działanie farmakologiczne. Aktywność biologiczną zawdzięczają te związki głównie grupie α metyleno γ laktonowej. Laktony seskwiterpenowe mają bardzo szerokie spektrum działania. Ich wielokierunkową aktywność farmakologiczną obrazują poniższe przykłady: działanie na przewód pokarmowy Gorycze (amara) to substancje charakteryzujące się silnie gorzkim smakiem. Należą do nich m.in. niektóre alkaloidy, ale częściej są to substancje bezazotowe o charakterze laktonów czy związków furanowych. Mechanizm ich działania zakłada istnienie wydzielniczego odruchu
3 warunkowego. Po podaniu doustnym gorycze drażnią smakowe zakończenia nerwowe grzbietu języka. Podniety nerwowe biegną głównie nerwem językowo gardłowym powodując pobudzenie ośrodka wydzielniczego nerwu błędnego. Następnie bodźce przechodzą na gałązki wydzielnicze gruczołów żołądkowych. Jednocześnie działanie pobudzające przenosi się na wątrobę, powodując wzmożone wydzielanie żółci, a także na trzustkę, zwiększając wytwarzanie soku trzustkowego. Związki goryczowe działają też bezpośrednio na żołądek powodując rozszerzenie drobnych naczyń błony śluzowej oraz zwiększenie jego ruchliwości, co poprawia trawienie i przyswajanie pokarmów. Działanie takie wykazują laktony seskwiterpenowe wyodrębnione z następujących surowców: Cichorii radix, Taraxaci radix, Absinthii herba, Cnici benedicti herba. Charakterystycznymi laktonami seskwiterpenowymi, zawartymi w korzeniu cykorii podróżnik, są laktucyna i laktukopikryna. Pobudzają one łaknienie, poprzez zwiekszanie wydzielania soku żołądkowego oraz nieznacznie zwiększają wydzielanie żółci. Surowiec polecany jest w nieżytach przewodu pokarmowego, niedostatecznym wydzielaniu żółci i bezkwaśności żołądka. Korzeń mniszka lekarskiego wykazuje działanie żółciotwórcze oraz wzmaga wydzielanie soku żołądkowego. Polecany w zaburzeniach wydzielania żółci, w braku apetytu i niestrawności. Ziele drapacza lekarskiego wykazuje działanie pobudzające wydzielanie soku żołądkowego i śliny, za co odpowiedzialna jest głównie knicyna. Surowiec stosowany jest w braku łaknienia i dolegliwościach trawiennych, takich jak uczucie pełności i wzdęcia. Posiada on także właściwości żółciopędne i wiatropędne.
4 działanie na serce i układ krążenia Helenalina zawarta w Arnica montana i Helenium autumnale wpływa korzystnie na układ krążenia, obniża ciśnienie krwi i usprawnia jej przepływ przez naczynia wieńcowe. Poprawia też krążenie w kończynach i mózgu oraz pobudza oddychanie. Wykazano jej właściwości kardiotoniczne, m.in. działanie inotropowe dodatnie. Punktem uchwytu na poziomie molekularnym jest wewnątrzkomórkowa fosfodiesteraza. Hamowanie jej aktywności powoduje wzrost stężenia camp i w wyniku szeregu mechanizmów (m.in. napływu jonów Ca 2+ ) prowadzić może do zwiększenia siły skurczu, nasilenia pobudliwości i poprawy przewodzenia w układzie bodźco przewodzącym. Podobne działanie ma też dihydrohelenalina. Frakcje terpenowe liści miłorzębu japońskiego Ginkgo biloba (ginkgolidy i produkt ich rozpadu - lakton triseskwiterpenowy bilobalid) wpływają na krążenie i procesy energetyczne mózgu. Działają antywolnorodnikowo, usprawniają przepływ krwi, szczególnie w naczyniach włosowatych, poprawiają zaopatrzenie komórek w tlen. Efektywność działania surowca wykazano w zaburzeniach krążenia kończyn z powodu utrudnionej cyrkulacji krwi w peryferyjnych tętniczkach, w zawrotach głowy, zaburzeniach równowagi na tle naczyniowym oraz szumach w uszach, a także w demencji, uszkodzeniach mózgu na tle zmian naczyniowych, zaburzeniach koncentracji i stanach obrzękowych pochodzenia naczyniowego i cytostatycznego. działanie przeciwzapalne Zapalenie to proces zachodzący w żywych, unaczynionych tkankach po zadziałaniu bodźca uszkadzającego, zmierzający do usunięcia następstw działania tego bodźca.
5 CZYNNIKI WYWOŁUJĄCE ZAPALENIE - uraz mechaniczny - bodziec chemiczny - promieniowanie elektromagnetyczne - temperatura (podwyższona lub obniżona) - czynniki biologiczne (bakterie, wirusy, pasożyty) ZEWNĘTRZNE OBJAWY ZAPALENIA - zaczerwienienie - wzrost temperatury - obrzmienie ból ZAPALENIE KOMÓRKI BIORĄCE UDZIAŁ W ZAPALENIU - fibroblasty - granulocyty - komórki śródbłonka naczyń krwionośnych - komórki tuczne - limfocyty B i C - makrofagi - monocyty MEDIATORY ZAPALENIA (wyzwalane po stymulacji odpowiednimi bodźcami wywierają pro- lub przeciwzapalne działanie na komórki docelowe, modyfikując przebieg procesu zapalnego) komórkowe - preformowane: aminy biogenne, enzymy lizosomalne - wytwarzane podczas zapaleń: eikozanoidy, cytokiny (np. TNF α) Schemat przebiegu zapalenia.
6 Wiele laktonów seskwiterpenowych zmniejsza nasilenie odczynu zapalnego. Mechanizm tego działania nie został jeszcze dokładnie poznany, ale związki te nie hamują cyklooksygenazy jak NLPZ, bądź wpływają na aktywność tego enzymu w niewielkim stopniu. Ich działanie jest wielokierunkowe i zależne od struktury. Helenalina, występująca w koszyczkach arniki górskiej, jest inhibitorem COX w stężeniach znacznie wyższych od indometacyny. Związek ten, podnosząc poziom camp, stabilizuje błony lizosomalne leukocytów, hamuje wielokrotnie silniej od aspiryny i indometacyny aktywność oraz uwalnianie niszczących enzymów lizosomalnych, a także chemotaksję i migrację krwinek białych do ogniska zapalnego. Laktony seskwiterpenowe złocienia maruny hamują biosyntezę prostaglandyn. Dzieje się to przez zahamowanie uwalniania kwasu arachidonowego z fosfolipidów płytek krwi, a nie przez wpływ na aktywność COX, jak to ma miejsce w przypadku NLPZ. Przypuszcza się, że związki te są raczej inhibitorami kinazy proteinowej C niż fosfolipazy A 2. Ponadto hamują sekrecję leukocytów i płytek krwi, zapobiegając uwalnianiu innych niż prostaglandyny mediatorów zapalenia i gromadzeniu się szkodliwych związków w mazi stawowej i skórze. Porównywalny efekt wywołują duże stężenia indometacyny. Chamazulen, obecny w koszyczkach rumianku pospolitego, powstaje z prochamazulenu matrycyny. Matrycyna to niezbyt trwały lakton seskwiterpenowy. Podczas destylacji z parą wodną, a także pod wpływem kwasów, ulega rozpadowi, przekształcając się poprzez kwas chamazulenokarboksylowy w chamazulen. Niewiele wiadomo na temat mechanizmu działania chamazulenu. Prawdopodobnie hamuje on powstawanie leukotrienu B 4, który przyczynia się do przenikania leukocytów poza naczynia.
7 Laktony seskwiterpenowe o charakterze proazulenów (artabsyna, matrycyna, absyntyna, anabsyntyna) występują również w zielu bylicy piołun. Podczas destylacji z parą wodną przechodzą one w dihydrochamazulen i chamazulen. Ziele krwawnika pospolitego także zawiera chamazulen. Jego prekursorem jest głównie achillicyna niegorzki stereoizomer matrycyny. Ponadto występują pochodne achillicyny gwajanolidy częściowo azulenogenne np. millefolina, oraz pochodne 3- oksyachillicyny, endonadtlenki gwajanolidowe (achifolid), pochodne eudesmanolidowe (tauremisyna), pochodne longipinenu i germakranu. Ta wielka różnorodność związków seskwiterpenowych, głównie laktonów, ma istotne znaczenie dla właściwości przeciwzapalnych surowca. działanie przeciwmigrenowe Przyczyną występowania migreny są zaburzenia naczynioruchowe. W okresie zwiastunów (aury) następuje skurcz naczyń, a później dochodzi do rozszerzenia naczyń, zwłaszcza zewnątrzmózgowych, i wystąpienia silnego, tętniącego bólu. Na skutek rozszerzenia i zwiotczenia ścian naczyń powstaje obrzęk okołonaczyniowy. Przyczyną tych zaburzeń naczyniowych jest uwalnianie serotoniny, amin katecholowych, histaminy, kinin, neuropeptydów i prostaglandyn na skutek różnych stresów usposabiających do wystąpienia napadu migreny.
8 . Stadia napadu migreny wg H. Wolffa. Ziele złocienia maruny stosuje się w migrenowych bólach głowy. Za działanie tego surowca odpowiedzialne są laktony seskwiterpenowe, wśród których najważniejszy jest partenolid. Związek ten jest szeroko rozpowszechniony w roślinach rodzin Asteraceae i Magnoliaceae. Oprócz partenolidu podobne działanie wykazywały jeszcze inne laktony seskwiterpenowe, występujące w tym gatunku: 3-β-hydroksypartenolid, seco-tanapartolid A, kanina, artekanina. Aktywność przeciwmigrenowa Chrysanthemum parthenium polega na hamowaniu uwalniania serotoniny (5- HT) z płytek krwi (bez wpływu na ich agregację), poprzez blokowanie jej receptorów. W 1995 roku podjęto badania ponad 50 laktonów seskwiterpenowych głównie pod kątem ich zdolności do hamowania uwalniania 5-HT z T- limfocytów. Najsilniejsze działanie wykazały germakranolidy: partenolid, ursiniolidy A i B, knicyna, alatolid, stizolicyna. Równie dobrą aktywność miały niektóre eudesmanolidy (estry santamaryny i rejnozyny), gwajanolidy (repina i jej 15-deoksy-pochodna oraz centaurepensyna) i pseudogwajanolidy (helenalina, konfertifloryna).
9 działanie depresyjne na OUN Laktukopikryna, występująca w Lactuca virosa i Cichorium intybus, wywiera depresyjny wpływ na ośrodkowy układ nerwowy. Działa uspokajająco, przeciwkaszlowo, narkotycznie i przeciwbólowo, słabiej od morfiny. Do czasu odkrycia chloroformu stężały sok mleczny z sałaty jadowitej (Lactucarium) stosowano do narkozy razem ze szczwołem i lulkiem. działanie przeciwgrzybicze Badania nad zależnością struktury od aktywności biologicznej laktonów seskwiterpenowych sugerują, że obecność α-metyleno-γ-laktonu, a w przypadku pseudogwajanolidów α-metylenu i cyklopentenonu, może być niezbędna dla aktywności przeciwgrzybiczej lub może potencjalizować działanie innych grup funkcyjnych. Działanie przeciwgrzybicze laktonów seskwiterpenowych zależy też od polarności tych związków: im mniejsza polarność, tym większa aktywność. Może to być związane ze stopniem ich lipofilności, niezbędnym do przenikania przez ściany komórkowe grzybów. Kostunolid i dehydrokostuslakton,wyodrębnione z Saussurea lappa, to laktony o różnych szkieletach lecz zbliżonej polarności. Wykazują one aktywność przeciwgrzybiczą porównywalną z ketokonazolem. Związki te, zgromadzone głównie w korzeniach rośliny, chronią ją przed atakiem grzybów glebowych. Laktony seskwiterpenowe wyizolowane z Centaurea spp. : 8αhydroksy-4-epi-sonchucarpolid i 4 -acetoksymalacitanolid, działają silniej przeciwgrzybiczo niż mikonazol.
10 działanie przeciwpasożytnicze Liczne oleje z drzew tropikalnych, np. z brazylijskich Eremanthus eleagnus i Mosquinea velutiva, zawierają laktony seskwiterpenowe (eremantyna, kostunolid) hamujące penetrację cerkarii przywr przez korę. Są one silnymi inhibitorami SH enzymów. Z pączków kwiatowych Artemisia cina izolowana jest santonina związek o charakterze laktonu i ketonu. Związek ten występuje też w innych gatunkach rodzaju Artemisia (A. Meyeriana, A. Szowitziana). Santonina działa toksycznie na glisty ludzkie pasożytujące w przewodzie pokarmowym, nie działa natomiast na owsiki i tasiemce. Aktywność biologiczna jest związana z ugrupowaniem laktonowym i układem oksynaftalenowym z angularną grupą metylową. Aktywność przeciw świdrowcom z rodziny Trypanosoma wykazuje helenalina wyodrębniona z Arnica montana. Artemisynina, izolowana z Artemisia annua, to lakton seskwiterpenowy o szkielecie seko kadinanu z ugrupowaniem nadtlenkowym. Działa silnie przeciwmalarycznie, bezpośrednio na Plasmodium vivax i Plasmodium falciparum w ich stadium erytrocytarnym, skuteczniej od chininy. Ambrozyna, damazyna i hymenina z Ambrosia maritima są toksyczne w stosunku do żywicieli pośrednich oraz pewnych form stadium larwalnego przywr z gatunku Schistosoma. działanie przeciwbakteryjne Zależność między budową laktonów seskwiterpenowych a ich działaniem wobec drobnoustrojów nie została dotąd jasno sprecyzowana. Badania jednak wskazują, że laktony seskwiterpenowe charakteryzują się wyższą aktywnością wobec bakterii Gram dodatnich. Przykłady laktonów
11 seskwiterpenowych o właściwościach przeciwbakteryjnych przedstawia poniższa tabela. Laktony seskwiterpenowe 3-β-acetoksy-9-β-angeloyloksy- 1-β,10-β-epoksy-8-α-hydroksyeremofil-7(11)-en-8-β(12)-olid 6-O-angeloylplenolin Akroptylina Alantolakton Izoalantolakton Dihydromikanolid Mikanolid Knicyna Ksantynina Laktucyna Mibulakton Partenolid Sauryna Gatunek rośliny Ligulariopsis shichuana Centipeda minima Acroptylon repens Inula helenium Mikania monagasensis Cnicus benedictus Xanthium strumarium Cichorium intybus Artemisia taurica Chrysanthemum parthenium Saussera pulchella Vernolid 11β,13-dihydrovernolid Vernonia colorata Vernodalin
12 działanie przeciwnowotworowe Nowotwór to złośliwa przemiana komórek, której wyjątkową cechą jest utrata mechanizmów kontrolnych. Prowadzi to do niekontrolowanych podziałów komórek, braku ich zróżnicowania i pojawienia się zdolności do miejscowej inwazji tkanek oraz tworzenia przerzutów. Przekształcenie się komórki prawidłowej w komórkę nowotworową nazywane jest transformacją. Proces ten przebiega w kilku etapach: - inicjacja nowotworu (uszkodzenie DNA) - promocja nowotworu (preferencyjne mnożenie się komórek uszkodzonych przez transformację) - progresja nowotworu (ostateczne prowadzenie do wzrostu widocznego makroskopowo guza. Po przekroczeniu pewnych rozmiarów guz wykształca własną sieć naczyń zaopatrujących go w krew. W tworzeniu przerzutów nowotworowych ważną rolę odgrywają kolagenazy, które rozluźniając otaczającą guz tkankę łączną, umożliwiają komórkom nowotworowym przenikanie przez ściany naczyń i dostanie się do krążenia). Wiele laktonów seskwiterpenowych wykazuje aktywność cytotoksyczną (niszczącą żywe komórki). Mechanizm ich działania obejmuje alkilację ważnych grup sulfhydrylowych białek i reszt kwasów nukleinowych. Decydujące znaczenie dla cytotoksyczności laktonów seskwiterpenowych przypisuje się obecności w cząsteczce grupy egzometylenowej sprzężonej z grupą karbonylową γ laktonu. Jeżeli w sąsiedztwie ugrupowania egzometylenowego γ laktonu obecne są grupy epoksydowe, hydroksylowe, O acylowe, nienasycone ketonowe, to zwiększa się elektrofilny charakter tych połączeń, co ułatwia reakcję z grupami nukleofilnymi. Działanie cytotoksyczne laktonów seskwiterpenowych nie wynika tylko z ich oddziaływania na syntezę
13 Transformacja nowotworowa.
14 kwasów nukleinowych. Jest ono również rezultatem ich wpływu na proces glikolizy, poprzez oddziaływanie na aktywność enzymów tego toru metabolicznego. Wśród laktonów seskwiterpenowych aktywność cytotoksyczną wykazują: helenalina (Helenium autumnale), elefantopina i elefantyna (Elephantopus elatus), bakkenolid A (Petasites albus), zaluzanina C (Zaluzania robinsonia), eupatoriopikryna (Eupatorium cannabinum). Wiele laktonów seskwiterpenowych hamuje podział komórek rakowych, a wtórnie ich mnożenie się. Do cytostatyków należą: knicyna z Cnicus benedictus, wernolepina z Vernonia hymenolepis, partenolid z Chrysanthemum parthenium. Powyższe przykłady przedstawiają tylko niektóre związki z dość licznej grupy jaką tworzą laktony seskwiterpenowe. Jak widać wykazują one różnorodne działanie biologiczne.,,wszystkie łąki i pastwiska, wszystkie góry i pagórki są aptekami mawiał Paracelsus. Warto więc wrócić do ziół jako alternatywnej metody leczenia wielu schorzeń. PIŚMIENNICTWO 1. Baer Dubowska W., Gnojkowski J., Chmiel J. : Inhibicja enzymów przemiany glikolitycznej przez laktony seskwiterpenowe w limfocytach stymulowanych fitohemaglutyniną, Folia Medica Cracoviensia, 1980: 22 (3/4). 2. Barrero A. F., Oltra J. E., Alvarez M., Raslan D. S., Saúde D. A., Akssira M. : New sources and antifungal activity of sesquiterpene lactones, Fitoterapia, 2000: 71 s
15 3. Berkow R. red. : MSD Manual. Podręcznik diagnostyki i terapii, Urban & Partner, Wrocław Błoszyk E. : Aktywność przeciwmigrenowa laktonów seskwiterpenowych, Herba Polonica, 1998: 44 (1) s Cis J. : Badania fitochemiczne i biologiczne wybranych gatunków z rodzaju Leuzea DC. i Rhaponticum Adans., praca doktorska, Poznań Guzek J. W. : Patofizjologia człowieka w zarysie, Wydawnictwo Lekarskie PZWL, Warszawa Horoszkiewicz-Hassan M. : Izolacja, identyfikacja i badania aktywności przeciwdrobnoustrojowej laktonów seskwiterpenowych z wybranych gatunków rodzaju Centaurea L., praca doktorska, Poznań Janiec W., Krupińska J. red. : Farmakodynamika, Wydawnictwo Lekarskie PZWL, Warszawa Jaroniewski W. : Sadziec konopiasty rośliną leczniczą, Wiadomości Zielarskie, 1991: 33 (7 8) s Kawiak J., Zabel M. red. : Seminaria z cytofizjologii, Wydawnictwo Medyczne Urban & Partner, Wrocław Kisiel W. : Laktony seskwiterpenowe o działaniu przeciwzapalnym w roślinach leczniczych, Wiadomości Zielarskie, 1995: 37 (7/8) s Kohlmünzer S. : Farmakognozja, Wydawnictwo Lekarskie PZWL, Warszawa Koolman J., Rőhm K. H. : Biochemia. Ilustrowany przewodnik, Wydawnictwo Lekarskie PZWL, Warszawa Lewkowicz Mosiej T. : Leksykon roślin leczniczych, Świat Książki, Warszawa 2003.
16 15. Maria A. O. M., Wendel G. H., Guzman J. A., Giordano O. S., Guerreiro E. : Gastric cytoprotective activity of dehydroleucodine in rats. Role of nitric oxide, Pharmacological Research, 1998: 37 (4) s Maśliński S., Ryżewski J. red. : Patofizjologia, Wydawnictwo Lekarskie PZWL, Warszawa Matławska I. red. : Farmakognozja, Wydawnictwo Akademii Medycznej im. Karola Marcinkowskiego w Poznaniu, Poznań Matsuda H., Morikawa T., Ninomiya K., Yoshikawa M. : Hepatoprotective Constituents from Zedoariae Rhizoma: Absolute Stereostructures of Three New Carabrane type Sesquiterpenes, Curcumenolactones A, B and C, Bioorganic & Medicinal Chemistry, 2001: 9 s Neerman M. F. : Sesquiterpene lactones: a diverse class of compounds found in essential oils possessing antibacterial and antifungal properties, The International Journal of Aromatherapy, 2003: 13 (2/3) s Nowak G. red. : Leki pochodzenia naturalnego, Wydawnictwo Uniwersytetu Medycznego im. Karola Marcinkowskiego w Poznaniu, Poznań Ożarowski A., Jaroniewski W. : Rośliny lecznicze i ich praktyczne zastosowanie, Instytut Wydawniczy Związków Zawodowych, Warszawa Ożarowski A. red. : Ziołolecznictwo poradnik dla lekarzy, Państwowy Zakład Wydawnictw Lekarskich PZWL, Warszawa Samochowiec L. : Kompendium fitoterapii dla lekarzy i farmaceutów oraz studentów medycyny, Volumed, Wrocław Sarwa A. : Wielki leksykon roślin leczniczych, Książka i Wiedza, Warszawa 2001.
17 25. Schmidt T., Braun R., Willuhn G., Khalid S.: Anti-tripanosomal activity of helenalin and some structurally related sesquiterpene lactones, Planta Med, 2002, 68: s Strzelecka H., Kowalski J. red. : Encyklopedia zielarstwa i ziołolecznictwa, Wydawnictwo Naukowe PWN, Warszawa Wrzeciono U., Zaprutko L. : Chemia związków naturalnych, Wydawnictwo Akademii Medycznej im. Karola Marcinkowskiego w Poznaniu, Poznań Zahorska Markiewicz B., Małecka Tendera E. red. : Patofizjologia kliniczna dla studentów medycyny, Volumed, Wrocław 2001.
Rośliny lecznicze występujące na Kaszubach. Zapraszamy na seans!!!
Rośliny lecznicze występujące na Kaszubach Zapraszamy na seans!!! Krótki wstęp Zioła lecznicze dostarczają naszemu organizmowi wiele witamin, soli mineralnych oraz substancji leczniczych, które pozytywnie
Bardziej szczegółowoCzynność wątroby. Fizjologia człowieka
Czynność wątroby Fizjologia człowieka Wątroba (hepar) Jest największym gruczołem, Zbudowana jest w 80% z komórek miąższowych hepatocytów, w 16% z komórek siateczkowo-śródbłonkowych gwieździstych Browicza-Kupffera
Bardziej szczegółowoKARTA KURSU (realizowanego w module specjalności) Odnowa biologiczna
KARTA KURSU (realizowanego w module specjalności) Odnowa biologiczna (nazwa specjalności) Nazwa Nazwa w j. ang. Farmakognozja Pharmacognosy Kod Punktacja ECTS* 1 Koordynator Dr Agnieszka Greń Zespół dydaktyczny
Bardziej szczegółowoFizjologia człowieka
Akademia Wychowania Fizycznego i Sportu w Gdańsku Katedra: Promocji Zdrowia Zakład: Biomedycznych Podstaw Zdrowia Fizjologia człowieka Osoby prowadzące przedmiot: Prof. nadzw. dr hab. Zbigniew Jastrzębski
Bardziej szczegółowoRola czynników środowiskowych w rozwoju organizmu i w kształtowaniu patogenezy chorób. Udział mechanizmów epigenetycznych.
gr. 1, 2 CBI 119 26.II. 05.III. Plan ćwiczeń z PATOFIZJOLOGII dla studentów Fizjoterapii magisterskie dzienne czwartek 16 00 18 15 Rola czynników środowiskowych w rozwoju organizmu i w kształtowaniu patogenezy
Bardziej szczegółowoLeki przeciwalergiczne. Leki przeciwhistaminowe. Histamina: Histamina: Histydyna Histamina. Największe stężenia: płuca skóra przewód pokarmowy
Leki przeciwalergiczne Leki przeciwhistaminowe Prof. UM dr hab. Przemysław Mikołajczak Katedra i Zakład Farmakologii Uniwersytet Medyczny im. K. Marcinkowskiego w Poznaniu Histamina: Największe stężenia:
Bardziej szczegółowoSYLABUS. DOTYCZY CYKLU KSZTAŁCENIA (skrajne daty) dr Marta Kopańska wykłady. Wykł. Ćw. Konw. Lab. Sem. ZP Prakt. GN Liczba pkt ECTS
SYLABUS DOTYCZY CYKLU KSZTAŁCENIA 2017-2022 (skrajne daty) 1.1. PODSTAWOWE INFORMACJE O PRZEDMIOCIE/MODULE Nazwa przedmiotu/ modułu Patologia ogólna Kod przedmiotu/ modułu* Wydział (nazwa jednostki prowadzącej
Bardziej szczegółowoPOPRAWIA FUNKCJONOWANIE APARATU RUCHU CHRONI CHRZĄSTKĘ STAWOWĄ ZWIĘKSZA SYNTEZĘ KOLAGENU ZMNIEJSZA BÓL STAWÓW. Best Body
> Model : - Producent : Universal Animal Flex - to suplement przeznaczony dla wszystkich, którzy odczuwają dolegliwości spowodowane przeciążeniem stawów i ich okolic. Zawarte w nim składniki chronią przed
Bardziej szczegółowoRodzaje substancji leczniczych
Rodzaje substancji leczniczych Próby kliniczne leków - film Leki na nadkwasotę neutralizujące nadmiar kwasów żołądkowych Leki na nadkwasotę hamujące wydzielanie kwasów żołądkowych Ranitydyna (ranitidine)
Bardziej szczegółowoMiód - właściwości lecznicze
Miód - właściwości lecznicze przyspiesza gojenie się ran leczy wrzody żołądka (szczególnie nadaje się do tego miód manuka pochodzący z Nowej Zelandii) działa przeciwbiegunkowo obniża ciśnienie tętnicze
Bardziej szczegółowoVITA-MIN Plus połączenie witamin i minerałów, stworzone z myślą o osobach aktywnie uprawiających sport.
Witaminy i minerały > Model : Producent : Olimp VITAMIN Plus połączenie witamin i minerałów, stworzone z myślą o osobach aktywnie uprawiających sport. DZIAŁA PROZDROWOTNIE WZMACNIA SYSTEM ODPORNOŚCIOWY
Bardziej szczegółowo// // Zastosowanie pól magnetycznych w medycynie. Wydanie drugie. Autor: Aleksander Sieroń.
// // Zastosowanie pól magnetycznych w medycynie. Wydanie drugie. Autor: Aleksander Sieroń. Prof. Aleksander Sieroń jest specjalistą z zakresu chorób wewnętrznych, kardiologii i medycyny fizykalnej. Kieruje
Bardziej szczegółowoPrzemiana materii i energii - Biologia.net.pl
Ogół przemian biochemicznych, które zachodzą w komórce składają się na jej metabolizm. Wyróżnia się dwa antagonistyczne procesy metabolizmu: anabolizm i katabolizm. Szlak metaboliczny w komórce, to szereg
Bardziej szczegółowoCHARAKTERYSTYKA PRODUKTU LECZNICZEGO 1. NAZWA PRODUKTU LECZNICZEGO. Bocheńska Lecznicza Sól Jodowo-Bromowa 2. SKŁAD JAKOŚCIOWY I ILOŚCIOWY
CHARAKTERYSTYKA PRODUKTU LECZNICZEGO 1. NAZWA PRODUKTU LECZNICZEGO Bocheńska Lecznicza Sól Jodowo-Bromowa 2. SKŁAD JAKOŚCIOWY I ILOŚCIOWY Produkt leczniczy zawiera sól jodowo-bromową, w tym jodki nie mniej
Bardziej szczegółowoLeki przeciwzapalne. Niesteroidowe (NSAID nonsteroidal. Steroidowe
Leki przeciwzapalne Leki przeciwzapalne Niesteroidowe (NSAID nonsteroidal anti-inflammatory drug) Steroidowe Kwas acetylosalicylowy (Aspirin ) rok odkrycia 1897 (F. Hoffmann), rok wprowadzenia 1899 (Bayer)
Bardziej szczegółowoPatofizjologia - opis przedmiotu
Patofizjologia - opis przedmiotu Informacje ogólne Nazwa przedmiotu Patofizjologia Kod przedmiotu 12.9-WL-Lek-Pato Wydział Wydział Lekarski i Nauk o Zdrowiu Kierunek Lekarski Profil praktyczny Rodzaj studiów
Bardziej szczegółowoTylko dwie choroby - serca i nowotworowe powodują zgon 70% Polaków w wieku lat, czyli masz jedynie 30% szans dożyć 75 roku życia!
Prezentacja naukowa Tylko dwie choroby - serca i nowotworowe powodują zgon 70% Polaków w wieku 45-74 lat, czyli masz jedynie 30% szans dożyć 75 roku życia! Nie musi tak być! Badania dowiodły jednoznacznie
Bardziej szczegółowoCzy żywność GMO jest bezpieczna?
Instytut Żywności i Żywienia dr n. med. Lucjan Szponar Czy żywność GMO jest bezpieczna? Warszawa, 21 marca 2005 r. Od ponad połowy ubiegłego wieku, jedną z rozpoznanych tajemnic życia biologicznego wszystkich
Bardziej szczegółowomgr farm. Kinga Kaczerowska - Pietrzak
Uniwersytet Medyczny im. Karola Marcinkowskiego w Poznaniu Wydział Farmaceutyczny mgr farm. Kinga Kaczerowska - Pietrzak Izolacja, identyfikacja i właściwości biologiczne związków z ziela Centaurea balsamita
Bardziej szczegółowoSWOICH ŻYWICIELI. = wirusy = priony = bakterie pasoŝytnicze = grzyby. = robaki = kleszcze = owady
Wszystkie prawa zastrzeżone CALIVITA INTERNATIONAL INTERNATIONAL--POLSKA 2006 ParaProteX OSOBISTY OCHRONIARZ www.calivita.com.pl PASOŻYTY ORGANIZMY ŻYJĄCE KOSZTEM SWOICH ŻYWICIELI Mikroparazyty = wirusy
Bardziej szczegółowoProfil metaboliczny róŝnych organów ciała
Profil metaboliczny róŝnych organów ciała Uwaga: tkanka tłuszczowa (adipose tissue) NIE wykorzystuje glicerolu do biosyntezy triacylogliceroli Endo-, para-, i autokrynna droga przekazu informacji biologicznej.
Bardziej szczegółowoPatofizjologia resuscytacji krążeniowo - oddechowej
Patofizjologia resuscytacji krążeniowo - oddechowej Resuscytacja krążeniowo - oddechowa Optymalizacja krążenia wieńcowego i mózgowego Układ nerwowy: Średni przepływ krwi: 70ml/100g/min Przepływ krwi w
Bardziej szczegółowoWtórne metabolity roślinne w żywieniu krów mlecznych
Wtórne metabolity roślinne w żywieniu krów mlecznych Autor: dr inż. Mariusz Bogucki Data: 21 grudnia 2017 Coraz wyższy potencjał produkcyjny krów ma swoje odzwierciedlenie w nowych rozwiązaniach dotyczących
Bardziej szczegółowoKąpiel kwasowęglowa sucha
Kąpiel kwasowęglowa sucha Jest to zabieg polegający na przebywaniu w komorze do suchych kąpieli w CO2 z bezwodnikiem kwasu węglowego. Ciało pacjenta (z wyłączeniem głowy) jest zamknięte w specjalnej komorze,
Bardziej szczegółowoKARTA PRZEDMIOTU OPIS
CECHA PRZEDMIOTU KARTA PRZEDMIOTU OPIS INFORMACJE OGÓLNE O PRZEDMIODCIE Nazwa przedmiotu FARMAKOLOGIA Poziom realizacji Studia pierwszego stopnia stacjonarne przedmiotu Jednostka realizująca Instytut Nauk
Bardziej szczegółowoProbiotyki, prebiotyki i synbiotyki w żywieniu zwierząt
.pl Probiotyki, prebiotyki i synbiotyki w żywieniu zwierząt Autor: dr inż. Barbara Król Data: 2 stycznia 2016 W ostatnich latach obserwuje się wzmożone zainteresowanie probiotykami i prebiotykami zarówno
Bardziej szczegółowocz. III leki przeciwzapalne
Oddziaływanie leków z celami molekularnymi cz. III leki przeciwzapalne Prof. dr hab. Sławomir Filipek Wydział Chemii oraz Centrum Nauk Biologiczno-Chemicznych Uniwersytet Warszawski 1 Leki przeciwzapalne
Bardziej szczegółowo3. Podstawy genetyki S YLABUS MODUŁU (PRZEDMIOTU) I nformacje ogólne. Nazwa modułu. Kod F3/A. Podstawy genetyki. modułu
S YLABUS MODUŁU (PRZEDMIOTU) 3. Podstawy genetyki I nformacje ogólne Kod F3/A modułu Rodzaj modułu Wydział PUM Kierunek studiów Specjalność Poziom studiów Forma studiów Rok studiów Nazwa modułu Podstawy
Bardziej szczegółowoZdrowie Sklep Utworzono : 10 lipiec 2016
> Model : FL0064 Producent : CaliVita International Zdrowie w prezencie - dla całej rodziny! Potrzebujesz przyjaciela, który ochroni Cię przed intruzami? Wystarczy sięgnąć po przyjazne bakterie i utworzyć
Bardziej szczegółowoBól z tkanki nerwowej a ból odbierany przez tkankę nerwową - dwa sposoby terapeutyczne
Ból z tkanki nerwowej a ból odbierany przez tkankę nerwową - dwa sposoby terapeutyczne Dr n. med. Michał Dwornik Ból z tkanki nerwowej Rdzeń kręgowy Zwoje współczulne Korzenie rdzeniowe Nerwy rdzeniowe
Bardziej szczegółowoOcena. wykonanej pod kierunkiem prof. dr hab. med. Małgorzaty Polz-Docewicz
UNIWERSYTET MEDYCZNY IM. KAROLA MARCINKOWSKIEGO W POZNANIU KATEDRA I ZAKŁAD MIKROBIOLOGII LEKARSKIEJ Kierownik: prof. dr hab. Andrzej Szkaradkiewicz ul. Wieniawskiego 3 tel. 61 8546 138 61-712 Poznań fax
Bardziej szczegółowoBiologia, biochemia. Fitokosmetyka i fitoterapia. 2 ECTS F-2-P-FF-13 Forma studiów /liczba godzin studia /liczba punktów ECTS: stacjonarne w/ćw
Nazwa jednostki prowadzącej kierunek: Nazwa kierunku: Poziom kształcenia: Profil kształcenia: Moduły wprowadzające / wymagania wstępne: Nazwa modułu (przedmiot lub grupa przedmiotów): Koordynator, osoby
Bardziej szczegółowoMolekularne i komórkowe podstawy treningu zdrowotnego u ludzi chorych na cukrzycę
Molekularne i komórkowe podstawy treningu zdrowotnego u ludzi chorych na cukrzycę Cukrzyca grupa chorób metabolicznych charakteryzująca się hiperglikemią (podwyższonym poziomem cukru we krwi) wynikającą
Bardziej szczegółowoBIOTECHNOLOGIA W KOSMETOLOGII SŁAWOMIR WIERZBA
BIOTECHNOLOGIA W KOSMETOLOGII SŁAWOMIR WIERZBA TREŚĆ WYKŁADÓW Budowa i biologia skóry. Typy skóry. Funkcje skóry. Układ odpornościowy skóry. Starzenie się skóry. Przenikanie przez skórę. Absorpcja skórna.
Bardziej szczegółowoROZPORZĄDZENIE MINISTRA ZDROWIA 1) z dnia 22 października 2010 r.
Dziennik Ustaw Nr 204 14670 Poz. 1352 1352 ROZPORZĄDZENIE MINISTRA ZDROWIA 1) z dnia 22 października 2010 r. zmieniające rozporządzenie w sprawie kryteriów klasyfikacji produktów leczniczych, które mogą
Bardziej szczegółowoBIOTECHNOLOGIA W KOSMETOLOGII SŁAWOMIR WIERZBA
BIOTECHNOLOGIA W KOSMETOLOGII SŁAWOMIR WIERZBA TREŚĆ WYKŁADÓW Budowa i biologia skóry. Typy skóry. Funkcje skóry. Układ odpornościowy skóry. Starzenie się skóry. Przenikanie przez skórę. Absorpcja skórna.
Bardziej szczegółowoLek od pomysłu do wdrożenia
Lek od pomysłu do wdrożenia Lek od pomysłu do wdrożenia KRÓTKA HISTORIA LEKU KRÓTKA HISTORIA LEKU KRÓTKA HISTORIA LEKU KRÓTKA HISTORIA LEKU KRÓTKA HISTORIA LEKU KRÓTKA HISTORIA LEKU KRÓTKA HISTORIA LEKU
Bardziej szczegółowoFarmakologia z Toksykologią, IV rok, sem. VII kierunek lekarski Wykłady (5 x 3 godziny) Thursday, 13:30-15:45 (5x3h), ul. Żołnierska 14, sala 9F
Farmakologia z Toksykologią, IV rok, sem. VII kierunek lekarski Wykłady (5 x 3 godziny) Thursday, 13:30-15:45 (5x3h), ul. Żołnierska 14, sala 9F Lp. data temat Liczba godzin IV rok, semestr VII 1 16.10.2014.
Bardziej szczegółowoWszystkie prawa zastrzeżone
Wszystkie prawa zastrzeżone CALIVITA INTERNATIONAL-POLSKA 2006 NIE MA śycia BEZ ENZYMÓW dr Edward Howell ENZYMY TRAWIENNE ENZYMY PRODUKOWANE PRZEZ ŚLINIANKI, śołądek, TRZUSTKĘ I KOMÓRKI JELITA CIENKIEGO,
Bardziej szczegółowoKwasy omega -3, szczególnie EPA i DHA:
Kwasy omega -3, szczególnie EPA i DHA: - są konieczne do prawidłowego rozwoju i funkcjonowania całego Twojego organizmu: Stężenie kwasów tłuszczowych w organizmie człowieka [g/100g stężenia całkowitego]
Bardziej szczegółowoINFORMACJA O LEKU DLA PACJENTA. TABLETKI PRZECIW NIESTRAWNOŚCI LABOFARM Tabletka
INFORMACJA O LEKU DLA PACJENTA TABLETKI PRZECIW NIESTRAWNOŚCI LABOFARM Tabletka Działanie: Produkt pobudza wydzielanie soków trawiennych oraz żółci. Wykazuje łagodne działanie rozkurczające, wiatropędne.
Bardziej szczegółowo(12) TŁUMACZENIE PATENTU EUROPEJSKIEGO (19) PL (11) (13) T3 (96) Data i numer zgłoszenia patentu europejskiego: 06.07.2004 04740699.
RZECZPOSPOLITA POLSKA (12) TŁUMACZENIE PATENTU EUROPEJSKIEGO (19) PL (11) PL/EP 1658064 (13) T3 (96) Data i numer zgłoszenia patentu europejskiego: 06.07.2004 04740699.6 (51) Int. Cl. A61K31/37 (2006.01)
Bardziej szczegółowoBloki licencjackie i studia magisterskie na Kierunkach: Biotechnologia, specjalność Biotechnologia roślinna oraz Genetyka
Bloki licencjackie i studia magisterskie na Kierunkach: Biotechnologia, specjalność Biotechnologia roślinna oraz Genetyka INSTYTUT BIOLOGII EKSPERYMENTALNEJ W Katedrze Genetyki Ogólnej, Biologii Molekularnej
Bardziej szczegółowokierownik dydaktyczny odpowiedzialny za ćwiczenia: lek. med. Ewa Kucharczyk, lek. med. Martyna Waszkiewicz Lp. Data Temat: Prowadzący: semestr VI
S t r o n a 1 FARMAKOLOGIA Z TOKSYKOLOGIĄ 2/2 ĆWICZENIA / SEMINARIA KIERUNEK LEKARSKI ROK III SEMESTR VI ŚRODA 16.00-20.00( gr.3,4), CZWARTEK 16.00-20.00 ( gr.1,2) Katedra Farmakologii i Toksykologii,
Bardziej szczegółowoEPA - ZDROWIE ZAKLĘTE W ZŁOTEJ KROPLI. dr Izabela Dobrowolska
EPA - ZDROWIE ZAKLĘTE W ZŁOTEJ KROPLI dr Izabela Dobrowolska NASYCONE KWASY TŁUSZCZOWE NIENASYCONE KWASY TŁUSZCZOWE NP. C18:2n-w6 krótkołańcuchowe kwasy tłuszczowe niezbędne nienasycone kwasy tłuszczowe
Bardziej szczegółowosemestr VI Wstęp do antybiotykoterapii Farmakoterapia układu oddechowego. Wstęp do farmakoterapii układu pokarmowego.
S t r o n a 1 Farmakologia z Toksykologią ½, III rok, kierunek lekarski PL WYKŁADY, wtorek, USK sala wykładowa III piętro, 16.15-18.30 ( w dniach 23.02, 01.03,15.03) 14.00-16.15 ( w dniach 08.03, 22.03)
Bardziej szczegółowoInterakcje. leków z pożywieniem. Zofia Zachwieja. Paweł Paśko. Redaktor naukowy. Redaktor prowadzący
Interakcje leków z pożywieniem Redaktor naukowy Zofia Zachwieja Redaktor prowadzący Paweł Paśko Spis treści Przedmowa... Autorzy... Podstawowe parametry farmakokinetyczne.... VIII X XI 1 Wpływ pożywienia
Bardziej szczegółowoCHARAKTERYSTYKA PRODUKTU LECZNICZEGO
CHARAKTERYSTYKA PRODUKTU LECZNICZEGO 1. NAZWA PRODUKTU LECZNICZEGO Iberogast, płyn doustny 2. SKŁAD JAKOŚCIOWY I ILOŚCIOWY 100 ml płynu zawiera: Iberis amara herbae extractum (1: 1,5-2,5) 15,0 ml ekstrahent
Bardziej szczegółowoSoki 100% naturalne MALINA ARONIA
Soki 100% naturalne MALINA Sok z malin 100 % jest doskonałym uzupełnieniem codziennej diety. Zawiera bogactwo witamin: C, E, B1, B2, B6, PP oraz minerały: magnez, potas, wapń i żelazo. W jego składzie
Bardziej szczegółowoLeczenie biologiczne co to znaczy?
Leczenie biologiczne co to znaczy? lek med. Anna Bochenek Centrum Badawcze Współczesnej Terapii C B W T 26 Październik 2006 W oparciu o materiały źródłowe edukacyjnego Grantu, prezentowanego na DDW 2006
Bardziej szczegółowo11. Związki heterocykliczne w codziennym życiu
11. Związki heterocykliczne w codziennym życiu a podstawie: J. A. Joule, K. Mills eterocyclic chemistry at a glace, 2nd ed., Wiley 2013. S. Rolski Chemia środków leczniczych, wyd. III, PZWL 1968. Związki
Bardziej szczegółowoAntyoksydanty pokarmowe a korzyści zdrowotne. dr hab. Agata Wawrzyniak, prof. SGGW Katedra Żywienia Człowieka SGGW
Antyoksydanty pokarmowe a korzyści zdrowotne dr hab. Agata Wawrzyniak, prof. SGGW Katedra Żywienia Człowieka SGGW Warszawa, dn. 14.12.2016 wolne rodniki uszkodzone cząsteczki chemiczne w postaci wysoce
Bardziej szczegółowoDiagnostyka ogólna chorób wewnętrznych. Klinika Hipertensjologii i Chorób Wewnętrznych
Diagnostyka ogólna chorób wewnętrznych Klinika Hipertensjologii i Chorób Wewnętrznych Piśmiennictwo: Szczeklik E. Diagnostyka ogólna chorób wewnętrznych. PZWL 1979 Bolechowski F. Podstawy ogólnej diagnostyki
Bardziej szczegółowoI I I I II. III1I. Bilocol
I I I I II. III1I Bilocol Bilocol Zółć jest ważnym czynnikiem biorącym udział w trawieniu i wchłanianiu tłuszczu, jak również w przyswajaniu witamin rozpuszczalnych w tłuszczach. Warunkuje ona pełną aktywność
Bardziej szczegółowoMechanizm działania terapii fotodynamicznej w diagnozowaniu i leczeniu nowotworów. Anna Szczypka Aleksandra Tyrawska
Mechanizm działania terapii fotodynamicznej w diagnozowaniu i leczeniu nowotworów Anna Szczypka Aleksandra Tyrawska Metody fotodynamiczne PDT Technika diagnostyczna i terapeutyczna zaliczana do form fotochemioterapii
Bardziej szczegółowo30 saszetek po 2,3 g Kod kreskowy EAN UCC: Działanie: Przeciwzapalne, słabe działanie moczopędne.
INFORMACJE ZAMIESZCZANE NA OPAKOWANIACH ZEWNĘTRZNYCH PUDEŁKO TEKTUROWE Zioła przeciwreumatyczne Species antirheumaticae Skład leku: kora wierzby (Salicis cortex) - 575 mg, liść pokrzywy (Urticae folium)
Bardziej szczegółowoS YLABUS MODUŁU (PRZEDMIOTU) I nformacje ogólne. Farmakologia. Nie dotyczy
Kod modułu Rodzaj modułu Wydział PUM Kierunek studiów Specjalność Poziom studiów Nazwa modułu Załącznik Nr 3 do Uchwały Senatu PUM 14/2012 S YLABUS MODUŁU (PRZEDMIOTU) Farmakologia I nformacje ogólne Obowiązkowy
Bardziej szczegółowoKURS PATOFIZJOLOGII WYDZIAŁ LEKARSKI
KURS PATOFIZJOLOGII WYDZIAŁ LEKARSKI CELE KSZTAŁCENIA Patologia ogólna łączy wiedzę z zakresu podstawowych nauk lekarskich. Stanowi pomost pomiędzy kształceniem przed klinicznym i klinicznym. Ułatwia zrozumienie
Bardziej szczegółowoULOTKA DLA PACJENTA: INFORMACJA DLA UŻYTKOWNIKA
ULOTKA DLA PACJENTA: INFORMACJA DLA UŻYTKOWNIKA DIKLONAT P, 10 mg/g, żel (Diclofenacum natricum) Należy przeczytać uważnie całą ulotkę, ponieważ zawiera ona ważne informacje dla pacjenta. Lek ten jest
Bardziej szczegółowoWydział Przyrodniczo-Techniczny UO Kierunek studiów: Biotechnologia licencjat Rok akademicki 2009/2010
Kierunek studiów: Biotechnologia licencjat 6.15 BCH2 II Typ studiów: stacjonarne Semestr: IV Liczba punktow ECTS: 5 Jednostka organizacyjna prowadząca przedmiot: Samodzielna Katedra Biotechnologii i Biologii
Bardziej szczegółowo[23A] Kosmetyki Naturalne i Ziołolecznictwo
Sylabus z modułu [23A] Kosmetyki Naturalne i Ziołolecznictwo 1. Ogólne informacje o module Nazwa modułu Kod modułu Nazwa jednostki prowadzącej moduł Nazwa kierunku studiów Forma studiów Profil kształcenia
Bardziej szczegółowoIzabela Dobrowolska ROLA ULTRACZYSTEGO EPA W LECZENIU STANÓW ZAPALNYCH I DEPRESJI
Izabela Dobrowolska ROLA ULTRACZYSTEGO EPA W LECZENIU STANÓW ZAPALNYCH I DEPRESJI krótkołańcuchowe kwasy tłuszczowe niezbędne nienasycone kwasy tłuszczowe (NNKT) organizm nie jest w stanie ich produkować
Bardziej szczegółowoSynteza, struktura i właściwości antyproliferacyjne in vitro pochodnych 2-amino-1H-benzimidazolu i imidazo[4,5-b]pirydyny.
Wydział Farmaceutyczny z Oddziałem Analityki Medycznej Katedra i Zakład Technologii Leków Rozprawa doktorska Streszczenie Synteza, struktura i właściwości antyproliferacyjne in vitro pochodnych 2-amino-1H-benzimidazolu
Bardziej szczegółowoŻel antycellulitowy ŻEL ANTYCELLULITOWY. Czym jest cellulit? INFORMACJE OGÓLNE
Czym jest cellulit? cellulit= skórka pomarańczowa = nierównomierne rozmieszczenie tkanki tłuszczowej, wody i produktów przemiany materii w tkankach skóry, widoczne wgłębienia i guzkowatość skóry, występująca
Bardziej szczegółowoSPIS TREŚCI 1. Leki stosowane w zaburzeniach układu krążenia
SPIS TREŚCI Wstęp 13 1. Leki stosowane w zaburzeniach układu krążenia 15 1.1. Wiadomości ogólne 17 1.1.1. Krew 18 1.1.2. Transport gazów 19 1.1.3. Charakterystyka schorzeń układu krążenia 21 1.2. Rola
Bardziej szczegółowo2. Plan wynikowy klasa druga
Plan wynikowy klasa druga budowa i funkcjonowanie ciała człowieka ział programu Materiał kształcenia L.g. Wymagania podstawowe Uczeń: Kat. Wymagania ponadpodstawowe Uczeń: Kat. Pozycja systematyczna 3
Bardziej szczegółowoOBWODOWY UKŁAD NERWOWY
KRĘGOSŁUP Cechy dzięki którym chroni rdzeń : Elastyczność połączeń międzykręgowych sprężystości krążków Krzywizny kręgosłupa Obszerne światło kanału kręgowego i OBWODOWY UKŁAD NERWOWY Nerwy łączą się z
Bardziej szczegółowoWykłady z anatomii dla studentów pielęgniarstwa i ratownictwa medycznego
Wykłady z anatomii dla studentów pielęgniarstwa i ratownictwa medycznego Krew jest płynną tkanką łączną, krążącą ciągle w ustroju, umożliwiającą stałą komunikację pomiędzy odległymi od siebie tkankami.
Bardziej szczegółowoZAKRES WIEDZY WYMAGANEJ PRZED PRZYSTĄPIENIEM DO ZAJĘĆ:
UKŁAD NERWOWY Budowa komórki nerwowej. Pojęcia: pobudliwość, potencjał spoczynkowy, czynnościowy. Budowa synapsy. Rodzaje łuków odruchowych. 1. Pobudliwość pojęcie, komórki pobudliwe, zjawisko pobudliwości
Bardziej szczegółowoWpływ alkoholu na ryzyko rozwoju nowotworów złośliwych
Wpływ alkoholu na ryzyko rozwoju nowotworów złośliwych Badania epidemiologiczne i eksperymentalne nie budzą wątpliwości spożywanie alkoholu zwiększa ryzyko rozwoju wielu nowotworów złośliwych, zwłaszcza
Bardziej szczegółowoCHOLESTONE NATURALNA OCHRONA PRZED MIAŻDŻYCĄ. www.california-fitness.pl www.calivita.com
CHOLESTONE NATURALNA OCHRONA PRZED MIAŻDŻYCĄ Co to jest cholesterol? Nierozpuszczalna w wodzie substancja, która: jest składnikiem strukturalnym wszystkich błon komórkowych i śródkomórkowych wchodzi w
Bardziej szczegółowoFale radiowe w kosmetyce
Fale radiowe w kosmetyce Działanie kosmetyczne fal radiowych polega na termolizie (diatermii) przy pomocy prądu szybkozmiennego o wysokim napięciu. Zmiana energii powoduje wytwarzanie ciepła, które rozgrzewa
Bardziej szczegółowoBiologia medyczna. 3 obligatoryjny Polski. Wiedza z zakresu zjawisk biologicznych opanowana na wcześniejszych etapach edukacji. Kierunek: Fizjoterapia
Akademia Wychowania Fizycznego i Sportu w Gdańsku SYLABUS cyklu kształcenia 2014-2017 Jednostka Organizacyjna: Zakład Biologii, Ekologii i Medycyny Sportu Kierunek: Fizjoterapia Rodzaj studiów i profil
Bardziej szczegółowoKARTA KURSU. Biotechnology in Environmental Protection. Kod Punktacja ECTS* 1
KARTA KURSU Nazwa Nazwa w j. ang. Biotechnologia w ochronie środowiska Biotechnology in Environmental Protection Kod Punktacja ECTS* 1 Koordynator Prof. dr hab. Maria Wędzony Zespół dydaktyczny: Prof.
Bardziej szczegółowoAutonomiczny układ nerwowy - AUN
Autonomiczny układ nerwowy - AUN AUN - różnice anatomiczne część współczulna część przywspółczulna włókna nerwowe tworzą odrębne nerwy (nerw trzewny większy) wchodzą w skład nerwów czaszkowych lub rdzeniowych
Bardziej szczegółowoKURS PATOFIZJOLOGII WYDZIAŁ LEKARSKI
KURS PATOFIZJOLOGII WYDZIAŁ LEKARSKI CELE KSZTAŁCENIA Patologia ogólna łączy wiedzę z zakresu podstawowych nauk lekarskich. Stanowi pomost pomiędzy kształceniem przed klinicznym i klinicznym. Ułatwia zrozumienie
Bardziej szczegółowoTylko najlepsze. Tylko z Europy.
Smaczne witaminy dla dzieci Tylko najlepsze. Tylko z Europy. ZESTA AW DLA DZIECI JUNIOR JUNIOR NEO Najlepszy zestaw witaminowo-mineralny dla dzieci Tabletki do żucia o naturalnym smaku czekolady Dostarcza
Bardziej szczegółowoNEOGLANDYNA OMEGA 6 olej z nasion ogórecznika zawiera tłuszcze życia nienasycone kwasy tłuszczowe są niezbędne dla naszego organizmu.
piątek, 11 kwietnia 2014 10:12 Poprawiony piątek, 15 sierpnia 2014 15:21 NEOGLANDYNA OMEGA 6 olej z nasion ogórecznika zawiera tłuszcze życia nienasycone kwasy tłuszczowe są niezbędne dla naszego organizmu.
Bardziej szczegółowoUzależnienia. Nabyta silna potrzeba zażywania jakiejś substancji.
Uzależnienia Nabyta silna potrzeba zażywania jakiejś substancji. Termin uzależnienie jest stosowany głównie dla osób, które nadużywają narkotyków, alkoholu i papierosów. Używki Wszystkie używki stanowią
Bardziej szczegółowoDieta może być stosowana również przez osoby chorujące na nadciśnienie tętnicze, zmagające się z hiperlipidemią, nadwagą oraz otyłością.
Dieta może być stosowana również przez osoby chorujące na nadciśnienie tętnicze, zmagające się z hiperlipidemią, nadwagą oraz otyłością. Jadłospis 14-dniowy Anna Piekarczyk Dieta nie jest dietą indywidualną
Bardziej szczegółowoMniszek lekarski. Zdj. 1. Mniszek lekarski
Mniszek lekarski Mniszek lekarski, znana wszystkim często występująca kwitnąca na żółto roślina, z pewnością rzuciła się w oczy każdemu. A czy wiecie, że jest ona bogata w substancje odżywcze i właściwości
Bardziej szczegółowoPRZEDMIOTY PODSTAWOWE
PRZEDMIOTY PODSTAWOWE Anatomia człowieka 1. Które z białek występujących w organizmie człowieka odpowiedzialne są za kurczliwość mięśni? 2. Co to są neurony i w jaki sposób stykają się między sobą i efektorami?
Bardziej szczegółowoPodsumowanie planu zarządzania ryzykiem dla produktu leczniczego Pemetrexed Zentiva, przygotowane do publicznej wiadomości
VI.2 VI.2.1 Podsumowanie planu zarządzania ryzykiem dla produktu leczniczego Pemetrexed Zentiva, przygotowane do publicznej wiadomości Omówienie rozpowszechnienia choroby Produkt leczniczy Pemetrexed Zentiva
Bardziej szczegółowoWZÓR OPISU PRZEDMIOTU - SYLABUSA
Załącznik nr 1 do Zarządzenia Rektora UR Nr 4/2012 z dnia 20.01.2012r. WZÓR OPISU PRZEDMIOTU - SYLABUSA Nazwa przedmiotu Patologia ogólna Nazwa jednostki prowadzącej przedmiot Instytut Fizjoterapii Wydział
Bardziej szczegółowoSYLABUS. Fizjologia Wydział Lekarski I Lekarski magisterski stacjonarne polski. obowiązkowy. 155, w tym: 35 - wykłady, 48 seminaria, 72 ćwiczenia
SYLABUS Nazwa przedmiotu/modułu Wydział Nazwa kierunku studiów Poziom kształcenia Forma studiów Język przedmiotu Rodzaj przedmiotu Fizjologia Wydział Lekarski I Lekarski magisterski stacjonarne polski
Bardziej szczegółowoFARMAKOLOGIA Z FARMAKODYNAMIKĄ - ROK IV
FARMAKOLOGIA Z FARMAKODYNAMIKĄ - ROK IV 1. Jednostka uczelniana odpowiedzialna za nauczanie przedmiotu: Zakład Farmakodynamiki 2. Kierownik Zakładu: Prof. dr hab. Włodzimierz Buczko 3. Osoba odpowiedzialna
Bardziej szczegółowoCzekolada- co to jest?
Czekolada- co to jest? Wyrób cukierniczy sporządzany z miazgi kakaowej, tłuszczu kakaowego (masła kakaowego), środka słodzącego i innych dodatków. Według dyrektywy 2000/36/WE czekoladę definiuje się jako
Bardziej szczegółowoPodczas gotowania część składników przedostaje się do wody. Część składników ulatnia się wraz z parą (głównie witamina C).
Podczas gotowania część składników przedostaje się do wody. Część składników ulatnia się wraz z parą (głównie witamina C). Wzrost temperatury redukuje poziom większości składników odżywczych. Surowy por
Bardziej szczegółowoBioterra zdrowie i uroda. Rodzice marzą o tym, aby ich dzieci były zdrowe. Dorosłe dzieci dbają o zdrowie rodziców. Zakochani o kochanych.
Bioterra zdrowie i uroda Rodzice marzą o tym, aby ich dzieci były zdrowe. Dorosłe dzieci dbają o zdrowie rodziców. Zakochani o kochanych. Każdy człowiek marzy o zdrowiu i urodzie. Pragnienie to nie zależy
Bardziej szczegółowoZadania dla I klasy gimnazjum BIOLOGIA
Część I zadania zamknięte (0-1) Zadania dla I klasy gimnazjum BIOLOGIA 1. Najmniejszą jednostką budującą organizm, która może samodzielnie żyć jest a. narząd b. tkanka c. organella d. komórka 2. Zaznacz
Bardziej szczegółowoKomórka - budowa i funkcje
Komórka - budowa i funkcje Komórka - definicja Komórka to najmniejsza strukturalna i funkcjonalna jednostka organizmów żywych zdolna do przeprowadzania wszystkich podstawowych procesów życiowych (takich
Bardziej szczegółowoTIENS L-Karnityna Plus
TIENS L-Karnityna Plus Zawartość jednej kapsułki Winian L-Karnityny w proszku 400 mg L-Arginina 100 mg Niacyna (witamina PP) 16 mg Witamina B6 (pirydoksyna) 2.1 mg Stearynian magnezu pochodzenia roślinnego
Bardziej szczegółowoSYLABUS. DOTYCZY CYKLU KSZTAŁCENIA (skrajne daty)
SYLABUS DOTYCZY CYKLU KSZTAŁCENIA 2016-2019 (skrajne daty) 1.1. PODSTAWOWE INFORMACJE O PRZEDMIOCIE/MODULE Nazwa przedmiotu/ modułu Kod przedmiotu/ modułu* Wydział (nazwa jednostki prowadzącej kierunek)
Bardziej szczegółowoFizjologia, biochemia
50 Fizjologia, biochemia sportu Krioterapia powoduje lepszą krążeniową i metaboliczną tolerancję oraz opóźnia narastanie zmęczenia w trakcie wykonywania pracy mięśniowej przez zawodników sportów wytrzymałościowych.
Bardziej szczegółowoS YL AB US MODUŁ U ( PRZEDMIOTU) I nforma cje ogólne. Podstawy cytofizjologii
S YL AB US MOUŁ U ( PRZEMIOTU) I nforma cje ogólne Kod modułu Rodzaj modułu/przedmiotu Wydział PUM Kierunek studiów Specjalność Poziom studiów Forma studiów Rok studiów Nazwa modułu Semestr studiów Liczba
Bardziej szczegółowoNukleotydy w układach biologicznych
Nukleotydy w układach biologicznych Schemat 1. Dinukleotyd nikotynoamidoadeninowy Schemat 2. Dinukleotyd NADP + Dinukleotydy NAD +, NADP + i FAD uczestniczą w procesach biochemicznych, w trakcie których
Bardziej szczegółowoB. ULOTKA DLA PACJENTA
B. ULOTKA DLA PACJENTA 1 Ulotka dołączona do opakowania: informacja dla użytkownika Ginkoflav Med 80 mg, kapsułki twarde Ginkgonis extractum siccum raffinatum et quantificatum Należy uważnie zapoznać się
Bardziej szczegółowoTADALIS 20mg tabletki powlekane tadalafil
TADALIS 20mg tabletki powlekane tadalafil Należy uważnie zapoznać się z treścią ulotki przed zastosowaniem leku, ponieważ zawiera ona informacje ważne dla pacjenta. 1 Należy zachować tę ulotkę, aby w razie
Bardziej szczegółowoPodsumowanie danych o bezpieczeństwie stosowania produktu leczniczego Demezon
VI.2 VI.2.1 Podsumowanie danych o bezpieczeństwie stosowania produktu leczniczego Demezon Omówienie rozpowszechnienia choroby Deksametazonu sodu fosforan w postaci roztworu do wstrzykiwań stosowany jest
Bardziej szczegółowo