Równowaga kwasowo - zasadowa. Weronika Zahorska

Wielkość: px
Rozpocząć pokaz od strony:

Download "Równowaga kwasowo - zasadowa. Weronika Zahorska"

Transkrypt

1 Równowaga kwasowo - zasadowa Weronika Zahorska

2 Równowaga kwasowo-zasadowa Na skutek ciągłej przemiany materii nasz organizm ma tendencję do zakwaszania lub alkalizowania ustroju. Do składników zakwaszających należą jony: chlorkowe, fosforanowe, siarczanowe, a także kwasy: fitynowy, szczawiowy, benzoesowy oraz nadmiar CO2 powstałego w wyniku przemian białek, tłuszczów i węglowodanów. Do alkalizujących zaliczamy jony: sodu, potasu, wapnia, magnezu, żelaza. Zwykle mamy do czynienia z przewagą związków zakwaszających nad alkalizującymi

3 Skład ustroju: Masa komórkowa - 42% wagi ciała Przestrzeń p/kom - 33% wagi ciała Tłuszcz - 25% wagi ciała Przestrzeń p/kom - 33% wagi ciała Frakcja stała 8% mineralne składniki kości tkanka łączna Frakcja płynna 25% płyn zewnątrzkomórkowy osocze

4 Skład osocza krwi KATIONY ANIONY Na+ 142 Cl- 103 K+ 5 HCO3-27 Ca2+ 5 Białko 17 Mg2+ 3 Kw. Org 5 Fosforanowy 2 Siarkowy 1 155mEq/l 155mEq/l

5 Skład płynu wewnątrzkomórkowego KATIONY ANIONY K+ 150 HCO3-25 Na+ 21 HPO4-121 Mg2+ 40 Białko 55 SO mEq/l 211mEq/l

6 Bilans wodny ustroju Utrata 2600ml/dobę przez nerki 1500ml przez płuca i skórę 1000ml z kałem 100ml Podaż 2600ml/dobę w pok. stałych i płynnych 2300ml woda endogenna 300ml BILANS +/- zerowy

7 Patologiczna utrata płynów Gorączka 500ml/1 stopień > 37.0 Krwawienie z rany Dreny Przetoki Biegunki

8 Najczęstsze zaburzenia wodno-elektrolitowe Odwodnienie / Przewodnienie Dyselektrolitemia: hipo / hiperkaliemia hipo / hipernatremia hipo / hiperkalcemia hipo / hipermagnezemia

9 Objętości płynu pozakomórkowego Uraz ( oparzenia, zmiażdżenie) Choroby przewodu pokarmowego - nudności - biegunka - np. w niedrożności pp

10 Objętości płynu pozakomórkowego przewlekle stany septyczne głodzenie nowotwory przewodu pokarmowego ostra niedomoga nerek

11 Postępowanie w zaburzeniach wodno-elektrolitowych Rodzaj zaburzenia deficyt osocza odwodnienie izotoniczne osocze Postępowanie płynu pozakomórkowego płynu pozakomórkowego nadmiar wody odwodnienie izotoniczne 0,9% NaCl przewodnienie izotoniczne ograniczenie Na przewodnienie hipotoniczne ograniczenie H 2 O deficyt wody odwodnienie hipertoniczne 5% glukoza

12 Równowaga kwasowo-zasadowa Równowaga kwasowo-zasadowa jest to stan, w którym zachowany jest swoisty stosunek kationów i anionów w płynach ustrojowych, warunkujący odpowiednie ph i prawidłowy przebieg procesów życiowych Utrzymanie stałej równowagi kwasowozasadowej jest niezbędne dla prawidłowego funkcjonowania ludzkiego organizmu

13 Równowaga kwasowo- zasadowa Prawo zachowania stałości stężenia jonu wodorowego jest jednym z najważniejszych praw dotyczących żywego organizmu. Od niego zależy prawidłowy przebieg większości procesów życiowych. W warunkach fizjologicznych stężenie jonów H+ we krwi wynosi 35-45nmol/l. Stałe stężenie H+ (izohydria) zabezpiecza prawidłowy przebieg procesów enzymatycznych, szczególnie tych zw z wytwarzaniem związków wysokoenergetycznych.

14 Izohydria zapewniana jest głównie przez płuca -> wydalanie gazowego CO2 nerki -> wydalanie H+ pod postacią jonu amonowego Równanie Hendersona-Hasselbacha ph krwi = 6,11 + log HCO 3 0,03 x pco 2 składowa metaboliczna składowa oddechowa [HCO3-] stężenie wodorowęglanów w mmol/l pco2 ciśnienie parcjalne CO2 we krwi w mmhg

15 Równowaga kwasowo-zasadowa Z przekształconego wzoru [H+] w nmol/l = 24x pco2 w mmhg [HCO3-] w mmol/l wynika ze ph krwi zależy od komponentu oddechowego i nieoddechowego, oraz że ph krwi może być prawidłowe pomimo istotnych zmian pco2 i stężenia HCO3-

16 Równowaga kwasowo-zasadowa Utrzymanie równowagi kwasowo-zasadowej ustroju odnosi się tak naprawdę do utrzymania odpowiedniego stężenia jonów wodorowych (H+) we krwi. Ujemny logarytm ze stężenia H+ to ph. Największą przydatność kliniczną ma pomiar ph krwi tętniczej lub arterializowanej krwi włośniczkowej pobranej bez kontaktu z powietrzem.

17 ph Parametry pomiarowe - ujemny logarytm ze stężenia jonów wodorowych pco2 - ciśnienie parcjalne dwutlenku węgla ctco2 -całkowita zawartość dwutlenku węgla w osoczu. Jest to suma CO2 powstającego z wodorowęglanów i CO2 rozpuszczonego w osoczu po2 - ciśnienie parcjalne tlenu SaO2 - saturacja, czyli wysycenie hemoglobiny tlenem HCO3- - aktualne stężenie wodorowęglanów. Określa stężenie wodorowęglanów w osoczu krwi, wysyconej w temp. 37 o C mieszanką gazową o pco2 =40 mmhg, wzbogaconą w tlen dla całkowitego wysycenia Hb

18 Parametr Krew Tętnicza Krew ph HCO 3 pco 2 ctco 2 BE po 2 SaO 2 7,35 7, ,5 - +2, Żylna 7,32 7, ,5 - +2, Analizatory do gazometrii wykonują pomiary trzech parametrów (przy pomocy elektrod jonoselektywnych): ph, pco2 i po2. Wszystkie pozostałe parametry występujące w wyniku gazometrii są wyliczone na podstawie 3 parametrów zmierzonych

19 Zmiana ph krwi może następować dwoma drogami: 1. Drogą nieoddechową a. Podaż nadmiernej ilości kwasu nielotnego (zarówno z komórek jak i z zewnątrz) b. Utrata prawidłowych występujących w płynie pozakomórkowym zasad (z kałem lub moczem) c. Podaż nadmiernej ilości zasad (z reguły z zewnątrz) przekraczające możliwości kompensacyjne organizmu d. Utrata przez organizm kwasów nielotnych (wymioty, przez nerki) e. W wyniku przemieszczenia elektrolitów między komórkami a płynem pozakomorkowym

20 Zmiana ph krwi może następować dwoma drogami: 2. Drogą oddechową a) spadek wentylacji pęcherzyków płucnych CO 2 nie jest prawidłowo wydalany przez płuca b) hiperwentylacja pęcherzyków płucnych spadek stężenia kwasu węglowego w osoczu

21 CZYNNIKI ZWIĘKSZAJĄCE WCHŁANIANIE HCO3- kwasica wzrost GFR Angiotensyna II Aldosteron Hipokalemia Hipowolemia (mała objętość krwi)

22 CZYNNIKI ZMNIEJSZAJĄCE WCHŁANIANIE HCO3- Hiperwolemia Zasadowica Parahormon NA AKTYWNOSC TEGO TRANSPOTRU WPŁYWAJĄ RÓWNIEŻ: aktywność ATPazy sodowo potasowej aktywność wymiany Na+/H+ (na nią wpływa Angiotensyna II)

23 Wskaźniki stanu równowagi kwasowo - zasadowej Do dokładnej charakterystyki stanu równowagi kwasowozasadowej potrzebne są 3 parametry, które uzyskuje się wykonując badanie gazometryczne. ph prawidłowe ph krwi nie wyklucza istnienia bardzo poważnych zaburzeń nieoddechowych (metabolicznych) i oddechowych (niemetabolicznych) stężenie HCO3- w mmol/l wskaźnik składowej nieoddechowej; odpowiada aktualnemu stężeniu jonów wodorowęglanowych w osoczu uzyskanym z krwi pobranej bez kontaktu z powietrzem pco2 wkaźnik składowej oddechowej

24 Zaburzenia metabolizmu tlenowego Hipoksja - stan, w którym tkanki nie są zaopatrywane w wystarczającą dla prawidłowego metabolizmu tlenowego ilość tlenu. Może powodować hiperwentylację, a tym samym obniżenie pco 2 i zasadowicę oddechową. Hipoksemia stan, w którym we krwi tętniczej zmniejszona jest zawartość tlenu (upośledzenie utlenowania krwi, stęż. Hb, dostępność Hb dla O 2 ) Upośledzenie utlenowania krwi stan wynikający ze zmniejszonego przechodzenia tlenu z płuc do układu krążenia - SO 2

25 Rozpoznanie zaburzeń równowagi kwasowo zasadowej na podstawie gazometrii krwi ROZPOZNANIE ph pco2 HCO3- Kwasica oddechowa niewyrównana N Kwasica oddechowa częściowo wyrównana Kwasica oddechowa całkowicie wyrównana N Kwasica metaboliczna niewyrównana N Kwasica metaboliczna częściowo wyrównana Kwasica metaboliczna całkowicie wyrównana N Zasadowica oddechowa niewyrównana N Zasadowica oddechowa częściowo wyrównana Zasadowica oddechowa całkowicie wyrównana N Zasadowica metaboliczna niewyrównana N Zasadowica metaboliczna częściowo wyrównana Zasadowica metaboliczna niewyrównana N

26 Podział zaburzeń równowagi kwasowo-zasadowej 1. Zmiana stężenia [H+] uwarunkowana pierwotną zmianą pco2 I. kwasica oddechowa wzrost pco2 i [H+] spadek ph krwi II. zasadowica oddechowa spadek pco2 i [H+] wzrost ph krwi 2. Zmiana [H+] uwarunkowana pierwotną zmianą [HCO3-] I. kwasica metaboliczna wzrost [H+] spadek ph i [HCO3-] II. zasadowica metaboliczna spadek [H+] wzrost [HCO3-] i ph

27 Kwasica metaboliczna (nieoddechowa) Obniżenie ph krwi<7,35 (zwiększenie [H+]>45nmol/l) spowodowane pierwotnym zmniejszeniem stężenia HCO3- PRZYCZYNY 1. nadmierna podaż/wytwarzanie kwasów nielotnych cukrzycowa kwasica ketonowa kwasica mleczanowa kwasica spowodowana podażą prekursorów kwasów (zatrucie etanolem, metanolem, glikolem etylenowym, salicylanami)

28 2. upośledzenie regeneracji wodorowęglanów przez nerki (kwasica w ostrej lub przewlekłej niewydolności nerek) bądź upośledzenie wydalania H+ przez cewki dalsze (kwasice cewkowe dalsze) 3. utrata zasad Kwasica metaboliczna (nieoddechowa) przez nerki -> kwasica cewkowa bliższa przez przewód pokarmowy -> biegunka, przetoki zewnętrzne żółciowe/ trzustkowe/ jelitowe (żółć, sok trzustkowy, soki jelitowe zawierają HCO3- w dużym stężeniu)

29 Kwasica metaboliczna (nieoddechowa) Kwasica może ulec kompensacji drogą oddechową tj. poprzez hiperwentylację dzięki czemu pco2 ulega zmniejszeniu, a ph krwi normalizuje się całkowicie (wyrównanie całkowite) lub prawie całkowicie (wyrównanie częściowe).

30 OBRAZ KLINICZNY Kwasica metaboliczna (nieoddechowa) Zależy od stanu chorobowego będącego przyczyną zaburzeń. Kompensacyjna hiperwentylacja w ciężkich i ostro przebiegających kwasicach nieoddechowych objawia się pogłębionym i przyspieszonym oddechem.

31 Specyficzne zaburzenia kwasicy metabolicznej 1. Kwasica ketonowa Ciała ketonowe w moczu - hiperglikemia, ketonuria, bardzo duża luka anionowa - hiperwentylacja, woń acetonu w wydychanym powietrzu 2. Kwasica mleczanowa Mleczany we krwi - niedotlenienie - wstrząs - zawał serca - oparzenia - wielonarządowe urazy

32 KRYTERIA ROZPOZNANIA obniżone ph Kwasica metaboliczna (nieoddechowa) zmniejszone stężenie HCO3- często hipokapnia, będąca wyrazem oddechowej kompensacji kwasicy LA może być prawidłowa lub zwiększona w zależności od patomechanizmu rozwoju kwasicy

33 Kwasica metaboliczna (nieoddechowa) LECZENIE 1. Ukierunkowane na przyczynę kwasicy (kwasica cukrzycowa, wstrząs, posocznica, niedokrwienie, niewydolność nerek) 2. Objawowe: wlew iv wodorowęglanów -> stężenie docelowe mmol/l Szybkość podawania roztworu HCO3- zależy od nasilenia kwasicy, szybkości jej powstania oraz od wydolności układu krążenia. Niekontrolowane podawanie NaHCO3 może być przyczyną hipernatremii i wystąpienia ostrej niewydolności lewokomorowej.

34 Obniżenie ph krwi <7,35 spowodowane hiperkapnią. PRZYCZYNY zaburzenia wentylacji płuc Uszkodzenia funkcji ośrodka oddechowego Uszkodzenie funkcji oddechowych - Zahamowanie ośrodka oddechowego znieczulenie ogólne, narkotyki - Choroby OUN uraz, udar - Choroby neurologiczne uszkodzenie rdzenia kręgowego, choroby neuronów ruchowych, neurotoksyny - Mechaniczne Miastenia gravis, odma opłucnowa, wysięki do jamy opłucnej, urazy klatki piersiowej - Choroby płuc niedrożność (przewlekłe zapalanie oskrzeli, astma), zwłóknienie, nacieki nowotworowe, zatorowość płucna

35 Kwasica oddechowa Hipowentylacja prowadzi do retencji CO2 hiperkapni kwasicy oddechowej która może mieć charakter ostry lub przewlekły. Fizjologiczne mechanizmy przeciwdziałające kwasicy oddechowej polegają na wiązaniu jonów H+ przez środkomórkowe układy buforowe zwiększonej nerkowej produkcji HCO3- w procesie amniogenezy

36 Kwasica oddechowa OBRAZ KLINICZNY objawy ostrej/przewlekłej niewydolności oddechowej ph może być prawidłowe lub obniżone stężenie HCO3- zwiększone w różnym stopniu jako wyraz kompensacji kwasicy oddechowej

37 Kwasica oddechowa LECZENIE w zależności od przyczyny tlenoterapia, intubacja oddech wspomagany

38 Zasadowica metaboliczna Wzrost ph krwi > 7,45 spowodowany pierwotnym wzrostem stężenia HCO3- lub innych zasad utratą H+

39 Zasadowica metaboliczna PRZYCZYNY 1) hipokaliemia ( K+) 2) nadmierna utrata H+ lub Cl- przez przewód pokarmowy wymioty odsysanie treści żołądkowej wrodzona biegunka chlorkowa z moczem diuretyki przez skórę mukowiscydoza

40 Zasadowica metaboliczna 3. nadmierna podaż zasad lub potencjalnych zasad NaHCO3 cytrynian / mleczan sodu węglan wapnia

41 Nadmierna utrata jonów H+ Nadmierna podaż zasad Niedobory potasu Wymioty płukanie żołądka utrata z moczem cytrynian sodu, wodorowęglan sodu hiperaldosteronizm hiperkortyzolemia utrata potasu z kałem (zespoły złego wchłaniania) utrata potasu z moczem leki potasopędne (wyciąg z lukrecji, aldosteron)

42 Zasadowica metaboliczna Zasadowica nieoddechowa może być wynikiem pierwotnej utraty H+, Cl-, K+ przemieszczenia K+ z przestrzeni pozakomórkowej do śródkomórkowej -> hipokaliemia

43 Zasadowica metaboliczna OBRAZ KLINICZNY zależy od przyczyny Zasadowica manifestuje się objawami tężyczki lub równoważników tężyczki Napad tężyczki skurcz toniczny mięśni rąk /ręka położnika/ przedramion i ramion skurcz toniczny mięśni twarzy /skurcz powiek, usta karpia/ skurcz toniczny mięśni klatki piersiowej, kończyn dolnych /ustawienie końsko-szpotawe/ z zachowaną świadomością

44 Zasadowica metaboliczna Równoważniki tężyczki skurcz powiek światłowstęt podwójne widzenie skurcz mięśni krtani skurcz oskrzeli /napad astmy/ skurcz tętnic wieńcowych dławica piersiowa brzusznych ból brzucha obwodowych rzekomy objaw Raynauda mózgowych napad migreny, chwilowa utrata świadomości

45 Zasadowica metaboliczna Hipokaliemia manifestuje się zazwyczaj osłabieniem mięśni szkieletowych zaburzeniami rytmu serca wielokształtny częstoskurcz komorowy torsade de poites

46 Zasadowica metaboliczna KRYTERIA ROZPOZNANIA ph > 7,45 zwiększone stężenie HCO3- wzrost pco2 (jako objaw kompensacji) często hipokaliemia

47 Zasadowica metaboliczna 1. Czy zasadowica metaboliczna związana jest z utratą chlorków? zasadowica reagująca na chlorki - Cl w moczu < 10 mmol/l zasadowica nie reagująca na chlorki Cl w moczu > 10 mmol/l 2. Czy układ oddechowy odpowiednio kompensuje zaburzenia metaboliczne? Maksymalna kompensacja oddechowa zasadowicy metabolicznej mmhg (wyższe wartości świadczą o kwasicy oddechowej)

48 Zasadowica metaboliczna LECZENIE 1. Przede wszystkim przyczynowe 2. W razie hipokaliemii wyrównujemy niedobór potasu stosując KCl

49 Wzrost ph > 7,45 spowodowany pierwotną hipokapnią ( wywołaną hiperwentylacją ). Hipokapnia spowodowana hiperwentylacją może być następstwem hipoksji Zasadowica oddechowa zmian organicznych w OUN (>90% przypadków choroby naczyniowe) zaburzeń psychicznych sytuacje stresowe (ból, lęk) nadmierna sztuczna hiperwentylacja czynniki drażniące ośrodek oddechowy: toksyny (towarzyszy wysoka gorączka) i leki (salicylany) choroby serca i płuc ciężka niedokrwistość

50 Zasadowica oddechowa Nerkowa kompensacja kwasicy oddechowej polega na zwiększonym wydalaniu wodorowęglanów z moczem oraz zmniejszeniu ich produkcji. Pełna kompensacja nerkowa zasadowicy oddechowej trwa kilka dni.

51 Zasadowica oddechowa OBRAZ KLINICZNY zależy od przyczyny Sama hipokapnia manifestuje się zaburzeniami świadomości objawami niedokrwienia mózgu parestezjami objawami piramidowymi niedowład, odruchy patologiczne, spastyczne wzmocenie napięcia mięśni, wzmożenie odruchów głębokich, osłabienie odruchów powierzchniowych Zasadowica może być przyczyną wystąpienia objawów tężyczki lub jej równoważników.

52 Zasadowica oddechowa KRYTERIA ROZPOZNANIA stała lub okresowa hiperwentylacja ph > 7,45 małe pco2 prawidłowe/ zmniejszone HCO3- W przypadku wyrównanej zasadowicy oddechowej ph jest prawidłowe, pco2 małe a stężęnie HCO3- zmniejszone.

53 Zasadowica oddechowa LECZENIE 1. Przyczynowe 2. Leczenie objawowe (tylko u osób bez hipoksji) a) leki uspokajające lub działające depresyjnie na ośrodek oddechowy /barbiturany, benzodiazepiny/ b) oddychanie do plastikowego worka (celem zwiększenia martwej przestrzeni oddechowej)

54 Diagnostyka zaburzeń kwasowo-zasadowych Objawy kliniczne zaburzeń gospodarki kwasowo-zasadowej są nieswoiste (dominują objawy choroby podstawowej). Objawy kwasicy lub zasadowicy: a. zaburzenia oddechowe b. zaburzenia świadomości c. zaburzenia krążenia Zaburzenia kwasowo-zasadowe są istotne nie tyle z powodu szkód powodowanych w organizmie, ile ze względu na cenne informacje o istocie choroby podstawowej i stanie chorego.

55 Nasilenie zaburzeń gospodarki kwasowozasadowej Kwasica ph 7,30-7,35 łagodna ph 7,20-7,29 ciężka ph < 7,20 bardzo ciężka Zasadowica ph 7,45-7,55 łagodna ph 7,56-7,69 ciężka ph > 7,69 bardzo ciężka

56 Oddechowe zaburzenia kwasowo-zasadowe 1. Czy zaburzenia oddechowe są ostre czy przewlekłe? Norma: ph = 7,4, PaCO2 = 40 mmhg Ostra kwasica / zasadowica zmiana ph o 0,08 na każdą zmianę PaCO2 o 10 mmhg Przewlekła kwasica / zasadowica zmiana ph o 0,03 na każdą zmianę PaCO2 o 10mmHg.

57 Dziękuję za uwagę

Od niego zależy prawidłowy przebieg większości procesów życiowych.

Od niego zależy prawidłowy przebieg większości procesów życiowych. Prawo zachowania stałości stężenia jonu wodorowego jest jednym z najważniejszych praw dotyczących żywego organizmu. Od niego zależy prawidłowy przebieg większości procesów życiowych. Równanie Hendersona-Hasselbacha

Bardziej szczegółowo

Zaburzenia równowagi kwasowo-zasadowej

Zaburzenia równowagi kwasowo-zasadowej 17 Zaburzenia równowagi kwasowo-zasadowej Tabela 17.1. Ocena stopnia zaburzeń równowagi kwasowo-zasadowej ph krwi tętniczej Równowaga kwasowo-zasadowa Stężenie jonu wodorowego (nmol/l) < 7,2 Ciężka kwasica

Bardziej szczegółowo

BUDOWA USTROJU Zaburzenia regulacji wodno-elektrolitowej (C) III Katedra Chirurgii Ogólnej UJ CM

BUDOWA USTROJU Zaburzenia regulacji wodno-elektrolitowej (C) III Katedra Chirurgii Ogólnej UJ CM BUDOWA USTROJU Zaburzenia regulacji wodno-elektrolitowej 2016 (C) III Katedra Chirurgii Ogólnej UJ CM Skład ustroju 100% 90% % wagi ciała 80% Tłuszcz 25% 70% 60% 50% 40% 30% 20% 10% 0% BMC 75% Tłuszcz

Bardziej szczegółowo

MECHANIZM NEUROHORMONALNY

MECHANIZM NEUROHORMONALNY MECHANIZM NEUROHORMONALNY bodźce nerwowe docierają do nerek włóknami nerwu trzewnego, wpływają one nie tylko na wielkość GFR i ukrwienie nerek (zmieniając opór naczyń nerkowych), ale również bezpośrednio

Bardziej szczegółowo

RÓWNOWAGA KWASOWO-ZASADOWA

RÓWNOWAGA KWASOWO-ZASADOWA RÓWNOWAGA KWASOWO-ZASADOWA Katedra Analityki Medycznej Wydział Nauk Medycznych Uniwersytet Warmińsko-Mazurski w Olsztynie http://www.uwm.edu.pl/wnm/analitykamedyczna/ Patofizjologia równowagi kwasowo-zasadowej

Bardziej szczegółowo

Równowaga kwasowo-zasadowa i gospodarka wodno-elektrolitowa

Równowaga kwasowo-zasadowa i gospodarka wodno-elektrolitowa Równowaga kwasowo-zasadowa i gospodarka wodno-elektrolitowa H + HCO 3 - HCO 3 - Konieczne Na + lub K + Nerki Zakwaszenie moczu ph = pk + log [HCO 3- ] 0,03 x pco 2 Alkalizacja moczu ph = -log[h + ] CO

Bardziej szczegółowo

Analiza gazometrii krwi tętniczej

Analiza gazometrii krwi tętniczej Analiza gazometrii krwi tętniczej dr hab. n.med. Barbara Adamik Katedra i Klinika Anestezjologii i Intensywnej Terapii Uniwersytet Medyczny we Wrocławiu Analiza gazometrii krwi tętniczej wymiana gazowa

Bardziej szczegółowo

Zaburzenia równowagi kwasowo - zasadowej

Zaburzenia równowagi kwasowo - zasadowej Zaburzenia równowagi kwasowo zasadowej lek. Grzegorz Szewczyk Katedra i Zakład Patologii Ogólnej i Doświadczalnej Akademia Medyczna w Warszawie Fizjologia ph 7.35 7.45 (log [ ]) [ ] 35 45 nmol/l Kluczowe

Bardziej szczegółowo

Marcin Skrok, Alicja Nowicka. Kwasica i zasadowica oddechowa (równowaga kwasowo-zasadowa podstawy, kwasica oddechowa, zasadowica oddechowa)

Marcin Skrok, Alicja Nowicka. Kwasica i zasadowica oddechowa (równowaga kwasowo-zasadowa podstawy, kwasica oddechowa, zasadowica oddechowa) Marcin Skrok, Alicja Nowicka Kwasica i zasadowica oddechowa (równowaga kwasowo-zasadowa podstawy, kwasica oddechowa, zasadowica oddechowa) Równowaga kwasowo-zasadowa Podstawy Równowaga kwasowo-zasadowa

Bardziej szczegółowo

Maksymalne wydzielanie potu w czasie wysiłku fizycznego może osiągać 2-3 litrów na godzinę zastanów się jakie mogą być tego konsekwencje?

Maksymalne wydzielanie potu w czasie wysiłku fizycznego może osiągać 2-3 litrów na godzinę zastanów się jakie mogą być tego konsekwencje? Ćwiczenia IV I. Termoregulacja wysiłkowa. Utrzymanie stałej temperatury ciała jest skomplikowanym procesem. Choć temperatura różnych części ciała może być różna, ważne jest utrzymanie temperatury wewnętrznej

Bardziej szczegółowo

Równowaga kwasowo-zasadowa. Zakład Chemii Medycznej Pomorski Uniwersytet Medyczny

Równowaga kwasowo-zasadowa. Zakład Chemii Medycznej Pomorski Uniwersytet Medyczny Równowaga kwasowozasadowa Zakład Chemii Medycznej Pomorski Uniwersytet Medyczny Krytyka pojęcia ph ph = log [H + ] ph [H+] 1 100 mmol/l D = 90 mmol/l 2 10 mmol/l D = 9 mmol/l 3 1 mmol/l 2 Krytyka pojęcia

Bardziej szczegółowo

Zaburzenia równowagi kwasowo - zasadowej

Zaburzenia równowagi kwasowo - zasadowej Zaburzenia równowagi kwasowo zasadowej lek. Grzegorz Szewczyk Katedra i Zakład Patologii Ogólnej i Doświadczalnej Akademia Medyczna w Warszawie Fizjologia ph 7.5 7.45 (log [ ]) [ ] 5 45 nmol/l Kluczowe

Bardziej szczegółowo

Created by Neevia Document Converter trial version

Created by Neevia Document Converter trial version TEST 2 WERSJA A 1. WskaŜ prawidłowe stwierdzenie dotyczące hipokaliemii: a) nasila je kwasica b) rozpoznaje się ją przy stęŝeniu potasu w surowicy < 5,5 mmol/l c) powoduje przede wszytkim bradyarytmie

Bardziej szczegółowo

Równowaga kwasowo-zasadowa. Zakład Chemii Medycznej PUM

Równowaga kwasowo-zasadowa. Zakład Chemii Medycznej PUM Równowaga kwasowozasadowa Zakład Chemii Medycznej PUM Teorie kwasów i zasad Teoria dysocjacji elektrolitycznej Arheniusa: podczas rozpuszczania w wodzie wodzie kwas: dysocjuje z odszczepieniem kationu

Bardziej szczegółowo

OSTRA NIEWYDOLNOŚĆ ODDECHOWA. Małgorzata Weryk SKN Ankona

OSTRA NIEWYDOLNOŚĆ ODDECHOWA. Małgorzata Weryk SKN Ankona OSTRA NIEWYDOLNOŚĆ ODDECHOWA Małgorzata Weryk SKN Ankona definicja Układ oddechowy nie zapewnia utrzymania prężności O2 i CO2 we krwi tętniczej w granicach uznanych za fizjologiczne PaO2 < 50 mmhg (przy

Bardziej szczegółowo

CHOROBY WEWNĘTRZNE CHOROBY UKŁADU MOCZOWEGO

CHOROBY WEWNĘTRZNE CHOROBY UKŁADU MOCZOWEGO CHOROBY WEWNĘTRZNE CHOROBY UKŁADU MOCZOWEGO Dariusz Moczulski Klinika Chorób Wewnętrznych i Nefrodiabetologii Uniwersytecki Szpital Kliniczny im. WAM ul. Żeromskiego 113, Łódź Zaburzenia gospodarki wodno

Bardziej szczegółowo

DIAGNOSTYKA LABORAOTRYJNA ZABURZEŃ GOSPODARKI WODNO-ELEKTROLITOWEJ

DIAGNOSTYKA LABORAOTRYJNA ZABURZEŃ GOSPODARKI WODNO-ELEKTROLITOWEJ DIAGNOSTYKA LABORAOTRYJNA ZABURZEŃ GOSPODARKI WODNO-ELEKTROLITOWEJ Katedra Analityki Medycznej Wydział Nauk Medycznych Uniwersytet Warmińsko-Mazurski w Olsztynie http://www.uwm.edu.pl/wnm/analitykamedyczna/

Bardziej szczegółowo

Propedeutyka diagnostyki klinicznej, IV rok OAM Konspekty wykładów i ćwiczeń

Propedeutyka diagnostyki klinicznej, IV rok OAM Konspekty wykładów i ćwiczeń Propedeutyka diagnostyki klinicznej, IV rok OAM Konspekty wykładów i ćwiczeń Paulina Dumnicka 1. GOSPODARKA WODNO-ELEKTROLITOWA Woda stanowi ok. 60% masy ciała dorosłego mężczyzny i ok. 50% masy ciała

Bardziej szczegółowo

OSTRA NIEWYDOLNOŚĆ ODDECHOWA ARDS

OSTRA NIEWYDOLNOŚĆ ODDECHOWA ARDS OSTRA NIEWYDOLNOŚĆ ODDECHOWA ARDS Ciężkie zaburzenie oddechowe przebiegające ze sztywnymi płucami, rozlanymi obustronnymi naciekami w płucach, zwykle oporną na leczenie hipoksemią, przy istniejącym czynniku

Bardziej szczegółowo

Równowaga kwasowo-zasadowa

Równowaga kwasowo-zasadowa Równowaga kwasowo-zasadowa Dorosły człowiek wytwarza ok. 18 moli tj 448 l CO 2 na dobę. Ponad 90% CO 2 wydalanego przez płuca powstaje w 3 reakcjach katalizowanych przez dekarboksylazy w mitochondriach.

Bardziej szczegółowo

Równowaga kwasowo-zasadowa

Równowaga kwasowo-zasadowa Równowaga kwasowo-zasadowa Dorosły człowiek wytwarza ok. 18 moli tj 448 l CO 2 na dobę. Ponad 90% CO 2 wydalanego przez płuca powstaje w 3 reakcjach katalizowanych przez dekarboksylazy w mitochondriach.

Bardziej szczegółowo

Prof. dr hab. n. med. Anna Wasilewska Zaburzenia gospodarki kwasowozasadowej i ich znaczenie w nefrologii. Do oceny równowagi kwasowo zasadowej potrzebujemy: Gazometria (ph, CO 2 ) Biochemia surowicy krwi

Bardziej szczegółowo

Kwasica nieoddechowa u chorych z PCHN

Kwasica nieoddechowa u chorych z PCHN Kwasica nieoddechowa u chorych z PCHN F. Kokot Katedra i Klinika Nefrologii, Endokrynologii i Chorób Przemiany Materii ŚUM Zaburzenia gospodarki kwasowo-zasadowej: główne ogniwa gospodarki kwasowozasadowej

Bardziej szczegółowo

Przestrzenie wodne organizmu

Przestrzenie wodne organizmu ROZDZIAŁ 3 Przestrzenie wodne organizmu Agnieszka Kosowska Agnieszka Kłych Dorota Polańska Jolanta Czerniak Woda jest głównym składnikiem organizmu. Stanowi 60% masy ciała dorosłego człowieka, a jej zawartość

Bardziej szczegółowo

Lp. Zakres świadczonych usług i procedur Uwagi

Lp. Zakres świadczonych usług i procedur Uwagi Choroby układu nerwowego 1 Zabiegi zwalczające ból i na układzie współczulnym * X 2 Choroby nerwów obwodowych X 3 Choroby mięśni X 4 Zaburzenia równowagi X 5 Guzy mózgu i rdzenia kręgowego < 4 dni X 6

Bardziej szczegółowo

Stanisław Poprzęcki, Adam Zając PRAKTYCZNE ZASTOSOWANIE WODOROWĘGLANU SODU W SPORCIE

Stanisław Poprzęcki, Adam Zając PRAKTYCZNE ZASTOSOWANIE WODOROWĘGLANU SODU W SPORCIE Stanisław Poprzęcki, Adam Zając PRAKTYCZNE ZASTOSOWANIE WODOROWĘGLANU SODU W SPORCIE [H + ] M 10 0 Silnie kwaśne 10-1 10-2 10-3 10-4 10-5 10-6 10-7 10-8 ph Większość żywych komórek ma wąską tolerancję

Bardziej szczegółowo

Wydział Zdrowia Publicznego, Kierunek DIETETYKA, Studia I stopnia stacjonarne I rok, Rok akademicki 2013/2014

Wydział Zdrowia Publicznego, Kierunek DIETETYKA, Studia I stopnia stacjonarne I rok, Rok akademicki 2013/2014 Grupa 1 1 63571 2.1 3.1 4.1 8.1 12.1 14.1 2 63572 2.2 3.2 4.2 8.2 12.2 14.2 3 63573 2.3 3.3 4.3 8.3 12.3 14.3 4 63574 2.4 3.4 4.4 8.4 12.4 14.4 5 63575 2.5 3.5 4.5 8.5 12.5 14.5 6 63576 2.6 3.6 5.1 9.1

Bardziej szczegółowo

Fizjologia. Zaburzenia równowagi kwasowo - zasadowej. Fizjologia. Fizjologia. Fizjologia. Fizjologia. lek. Grzegorz Szewczyk

Fizjologia. Zaburzenia równowagi kwasowo - zasadowej. Fizjologia. Fizjologia. Fizjologia. Fizjologia. lek. Grzegorz Szewczyk Zaburzenia równowagi kwasowo zasadowej lek. Grzegorz Szewczyk Katedra i Zakład Patologii Ogólnej i Doświadczalnej Akademia Medyczna w Warszawie ph 7.5 7.5 (log [ ]) [ ] 5 5 nmol/l Kluczowe dla prawidłowej

Bardziej szczegółowo

NIEWYDOLNOŚĆ NEREK - EPIDEMIOLOGIA, OBJAWY, STADIA NIEWYDOLNOŚCI, DIAGNOSTYKA AGNIESZKA BARTOSZ GR.1

NIEWYDOLNOŚĆ NEREK - EPIDEMIOLOGIA, OBJAWY, STADIA NIEWYDOLNOŚCI, DIAGNOSTYKA AGNIESZKA BARTOSZ GR.1 NIEWYDOLNOŚĆ NEREK - EPIDEMIOLOGIA, OBJAWY, STADIA NIEWYDOLNOŚCI, DIAGNOSTYKA AGNIESZKA BARTOSZ GR.1 Niewydolność nerek Niewydolność nerek charakteryzuje się utratą zdolności do oczyszczania organizmu

Bardziej szczegółowo

Hiperkaliemia. Dzienne zapotrzebowanie. Kierownik Kliniki: Prof. dr hab. n. med. Anna Wasilewska. 1 meq/kg/dobę. 1 meq K + - 2,5cm banana

Hiperkaliemia. Dzienne zapotrzebowanie. Kierownik Kliniki: Prof. dr hab. n. med. Anna Wasilewska. 1 meq/kg/dobę. 1 meq K + - 2,5cm banana Kierownik Kliniki: Prof. dr hab. n. med. Anna Wasilewska Dzienne zapotrzebowanie 1 meq/kg/dobę 1 meq K + - 2,5cm banana Dzienne zapotrzebowanie osoby 70 kg = 30 cm banana 1 Prawidłowe wartości potasu w

Bardziej szczegółowo

Niemowlę odwodnione. Dr n. med. Dariusz Runowski

Niemowlę odwodnione. Dr n. med. Dariusz Runowski Niemowlę odwodnione Dr n. med. Dariusz Runowski Klinika Nefrologii, Transplantacji Nerek i Nadciśnienia Tętniczego Instytut Pomnik Centrum Zdrowia Dziecka w Warszawie 7,5-miesięczne niemowlę płci żeńskiej,

Bardziej szczegółowo

ZABURZENIA WODNO - ELEKTROLITOWE ROZKŁAD WODY USTROJOWEJ DZIENNA WYMIANA WODY SKŁONNOŚCI DO ODWODNIENIA SPRZYJA:

ZABURZENIA WODNO - ELEKTROLITOWE ROZKŁAD WODY USTROJOWEJ DZIENNA WYMIANA WODY SKŁONNOŚCI DO ODWODNIENIA SPRZYJA: ZAWARTOŚĆ WODY W ORGANIŹMIE ZABURZENIA WODNO - ELEKTROLITOWE % masy ciała Niemowlę 65-85 Dziecko 60-70 Dorosły K 45-55 M 55-65 % masy ciała Płód 90 Noworodek 80 Niemowlę 75 Dziecko 70 Dorosły 60 ROZKŁAD

Bardziej szczegółowo

CHARAKTERYSTYKA PRODUKTU LECZNICZEGO. PŁYN FIZJOLOGICZNY WIELOELEKTROLITOWY IZOTONICZNY FRESENIUS, roztwór do infuzji

CHARAKTERYSTYKA PRODUKTU LECZNICZEGO. PŁYN FIZJOLOGICZNY WIELOELEKTROLITOWY IZOTONICZNY FRESENIUS, roztwór do infuzji CHARAKTERYSTYKA PRODUKTU LECZNICZEGO 1. NAZWA PRODUKTU LECZNICZEGO PŁYN FIZJOLOGICZNY WIELOELEKTROLITOWY IZOTONICZNY FRESENIUS, roztwór do infuzji 2. SKŁAD JAKOŚCIOWY I ILOŚCIOWY 1000 ml roztworu zawiera:

Bardziej szczegółowo

Hipokaliemia. Kierownik Kliniki: Prof. dr hab. n. med. Anna Wasilewska. Hipokaliemia (1)

Hipokaliemia. Kierownik Kliniki: Prof. dr hab. n. med. Anna Wasilewska. Hipokaliemia (1) Hipokaliemia Kierownik Kliniki: Prof. dr hab. n. med. Anna Wasilewska Hipokaliemia (1) Hipokaliemia stężenie potasu w surowicy krwi

Bardziej szczegółowo

Zespoły hipotoniczne i hipertoniczne

Zespoły hipotoniczne i hipertoniczne Zespoły hipotoniczne i hipertoniczne Piotr Knapik Śląskie Centrum Chorób Serca w Zabrzu Niezbędne informacje wypełnienie łożyska stężenie Na + w surowicy (135-145 mmol/l) stężenie Na + w moczu (40-60 mmol/l)

Bardziej szczegółowo

Zalecenia kliniczne dotyczące postępowania u chorych na cukrzycę 2009. Stanowisko Polskiego Towarzystwa Diabetologicznego

Zalecenia kliniczne dotyczące postępowania u chorych na cukrzycę 2009. Stanowisko Polskiego Towarzystwa Diabetologicznego Zalecenia kliniczne dotyczące postępowania u chorych na cukrzycę 2009 Stanowisko Polskiego Towarzystwa Diabetologicznego Postępowanie w stanach nagłych: I II III IV Hipoglikemia Cukrzycowa kwasica ketonowa

Bardziej szczegółowo

Ocena metaboliczna chorego w OIT Kurs Doskonalący Jak żywić w OIT Gdańsk 21 września 2011

Ocena metaboliczna chorego w OIT Kurs Doskonalący Jak żywić w OIT Gdańsk 21 września 2011 Ocena metaboliczna chorego w OIT Kurs Doskonalący Jak żywić w OIT Gdańsk 21 września 2011 Katarzyna Karwowska I Klinika Anestezjologii i Intensywnej Terapii UM im. Karola Marcinkowskiego w Poznaniu Po

Bardziej szczegółowo

Oddział Chorób Wewnętrznych - ARION Szpitale sp. z o.o. Zespół Opieki Zdrowotnej w Biłgoraju

Oddział Chorób Wewnętrznych - ARION Szpitale sp. z o.o. Zespół Opieki Zdrowotnej w Biłgoraju Nazwa świadczenia A26 zabiegi zwalczające ból i na układzie współczulnym A31 choroby nerwów obwodowych A32 choroby mięśni A33 zaburzenia równowagi A34c guzy mózgu i rdzenia kręgowego < 4 dni A34d guzy

Bardziej szczegółowo

Nieinwazyjna wentylacja. Nonivasive ventilation (NV)

Nieinwazyjna wentylacja. Nonivasive ventilation (NV) Nieinwazyjna wentylacja Nonivasive ventilation (NV) Rodzaje NV NV wentylacja objętościowa, objętościowo-zmienna (CMV) NPPV wentylacja ciśnieniowa np. CPAP, BiPAP, PSV NPV np. żelazne płuca poncho NPPV

Bardziej szczegółowo

Ocena stanu pacjenta

Ocena stanu pacjenta Ocena stanu pacjenta Prawidłowy dobowy bilans wody osoby dorosłej Przyjmujemy: Płyny (1000 1500 ml) Stałe pokarmy (700 ml) Woda oksydacyjna (300 ml) Wydalamy: Mocz (1000 1500 ml) Perspiratio insensibilis

Bardziej szczegółowo

Subiektywne objawy zmęczenia. Zmęczenie. Ból mięśni. Objawy obiektywne 2016-04-07

Subiektywne objawy zmęczenia. Zmęczenie. Ból mięśni. Objawy obiektywne 2016-04-07 Zmęczenie to mechanizm obronny, chroniący przed załamaniem funkcji fizjologicznych (wyczerpaniem) Subiektywne objawy zmęczenia bóle mięśni, uczucie osłabienia i wyczerpania, duszność, senność, nudności,

Bardziej szczegółowo

Fresenius Kabi Polska Sp. z o.o. CHARAKTERYSTYKA PRODUKTU LECZNICZEGO

Fresenius Kabi Polska Sp. z o.o. CHARAKTERYSTYKA PRODUKTU LECZNICZEGO CHARAKTERYSTYKA PRODUKTU LECZNICZEGO 1. NAZWA PRODUKTU LECZNICZEGO PŁYN FIZJOLOGICZNY WIELOELEKTROLITOWY IZOTONICZNY FRESENIUS, roztwór do infuzji 2. SKŁAD JAKOŚCIOWY I ILOŚCIOWY mg/1000 ml jony mmol/1000

Bardziej szczegółowo

Ćwiczenie nr 3. Bufory. Repetytorium. Repetytorium. 1. Woda i przestrzenie wodne. Różnica w składzie jonowym płynów ustrojowych

Ćwiczenie nr 3. Bufory. Repetytorium. Repetytorium. 1. Woda i przestrzenie wodne. Różnica w składzie jonowym płynów ustrojowych Repetytorium Ćwiczenie nr dr Bożena Kuran Bufory 1. Woda i przestrzenie wodne. Różnice w składzie jonowym płynów ustrojowych.. Osmoza i ciśnienie osmotyczne.. Bufory, pojemność buforowa, obliczanie p i

Bardziej szczegółowo

CHARAKTERYSTYKA PRODUKTU LECZNICZEGO

CHARAKTERYSTYKA PRODUKTU LECZNICZEGO CHARAKTERYSTYKA PRODUKTU LECZNICZEGO 1. NAZWA PRODUKTU LECZNICZEGO NATRIUM CHLORATUM 0,9 % FRESENIUS, 9 mg/ml, roztwór do infuzji 2. SKŁAD JAKOŚCIOWY I ILOŚCIOWY 1 ml roztworu zawiera 9,0 mg sodu chlorku

Bardziej szczegółowo

Poziom i. studiów. Punkty ECTS

Poziom i. studiów. Punkty ECTS WYDZIAŁ LEKARSKI II Poziom i Nazwa kierunku Lekarski tryb studiów Nazwa Jednostka realizująca, wydział Fizjologia kliniczna- Patofizjologia Punkty ECTS 3 Katedra i Zakład Patofizjologii Wydział Lekarski

Bardziej szczegółowo

Diagnostyka różnicowa omdleń

Diagnostyka różnicowa omdleń Diagnostyka różnicowa omdleń II KATEDRA KARDIOLOGII CM UMK 2014 Omdlenie - definicja Przejściowa utrata przytomności spowodowana zmniejszeniem perfuzji mózgu (przerwany przepływ mózgowy na 6-8sek lub zmniejszenie

Bardziej szczegółowo

Fresenius Kabi Polska Sp. z o.o. CHARAKTERYSTYKA PRODUKTU LECZNICZEGO

Fresenius Kabi Polska Sp. z o.o. CHARAKTERYSTYKA PRODUKTU LECZNICZEGO CHARAKTERYSTYKA PRODUKTU LECZNICZEGO 1. NAZWA PRODUKTU LECZNICZEGO GLUCOSUM 5% ET NATRIUM CHLORATUM 0,9% 2:1 FRESENIUS, (33,3 mg + 3,0 mg)/ml, roztwór do infuzji 2. SKŁAD ILOŚCIOWY I JAKOŚCIOWY 1 ml roztworu

Bardziej szczegółowo

Rodzaje omdleń. Stan przedomdleniowy. Omdlenie - definicja. Diagnostyka różnicowa omdleń

Rodzaje omdleń. Stan przedomdleniowy. Omdlenie - definicja. Diagnostyka różnicowa omdleń Omdlenie - definicja Diagnostyka różnicowa omdleń Przejściowa utrata przytomności spowodowana zmniejszeniem perfuzji mózgu (przerwany przepływ mózgowy na 6-8sek lub zmniejszenie ilości tlenu dostarczonego

Bardziej szczegółowo

Dlaczego dzieci odwadniają się łatwiej i szybciej niż dorośli? Zaburzenia gospodarki wodnoelektrolitowej. Przestrzenie płynowe a wiek

Dlaczego dzieci odwadniają się łatwiej i szybciej niż dorośli? Zaburzenia gospodarki wodnoelektrolitowej. Przestrzenie płynowe a wiek Procent masy ciała Zaburzenia gospodarki wodnoelektrolitowej i kwasowozasadowej u dzieci Dr hab. n. med. Piotr Albrecht Klinika Gastroenterologii i Żywienia Dzieci WUM Dlaczego dzieci odwadniają się łatwiej

Bardziej szczegółowo

Niedokrwistość normocytarna

Niedokrwistość normocytarna Dominika Dąbrowska Interpretacja badań laboratoryjnych III Klinika Chorób Wewnętrznych i Kardiologii WUM Niedokrwistość normocytarna NIedokrwistość normocytarna Hemoglobina - normy, przelicznik Kobiety

Bardziej szczegółowo

Duosol zawierający 4 mmol/l potasu

Duosol zawierający 4 mmol/l potasu CHARAKTERYSTYKA PRODUKTU LECZNICZEGO 1 NAZWA PRODUKTU LECZNICZEGO Duosol zawierający 4 mmol/l potasu 2 SKŁAD JAKOŚCIOWY I ILOŚCIOWY Mniejsza komora Roztwór elektrolitów 555 ml na Większa komora Roztwór

Bardziej szczegółowo

1. WODA PREFORMOWANA a) płyny 1500 ml b) woda zawarta w pokarmach stałych 700 ml 2. WODA OKSYDACYJNA 300 ml

1. WODA PREFORMOWANA a) płyny 1500 ml b) woda zawarta w pokarmach stałych 700 ml 2. WODA OKSYDACYJNA 300 ml BILANS WODNY POBÓR WODY UTRATA WODY 1. WODA PREFORMOWANA a) płyny 1500 ml b) woda zawarta w pokarmach stałych 700 ml 2. WODA OKSYDACYJNA 300 ml 1. PAROWANIE NIEWYCZUWALNE a) utrata przez płuca 400 ml b)

Bardziej szczegółowo

TEMATYKA WYKŁADÓW Z PATOLOGII PIELĘGNIARSTWO

TEMATYKA WYKŁADÓW Z PATOLOGII PIELĘGNIARSTWO TEMATYKA WYKŁADÓW Z PATOLOGII PIELĘGNIARSTWO 2016-2017 WYKŁAD NR 1 6. X. 2016 I Wprowadzenie do patofizjologii 1. Pojęcia: zdrowie, choroba, etiologia, patogeneza, symptomatologia 2. Etapy i klasyfikacja

Bardziej szczegółowo

Odwodnienie u dziecka w 1 roku życia

Odwodnienie u dziecka w 1 roku życia Odwodnienie u dziecka w 1 roku życia Piotr Buda Klinika Pediatrii, Żywienia i Chorób Metabolicznych Instytut Pomnik centrum Zdrowia Dziecka w Warszawie Kierownik Kliniki: prof. Janusz Książyk 8-9.12.2017

Bardziej szczegółowo

Duszność. Klinika Hipertensjologii i Chorób Wewnętrznych PUM

Duszność. Klinika Hipertensjologii i Chorób Wewnętrznych PUM Duszność Klinika Hipertensjologii i Chorób Wewnętrznych PUM Duszność Subiektywne odczucie braku powietrza lub trudności w oddychaniu. Rodzaje duszności: spoczynkowa i wysiłkowa; napadowa (ostra) i przewlekła;

Bardziej szczegółowo

ĆWICZENIE 1. ĆWICZENIE Podział mięśni; charakterystyka mięśni poprzecznie-prążkowanych i gładkich

ĆWICZENIE 1. ĆWICZENIE Podział mięśni; charakterystyka mięśni poprzecznie-prążkowanych i gładkich ĆWICZENIE 1. TEMAT: testowe zaliczenie materiału wykładowego ĆWICZENIE 2 TEMAT: FIZJOLOGIA MIĘŚNI SZKIELETOWYCH 1. Ogólna charakterystyka mięśni 2. Podział mięśni; charakterystyka mięśni poprzecznie-prążkowanych

Bardziej szczegółowo

UNIWERSYTET MEDYCZNY W BIAŁYMSTOKU SYLABUS - CHIRURGIA.... (imię i nazwisko)

UNIWERSYTET MEDYCZNY W BIAŁYMSTOKU SYLABUS - CHIRURGIA.... (imię i nazwisko) UNIWERSYTET MEDYCZNY W BIAŁYMSTOKU SYLABUS - CHIRURGIA... (imię i nazwisko) III rok (semestr 5/6) wykłady seminaria ćwiczenia I Klinika Chirurgii Ogólnej i Endokrynologicznej II Klinika Chirurgii Ogólnej

Bardziej szczegółowo

Równowaga kwasowo-zasadowa. Zakład Chemii Medycznej Pomorskiego Uniwersytetu Medycznego

Równowaga kwasowo-zasadowa. Zakład Chemii Medycznej Pomorskiego Uniwersytetu Medycznego Równowaga kwasowozasadowa Zakład Chemii Medycznej Pomorskiego Uniwersytetu Medycznego Teorie kwasów i zasad Teoria dysocjacji elektrolitycznej Arheniusa: podczas rozpuszczania w wodzie wodzie kwas: dysocjuje

Bardziej szczegółowo

Ostra niewydolność serca

Ostra niewydolność serca Ostra niewydolność serca Prof. dr hab. Jacek Gajek, FESC Uniwersytet Medyczny we Wrocławiu Niewydolność serca Niewydolność rzutu minutowego dla pokrycia zapotrzebowania na tlen tkanek i narządów organizmu.

Bardziej szczegółowo

DIAGNOSTYKA LABORATORYJNA OSTRYCH STANÓW ZAGROŻENIA ŻYCIA

DIAGNOSTYKA LABORATORYJNA OSTRYCH STANÓW ZAGROŻENIA ŻYCIA DIAGNOSTYKA LABORATORYJNA OSTRYCH STANÓW ZAGROŻENIA ŻYCIA OSTRY STAN ZAGROŻENIA ŻYCIA Ostro przebiegający proces chorobowy upośledzający czynności życiowe organizmu, który bez rozpoznania i leczenia prowadzi

Bardziej szczegółowo

Część 2. Diagnostyka kliniczna w Fizjoterapii

Część 2. Diagnostyka kliniczna w Fizjoterapii 1 Część 2. Diagnostyka kliniczna w Fizjoterapii 2 Ćwiczenie 1. Ocena stanów termicznych organizmu i ich znaczenie Zadanie 1. Zmierz temperaturę wewnętrzną ciała za pomocą termometru w trzech miejscach

Bardziej szczegółowo

Co może zniszczyć nerki? Jak żyć, aby je chronić?

Co może zniszczyć nerki? Jak żyć, aby je chronić? Co może zniszczyć nerki? Jak żyć, aby je chronić? Co zawdzięczamy nerkom? Działanie nerki można sprowadzić do działania jej podstawowego elementu funkcjonalnego, czyli nefronu. Pod wpływem ciśnienia hydrostatycznego

Bardziej szczegółowo

CHARAKTERYSTYKA PRODUKTU LECZNICZEGO

CHARAKTERYSTYKA PRODUKTU LECZNICZEGO CHARAKTERYSTYKA PRODUKTU LECZNICZEGO 1. NAZWA WŁASNA PRODUKTU LECZNICZEGO Accusol 35 Potassium 4 mmol/l Roztwór do hemofiltracji, hemodializy i hemodiafiltracji. 2. SKŁAD JAKOŚCIOWY I ILOŚCIOWY SUBSTANCJI

Bardziej szczegółowo

Śmierć mózgu. Janusz Trzebicki I Klinika Anestezjologii i Intensywnej Terapii WUM

Śmierć mózgu. Janusz Trzebicki I Klinika Anestezjologii i Intensywnej Terapii WUM Śmierć mózgu Janusz Trzebicki I Klinika Anestezjologii i Intensywnej Terapii WUM Proces śmierci Przerwanie czynności neurologicznych OUN Zatrzymanie czynności serca Zatrzymanie czynności oddechowej Śmierć

Bardziej szczegółowo

2 Leczenie żywieniowe

2 Leczenie żywieniowe 2 Leczenie żywieniowe Określenie planowe podawanie odpowiednio dobranych składników pożywienia. Składniki pożywienia podaje się przez przewód pokarmowy (żywienie dojelitowe) lub drogą pozajelitową (żywienie

Bardziej szczegółowo

Przewlekła obturacyjna choroba płuc w wieku podeszłym. Maria Korzonek Wydział Nauk o Zdrowiu PAM

Przewlekła obturacyjna choroba płuc w wieku podeszłym. Maria Korzonek Wydział Nauk o Zdrowiu PAM Przewlekła obturacyjna choroba płuc w wieku podeszłym Maria Korzonek Wydział Nauk o Zdrowiu PAM Występowanie POCHP u ludzi starszych POCHP występuje u 46% osób w wieku starszym ( III miejsce) Choroby układu

Bardziej szczegółowo

Wanda Siemiątkowska - Stengert

Wanda Siemiątkowska - Stengert Wanda Siemiątkowska - Stengert Wpływ zabiegu odsysania z tchawicy na ciśnienie śródczaszkowe i układ krążenia noworodków wymagających wentylacji zastępczej, po zastosowaniu różnej premedykacji farmakologicznej.

Bardziej szczegółowo

Aneks III. Zmiany w odnośnych punktach druków informacyjnych do produktów

Aneks III. Zmiany w odnośnych punktach druków informacyjnych do produktów Aneks III Zmiany w odnośnych punktach druków informacyjnych do produktów Uwaga: Zmiany wprowadzone w odnośnych punktach druków informacyjnych do produktów są efektem przeprowadzenia procedury przekazania

Bardziej szczegółowo

Gospodarka wodna w organizmie człowieka

Gospodarka wodna w organizmie człowieka Gospodarka wodna w organizmie człowieka Woda jest najważniejszym nieorganicznym składnikiem potrzebnym do życia organizmów roślinnych i zwierzęcych. Jej ilość zależy od rodzaju organizmu, a dla wielu z

Bardziej szczegółowo

Spis treści. Ogólne zasady postępowania w stanach nagłych Psy i koty

Spis treści. Ogólne zasady postępowania w stanach nagłych Psy i koty Ogólne zasady postępowania w stanach nagłych Psy i koty 1 Leczenie infuzyjne (płynoterapia)....................................................... 3 Objętość płynów..................................................................................

Bardziej szczegółowo

PATOFIZJOLOGIA ZWIERZĄT

PATOFIZJOLOGIA ZWIERZĄT PATOFIZJOLOGIA ZWIERZĄT Rok akademicki 2016/2017 Wykłady z przedmiotu Patofizjologia Zwierząt odbywać się będą w poniedziałki i środy o godzinie 8.30 w Audytorium Kliniki Małych Zwierząt Pierwszy wykład

Bardziej szczegółowo

Wstrząs hipowolemiczny. Różne poziomy działania aspekcie zaleceń międzynarodowych

Wstrząs hipowolemiczny. Różne poziomy działania aspekcie zaleceń międzynarodowych Wstrząs hipowolemiczny Różne poziomy działania aspekcie zaleceń międzynarodowych 1 WSTRZĄS Stan zaburzonej perfuzji tkankowej Niskie ciśnienie nie jest jednoznaczne ze wstrząsem sem Odpowiedni przepływ

Bardziej szczegółowo

Stany nagłe w cukrzycy. Małgorzata Lauks

Stany nagłe w cukrzycy. Małgorzata Lauks Stany nagłe w cukrzycy Małgorzata Lauks czyli: kwasica i śpiączka ketonowa nieketonowa hiperglikemia hiperosmolalna kwasica i śpiączka mleczanowa hipoglikemia Przypadek Pacjent lat 27, znaleziony przez

Bardziej szczegółowo

Ulotka dołączona do opakowania: informacja dla użytkownika. PŁYN FIZJOLOGICZNY WIELOELEKTROLITOWY IZOTONICZNY FRESENIUS roztwór do infuzji

Ulotka dołączona do opakowania: informacja dla użytkownika. PŁYN FIZJOLOGICZNY WIELOELEKTROLITOWY IZOTONICZNY FRESENIUS roztwór do infuzji Ulotka dołączona do opakowania: informacja dla użytkownika PŁYN FIZJOLOGICZNY WIELOELEKTROLITOWY IZOTONICZNY roztwór do infuzji Należy uważnie zapoznać się z treścią ulotki przed zastosowaniem leku, ponieważ

Bardziej szczegółowo

- w przypadku leczenia onkologicznego Małe zabiegi klatki piersiowej X konieczność spełnienia warunków określonych w zał.

- w przypadku leczenia onkologicznego Małe zabiegi klatki piersiowej X konieczność spełnienia warunków określonych w zał. Katalog grup Załącznik nr 1 do zarządzenia Nr 81/2014/DSOZ Załącznik nr 1a do zarządzenia Nr 89/2013/DSOZ produktu Nazwa Uwagi A31 5.51.01.0001031 Choroby nerwów obwodowych A32 5.51.01.0001032 Choroby

Bardziej szczegółowo

Zaburzenia równowagi kwasowo-zasadowej i gospodarki wodno-elektrolitowej. Diagnostyka chorób nerek. Wykład 10

Zaburzenia równowagi kwasowo-zasadowej i gospodarki wodno-elektrolitowej. Diagnostyka chorób nerek. Wykład 10 Zaburzenia równowagi kwasowo-zasadowej i gospodarki wodno-elektrolitowej. Diagnostyka chorób nerek. Wykład 10 Dr Agnieszka Jaźwa agnieszka.jazwa@uj.edu.pl Bilans kwasów w organizmie Prawidłowe ph krwi:

Bardziej szczegółowo

Układ wydalniczy (moczowy) Osmoregulacja to aktywne regulowanie ciśnienia osmotycznego płynów ustrojowych w celu utrzymania homeostazy.

Układ wydalniczy (moczowy) Osmoregulacja to aktywne regulowanie ciśnienia osmotycznego płynów ustrojowych w celu utrzymania homeostazy. Układ wydalniczy (moczowy) Osmoregulacja to aktywne regulowanie ciśnienia osmotycznego płynów ustrojowych w celu utrzymania homeostazy. Wydalanie pozbywanie się z organizmu zbędnych produktów przemiany

Bardziej szczegółowo

Prof. dr hab. n. med. Lesław Szydłowski Katedra i Klinika Kardiologii Dziecięcej Śląski Uniwersytet Medyczny w Katowicach

Prof. dr hab. n. med. Lesław Szydłowski Katedra i Klinika Kardiologii Dziecięcej Śląski Uniwersytet Medyczny w Katowicach Prof. dr hab. n. med. Lesław Szydłowski Katedra i Klinika Kardiologii Dziecięcej Śląski Uniwersytet Medyczny w Katowicach Wstęp: Bladość u dzieci do 1 roku życia Bladość to subiektywny objaw polegający

Bardziej szczegółowo

ĆWICZENIE 1. ĆWICZENIE Podział mięśni; charakterystyka mięśni poprzecznie-prążkowanych i

ĆWICZENIE 1. ĆWICZENIE Podział mięśni; charakterystyka mięśni poprzecznie-prążkowanych i ĆWICZENIE 1. TEMAT: testowe zaliczenie materiału wykładowego ĆWICZENIE 2. TEMAT: FIZJOLOGIA MIĘŚNI SZKIELETOWYCH, cz. I 1. Ogólna charakterystyka mięśni 2. Podział mięśni; charakterystyka mięśni poprzecznie-prążkowanych

Bardziej szczegółowo

WYKAZ ŚWIADCZEŃ W POSZCZEGÓLNYCH KOMÓRKACH ORGANIZACYJNYCH SZPITALA ODDZIAŁ WEWNĘTRZNO - KARDIOLOGICZNY

WYKAZ ŚWIADCZEŃ W POSZCZEGÓLNYCH KOMÓRKACH ORGANIZACYJNYCH SZPITALA ODDZIAŁ WEWNĘTRZNO - KARDIOLOGICZNY WYKAZ ŚWIADCZEŃ W POSZCZEGÓLNYCH KOMÓRKACH ORGANIZACYJNYCH SZPITALA ODDZIAŁ WEWNĘTRZNO - KARDIOLOGICZNY Kod usługi Nazwa usługi A26 ZABIEGI ZWALCZAJĄCE BÓL 1NA UKŁADZIE 5.51.01.0001026 WSPÓŁCZULNYM 5.51.01.0001031

Bardziej szczegółowo

Okresy rozwojowe. Najczęściej występujące objawy chorób u dzieci. płód i noworodek okres niemowlęcy małe dziecko okres dojrzewania

Okresy rozwojowe. Najczęściej występujące objawy chorób u dzieci. płód i noworodek okres niemowlęcy małe dziecko okres dojrzewania Ogólne zasady postępowania z chorym dzieckiem. Interpretacja podstawowych badań dodatkowych. Najczęściej występujące schorzenia w poszczególnych okresach rozwojowych. dr n. med. Jolanta Meller Okresy rozwojowe

Bardziej szczegółowo

Geometria wiązania hemu w oksymioglobinie

Geometria wiązania hemu w oksymioglobinie Białka wiążące tlen Geometria wiązania hemu w oksymioglobinie Hem Hb A tetrametr zbudowany z dwóch identycznych łańcuchów α (141 reszt aminokwasowych, N koniec stanowi walina, a C koniec arginina) i dwóch

Bardziej szczegółowo

Homeostaza DR ROBERT MERONKA ZAKŁAD EKOLOGII INSTYTUT ZOOLOGII WYDZIAŁ BIOLOGII UNIWERSYTET WARSZAWSKI

Homeostaza DR ROBERT MERONKA ZAKŁAD EKOLOGII INSTYTUT ZOOLOGII WYDZIAŁ BIOLOGII UNIWERSYTET WARSZAWSKI Homeostaza DR ROBERT MERONKA ZAKŁAD EKOLOGII INSTYTUT ZOOLOGII WYDZIAŁ BIOLOGII UNIWERSYTET WARSZAWSKI Różnorodność środowisk Stałość warunków w organizmie Podstawy procesów fizjologicznych Procesy zachodzące

Bardziej szczegółowo

Transfuzja osocza 11 Transfuzja pełnej krwi 12

Transfuzja osocza 11 Transfuzja pełnej krwi 12 Spis treści Ogólne zasady postępowania w stanach nagłych Psy i koty 1 Leczenie infuzyjne (płynoterapia) Objętość płynów Szybkość wlewu Roztwór do infuzji Leki uzupełniające terapię 2 Transfuzja 11 Transfuzja

Bardziej szczegółowo

Przewlekła niewydolność serca - pns

Przewlekła niewydolność serca - pns Przewlekła niewydolność serca - pns upośledzenie serca jako pompy ssąco-tłoczącej Zastój krwi Niedotlenienie tkanek Pojemność minutowa (CO) serca jest zbyt mała do aktualnego stanu metabolicznego ustroju

Bardziej szczegółowo

Hiperkalcemia w nowotworach złośliwych

Hiperkalcemia w nowotworach złośliwych Hiperkalcemia w nowotworach złośliwych Emilia Mórawska Katerda i Klinika Chorób Wewnętrznych i Endokrynologii Warszawski Uniwersytet Medyczny Plan prezentacji 1.Wstęp 2.Epidemiologia 3.Podział i Patogeneza

Bardziej szczegółowo

2011-03-17. Woda. Rola wody. Jestem tym co piję-dlaczego woda jest niezbędna dla zdrowia?

2011-03-17. Woda. Rola wody. Jestem tym co piję-dlaczego woda jest niezbędna dla zdrowia? Jestem tym co piję-dlaczego woda jest niezbędna dla zdrowia? A. Jarosz Woda głównym składnikiem ciała i podstawowym składnikiem pożywienia stanowi 50 80 %masy ciała zasoby wodne organizmu muszą być stale

Bardziej szczegółowo

TRALI - nowe aspekty klasyfikacji

TRALI - nowe aspekty klasyfikacji TRALI - nowe aspekty klasyfikacji Małgorzata Uhrynowska Zakład Immunologii Hematologicznej i Transfuzjologicznej muhrynowska@ihit.waw.p l tel: 22 3496 668 TRALI (Transfusion Related Acute Lung Injury)

Bardziej szczegółowo

Patofizjologia resuscytacji krążeniowo - oddechowej

Patofizjologia resuscytacji krążeniowo - oddechowej Patofizjologia resuscytacji krążeniowo - oddechowej Resuscytacja krążeniowo - oddechowa Optymalizacja krążenia wieńcowego i mózgowego Układ nerwowy: Średni przepływ krwi: 70ml/100g/min Przepływ krwi w

Bardziej szczegółowo

2. Etiopatogeneza astmy... 14 2.1. Układ oddechowy... 14 2.2. Układ krążenia... 16

2. Etiopatogeneza astmy... 14 2.1. Układ oddechowy... 14 2.2. Układ krążenia... 16 INTENSYWNA TERAPIA STANU ASTMATYCZNEGO 1. Definicja... 13 2. Etiopatogeneza astmy... 14 2.1. Układ oddechowy... 14 2.2. Układ krążenia... 16 3. Obraz kliniczny... 17 3.1. Rozpoznanie... 17 3.2. Diagnostyka

Bardziej szczegółowo

Akademia Wychowania Fizycznego i Sportu WYDZIAŁ WYCHOWANIA FIZYCZNEGO w Gdańsku ĆWICZENIE V BILANS ENERGETYCZNY

Akademia Wychowania Fizycznego i Sportu WYDZIAŁ WYCHOWANIA FIZYCZNEGO w Gdańsku ĆWICZENIE V BILANS ENERGETYCZNY Akademia Wychowania Fizycznego i Sportu WYDZIAŁ WYCHOWANIA FIZYCZNEGO w Gdańsku ĆWICZENIE V BILANS ENERGETYCZNY Zagadnienia : 1.Bilans energetyczny - pojęcie 2.Komponenty masy ciała, 3.Regulacja metabolizmu

Bardziej szczegółowo

Choroba wieńcowa Niewydolność serca Nadciśnienie tętnicze

Choroba wieńcowa Niewydolność serca Nadciśnienie tętnicze Choroba wieńcowa Niewydolność serca Nadciśnienie tętnicze Choroba niedokrwienna serca zapotrzebowanie na O2 > moŝliwości podaŝy O2 niedotlenienie upośledzenie czynności mięśnia sercowego przemijające trwałe

Bardziej szczegółowo

Uniwersalny schemat ALS 2010

Uniwersalny schemat ALS 2010 Zakład Medycyny Ratunkowej 02-005 Warszawa ul. Lindleya 4 Kierownik Zakładu Dr n. med. Zenon Truszewski Sekretariat: +48225021323 Uniwersalny schemat ALS 2010 Zagadnienia Leczenie pacjentów z NZK: migotanie

Bardziej szczegółowo

Noworodek z wrodzoną wadą metabolizmu - analiza przypadku klinicznego

Noworodek z wrodzoną wadą metabolizmu - analiza przypadku klinicznego Noworodek z wrodzoną wadą metabolizmu - analiza przypadku klinicznego Marcin Kalisiak Klinika Neonatologii i Intensywnej Terapii Noworodka Kierownik Kliniki: prof. Ewa Helwich 1 Plan prezentacji co to

Bardziej szczegółowo

Kompartmenty wodne ustroju

Kompartmenty wodne ustroju Kompartmenty wodne ustroju Tomasz Irzyniec Oddział Nefrologii, Szpital MSWiA Katowice Zawartość wody w ustroju jest funkcją wieku, masy ciała i zawartości tłuszczu u dzieci zawartość wody wynosi około

Bardziej szczegółowo

Podstawy fizjologii i patofizjologii nurkowania

Podstawy fizjologii i patofizjologii nurkowania Podstawy fizjologii i patofizjologii nurkowania Układ krążenia, krwionośny Układ krążenia (krwionośny) zbudowany jest z zamkniętego systemu naczyń krwionośnych, które pod wpływem rytmicznych impulsów serca

Bardziej szczegółowo

TEMATYKA WYKŁADÓW Z PATOLOGII FIZJOTERAPIA

TEMATYKA WYKŁADÓW Z PATOLOGII FIZJOTERAPIA TEMATYKA WYKŁADÓW Z PATOLOGII FIZJOTERAPIA 2017-2018 Prof. dr hab. med. Jolanta Jaworek Środa 14.00-16.30 WYKŁAD NR 1-25.X.2017 1. Niewydolność krążenia pochodzenia sercowego: definicja, epidemiologia,

Bardziej szczegółowo

1. Ogólne zasady postêpowania w stanach zagro enia ycia Zbigniew G¹sior, 000 Wojciech Rychlik... 013

1. Ogólne zasady postêpowania w stanach zagro enia ycia Zbigniew G¹sior, 000 Wojciech Rychlik... 013 Spis treœci 1 Ogólne zasady postêpowania w stanach zagro enia ycia Zbigniew G¹sior, 000 Wojciech Rychlik 013 11 Uwagi ogólne 013 12 DoraŸna pomoc przedszpitalna 014 13 Postêpowanie na oddziale szpitalnym

Bardziej szczegółowo

Fresenius Kabi Polska Sp. z o.o. CHARAKTERYSTYKA PRODUKTU LECZNICZEGO

Fresenius Kabi Polska Sp. z o.o. CHARAKTERYSTYKA PRODUKTU LECZNICZEGO CHARAKTERYSTYKA PRODUKTU LECZNICZEGO 1. NAZWA PRODUKTU LECZNICZEGO SOLUTIO RINGERI LACTATE FRESENIUS, roztwór do infuzji 2. SKŁAD ILOŚCIOWY I JAKOŚCIOWY 1 ml roztworu zawiera 6,01 mg chlorku sodu (Natrii

Bardziej szczegółowo

zmęczenie Fizjologia człowieka

zmęczenie Fizjologia człowieka zmęczenie Fizjologia człowieka Zmęczenie definicje: Stan organizmu, rozwijający się w czasie wykonywania pracy fizycznej lub umysłowej, charakteryzujący się zmniejszeniem zdolności do pracy, nasileniem

Bardziej szczegółowo