M I K R O K L I M A T

Transkrypt

1 M I K R O K L I M A T Wodzisław Śl. Regon ul. Kokoszycka 29 NIP PROJEKT BUDOWLANY wewnętrznej instalacji centralnego ogrzewania Obiekt: Zespół Szkolno - Przedszkolny 323 Połomia Ul. Szkolna 21 Inwestor: Urząd Gmniny Mszana ul. 1 Maja 75 Projektant: - inŝ. Mieczysław śabicki... Data opracowania: Kwiecień 2012 r.

2 Zawartość opracowania I. Opis techniczny 1. Temat opracowania 2. Podstawa opracowania 3. Zakres opracowania 4. Instalacja centralnego ogrzewania 5. Kotłownia 6. Przygotowanie c.w.u. 7. Uwagi 8. Załączniki - Obliczenia hydrauliczne - Zestawienie zaworów i armatury - Zestawienie grzejników - Zestawienie izolacji - Zestawienie rur - Dobór naczynia przeponowego Reflex N500 inst. c.o. - Dobór zaworu bezpieczeństwa SYR kocioł c.o. - Dobór naczynia przeponowego Reflex N80 kocioł. c.w.u. - Dobór zaworu bezpieczeństwa SYR kocioł c.w.u. - Dobór naczynia przeponowego Refix DT5 200 podgrz. c.w.u. - Dobór zaworu bezpieczeństwa SYR podgrzewacze c.w.u. - Dobór promienników wodnych 2 x 8 m i 2 x 7 m - Mocowanie promienników wodnych II. Informacja BiOZ

3 III.Część rysunkowa 1. Segment A,B poz. 0,00 2. Segment A,B poz. 3,60 3. Segment A,B poz. 7,20 4. Segment D - poz. 0,00 5. Segment C, D, E poz. 3,60 6. Segment C, D, E, I poz. 6,30 F, G, H poz. 4,50 7. Segment C, D, E poz. 9,30 8. Segment C, D, E poz. 12,90 9. Segment F, G poz. 0, Segment G, H poz. 8, Rozwinięcie Cz Rozwinięcie Cz Rozwinięcie Cz Rozwinięcie Cz Rzut kotłowni 16. Schemat technologiczny kotłowni gazowej 17. Schemat technologiczny przygotowania c.w.u. OŚWIADCZENIE Zgodnie z Art.20, pkt. 4 ustawy Prawo budowlane z dnia 7 lipca 1994r. ( z późniejszymi zmianami ) oświadczam, Ŝe projekt budowlanymode3rnizacji instalacji centralnego ogrzewania w Zespole Szkolno Przedszkolnym w Połomi sporządzony został zgodnie z obowiązującymi przepisami oraz zasadami wiedzy technicznej. PROJEKTANT: inŝ. Mieczysław śabicki upr. nr 577/90

4 OPIS TECHNICZNY 1. Temat i zakres opracowania Tematem opracowania jest projekt budowlany wewnętrznej instalacji centralnego ogrzewania i kotłowni gazowej dla Zespołu Szkolno Przedszkolnego w Połomi przy ul. Szkolna Podstawa opracowania Projekt opracowano na podstawie : Projektu instalacji c.o. TEKTOPROJEKT 1986 r. Aktualizacja PTJ kotłowni Biuro Projektów Krystian Stangel 1993 r. Adaptacja części pomieszczeń Szkoły Podstawowej w Połomi na przedszkole CENTRBUD 2010 r. Inwentaryzacji architektoniczne na potrzeby projektowanej instalacji. Norm i katalogów technicznych 3. Zakres opracowania Opracowanie obejmuje: projekt instalacji centralnego ogrzewania projekt kotłowni gazowej c.o. projekt kotłowni gazowej dla potrzeb c.w.u. 4. Instalacja centralnego ogrzewania. Przedmiotem projektu jest modernizacja kompleksowa wewnętrznej instalacji centralnego ogrzewania. Nie przewiduje się termomodernizacji budynku dlatego teŝ straty ciepła w budynku pozostają na tym samym poziomie i do obliczeń hydraulicznych przyjęto w wysokości określonej w opracowaniu projektowym TEKTOPROJEKT Zgodnie z Ŝyczeniem Inwestora modernizacji podlega cała instalacja c.o. w budynku Zespołu Szkolno - Przedszkolnego. Modernizacja polega na wymianie wszystkich istniejących grzejników członowych i z rur oŝebrowanych i zamontowanie w ich miejsce grzejników płytowych. Ponadto wszystkie grzejniki wyposaŝone będą w zawory termostatyczne. W ramach wykonywanych czynności projektowych określono nastawy wstępne których wartości zawarte zostały w części rysunkowej ( rozwinięcia ). W pomieszczeniu Auli zastosowano sufitowe promienniki ciepła zasilane wodą. Pomieszczenie to było ogrzewane niedostatecznie. Ze względu na jego wysokość ciepło do niego dostarczane migrowało pod dach wobec czego na poziomie przebywania ludzi temperatura powietrza była o wiele niŝsza od oczekiwanej. Projektowane promienniki przystosowane SA konstrukcyjnie do ogrzewania wysokich pomieszczeń. Cztery promienniki umieszczone będą pod sufitem na specjalnych systemowych

5 zawiesiach. Regulacja mocy odbywać się będzie zaworami regulacyjnymi wchodzącymi w skład kompletu promiennika. W pomieszczeniach przedszkola wymianie nie podlegają istniejące grzejniki płytowe. Uwzględniono je w obliczeniach hydraulicznych. W całym kompleksie zespołu szkolnego zastosowano grzejniki typu INTEGRA typu VK zasilane od dołu fabrycznie wyposaŝone w zawór. Zestaw przyłączeniowy grzejnika wyposaŝony jest w zawory kulowe umoŝliwiające demontaŝ pojedynczego grzejnika bez konieczności opróŝniania całej instalacji. Ze względu na zły stan techniczny wymianie podlega cała instalacja zbudowana z rur stalowych spawanych. Do obliczeń przyjęto system rur miedzianych i rur TECE. Większość poziomów w budynku prowadzona jest w kanałach podłogowych o stosunkowo małym przekroju. Po zdemontowaniu istniejącego rurarzu wykonawca moŝe zaproponować wykonanie poziomów o równowaŝnych średnicach z rur PE ( PP ) zgrzewanych lub ze stali nierdzewnej łączonych zaciskowo. Sposób montaŝu złączek zaciskanych naleŝy wykonać zgodnie z zaleceniami producenta stosując odpowiednie narzędzia. Podejścia pod grzejniki wykonać zgodnie z zastosowanym systemem. Poziomy prowadzone w kanałach zaizolować ciepłochronnie warstwą pianki poliuretanowej grubości równej średnicy wewnętrznej rury ( zgodnie z zał. 2 Rozporządzenia Ministra Infrastruktury z dnia r w sprawie warunków technicznych jakim powinny odpowiadać budynki i ich usytuowanie z późn. zmianami ). Projektowane piony wykonać z rur miedzianych i ( lub ) rur TECE. Średnice pionów określono na rozwinięciach. Grzejniki podokienne naleŝy zabudować w osi okna. Odpowietrzenie instalacji za pomocą odpowietrzników grzejnikowych i i automatycznych odpowietrzników zainstalowanych na zakończeniach pionów. Parametry instalacji centralnego ogrzewania wynoszą: zasilanie/ powrót: 70/55 0 C. Przewody mocować przy pomocy uchwytów stosując się do zaleceń producenta rur. Przejścia rurociągów przez przegrody budowlane i dylatacje naleŝy wykonać w tulejach ochronnych. NaleŜy maksymalnie wykorzystać istniejące przejścia przez przegrody budowlane uzbrojone w tuleje ochronne. Wszystkie przejścia przewodów przez przegrody EI60 i wyŝsze będą posiadały klasę odporności tych elementów budowlanych. Przejście przez przegrody EI60 i wyŝsze naleŝy wykonać w rurach ochronnych, zaś przestrzeń pomiędzy rurą ochronną a przewodową naleŝy wypełnić masą CP601S HILTI do klasy odporności ogniowej EI 60 zgodnie z treścią aprobaty technicznej. Instalacje naleŝy przepłukać i oczyścić wodą z prędkością minimalną 1,7 m/s, aŝ woda będzie czysta. Płukanie rurociągu powinno być wykonane za pomocą wody o temperaturze moŝliwie zbliŝonej do temperatury roboczej i przy największym natęŝeniu przepływu. Końcową fazę płukania naleŝy wykonać wodą zasilającą.

6 Parametry pracy instalacji : Temperatura zasilania 70 o C, Temperatura powrotu 55 o C. Ciśnienie robocze 0,30 MPa. Ciśnienie próbne 0,45 MPa Sprawdzanie szczelności powinno być przeprowadzone przed nałoŝeniem izolacji na rurociąg. Dopuszczalne jest przeprowadzenie badań szczelności na izolowanych rurociągach (z wyjątkiem złącz lutowanych) w przypadku, kiedy elementy rurociągu były badane u wykonawców tych elementów. Przed rozpoczęciem tej próby naleŝy dokonać zewnętrznych oględzin rurociągów i sprawdzić zgodność z dokumentacją. Próbę wodną naleŝy przeprowadzić z zachowaniem następujących warunków: 1 - rurociąg powinien być napełniony wodą na 24 h przed próbą, 2 - temperatura wody powinna wynosić 10 do 30 C, 3 - próbę naleŝy przeprowadzić odcinkami, 4 - przed próbą naleŝy rurociąg dokładnie odpowietrzyć. 5 - w czasie znajdowania się rurociągu pod ciśnieniem zabrania się przeprowadzania jakichkolwiek prac związanych z usuwaniem usterek. 6 Po próbie szczelności na elementach rurociągu i złączach zaciskowych nie powinno być rozerwań, widocznych odkształceń plastycznych, rys włoskowatych lub pęknięć oraz nieszczelności i pocenia się powierzchni. Po zmontowaniu i przygotowaniu rurociągu do odbioru naleŝy przeprowadzić ruch próbny zgodnie z instrukcją eksploatacji w warunkach przewidzianych przy normalnej pracy rurociągu i moŝliwie przy pełnym obciąŝeniu. 5. Kotłownia Modernizacja kotłowni polega na: demontaŝu istniejących kotłów gazowych i kotła węglowego demontaŝu istniejącego pojemnościowego podgrzewacza wody demontaŝu istniejących pomp obiegowych demontaŝu całego systemu otwartych naczyń wzbiorczych wraz z kompletem orurowania demontaŝu ruraŝu kotłowni montaŝu kotłów dla potrzeb c.o. montaŝu kotła dla potrzeb przygotowania c.w.u. montaŝu dwóch pojemnościowych podgrzewaczy c.w.u. montaŝu układu technologicznego kotłowni.

7 5.1. Dobór urządzeń podstawowych dla c.o. Zgodnie z bilansem cieplnym budynku Q c.o. = 344 kw Dla pokrycia zapotrzebowania ciepła obiektu na potrzeby c.o. zaprojektowano zespół 2 kotłów gazowych wodnych typ C Eco firmy dedietrich o mocy maksymalnej 170 kw kaŝdy z firmowym palnikiem gazowym modulowanym. Sterowanie pracą kotła i obiegu grzewczego zapewnia regulator Diematic-m3 z konsolą K3. Jako elementy wymuszające obieg czynnika grzewczego dobrano 2 pompy LFP. Dobór pomp obiegowych Cała instalacja centralnego ogrzewania podzielona została na dwa niezaleŝne obiegi Obieg 1 wg obliczeń hydraulicznych H = 36,0 kpa, G = 11,049 m 3 /h Na powyŝsze parametry dobieram pompę LFP typ 65POe120A/B Obieg 2 wg obliczeń hydraulicznych H = 14,5 kpa, G = 1,976 m3/h Na powyŝsze parametry dobieram pompę LFP typ 32POe60C Dobrane pompy wyposaŝone są w elektroniczne sterowanie pracą. Jako zabezpieczenie na wypadek awarii naleŝy zakupić dwie takie pompy z których jedna będzie pracowała a druga będzie zdeponowana w magazynie. W razie awarii łatwość wymiany umoŝliwią dwa zawory kulowe zamontowane bezpośrednio przy pracującej pompie. Dobór naczynia wzbiorczego Kotłownia i cała instalacja c.o. pracować będą w układzie zamkniętym. Pojemność wodna instalacji 4000 dcm 3 Dla instalacji z grzejnikami płytowymi i kotłów o mocy 344 kw dobieram : naczynie wzbiorczye typu Reflex N500. Wydruk doboru naczynia dołączono do dokumentacji. Dobór zaworów bezpieczeństwa W celu zabezpieczenia przed wzrostem ciśnienia ponad dopuszczalne kotły wyposaŝono w zawory bezpieczeństwa:

8 Dla danych wyjściowych maksymalna moc kotła 180 kw - pełny wypływ pary wodnej nasyconej - ciśnienie otwarcia 0,3 MPa dobieram: zawór typu SYR ustawiony na ciśnienie otwarcia 3 bar. Wydruk doboru dołączono do dokumentacji. Układ uzupełniania zładu Napełnianie instalacji c.o. będzie się odbywać przy pomocy istniejącego zaworu z końcówką do węŝa Dobór urządzeń podstawowych dla c.w.u. i nagrzewnic Dla zasilania nagrzewnic wodnych układu wentylacji mechanicznej w budynku oraz przygotowania c.w.u. zaprojektowano wiszący kocioł gazowy o mocy 95 kw firmy dedietrich. Moc kotła przyjęto z dokumentacji Aktualizacja PTJ kotłowni Biuro Projektów Krystian Stangel 1993 r. Ciepła woda uŝytkowa przygotowywana będzie przez dwa stojące biwalentne podgrzewacze ciepłej wody uŝytkowej o pojemności 1000 dcm3 kaŝdy. Zastosowanie takich podgrzewaczy umoŝliwia dobudowanie w kaŝdej chwili układu solarnego wspomagającego przygotowanie c.w.u. Kocioł gazowy i układ podgrzewu c.w.u. zabezpieczony będzie zaworem bezpieczeństwa SYR i naczyniem wzbiorczym przeponowym Reflex. Wydruki doboru tych urządzeń dołączono do dokumentacji Odprowadzenie spalin i wentylacja kotłowni Kotły podłączyć do istniejących kanałów spalinowych poprzez typowe elementy wykonane ze stali nierdzewnej. Średnice kominów i konstrukcję wykonać zgodnie z DTR zastosowanego kotła. W pomieszczeniu kotłowni znajduje się sprawna wentylacja nawiewno - wywiewna. Parametry układu wentylacyjnego są przygotowane na większą sumaryczną moc poprzednich kotłów ( gazowe + węglowy ) dlatego nie ma potrzeby modernizowania tej instalacji Wykonawstwo, próby i odbiór instalacji technologicznej kotłowni Przewody grzewcze układu technologicznego kotłowni wykonać z rur miedzianych łączonych na lut twardy lub z stalowych bez szwu np. systemu SANHA łączonych w systemie zaciskowym.( W obliczeniach hydraulicznych i kosztorysie ujęto rury miedziane ). Mocowanie rurociągów przewiduje się przy pomocy typowych podpór i podwieszeń. Po zakończeniu montaŝu i przepłukaniu instalacji poszczególne fragmenty instalacji technologicznej kotłowni c.o. naleŝy poddać próbie szczelności. Całość robót montaŝowych, próby i odbiór instalacji kotłowni wykonać zgodnie z "Warunkami technicznymi wykonania i odbioru robót budowlanomontaŝowych, cz. II Instalacje sanitarne i przemysłowe".

9 5.5. Zabezpieczenie antykorozyjne i termiczne Proponowane materiały miedź lub stal nierdzewna nie wymagają zabezpieczenia antykorozyjnego. Dla zabezpieczenia przed stratami ciepła przewody miedziane i stalowe układu grzewczego kotłowni zaizolować ciepłochronnie warstwą pianki poliuretanowej grubości równej średnicy wewnętrznej rury ( zgodnie z zał. 2 Rozporządzenia Ministra Infrastruktury z dnia r w sprawie warunków technicznych jakim powinny odpowiadać budynki i ich usytuowanie z późn. zmianami ) Instalacja gazowa i system ASBIG Kotły zasilane będą z istniejącej instalacji gazowej. Nowe kotły naleŝy podłączyć dostosowując instalację gazową do nowych potrzeb. Dostosowanie instalacji gazowej do nowych potrzeb ujęte będzie w oddzielnej dokumentacji. Średnice rur gazowych pokazano na rysunkach. Po wykonaniu niezbędnych prac montaŝowych instalacje poddać próbie szczelności sporządzając odpowiedni protokół. Moc zainstalowanych kotłów jest porównywalna do dotychczasowych dlatego teŝ pobór gazu nowej kotłowni mieści się w obowiązującej umowie z GSG. W kotłowni jest zainstalowany i jest czynny układ Aktywnego Systemu Bezpieczeństwa Instalacji Gazowej. Przed uruchomieniem nowej kotłowni naleŝy poddać ten układ przeglądowi serwisowemu Wytyczne elektryczne Urządzenia i inne odbiorniki energii elektrycznej podłączyć zgodnie z DTR do istniejącego źródła. NaleŜy maksymalnie wykorzystać istniejącą instalację elektryczną podłączając nowe urządzenia w miejsce zdemontowanych. Zasadniczy schemat elektryczny pozostaje bez zmian Zagadnienia p-poŝ. i BHP Kotłownia pracować będzie w systemie bezobsługowym, przewiduje się jedynie okresowy dozór pracy kotłowni. Pracownik dozorujący pracę kotłowni powinien posiadać niezbędne kwalifikacje i uprawnienia do obsługi kotłów opalanych gazem. UŜytkowanie kotłowni powinno odbywać się zgodnie z instrukcją obsługi, której opracowanie administrator obiektu powinien zlecić osobie uprawnionej do jej opracowania Uwagi końcowe Po zakończeniu robót montaŝowych instalację technologiczną kotłowni naleŝy przepłukać. Po dokładnym przepłukaniu instalacje naleŝy poddać próbie szczelności zgodnie z WTW i ORBM cz. II. Napełnienie instalacji c.o. musi być przeprowadzone wodą uzdatnioną, skład wody musi być zgodny z normą PN-85/C Podczas wykonywania prac naleŝy przestrzegać przepisów BHP i p. poŝ. Przy zakupie urządzeń i materiałów naleŝy Ŝądać od dostawców niezbędnych ze względu na

10 obowiązujące Prawo Budowlane atestów, dopuszczeń, paszportów oraz instrukcji obsługi w języku polskim. Zestawienia materiałów podstawowych ujęto na rysunkach Schemat technologiczny kotłowni gazowej i Schemat technologiczny przygotowania c.w.u. 6. Instalacja c.w.u. Instalacje wodociągową - w zakresie wynikającym z modernizowanego sposobu przygotowania c.w.u. wykonać z rur stalowych nierdzewnych lub PP stabi przystosowanych do stosowania w instalacjach ciepłej wody uŝytkowej. Łączenie rur zgodnie z technologią dla wybranego materiału i za pomocą kształtek systemowych wg technologii podanej przez producenta. Armatura odcinająca kulowa. Instalacja wody zimnej i c.w.u. wraz z cyrkulacją w kompleksie budynków nie jest przedmiotem niniejszego opracowania. Woda ogrzewana będzie w podgrzewaczach pojemnościowych 2 x 1000 l za pomocą kotła c.w.u. Pojemność projektowanych podgrzewaczy jest taka sama jak podgrzewacza zdemontowanego dlatego nie dobierano tych urządzeń. Zaprojektowano podgrzewacze biwalentne t.zn. z dwoma węŝownicami. W pierwszym okresie uŝytkowania obie węŝownice naleŝy połączyć szeregowo z kotłem gazowym. Zastosowanie takiego modelu podgrzewaczy umoŝliwi inwestorowi w dowolnym momencie dobudowanie instalacji solarnej ograniczając tym samym koszty inwestycyjne. Instalację wodną w zakresie kotłowni połączyć z istniejącą instalacją. Układ podgrzewu c.w.u. zabezpieczony będzie zaworem bezpieczeństwa SYR i naczyniem wzbiorczym przeponowym Reflex. Wydruki doboru tych urządzeń dołączono do dokumentacji. Badanie szczelności instalacji wodociągowych wykonać zgodnie z PN-81/B Instalacje naleŝy przepłukać i oczyścić wodą surową z prędkością minimalną 1,7 m/s, aŝ woda będzie czysta. Jako minimalne ilości wody potrzebnej do płukania przyjmuje się 3 ± 5 krotną objętość płukanego odcinka sieci. W miejscach skrzyŝowania instalacji wodnej z innymi instalacjami naleŝy wykonać podkucia oraz wykonać mijanki poprzez zastosowanie odpowiednich kształtek. 7. Uwagi końcowe: 7.1. Wszystkie specyfikacje urządzeń i rysunki szczegółowe proponowane przez Wykonawcę będą zatwierdzane przez Inwestora lub Biuro Projektów W przypadku stosowania jakichkolwiek rozwiązań systemowych naleŝy przy wycenie uwzględnić wszystkie elementy danego systemu niezbędne do zrealizowania całości prac NiezaleŜnie od stopnia dokładności i precyzji dokumentów otrzymanych od Inwestora, definiującej usługę do wykonania, Wykonawca zobowiązany jest do uzyskania dobrego rezultatu końcowego. W związku z tym wykonane instalacje muszą zapewnić utrzymanie załoŝonych parametrów.

11 7.4. Specyfikacje i opisy uwzględniają standard minimalny dla materiałów i instalacji, niezbędny do właściwego funkcjonowania projektowanego obiektu. Wykonawca moŝe zaproponować alternatywne rozwiązania pod warunkiem zachowania minimalnego wymaganego standardu do akceptacji przez Inwestora Rysunki i część opisowa są dokumentami wzajemnie się uzupełniającymi. Wszystkie elementy ujęte w specyfikacji technicznej oraz opisie technicznym, a nie ujęte na rysunkach lub ujęte na rysunkach a nie ujęte w specyfikacji technicznej oraz opisie technicznym winne być traktowane tak jakby były ujęte w obu. W przypadku duŝych rozbieŝności w jakimkolwiek z elementów dokumentacji naleŝy zgłosić projektantowi, który zobowiązany będzie do pisemnego rozstrzygnięcia problemu W przypadku błędu, pomyłki lub wątpliwości interpretacyjnych, Wykonawca, przed złoŝeniem oferty, powinien wyjaśnić sporne kwestie z Inwestorem, który jako jedyny jest upowaŝniony do wprowadzania zmian. Wszelkie niesygnalizowane niejasności będą interpretowane z korzyścią dla Inwestora Wszystkie wykonywane prace oraz proponowane materiały winny odpowiadać polskim normom, posiadać niezbędne atesty i spełniać obowiązujące przepisy Do zakresu prac Wykonawcy wchodzą próby, regulacja i uruchomienia urządzeń i instalacji wg obowiązujących norm, przepisów, certyfikatów i aprobat oraz oddanie ich do uŝytkowania lub eksploatacji zgodnie z obowiązującą procedurą.

12 Załączniki

13 Informacja BiOZ LOKALIZACJA: Zespół Szkolno - Przedszkolny Połomia Ul. Szkolna 21 INWESTOR: UG Mszana, ul. 1 Maja Mszana BRANśA: INSTALACJE SANITARNE OPRACOWAŁ: inŝ. MIECZYSŁAW śabicki WODZISŁAW ŚL., ul. KOKOSZYCKA 29 UPR. BUD. 577/90/KT Informacja bezpieczeństwa i ochrony zdrowia, zwana informacja BiOZ" została opracowana na podstawie: Ustawy z dnia 7 lipca 1994 r. Prawo budowlane (dz. U. z 2000 r. Nr 106, poz. 1126, z późniejszymi zmianami), Rozporządzenia Ministra Infrastruktury z dnia 23 czerwca 2003 r. w sprawie informacji dotyczącej bezpieczeństwa i ochrony zdrowia oraz planu bezpieczeństwa i ochrony zdrowia. Informacja BiOZ zawiera: 1. Zakres robót 2. Wykaz istniejących obiektów budowlanych 3. Elementy zagospodarowania terenu mogące stwarzać zagroŝenie Przewidywane zagroŝenia podczas realizacji robót budowlanych 4. Przewidywane inne zagroŝenia 5. Sposób instruktaŝu pracowników

14 1. Zakres robót Zakres robót obejmuje wykonanie nowych instalacji centralnego ogrzewania oraz przygotowania ciepłej wody uŝytkowej. 2. Wykaz istniejących obiektów Wewnętrzne instalacje sanitarne będą wykonane w budynku Zespołu Szkolno Przedszkolnego Połomia, ul. Szkolna ZagroŜenia bezpieczeństwa i zdrowia ludzi oraz przewidywane zagroŝenia podczas realizacji robót budowlanych Na obszarze objętym projektowanym zadaniem zagroŝenia bezpieczeństwa i zdrowia mogą wystąpić w czasie wykonywania następujących robót: - prace na wysokości - prace w pobliŝu urządzeń elektrycznych - upadki przedmiotów z wysokości - prace związane z transportem materiałów instalacyjnych i technologicznych kotłowni, - poraŝenia prądem podczas prac przy uŝyciu elektronarzędzi - prace demontaŝowe i montaŝowe w kanałach instalacyjnych Wykonanie prac przy wysokości większej niŝ 5 m winno być prowadzone przez pracowników uprawnionych do prac na wysokości, z rusztowań zabezpieczających przed upadkiem. Zapewnić wykonanie robót specjalistycznych przez uprawnionych wykonawców, posiadających specjalistyczny sprzęt. 4. Sposób instruktaŝu pracowników Prace na budowie mogą być wykonywane przez pracowników posiadających odpowiednie kwalifikacje oraz przeszkolenie w zakresie BHP". Ponadto dla pracowników powinien być przeprowadzony codzienny instruktaŝ_ przed dopuszczeniem pracownika do wykonywania pracy na określonym stanowisku. Kierownik budowy winien przeprowadzić instruktaŝ_ pracowników, w tym: - określić zasady postępowania w przypadku wystąpienia zagroŝenia - poinformować o konieczności stosowania przez pracowników środków ochrony indywidualnej, zabezpieczających przed skutkiem zagroŝeń - określić sposób przechowywania i przemieszczania materiałów na terenie budowy. Po zapoznaniu sie z przepisami i zasadami bezpiecznego wykonywania robót pracownicy powinni

15 potwierdzić pisemnie, iŝ zostali do tych odpowiednio przygotowani. 5. Środki techniczne - zatrudniać pracowników o odpowiednich kwalifikacjach - pracownicy powinni posiadać odzieŝ ochronna i obuwie ochronne, a podczas wykonywania prac na wysokości nosić kaski ochronne - prace na wysokości wykonywać z drabin przyściennych i rusztowań z zastosowaniem paso szelek bezpieczeństwa - teren placu budowy na kaŝdym etapie powinien zostać zabezpieczony ogrodzeniem przed dostępem osób trzecich i oznaczony zgodnie z przepisami. - strefy wejść do budynku naleŝy zabezpieczyć daszkami przed upadkiem narzędzi i materiałów. - barierkami wydzielić strefy prowadzenia robót od stref ruchu pieszego. - wygrodzić strefy niebezpieczne - prace prowadzić zgodnie z przepisami BHP i ze sztuka budowlana - materiały budowlane oraz materiały pochodzące z rozbiórki składować w sposób bezpieczny, w wyznaczonych do tego celu miejscach - uŝywać sprzętu i narzędzi sprawnych, posiadających odpowiednie i aktualne atesty dopuszczenia do stosowania - prace naleŝy prowadzić pod stałym nadzorem technicznym.