Microsoft ACCESS 2007 Podstawy teoretyczne

Wielkość: px
Rozpocząć pokaz od strony:

Download "Microsoft ACCESS 2007 Podstawy teoretyczne"

Transkrypt

1 Jerzy Kluczewski Microsoft ACCESS 2007 Podstawy teoretyczne Gdańsk, październik 2015 Niniejszy podręcznik szkoleniowy został przygotowany przez nauczyciela informatyki. Żadna z jego części nie może być powielana ani modyfikowana w formie elektronicznej bądź drukiem bez zezwolenia autora. Materiał w nim zawarty stanowi integralną część materiałów edukacyjnych i nie jest samodzielną całością. Pełne wykorzystanie zawartych w nim informacji oraz realizacja ćwiczeń możliwa jest tylko poprzez aktywne uczestnictwo w zajęciach ćwiczeniowych. Zastrzeżonych nazw firm i produktów użyto wyłącznie w celu ich identyfikacji. Copyright Jerzy Kluczewski Gdańsk, październik 2015

2 SPIS TREŚCI 1. Uwagi wstępne Podstawowe informacje o bazach danych Bazy danych: czym są i jak działają? Co to jest relacyjna baza danych? Ogólny schemat logiczny bazy danych Podstawowe różnice w nazewnictwie elementów tabeli Przykładowa tabela Pojęcia podstawowe Pojęcia zaawansowane Klucze Relacje Indeksowanie i sortowanie Kwerendy, filtry i formularze Raporty, makra i moduły System zarządzający bazami Projektowanie bazy danych Optymalizacja tabel bazy danych Przykładowe pytania kontrolne Microsoft Access 2007 Podstawy teoretyczne - 2 -

3 1. Uwagi wstępne Niniejszy dokument jest przeznaczony dla osób, które opanowały następujące czynności: rozpoczynanie pracy w systemie Windows; posługiwanie się myszą; uruchamianie programu w systemie Windows; otwieranie, przesuwania, zmiana rozmiarów, przewijanie i zamykanie okien; korzystanie z okien dialogowych, a w szczególności z tych, które służą do otwierania i zapisywania plików oraz zmiany foldera lub dysku; korzystanie z Pomocy systemu Windows. 2. Podstawowe informacje o bazach danych 2.1. Bazy danych: czym są i jak działają? Baza danych jest zbiorem informacji związanych z pewnym tematem lub zadaniem na przykład analizą zamówień klientów lub ewidencją kolekcji nagrań. Jeśli Twoja baza danych nie jest przechowywana na komputerze lub też na komputerze są przechowywane tylko jej pewne części, to prawdopodobnie dużo pracy poświęcasz organizowaniu i koordynowaniu informacji pochodzących z bardzo różnych źródeł. Za pomocą programu Microsoft Access możesz zarządzać wszystkimi niezbędnymi informacjami używając jednego pliku bazy danych. Plik zawierający bazę danych ma rozszerzenie MDB. W pliku takim możesz dzielić dane na odrębne części zwane tabelami. Za pomocą formularzy elektronicznych możesz oglądać, dodawać i aktualizować dane w tabelach; za pomocą kwerend możesz znajdować i pobierać tylko te dane, które są rzeczywiście aktualnie niezbędne; za pomocą raportów możesz analizować i drukować dane w określonym przez siebie układzie. Najlepiej jest przechowywać dane tworząc po jednej tabeli dla każdego typu informacji, które mają być analizowane. Dane z różnych tabel można później łączyć razem w kwerendach, formularzach lub raportach należy w tym celu zdefiniować relacje między tabelami. Jeśli chcesz znaleźć i pobrać tylko te dane, które spełniają pewne warunki, utwórz kwerendę. Kwerenda może obejmować dane pochodzące z różnych tabel, może aktualizować lub usuwać wiele rekordów jednocześnie, pozwala także na wykonywanie obliczeń na danych, przy czym obliczenia te mogą być zarówno wbudowane (istniejące od razu w programie), jak i niestandardowe (definiowane przez użytkownika). Jeśli chcesz łatwo wyświetlać, wprowadzać lub zmieniać dane w tabelach, utwórz formularz. Przy otwieraniu formularza, program Microsoft Access pobiera dane z jednej lub więcej tabel i wyświetla je na ekranie. Układ danych na ekranie możesz zarówno wybrać z Kreatora formularzy, jak i zdefiniować samodzielnie od początku. Microsoft Access 2007 Podstawy teoretyczne - 3 -

4 Jeśli chcesz analizować swoje dane lub zaprezentować je w postaci drukowanej, utwórz raport. Możesz na przykład wydrukować raport grupujący dane i obliczający podsumowania, a następnie inny raport, zawierający dane wykorzystywane w nagłówkach korespondencji. Podsumowanie: Baza danych może składać się z: tabel, formularzy, kwerend, raportów (a także makr i modułów) i zapisana jest w pliku o rozszerzeniu MDB. Plik MDB będzie bazą danych jeśli będzie zawierał co najmniej jedną tabelę. Pozostałe elementy są opcjonalne i służą do operowania na danych zgromadzonych w tabelach. Aby móc efektywnie wykorzystywać dużą liczbę zgromadzonych w komputerach informacji, należy ją najpierw dobrze usystematyzować. Nawet nie korzystając z komputerów mamy do czynienia z bazami danych (świadomie lub nieświadomie). Przykładem bazy danych może być kartka papieru zawierająca dwie tabelki; pierwsza zawiera listę pracowników przedsiębiorstwa wraz z ich danymi personalnymi: imieniem, nazwiskiem, datą urodzenia, adresem zamieszkania, stanowiskiem służbowym, natomiast druga tabelka zawiera listę płac dla tych samych pracowników wraz takimi danymi jak: imieniem, nazwiskiem, kwotami płacy zasadniczej, premii, płacy brutto za miesiąc maj 1999 r: PRACOWNICY Imię i nazwisko Data urodzenia Adres Stanowisko Zenon Adamski Sopot ul. Lipowa 10/2 Dyrektor Zenon Biernacki Sopot ul. 23 Marca 23/4 Kierownik brygady Jerzy Wołoś Gdynia ul. Morska 123/6 Murarz-tynkarz WYNAGRODZENIE ZA M-C MAJ 1999 r. Imię i nazwisko Płaca zasadnicza Premia Płaca brutto Zenon Adamski 2000,- zł 300,- zł 2300,- zł Zenon Biernacki 1500,- zł 100,- zł 1600,- zł Jerzy Wołoś 800,- zł 50,- zł 850,- zł W kolejnych kolumnach obu tabelek są zgromadzone dane opisujące pracowników przedsiębiorstwa. Każda kolumna posiada nagłówek opisujący charakter danych nazywamy go atrybutem danej. Każdy wiersz zawiera dane opisujące jednego pracownika nazywamy go rekordem. Każde przecięcie się wiersza z kolumną tworzy pole zawierające pojedynczą daną. Strukturę atrybuty + wiersze + kolumny nazywamy tabelą. Zbiór takich tabel razem z danymi zaprojektowanymi tak, aby można je było zastosować do efektywnego gromadzenia, przekształcania oraz wyszukiwania za pomocą metod informatycznych i środków komputerowych nazywamy bazą danych. Należy zwrócić uwagę na cel bazy danych: efektywne (czyli pewne, szybkie, dokładne, wyczerpujące) wyszukiwanie i przekształcanie danych. Aby można było spełnić ten cel należy spełnić trzy podstawowe warunki: Microsoft Access 2007 Podstawy teoretyczne - 4 -

5 posiadać dobrze zaprojektowaną bazę danych, posiadać dobry i działający na danym komputerze program obsługi bazy danych, wprowadzić poprawne i kompletne dane do bazy danych. Przedstawiony wyżej przykład nie jest dobrze zaprojektowaną bazą danych. Po pierwsze nie można na niej przeprowadzić operacji wyszukania informacji o pracownikach, mieszkających tylko w Sopocie oraz o imieniu Zenon. Po drugie w obu tabelach powtarzają się te same informacje: imię i nazwisko. Aby wyeliminować te wady zaprojektujemy nasza przykładową bazę w następujący sposób: PRACOWNICY Nr Nazwisko Imię Data urodzenia Miasto Ulica Stanowisko 1 Adamski Zenon Sopot Lipowa 10/2 Dyrektor 2 Biernacki Zenon Sopot 23 Marca 23/4 Kierownik brygady 3 Wołoś Jerzy Gdynia Morska 123/6 Murarz-tynkarz WYNAGRODZENIE ZA M-C MAJ 1999 r. Nr Płaca zasadnicza Premia Płaca brutto ,- zł 300,- zł 2300,- zł ,- zł 100,- zł 1600,- zł 3 800,- zł 50,- zł 850,- zł Podsumowanie: Tabelą w bazie danych nazywamy zbiór rekordów opisujących obiekty np. pracownicy zawierających informacje o tych obiektach w sposób ujednolicony tj. każdy rekord posiada te same kolumny. Rekordem nazywamy szereg pól które opisują pojedynczy obiekt w tabeli wiersz zawiera dane opisujące jednego pracownika. Każdy rekord ma identyczną strukturę. Atrybutem nazywamy cechę kolumny, która opisujące charakter danych przechowywanych w rekordzie Co to jest relacyjna baza danych? Przykładowa baza danych składa się z 2 tabel. Po przeprojektowaniu w każdej z nich pojawił się dodatkowy atrybut (pole, kolumna) o nazwie Nr, który służy do powiązania rekordów pomiędzy obiema tabelami tak, aby nie trzeba było przechowywać imienia i nazwiska podwójnie. Powiązanie to nazywa się relacją. W tym przypadku relacja wiąże 1 rekord z pierwszej tabeli z 1 rekordem w drugiej tabeli itd. Podsumowanie: Relacyjną bazą danych nazywamy taką bazę danych, która umożliwia tworzenie baz bez redundancji, czyli nadmiarowości gromadzonych informacji. Dzięki relacjom można zaplanować prostsze tabele, a więc łatwiejsze w obsłudze przez programy. Microsoft Access 2007 Podstawy teoretyczne - 5 -

6 2.3. Ogólny schemat logiczny bazy danych Baza danych tabela PRACOWNICY tabela WYNAGRODZENIE zbiór tabel zbiór rekordów rekord rekord rekord Pole1 Pole2 Pole3 Pole4 Pole5 Pole6 Pole7 rekord, czyli pola danych 2.4. Podstawowe różnice w nazewnictwie elementów tabeli. Określenia używane zwykle przez użytkowników laików: Wiersz 1 Wiersz 2 Wiersz 3 Wiersz 4 Kolumna 1 Kolumna 2 Kolumna 3 Kolumna 4 Kolumna 5 X(2,4) Dana X(2,4) znajduje się w 2 wierszu i 4 kolumnie, a więc ma adres (2,4). Określenia używane zwykle przez użytkowników programistów: Rekord 1 Rekord 2 Rekord 3 Rekord 4 Pole 1 Pole 2 Pole 3 Pole 4 Pole 5 X(2,4) Dana(2,4) znajduje się w 2 rekordzie i 4 polu, a więc ma adres (2,4). Microsoft Access 2007 Podstawy teoretyczne - 6 -

7 Określenia używane zwykle przez użytkowników naukowców: Krotka 1 Krotka 2 Krotka 3 Krotka 4 Atrybut 1 Atrybut 2 Atrybut 3 Atrybut 4 Atrybut 5 X(2,4) Dana(2,4) znajduje się w 2 krotce i 4 atrybucie, a więc ma adres (2,4). Ponieważ obecnie najczęściej użytkownicy, zajmujący się bazami danych stosują nazewnictwo programistów, będziemy używali pojęć: rekord i pole. Podsumowanie: Baza danych składa się z tabel, tabele składają się z rekordów, rekordy składają się z pól. Pola mogą przechowywać elementarne dane, które są niepodzielne, czyli zakładamy, że mniejszych jednostek danych nie ma Przykładowa tabela 2.6. Pojęcia podstawowe Dana (ang.data) najmniejsza, elementarna jednostka informacji o obiekcie będąca przedmiotem przetwarzania komputerowego. Relacyjna baza danych (ang. relational database) zbiór danych w postaci tabel połączonych relacjami. Typ danej (ang. data type) - rodzaj danej, czyli forma zapisu informacji: znakowy (ang.character) dana może przechowywać tylko wartości znaków pisarskich liczbowy (ang.number) dana może przechowywać tylko liczby logiczny (ang.logical) dana może przechowywać tylko dwie wartości: prawda, fałsz (tak, nie) Microsoft Access 2007 Podstawy teoretyczne - 7 -

8 data (ang.date) dana może przyjmować postać daty i czasu np. rok.miesiąc.dzień godz:min:sek alfanumeryczny (ang.alphanumeric) dana może przechowywać wartości znaków ASCII oraz cyfry numeryczny (ang.numeric) wartościami danej mogą być tylko cyfry i znaki: + (plus), - (minus). walutowy (ang.currency) dana może przyjmować wartości liczbowe razem z symbolem waluty notatnikowy (ang.memo) dana może być oddzielnym zbiorem tekstowym służącym do przechowywania dowolnych opisów. binarny (ang.binary) dana może być np. plikiem dźwiękowym lub filmowym. graficzny (ang.graphic) dana przechowuje grafikę np. rysunki. obiektowy (ang.ole) dana przechowuje obiekty do których dostęp dokonuje się za pomocą techniki OLE (ang. object linking and embleding), czyli obiektów tworzonych przez inne aplikacje. Definicje: Format danej (ang. data format) postać wprowadzania i wyświetlania danej np. format oznacza, że dana numeryczna może być wyświetlona jako ciąg 2 cyfr, pojedynczej kreski i 3 cyfr. Format ten może służyć do wprowadzani i wyświetlania kodu pocztowego. Rekord (ang.record) zwany także krotką lub wierszem, to pozioma struktura danych opisująca jeden obiekt. Rekord składa się z pól opisujących dokładnie cechy obiektu np. pojedynczego pracownika. Tabela (ang. table) - nazywamy zbiór rekordów opisujących obiekty w sposób ujednolicony tj. każdy rekord posiada te same nazwy pól. Uwaga: w niektórych systemach baza danych np. dbase każda tabela nazywana jest bazą danych i jest przechowywana w oddzielnych plikach. Definicja Pole to struktura danych opisująca pojedynczą daną w rekordzie np. nazwisko pracownika. Podstawowe typy danych to: tekstowy / znakowy (ang.character) dana może przechowywać tylko wartości znaków pisarskich liczbowy (ang.number) dana może przechowywać tylko liczby logiczny (ang.logical) dana może przechowywać tylko dwie wartości: prawda, fałsz (tak, nie) data (ang.date) dana może przyjmować postać daty i czasu np. rok.miesiąc.dzień godz:min:sek walutowy (ang.currency) dana może przyjmować wartości liczbowe razem z symbolem waluty Definicja Relacyjna baza danych to zbiór danych w postaci tabel połączonych relacjami. Microsoft Access 2007 Podstawy teoretyczne - 8 -

9 2.7. Pojęcia zaawansowane Klucze Klucz podstawowy (ang. primary key field) Klucz podstawowy (ang. primary key) zwany też kluczem głównym to jedno lub więcej pól, których wartość jednoznacznie identyfikuje każdy rekord w tabeli. Taka cecha klucza nazywana jest unikatowością. Klucz podstawowy służy do powiązania rekordów w jednej tabeli z rekordami z innej tabeli. Klucz podstawowy jest nazywany kluczem obcym, jeśli odwołuje się do innej tabeli. Na przykład, w bazie pracowników kluczem podstawowym może być numer ewidencyjny pracownika. Klucz podstawowy jednopolowy (ang. single primary key) Jeśli istnieje pole zawierające dane unikatowe, jak na przykład numer katalogowy czy numer identyfikacyjny, można je zadeklarować jako klucz podstawowy. Jeśli jednak w polu tym powtarzają się wartości, klucz podstawowy nie zostanie ustawiony. Aby znaleźć rekordy zawierające te same dane, należy usunąć rekordy o powtarzających się wartościach bądź zdefiniować wielopolowy klucz podstawowy. Klucz podstawowy wielopolowy zwany też kluczem złożonym (ang.composed key) W sytuacji, gdy żadne z pól nie gwarantuje unikalnej wartości w nim zawartych, należy rozważyć możliwość utworzenia klucza podstawowego złożonego z kilku pól Relacje Relacja (ang. relation) Po podzieleniu danych na tabele i zdefiniowaniu pól kluczy podstawowych trzeba wprowadzić do systemu bazy danych informacje na temat sposobu poprawnego łączenia powiązanych danych w logiczną całość. W tym celu definiuje się relacje między tabelami, powiązanie logiczne między rekordami różnych tablic za pomocą kluczy. Typy relacji (ang.relation types) 1. relacja jeden-do-jednego W relacji jeden-do-jednego każdy rekord w tabeli A może mieć tylko jeden dopasowany rekord z tabeli B, i tak samo każdy rekord w tabeli B może mieć tylko jeden dopasowany rekord z tabeli A. Ten typ relacji spotyka się rzadko, ponieważ większość informacji powiązanych w ten sposób byłoby zawartych w jednej tabeli. Relacji jeden-do-jednego można używać do podziału tabeli z wieloma polami, do odizolowania części tabeli ze względów bezpieczeństwa, albo do przechowania informacji odnoszącej się tylko do podzbioru tabeli głównej. 2. Relacja jeden-do-wielu Relacja jeden-do-wielu jest najbardziej powszechnym typem relacji. W relacji jeden-do-wielu rekord w tabeli A może mieć wiele dopasowanych do niego rekordów z tabeli B, ale rekord w tabeli B ma tylko jeden dopasowany rekord w tabeli A. Microsoft Access 2007 Podstawy teoretyczne - 9 -

10 3. Relacja wiele-do-wielu W relacji wiele-do-wielu, rekord w tabeli A może mieć wiele dopasowanych do niego rekordów z tabeli B i tak samo rekord w tabeli B może mieć wiele dopasowanych do niego rekordów z tabeli A. Jest to możliwe tylko przez zdefiniowanie trzeciej tabeli (nazywanej tabelą łącza), której klucz podstawowy składa się z dwóch pól ľ kluczy obcych z tabel A i B. Relacja wiele-do-wielu jest w istocie dwiema relacjami jeden-do-wielu z trzecią tabelą. Na przykład, tabele "Zamówienia" i "Produkty" są powiązane relacją wiele-do-wielu zdefiniowaną przez utworzenie dwóch relacji jeden-do-wielu z tabelą "Opisy zamówień". Przykład tabel powiązanych relacją wiele-do-wielu Indeksowanie i sortowanie Indeksowanie (ang.indexing) Indeks jest wykorzystywany jako pomoc w szybszym wyszukiwaniu i sortowaniu rekordów. Indeks jest wykorzystywany podobnie jak indeks w książce: w celu znalezienia danych sprawdzane jest ich położenie w indeksie. Możliwe jest utworzenie indeksu na podstawie jednego pola lub na podstawie kilku pól. Zwykle indeksem obejmowane są pola często poszukiwane, sortowane lub pola, które są sprzężone z polami w innych tabelach w kwerendach. Jednakże, indeksy mogą powodować spowolnienie działania niektórych operacji, gdy indeksy dla wielu pól muszą być aktualizowane podczas tych operacji. Klucz podstawowy tabeli jest indeksowany automatycznie. Nie można indeksować pól, w których przechowywane są dane typu "Memo" lub "Obiekt OLE". W przypadku innych pól należy najpierw sprawdzić, czy spełnione są wszystkie następujące warunki: Microsoft Access 2007 Podstawy teoretyczne

11 Dane w polu są typu tekstowego, liczbowego, walutowego lub typu data. Spodziewane jest wyszukiwanie wartości przechowywanych w polu. Spodziewane jest sortowanie wartości w polu. Spodziewane jest przechowywanie wielu różnych wartości w polu. W przypadku powtarzania się wielu wartości w polu, indeks nie musi przyspieszać znacząco działania programu. Znajdowanie rekordów jest znacznie szybsze, gdy przeszukuje się pola indeksowane. Sortowanie (ang.sorting) Sortowaniem rekordów nazywamy ich porządkowanie według jakiegoś kryterium. Kryterium to nazwa lub nazwy pól według których odbywa się sortowanie. Przykładowo może być to sortowanie rosnące (sortuje wartości w porządku rosnącym (od A do Z, od 0 do 9) lub sortowanie malejące (sortuje wartości w porządku malejącym od Z do A, od 9 do 0) Kwerendy, filtry i formularze Zapytanie (ang.query) Zapytanie, czyli kwerenda to taka konstrukcja językowa, która pozwala na wyszukiwanie danych z bazy danych za pomocą zadawania pytań. Może to być specjalna konstrukcja języka programowania lub okno graficzne w którym należy podać parametry poszukiwanych danych. W zaawansowanych systemach baz danych kwerend można używać także do wyświetlania, zmiany i analizy danych. Tak zwana kwerenda wybierająca jest najczęściej używanym rodzajem kwerendy. Służy ona do otrzymywania danych z tabeli lub tabel i wyświetlania wyników w arkuszu danych, w którym można je następnie przeglądać. Kwerendy wybierające mogą być również używane do grupowania rekordów i obliczania sum, zliczeń, wyliczania średnich i przeprowadzania innych obliczeń. Filtr (ang. filter) Filtr pozwala na wyszukiwanie rekordów spełniające pojedyncze kryterium lub wiele kryteriów albo sortować rekordy w porządku rosnącym lub malejącym. Formularz (ang. screen form) Formularz, czyli tzw. formatka ekranowa służy do wygodnego wprowadzania, edytowania i usuwania danych w tabeli. Wymienione operacje wykonuje się za pomocą okna w którym użytkownik obsługuje pola. Znaczenie pól opisane jest za pomocą etykiet, czyli nazw pól Raporty, makra i moduły Raport (ang.report) Raportem nazywamy konstrukcję systemu bazy danych, która służy do definiowania postaci i zawartości danych pobieranych z tabel, a następnie umieszczanych na wydruku. Microsoft Access 2007 Podstawy teoretyczne

12 Procedura (ang.procedure) Procedurą nazywamy serię poleceń zapisaną w języku programowania baz danych, służącą do wykonywania obsługi na elementach bazy: tabelach, formularzach, raportach, kwerendach. Makro (ang. macro) Ciąg akcji wykonywanych na tabelach, formularzach, raportach, kwerendach uruchamianych przyciskami umieszczonymi w oknie np. formularza lub gdy wystąpi jakieś zdarzenie np. kasowanie rekordu. Moduł (ang.module) Moduł to podprogram w systemie bazy danych, który wykonuje wiele funkcji użytkowych powiązanych ze sobą tematycznie np. obsługa danych personalnych pracowników lub obliczanie kwot wypłat albo wydruk listy płac. Funkcje te umieszcza się zwykle w menu głównym aplikacji służącej do przetwarzania danych. W niektórych bazach danych aplikacja ta jest nazywana programem wykonawczym bazy (ang. run-time system) System zarządzający bazami System zarządzający bazami (ang.database management system) Jest to program zarządzający (system bazy danych) bazami danych oraz służący do wykonywania tabel, formularzy, kwerend, raportów, makr, procedur, podprogramów oraz produkcji gotowych aplikacji. Najpopularniejsze systemy zarządzania relacyjnymi bazami danych dla komputerów klasy IBM PC to: Access, Dbase, Delphi, FoxPro, Informix, Paradox i inne nowocześniejsze. Program wykonawczy bazy (ang.run-time system) Gotowa aplikacja bazy danych w postaci pliku(ów ) typu EXE sprzedawana użytkownikowi w celu dostarczenia mu systemu (zbioru programów) za pomocą którego może on przetwarzać swoje dane bez konieczności znajomości podstaw baz danych Projektowanie bazy danych Dobrym zwyczajem przed tworzeniem bazy danych jest wykonanie jej projektu, który składa się zwykle z następujących etapów: Określenie celu i zadań systemu informatycznego Opisanie funkcji użytkowych wynikającego realizującego sformułowany wcześniej cel systemu. Ustalenie listy nazw tabel Definiowanie pól w tabelach Definiowanie relacji między tabelami Definiowanie kluczy i indeksów. Definiowanie raportów, kwerend i formularzy. Microsoft Access 2007 Podstawy teoretyczne

13 2.9. Optymalizacja tabel bazy danych Jest wiele sposobów optymalizacji tabel. Niektóre z nich zostały opisane poniżej. Tabele należy tak projektować, by wyeliminować z nich zbędne dane. Dobrze zaprojektowana baza danych jest warunkiem koniecznym do szybkiego odnajdywania i uaktualniania danych. Jeśli dana tabela zawiera nadmiar danych, można ją podzielić przy użyciu Kreatora analizatora tabel na tabele powiązane relacjami. Pozwoli to przechowywać dane w sposób bardziej efektywny. Należy wybierać odpowiednie typy danych dla każdego z pól. Można przez to zaoszczędzić miejsce w bazie danych, jak również poprawić znacząco operacje sprzęgania. Podczas definiowania danego pola należy wybrać możliwie najmniej pamięciochłonny typ danych, który jest odpowiedni do danych zawartych w definiowanym polu. Należy tworzyć indeksy dla pól, które są sortowane, sprzęgane lub też dla których ustalane są warunki. Poprzez indeksowanie pól po obu stronach sprzężeń lub też poprzez utworzenie wzajemnych relacji między nimi, jak również poprzez indeksowanie każdego pola używanego do ustalania warunków dla kwerendy można osiągnąć bardzo znaczną poprawę szybkości kwerend. Indeksy nie muszą być jednak zalecane we wszystkich przypadkach. Indeksy zwiększają rozmiar plików bazy danych, zmniejszają zdolność do współdziałania w aplikacjach dla trybu pracy wielodostępnej (możliwość modyfikowania danej strony w tym samym czasie przez wielu użytkowników). Zmniejszają również wydajność podczas uaktualniania danych, w czasie dodawania i usuwania rekordów. Należy wypróbować doświadczalnie, które pola powinny być indeksowane, a które nie powinny. Dodanie indeksu może przykładowo przyspieszyć działanie kwerendy o 1 sekundę, podczas gdy dodanie jednego rzędu danych może spowolnić o 2 sekundy, powodując dodatkowe problemy blokowania. Można również spotkać się z bardzo nieznacznymi zyskami czasowymi, zależnie od tego czy inne pola są również indeksowane czy też nie. Przykładowo, dodając indeks do pola KodPocztowy może dać bardzo nikły efekt, gdy jednocześnie pola NazwaFirmy i Nazwisko są też indeksowane. Niezależnie od typów kwerend, należy indeksować pola, które mają najbardziej charakterystyczne i jedyne w swoim rodzaju wartości. W indeksach pól wielokrotnych należy używać tylko tylu pól w indeksie, ile jest niezbędnych Przykładowe pytania kontrolne 1. Podaj definicję bazy danych 2. Wymień elementy składowe bazy danych 3. Podaj definicję rekordu 4. Podaj definicję pola 5. Wymień pięć typów pól 6. Jakie dane może przechowywać pole typu logicznego? 7. Wyjaśnij co należy rozumieć przez pojęcie relacyjnej bazy danych 8. Podaj definicję klucza podstawowego 9. Wyjaśnij co oznacza pojęcie "relacja"? 10. Wymień 3 typy relacji 11. Podaj definicję formularza 12. Podaj definicję raportu Microsoft Access 2007 Podstawy teoretyczne

Bazy danych informacje podstawowe

Bazy danych informacje podstawowe Bazy danych informacje podstawowe Ten artykuł zawiera krótkie omówienie baz danych czym są, jakie spełniają zadania i do czego służą poszczególne części bazy danych. Użyta terminologia dotyczy baz danych

Bardziej szczegółowo

Przypomnienie najważniejszych pojęć z baz danych. Co to jest baza danych?

Przypomnienie najważniejszych pojęć z baz danych. Co to jest baza danych? Przypomnienie najważniejszych pojęć z baz danych. Co to jest baza danych? 1 Podstawowe pojęcia: 2 3 4 5 Dana (ang.data) najmniejsza, elementarna jednostka informacji o obiekcie będąca przedmiotem przetwarzania

Bardziej szczegółowo

ECDL Advanced Moduł AM3 Przetwarzanie tekstu Syllabus, wersja 2.0

ECDL Advanced Moduł AM3 Przetwarzanie tekstu Syllabus, wersja 2.0 ECDL Advanced Moduł AM3 Przetwarzanie tekstu Syllabus, wersja 2.0 Copyright 2010, Polskie Towarzystwo Informatyczne Zastrzeżenie Dokument ten został opracowany na podstawie materiałów źródłowych pochodzących

Bardziej szczegółowo

GEO-SYSTEM Sp. z o.o. GEO-RCiWN Rejestr Cen i Wartości Nieruchomości Podręcznik dla uŝytkowników modułu wyszukiwania danych Warszawa 2007

GEO-SYSTEM Sp. z o.o. GEO-RCiWN Rejestr Cen i Wartości Nieruchomości Podręcznik dla uŝytkowników modułu wyszukiwania danych Warszawa 2007 GEO-SYSTEM Sp. z o.o. 02-732 Warszawa, ul. Podbipięty 34 m. 7, tel./fax 847-35-80, 853-31-15 http:\\www.geo-system.com.pl e-mail:geo-system@geo-system.com.pl GEO-RCiWN Rejestr Cen i Wartości Nieruchomości

Bardziej szczegółowo

Bazy danych. Andrzej Łachwa, UJ, 2013 andrzej.lachwa@uj.edu.pl www.uj.edu.pl/web/zpgk/materialy 9/15

Bazy danych. Andrzej Łachwa, UJ, 2013 andrzej.lachwa@uj.edu.pl www.uj.edu.pl/web/zpgk/materialy 9/15 Bazy danych Andrzej Łachwa, UJ, 2013 andrzej.lachwa@uj.edu.pl www.uj.edu.pl/web/zpgk/materialy 9/15 Przechowywanie danych Wykorzystanie systemu plików, dostępu do plików za pośrednictwem systemu operacyjnego

Bardziej szczegółowo

dbsamples.udl lub przygotowany wcześniej plik dla Excela) i OK,

dbsamples.udl lub przygotowany wcześniej plik dla Excela) i OK, PRACA Z BAZAMI DANYCH w AutoCAD-zie AutoCAD umożliwia dostęp do zewnętrznych baz danych, utworzonych zarówno w MS ACCESS czy w MS EXCEL, jak i w dbase czy SQL Server. Połączenie następuje poprzez odwołanie

Bardziej szczegółowo

System zarządzania bazą danych (SZBD) Proces przechodzenia od świata rzeczywistego do jego informacyjnej reprezentacji w komputerze nazywać będziemy

System zarządzania bazą danych (SZBD) Proces przechodzenia od świata rzeczywistego do jego informacyjnej reprezentacji w komputerze nazywać będziemy System zarządzania bazą danych (SZBD) Proces przechodzenia od świata rzeczywistego do jego informacyjnej reprezentacji w komputerze nazywać będziemy modelowaniem, a pewien dobrze zdefiniowany sposób jego

Bardziej szczegółowo

Projektowanie bazy danych

Projektowanie bazy danych Projektowanie bazy danych Pierwszą fazą tworzenia projektu bazy danych jest postawienie definicji celu, założeo wstępnych i określenie podstawowych funkcji aplikacji. Każda baza danych jest projektowana

Bardziej szczegółowo

System Informatyczny CELAB. Przygotowanie programu do pracy - Ewidencja Czasu Pracy

System Informatyczny CELAB. Przygotowanie programu do pracy - Ewidencja Czasu Pracy Instrukcja obsługi programu 2.11. Przygotowanie programu do pracy - ECP Architektura inter/intranetowa System Informatyczny CELAB Przygotowanie programu do pracy - Ewidencja Czasu Pracy Spis treści 1.

Bardziej szczegółowo

5.1. Praca z aplikacją

5.1. Praca z aplikacją 5.1. Praca z aplikacją 5.1.1. Podstawy baz danych 5.1.1.1. Znajomość pojęcia baza danych. Baza danych pojecie komputerowe oznaczające zbiór informacji dotyczących określonego tematu czy zagadnienia biznesowego.

Bardziej szczegółowo

Microsoft Management Console

Microsoft Management Console Microsoft Management Console Konsola zarządzania jest narzędziem pozwalającym w prosty sposób konfigurować i kontrolować pracę praktycznie wszystkich mechanizmów i usług dostępnych w sieci Microsoft. Co

Bardziej szczegółowo

Harmonogramowanie projektów Zarządzanie czasem

Harmonogramowanie projektów Zarządzanie czasem Harmonogramowanie projektów Zarządzanie czasem Zarządzanie czasem TOMASZ ŁUKASZEWSKI INSTYTUT INFORMATYKI W ZARZĄDZANIU Zarządzanie czasem w projekcie /49 Czas w zarządzaniu projektami 1. Pojęcie zarządzania

Bardziej szczegółowo

Zintegrowane Systemy Zarządzania Biblioteką SOWA1 i SOWA2 SKONTRUM

Zintegrowane Systemy Zarządzania Biblioteką SOWA1 i SOWA2 SKONTRUM Zintegrowane Systemy Zarządzania Biblioteką SOWA1 i SOWA2 SKONTRUM PROGRAM INWENTARYZACJI Poznań 2011 Spis treści 1. WSTĘP...4 2. SPIS INWENTARZA (EWIDENCJA)...5 3. STAŁE UBYTKI...7 4. INTERPRETACJA ZAŁĄCZNIKÓW

Bardziej szczegółowo

System Zarządzania Relacyjną Bazą Danych (SZRBD) Microsoft Access 2010

System Zarządzania Relacyjną Bazą Danych (SZRBD) Microsoft Access 2010 System Zarządzania Relacyjną Bazą Danych (SZRBD) Microsoft Access 2010 Instrukcja do zajęć laboratoryjnych Część 1. ĆWICZENIE 1 ZADANIE 1 Utworzyć bazę danych Osoby, składającą się z jednej tabeli o następującej

Bardziej szczegółowo

SIECI KOMPUTEROWE I BAZY DANYCH

SIECI KOMPUTEROWE I BAZY DANYCH KATEDRA MECHANIKI I ROBOTYKI STOSOWANEJ WYDZIAŁ BUDOWY MASZYN I LOTNICTWA, POLITECHNIKA RZESZOWSKA SIECI KOMPUTEROWE I BAZY DANYCH Laboratorium DB2: TEMAT: Relacyjne bazy danych Cz. I - III Cel laboratorium

Bardziej szczegółowo

Krzysztof Kadowski. PL-E3579, PL-EA0312,

Krzysztof Kadowski. PL-E3579, PL-EA0312, Krzysztof Kadowski PL-E3579, PL-EA0312, kadowski@jkk.edu.pl Bazą danych nazywamy zbiór informacji w postaci tabel oraz narzędzi stosowanych do gromadzenia, przekształcania oraz wyszukiwania danych. Baza

Bardziej szczegółowo

INSTRUKCJA WebPTB 1.0

INSTRUKCJA WebPTB 1.0 INSTRUKCJA WebPTB 1.0 Program WebPTB wspomaga zarządzaniem budynkami w kontekście ich bezpieczeństwa fizycznego. Zawiera zestawienie budynków wraz z ich cechami fizycznymi, które mają wpływ na bezpieczeństwo

Bardziej szczegółowo

Instalacja. Zawartość. Wyszukiwarka. Instalacja... 1. Konfiguracja... 2. Uruchomienie i praca z raportem... 4. Metody wyszukiwania...

Instalacja. Zawartość. Wyszukiwarka. Instalacja... 1. Konfiguracja... 2. Uruchomienie i praca z raportem... 4. Metody wyszukiwania... Zawartość Instalacja... 1 Konfiguracja... 2 Uruchomienie i praca z raportem... 4 Metody wyszukiwania... 6 Prezentacja wyników... 7 Wycenianie... 9 Wstęp Narzędzie ściśle współpracujące z raportem: Moduł

Bardziej szczegółowo

Wdrożenie modułu płatności eservice dla systemu Virtuemart 2.0.x

Wdrożenie modułu płatności eservice dla systemu Virtuemart 2.0.x Wdrożenie modułu płatności eservice dla systemu Virtuemart 2.0.x Wersja 02 Styczeń 2016 Centrum Elektronicznych Usług Płatniczych eservice Sp. z o.o. Spis treści 1. Wstęp... 3 1.1. Przeznaczenie dokumentu...

Bardziej szczegółowo

Logowanie do systemu Faktura elektroniczna

Logowanie do systemu Faktura elektroniczna Logowanie do systemu Faktura elektroniczna Dostęp do Systemu Faktury Elektronicznej możliwy jest poprzez kliknięcie odnośnika Moja faktura w prawym górnym rogu strony www.wist.com.pl, a następnie przycisku

Bardziej szczegółowo

Spis treści. Rozdział 1 ewyniki. mmedica - INSTR UKC JA UŻYTKO W NIKA

Spis treści. Rozdział 1 ewyniki. mmedica - INSTR UKC JA UŻYTKO W NIKA Wersja 5.1.9 Spis treści Rozdział 1 1.1 1.1.1 1.1.2 1.2 1.3 1.4 1.5 I Konfiguracja... 1-1 OID świadczeniodawcy... 1-2 Dodanie... instytucji zewnętrznej 1-4 Dodanie... zlecenia 1-11 Pobranie... materiału

Bardziej szczegółowo

Centrum Informatyki "ZETO" S.A. w Białymstoku. Instrukcja użytkownika dla urzędników nadających uprawnienia i ograniczenia podmiotom w ST CEIDG

Centrum Informatyki ZETO S.A. w Białymstoku. Instrukcja użytkownika dla urzędników nadających uprawnienia i ograniczenia podmiotom w ST CEIDG Centrum Informatyki "ZETO" S.A. w Białymstoku Instrukcja użytkownika dla urzędników nadających uprawnienia i ograniczenia podmiotom w ST CEIDG BIAŁYSTOK, 12 WRZEŚNIA 2011 ograniczenia podmiotom w ST CEIDG

Bardziej szczegółowo

Archiwum Prac Dyplomowych

Archiwum Prac Dyplomowych Archiwum Prac Dyplomowych Instrukcja dla studentów Ogólna procedura przygotowania pracy do obrony w Archiwum Prac Dyplomowych 1. Student rejestruje pracę w dziekanacie tej jednostki uczelni, w której pisana

Bardziej szczegółowo

CitiDirect EB - Mobile

CitiDirect EB - Mobile CitiDirect Ewolucja Bankowości System bankowości elektronicznej dla firm Podręcznik Użytkownika CitiDirect EB - Mobile CitiService Pomoc Techniczna CitiDirect Tel. 0 801 343 978, +48 (22) 690 15 21 Poniedziałek-piątek

Bardziej szczegółowo

Jak usprawnić procesy controllingowe w Firmie? Jak nadać im szerszy kontekst? Nowe zastosowania naszych rozwiązań na przykładach.

Jak usprawnić procesy controllingowe w Firmie? Jak nadać im szerszy kontekst? Nowe zastosowania naszych rozwiązań na przykładach. Jak usprawnić procesy controllingowe w Firmie? Jak nadać im szerszy kontekst? Nowe zastosowania naszych rozwiązań na przykładach. 1 PROJEKTY KOSZTOWE 2 PROJEKTY PRZYCHODOWE 3 PODZIAŁ PROJEKTÓW ZE WZGLĘDU

Bardziej szczegółowo

INFORMATYKA dla gimnazjum Opis założonych osiągnięć ucznia klasy trzeciej

INFORMATYKA dla gimnazjum Opis założonych osiągnięć ucznia klasy trzeciej INFORMATYKA dla gimnazjum Opis założonych osiągnięć ucznia klasy trzeciej W ROKU SZKOLNYM 2015/2016 1. Podstawa prawna do opracowania Przedmiotowego Systemu Oceniania. a) Rozporządzenie Ministra Edukacji

Bardziej szczegółowo

Instrukcja programu PControl Powiadowmienia.

Instrukcja programu PControl Powiadowmienia. 1. Podłączenie zestawu GSM. Instrukcja programu PControl Powiadowmienia. Pierwszym krokiem w celu uruchomienia i poprawnej pracy aplikacji jest podłączenie zestawu GSM. Zestaw należy podłączyć zgodnie

Bardziej szczegółowo

Instrukcja zarządzania systemem informatycznym służącym do przetwarzania danych osobowych

Instrukcja zarządzania systemem informatycznym służącym do przetwarzania danych osobowych Załącznik nr 1 do Zarządzenia Nr 1/2013 Dyrektora Zespołu Obsługi Szkół i Przedszkoli w Muszynie z dnia 30 grudnia 2013 r. Instrukcja zarządzania systemem informatycznym służącym do przetwarzania danych

Bardziej szczegółowo

Metody opracowywania dokumentów wielostronicowych. Technologia Informacyjna Lekcja 28

Metody opracowywania dokumentów wielostronicowych. Technologia Informacyjna Lekcja 28 Metody opracowywania dokumentów wielostronicowych Technologia Informacyjna Lekcja 28 Tworzenie stylów w tekstu Jeśli pisze się długie teksty, stosując, zwłaszcza w jednym dokumencie róŝne r rodzaje formatowania,

Bardziej szczegółowo

Ostatnia cena sprzeda y klienta 1.0 dodatek do Symfonia Faktura dla 1 firmy

Ostatnia cena sprzeda y klienta 1.0 dodatek do Symfonia Faktura dla 1 firmy Podr cznik u ytkownika Ostatnia cena sprzeda y klienta 1.0 dodatek do Symfonia Faktura dla 1 firmy Masz pytanie? zadzwo 693 936 046 lub napisz handel@symfoniadodatki.pl SPIS TRE CI 1. Instalacja dodatku

Bardziej szczegółowo

Kancelaris - Zmiany w wersji 2.50

Kancelaris - Zmiany w wersji 2.50 1. Listy Kancelaris - Zmiany w wersji 2.50 Zmieniono funkcję Dostosuj listę umożliwiając: o Zapamiętanie wielu widoków dla danej listy o Współdzielenie widoków między pracownikami Przykład: Kancelaria

Bardziej szczegółowo

INSTRUKCJA Panel administracyjny

INSTRUKCJA Panel administracyjny INSTRUKCJA Panel administracyjny Konto trenera Spis treści Instrukcje...2 Opisy...3 Lista modułów głównych...3 Moduł szkoleniowy...4 Dodaj propozycję programu szkolenia...4 Modyfikuj arkusz wykładowcy...6

Bardziej szczegółowo

Praca na wielu bazach danych część 2. (Wersja 8.1)

Praca na wielu bazach danych część 2. (Wersja 8.1) Praca na wielu bazach danych część 2 (Wersja 8.1) 1 Spis treści 1 Analizy baz danych... 3 1.1 Lista analityczna i okno szczegółów podstawowe informacje dla każdej bazy... 3 1.2 Raporty wykonywane jako

Bardziej szczegółowo

WARUNKI TECHNICZNE ARCHIWIZACJI DOKUMENTÓW

WARUNKI TECHNICZNE ARCHIWIZACJI DOKUMENTÓW Załącznik nr 1 WARUNKI TECHNICZNE ARCHIWIZACJI DOKUMENTÓW 1. PRZEDMIOT ZAMÓWIENIA Przedmiotem zamówienia jest utworzenie bazy danych elektronicznego archiwum dokumentów Powiatowego Ośrodka Dokumentacji

Bardziej szczegółowo

REJESTRATOR RES800 INSTRUKCJA OBSŁUGI

REJESTRATOR RES800 INSTRUKCJA OBSŁUGI AEK Zakład Projektowy Os. Wł. Jagiełły 7/25 60-694 POZNAŃ tel/fax (061) 4256534, kom. 601 593650 www.aek.com.pl biuro@aek.com.pl REJESTRATOR RES800 INSTRUKCJA OBSŁUGI Wersja 1 Poznań 2011 REJESTRATOR RES800

Bardziej szczegółowo

API transakcyjne BitMarket.pl

API transakcyjne BitMarket.pl API transakcyjne BitMarket.pl Wersja 20140314 1. Sposób łączenia się z API... 2 1.1. Klucze API... 2 1.2. Podpisywanie wiadomości... 2 1.3. Parametr tonce... 2 1.4. Odpowiedzi serwera... 3 1.5. Przykładowy

Bardziej szczegółowo

Zapytanie ofertowe M.M. Druk Serwis Sp. z o.o.

Zapytanie ofertowe M.M. Druk Serwis Sp. z o.o. Kraków, 09.05.2014 ZAPYTANIE OFERTOWE Zwracamy się z prośbą o przedstawienie oferty handlowej na planowany zakup 2 aplikacji Web to Print oraz Print od Demand w ramach działania 2.1 schemat B Wspólne przedsięwziecia

Bardziej szczegółowo

Charakterystyka systemów plików

Charakterystyka systemów plików Charakterystyka systemów plików Systemy plików są rozwijane wraz z systemami operacyjnymi. Windows wspiera systemy FAT oraz system NTFS. Różnią się one sposobem przechowywania informacji o plikach, ale

Bardziej szczegółowo

INTERAKTYWNA APLIKACJA MAPOWA MIASTA RYBNIKA INSTRUKCJA OBSŁUGI

INTERAKTYWNA APLIKACJA MAPOWA MIASTA RYBNIKA INSTRUKCJA OBSŁUGI INTERAKTYWNA APLIKACJA MAPOWA MIASTA RYBNIKA INSTRUKCJA OBSŁUGI Spis treści Budowa okna aplikacji i narzędzia podstawowe... 4 Okno aplikacji... 5 Legenda... 5 Główne okno mapy... 5 Mapa przeglądowa...

Bardziej szczegółowo

Strona główna góra 4 5 6 8 7 9

Strona główna góra 4 5 6 8 7 9 Opis wyglądu Strona główna góra 4 5 6 8 7 9 10 3 2 1 14 15 11 12 13 1. Menu sklep 2. Menu działy główne 3. Logo sklepu (templates/images/logo.png) 4. Schowek produktów (schowek daje możliwość klientom

Bardziej szczegółowo

Politechnika Warszawska Wydział Matematyki i Nauk Informacyjnych ul. Koszykowa 75, 00-662 Warszawa

Politechnika Warszawska Wydział Matematyki i Nauk Informacyjnych ul. Koszykowa 75, 00-662 Warszawa Zamawiający: Wydział Matematyki i Nauk Informacyjnych Politechniki Warszawskiej 00-662 Warszawa, ul. Koszykowa 75 Przedmiot zamówienia: Produkcja Interaktywnej gry matematycznej Nr postępowania: WMiNI-39/44/AM/13

Bardziej szczegółowo

OPIS PRZEDMIOTU ZAMÓWIENIA:

OPIS PRZEDMIOTU ZAMÓWIENIA: Szkolenia są realizowane w ramach projektów współfinansowanych ze środków Unii Europejskiej w ramach Europejskiego Funduszu Społecznego. Program Operacyjny Kapitał Ludzki 2007-2013 Załącznik nr 1 Do SIWZ

Bardziej szczegółowo

Miejski System Zarządzania - Katowicka Infrastruktura Informacji Przestrzennej

Miejski System Zarządzania - Katowicka Infrastruktura Informacji Przestrzennej Miejski System Zarządzania - Katowicka Infrastruktura Informacji Przestrzennej Geodezyjne referencyjne bazy danych: Ewidencja Gruntów i Budynków Instrukcja użytkownika Historia zmian Wersja Data Kto Opis

Bardziej szczegółowo

Komentarz do prac egzaminacyjnych w zawodzie technik administracji 343[01] ETAP PRAKTYCZNY EGZAMINU POTWIERDZAJĄCEGO KWALIFIKACJE ZAWODOWE

Komentarz do prac egzaminacyjnych w zawodzie technik administracji 343[01] ETAP PRAKTYCZNY EGZAMINU POTWIERDZAJĄCEGO KWALIFIKACJE ZAWODOWE Komentarz do prac egzaminacyjnych w zawodzie technik administracji 343[01] ETAP PRAKTYCZNY EGZAMINU POTWIERDZAJĄCEGO KWALIFIKACJE ZAWODOWE OKE Kraków 2012 Zadanie egzaminacyjne zostało opracowane

Bardziej szczegółowo

1. Korzyści z zakupu nowej wersji... 2. 2. Poprawiono... 2. 3. Zmiany w słowniku Stawki VAT... 2. 4. Zmiana stawki VAT w kartotece Towary...

1. Korzyści z zakupu nowej wersji... 2. 2. Poprawiono... 2. 3. Zmiany w słowniku Stawki VAT... 2. 4. Zmiana stawki VAT w kartotece Towary... Forte Handel 1 / 8 Nowe funkcje w module Forte Handel w wersji 2011a Spis treści: 1. Korzyści z zakupu nowej wersji... 2 2. Poprawiono... 2 Nowe funkcje w module Forte Handel w wersji 2011 Spis treści:

Bardziej szczegółowo

Ewidencja abonentów. Kalkulacja opłat

Ewidencja abonentów. Kalkulacja opłat Wachlarz możliwości programu w całości wykorzystywać będą operatorzy o szerokiej strukturze oraz rozbudowanej ofercie. Jednak program został zaprojektowany tak, by umożliwić obsługę zarówno niewielkiej

Bardziej szczegółowo

PROCEDURA ADMINISTROWANIA ORAZ USUWANIA

PROCEDURA ADMINISTROWANIA ORAZ USUWANIA Załącznik nr 5 do umowy nr 11/DI/PN/2013 PROCEDURA ADMINISTROWANIA ORAZ USUWANIA BŁĘDÓW I AWARII W APLIKACJI CENTRALNEJ Rozdział 1. ADMINISTROWANIE APLIKACJĄ CENTRALNĄ 1. Wykonawca zobowiązany jest do

Bardziej szczegółowo

PODRĘCZNIK UŻYTKOWNIKA

PODRĘCZNIK UŻYTKOWNIKA PODRĘCZNIK UŻYTKOWNIKA ENGLISH NEDERLANDS DEUTSCH FRANÇAIS ESPAÑOL ITALIANO PORTUGUÊS POLSKI ČESKY MAGYAR SLOVENSKÝ SAFESCAN MC-Software OPROGRAMOWANIE DO LICZENIA PIENIĘDZY SPIS TREŚCI WPROWADZENIE I

Bardziej szczegółowo

Program Google AdSense w Smaker.pl

Program Google AdSense w Smaker.pl Smaker.pl Program Google AdSense w Smaker.pl Pytania i odpowiedzi dotyczące programu Google AdSense Spis treści Czym jest AdSense... 2 Zasady działania AdSense?... 2 Jak AdSense działa w Smakerze?... 3

Bardziej szczegółowo

Kopia zapasowa i odzyskiwanie Podręcznik użytkownika

Kopia zapasowa i odzyskiwanie Podręcznik użytkownika Kopia zapasowa i odzyskiwanie Podręcznik użytkownika Copyright 2009 Hewlett-Packard Development Company, L.P. Windows jest zastrzeżonym znakiem towarowym firmy Microsoft Corporation, zarejestrowanym w

Bardziej szczegółowo

Warszawska Giełda Towarowa S.A.

Warszawska Giełda Towarowa S.A. KONTRAKT FUTURES Poprzez kontrakt futures rozumiemy umowę zawartą pomiędzy dwoma stronami transakcji. Jedna z nich zobowiązuje się do kupna, a przeciwna do sprzedaży, w ściśle określonym terminie w przyszłości

Bardziej szczegółowo

Podstawa programowa kształcenia ogólnego informatyki w gimnazjum

Podstawa programowa kształcenia ogólnego informatyki w gimnazjum 1 Podstawa programowa kształcenia ogólnego informatyki w gimnazjum Obowiązująca podstawa programowa nauczania informatyki w gimnazjum, w odniesieniu do propozycji realizacji tych zagadnień w podręcznikach

Bardziej szczegółowo

Komentarz technik ochrony fizycznej osób i mienia 515[01]-01 Czerwiec 2009

Komentarz technik ochrony fizycznej osób i mienia 515[01]-01 Czerwiec 2009 Strona 1 z 19 Strona 2 z 19 Strona 3 z 19 Strona 4 z 19 Strona 5 z 19 Strona 6 z 19 Strona 7 z 19 W pracy egzaminacyjnej oceniane były elementy: I. Tytuł pracy egzaminacyjnej II. Założenia do projektu

Bardziej szczegółowo

Zmiany w wersji 1.18 programu VinCent Office.

Zmiany w wersji 1.18 programu VinCent Office. Zmiany w wersji 1.18 programu VinCent Office. Zmiana w sposobie wykonania aktualizacji programu. Od wersji 1.18 przy instalowaniu kolejnej wersji programu konieczne jest uzyskanie klucza aktywacyjnego.

Bardziej szczegółowo

Wtedy wystarczy wybrać właściwego Taga z listy.

Wtedy wystarczy wybrać właściwego Taga z listy. Po wejściu na stronę pucharino.slask.pl musisz się zalogować (Nazwa użytkownika to Twój redakcyjny pseudonim, hasło sam sobie ustalisz podczas procedury rejestracji). Po zalogowaniu pojawi się kilka istotnych

Bardziej szczegółowo

Instrukcja dotycząca generowania klucza dostępowego do Sidoma v8

Instrukcja dotycząca generowania klucza dostępowego do Sidoma v8 Szanowni Państwo! Instrukcja dotycząca generowania klucza dostępowego do Sidoma v8 Przekazujemy nową wersję systemu SidomaOnLine v8. W celu zalogowania się do systemu niezbędny jest nowy klucz dostępu,

Bardziej szczegółowo

Rozliczenia z NFZ. Ogólne założenia. Spis treści

Rozliczenia z NFZ. Ogólne założenia. Spis treści Rozliczenia z NFZ Spis treści 1 Ogólne założenia 2 Generacja raportu statystycznego 3 Wczytywanie raportu zwrotnego 4 Szablony rachunków 4.1 Wczytanie szablonów 4.2 Wygenerowanie dokumentów rozliczenia

Bardziej szczegółowo

Stypendia USOS Stan na semestr zimowy 2013/14

Stypendia USOS Stan na semestr zimowy 2013/14 Stypendia USOS Stan na semestr zimowy 2013/14 Wnioski Wnioski dostępne w USOS Deklaracja programu Wniosek zbierający informacje o dochodach rodziny studenta Wniosek o przyznanie stypendium socjalnego Wniosek

Bardziej szczegółowo

SZABLONY KOMUNIKATÓW SPIS TREŚCI

SZABLONY KOMUNIKATÓW SPIS TREŚCI SZABLONY KOMUNIKATÓW SPIS TREŚCI Zarządzanie zawartością stron... 2 Dodawanie komunikatu... 3 Lista komunikatów... 6 Lista komunikatów na stronie głównej... 9 ZARZĄDZANIE ZAWARTOŚCIĄ STRON Istnieją dwa

Bardziej szczegółowo

OptiMore Importer Rejestru VAT. Instrukcja obsługi programu

OptiMore Importer Rejestru VAT. Instrukcja obsługi programu OptiMore Importer Rejestru VAT Instrukcja obsługi programu Wstęp Program OptiMore Importer Rejestru VAT jest przeznaczony do importowania wpisów do rejestru VAT na podstawie danych zawartych w pliku źródłowym.

Bardziej szczegółowo

Oprogramowanie FonTel służy do prezentacji nagranych rozmów oraz zarządzania rejestratorami ( zapoznaj się z rodziną rejestratorów FonTel ).

Oprogramowanie FonTel służy do prezentacji nagranych rozmów oraz zarządzania rejestratorami ( zapoznaj się z rodziną rejestratorów FonTel ). {tab=opis} Oprogramowanie FonTel służy do prezentacji nagranych rozmów oraz zarządzania rejestratorami ( zapoznaj się z rodziną rejestratorów FonTel ). Aplikacja umożliwia wygodne przeglądanie, wyszukiwanie

Bardziej szczegółowo

WZÓR SKARGI EUROPEJSKI TRYBUNAŁ PRAW CZŁOWIEKA. Rada Europy. Strasburg, Francja SKARGA. na podstawie Artykułu 34 Europejskiej Konwencji Praw Człowieka

WZÓR SKARGI EUROPEJSKI TRYBUNAŁ PRAW CZŁOWIEKA. Rada Europy. Strasburg, Francja SKARGA. na podstawie Artykułu 34 Europejskiej Konwencji Praw Człowieka WZÓR SKARGI EUROPEJSKI TRYBUNAŁ PRAW CZŁOWIEKA Rada Europy Strasburg, Francja SKARGA na podstawie Artykułu 34 Europejskiej Konwencji Praw Człowieka oraz Artykułu 45-47 Regulaminu Trybunału 1 Adres pocztowy

Bardziej szczegółowo

Platforma do obsługi zdalnej edukacji

Platforma do obsługi zdalnej edukacji Andrzej Krzyżak. Platforma do obsługi zdalnej edukacji Projekt platformy e-learningowej wykonanej w ramach pracy magisterskiej obejmował stworzenie w pełni funkcjonalnego, a zarazem prostego i intuicyjnego

Bardziej szczegółowo

Komputer i urządzenia z nim współpracujące

Komputer i urządzenia z nim współpracujące Temat 1. Komputer i urządzenia z nim współpracujące Realizacja podstawy programowej 1. 1) opisuje modułową budowę komputera, jego podstawowe elementy i ich funkcje, jak również budowę i działanie urządzeń

Bardziej szczegółowo

Program szkoleniowy Efektywni50+ Moduł III Standardy wymiany danych

Program szkoleniowy Efektywni50+ Moduł III Standardy wymiany danych Program szkoleniowy Efektywni50+ Moduł III 1 Wprowadzenie do zagadnienia wymiany dokumentów. Lekcja rozpoczynająca moduł poświęcony standardom wymiany danych. Wprowadzenie do zagadnień wymiany danych w

Bardziej szczegółowo

Technologie internetowe Internet technologies Forma studiów: Stacjonarne Poziom kwalifikacji: I stopnia. Liczba godzin/tydzień: 2W, 2L

Technologie internetowe Internet technologies Forma studiów: Stacjonarne Poziom kwalifikacji: I stopnia. Liczba godzin/tydzień: 2W, 2L Nazwa przedmiotu: Kierunek: Informatyka Rodzaj przedmiotu: moduł specjalności obowiązkowy: Sieci komputerowe Rodzaj zajęć: wykład, laboratorium Technologie internetowe Internet technologies Forma studiów:

Bardziej szczegółowo

PAKIET MS OFFICE. WPROWADZENIE DO ACCESS Bazy danych

PAKIET MS OFFICE. WPROWADZENIE DO ACCESS Bazy danych PAKIET MS OFFICE Pakiet MS Office składa się z kilku programów, które mogą ze sobą wymieniać dane. Mechanizm wymiany danych w pakiecie MS Office nazywamy OLE Object Linking and Embedding (OLE) mechanizm

Bardziej szczegółowo

REGULAMIN OKRESOWYCH OCEN PRACOWNIKÓW URZĘDU GMINY LIMANOWA ORAZ KIEROWNIKÓW JEDNOSTEK ORGANIZACYJNYCH GMINY LIMANOWA

REGULAMIN OKRESOWYCH OCEN PRACOWNIKÓW URZĘDU GMINY LIMANOWA ORAZ KIEROWNIKÓW JEDNOSTEK ORGANIZACYJNYCH GMINY LIMANOWA Załącznik do Zarządzenia Wójta Gminy Limanowa nr 78/2009 z dnia 10 grudnia 2009 r. REGULAMIN OKRESOWYCH OCEN PRACOWNIKÓW URZĘDU GMINY LIMANOWA ORAZ KIEROWNIKÓW JEDNOSTEK ORGANIZACYJNYCH GMINY LIMANOWA

Bardziej szczegółowo

Instalacja programu. Omówienie programu. Jesteś tu: Bossa.pl

Instalacja programu. Omówienie programu. Jesteś tu: Bossa.pl Jesteś tu: Bossa.pl Program Quotes Update to niewielkie narzędzie ułatwiające pracę inwestora. Jego celem jest szybka i łatwa aktualizacja plików lokalnych z historycznymi notowaniami spółek giełdowych

Bardziej szczegółowo

Instrukcja Obsługi STRONA PODMIOTOWA BIP

Instrukcja Obsługi STRONA PODMIOTOWA BIP Instrukcja Obsługi STRONA PODMIOTOWA BIP Elementy strony podmiotowej BIP: Strona podmiotowa Biuletynu Informacji Publicznej podzielona jest na trzy części: Nagłówek strony głównej Stopka strony podmiotowej

Bardziej szczegółowo

Zarządzanie Zasobami by CTI. Instrukcja

Zarządzanie Zasobami by CTI. Instrukcja Zarządzanie Zasobami by CTI Instrukcja Spis treści 1. Opis programu... 3 2. Konfiguracja... 4 3. Okno główne programu... 5 3.1. Narzędzia do zarządzania zasobami... 5 3.2. Oś czasu... 7 3.3. Wykres Gantta...

Bardziej szczegółowo

Koszty bezpośrednie rozliczane w ramach PO KL

Koszty bezpośrednie rozliczane w ramach PO KL Koszty bezpośrednie rozliczane w ramach PO KL - stawki jednostkowe - Stawka jednostkowa to kwota (stawka) należna za daną usługę, której wysokość jest określona przez Instytucję Zarządzającą w załącznikach

Bardziej szczegółowo

INSTRUKCJA DO PROGRAMU LICZARKA 2000 v 2.56

INSTRUKCJA DO PROGRAMU LICZARKA 2000 v 2.56 INSTRUKCJA DO PROGRAMU LICZARKA 2000 v 2.56 Program Liczarka 2000 służy do archiwizowania i drukowania rozliczeń z przeprowadzonych transakcji pieniężnych. INSTALACJA PROGRAMU Program instalujemy na komputerze

Bardziej szczegółowo

Centralizacji Systemu. Procedury zasilania danymi systemu LAS oprogramowania do aktualizacji LMN. etap C13 pkt 5

Centralizacji Systemu. Procedury zasilania danymi systemu LAS oprogramowania do aktualizacji LMN. etap C13 pkt 5 SYSTEM INFORMATYCZNY LASÓW PAŃSTWOWYCH Centralizacji Systemu Procedury zasilania danymi systemu LAS oprogramowania do aktualizacji LMN etap C13 pkt 5 Dokumentacja użytkownika Pro-Holding Sp. z o.o., Kraków,

Bardziej szczegółowo

PERSON Kraków 2002.11.27

PERSON Kraków 2002.11.27 PERSON Kraków 2002.11.27 SPIS TREŚCI 1 INSTALACJA...2 2 PRACA Z PROGRAMEM...3 3. ZAKOŃCZENIE PRACY...4 1 1 Instalacja Aplikacja Person pracuje w połączeniu z czytnikiem personalizacyjnym Mifare firmy ASEC

Bardziej szczegółowo

Systemy baz danych. mgr inż. Sylwia Glińska

Systemy baz danych. mgr inż. Sylwia Glińska Systemy baz danych Wykład 1 mgr inż. Sylwia Glińska Baza danych Baza danych to uporządkowany zbiór danych z określonej dziedziny tematycznej, zorganizowany w sposób ułatwiający do nich dostęp. System zarządzania

Bardziej szczegółowo

VinCent Office. Moduł Drukarki Fiskalnej

VinCent Office. Moduł Drukarki Fiskalnej VinCent Office Moduł Drukarki Fiskalnej Wystawienie paragonu. Dla paragonów definiujemy nowy dokument sprzedaży. Ustawiamy dla niego parametry jak podano na poniższym rysunku. W opcjach mamy możliwość

Bardziej szczegółowo

Zamawiający potwierdza, że zapis ten należy rozumieć jako przeprowadzenie audytu z usług Inżyniera.

Zamawiający potwierdza, że zapis ten należy rozumieć jako przeprowadzenie audytu z usług Inżyniera. Pytanie nr 1 Bardzo prosimy o wyjaśnienie jak postrzegają Państwo możliwość przeliczenia walut obcych na PLN przez Oferenta, który będzie składał ofertę i chciał mieć pewność, iż spełnia warunki dopuszczające

Bardziej szczegółowo

Procedura działania Punktu Potwierdzającego Profile Zaufane epuap Urzędzie Gminy w Ułężu

Procedura działania Punktu Potwierdzającego Profile Zaufane epuap Urzędzie Gminy w Ułężu Załącznik nr 1 do Zarządzenia Wójta Gminy Ułęż nr 21 z dnia 14 maja 2014r. Procedura działania Punktu Potwierdzającego Profile Zaufane epuap Urzędzie Gminy w Ułężu Spis treści Użyte pojęcia i skróty...

Bardziej szczegółowo

Strategia rozwoju sieci dróg rowerowych w Łodzi w latach 2015-2020+

Strategia rozwoju sieci dróg rowerowych w Łodzi w latach 2015-2020+ Strategia rozwoju sieci dróg rowerowych w Łodzi w latach 2015-2020+ Projekt: wersja β do konsultacji społecznych Opracowanie: Zarząd Dróg i Transportu w Łodzi Ul. Piotrkowska 175 90-447 Łódź Spis treści

Bardziej szczegółowo

Wskazówki dotyczące przygotowania danych do wydruku suplementu

Wskazówki dotyczące przygotowania danych do wydruku suplementu Wskazówki dotyczące przygotowania danych do wydruku suplementu Dotyczy studentów, którzy rozpoczęli studia nie wcześniej niż w 2011 roku. Wydruk dyplomu i suplementu jest możliwy dopiero po nadaniu numeru

Bardziej szczegółowo

Instrukcja obsługi Zaplecza epk dla Pracowników Instytucji w zakresie administracji danymi instytucji

Instrukcja obsługi Zaplecza epk dla Pracowników Instytucji w zakresie administracji danymi instytucji Instrukcja obsługi Zaplecza epk dla Pracowników Instytucji w zakresie administracji danymi instytucji Spis treści: 1. Wstęp... 3 2. Dostęp do systemu... 4 3. Widok menu Administracja dla użytkownika o

Bardziej szczegółowo

WYKAZ ZMIAN W INSTRUKCJI UśYTKOWNIKA KSI

WYKAZ ZMIAN W INSTRUKCJI UśYTKOWNIKA KSI WYKAZ ZMIAN W INSTRUKCJI UśYTKOWNIKA KSI 29 sierpnia 2012 r. WNIOSKI O DOFINANSOWANIE blokada pola Status pole jest blokowane do edycji w chwili utworzenia Umowy/ decyzji o dofinansowaniu dla danego wniosku

Bardziej szczegółowo

Motywuj świadomie. Przez kompetencje.

Motywuj świadomie. Przez kompetencje. styczeń 2015 Motywuj świadomie. Przez kompetencje. Jak wykorzystać gamifikację i analitykę HR do lepszego zarządzania zasobami ludzkimi w organizacji? 2 Jak skutecznie motywować? Pracownik, który nie ma

Bardziej szczegółowo

ZAPYTANIE OFERTOWE. Nazwa zamówienia: Wykonanie usług geodezyjnych podziały nieruchomości

ZAPYTANIE OFERTOWE. Nazwa zamówienia: Wykonanie usług geodezyjnych podziały nieruchomości Znak sprawy: GP. 271.3.2014.AK ZAPYTANIE OFERTOWE Nazwa zamówienia: Wykonanie usług geodezyjnych podziały nieruchomości 1. ZAMAWIAJĄCY Zamawiający: Gmina Lubicz Adres: ul. Toruńska 21, 87-162 Lubicz telefon:

Bardziej szczegółowo

INSTRUKCJA TESTOWANIA USŁUG NA PLATFORMIE ELA-ENT

INSTRUKCJA TESTOWANIA USŁUG NA PLATFORMIE ELA-ENT Załącznik nr 1 Siedlce-Warszawa, dn. 16.06.2009 r. Opracowanie: Marek Faderewski (marekf@ipipan.waw.pl) Dariusz Mikułowski (darek@ii3.ap.siedlce.pl) INSTRUKCJA TESTOWANIA USŁUG NA PLATFORMIE ELA-ENT Przed

Bardziej szczegółowo

Bazy Danych. Laboratorium 2

Bazy Danych. Laboratorium 2 Bazy Danych Zadania i problemy techniczno-inżynieryjne oraz informatyczne dla systemów operacyjnych, połączeń i konfiguracji baz danych do pracy w biurze, sieci oraz z internetem. pdf Laboratorium 2 Opracować

Bardziej szczegółowo

Umowa o pracę zawarta na czas nieokreślony

Umowa o pracę zawarta na czas nieokreślony Umowa o pracę zawarta na czas nieokreślony Uwagi ogólne Definicja umowy Umowa o pracę stanowi dokument stwierdzający zatrudnienie w ramach stosunku pracy. Według ustawowej definicji jest to zgodne oświadczenie

Bardziej szczegółowo

Struktura plików wejściowych kontrahenci krajowi i zagraniczni ipko biznes

Struktura plików wejściowych kontrahenci krajowi i zagraniczni ipko biznes Struktura plików wejściowych kontrahenci krajowi i zagraniczni ipko biznes SPIS TREŚCI INFORMACJE OGÓLNE... 3 KONTRAHENCI KRAJOWI... 3 Opis pliku... 3 Struktura danych... 3 Przykład rekordu... 4 KONTRAHENCI

Bardziej szczegółowo

Procedura działania Punktu Potwierdzającego Profile Zaufane epuap w Urzędzie Miejskim w Łabiszynie

Procedura działania Punktu Potwierdzającego Profile Zaufane epuap w Urzędzie Miejskim w Łabiszynie Załącznik do Zarządzenia Nr 120.16.2014 Burmistrza Łabiszyna z dnia 25 kwietnia 2014 r. Procedura działania Punktu Potwierdzającego Profile Zaufane epuap w Urzędzie Miejskim w Łabiszynie ""BSES Spis treści

Bardziej szczegółowo

Postanowienia ogólne. Usługodawcy oraz prawa do Witryn internetowych lub Aplikacji internetowych

Postanowienia ogólne. Usługodawcy oraz prawa do Witryn internetowych lub Aplikacji internetowych Wyciąg z Uchwały Rady Badania nr 455 z 21 listopada 2012 --------------------------------------------------------------------------------------------------------------- Uchwała o poszerzeniu możliwości

Bardziej szczegółowo

INSTRUKCJA DLA UCZESTNIKÓW ZAWODÓW ZADANIA

INSTRUKCJA DLA UCZESTNIKÓW ZAWODÓW ZADANIA INSTRUKCJA DLA UCZESTNIKÓW ZAWODÓW 1. Zawody III stopnia trwają 150 min. 2. Arkusz egzaminacyjny składa się z 2 pytań otwartych o charakterze problemowym, 1 pytania opisowego i 1 mini testu składającego

Bardziej szczegółowo

Chemoinformatyczne bazy danych - Wprowadzenie do technologii baz danych. Andrzej Bąk

Chemoinformatyczne bazy danych - Wprowadzenie do technologii baz danych. Andrzej Bąk Chemoinformatyczne bazy danych - Wprowadzenie do technologii baz danych Andrzej Bąk Wstęp Zarys Co to jest baza danych? Podstawy teorii baz danych Klasyfikacja baz danych Organizacja danych w relacyjnej

Bardziej szczegółowo

Chmura obliczeniowa. do przechowywania plików online. Anna Walkowiak CEN Koszalin 2015-10-16

Chmura obliczeniowa. do przechowywania plików online. Anna Walkowiak CEN Koszalin 2015-10-16 Chmura obliczeniowa do przechowywania plików online Anna Walkowiak CEN Koszalin 2015-10-16 1 Chmura, czyli co? Chmura obliczeniowa (cloud computing) to usługa przechowywania i wykorzystywania danych, do

Bardziej szczegółowo

Opis instalacji systemu Intranet Komunikator

Opis instalacji systemu Intranet Komunikator mkomp Systemy Informatyczne Małgorzata Hyla 41-914 Bytom, Plac Żeromskiego 11/7 tel. +48 793-59-59-49 NIP 645-160-80-37 REGON 241529060 Opis instalacji systemu Intranet Komunikator Wersja 2.0 Systemy firmy

Bardziej szczegółowo

ZASADY REKLAMOWANIA USŁUG BANKOWYCH

ZASADY REKLAMOWANIA USŁUG BANKOWYCH Załącznik do uchwały KNF z dnia 2 października 2008 r. ZASADY REKLAMOWANIA USŁUG BANKOWYCH Reklama i informacja reklamowa jest istotnym instrumentem komunikowania się z obecnymi jak i potencjalnymi klientami

Bardziej szczegółowo

Procedura działania Punktu Potwierdzającego Profile Zaufane epuap w Urzędzie Miejskim w Barcinie

Procedura działania Punktu Potwierdzającego Profile Zaufane epuap w Urzędzie Miejskim w Barcinie Załącznik do Zarządzenia Nr 59/2014 Burmistrza Barcina z dnia 24 kwietnia 2014 r. Procedura działania Punktu Potwierdzającego Profile Zaufane epuap w Urzędzie Miejskim w Barcinie Spis treści 1. Użyte pojęcia

Bardziej szczegółowo

Instrukcja obsługi Norton Commander (NC) wersja 4.0. Autor: mgr inż. Tomasz Staniszewski

Instrukcja obsługi Norton Commander (NC) wersja 4.0. Autor: mgr inż. Tomasz Staniszewski Instrukcja obsługi Norton Commander (NC) wersja 4.0 Autor: mgr inż. Tomasz Staniszewski ITM Zakład Technologii Maszyn, 15.10.2001 2 1.Uruchomienie programu Aby uruchomić program Norton Commander standardowo

Bardziej szczegółowo

Podstawy programowania

Podstawy programowania Podstawy programowania Elementy algorytmiki C w środowisku.e (C#) dr inŝ. Grzegorz Zych Copernicanum, pok. 104 lub 206a 1 Minimum programowe reści kształcenia: Pojęcie algorytmu. Podstawowe konstrukcje

Bardziej szczegółowo