Szanowny Panie Marszałku! Nawiązując do przesłanej przy piśmie z dnia 7 kwietnia 2011 r., znak SPS /11, interpelacji pani poseł Beaty

Transkrypt

1 Szanowny Panie Marszałku! Nawiązując do przesłanej przy piśmie z dnia 7 kwietnia 2011 r., znak SPS /11, interpelacji pani poseł Beaty Mazurek w sprawie obniżenia stawki podatku od towarów i usług dla wyrobów ciastkarskich, których termin przydatności przekracza 45 dni, uprzejmie informuję. W okresie do dnia 31 grudnia 2010 r. wyroby sklasyfikowane (według Polskiej Klasyfikacji Wyrobów i Usług wprowadzonej rozporządzeniem Rady Ministrów z dnia 18 marca 1997 r. Dz. U. Nr 42, poz. 264, z późn. zm.) w grupowaniu Pieczywo, wyroby piekarskie i ciastkarskie, świeże podlegały opodatkowaniu 7-procentową stawką podatku od towarów i usług na podstawie art. 41 ust. 2 ustawy z dnia 11 marca 2004 r. o podatku od towarów i usług (Dz. U. Nr 54, poz. 535, z późn. zm.) w związku z poz. 25 załącznika nr 3 do tej ustawy. W dniu 1 stycznia 2011 r. weszły w życie przepisy ustawy z dnia 29 października 2010 r. o zmianie ustawy zmieniającej ustawę o podatku od towarów i usług (Dz. U. Nr 226, poz. 1476) oraz ustawy z dnia 26 listopada 2010 r. o zmianie niektórych ustaw związanych z realizacją ustawy budżetowej (Dz. U. Nr 238, poz. 1578). Zmiany zawarte w ustawie z dnia 29 października 2010 r. dotyczą m.in. dostosowania przepisów ustawy o podatku od towarów i usług do nomenklatury i symboli statystycznych wynikających z Polskiej Klasyfikacji Wyrobów i Usług, wprowadzonej rozporządzeniem Rady Ministrów z dnia 29 października 2008 r. (Dz. U. Nr 207, poz. 1293, z późn. zm.). W trakcie prac legislacyjnych w parlamencie nad projektami ww. ustaw Główny Urząd Statystyczny wyjaśnił, że zarówno europejska klasyfikacja CPA, jak i PKWiU 2008 nie definiują pojęcia wyrobów świeżych oraz wyrobów konserwowanych i nie podają okresów przydatności do spożycia dla tych wyrobów. Podobnie Nomenklatura Scalona (CN), będąca bazą pojęciową i merytoryczną m.in. nowej PKWiU, w zakresie ww. wyrobów nie zawiera ustaleń w tym zakresie.

2 Mając na uwadze, ażeby preferencyjna stawka podatku od towarów i usług objęła faktycznie świeże wyroby piekarskie i ciastkarskie, spośród zgłoszonych różnych propozycji w trakcie prac w parlamencie wypracowano i przyjęto kryterium, w brzmieniu podanym w poz. 31 i 32 załącznika nr 3 oraz w poz. 23 załącznika nr 10 do ww. ustawy o podatku od towarów i usług. W okresie od dnia 1 stycznia 2011 r. do dnia 31 marca 2011 r. w efekcie wprowadzonych ww. zmian zgodnie z art. 146a pkt 2 ww. ustawy o podatku od towarów i usług w związku z poz. 32 załącznika nr 3 do tej ustawy opodatkowaniu 8-procentową stawką podatku od towarów i usług podlegały wyroby ciastkarskie i ciastka, świeże, sklasyfikowane wg PKWiU z 2008 r. w grupowaniu , których data minimalnej trwałości, oznaczona zgodnie z odrębnymi przepisami, nie przekraczała 14 dni, a w przypadku oznaczania tych towarów zgodnie z odrębnymi przepisami wyłącznie terminem przydatności do spożycia termin ten również nie przekraczał 14 dni. Pragnę przy tym podkreślić, że w związku z pracami nad kolejną nowelizacją przepisów ww. ustawy o podatku od towarów i usług Senat uchwałą z dnia 16 marca 2011 r. w sprawie ustawy o podatku od towarów i usług oraz ustawy Prawo o miarach przyjął poprawkę, obniżając stawkę podatku od towarów i usług również dla wyrobów ciastkarskich i ciastek, których data minimalnej trwałości oznaczona zgodnie z odrębnymi przepisami wynosi od 15 dni do 45 dni, a w przypadku oznaczania tych towarów zgodnie z odrębnymi przepisami wyłącznie terminem przydatności do spożycia termin ten również wynosi od 15 dni do 45 dni. Powyższa zmiana ustawy weszła w życie z dniem 1 kwietnia 2011 r. Wyroby ciastkarskie i ciastka, świeże, które nie spełniają ww. kryteriów, podlegają opodatkowaniu 23-procentową stawką podatku od towarów i usług. Odnosząc się do poruszonego przez panią poseł problemu znakowania wyrobów ciastkarskich i ciastek sprzedawanych bez opakowań ( na wagę ), w tej kwestii przedstawiam wyjaśnienia ministra rolnictwa, który odpowiedzialny jest za przepisy dotyczące znakowania środków spożywczych. 2

3 Zgodnie z art. 17 rozporządzenia (WE) nr 178/2002 Parlamentu Europejskiego i Rady z dnia 28 stycznia 2002 r. ustanawiającego ogólne zasady i wymagania prawa żywnościowego, powołującego Europejski Urząd ds. Bezpieczeństwa Żywności oraz ustanawiającego procedury w zakresie bezpieczeństwa żywności (Dz.Urz. WE L 31 z , str. 1; Dz.Urz. UE Polskie wydanie specjalne, rozdz. 15, t. 6 str 463), podmioty działające na rynku spożywczym są zobowiązane na każdym etapie, obejmującym produkcję, przetwarzanie, jak i dystrybucję, zapewnić zgodność wytwarzanej przez siebie żywności z przepisami prawa żywnościowego. Podstawowym przepisem regulującym w prawie UE wymagania dotyczące podawania informacji dla konsumenta w odniesieniu do opakowanych środków spożywczych jest dyrektywa 2000/13/WE Parlamentu Europejskiego i Rady w sprawie zbliżenia ustawodawstw państw członkowskich odnoszących się do etykietowania, prezentacji i reklamy środków spożywczych (Dz. Urz. WE L 310 z , str. 19, Dz. Urz. UE Polskie wydanie specjalne, rozdz. 15, t. 6, str. 330). Wymagania ww. dyrektywy zostały wdrożone do prawa krajowego w następujących aktach prawnych: 1) ustawie z dnia 25 sierpnia 2006 r. o bezpieczeństwie żywności i żywienia (Dz. U. z 2010 r. Nr 136, poz. 914, z późn. zm.); 2) ustawie o jakości handlowej artykułów rolno-spożywczych (Dz. U. z 2005 r. Nr 187, poz. 1577, z późn. zm.); 3) rozporządzeniu ministra rolnictwa i rozwoju wsi z 10 lipca 2007 r. w sprawie znakowania środków spożywczych (Dz. U. Nr 137, poz. 966, z późn. zm.). Przepis art. 45 ust 1 ustawy z dnia 25 sierpnia 2006 r. o bezpieczeństwie żywności i żywienia stanowi, że środki spożywcze wprowadzane do obrotu są oznakowane. Oznakowanie artykułów rolno-spożywczych (w tym środków spożywczych) zgodnie z art. 6 ust. 2 ww. ustawy o jakości handlowej artykułów rolno-spożywczych w związku z art. 45 ust. 2 ww. ustawy o bezpieczeństwie 3

4 żywności i żywienia obejmuje wszelkie informacje w postaci napisów i innych oznaczeń, w tym znaki towarowe, nazwy handlowe, elementy graficzne i symbole, dotyczące środka spożywczego i umieszczone na opakowaniu, etykiecie, obwolucie, ulotce, zawieszce oraz w dokumentach, które są dołączone do tego środka spożywczego lub odnoszą się do niego. Zgodnie z art. 49 pkt 1 ww. ustawy o bezpieczeństwie żywności i żywienia oznakowanie środka spożywczego zawiera informacje istotne dla ochrony zdrowia i życia człowieka, w szczególności: 1) nazwę, pod którą środek spożywczy jest wprowadzany do obrotu, oraz 2) inne dane umożliwiające identyfikację oraz odróżnienie środka spożywczego od innych środków spożywczych. Wyżej wymienione rozporządzenie w sprawie znakowania środków spożywczych reguluje szczegółowy zakres informacji podawanych w oznakowaniu opakowanych środków spożywczych i środków spożywczych bez opakowań przeznaczonych bezpośrednio dla konsumenta finalnego lub do zakładów żywienia zbiorowego oraz sposób znakowania tych środków spożywczych. Jedną z informacji szczegółowych wymaganych w oznakowaniu opakowanych środków spożywczych przeznaczonych w tej postaci dla konsumenta finalnego zgodnie z art. 3 ust. 1 ww. dyrektywy 2000/13/WE jest data ważności (określana jako data minimalnej trwałości albo termin przydatności do spożycia). Jednocześnie przepis art. 9 ust. 5 tiret 5 ww. dyrektywy 2000/13/WE stanowi, iż oznaczenie daty ważności nie jest wymagane dla wyrobów piekarniczych lub cukierniczych, które ze względu na swoistą specyfikę są zwykle spożywane w ciągu 24 godzin od wytworzenia. Niniejsze zwolnienie zostało implementowane do prawa krajowego w 2 ust. 3 ww. rozporządzenia w sprawie znakowania środków spożywczych i stanowi, że opakowane produkty piekarskie i ciastkarskie, które są przeznaczone do spożycia w ciągu 24 godzin od wytworzenia, są zwolnione od obowiązku ich znakowania datą minimalnej trwałości albo terminem przydatności do spożycia. 4

5 W odniesieniu do nieopakowanych wyrobów piekarniczych i ciastkarskich kwestia ta nie jest regulowana szczegółowo ani w prawie wspólnotowym, ani w krajowym. Należy podkreślić, że jakkolwiek nie ma szczegółowych wymagań odnoszących się do podawania informacji o dacie ważności dla produktów spożywczych sprzedawanych bez opakowań, to przepisy ww. rozporządzenia (WE) nr 178/2002 nakazują identyfikację produktu na każdym etapie obrotu, stąd też odbiorca musi dysponować odpowiednimi informacjami pozwalającymi mu na zidentyfikowanie m.in., kto dostarczył dany środek spożywczy, czy zawiera on składniki alergizujące oraz jaka jest jego data ważności. Data ważności jest szczególnie istotna w przypadku środków spożywczych łatwo psujących się, dla których data ta określana jest jako termin przydatności do spożycia. Po upływie tego terminu środek spożywczy traci przydatność do spożycia (art. 3 ust. 3 pkt 47 ww. ustawy o bezpieczeństwie żywności i żywienia), co jest jednoznaczne z tym, że sprzedawca nie może takiego środka spożywczego sprzedawać. Biorąc to pod uwagę, odbiorca musi żądać od dostawcy istotnych z jego punktu widzenia danych dotyczących charakterystyki produktu, natomiast w jakiej formie te informacje otrzymuje (informacja na opakowaniu zbiorczym, dokumenty przewozowe czy inne nośniki informacji), zależy od umowy pomiędzy przedsiębiorstwami. Warunkiem koniecznym jest natomiast jednoznaczne zidentyfikowanie konkretnego środka spożywczego z odpowiednią charakterystyką (weryfikacja spełniania przez sprzedającego tego obowiązku prowadzona jest przez służby kontrolne). W świetle powyższego, w sytuacji gdy wyroby ciastkarskie i ciastka są wyrobami w opakowaniach nieprzeznaczonymi bezpośrednio dla konsumenta finalnego, w ich oznakowaniu zgodnie z wskazanymi powyżej przepisami należy umieścić następujące informacje: nazwę, pod którą artykuł rolnospożywczy jest wprowadzany do obrotu, inne dane umożliwiające identyfikację artykułu rolno-spożywczego oraz odróżnienie go od innych, a także dane identyfikujące producenta i kod identyfikacyjny partii produkcyjnej oraz 5

6 niezbędne informacje wynikające z przepisów dotyczących bezpieczeństwa żywności. Znakując artykuł rolno-spożywczy będący opakowanym (np. w tzw. opakowanie zbiorcze) środkiem spożywczym, należy określić: czy jest on przeznaczony w tym opakowaniu bezpośrednio dla konsumenta finalnego lub do zakładu żywienia zbiorowego (w takim przypadku należy zamieścić w jego oznakowaniu informacje wymagane poniżej przedstawionymi przepisami ogólnymi, jak również szczegółowe informacje zgodnie z przepisami rozporządzenia ministra rolnictwa i rozwoju wsi z dnia 10 lipca 2007 r. w sprawie znakowania środków spożywczych Dz. U. Nr 137, poz. 966, z późn. zm.). czy też nie będzie on oferowany konsumentowi w tym opakowaniu, lecz sprzedawany np. na wagę (w tym przypadku opakowanie zbiorcze środka spożywczego nie wymaga oznakowania zgodnie z ww. rozporządzeniem w sprawie znakowania środków spożywczych, lecz jedynie z ogólnymi przepisami dotyczącymi oznakowania środków spożywczych, zawartymi w poniżej przedstawionych przepisach ogólnych). Jak stanowi ww. art. 14 ust. 3 rozporządzenia (WE) 178/2002, podczas podejmowania decyzji, że dany środek spożywczy jest niebezpieczny, należy mieć na względzie: a) zwykłe warunki korzystania z żywności przez konsumenta oraz wykorzystywania jej na każdym etapie produkcji, przetwarzania i dystrybucji oraz b) informacje przeznaczone dla konsumenta, z uwzględnieniem informacji na etykiecie oraz inne informacje zwykle dostępne dla konsumenta dotyczące unikania konkretnych negatywnych skutków dla zdrowia związanych z daną żywnością lub rodzajem żywności. Biorąc pod uwagę niniejsze wymagania rozporządzenia (WE) nr 178/2002, w oznakowaniu każdego środka spożywczego (także wyrobów sprzedawanych na wagę) należałoby zawsze rozważyć potrzebę podawania informacji istotnych 6

7 z punktu widzenia bezpieczeństwa produktu (np. informacji dotyczącej obecności składników alergennych, daty minimalnej trwałości lub terminu przydatności do spożycia czy warunków przechowywania, jeżeli mają one wpływ na bezpieczeństwo produktu). W przypadku artykułu rolno-spożywczego będącego środkiem spożywczym (jak stanowi przepis art. 7 ust. 2 ww. ustawy o jakości handlowej artykułów rolno-spożywczych) nazwa powinna odpowiadać wymaganiom określonym w art. 47 ww. ustawy o bezpieczeństwie żywności i żywienia; oznakowanie opakowanych środków spożywczych zawiera dane identyfikujące producenta albo producentów, w tym firmę albo nazwę i adres, albo imię, nazwisko i adres. Ponadto, zgodnie z art. 7a. ww. ustawy o jakości handlowej artykułów rolnospożywczych, artykuły rolno-spożywcze wprowadzane do obrotu znakuje się widocznym, czytelnym i nieusuwalnym kodem identyfikacyjnym partii produkcyjnej, umożliwiającym identyfikację artykułu rolno-spożywczego z danej partii produkcyjnej. Kod identyfikacyjny jest nadawany przez producenta. Szczegółowe wymagania w tym zakresie zostały określone w rozporządzeniu ministra rolnictwa i rozwoju wsi z dnia 13 kwietnia 2004 r. w sprawie szczegółowego zakresu i sposobu znakowania niektórych grup i rodzajów artykułów rolno-spożywczych kodem identyfikacyjnym partii produkcyjnej (Dz. U. Nr 83, poz. 772). Natomiast inne dane wskazane w przepisie art. 49 pkt 1 ww. ustawy o bezpieczeństwie żywności i żywienia zostały szczegółowo określone w rozporządzeniu ministra rolnictwa i rozwoju wsi z 10 lipca 2007 r. w sprawie znakowania środków spożywczych (Dz. U. Nr 137, poz. 966, z późn. zm.), które wdraża m.in. do krajowego porządku prawnego przepisy dyrektywy 2000/13/WE Parlamentu Europejskiego i Rady w sprawie zbliżenia ustawodawstw państw członkowskich odnoszących się do etykietowania, prezentacji i reklamy środków spożywczych (Dz. Urz. WE L 310 z , str. 19, Dz. Urz. UE Polskie wydanie specjalne, rozdz. 15, t. 6, str. 330). 7

8 W świetle powyższych wyjaśnień ministra rolnictwa i rozwoju wsi oraz brzmienia poz. 32 zał. nr 3 do ustawy o podatku od towarów i usług podatnicy nie powinni mieć problemów z ustaleniem właściwej stawki podatku dotyczącej sprzedawanych przez nich wyrobów ciastkarskich i ciastek. Jednocześnie wyjaśniam, że zgodnie z postanowieniami dyrektywy 2006/112/WE z dnia 26 listopada 2006 r. w sprawie wspólnego systemu podatku od wartości dodanej (Dz. Urz. UE L 347 z , str. 1, z późn. zm.), do wymogów której Polska zobowiązana jest dostosowywać istniejące i przyszłe ustawodawstwo w zakresie systemu podatku od wartości dodanej, państwa członkowskie mogą stosować jedną lub dwie stawki obniżone podatku VAT, ale jedynie w odniesieniu do towarów i usług wymienionych w załączniku nr III do tej dyrektywy. W załączniku tym wymienione zostały m.in. produkty spożywcze (w tym napoje, ale bez napojów alkoholowych) do konsumpcji przez ludzi i zwierzęta, nasiona, rośliny i składniki normalnie przeznaczone jako dodatki lub substytuty wyrobów spożywczych. Wyżej wymieniona dyrektywa dopuszcza więc możliwość stosowania przez państwa członkowskie obniżonej stawki VAT na produkty spożywcze. Podkreślić jednak należy, że tylko w kilku państwach unijnych produkty spożywcze opodatkowane są jednolitą obniżoną stawką VAT. W większości krajów unijnych na produkty spożywcze obowiązuje więcej niż jedna stawka VAT, przy czym często jedną ze stosowanych stawek jest stawka podstawowa. Na przykład, zgodnie z informacją publikowaną przez Komisję Europejską (tabela VAT Rates Applied in the Member States of the European Union, stan na 1 stycznia 2011 r.) produkty żywnościowe (a zatem także ciastka) w takich krajach, jak: Bułgaria, Dania, Estonia, Litwa oraz Rumunia, opodatkowane są według podstawowej stawki podatku. Należy jednocześnie wskazać, iż stosowanie stawki obniżonej w stosunku do towarów określonych w załączniku III do dyrektywy 2006/112/WE jest opcjonalne dla państw członkowskich (tj. państwa mogą, ale nie muszą z tej opcji korzystać). 8

9 Pod tym względem uregulowania obowiązujące w Polsce są porównywalne z rozwiązaniami stosowanymi w wielu krajach Unii Europejskiej. Na podstawowe produkty spożywcze obowiązuje najniższa dopuszczalna w państwach członkowskich Unii stawka obniżona do wysokości 5% (szczegółowy wykaz tych produktów wymieniony jest w załączniku nr 10 do ww. ustawy z dnia 11 marca 2004 r. Stawką podatku w wysokości 8% opodatkowana jest reszta produktów (z wyjątkiem produktów takich, jak: alkohol, kawa, herbata, kakao, czekolada, słodycze), w tym również wyroby ciastkarskie i ciastka, których data minimalnej trwałości albo termin przydatności do spożycia nie przekracza 45 dni (oznaczone zgodnie z odrębnymi przepisami). Biorąc pod uwagę powyższe, nie widzę uzasadnienia do wprowadzenia jednolitej obniżonej stawki podatku od towarów i usług na produkty spożywcze, w tym wyroby cukiernicze i ciastkarskie. Z poważaniem 9