PRZYRZĄDY OPTOMETRYCZNE [01] Dr Jacek Pniewski, kod w USOS: BO07 Sezon 2015/2016, semestr zimowy, wtorki

Wielkość: px
Rozpocząć pokaz od strony:

Download "PRZYRZĄDY OPTOMETRYCZNE [01] Dr Jacek Pniewski, kod w USOS: 1100-2BO07 Sezon 2015/2016, semestr zimowy, wtorki 13.15-15.00"

Transkrypt

1 PRZYRZĄDY OPTOMETRYCZNE [01] Dr Jacek Pniewski, kod w USOS: BO07 Sezon 2015/2016, semestr zimowy, wtorki

2 Kalendarz zajęć Październik: 6, 13, 20, 27 Listopad: 3, 10, 17, 24 Grudzień: 1, 8, 15, 22 Styczeń: 12, 19, 26 Razem 15 wykładów Konsultacje: wtorki, czwartki (wskazany uprzedzający)

3 Warunki zaliczenia przedmiotu Założenia: Znajomość zagadnień optyki geometrycznej i fizjologicznej, umożliwiająca zrozumienie działania urządzeń omawianych na wykładzie. Efekty uczenia: Student zna budowę i działanie urządzeń optometrycznych omówionych na wykładzie. Kryteria oceniania: Ocena końcowa zależy od wyniku uzyskanego na egzaminie końcowym oraz wykonania zadań zespołowych.

4 Orientacyjny plan działania Wstęp historyczny i fizyczny Akcesoria do podmiotowego pomiaru refrakcji i innych parametrów widzenia: foroptery, kasety okulistyczne soczewek, rzutniki/wyświetlacze optotypów, stereo testy, testy barwne, skrzyżowane cylindry, okulary polaryzacyjne, flippery Skiaskopia statyczna i dynamiczna Refraktometria (różne konstrukcje, w tym autorefraktometry) Przyrządy do pomiaru topografii rogówki: keratoskopy (Placido, komercyjne keratoskopy) i keratometry (Scheiner, konstrukcje Javala-Schiøtza i Bauscha and Lomba, urządzenia typu wavefront detection: obiekty fazowe, interferometria, detektory Shacka-Hartmanna itp.) Mikroskopia konfokalna i skaningowa (laserowa) Gonioskopia bezpośrednia i pośrednia (soczewki gonioskopowe, trójlustro Goldmanna itp.) Funduskopia (soczewka Koeppego, Goldmanna, Hruby ego, Volka itp.) i funduskamery Angiografia fluoresceinowa Perymetria (kinetyczna i statyczna, progowa i nadprogowa, kampimetria, wzgórze widzenia, test Amslera itp.) Tonometria (tonometry impresyjne Schiotza, aplanacyjne Goldmanna, air-puff, przez powiekowe itp.) Pachymetria (kontaktowa, bezkontaktowa, OLCR Optical Low Coherence Reflectometry, USG) Tomograf OCT i SOCT Oftalmoskopy (bezpośrednie, pośrednie, wizuskopy, stereoskopowe, konfokalne) Biomikroskopia, lampa szczelinowa (typu Zeissa i Haagstreita) Optometry (m.in. Badala, barwne, Scheinera itp.) Przyrządy do pomiaru okularów (sferomierze, dioptromierze frontofokometry lunetowe, dioptromierze elektroniczne, polaryskopy) Pupilometry Polaryskopy, polarymetry

5 TYTUŁEM WSTĘPU

6 Przedmiot zainteresowania operatora przyrządów optometrycznych

7 Uwaga! Wbrew pozorom, przyrządy optometryczne nie służą tylko do pomiaru wady refrakcji samego oka, ale często też analizują pozostałe etapy w procesie widzenia, na przykład zdolność do akomodacji, czy widzenia stereoskopowego. Badaniu poddawane są nie tylko optyczna funkcja oka, lecz również stan narządu, na przykład kąt tęczówkoworogówkowy, tarcza nerwu wzrokowego itp. Wynik badania nie musi być powtarzalny i zależy od stanu psychofizycznego osoby badanej oraz warunków otoczenia.

8 Badanie zewnętrznej części oka Lupa + mikroskop (XIX wiek). Biomikroskop + Lampa szczelinowa (początek XX w.) Lampa szczelinowa, Zeiss Gullstrand, produkcja 1941 Rodenstock Slit Lamp RO 5000 EH

9 Dlaczego oczy zwierząt świecą? Dawniej istniał pogląd, że oczy zwierząt emitują światło, tym intensywniejsze im bardziej pobudzone jest zwierzę. Pogląd ten został obalony przez Prevosta (1818), który pokazał, że nie można zobaczyć światła pochodzącego z oka zwierzęcia, gdy zamkniemy się z nim w zaciemnionym pokoju. W tym samym czasie Gruithuisen odkrył, że oczy niektórych zwierząt (np. psów i kotów) zawierają unikalną warstwę za siatkówką, lucidum tapetum, która odbija światło i jest odpowiedzialna za pozorne świecenie oczu zwierząt.

10 Oko ludzkie (źrenica) wydaje się czarne Dlaczego źrenica jest czarna problem, który zwrócił uwagę już uczonych rzymskich. Purkinje (w 1823 r.) zaobserwował, że w pewnych warunkach oświetlenia ludzkiego oka można zobaczyć odblask. Zjawisko odkryte niezależnie przez Cumminga (w 1846 r.) i przez Brucke (w 1847 r.). Idea: obserwator musi znajdować się na drodze promieni padających. Brucke prawie wynalazł oftalmoskop, spoglądając przez rurkę umieszczoną w płomieniu świecy. Prawie. Podejrzewa się, że Purkinje używał jakiegoś urządzenia typu oftalmoskopu, podobnie Charles Babbage w Procent światła odbijanego przez siatkówkę oka to zależy

11 Budowa czopków i pręcików Pytanie: jak przebiega proces zamiany energii światła padającego na impuls nerwowy. Na to proste pytanie nie ma wyczerpującej odpowiedzi.

12 POWTÓRKA...

13 Fala elektromagnetyczna Zaburzenie rozchodzące się w przestrzeni, w postaci pola elektromagnetycznego. Elektryczna i magnetyczna składowa fali indukują się wzajemnie. Zmienne pole E indukuje pole H, a zmienne pole H indukuje pole E.

14 Widmo fal elektromagnetycznych Żródło:

15 Polaryzacja liniowa Drgania wektora pola E odbywają się w określonej płaszczyźnie, w kierunku prostopadłym do kierunku rozchodzenia się fali. Liniowo spolaryzowaną falę płaską rozchodzącą się w kierunku z można przedstawić jako złożenie (superpozycję) dwóch fal spolaryzowanych liniowo w kierunkach x i y, przy czym mogą one być zgodne lub przeciwne w fazie. Kierunek polaryzacji jest określany przez stosunek amplitud drgań w kierunkach składowych. Światło widzialne spolaryzowane można otrzymać np. poprzez wycięcie jednej ze składowych pola E (pochłanianie wzdłuż określonego kierunku), poprzez odbicie (kąt Brewstera), rozpraszanie. wikipedia.org

16 Prawo Malusa Natężenie światła spolaryzowanego, przepuszczonego przez polaryzator liniowy zależy od kwadratu kosinusa kąta pomiędzy płaszczyzną polaryzacji światła padającego a kierunkiem przepuszczania polaryzatora. E E 0 cos 2 I I 0 cos

17 Polaryzacja eliptyczna Powstaje przez złożenie dwóch fal spolaryzowanych liniowo w płaszczyznach prostopadłych do siebie. E E x y 0x E cos t 0 y E cos t x y wikipedia.org

18 Światło spójne (koherentne) niespójne monochromatyczne polichromatyczne Przykład????

19 Światło spójne (koherentne) niespójne monochromatyczne polichromatyczne Przykład Laser X Lampa gazowa Żarówka

20 Dwójłomność (naturalna) Zdolność ośrodków optycznych do podwójnego załamywania światła (także rozdwojenia promienia świetlnego). Zjawisko dwójłomności odkrył w 1669 roku Rasmus Bartholin a wyjaśnił Augustin J. Fresnel w pierwszej połowie XIX w wieku. Dwójłomność wykazuje wiele substancji krystalicznych, a także wszystkie ciekłe kryształy. Przykładami substancji dwójłomnych mogą być kryształy rutylu i kalcytu. Miarą dwójłomności jest różnica między współczynnikiem załamania promienia nadzwyczajnego n e, a współczynnikiem załamania promienia zwyczajnego n o. n n e n 0 wikipedia.org

21 Dwójłomność Zjawisko to wynika z faktu, że substancja jest anizotropowa, co oznacza, że współczynniki przenikalności elektrycznej ε i wynikająca z niego prędkość światła, a co za tym idzie współczynnik załamania światła, w krysztale zależą od kierunku drgań pola elektrycznego fali elektromagnetycznej (polaryzacji fali). W krysztale takim istnieje oś optyczna. Jest to kierunek, w którym biegnące światło nie rozdziela się na dwa promienie, ponieważ prędkość światła poruszającego się w tym kierunku nie zależy od kierunku polaryzacji. Kierunek tej osi nie zależy od kształtu kryształu. Istnieją kryształy jednoi dwuosiowe. wikipedia.org

22 Półfalówka Przepuszcza całe padające na nią światło zmieniając tylko stan jego polaryzacji. Nie polaryzuje światła niespolaryzowanego. Światło spolaryzowane liniowo zamienia na światło spolaryzowane liniowo w kierunku, który jest odbiciem polaryzacji światła padającego względem jednej z osi (szybkiej). Zmienia światło spolaryzowane kołowo prawoskrętnie na światło spolaryzowane kołowo lewoskrętnie i odwrotnie. 0 n n d n s d e wikipedia.org

23 Ćwierćfalówka Przepuszcza całe padające na nią światło i zmienia tylko stan jego polaryzacji. Nie polaryzuje światła niespolaryzowanego. Światło spolaryzowane liniowo zamienia na światło spolaryzowane eliptycznie zależnie od kąta polaryzacji względem osi szybkiej płytki i tak w szczególności: gdy oś płytki (szybka lub wolna) pokrywa się z kierunkiem polaryzacji światła, nie zmienia polaryzacji, gdy płaszczyzna polaryzacji światła tworzy kąt 45 z osią płytki, to światło zmienia polaryzację na kołową, zmienia światło spolaryzowane kołowo na światło spolaryzowane liniowo.

24 Pryzmat Nicola Pryzmat polaryzujący utworzony z romboedrycznego kryształu szpatu islandzkiego (kalcyt CaCO 3 ), odpowiednio oszlifowanego, przeciętego na dwie części i sklejonego balsamem kanadyjskim. Oś optyczna (na schemacie odcinek OP) jest równoległa do powierzchni na którą pada promień. Promień światła po wejściu do kryształu, rozszczepia się więc na dwa promienie spolaryzowane w kierunkach wzajemnie prostopadłych: zwyczajny. Współczynnik załamania balsamu kanadyjskiego wynosi n bk = 1,550, ma wartość pośrednia między współczynnikiem załamania dla promienia zwyczajnego n o = 1,658 i dla nadzwyczajnego n e = 1,486. Balsam jest więc dla promienia zwyczajnego optycznie rzadszy, a dla nadzwyczajnego gęstszy. Kąt przecięcia pryzmatu jest tak dobrany, aby kąt padania A na powierzchnię balsamu, był dla promienia zwyczajnego większy od kąta granicznego całkowitego wewnętrznego odbicia. wikipedia.org

25 Położenie płaszczyzn głównych układu Położenie płaszczyzn głównych całego układu jest wyznaczone przez Z rysunku i wcześniejszych wyliczeń f x x f x x F H F H f df s f df f s s f d f s f d f f f f f x f s H F H F F F

26 Przysłona aperturowa Przysłona aperturowa Promień aperturowy Kąt aperturowy

27 Przysłona polowa Pole widzenia układu optycznego zależy od przysłony polowej. Promień polowy przechodzi przez przedmiot i środek przesłony aperturowej. Przysłona polowa Promień polowy Pole widzenia Kąt polowy

28 Winietowanie Dla dużej źrenicy wejściowej apertura dla przedmiotów punktowych poza osią układu zmniejsza się. Pęk promieni traci symetrię. Efektywne pole widzenia odpowiada zwykle winietowaniu nie większemu niż 50%.

29 AKCESORIA

30 Kaseta okulistyczna soczewek Przykładowa zawartość wg normy PN-EN ISO 9801 Element Oznaczenie Kolor Soczewki sferyczne i cylindryczne dodatnie + czarny Soczewki sferyczne i cylindryczne ujemne czerwony Szkła pryzmatyczne Δ biały Cylinder Maddoxa MR Szczelina stenopeiczna I lub SS Pinhola (okluder) lub PH Zasłona lub BL Soczewka matowa FL Krzyż Lub CL Filtr czerwony/zielony RF, GF Filtr polaryzacyjny PF

31 Gotowe zestawy

32 Oprawa próbna Oprawa powinna być dobrze umocowana na głowie osoby badanej. Niezbędna jest regulacja długości zauszników, pozycji nanośnika oraz rozstawu szkieł. Konieczna jest możliwość wstawienia minimum trzech szkieł próbnych, z regulowanym obrotem.

33 Foropter Urządzenie, które wraz z rzutnikiem optotypów zastępuje (choć nie całkowicie) przyrządy: tablicę optotypów; kasetę okulistyczną; oprawę do szkieł próbnych; pupilomierz.

34 Przykład NIDEK, mod. RT-5100

35 Przykład NIDEK, mod. RT-5100 Measurable range Sphere Cylinder Axis PD Rotary prism Auxiliary lenses Cross cylinder lens Occluder Pinhole plate Red maddox rod Red / Green filter PD check lens Polarizing filters Fixed cross cylinder lens Spherical lenses for retinoscope Dispersion prism Visual field to D (0.12 / 0.25 / 0.50 to 3.00 D increments) to D (cross cylinder test, prism test) 0.00 to ±8.75 D (0.25 / 1.00 / 2.00 / 3.00 D increments) 0 to 180º (1 / 5 / 15º increments) 48 to 80 mm (far mode) 50 to 74 mm (near working distance of 35 cm) 54 to 80 mm (far PD possible for 100% convergence) 0 to 20Δ (0.1 / 0.5 / 2Δ increments) ±0.25, ±0.50, ±0.25 D Auto-cross ø2 mm Right eye: horizontal, Left eye: vertical Right eye: red, Left eye: green Right eye: 135º / Left eye: 45º, Right eye: 45º / Left eye: 135º ±0.50 D (fixed with the Axis set at 90º) +1.5 D / +2.0 D Right eye: 6ΔBU / Left eye: 10ΔBI, Right eye: 3ΔBD / Left eye: 3ΔBU 40º (VD = 12 mm), 39º (VD = mm)

36 Przykład, Huvitz HDR-7000

37 Rzutniki/wyświetlacze optotypów W połączeniu z foropterem oraz okularami polaryzacyjnym i służą m.in. do określania i korekcji ostrości wzroku, a także widzenia obuocznego (forie i tropie, fiksacje)

38 Przykład, Huvitz CCP-3100

39 Kontrast próba definicji Różnica własności wizualnych obiektu w stosunku do innych elementów obrazu, umożliwiająca odróżnienie go od innych obiektów oraz od tła. Określana zwykle poprzez kolor i jasność. Wzrok jest bardziej czuły na różnicę jasności niż na jasność bezwzględną, dzięki czemu świat jest podobny niezależnie od natężenia oświetlenia. Istnieją różne definicje kontrastu, które można stosować do różnych obrazów.

40 Miara kontrastu Kontrast Webera V I I I b b Kontrast Michelsona Błąd średniokwadratowy V I I max max I I min min V N M MN I ij I i0 j0 2

41 Funkcja czułości na kontrast

42 Funkcja czułości na kontrast

43 Ocena czułości na kontrast B. Drum, D. Calogero and E. Rorer, Assessment of visual performance in the evaluation of new medical products, Drug Discovery Today: Technologies 4(2), 2007.

44 FACT

45 Modulation Transfer Function Funkcja przenoszenia kontrastu C f I I max max I I min min ; MTF f C 100% C f 0

46 Point Spread Function Funkcja rozmycia punktu Obrazuje jakość odwzorowania układu optycznego. Dla układu bezaberracyjnego większa źrenica umożliwia poprawienie zdolności rozdzielczej. Funkcja rozmycia punktu układu ludzkiego oka w funkcji średnicy źrenicy.

47 MTF a PSF Funkcja rozmycia punktu determinuje zakres częstości optycznych, które może przenosić układ optyczny ( gęstość modulacji). Im szersza funkcja rozmycia punktu, tym szybciej maksima modulacji nakładają się na siebie. Wpływa to bezpośrednio na zdolność rozdzielczą układu optycznego.

PRZYRZĄDY OPTOMETRYCZNE [01] Dr Jacek Pniewski, kod w USOS: BO07 Sezon 2017/2018, semestr zimowy, środy

PRZYRZĄDY OPTOMETRYCZNE [01] Dr Jacek Pniewski, kod w USOS: BO07 Sezon 2017/2018, semestr zimowy, środy PRZYRZĄDY OPTOMETRYCZNE [01] Dr Jacek Pniewski, kod w USOS: 1100-2BO07 Sezon 2017/2018, semestr zimowy, środy 10.15-12.00 Zupełnie orientacyjny plan działania Wstęp historyczny i fizyczny Akcesoria do

Bardziej szczegółowo

Politechnika Krakowska im. Tadeusza Kościuszki. Karta przedmiotu. obowiązuje studentów rozpoczynających studia w roku akademickim 2014/2015

Politechnika Krakowska im. Tadeusza Kościuszki. Karta przedmiotu. obowiązuje studentów rozpoczynających studia w roku akademickim 2014/2015 Politechnika Krakowska im. Tadeusza Kościuszki Karta przedmiotu Wydział Mechaniczny obowiązuje studentów rozpoczynających studia w roku akademickim 014/015 Kierunek studiów: Inżynieria Wzornictwa Przemysłowego

Bardziej szczegółowo

Od redakcji. Symbolem oznaczono zadania wykraczające poza zakres materiału omówionego w podręczniku Fizyka z plusem cz. 2.

Od redakcji. Symbolem oznaczono zadania wykraczające poza zakres materiału omówionego w podręczniku Fizyka z plusem cz. 2. Od redakcji Niniejszy zbiór zadań powstał z myślą o tych wszystkich, dla których rozwiązanie zadania z fizyki nie polega wyłącznie na mechanicznym przekształceniu wzorów i podstawieniu do nich danych.

Bardziej szczegółowo

PRAWA ZACHOWANIA. Podstawowe terminy. Cia a tworz ce uk ad mechaniczny oddzia ywuj mi dzy sob i z cia ami nie nale cymi do uk adu za pomoc

PRAWA ZACHOWANIA. Podstawowe terminy. Cia a tworz ce uk ad mechaniczny oddzia ywuj mi dzy sob i z cia ami nie nale cymi do uk adu za pomoc PRAWA ZACHOWANIA Podstawowe terminy Cia a tworz ce uk ad mechaniczny oddzia ywuj mi dzy sob i z cia ami nie nale cymi do uk adu za pomoc a) si wewn trznych - si dzia aj cych na dane cia o ze strony innych

Bardziej szczegółowo

4.9 Badanie stanu polaryzacji światła(o8)

4.9 Badanie stanu polaryzacji światła(o8) 212 Fale 4.9 Badanie stanu polaryzacji światła(o8) Celem ćwiczenia jest zapoznanie się z różnymi rodzajami polaryzacji światła, sposobami uzyskania danego typu polaryzacji oraz doświadczalnego sprawdzenia

Bardziej szczegółowo

Projekt MES. Wykonali: Lidia Orkowska Mateusz Wróbel Adam Wysocki WBMIZ, MIBM, IMe

Projekt MES. Wykonali: Lidia Orkowska Mateusz Wróbel Adam Wysocki WBMIZ, MIBM, IMe Projekt MES Wykonali: Lidia Orkowska Mateusz Wróbel Adam Wysocki WBMIZ, MIBM, IMe 1. Ugięcie wieszaka pod wpływem przyłożonego obciążenia 1.1. Wstęp Analizie poddane zostało ugięcie wieszaka na ubrania

Bardziej szczegółowo

Strategia rozwoju kariery zawodowej - Twój scenariusz (program nagrania).

Strategia rozwoju kariery zawodowej - Twój scenariusz (program nagrania). Strategia rozwoju kariery zawodowej - Twój scenariusz (program nagrania). W momencie gdy jesteś studentem lub świeżym absolwentem to znajdujesz się w dobrym momencie, aby rozpocząć planowanie swojej ścieżki

Bardziej szczegółowo

Ćwiczenie: "Ruch harmoniczny i fale"

Ćwiczenie: Ruch harmoniczny i fale Ćwiczenie: "Ruch harmoniczny i fale" Opracowane w ramach projektu: "Wirtualne Laboratoria Fizyczne nowoczesną metodą nauczania realizowanego przez Warszawską Wyższą Szkołę Informatyki. Zakres ćwiczenia:

Bardziej szczegółowo

wiat o mo e by rozumiane jako strumie fotonów albo jako fala elektromagnetyczna. Najprostszym przypadkiem fali elektromagnetycznej jest fala p aska

wiat o mo e by rozumiane jako strumie fotonów albo jako fala elektromagnetyczna. Najprostszym przypadkiem fali elektromagnetycznej jest fala p aska G ÓWNE CECHY WIAT A LASEROWEGO wiat o mo e by rozumiane jako strumie fotonów albo jako fala elektromagnetyczna. Najprostszym przypadkiem fali elektromagnetycznej jest fala p aska - cz sto ko owa, - cz

Bardziej szczegółowo

Załącznik nr 1 do SIWZ Pakiet nr 1. ŁóŜka dziecięce (niemowlęce) CENA NETTO WARTOŚĆ NETTO. L.p. NAZWA J.M. ILOŚĆ PRODUCENT VAT % BRUTTO

Załącznik nr 1 do SIWZ Pakiet nr 1. ŁóŜka dziecięce (niemowlęce) CENA NETTO WARTOŚĆ NETTO. L.p. NAZWA J.M. ILOŚĆ PRODUCENT VAT % BRUTTO Załącznik nr 1 do SIWZ Pakiet nr 1 ŁóŜka dziecięce (niemowlęce) 1. ŁóŜka dziecięce (niemowlęce) szt. 4 WYKONANE ZE STALI WĘGLOWEJ POKRYTE LAKIEREM POLIESTROWO-EPOKSYDOWYM W KOLORZE BIAŁYM. WYPOSAśONE W

Bardziej szczegółowo

Wyświetlacze 3D. Grzegorz Finke. Instytut Mikromechaniki i Fotoniki Politechnika Warszawska

Wyświetlacze 3D. Grzegorz Finke. Instytut Mikromechaniki i Fotoniki Politechnika Warszawska Wyświetlacze 3D Grzegorz Finke Instytut Mikromechaniki i Fotoniki Politechnika Warszawska Plan prezentacji Historia Sposoby otrzymywania obrazów 3D Moduły składowe Wymagania techniczne i wizualne Monitory

Bardziej szczegółowo

Optyka geometryczna i falowa

Optyka geometryczna i falowa Pojęcie podstawowe: promień świetlny. Optyka geometryczna i alowa Podstawowa obserwacja: jeżeli promień świetlny pada na granicę dwóch ośrodków to: ulega odbiciu na powierzchni granicznej za!amaniu przy

Bardziej szczegółowo

Ć W I C Z E N I E N R O-9

Ć W I C Z E N I E N R O-9 INSTYTUT FIZYKI WYDZIAŁ INŻYNIERII PRODUKCJI I TECHNOLOGII MATERIAŁÓW POLITECHNIKA CZĘSTOCHOWSKA PRACOWNIA OPTYKI Ć W I C Z E N I E N R O-9 WYZNACZANIE STĘŻENIA CUKRU ZA POMOCĄ POLARYMETRU Plr - 1 1 I.

Bardziej szczegółowo

Harmonogramowanie projektów Zarządzanie czasem

Harmonogramowanie projektów Zarządzanie czasem Harmonogramowanie projektów Zarządzanie czasem Zarządzanie czasem TOMASZ ŁUKASZEWSKI INSTYTUT INFORMATYKI W ZARZĄDZANIU Zarządzanie czasem w projekcie /49 Czas w zarządzaniu projektami 1. Pojęcie zarządzania

Bardziej szczegółowo

Udoskonalona wentylacja komory suszenia

Udoskonalona wentylacja komory suszenia Udoskonalona wentylacja komory suszenia Komora suszenia Kratka wentylacyjna Zalety: Szybkie usuwanie wilgoci z przestrzeni nad próbką Ograniczenie emisji ciepła z komory suszenia do modułu wagowego W znacznym

Bardziej szczegółowo

Bazy danych. Andrzej Łachwa, UJ, 2013 andrzej.lachwa@uj.edu.pl www.uj.edu.pl/web/zpgk/materialy 9/15

Bazy danych. Andrzej Łachwa, UJ, 2013 andrzej.lachwa@uj.edu.pl www.uj.edu.pl/web/zpgk/materialy 9/15 Bazy danych Andrzej Łachwa, UJ, 2013 andrzej.lachwa@uj.edu.pl www.uj.edu.pl/web/zpgk/materialy 9/15 Przechowywanie danych Wykorzystanie systemu plików, dostępu do plików za pośrednictwem systemu operacyjnego

Bardziej szczegółowo

40. Międzynarodowa Olimpiada Fizyczna Meksyk, 12-19 lipca 2009 r. ZADANIE TEORETYCZNE 2 CHŁODZENIE LASEROWE I MELASA OPTYCZNA

40. Międzynarodowa Olimpiada Fizyczna Meksyk, 12-19 lipca 2009 r. ZADANIE TEORETYCZNE 2 CHŁODZENIE LASEROWE I MELASA OPTYCZNA ZADANIE TEORETYCZNE 2 CHŁODZENIE LASEROWE I MELASA OPTYCZNA Celem tego zadania jest podanie prostej teorii, która tłumaczy tak zwane chłodzenie laserowe i zjawisko melasy optycznej. Chodzi tu o chłodzenia

Bardziej szczegółowo

UKŁAD ROZRUCHU SILNIKÓW SPALINOWYCH

UKŁAD ROZRUCHU SILNIKÓW SPALINOWYCH UKŁAD ROZRUCHU SILNIKÓW SPALINOWYCH We współczesnych samochodach osobowych są stosowane wyłącznie rozruszniki elektryczne składające się z trzech zasadniczych podzespołów: silnika elektrycznego; mechanizmu

Bardziej szczegółowo

DTR.ZL-24-08 APLISENS PRODUKCJA PRZETWORNIKÓW CIŚNIENIA I APARATURY POMIAROWEJ INSTRUKCJA OBSŁUGI (DOKUMENTACJA TECHNICZNO-RUCHOWA)

DTR.ZL-24-08 APLISENS PRODUKCJA PRZETWORNIKÓW CIŚNIENIA I APARATURY POMIAROWEJ INSTRUKCJA OBSŁUGI (DOKUMENTACJA TECHNICZNO-RUCHOWA) DTR.ZL-24-08 APLISENS PRODUKCJA PRZETWORNIKÓW CIŚNIENIA I APARATURY POMIAROWEJ INSTRUKCJA OBSŁUGI (DOKUMENTACJA TECHNICZNO-RUCHOWA) ZASILACZ SIECIOWY TYPU ZL-24-08 WARSZAWA, KWIECIEŃ 2008. APLISENS S.A.,

Bardziej szczegółowo

KONKURS PRZEDMIOTOWY Z FIZYKI dla uczniów gimnazjów województwa lubuskiego 23 marca 2012 r. zawody III stopnia (finałowe)

KONKURS PRZEDMIOTOWY Z FIZYKI dla uczniów gimnazjów województwa lubuskiego 23 marca 2012 r. zawody III stopnia (finałowe) Pieczęć KONKURS PRZEDMIOTOWY Z FIZYKI dla uczniów gimnazjów województwa lubuskiego 23 marca 2012 r. zawody III stopnia (finałowe) Witamy Cię na trzecim etapie Konkursu Przedmiotowego z Fizyki i życzymy

Bardziej szczegółowo

SPIS TREŚCI do e-booka pt. Metody badań czynników szkodliwych w środowisku pracy

SPIS TREŚCI do e-booka pt. Metody badań czynników szkodliwych w środowisku pracy SPIS TREŚCI do e-booka pt. Metody badań czynników szkodliwych w środowisku pracy Autor Andrzej Uzarczyk 1. Nadzór nad wyposażeniem pomiarowo-badawczym... 11 1.1. Kontrola metrologiczna wyposażenia pomiarowego...

Bardziej szczegółowo

OŚWIETLENIE PRZESZKLONEJ KLATKI SCHODOWEJ

OŚWIETLENIE PRZESZKLONEJ KLATKI SCHODOWEJ OŚWIETLENIE PRZESZKLONEJ KLATKI SCHODOWEJ Przykład aplikacji: rys. 1 rys. 2 rys. 3 rys. 4 W tym przypadku do sterowania oświetleniem wykorzystano przekaźniki fi rmy Finder: wyłącznik zmierzchowy 11.01.8.230.0000

Bardziej szczegółowo

WYDZIAŁ MECHANICZNY Katedra Technologii Maszyn i Automatyzacji Produkcji. Laboratorium Obróbki ubytkowej materiałów.

WYDZIAŁ MECHANICZNY Katedra Technologii Maszyn i Automatyzacji Produkcji. Laboratorium Obróbki ubytkowej materiałów. WYDZIAŁ MECHANICZNY Katedra Technologii Maszyn i Automatyzacji Produkcji Laboratorium Obróbki ubytkowej materiałów Ćwiczenie nr 1 Temat: Geometria ostrzy narzędzi skrawających Cel ćwiczenia Celem ćwiczenia

Bardziej szczegółowo

Prezentacja Systemu PDR

Prezentacja Systemu PDR Prezentacja Systemu PDR / Paintless Dent System / 14-15.02.2013 Prowadzący: MOTOTECHNIKA Mieczysław Pamuła 14-15.02.2013 Historia Technologia PDR narodziła się w latach 40 tych minionego wieku w zakładach

Bardziej szczegółowo

Pomiar prędkości dźwięku w metalach

Pomiar prędkości dźwięku w metalach Pomiar prędkości dźwięku w metalach Ćwiczenie studenckie dla I Pracowni Fizycznej Barbara Pukowska Andrzej Kaczmarski Krzysztof Sokalski Instytut Fizyki UJ Eksperymenty z dziedziny akustyki są ciekawe,

Bardziej szczegółowo

BADANIE WŁASNOŚCI FAL ELEKTOMAGNETYCZNYCH

BADANIE WŁASNOŚCI FAL ELEKTOMAGNETYCZNYCH Ćwiczenie nr 6 BADANIE WŁASNOŚCI FAL ELEKTOMAGNETYCZNYCH Aparatura Komputer, laser półprzewodnikowy (λ em = 650 nm) z obrotowym analizatorem, światłowody o różnej długości, aparat pomiarowy prędkości światła,

Bardziej szczegółowo

Ć W I C Z E N I E N R O-10

Ć W I C Z E N I E N R O-10 INSTYTUT FIZYKI WYDZIAŁ INŻYNIERII PRODUKCJI I TECHNOLOGII MATERIAŁÓW POLITECHNIKA CZĘSTOCHOWSKA PRACOWNIA OPTYKI Ć W I C Z E N I E N R O-10 POMIAR PRĘDKOŚCI ŚWIATŁA I. Zagadnienia do opracowania 1. Metody

Bardziej szczegółowo

Wyznaczenie sprawności grzejnika elektrycznego i ciepła właściwego cieczy za pomocą kalorymetru z grzejnikiem elektrycznym

Wyznaczenie sprawności grzejnika elektrycznego i ciepła właściwego cieczy za pomocą kalorymetru z grzejnikiem elektrycznym Nr. Ćwiczenia: 215 Politechnika Łódzka FTIMS Kierunek: Informatyka rok akademicki: 2008/2009 sem. 2. Termin: 20 IV 2009 Temat Ćwiczenia: Wyznaczenie sprawności grzejnika elektrycznego i ciepła właściwego

Bardziej szczegółowo

Błędy fotografii akwarystycznej

Błędy fotografii akwarystycznej Błędy fotografii akwarystycznej Błędy metody nr.2 Źle ustawiona lampa błyskowa na stopce - promień odbity zamiast biec pomiędzy lampą błyskową a aparatem trafił w obiektyw. Przy okazji widać ślady po związkach

Bardziej szczegółowo

BEZPIECZE STWO PRACY Z LASERAMI

BEZPIECZE STWO PRACY Z LASERAMI BEZPIECZE STWO PRACY Z LASERAMI Szkodliwe dzia anie promieniowania laserowego dotyczy oczu oraz skóry cz owieka, przy czym najbardziej zagro one s oczy. Ze wzgl du na kierunkowo wi zki zagro enie promieniowaniem

Bardziej szczegółowo

Czy można zbudować płaską soczewkę?

Czy można zbudować płaską soczewkę? FOTON 124, Wiosna 2014 13 Czy można zbudować płaską soczewkę? Stanisław Urban Instytut Fizyki UJ Każdy z nas zna zasadę działania soczewek optycznych. Zbudowane są one z przezroczystego materiału i mają

Bardziej szczegółowo

Automatyka. Etymologicznie automatyka pochodzi od grec.

Automatyka. Etymologicznie automatyka pochodzi od grec. Automatyka Etymologicznie automatyka pochodzi od grec. : samoczynny. Automatyka to: dyscyplina naukowa zajmująca się podstawami teoretycznymi, dział techniki zajmujący się praktyczną realizacją urządzeń

Bardziej szczegółowo

Lekcja 173, 174. Temat: Silniki indukcyjne i pierścieniowe.

Lekcja 173, 174. Temat: Silniki indukcyjne i pierścieniowe. Lekcja 173, 174 Temat: Silniki indukcyjne i pierścieniowe. Silnik elektryczny asynchroniczny jest maszyną elektryczną zmieniającą energię elektryczną w energię mechaniczną, w której wirnik obraca się z

Bardziej szczegółowo

ZASTOSOWANIE LASERÓW W METROLOGII. - miernictwo, nauka o pomiarach. Obejmuje wszystkie teoretyczne i praktyczne problemy zwi zane z pomiarami.

ZASTOSOWANIE LASERÓW W METROLOGII. - miernictwo, nauka o pomiarach. Obejmuje wszystkie teoretyczne i praktyczne problemy zwi zane z pomiarami. ZASTOSOWANIE LASERÓW W METROLOGII Metrologia - miernictwo, nauka o pomiarach. Obejmuje wszystkie teoretyczne i praktyczne problemy zwi zane z pomiarami. Cechy wi zki wiat a laserowego wykorzystywane w

Bardziej szczegółowo

14P2 POWTÓRKA FIKCYJNY EGZAMIN MATURALNYZ FIZYKI I ASTRONOMII - II POZIOM PODSTAWOWY

14P2 POWTÓRKA FIKCYJNY EGZAMIN MATURALNYZ FIZYKI I ASTRONOMII - II POZIOM PODSTAWOWY 14P2 POWTÓRKA FIKCYJNY EGZAMIN MATURALNYZ FIZYKI I ASTRONOMII - II POZIOM PODSTAWOWY Ruch jednostajny po okręgu Pole grawitacyjne Rozwiązania zadań należy zapisać w wyznaczonych miejscach pod treścią zadania

Bardziej szczegółowo

LASERY I ICH ZASTOSOWANIE

LASERY I ICH ZASTOSOWANIE LASERY CH ZASTOSOWANE Laboratorium nstrukcja do ćwiczenia nr Temat: Pomiar mocy wiązki laserowej 3. POMAR MOCY WĄZK LASEROWEJ LASERA He - Ne 3.1. Cel ćwiczenia. Celem ćwiczenia jest zapoznanie się z metodą

Bardziej szczegółowo

FOTOMETRYCZNE PRAWO ODLEGŁOŚCI (O9)

FOTOMETRYCZNE PRAWO ODLEGŁOŚCI (O9) FOTOMETRYCZNE PRAWO ODLEGŁOŚCI (O9) INSTRUKCJA WYKONANIA ĆWICZENIA I. Zestaw przyrządów: Rys.1 Układ pomiarowy II. Wykonanie pomiarów: 1. Na komputerze wejść w zakładkę student a następnie klikać: start

Bardziej szczegółowo

Zarządzanie projektami. wykład 1 dr inż. Agata Klaus-Rosińska

Zarządzanie projektami. wykład 1 dr inż. Agata Klaus-Rosińska Zarządzanie projektami wykład 1 dr inż. Agata Klaus-Rosińska 1 DEFINICJA PROJEKTU Zbiór działań podejmowanych dla zrealizowania określonego celu i uzyskania konkretnego, wymiernego rezultatu produkt projektu

Bardziej szczegółowo

Modulatory. Bernard Ziętek

Modulatory. Bernard Ziętek Modulatory Bernard Ziętek Wstęp Równanie fali (pole elektryczne fali elektromagnetycznej) Parametry: α ω φ nz Współczynnik absorpcji (amplituda) Częstość kołowa Faza Droga optyczna (współczynnik załamania

Bardziej szczegółowo

Odnawialne Źródła Energii I stopień (I stopień/ II stopień) ogólnoakademicki (ogólnoakademicki/praktyczny) Prof. dr hab. inż. A.

Odnawialne Źródła Energii I stopień (I stopień/ II stopień) ogólnoakademicki (ogólnoakademicki/praktyczny) Prof. dr hab. inż. A. KARTA MODUŁU / KARTA PRZEDMIOTU Kod modułu Nazwa modułu Charakterystyka energetyczna budynków Nazwa modułu w języku angielskim Energy performance of buildings Obowiązuje od roku akademickiego 2016/2017

Bardziej szczegółowo

Kalendarz Maturzysty 2010/11 Fizyka

Kalendarz Maturzysty 2010/11 Fizyka Kalendarz Maturzysty 2010/11 Fizyka Kalendarz Maturzysty 2010/11 Fizyka Patryk Kamiński Drogi Maturzysto, Oddajemy Ci do rąk profesjonalny Kalendarz Maturzysty z fizyki stworzony przez naszego eksperta.

Bardziej szczegółowo

PREFABRYKOWANE STUDNIE OPUSZCZANE Z ŻELBETU ŚREDNICACH NOMINALNYCH DN1500, DN2000, DN2500, DN3200 wg EN 1917 i DIN V 4034-1

PREFABRYKOWANE STUDNIE OPUSZCZANE Z ŻELBETU ŚREDNICACH NOMINALNYCH DN1500, DN2000, DN2500, DN3200 wg EN 1917 i DIN V 4034-1 PREFABRYKOWANE STUDNIE OPUSZCZANE Z ŻELBETU ŚREDNICACH NOMINALNYCH DN1500, DN2000, DN2500, DN3200 wg EN 1917 i DIN V 4034-1 DO UKŁADANIA RUROCIĄGÓW TECHNIKAMI BEZWYKOPOWYMI 1. Rodzaje konstrukcji 1.1.

Bardziej szczegółowo

Objaśnienia do Wieloletniej Prognozy Finansowej na lata 2011-2017

Objaśnienia do Wieloletniej Prognozy Finansowej na lata 2011-2017 Załącznik Nr 2 do uchwały Nr V/33/11 Rady Gminy Wilczyn z dnia 21 lutego 2011 r. w sprawie uchwalenia Wieloletniej Prognozy Finansowej na lata 2011-2017 Objaśnienia do Wieloletniej Prognozy Finansowej

Bardziej szczegółowo

NUMER IDENTYFIKATORA:

NUMER IDENTYFIKATORA: Społeczne Liceum Ogólnokształcące z Maturą Międzynarodową im. Ingmara Bergmana IB WORLD SCHOOL 53 ul. Raszyńska, 0-06 Warszawa, tel./fax 668 54 5 www.ib.bednarska.edu.pl / e-mail: liceum.ib@rasz.edu.pl

Bardziej szczegółowo

METODY BADAŃ W OKULISTYCE

METODY BADAŃ W OKULISTYCE Dr med. Joanna Wąsiewicz-Rager Wywiad okulistyczny przyczyna zgłoszenia się do okulisty przebyte choroby narządu wzroku urazy gałki ocznej wywiad dotyczący wieku dziecięcego-zezy dotychczasowa korekcja

Bardziej szczegółowo

Tester pilotów 315/433/868 MHz

Tester pilotów 315/433/868 MHz KOLOROWY WYŚWIETLACZ LCD TFT 160x128 ` Parametry testera Zasilanie Pasmo 315MHz Pasmo 433MHz Pasmo 868 MHz 5-12V/ bateria 1,5V AAA 300-360MHz 400-460MHz 820-880MHz Opis Przyciski FQ/ST DN UP OFF przytrzymanie

Bardziej szczegółowo

Technologie kodowania i oznaczania opakowań leków w gotowych. Koło o ISPE AMG 2007

Technologie kodowania i oznaczania opakowań leków w gotowych. Koło o ISPE AMG 2007 Technologie kodowania i oznaczania opakowań leków w gotowych Michał Burdyński Koło o ISPE AMG 2007 Na początek trochę faktów Roczny wzrost przemysłu u opakowań farmaceutycznych szacuje się na poziomie

Bardziej szczegółowo

WZORU UŻYTKOWEGO PL 65109 Y1 B60Q 1/26 (2006.01) F21W 101/00 (2006.01) Frieske Tomasz, Bydgoszcz, PL 26.10.2009 BUP 22/09

WZORU UŻYTKOWEGO PL 65109 Y1 B60Q 1/26 (2006.01) F21W 101/00 (2006.01) Frieske Tomasz, Bydgoszcz, PL 26.10.2009 BUP 22/09 RZECZPOSPOLITA POLSKA Urząd Patentowy Rzeczypospolitej Polskiej (12) OPIS OCHRONNY WZORU UŻYTKOWEGO (21) Numer zgłoszenia: 117442 (22) Data zgłoszenia: 25.04.2008 (19) PL (11) 65109 (13) Y1 (51) Int.Cl.

Bardziej szczegółowo

7. REZONANS W OBWODACH ELEKTRYCZNYCH

7. REZONANS W OBWODACH ELEKTRYCZNYCH OBWODY SYGNAŁY 7. EZONANS W OBWODAH EEKTYZNYH 7.. ZJAWSKO EZONANS Obwody elektryczne, w których występuje zjawisko rezonansu nazywane są obwodami rezonansowymi lub drgającymi. ozpatrując bezźródłowy obwód

Bardziej szczegółowo

ANALIZA WIDMOWA (dla szkoły średniej) 1. Dane osobowe. 2. Podstawowe informacje BHP. 3. Opis stanowiska pomiarowego. 4. Procedura pomiarowa

ANALIZA WIDMOWA (dla szkoły średniej) 1. Dane osobowe. 2. Podstawowe informacje BHP. 3. Opis stanowiska pomiarowego. 4. Procedura pomiarowa ANALIZA WIDMOWA (dla szkoły średniej) 1. Dane osobowe Data wykonania ćwiczenia: Nazwa szkoły, klasa: Dane uczniów: 1 4 2 5 3 6 2. Podstawowe informacje BHP Możliwość porażenia prądem lampa jest zasilana

Bardziej szczegółowo

SPEKTROSKOPIA LASEROWA

SPEKTROSKOPIA LASEROWA SPEKTROSKOPIA LASEROWA Spektroskopia laserowa dostarcza wiedzy o naturze zjawisk zachodz cych na poziomie atomów i cz steczek oraz oddzia ywaniu promieniowania z materi i nale y do jednej z najwa niejszych

Bardziej szczegółowo

R O Z P O R ZĄDZENIE M I N I S T R A N A U K I I S Z K O L N I C T WA W YŻSZEGO 1) z dnia... 2015 r.

R O Z P O R ZĄDZENIE M I N I S T R A N A U K I I S Z K O L N I C T WA W YŻSZEGO 1) z dnia... 2015 r. R O Z P O R ZĄDZENIE Projekt 02.06.2015 r. M I N I S T R A N A U K I I S Z K O L N I C T WA W YŻSZEGO 1) z dnia... 2015 r. w sprawie szczegółowych kryteriów i trybu przyznawania oraz rozliczania środków

Bardziej szczegółowo

Metrologia cieplna i przepływowa

Metrologia cieplna i przepływowa Metrologia cieplna i przepływowa Systemy, Maszyny i Urządzenia Energetyczne, I rok mgr Pomiar małych ciśnień Instrukcja do ćwiczenia Katedra Systemów Energetycznych i Urządzeń Ochrony Środowiska AGH Kraków

Bardziej szczegółowo

Zadania. SiOD Cwiczenie 1 ;

Zadania. SiOD Cwiczenie 1 ; 1. Niech A będzie zbiorem liczb naturalnych podzielnych przez 6 B zbiorem liczb naturalnych podzielnych przez 2 C będzie zbiorem liczb naturalnych podzielnych przez 5 Wyznaczyć zbiory A B, A C, C B, A

Bardziej szczegółowo

CHARAKTERYSTYKA. Zawartość zestawu

CHARAKTERYSTYKA. Zawartość zestawu SPIS TREŚCI Charakterystyka... 3 Zawartość zestawu... 3 Budowa i opis... 4 Montaż baterii... 5 Praca... 5 Wyposażenie dodatkowe Detektor RC 9... 5 Dane techniczne... 6 Ważne informacje... 7 Uwagi i ostrzeżenia...

Bardziej szczegółowo

Politechnika Krakowska im. Tadeusza Kościuszki. Karta przedmiotu. obowiązuje studentów rozpoczynających studia w roku akademickim 2015/2016

Politechnika Krakowska im. Tadeusza Kościuszki. Karta przedmiotu. obowiązuje studentów rozpoczynających studia w roku akademickim 2015/2016 Politechnika Krakowska im. Tadeusza Kościuszki Karta przedmiotu Wydział Mechaniczny obowiązuje studentów rozpoczynających studia w roku akademickim 015/016 Kierunek studiów: Inżynieria Produkcji Forma

Bardziej szczegółowo

Wiedza niepewna i wnioskowanie (c.d.)

Wiedza niepewna i wnioskowanie (c.d.) Wiedza niepewna i wnioskowanie (c.d.) Dariusz Banasiak Katedra Informatyki Technicznej Wydział Elektroniki Wnioskowanie przybliżone Wnioskowanie w logice tradycyjnej (dwuwartościowej) polega na stwierdzeniu

Bardziej szczegółowo

2.Prawo zachowania masy

2.Prawo zachowania masy 2.Prawo zachowania masy Zdefiniujmy najpierw pewne podstawowe pojęcia: Układ - obszar przestrzeni o określonych granicach Ośrodek ciągły - obszar przestrzeni którego rozmiary charakterystyczne są wystarczająco

Bardziej szczegółowo

SPRAWOZDANIE Z REALIZACJI XXXII BADAŃ BIEGŁOŚCI I BADAŃ PORÓWNAWCZYCH HAŁASU W ŚRODOWISKU Warszawa 17 18 kwiecień 2012r.

SPRAWOZDANIE Z REALIZACJI XXXII BADAŃ BIEGŁOŚCI I BADAŃ PORÓWNAWCZYCH HAŁASU W ŚRODOWISKU Warszawa 17 18 kwiecień 2012r. SPRAWOZDANIE Z REALIZACJI XXXII BADAŃ BIEGŁOŚCI I BADAŃ PORÓWNAWCZYCH HAŁASU W ŚRODOWISKU Warszawa 17 18 kwiecień 2012r. 1. CEL I ZAKRES BADAŃ Organizatorem badań biegłości i badań porównawczych przeprowadzonych

Bardziej szczegółowo

Lepsze samopoczucie to lepsze oceny. Jaka jest korzyść dla dziecka?

Lepsze samopoczucie to lepsze oceny. Jaka jest korzyść dla dziecka? Lepsze samopoczucie to lepsze oceny Jaka jest korzyść dla dziecka? Gdy dziecko przebywa w szkole, warunki nauki znacząco wpływają na jego samopoczucie i skuteczność przyswajania wiedzy. Uczenie się może

Bardziej szczegółowo

Ergonomia. Ergonomia stanowiska pracy

Ergonomia. Ergonomia stanowiska pracy Ergonomia Ergonomia stanowiska pracy Definicja ergonomii Istnieje wiele definicji ergonomii jednak wspólnym elementem wszystkich jest człowiek i maszyna. Najprościej ergonomię możemy określić jako dostosowanie

Bardziej szczegółowo

PAŃSTWOWA WYŻSZA SZKOŁA ZAWODOWA W KONINIE WYDZIAŁ KULTURY FIZYCZNEJ I OCHRONY ZDROWIA. Katedra Fizjoterapii i Nauk o Zdrowiu. Kierunek: Fizjoterapia

PAŃSTWOWA WYŻSZA SZKOŁA ZAWODOWA W KONINIE WYDZIAŁ KULTURY FIZYCZNEJ I OCHRONY ZDROWIA. Katedra Fizjoterapii i Nauk o Zdrowiu. Kierunek: Fizjoterapia PAŃSTWOWA WYŻSZA SZKOŁA ZAWODOWA W KONINIE WYDZIAŁ KULTURY FIZYCZNEJ I OCHRONY ZDROWIA Katedra Fizjoterapii i Nauk o Zdrowiu Kierunek: Fizjoterapia SYLABUS Nazwa przedmiotu Fizykoterapia Kod przedmiotu

Bardziej szczegółowo

PL 215399 B1. POLITECHNIKA POZNAŃSKA, Poznań, PL 03.01.2011 BUP 01/11. RAFAŁ TALAR, Kościan, PL 31.12.2013 WUP 12/13

PL 215399 B1. POLITECHNIKA POZNAŃSKA, Poznań, PL 03.01.2011 BUP 01/11. RAFAŁ TALAR, Kościan, PL 31.12.2013 WUP 12/13 PL 215399 B1 RZECZPOSPOLITA POLSKA (12) OPIS PATENTOWY (19) PL (11) 215399 (13) B1 (21) Numer zgłoszenia: 388446 (51) Int.Cl. B23F 9/08 (2006.01) Urząd Patentowy Rzeczypospolitej Polskiej (22) Data zgłoszenia:

Bardziej szczegółowo

Sensory optyczne w motoryzacji

Sensory optyczne w motoryzacji Sensory optyczne w motoryzacji Grzegorz Antos Instytut Mikromechaniki i Fotoniki Plan prezentacji 1. Zalety sensorów optycznych 2. Systemy bezpiecze stwa w motoryzacji 3. Porównanie rozwi za CCD i CMOS

Bardziej szczegółowo

Wykonanie materiałów reklamowych i dostarczenie ich do siedziby Zamawiającego

Wykonanie materiałów reklamowych i dostarczenie ich do siedziby Zamawiającego ORVII.272.73.2011 Zamawiający: Województwo Łódzkie al. Piłsudskiego 8 90-051 Łódź Prowadzący postępowanie: Urząd Marszałkowski w Łodzi Departament Organizacyjny al. Piłsudskiego 8 90-051 Łódź fax. (42)

Bardziej szczegółowo

Zagospodarowanie magazynu

Zagospodarowanie magazynu Zagospodarowanie magazynu Wymagania wobec projektu magazynu - 1 jak najlepsze wykorzystanie pojemności związane z szybkością rotacji i konieczną szybkością dostępu do towaru; im większa wymagana szybkość

Bardziej szczegółowo

Wydział Elektrotechniki, Elektroniki, Informatyki i Automatyki Katedra Przyrządów Półprzewodnikowych i Optoelektronicznych.

Wydział Elektrotechniki, Elektroniki, Informatyki i Automatyki Katedra Przyrządów Półprzewodnikowych i Optoelektronicznych. Politechnika Łódzka Wydział Elektrotechniki, Elektroniki, Informatyki i Automatyki Katedra Przyrządów Półprzewodnikowych i Optoelektronicznych Niekonwencjonalne źródła energii Laboratorium Ćwiczenie 4

Bardziej szczegółowo

PL 219985 B1. POLITECHNIKA LUBELSKA, Lublin, PL 07.07.2014 BUP 14/14

PL 219985 B1. POLITECHNIKA LUBELSKA, Lublin, PL 07.07.2014 BUP 14/14 PL 219985 B1 RZECZPOSPOLITA POLSKA (12) OPIS PATENTOWY (19) PL (11) 219985 (13) B1 (21) Numer zgłoszenia: 402214 (51) Int.Cl. F03D 3/02 (2006.01) B64C 11/20 (2006.01) Urząd Patentowy Rzeczypospolitej Polskiej

Bardziej szczegółowo

Pomiar mocy pobieranej przez napędy pamięci zewnętrznych komputera. Piotr Jacoń K-2 I PRACOWNIA FIZYCZNA 25. 01. 2010

Pomiar mocy pobieranej przez napędy pamięci zewnętrznych komputera. Piotr Jacoń K-2 I PRACOWNIA FIZYCZNA 25. 01. 2010 Pomiar mocy pobieranej przez napędy pamięci zewnętrznych komputera. Piotr Jacoń K-2 I PRACOWNIA FIZYCZNA 25. 01. 2010 I. Cel ćwiczenia: Poznanie poprzez samodzielny pomiar, parametrów elektrycznych zasilania

Bardziej szczegółowo

PRÓBNY EGZAMIN MATURALNY Z FIZYKI I ASTRONOMII

PRÓBNY EGZAMIN MATURALNY Z FIZYKI I ASTRONOMII dysleksja PRÓBNY EGZAMIN MATURALNY Z FIZYKI I ASTRONOMII Instrukcja dla zdaj cego (poziom rozszerzony) Czas pracy 120 minut 1. Prosz sprawdzi, czy arkusz egzaminacyjny zawiera 8 stron. Ewentualny brak

Bardziej szczegółowo

Świat fizyki powtórzenie

Świat fizyki powtórzenie Przygotowano za pomocą programu Ciekawa fizyka. Bank zadań Copyright by Wydawnictwa Szkolne i Pedagogiczne sp. z o.o., Warszawa 2011 strona 1 Imię i nazwisko ucznia Data...... Klasa... Zadanie 1. Masz

Bardziej szczegółowo

1) Dziekan lub wyznaczony przez niego prodziekan - jako Przewodniczący;

1) Dziekan lub wyznaczony przez niego prodziekan - jako Przewodniczący; Wydział Prawa, Prawa Kanonicznego i Administracji KUL Wydziałowa Komisja ds. Jakości Kształcenia Al. Racławickie 14, 20-950 Lublin, tel. +48 81 445 37 31; fax. +48 81 445 37 26, e-mail: wydzial.prawa@kul.pl

Bardziej szczegółowo

1. Reforma procesu kształcenia jako filar linii programowej PSRP

1. Reforma procesu kształcenia jako filar linii programowej PSRP 1. Reforma procesu kształcenia jako filar linii programowej PSRP Stanowisko PSRP w sprawie pilnego nadania priorytetu pracom nad Krajową Ramą Kwalifikacji (marzec 2009) Wystąpienie Przewodniczącego PSRP

Bardziej szczegółowo

Agrofi k zy a Wyk Wy ł k ad V Marek Kasprowicz

Agrofi k zy a Wyk Wy ł k ad V Marek Kasprowicz Agrofizyka Wykład V Marek Kasprowicz Spektroskopia p nauka o powstawaniu i interpretacji widm powstających w wyniku oddziaływań wszelkich rodzajów promieniowania na materię ę rozumianą jako zbiorowisko

Bardziej szczegółowo

Elementy cyfrowe i układy logiczne

Elementy cyfrowe i układy logiczne Elementy cyfrowe i układy logiczne Wykład Legenda Zezwolenie Dekoder, koder Demultiplekser, multiplekser 2 Operacja zezwolenia Przykład: zamodelować podsystem elektroniczny samochodu do sterowania urządzeniami:

Bardziej szczegółowo

( 5 4 ) Sposób i urządzenie do sterowania dźwigiem, zwłaszcza towarowym,

( 5 4 ) Sposób i urządzenie do sterowania dźwigiem, zwłaszcza towarowym, RZECZPOSPOLITA PO LSK A Urząd Patentowy Rzeczypospolitej Polskiej (12) OPIS PATENTOWY (19) PL (11) 183665 (21) Numer zgłoszenia: 322262 (22) Data zgłoszenia: 24.09.1997 (13) B1 (51) IntCl7 B66B 1/32 (

Bardziej szczegółowo

Ćwiczenie 5 Hologram gruby

Ćwiczenie 5 Hologram gruby Ćwiczenie 5 Hologram gruby 1. Wprowadzenie: Na poprzednim ćwiczeniu zapoznaliśmy się z hologramem Fresnela, który daje nam moŝliwość zapisu obiektu przestrzennego. Wadą jego jednak jest to, iŝ moŝemy go

Bardziej szczegółowo

PODNOŚNIK KANAŁOWY WWKR 2

PODNOŚNIK KANAŁOWY WWKR 2 Zastosowanie Dźwignik kanałowy, jeżdżący po obrzeżach kanału samochodowego, dzięki łatwości manewrowania poziomego (stosunkowo mały ciężar) i pionowego, znajduje szerokie zastosowanie w pracach obsługowo-naprawczych

Bardziej szczegółowo

PRÓBNY EGZAMIN MATURALNY Z FIZYKI I ASTRONOMII

PRÓBNY EGZAMIN MATURALNY Z FIZYKI I ASTRONOMII dysleksja PRÓBNY EGZAMIN MATURALNY Z FIZYKI I ASTRONOMII Instrukcja dla zdającego (poziom rozszerzony) Czas pracy 120 minut 1. Proszę sprawdzić, czy arkusz egzaminacyjny zawiera 8 stron. Ewentualny brak

Bardziej szczegółowo

KSIĘGA ZNAKU TOTORU S.C.

KSIĘGA ZNAKU TOTORU S.C. 2011 SPIS TREŚCI FORMA PODSTAWOWA...03 FORMY UZUPEŁNIAJĄCE...06 KONSTRUKCJA ZNAKU...08 POLE PODSTAWOWE I POLE OCHRONNE...10 WIELKOŚCI MINIMALNE...11 WARIANTY ACHROMATYCZNE I MONOCHROMATYCZNE...13 KOLORYSTYKA...15

Bardziej szczegółowo

WZORU UŻYTKOWEGO EGZEMPLARZ ARCHIWALNY. d2)opis OCHRONNY. (19) PL (n)62894. Centralny Instytut Ochrony Pracy, Warszawa, PL

WZORU UŻYTKOWEGO EGZEMPLARZ ARCHIWALNY. d2)opis OCHRONNY. (19) PL (n)62894. Centralny Instytut Ochrony Pracy, Warszawa, PL RZECZPOSPOLITA POLSKA Urząd Patentowy Rzeczypospolitej Polskiej d2)opis OCHRONNY WZORU UŻYTKOWEGO (21) Numer zgłoszenia: 112772 (22) Data zgłoszenia: 29.11.2001 EGZEMPLARZ ARCHIWALNY (19) PL (n)62894 (13)

Bardziej szczegółowo

Standardowe tolerancje wymiarowe WWW.ALBATROS-ALUMINIUM.COM

Standardowe tolerancje wymiarowe WWW.ALBATROS-ALUMINIUM.COM Standardowe tolerancje wymiarowe WWW.ALBATROSALUMINIUM.COM Tolerancje standardowe gwarantowane przez Albatros Aluminium obowiązują dla wymiarów co do których nie dokonano innych uzgodnień podczas potwierdzania

Bardziej szczegółowo

PROCEDURA OCENY RYZYKA ZAWODOWEGO. w Urzędzie Gminy Mściwojów

PROCEDURA OCENY RYZYKA ZAWODOWEGO. w Urzędzie Gminy Mściwojów I. Postanowienia ogólne 1.Cel PROCEDURA OCENY RYZYKA ZAWODOWEGO w Urzędzie Gminy Mściwojów Przeprowadzenie oceny ryzyka zawodowego ma na celu: Załącznik A Zarządzenia oceny ryzyka zawodowego monitorowanie

Bardziej szczegółowo

INSTRUKCJA OBSŁUGI WD2250A. WATOMIERZ 0.3W-2250W firmy MCP

INSTRUKCJA OBSŁUGI WD2250A. WATOMIERZ 0.3W-2250W firmy MCP INSTRUKCJA OBSŁUGI WD2250A WATOMIERZ 0.3W-2250W firmy MCP 1. CHARAKTERYSTYKA TECHNICZNA Zakresy prądowe: 0,1A, 0,5A, 1A, 5A. Zakresy napięciowe: 3V, 15V, 30V, 240V, 450V. Pomiar mocy: nominalnie od 0.3

Bardziej szczegółowo

Stowarzyszenie Lokalna Grupa Działania EUROGALICJA Regulamin Rady

Stowarzyszenie Lokalna Grupa Działania EUROGALICJA Regulamin Rady Stowarzyszenie Lokalna Grupa Działania EUROGALICJA Regulamin Rady Rozdział I Postanowienia ogólne 1 1. Rada Stowarzyszenia Lokalna Grupa Działania Eurogalicja, zwana dalej Radą, działa na podstawie: Ustawy

Bardziej szczegółowo

Akademickie Centrum Czystej Energii. Fotoogniwo

Akademickie Centrum Czystej Energii. Fotoogniwo Fotoogniwo 1. Zagadnienia półprzewodniki, pasma energetyczne, energie Fermiego, potencjał dyfuzji, wydajność, akceptor, donor, pasmo walencyjne, pasmo przewodzenia, efekt fotoelektryczny wewnętrzny, pirometr

Bardziej szczegółowo

Projekt wykonawczy modernizacji instalacji elektrycznych w dobudowanej części przedszkola przy ul. Leśnej 1 w Małej Nieszawce

Projekt wykonawczy modernizacji instalacji elektrycznych w dobudowanej części przedszkola przy ul. Leśnej 1 w Małej Nieszawce ul. Janickiego 20B, 60-542 Poznań, tel./fax: (061)843-28-01/03 Inwestor Gmina Wielka Nieszawka ul. Toruńska 12 87-165 Cierpice Temat opracowania Projekt wykonawczy modernizacji instalacji elektrycznych

Bardziej szczegółowo

SPRZĄTACZKA pracownik gospodarczy

SPRZĄTACZKA pracownik gospodarczy Szkolenie wstępne InstruktaŜ stanowiskowy SPRZĄTACZKA pracownik gospodarczy pod red. Bogdana Rączkowskiego Zgodnie z rozporządzeniem Ministra Gospodarki i Pracy z dnia 27 lipca 2004 r. w sprawie szkolenia

Bardziej szczegółowo

Zestawy modułu pomiarowego i wyświetlacza Strona 438. Moduły pomiarowe Strony 439 do 441. Skaningowy mikrometr laserowy Typ zespolony Strona 442

Zestawy modułu pomiarowego i wyświetlacza Strona 438. Moduły pomiarowe Strony 439 do 441. Skaningowy mikrometr laserowy Typ zespolony Strona 442 Skaningowe mikrometry laserowe LSM Zestawy modułu pomiarowego i wyświetlacza Strona 438 Moduły pomiarowe Strony 439 do 441 Skaningowy mikrometr laserowy Typ zespolony Strona 442 Moduły wyświetlające Strony

Bardziej szczegółowo

Szybkoschładzarki SZYBKOSCHŁADZARKI. Szybkoschładzarki z funkcją 50 szybkozamrażania

Szybkoschładzarki SZYBKOSCHŁADZARKI. Szybkoschładzarki z funkcją 50 szybkozamrażania SZYBKOSCHŁADZARKI Szybkoschładzarki z funkcją 50 szybkozamrażania SZYBKOSCHŁADZARKI DLACZEGO WARTO ICH UŻYWAĆ? Wszystkie świeże produkty zawierają naturalną florę bakteryjną, która w sprzyjających warunkach

Bardziej szczegółowo

Wydział Zarządzania. Poziom i forma studiów. Ścieżka dyplomowania: Kod przedmiotu: Punkty ECTS 1) W - 15 C- 15 L- 0 P- 0 Ps- 0 S- 0

Wydział Zarządzania. Poziom i forma studiów. Ścieżka dyplomowania: Kod przedmiotu: Punkty ECTS 1) W - 15 C- 15 L- 0 P- 0 Ps- 0 S- 0 Wydział Zarządzania Nazwa programu kształcenia (kierunku) Politologia Poziom i forma studiów studia I stopnia stacjonatne Specjalność: - Ścieżka dyplomowania: - Nazwa przedmiotu: Rodzaj obieralny 6 przedmiotu:

Bardziej szczegółowo

Potwierdzanie efektów kształcenia (walidacji) w instytucjach szkolnictwa wyższego

Potwierdzanie efektów kształcenia (walidacji) w instytucjach szkolnictwa wyższego Potwierdzanie efektów kształcenia (walidacji) w instytucjach szkolnictwa wyższego Uznawanie efektów uczenia się zdobytych poza systemem edukacji formalnej na przykładzie obszaru nauk ścisłych w szczególności

Bardziej szczegółowo

WYZNACZANIE PRZYSPIESZENIA ZIEMSKIEGO ZA POMOCĄ WAHADŁA REWERSYJNEGO I MATEMATYCZNEGO

WYZNACZANIE PRZYSPIESZENIA ZIEMSKIEGO ZA POMOCĄ WAHADŁA REWERSYJNEGO I MATEMATYCZNEGO Nr ćwiczenia: 101 Prowadzący: Data 21.10.2009 Sprawozdanie z laboratorium Imię i nazwisko: Wydział: Joanna Skotarczyk Informatyki i Zarządzania Semestr: III Grupa: I5.1 Nr lab.: 1 Przygotowanie: Wykonanie:

Bardziej szczegółowo

Podstawowe pojęcia: Populacja. Populacja skończona zawiera skończoną liczbę jednostek statystycznych

Podstawowe pojęcia: Populacja. Populacja skończona zawiera skończoną liczbę jednostek statystycznych Podstawowe pojęcia: Badanie statystyczne - zespół czynności zmierzających do uzyskania za pomocą metod statystycznych informacji charakteryzujących interesującą nas zbiorowość (populację generalną) Populacja

Bardziej szczegółowo

Politechnika Warszawska Wydział Matematyki i Nauk Informacyjnych ul. Koszykowa 75, 00-662 Warszawa

Politechnika Warszawska Wydział Matematyki i Nauk Informacyjnych ul. Koszykowa 75, 00-662 Warszawa Zamawiający: Wydział Matematyki i Nauk Informacyjnych Politechniki Warszawskiej 00-662 Warszawa, ul. Koszykowa 75 Przedmiot zamówienia: Produkcja Interaktywnej gry matematycznej Nr postępowania: WMiNI-39/44/AM/13

Bardziej szczegółowo

PROGRAM ZAPEWNIENIA I POPRAWY JAKOŚCI AUDYTU WEWNĘTRZNEGO

PROGRAM ZAPEWNIENIA I POPRAWY JAKOŚCI AUDYTU WEWNĘTRZNEGO Załącznik nr 4 do Zarządzenia Nr 103/2012 Burmistrza Miasta i Gminy Skawina z dnia 19 czerwca 2012 r. PROGRAM ZAPEWNIENIA I POPRAWY JAKOŚCI AUDYTU WEWNĘTRZNEGO MÓDL SIĘ TAK, JAKBY WSZYSTKO ZALEśAŁO OD

Bardziej szczegółowo

KLUCZ PUNKTOWANIA ODPOWIEDZI

KLUCZ PUNKTOWANIA ODPOWIEDZI Egzamin maturalny maj 009 FIZYKA I ASTRONOMIA POZIOM ROZSZERZONY KLUCZ PUNKTOWANIA ODPOWIEDZI Zadanie 1.1 Narysowanie toru ruchu cia a w rzucie uko nym. Narysowanie wektora si y dzia aj cej na cia o w

Bardziej szczegółowo

NAJWAŻNIEJSZE ZALETY LAMP DIODOWYCH

NAJWAŻNIEJSZE ZALETY LAMP DIODOWYCH NAJWAŻNIEJSZE ZALETY LAMP DIODOWYCH Pozwalają zaoszczędzić do 80% energii elektrycznej i więcej! Strumień światła zachowuje 100% jakości w okresie eksploatacji nawet do 50.000 do 70.000 h tj. w okresie

Bardziej szczegółowo

Laboratorium z Konwersji Energii. Ogniwo fotowoltaiczne

Laboratorium z Konwersji Energii. Ogniwo fotowoltaiczne Laboratorium z Konwersji Energii Ogniwo fotowoltaiczne 1.0 WSTĘP Energia słoneczna jest energią reakcji termojądrowych zachodzących w olbrzymiej odległości od Ziemi. Zachodzące na Słońcu przemiany helu

Bardziej szczegółowo

SPRAWDZIANY Z MATEMATYKI

SPRAWDZIANY Z MATEMATYKI SPRAWDZIANY Z MATEMATYKI dla klasy III gimnazjum dostosowane do programu Matematyka z Plusem opracowała mgr Marzena Mazur LICZBY I WYRAŻENIA ALGEBRAICZNE Grupa I Zad.1. Zapisz w jak najprostszej postaci

Bardziej szczegółowo