Geneza i cele pracy. Interakcja wzrokowo-słuchowa w percepcji hałasu turbin wiatrowych. Michał Gałuszka

Transkrypt

1 Geneza i cele pracy Interakcja wzrokowo-słuchowa w percepcji hałasu turbin wiatrowych Michał Gałuszka Uniwersytet im. Adama Mickiewicza w Poznaniu Instytut Akustyki

2 Interakcja wzrokowo-słuchowa Człowiek posiada kilka kanałów sensorycznych, którymi postrzega otaczający go świat. Używając ich jednocześnie jego zdolność do rozpoznawania i postrzegania bodźców jest dużo większa aniżeli używając każdego z osobna.

3 Interakcja wzrokowo-słuchowa źródło:

4 Interakcja wzrokowo-słuchowa źródło: Menzel oraz Fastl w swojej pracy z 2008 roku pt.: Influence of vehicle color on loudness judgments opublikowanej w JASA wykazali, że pojazdy w kolorze czerwonym odbierane są jako bardziej głośne. W 2002 roku w artykule pt.: Influence of visual setting on sound raitings in an urban environment (Applied Acoustics) Viollon oraz Lavendier stwierdziły, że im bardziej zurbanizowany obszar tym bardziej negatywnie oceniamy dźwięki. źródło: Applied Acoustics 63,

5 Interakcja wzrokowo-słuchowa Bangjun oraz Lili w swojej pracy z 2003 roku pt.: The influence of the visibility of the source on the subjective annoyence due to noise opublikowanej w Applied Acoustics wykazali, że dokuczliwość hałasu pochodzącego od pojazdów poruszających się za żywopłotem jest mniejsza niż w przypadku gdy tej przeszkody nie było. źródło:

6 Badania ankietowe Pedersen, Persson Waye Audio-visual reactions to wind turbines Euronoise 2003 Neapol Cel badań: Znalezienie relacji pomiędzy oddziaływaniem wzrokowym i słuchowym turbin wiatrowych na człowieka. Obszar badań: Tereny wokół farmy wiatrowej składającej się z 16 turbin (Szwecja). W badaniu wzięło udział 356 respondentów co stanowiło 69% populacji wytypowanej do badań. Pytania: Respondentów pytano o ocenę dokuczliwości zarówno hałasu jak i cienia pochodzącego od wirnika (skala 5 stopniowa). Dodatkowo zadawano pytania o nastawienie ogólne do turbin wiatrowych oraz dotyczące wpływu turbin wiatrowych na krajobraz.

7 Badania ankietowe Pedersen, Persson Waye Dokuczliwość hałasu Dokuczliwość cienia Dokuczliwość hałasu koreluje z poziomem ciśnienia akustycznego. Po uwzględnieniu w analizach odpowiedzi na pytanie dotyczące wpływu turbin na krajobraz wpływ poziomu ciśnienia akustycznego na ocenę jego dokuczliwości zmniejszył się. Dokuczliwość cienia koreluje z roczną ekspozycją na cień. Po uwzględnieniu w analizach odpowiedzi na pytanie dotyczące wpływu turbin na krajobraz wpływ cienia akustycznego na ocenę jego dokuczliwości nie zmienił się. W obu przypadkach ogólne nastawienie badanych do turbin wiatrowych nie miało wpływu na ocenę dokuczliwości zarówno hałasu jak i cienia powodowanego przez wirnik.

8 Badania ankietowe Pedersen, Larsman The impact of visual factors on noise annoyence among people living in the vicinity of wind turbines Journal of Environmental Psychology 28 (2008), Cel badań: Określenie czynników nieakustycznych wpływających na percepcję dokuczliwości hałasu turbin wiatrowych. Obszar badań: Tereny wokół 12 farm wiatrowych w południowej Szwecji. Okres badań: Badania wykonywano 2 krotnie w 2000 oraz 2005 roku. W ankiecie wzięło udział 1095 respondentów co stanowiło 60% populacji wytypowanej do badań. Podczas analiz wzięto pod uwagę następujące czynniki: Poziom dźwięku obliczany dla każdego ankietowanego oddzielnie Dokuczliwość hałasu turbin wiatrowych Pytanie o całkowitą ocenę dokuczliwości hałasu turbiny wiatrowej (skala 5 stopniowa) Pytanie o ocenę dokuczliwości hałasu wirnika turbiny wiatrowej (skala 5 stopniowa)

9 Badania ankietowe Pedersen, Larsman Podczas analiz wzięto pod uwagę następujące czynniki: Nastawienie w kontekście wpływu turbin wiatrowych na krajobraz (skala 5 stopniowa) Ogólne nastawienie do turbin wiatrowych (skala 5 stopniowa) Dodatkowo ankietowani musieli zaznaczyć 14 przymiotników kojarzących im się z turbinami wiatrowymi. Część z nich była powiązana z czynnikami o które pytano w ankiecie. ugly, beautiful, natural, unnatural, efficient, inefficient, necessary, unnecessary Ankiety podzielono ze względu na: Widzialność turbiny przez respondenta Rodzaj obszaru (miejski, wiejski) Charakterystykę obszaru (płaski, górzysty)

10 Badania ankietowe Pedersen, Larsman Analizę przeprowadzono korzystając z modelowania równań strukturalnych

11 Badania ankietowe Pedersen, Larsman Wyniki badań widzialność

12 Badania ankietowe Pedersen, Larsman Wyniki badań rodzaj obszaru

13 Badania ankietowe Pedersen, Larsman Wyniki badań charakter obszaru

14 Badania odsłuchowe Fastl, Menzel Psychoacoustic aspects of noise from wind turbines Internoise Innsbruck Cel badań: Ocena dokuczliwości hałasu turbin wiatrowych, określenie wpływu obrazu na percepcję dokuczliwości Parametry badania: w badaniach brało udział 13 dorosłych słuchaczy mediana wieku 27 lat Bodźcem słuchowym był jeden sygnał, którego poziom był zmieniany. Słuchacze oceniali dokuczliwość hałasu bodźców słuchowych w połączeniu z różnymi bodźcami wzrokowymi Każdy słuchacz używał swojej skali, w która musiała zachowywać proporcje pomiędzy wrażeniami słuchowymi Stwierdzono znikomy wpływ obrazu video na percepcję dokuczliwości tylko u 3 osób.

15 Badania odsłuchowe Maffei, Masullo The effects of vision-related aspects on noise perception of wind turbines in quiet areas International Journal of Environmental Research and Public Health (2013), 10, Cel badań: Określenie jak czynniki wizualne wpływają na percepcję dokuczliwości hałasu turbin wiatrowych. Parametry badania: w badaniach wykorzystano próbki hałasu turbin wiatrowych zarejestrowane w miejscowości Frigento (Włochy) odległości 150, 250 oraz 500 metrów w badaniach brało udział 46 dorosłych słuchaczy średnia wieku 25 lat odsłuchy przeprowadzano w komorze bezechowej z użyciem zestawu głośników oraz subwoofera projekcja obrazu była realizowana poprzez IVR (Immersive Virtual Reality) obraz był wygenerowany w oprogramowaniu 3D Studio Max pozwalało to na modyfikację bodźców wzrokowych w scenariuszach

16 Badania odsłuchowe Maffei, Masullo Po każdej serii odsłuchowej słuchacz musiał odpowiedzieć na następujące pytania w skali od 0 do 100.

17 Badania odsłuchowe Maffei, Masullo Odległość Liczba Kolor

18 Badania odsłuchowe Maffei, Masullo

19 Podsumowanie dokuczliwość hałasu zależy od widzialności turbin wiatrowych dokuczliwość hałasu nie jest zależna od ogólnego nastawienia do turbin wiatrowych dokuczliwość hałasu lepiej koreluje z widzialnością turbin (VVA) wiatrowych aniżeli z poziomem hałasu w przypadku gdy turbina wiatrowa znajduje się w terenie pagórkowatym wpływ widzialności turbin wiatrowych na dokuczliwość hałasu jest niezauważalny klimat akustyczny wokół farm wiatrowych można kształtować poprzez zmianę ich odległości od osiedli mieszkaniowych ale także poprzez zmiany kolorów elementów turbin wiatrowych cechy wizualne turbin wiatrowych są znaczące w percepcji dokuczliwości w przypadku osób narażonych na hałas turbin wiatrowych

20 Literatura [1] E. Pedersen, K. Persson Waye Audio-visual reactions to wind turbines - Neapol, Euronoise 2003 [2] E. Pedersen, P. Larsman The impact of visual factors on noise annoyance among people living in the vicinity of wind turbines Journal of environmental psychology (2008), 28 [3] D. Metzel, H. Fastl Influence of vehicle color on loudness judgments Journal of Acustical Society of America, (2008), 123 [4] L. Maffei, M. Masullo The effects of vision-related aspects of noise perception of wind turbines in quiet areas International Journal of Environmental Research and Public Health, (2013), 10 [5] S. Viollon, C. Lavendier Influence of visual setting on sound ratings in an urban environment Applied Acoustics, (2002), 63 [6] Z. Bangjun, S. Lili The influence of the visibility of the source on the subjective annoyance due to its noise Applied Acoustics, (2003), 64 [7] H. Fastl, D. Metzel, Psychoacoustic aspects of noise from wind turbines Innsbruck Euronoise 2013 [8] R. Bowdler, G. Leventhall, Wind turbine noise Multi-Science Publishing Co Ltd, 2012

21 Dziękuję za uwagę Michał Gałuszka