Niezaspokojone potrzeby medyczne seniorów. Ewa Marcinowska-Suchowierska

Transkrypt

1 Niezaspokojone potrzeby medyczne seniorów Ewa Marcinowska-Suchowierska 10 września 2019

2 +5,4 mln +3,0 mln +1,5 mln

3 DOBROSTAN SENIORÓW zależy od opieki w trzech obszarach: ZDROWIA SPOŁECZNY PSYCHICZNY

4 Liczba chorób Średnia liczba schorzeń przewlekłych na 1 osobę w wieku 15 lat i więcej obecnie chorującą (dane GUS badanie EHIS, 2014 r.) 6 Mężczyźni Kobiety 5 4,6 4,6 4,8 4 3,9 4,1 3,4 3,4 3 2,6 2,9 2,1 2,1 2,2 2 1,8 1,8 1,4 1, lat i więcej

5 Niepełnosprawność jako sekwencja starzenia STARZENIE Zmiany inwolucyjne Styl życia Brak aktywności fizycznej WIELOCHOROBOWOŚĆ Schorzenia przewlekłe Liczne dolegliwości Upadki Urazy Zmniejszenie sprawności funkcjonalnej NIEPEŁNOSPRAWNOŚĆ Wzrost zapotrzebowania na pomoc i opiekę Do opracowania wykorzystano mat. dydaktyczny. A. Skalska Geriatria w ujęciu interdyscyplinarnym. Kraków 2015

6 Częstość niepełnosprawności w populacji polskiej w zależności od wieku % wiek w latach GUS 2004

7 Występowanie grup schorzeń u osób niepełnosprawnych w % GUS: Stan zdrowia ludności Polski 2009

8 Niepełnosprawność jako konsekwencja starzenia Niepełnosprawność fizyczna upośledzenie ruchu, wzroku lub słuchu: l. 43,8% l. 63,4% 80 lat - 83,6% Mobilność możliwość opuszczania domu Niemobilni w całej populacji wśród starszych Osoby młode - 1,1% l. 14,9% W średnim wieku - 6,2% l. 25,6% Osoby starsze - 25% 80 lat 52,9% GUS: Seniorzy w polskim społeczeństwie 1999

9 Osoby starsze - grupa heterogenna pod kątem wieku i sytuacji klinicznej Wiek (starość) Klinika - choroby wczesna (65-74 lata) pojedyncze późna (75+ lat) wielochorobowość - z wielonarządową patologiią (tzw. chorzy geriatryczni) Leczenie - leki pojedyncze wielolekowość Objawy niepożądane rzadsze częstsze Indywidualizacja leczenia konieczna wraz: - z wiekiem - uwzględniająca wielochorobowość, wielolekowość oraz komunikację pacjent lekarz wymaga spersonalizowania terapii i sposobu osiągnięcia celu poprawy funkcji

10 Podejście do starszych pacjentów: konwencjonalne versus geriatryczne Koncentracja na : pojedynczej chorobie problemie w przebiegu wielu chorób

11 Pacjent geriatryczny z wielochorobowością Opieka medyczna stan obecny* Fizjoterapeuta Lekarz POZ, Rodzinny Pielęgniarka środowiskowa Pracownik socjalny Specjalistyka Okulista Kardiolog Endokrynolog Gastrolog Reumatolog Neurolog Psychiatra Urolog Ortopeda Hospitalizacja Chirurg Dermatolog Opieka instytucjonalna *Do opracowania wykorzystano mat. dydaktyczny. A. Skalska Geriatria w ujęciu interdyscyplinarnym, Kraków 2015

12 Pacjent geriatryczny Opieka medyczna stan docelowy Jak wyselekcjonować pacjenta geriatrycznego z populacji senioralnej? 5 mln 65+ < 3 skala VES-13 w POZ? 3 3,5 mln 65+ pojedyncze choroby 1,5 mln 65+ wielochorobowość kardiolog neurolog diabetolog pulmonolog GERIATRA

13 Usytuowanie lekarza geriatry w systemie opieki zdrowotnej i pomocy społecznej POZ Lekarz rodzinny Pielęgniarka środowiskowa AOS Poradnie geriatryczne Lecznictwo szpitalne Oddziały geriatryczne Opieka długoterminowa ambulatoryjna stacjonarna ( ZOL, ZPO geriatra) Opieka hospicyjna Lecznictwo sanatoryjne INSTYTUCJE: OPS w gminie PCPR w powiecie MOPR w miastach FORMY: Usługi opiekuńcze Usługi pielęgnacyjne Pomoc finansowa i rzeczowa Opieka stacjonarna w domach pomocy społecznej Opieka półstacjonarna w środowiskowych domach samopomocy i dziennych domach pomocy społecznej

14 1001 łóżek geriat. 54 oddziały geriat. 90 poradni geriat. 447 geriatrów= 5,4 geriatry/100tys osób w wieku poprodukcyjnym (K>60, M>65lat)* ,6 mln 2,3 mln 10,2% 4,1 Populacja 70+ dziś i jutro [w %] i zasoby geriatryczne 4,4 6,1 7,8 2015; n=3,9mln 1,7 mln 3 mln Obecnie w trakcie szkolenia specjalizacyjnego z geriatrii 177 osób Liczba jedn. uprawnionych do prowadzenia specjalizacji 45 z 275 miejscami szkoleniowymi 12,2% 2020; n=4,7mln 2,2 mln 4,3 mln 17,5% 5,9 3,4 mln 9,5 11,6 3,6 mln10,3 2030; n=6,5mln 19,8% 2040; n=7mln 3,5 mln 4,7 mln 24,2% 10,4 13,8 2050; n=8,2mln 80+ Późna starość Przedpole późnej starości *Komisja Zdrowia Informacja MZ na temat System opieki geriatrycznej w Polsce Ministerstwo Rodziny, Pracy i Polityki Społecznej:

15 Opieka geriatryczna według standardów PTG Powszechność opieki = dostęp wszystkich ludzi starych do świadczeń ochrony zdrowia na równych prawach; Dostępność opieki = bliskość placówek ochrony zdrowia od miejsca zamieszkania i bezpłatne świadczenia; Długotrwałość opieki = ciągłość opieki wynikająca z długofalowości procesu starzenia i przewlekłości chorób; Jakość opieki = stosowanie fachowej wiedzy gerontologicznej przez praktyków (dokształcanie) ze szczególnym uwzględnieniem zasad etyki; Kompleksowość opieki = całościowe rozwiązywanie problemów socjomedycznych (lekarz+pielęgniarka+ fizjoterapeuta +pracownik socjalny + inni) i ewaluacja

16 Korzyści z podejścia geriatrycznego Wg Stuck AE, Siu AL., Wieland GD et al.: Comprehensive geriatric assessment - a meta-analysis of controlled trials. Lancet 1993; 342: ) Zmniejszone ryzyko śmierci (o 22% po 12 m-cach od interwencji geriatrycznej) Zwiększone prawdopodobieństwo dalszego mieszkania w swym domu (o 47% po 12 m-cach od interwencji geriatrycznej) Zmniejszone ryzyko ponownego/ przyjęcia do szpitala (o 12%) Większa szansa poprawy stanu funkcjonalnego po interwencji geriatrycznej (o 72%)